مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
منصوره صدرایی؛ احمد مهربان؛ ابولفضل توسلی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 933-944
چکیده
در این تحقیق، نقش تنظیمی احتمالی نیتروپروساید (NO) در کاهش تنش اکسیداتیو گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های 20 روزه گندم تحت تیمار آرسنیک (0، 25 و 50 میکرومولار) و نیتروپروساید (0، 50 و 100 میکرومولار) قرار گرفتند و به صورت هیدروپونیک به مدت 20 روز در این شرایط رشد کردند. تیمار آرسنیک باعث کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل ...
بیشتر
در این تحقیق، نقش تنظیمی احتمالی نیتروپروساید (NO) در کاهش تنش اکسیداتیو گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های 20 روزه گندم تحت تیمار آرسنیک (0، 25 و 50 میکرومولار) و نیتروپروساید (0، 50 و 100 میکرومولار) قرار گرفتند و به صورت هیدروپونیک به مدت 20 روز در این شرایط رشد کردند. تیمار آرسنیک باعث کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل و افزایش محتوای پرولین شد. آرسنیک (50 میکرومولار) همچنین باعث افزایش محتوای مالون دی آلدئید (173%)، پراکسید هیدروژن (194%)، گلوتاتیون احیا شده (89%) و گلوتاتیون اکسید شده (138%) شد، درحالی که باعث کاهش آسکوربیک اسید (41%) و نسبت گلوتاتیون احیا شده به اکسید شده (21%) نسبت به تیمار شاهد شد. افزایش غلظت آرسنیک باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون S-ترانسفراز و آسکوربات پراکسیداز شد. فعالیت دهیدروآسکوربات ردوکتاز و گلی اکسالاز I در هر دو سطوح آرسنیک کاهش یافت درحالی که گلوتاتیون پراکسیداز و گلی اکسالاز II فقط تحت غلظت 50 میکرومولار آرسنیک کاهش یافت. تیمار نیتروپروساید باعث افزایش محتوای نسبی آب، کلروفیل، پرولین، محتوای آسکوربیک اسید و گلوتاتیون، و همچنین بهبود فعالیت آنزیم‌های دهیدروآسکوربات ردوکتاز، مونودهیدروآسکوربات ردوکتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و گلی اکسالاز I و II در گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک شد. این نتایج پیشنهاد می‌کند که نیتروپروساید باعث افزایش تحمل گیاه به آسیب تنش اکسیداتیو حاصل از سمیت آرسنیک از طریق افزایش سیستم دفاعی آنتی اکسیدان و مسیر گلی اکسالاز شد که در نهایت باعث بهبود رشد گیاه شد.
مقاله پژوهشی
بیوسیستماتیک
سیده مژگان پورسیدیان؛ شهریار سعیدی مهرورز؛ فاطمه بازدید وحدتی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 869-883
چکیده
چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور ...
بیشتر
چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور دارند. شکل زیستی غالب گیاهان منطقه، مربوط به ژئوفیتها (36 درصد) و سپس همی کریپتوفیتها (30 درصد) است. از نظر کورولوژی، بیشترین سهم مربوط به عناصر اروپا- سیبری (5/27 درصد) و پس از آن عناصر اروپا-سیبری/ ایرانی-تورانی (20 درصد)، چند ناحیهای (3/19درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانهای/ ایرانی-تورانی (7/15درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانهای (6/9 درصد)، جهان وطنی (5/7 درصد) و ایرانی-تورانی/ مدیترانهای (3/1درصد) هستند. Lilium ledebourii، در این مناطق جنگلی از یک مکان جدید در شمال ایران گزارش شده است و نشاندهندهی این است قدمت این جنگل به دوران سوم زمین شناسی برمیگردد.
مقاله پژوهشی
زینب علیزاده؛ محمد فتاحی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 945-956
چکیده
در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی پسماند به دست آمده در طول فرآیند اسانس و گلابگیری اندازه‌گیری و با عصاره متانولی گلبرگ‌ها که منبع اصلی این ترکیبات می‌باشند، مقایسه شد. 24 جمعیت گل محمدی از 11 شهر در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع‌آوری شده بود. در هر نمونه، استخراج اسانس و گلاب انجام شد و در نهایت، همه ...
بیشتر
در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی پسماند به دست آمده در طول فرآیند اسانس و گلابگیری اندازه‌گیری و با عصاره متانولی گلبرگ‌ها که منبع اصلی این ترکیبات می‌باشند، مقایسه شد. 24 جمعیت گل محمدی از 11 شهر در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع‌آوری شده بود. در هر نمونه، استخراج اسانس و گلاب انجام شد و در نهایت، همه ضایعات نمونه برداری شده و عصاره متانولی گلبرگ‌ها به روش معمول به دست آمد. فنل کل نمونه‌ها به روش فولین سیکالتو و میزان فلاونوئید کل آنها به روش رنگ‌سنجی آلومینیوم کلرید انجام شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی نیز به دو روش دی‌فنیل‌پیکریل‌هیدرازیل (DPPH) و احیای آهن (FRAP) اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده در تمامی فاکتورهای اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. مقادیر بدست‌آمده برای میزان فنل کل نشان داد که این پسماندها برای استخراج 5/44 درصد فنل کل استخراج شده از عصاره متانولی استفاده شوند. در فلاونوئید کل مقادیر بدست‌آمده پسماندها نشان داد که تقریبا 92 درصد فلاونوئید کل در عصاره‌های متانولی قابل استخراج از ضایعات می‌باشد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندازه‌گیری شده نیز نشان داد که نمونه‌های پسماند در روش احیای آهن فعالیتی بین 30/1-14/0 میلی‌مول یون آهن بر گرم ماده خشک را دارند. در روش دی‌فنیل‌پیکریل-هیدرازیل، آنها 71-17 درصد از رادیکال‌های آزاد را غیرفعال کردند. براساس نتایج این پژوهش، پسماند حاصل از اسانس و گلابگیری، قابل استفاده بعنوان منبعی مناسب و ارزان جهت به دست آوردن آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی می-باشد.
مقاله پژوهشی
محمد حسن صادقی؛ محسن سبزی نوجه ده؛ محمد اسماعیل پور؛ احمد رزبان حقیقی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 923-932
چکیده
جنس خلّر (Lathyrus) به‌سبب مصرف علوفه‌ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلّر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام‌تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه‌ها، ویژگی‌های کاریوتیپی ...
بیشتر
جنس خلّر (Lathyrus) به‌سبب مصرف علوفه‌ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلّر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام‌تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه‌ها، ویژگی‌های کاریوتیپی دو گونه L. incurvus و L. pratensis برای اولین‌بار مورد بررسی قرار گرفتند. پنج صفحه پس‌چهری (متافازی) برای هر گونه بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هر سه گونه مورد مطالعه دولاد و دارای 2n=2x=14 می‌باشند. گونه L. cicera با مجموع طول فام‌تن‌های تک‌لادی (هاپلوئیدی) 60/7 میکرو‌متر و دارای فرمول کاریوتیپی 5m+2sm می‌باشد. گونه‌های L. incurvus وL. pratensis دارای مجموع طول فام‌تن‌های تک‌لادی به‌ترتیب 16/6 و 30/6 میکرو‌متر بوده و هر دو دارای فرمول کاریوتیپی مشابه 1m+6sm می‌باشند. از نظر شاخص تقارن استبینز همه کاریوتیپ‌ها نسبتا متقارن بودند و در کلاس2A قرار گرفتند. آنالیز واریانس برای صفات طول بازوی کوتاه و طول فام‌تن در سطح یک درصد اختلاف معنیداری را نشان داد. مقایسه میانگین با استفاده از آزمون دانکن در سطح پنج درصد نشان داد که L. cicera دارای بیشترین طول فام‌تن است. دندروگرام حاصل از آنالیز خوشه‌ای، گونه‌ها را در دو خوشه قرار داد که خوشه اول شامل گونه یک‌ساله L. cicera و خوشه دوم شامل گونه‌های چند‌ساله L. incurvus و L. pratensis بود. دورگه‌های این دو گونه می‌تواند در برنامه-های به‌‌نژادی جنس خلّر استفاده شود.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
مریم موسوی عوری؛ سدابه جهانبخش؛ محمد مدرسی؛ قاسم پرمون؛ علی عبادی؛ محمد امین کهن مو
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 957-971
چکیده
کاربرد مواد تنظیم کننده گیاهی یکی راهکارهای جهت حفظ عملکرد و افزایش ترکیبات مؤثره گیاهان دارویی تحت شرایط تنش می‌باشد. از اینرو این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات کمی گیاه دارویی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرمای به‌صورت کرت خورده شده فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا ...
بیشتر
کاربرد مواد تنظیم کننده گیاهی یکی راهکارهای جهت حفظ عملکرد و افزایش ترکیبات مؤثره گیاهان دارویی تحت شرایط تنش می‌باشد. از اینرو این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات کمی گیاه دارویی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرمای به‌صورت کرت خورده شده فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل تنش گرما (شاهد (تاریخ کشت مطلوب)، تنش گرما (تاریخ کشت دیرهنگام)) و فاکتورهای فرعی شامل هورمون سالیسلیک اسید در 5 سطح (صفر، 5/12، 25، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید در سه سطح (صفر ، 1 و 2 میلیگرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تنش گرما بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح آماری یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل تنش گرما در هورمون سالیسلیک اسید و اثر متقابل تنش گرما در هورمون جاسمونیک اسید و همچنین اثرات متقابل سه‌گانه برای صفات تعداد دانه در گل، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملکرد روغن دانه و بازده عصاره تام معنی‌دار بود. تنش موجب کاهش عملکرد دانه، تعداد دانه و وزن هزار دانه همچنین کاهش درصد و عملکرد روغن و بازده تام شد. کاربرد سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید موجب کاهش تأثیرات منفی تنش شده، به‌طوری‌که بالاترین مقدار این صفات از غلظتهای 5/12 تا 50 میلیگرم بر لیتر سالیسلیک اسید و مصرف 1 میلیگرم جاسمونیک اسید به دست آمد. در مجموع کاربرد سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید می‌تواند سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرما گردد.
مقاله پژوهشی
کشت بافت
طاهره نظری؛ کامبیز مشایخی؛ سید جواد موسوی زاده
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 972-983
چکیده
تره‌ایرانی به علت پروتاندری، گیاهی دگرگشن و هتروزیگوت می‌باشد. جهت برنامه‌های اصلاح تره ایرانی، تکنیک جنین‌زایی رویشی جهت تسریع در روند تولید هیبرید کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم ریزنمونه‌های تره‌ایرانی در شرایط درون شیشه‌ای انجام شده است. ابتدا بذرهای تره‌ایرانی در محیط جامد 1/2MS کشت ...
بیشتر
تره‌ایرانی به علت پروتاندری، گیاهی دگرگشن و هتروزیگوت می‌باشد. جهت برنامه‌های اصلاح تره ایرانی، تکنیک جنین‌زایی رویشی جهت تسریع در روند تولید هیبرید کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم ریزنمونه‌های تره‌ایرانی در شرایط درون شیشه‌ای انجام شده است. ابتدا بذرهای تره‌ایرانی در محیط جامد 1/2MS کشت شدند. در ادامه به طور مستقیم از ریزنمونه‌های یک سانتیمتری برگ و ریشه دانهال‌ها در محیط کشت مایع B5 و NL استفاده شد. از اسید ایندول استیک و 2,4-D در سه غلظت صفر، یک و دو میلیگرم بر لیتر جهت القای پینه و جنین رویشی استفاده شد. نتایج نشان داد که در ریزنمونه‌های برگ، پینه تشکیل نشد و در ریزنمونه‌های ریشه نیز مقدار کمی پینه تشکیل شد. اما پینه جنین‌زا به طور مستقیم در 100 درصد ریزنمونه‌های دانهالی پس از گذشت دو هفته ظاهر شد. پینه‌ها زرد و دارای بافت متراکم، گره‌دار و کروی شکل بودند. بیشترین پینه جنین‌زا در B5 حاوی دو میلیگرم بر لیتر 2,4-D تشکیل شد که بعد از گذشت هشت هفته و واکشت در فاز ظهور جنین (رئالیزاسیون)، جنین‌های رویشی ظاهر شدند. در محیط‌های کشت بدون اکسین و همچنین در محیط کشت NL، جنین رویشی تشکیل نشد. بعد از واکشت جنین‌ها در محیط B5 حاوی یک میلیگرم بر لیتر 2,4-D و دو میلیگرم کنیتین، رشد ریشه‌ها بیشتر شد. به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی، پینه زایی و جنین‌زایی رویشی تره ایرانی در B5 مایع دارای دو میلیگرم بر لیتر 2,4-D مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد پینه جنین‌زا در دانهال‌ها به دست آمد.
مقاله کوتاه
ژنتیک
محسن فرشادفر؛ هومن شیروانی؛ زهرا بقایی فر
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 984-997
چکیده
تنوع ژنتیکی 13 ژنوتیپ مختلف اسپرس زراعی (Onbrychis sativa) با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی سیتوژنتیکی، با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معنیداری بین ژنوتیپ‌ها بر اساس صفات کاریوتیپی مشاهده گردید. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ‌ها، آماره‌های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم ...
بیشتر
تنوع ژنتیکی 13 ژنوتیپ مختلف اسپرس زراعی (Onbrychis sativa) با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی سیتوژنتیکی، با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معنیداری بین ژنوتیپ‌ها بر اساس صفات کاریوتیپی مشاهده گردید. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ‌ها، آماره‌های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم (T.F%) محاسبه شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ البرز-18 دارای متقارن‌ترین کاریوتیپ و ژنوتیپ بناب-20247 دارای نامتقارن‌ترین کاریوتیپ می باشد. با استفاده از اطلاعات کاریوتیپی تجزیه کلاستر انجام شد که در نتیجه ژنوتیپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. در بررسی مزرعه‌ای، صفات مورفولوژیکی مانند ارتفاع، تعداد ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، وزن تر و خشک، زمان گلدهی اندازه‌گیری شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه چین و دو تکرار انجام شد. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنیداری برای اثرات متقابل چین و ژنوتیپ تنها در صفت تعداد ساقه فرعی وجود دارد. تجزیه کلاستر برای صفات زراعی نشان داد که ژنوتیپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. نتایج نشان داد ژنوتیپ بیجار-624 بر اساس صفات مورفولوژیکی خصوصا عملکرد و پارامترهای سیتوژنتیکی با سایر ژنوتیپ‌ها بیشترین فاصله ژنتیکی را داشت، که می‌توان از این ژنوتیپ در آزمایشات تلاقی پروژه‌های اصلاحی برای انتقال صفات مؤثر استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
اسماعیل شیدای کرکج؛ مینا امانی؛ مهدی یونسی حمزه خانلو؛ اسفندیار جهانتاب
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 998-1011
چکیده
گیاه شیرین‌بیان به دلیل داشتن برخی ترکیبات نظیر اسید گلیسیریزیک طبیعی در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شاخص‌های مختلف جوانهزنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان انجام شد. تیمارهای آب جوش، نگهداری بذر در گرما و سرما، بدون تیمار (شاهد) و کشت در خاک با 5 تکرار ...
بیشتر
گیاه شیرین‌بیان به دلیل داشتن برخی ترکیبات نظیر اسید گلیسیریزیک طبیعی در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شاخص‌های مختلف جوانهزنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان انجام شد. تیمارهای آب جوش، نگهداری بذر در گرما و سرما، بدون تیمار (شاهد) و کشت در خاک با 5 تکرار بر روی بذور شیرین بیان اعمال شد و طی روزهای مختلف تعداد بذور جوانه‌زده تا رسیدن به یک میزان ثابت، شمارش شدند. در نهایت طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، درصد، سرعت و میانگین زمان جوانهزنی بذر، شاخص بنیه بذر و ضریب آلومتری برای تیمارهای مختلف محاسبه گردید. همچنین ضریب آلومتری مشخص نمود که ساقه‌چه و ریشه‌چه بذور کشت شده در خاک در حالت توازن رشدی قرار دارند. در تیمار نگهداری بذر در آب جوش، درصد و سرعت جوانهزنی بذر و ضریب آلومتری بیشترین مقدار و میانگین زمان جوانهزنی بذر کمترین میزان را داشتند. نتایج تیمار آب داغ حاکی از آن بود که بیش از 40 درصد بذرها جوانه زدند و در مقایسه با سایر تیمارها در رتبه نخست قرار گرفت. تیمارهای سرمادهی در فریزر و گرمادهی در آون در مقایسه با تیمار شاهد تاثیری بر میزان شاخص‌های جوانهزنی بذر نداشت. بنابراین به طور کلی می‌توان عنوان کرد، وجود خاک سبب ریشه زایی و رشد گیاهچه بهتری نسبت به سایر تیمارها شده است و تیمار جوشاندن بذور در آب به مدت پنج دقیقه به واسطه نرم‌کردن پوسته می‌تواند عملکرد شاخص‌های جوانهزنی بذر را تا حدود زیادی بهبود بخشد.
مقاله پژوهشی
کشت بافت
دیاکو رسولی؛ بهرام ملکی؛ حسین جعفری؛ ندا زند
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 912-922
چکیده
به منظور بررسی رشدوهمچنین اندازه‌گیری برخی مؤلفه‌های بیوشیمیایی استویا تحت تأثیرالیسیتورهای زیستی وغیر زیستی درشرایط کشت بافت دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر همین اساس، ابتدا اثر دو نوع سایتوکینین Kin و BAP به منظورانتخاب غلظت بهینه به عنوان پروتکل تکثیر گیاه استویا و سپس اثر الیسیتورهای کیتوزان، متیل ...
بیشتر
به منظور بررسی رشدوهمچنین اندازه‌گیری برخی مؤلفه‌های بیوشیمیایی استویا تحت تأثیرالیسیتورهای زیستی وغیر زیستی درشرایط کشت بافت دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر همین اساس، ابتدا اثر دو نوع سایتوکینین Kin و BAP به منظورانتخاب غلظت بهینه به عنوان پروتکل تکثیر گیاه استویا و سپس اثر الیسیتورهای کیتوزان، متیل جاسمونات و عصاره مخمر در چهار غلظت بر افزایش رشد گیاه و همچنین پارامترهای بیوشیمیایی گیاه استویا در شرایط کشت بافت انجام گرفت. نتایج آزمایش اولیه نشان داد که غلظت 2 میلیگرم بر لیتر BAP جهت پرآوری شاخساره به عنوان غلظت بهینه باعث بیشترین رشد طول و تعداد شاخساره شد، بنابراین این غلظت به محیط کشت پایه اضافه گردید. اثر الیسیتورهای مختلف افزایش معنیداری بر طول و تعداد شاخه نشان دادند، به طوری‌که بیشترین طول و تعداد شاخه در غلظت 200 میلیگرم بر لیتر کیتوزان بود که به نسبت شاهد به ترتیب 70 و 95 درصد افزایش داشت. اثر الیسیتورها بر پارامترهای بیوشیمیایی نشان داد که به غیر از کربوهیدرات، اثر افزایشی به نسبت شاهد نداشتند، به طوری که محتوای آب و همچنین کلروفیل گیاه با افزایش غلظت الیسیتورها کاهش بیشتری را نشان داد. میزان کربوهیدرات کل تحت تأثیر غلظتهای کیتوزان 200، متیل جاسمونات 100 و عصاره مخمر 50 میلیگرم بر لیتر به طور معنیداری به نسبت تیمار شاهد افزایش داشت. به طور کلی مشخص شد که این تحقیق می‌تواند به عنوان یک پروتکل مناسب جهت تولید انبوه گیاه استویا به عنوان یک گیاه اقتصادی مهم در شرایط کشت بافت مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
محمد حسین بناکار؛ حمزه امیری؛ غلامحسن رنجبر؛ محمد‌رضا سرافراز اردکانی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 897-911
چکیده
این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانهزنی بذر و ارزیابی مدل‌های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی‌ریزی و مشهدی، در پتری دیش قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده ...
بیشتر
این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانهزنی بذر و ارزیابی مدل‌های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی‌ریزی و مشهدی، در پتری دیش قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که افزایش شوری تا dS/m6 بر جوانهزنی بذور تاثیری نداشت، لیکن در شوری‌های بالاتر، درصد جوانهزنی به تدریج شروع به کاهش کرد. اعمال شوری 24 و dS/m27، جوانهزنی بذور را به ترتیب 8/29 و 81/80 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. سرعت جوانهزنی بذور نیز با اعمال تنش شوری کاهش یافت. این کاهش برای توده‌های اردستانی و نی‌ریزی تا dS/m3 و برای توده‌های اصفهانی، هندی و مشهدی تا dS/m6 معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که سطوح پایین شوری موجب افزایش طول دانه‌رست، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر گردید. بر اساس مدل خطی، حد آستانه تحمل به شوری شنبلیله dS/m83/21 با شیب کاهش09/17درصد بود. علیرغم اینکه توده اصفهانی حد آستانه تحمل به شوری پایین‌تری (dS/m32/20) داشت، دارای کمترین مقدار شیب کاهش (37/10 درصد) نیز بود. بر اساس مدل‌های غیر خطی بیشترین شوری که در آن بذور به مقدار 50 درصد جوانه زدند از توده اصفهانی (dS/m81/25) حاصل گردید. بنابراین، مطابق با نتایج حاصله و نیز شاخص تحمل به شوری، توده اصفهانی می‌تواند به عنوان متحمل‌ترین توده به شوری معرفی گردد.
مقاله پژوهشی
افسون رحمانپور؛ آتوسا وزیری؛ پروین صالحی شانجانی؛ مینا ربیعی؛ یونس عصری
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 855-868
چکیده
در اغلب گیاهان تنش خشکی موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه و کاهش درصد جوانهزنی می‌گردد. در پژوهش حاضر اثر اٌسموپرایمینگ با غلظتهای مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر شاخص‌های جوانهزنی بذرهای هفت گونه L. Allium، شامل A. cristophii Trautv.، A. giganteum Regel ، A. longisepalum Bertol، A. pseudobodeanum R.M. Fritsch & Matin، A. stipitatum Boiss.،M.B. ...
بیشتر
در اغلب گیاهان تنش خشکی موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه و کاهش درصد جوانهزنی می‌گردد. در پژوهش حاضر اثر اٌسموپرایمینگ با غلظتهای مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر شاخص‌های جوانهزنی بذرهای هفت گونه L. Allium، شامل A. cristophii Trautv.، A. giganteum Regel ، A. longisepalum Bertol، A. pseudobodeanum R.M. Fritsch & Matin، A. stipitatum Boiss.،M.B. A. rubellum،M.POP. & Vved. A. vavilovii بررسی گردید. آنالیز آماری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ با غلظتهای مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول 6000 (6/0-، 9/0-، 2/1- مگاپاسکال و شاهد) در دمای °C5 انجام شد. نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت پلی‌اتیلن‌گلیکول، شاخص‌های جوانهزنی افزایش می‌یابد. موثرترین غلظت پلی‌اتیلن‌گلیکول برای بهبود جوانهزنی و قدرت زنده‌مانی گیاه‌چه‌ها در گونه‌های A. pseudobodeanum، A. vavilovii، A. cristophii، A. stipitatum، MPa2/1-، در A. giganteum، MPa9/0- بود. در حالی‌که در دو گونه A. rubellum و A. longisepalum تیمار شاهد بهترین ویژگی جوانهزنی را نشان داد. نتایج تجزیه خوشه‌ای، هفت گونه Allium را در پنج گروه قرار داد. به‌طوری که A. pseudobodeanum با بیشترین بهبود جوانهزنی و قدرت زنده‌مانی در غلظت بالای پلی‌اتیلن‌گلیکول از سایر گونه‌ها جدا گردید. با توجه به اینکه این گونه‌ها از نظر زراعی، دارویی و زینتی دارای ارزش زیادی هستند، نتایج حاصل از این پژوهش در اصلاح و تولید واریته‌های مناسب در زمینه‌های مختلف کاربرد دارد.
مقاله پژوهشی
منابع طبیعی
فاطمه غلامیان؛ کهزاد سرطاوی؛ جلوه سهرابی پور؛ رضا ربیعی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 1012-1022
چکیده
820 کیلومتر از ساحل شمالی خلیج‌فارس اغلب صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و رسوبی است که بستری مناسب برای استقرار گروه‌های متنوعی از گیاهان دریازی، اعم از میکروجلبک، ماکروجلبک و تراکئو فیتا می‌باشد و هم‌جوار با 7 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر است. گیاهان دریازی نه‌تنها از نظر اقتصادی بعنوان غذا و علوفه بلکه از نظر دارویی، صنعتی و داروسازی ...
بیشتر
820 کیلومتر از ساحل شمالی خلیج‌فارس اغلب صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و رسوبی است که بستری مناسب برای استقرار گروه‌های متنوعی از گیاهان دریازی، اعم از میکروجلبک، ماکروجلبک و تراکئو فیتا می‌باشد و هم‌جوار با 7 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر است. گیاهان دریازی نه‌تنها از نظر اقتصادی بعنوان غذا و علوفه بلکه از نظر دارویی، صنعتی و داروسازی نیز حائز اهمیت هستند. نمونه‌برداری از گیاهان دریازی نوار ساحلی، از مرحله رویشی تا تولیدمثلی، به‌مدت پنج سال و به‌صورت فصلی انجام شد. بخشی از هر نمونه جمع‌آوری‌شده جلبک و علف دریایی در محلول 4% فرمالدئید-آب دریا در ظروف شیشه‌ای نگهداری شد و از بخش دیگر آن، نمونه هرباریومی تهیه شد. شناسایی تراکئوفیتا و جلبک‌ها بر اساس صفات مورفولوژیکی در مرحله رویشی و زایشی و با استفاده از منابع مختلف انجام شد. در این تحقیق، در مجموع 45 تیره گیاه دریازی شناسایی شد. نمونه‌های شناسایی‌شده شامل 40 تیره ماکروجلبک با 146 گونه از 71 جنس، 2 تیره میکروجلبک با 4 گونه از 4 جنس و 3 تیره متعلق به گیاهان آوندی (تراکئوفیتا) با 3 جنس و 3 گونه بودند. از بین ماکروجلبک‌های شناسایی‌شده، ماکروجلبک‌های سبز با 34 گونه، دارای کمترین و ماکروجلبک‌های قرمز با 73 گونه دارای بیشترین غنای گونه‌ای بودند. حداکثر و حداقل تنوع گونه‌ای متعلق به تیره‌های سارگاسه از ماکروجلبک‌های قرمز با 23 گونه و کلادوفوراسه از ماکروجلبک‌های سبز با 12 گونه بود. به‌طورکلی هدف از اجرای این پروژه، مطالعه فلورستیک دریایی و تدوین مرجعی منسجم از گیاهان دریازی مستقر در نواحی جزر و مدی سواحل استان بوشهر بود.
مقاله پژوهشی
بیوتکنولوژی
فاطمه ظفری؛ علیرضا نوروزی؛ پرویز الماسی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 1023-1035
چکیده
شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد محصولات کشاورزی است. افزایش غلظت نمک سبب عدم توازن یونی در سلول‌ها و در نتیجه سمیت یونی و تنش اسمزی می‌شود. استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای مطالعه و انتخاب گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، خشکی و سایر تنش‌ها متداول است، زیرا کنترل بیشتری نسبت به شرایط بیرون وجود دارد. این مطالعه به منظور ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد محصولات کشاورزی است. افزایش غلظت نمک سبب عدم توازن یونی در سلول‌ها و در نتیجه سمیت یونی و تنش اسمزی می‌شود. استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای مطالعه و انتخاب گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، خشکی و سایر تنش‌ها متداول است، زیرا کنترل بیشتری نسبت به شرایط بیرون وجود دارد. این مطالعه به منظور ارزیابی واکنش‌های رشدی و بیوشیمیایی گلابی رقم "درگزی" به سطوح مختلف تنش شوری انجام شده است.آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای کلرید کلسیم (سه سطح 0، 5 و 10 میلی‌مولار) و کلرید سدیم (پنج سطح 0، 40، 80، 120 و 160 میلی‌مولار) که به صورت برهم‌کنش دو نمک در محیط کشت موراشیک و اسکوگ با شش تکرار انجام گردید. پارامترهای رشد (شامل وزن تر، وزن خشک، طول شاخه، تعداد برگ و تعداد جوانه های جدید) و نیز مقدار پروتئین، فعالیت آنزیم کاتالاز، پرولین و قندهای محلول اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری وزن تر کاهش یافت در حالی که وزن خشک در تیمار 40 میلی مولار NaCl +پنج میلی‌مولار CaCl2 بالاترین مقدار را داشت، که احتمالاً نشان دهنده نقش کلسیم در کاهش اثرات منفی شوری است. پروتئین و قندهای محلول در تمامی غلظت های NaCl بعلاوه پنج میلی مولار CaCl2 بالاتر از غلظت 10 میلی مولار آن بود. بالاترین غلظت پرولین در تیمار 160 میلی مولار NaCl + پنج میلی مولار CaCl2 بدست آمد. بالاترین قند محلول در تیمار 120 میلی‌مولار NaCl + پنج میلی مولار CaCl2 حاصل شد.
مقاله پژوهشی
بیوسیستماتیک
سید مسعود سلیمان پور؛ احمد حاتمی؛ غلامرضا قهاری
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 1047-1058
چکیده
مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد ...
بیشتر
مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد تعداد 127 گونه گیاهی متعلق به 34 خانواده و 102 جنس در این حوزه آبخیز وجود دارند. خانواده Asteraceae با 24 گونه، خانواده Fabaceae با 17 گونه و خانواده Poaceae با 15 گونه، به ترتیب در رده های اول تا سوم قرار دارند. از نظر شکل زیستی، 48 گونه تروفیت، 34 گونه همی کریپتوفیت، 18 گونه کامفیت، 14 گونه ژئوفیت و 13 گونه فانروفیت شناسایی شدند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهان مستقر در این حوزه آبخیز نیز نشان داد 122 گونه گیاهی که معادل 96/07 درصد از کل گونه ها می باشند به صورت تک ناحیه ای یا چند ناحیه ای در ناحیه رویشی ایرانی- تورانی استقرار دارند.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
خدیجه باوی؛ رمضانعلی خاوری نژاد؛ فرزانه نجفی؛ فائزه قناتی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 806-817
چکیده
آویشن شیرازی Boiss.) Zataria multiflora) با داشتن ترکیبات فنولی و ترپنوئیدی، دارای طیف وسیعی از ویژگی‌های بیولوژیکی است. القای متابولیت های ثانویه در سیستم‌های کشت سلولی توسط محرک‌ها یکی از مهمترین استراتژی‌ها برای بهبود تولید ترکیبات ارزشمند دارویی است. در مطالعه حاضر رده سلولی آویشن شیرازی در محیط کشت B5بنیان‌گذاری و سلول‌ها در مرحله ...
بیشتر
آویشن شیرازی Boiss.) Zataria multiflora) با داشتن ترکیبات فنولی و ترپنوئیدی، دارای طیف وسیعی از ویژگی‌های بیولوژیکی است. القای متابولیت های ثانویه در سیستم‌های کشت سلولی توسط محرک‌ها یکی از مهمترین استراتژی‌ها برای بهبود تولید ترکیبات ارزشمند دارویی است. در مطالعه حاضر رده سلولی آویشن شیرازی در محیط کشت B5بنیان‌گذاری و سلول‌ها در مرحله رشد لگاریتمی به مدت سه روز تحت تیمار سالیسیلیک‌اسید در غلظتهای 0، 90، 180 و 360 میکرو مولار قرار گرفتند و فعالیت آنزیم‌های مسیر فنیل پروپانوئیدی و آنتی‌اکسیدان، محتوای پراکسید هیدروژن (H2O2) و نیتریک اکسید (NO) و همچنین میزان ترکیبات فنولی توسط اسپکتروفتومتر و HPLC تعیین شد. سالیسیلیک‌اسید، منجر به افزایش فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POX)، همچنین محتوای NO و H2O2 گردید. در غلظت های 90 و 180 میکرو مولار، فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین‌آمونیالیاز (PAL) در حدود 2/1 برابر، تیروزین آمونیالیاز (TAL) در حدود 4/1-3/1 برابر، پلی‌فنل‌اکسیداز (PPO) در حدود 7/1-5/1برابر افزایش یافت. همچنین محتوای فنول کل در این غلظت‌ها به ترتیب 79/5 و 38/4 میلیگرم بر گرم وزن تر در مقایسه با گروه شاهد افزایش نشان داد. در کشت‌های سلولی آویشن شیرازی، در غلظت های مختلف بکار رفته، محتوای 4- هیدروکسی بنزوئیک اسید، بنزوئیک اسید، اپی کاتکین و سیرینجیک اسید افزایش یافت. به نظر می‌رسد که کشت سلولی آویشن شیرازی و استفاده از محرک غیر زیستی سالیسیلیک اسید در غلظت های مناسب می‌تواند به عنوان یک سیستم کارآمد برای تولید متابولیت های ثانویه استفاده گردد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
عصمت لجم اورک رمه چری؛ نظام آرمند؛ شکوفه حاجی هاشمی؛ ستار سلطانیان
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 818-831
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش فلزات سنگین موجود در خاک اطراف پالایشگاه گازی بیدبلند1 بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ماش، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نمونه برداری از خاک در سه ایستگاه به مرکزیت پالایشگاه و به فواصل 500، 1000 و 1500 متر و یک منطقه دور از پالایشگاه صورت گرفت. بذرهای ماش در خاک شاهد و سه سطح ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش فلزات سنگین موجود در خاک اطراف پالایشگاه گازی بیدبلند1 بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ماش، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نمونه برداری از خاک در سه ایستگاه به مرکزیت پالایشگاه و به فواصل 500، 1000 و 1500 متر و یک منطقه دور از پالایشگاه صورت گرفت. بذرهای ماش در خاک شاهد و سه سطح خاک آلوده با عناصر سنگین کشت شدند. نتایج آنالیز خاک حاکی از آلوده بودن خاک به عناصر کادمیم، کروم، سرب، وانادیم، جیوه و آرسنیک بود که میزان آلودگی با افزایش فاصله از پالایشگاه کاهش یافت. همچنین تغییرات معنی داری در میزان رشد و صفات فتوسنتزی گیاه ماش در پاسخ به آلودگی عناصر سنگین خاک نشان داد. آلودگی خاک با فلزات سنگین میزان کلروفیل های a و b، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، فتوسنتزخالص، عملکرد کوانتوم شیمیایی فتوسیستم ها (PIABS)، CO2 بین سلولی، تعرق و کارایی مصرف آب را در سطح معنی داری کاهش داد. بیشترین و کمترین میزان کاهش در پارامترهای فتوسنتزی به ترتیب در خاک های جمع آوری شده از فواصل 500 و 1500 متر به پالایشگاه در مقایسه با خاک شاهد ملاحظه شد. میزان پرولین در سطح معنی داری افزایش یافت که در تنظیم اسمزی و حذف رادیکال‌های آزاد اکسیژن در پاسخ به تنش‌های محیطی نقش دارد. با توجه به نتایج این تحقیق و اثرات منفی فلزات سنگین بر رشد و فتوسنتز گیاه ماش، پیشنهاد می‌شود که از کشت گیاهان زراعی در زمین های کشاورزی اطراف پالایشگاه گاز خودداری شود.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
پیام معاونی؛ سید ابراهیم اجاق
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 832-842
چکیده
امروزه فناوری نانو نقش بسیار مهمی در زمینه‌های مختلف علمی کاربردی دارد. نانوذره میزیم همانند سایر نانوذرات سنتز شده زیستی دارای خواص متعددی می‌باشد که می‌تواند تغییرات مثبت یا منفی در ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ایجاد کند. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف نانوذرات دی‌اکسید منیزیم و مراحل مختلف محلول ...
بیشتر
امروزه فناوری نانو نقش بسیار مهمی در زمینه‌های مختلف علمی کاربردی دارد. نانوذره میزیم همانند سایر نانوذرات سنتز شده زیستی دارای خواص متعددی می‌باشد که می‌تواند تغییرات مثبت یا منفی در ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ایجاد کند. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف نانوذرات دی‌اکسید منیزیم و مراحل مختلف محلول پاشی بر صفات مورفوفیزیولوژیکی، گیاه دارویی بومادران تحت تاثیر خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال در مزرعه‌ای در شهرستان ملارد، شهر صفادشت اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی، شامل تنش آبیاری در دو سطح آبیاری هر ٧ روز (شاهد) و آبیاری هر ١٤ روز، در کرت‌های اصلی و چهار مرحله محلول‌پاشی (پنجه زنی، ساقه روی، قبل از گلدهی و بعد از گلدهی) و کاربرد دوزهای مختلف نانودی‌اکسید منیزیوم (عدم محلول پاشی، 1 درصد، 3 درصد و 5 درصد) به صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی بود. در طول فصل رشد، سطح برگ هر ماه روز یکبار، با استفاده از دستگاه سطح برگ‌سنج جهت محاسبه شاخص‌های رشد CGR و NAR اندازه‌گیری شد نمونه‌برداری‌ها به منظور اندازه‌گیری صفات آن از جمله، میزان محتوای نسبی آب برگ(RWC) ، برای هر کدام از تیمارها، 72 ساعت بعد از سومین مرحله محلول‌پاشی انجام شد. به‌طور کلی از نتایج به‌دست آمده چنین استنباط می‌شود کـه بـا افـزایش غلظت نانو ذره دی اکسید منیزیم ، اثرهای نامطلوب تنش خشکی کاهش می‌یابد. البته به نظر می‌رسد که تمایل نانوذرات برای متراکم شدن در غلظتهای بالاتر ،موجب سرکوب آثار واقعی آنها می‌شود.
مقاله پژوهشی
بیوسیستماتیک
نیره اولنج؛ نیره تنعمی؛ مریم کولیوند
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 843-854
چکیده
ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد ...
بیشتر
ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد T شکل می‌انجامد. درOnobrychis viciifolia کیسه‌رویانی از نوع پلی‌گونوم است. هسته‌های‌قطبی در نزدیکی دستگاه تخم‌زا هستند. تلفیق آنها سریع و قبل از لقاح است. بافت آندوسپرم دانه در ابتدا حالت سنوسیتیک دارد. پوسته دانه شامل لایه کوتیکول، ماکرواسکلرید و استئواسکلرید ضخیم است که در زیر آن لایه پارانشیمی با تجمع نشاسته بالا قرار دارد. در ناف دانه، لایه نردبانی دو‌لایه، اثر تراکئید و پارانشیم زیر نافی دیده می‌شود. تکوین بساک زمانی که گل‌ها خیلی کوچک هستند آغاز می‌شود. بساک‌ها چهار کیسه گرده‌ای هستند و تکوین دیواره از نوع دولپه ای می باشند که متشکل از چهار لایه شامل: اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و تاپی ترشحی است. تکوین گرده‌ها در کیسه‌های گرده یک بساک همزمان است. دانه‌های گرده بالغ بیضی شکل و دو سلولی هستند .در زمان شکوفایی بساک ضخامت فیبری لایه مکانیکی افزایش می یابد. صفات رویان‌شناختی مورد بررسی در این گیاه دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با سایر گونه‌های مطالعه شده از این جنس و تیره است. مطالعه این صفات منجر به گسترش دانش تکوین و افزایش اطلاعات در زمینه رویان شناسی این گیاه شده و می تواند در حوزه بررسی‌های مقایسه‌ای راه گشا باشد.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
محمد جواد بهی؛ محمد حسین مختاری؛ غلامحسن مرادی؛ محمد علی صارمی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 884-896
چکیده
مدل‌سازی پیش‌بینی پراکنش پوشش گیاهی ابزاری است که با بهره‌گیری از روش‌های آماری و سامانه اطلاعات جغرافیایی نقش مهمی در بررسی روابط پیچیده بین پراکنش جوامع گیاهی و متغیرهای محیطی تأثیرگذار ایفا می‌کند. این مدل‌ها بر اساس داده‌های مربوط به حضور و عدم حضور گونه‌ها و همبستگی آنها با متغیرهای محیطی و بر اساس این فرضیه که عوامل محیطی ...
بیشتر
مدل‌سازی پیش‌بینی پراکنش پوشش گیاهی ابزاری است که با بهره‌گیری از روش‌های آماری و سامانه اطلاعات جغرافیایی نقش مهمی در بررسی روابط پیچیده بین پراکنش جوامع گیاهی و متغیرهای محیطی تأثیرگذار ایفا می‌کند. این مدل‌ها بر اساس داده‌های مربوط به حضور و عدم حضور گونه‌ها و همبستگی آنها با متغیرهای محیطی و بر اساس این فرضیه که عوامل محیطی پراکنش گونه‌های گیاهی را کنترل می‌کنند، تولید می‌شوند. ارائه مدل پیش‌بینی پراکنش رویشگاه گونه‌های گیاهی و تهیه نقشه پیش‌بینی پراکنش هر یک از رویشگاهها با روش رگرسیون لجستیک از اهداف این پژوهش بود. در این بررسی در منطقه حوضه آبخیز ملای فهله فیروزآباد استان فارس، برای نمونه برداری از پوشش گیاهی و خاک از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی استفاده شد. در هر نقطه نمونه‌برداری تعداد 4 نمونه خاک از دو عمق 15 – 0 و 30- 15 سانتیمتری خاک گرفته شد. عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک به همراه عوامل فیزیوگرافیک (شیب، جهت و ارتفاع) در هر نمونه مشخص شد. مدل‌سازی پراکنش رویشگاهها به روش رگرسیون لجستیک و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و برای گونه های گیاهی عمده منطقه انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده، بافت خاک، درصد ماده آلی، درصد رس، درصد آهک، اسیدیته، درصد شیب و ارتفاع بیشترین نقش را در پراکنش رویشگاههای موردمطالعه دارند. نتایج نشان می دهد که روش رگرسیون لجستیک قادر به پیش بینی دقیق توزیع بیشتر گونه های گیاهی در منطقه است.
مقاله پژوهشی
بیوتکنولوژی
عباس سعیدی؛ زهره حاجی برات؛ زهرا حاجی برات؛ مسعود توحیدفر
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، صفحه 1036-1046
چکیده
یکی از مراحل ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته پتانسیل آلرژی زا بودن آن است. بدین منظور بررسی آلرژی‌زا بودن پروتئین‌های تولید شده توسط این محصولات با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی، امری ضروری تلقی می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی بیوانفورماتیکی شش پروتئین مهم محصولات تراریخته از سه پایگاه داده آلرژنها ( Allergenonlineو ...
بیشتر
یکی از مراحل ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته پتانسیل آلرژی زا بودن آن است. بدین منظور بررسی آلرژی‌زا بودن پروتئین‌های تولید شده توسط این محصولات با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی، امری ضروری تلقی می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی بیوانفورماتیکی شش پروتئین مهم محصولات تراریخته از سه پایگاه داده آلرژنها ( Allergenonlineو SDAP وAllermatch ) استفاده شد. توالیهای ورودی محصولات برای بررسی مشابهت با توالی کامل و آمینواسیدهای 80 تایی با شباهت بیشتر از 50 و 35 درصد بترتیب در پایگاه داده آلرژن مورد بررسی قرار گرفتند. از بین پروتئین‌های مورد مطالعه، کیتیناز و PRP که مصرف انسانی دارند شباهت بالایی با پروتئین‌های آلرژن نشان دادند. این پروتئینها منشا گیاهی داشته و بطور طبیعی آلرژن محسوب می شوند. درحالی که پروتئین هورمون رشد (Growth Hormone-1)، Cry1AC (پروتئین کریستال دفع آفات)، CspB (پروتئین تحمل به خشکی ) و(Rpi-vnt1.2) شباهتی با پروتئین‌های آلرژن نشان ندادند. نتایج به دست آمده نشان میدهد که ارزیابی آلرژی‌زا بودن و آنالیزهای بیشتر (بررسی کل پروتئین ها) قبل از تجاری سازی این محصولات لازم است تا ایمنی محصولات تراریخته تایید شود.
