کشت بافت
سمانه قنبری؛ مریم گل آبادی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
با هدف بررسی تاثیر ترکیب‌ها و غلظتهای مختلف هورمونی و همچنین تاثیر پیشتیمار دمایی و نور بر تغییر مسیر بیولوژیکی و حرکت به سمت کالوسزایی، جنینزایی و باززایی در ریزنمونههای بساک خیار، پژوهشی به صورت دو آزمایش فاکتوریل جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه ...
بیشتر
با هدف بررسی تاثیر ترکیب‌ها و غلظتهای مختلف هورمونی و همچنین تاثیر پیشتیمار دمایی و نور بر تغییر مسیر بیولوژیکی و حرکت به سمت کالوسزایی، جنینزایی و باززایی در ریزنمونههای بساک خیار، پژوهشی به صورت دو آزمایش فاکتوریل جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر روی رقم بومی فضای باز خیار اصفهانی و لاین اصلاحی خیار گلخانه‌ای اجرا گردید. فاکتورها شامل پیش تیمار دمایی (سرمای 4 درجه سانتی گراد و بدون پیشتیمار سرمایی (گل تازه))، تیمار نوری پس از کشت (نور و تاریکی) و غلظتهای مختلف هورمونی شامل KIN (1 تا 5/2 میلیگرم/لیتر)، 2,4-D (1 تا 5/3 میلی-گرم/لیتر) و BAP (1/0 تا 5/3 میلیگرم/لیتر) بودند. نتایج ح‍اک‍ی از ب‍رت‍ری پیشتیمار بدون سرما (گل تازه) نسبت به پیشتیمار سرما در جنینزایی و کالوسزایی در لاین اصلاحی و کالوسزایی در رقم بومی بود. تیمار تاریکی باعث افزایش معنی‌دار درصد کالوسزایی و قطر کالوس لاین اصلاحی شد، اما تاثیر معنی‌داری بر روی صفات مورد بررسی در رقم بومی نداشت. ترکیب هورمونی BAP و 2,4-D (5/3+1 میلیگرم/لیتر)در هر دو ژنوتیپ باعث بیشترین القای جنینزایی و کالوسزایی شد. جنین-زایی در لاین اصلاحی تحت تاثیر فاکتورهای مورد مطالعه قرار گرفت اما این فاکتورها تاثیر معنی‌داری بر جنینزایی رقم بومی نداشتند. اثرمتقابل سه‌گانه پیشتیمار دمایی، تیمار نوری و هورمونی محیط کشت نشان داد که به‌منظور بیشترین جنینزایی، کالوسزایی و قطر کالوس در کشت بساک خیار، استفاده از گل تازه و محیط کشت 2,4-D+BAP ( 5/3+1 میلیگرم/لیتر )باعث حاصل شدن بهترین نتیجه خواهد شد و شرایط نور و تاریکی نقش چندانی در جنینزایی ندارد.
کشت بافت
اسماعیل چمنی؛ سکینه کریمی قلعه تکی؛ مهدی محب الدینی؛ یونس پوربیرامی هیر
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 فروردین 1399
چکیده
سوسن چلچراغ، گیاهی زینتی، بومی کشور ایران میباشد که علاوه بر جنبه‌های زینتی، دارای مواد دارویی نیز میباشد. آزمایش حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظتهای مختلف بنزیل آدنین بر تولید برخی متابولیت‌های ثانویه در کشت درون شیشه‌ای سوسن چلچراغ صورت پذیرفت. برای این منظور، از محیط کشت MS حاوی یک میلیگرم بر لیتر NAA و غلظتهای 1، 2، 3 و 4 میلیگرم ...
بیشتر
سوسن چلچراغ، گیاهی زینتی، بومی کشور ایران میباشد که علاوه بر جنبه‌های زینتی، دارای مواد دارویی نیز میباشد. آزمایش حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظتهای مختلف بنزیل آدنین بر تولید برخی متابولیت‌های ثانویه در کشت درون شیشه‌ای سوسن چلچراغ صورت پذیرفت. برای این منظور، از محیط کشت MS حاوی یک میلیگرم بر لیتر NAA و غلظتهای 1، 2، 3 و 4 میلیگرم بر لیتر BA مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین تعداد و طول ریشه در تیمار شاهد و بیشترین شاخص‌های برگ (تعداد، سطح و طول)، ارتفاع گیاهچه، تعداد و قطر پیازچه، تعداد فلس، وزن‌تر، میزان کلروفیل، آنتوسیانین، فنول کل و فلاونوئیدها در محیط کشت حاوی یک میلیگرم بر لیتر BA به همراه یک میلیگرم بر لیتر NAA به دست آمد و با افزایش غلظت BA در محیط کشت، شاخص‌های مذکور کاهش یافتند. همچنین همبستگی مستقیمی بین میزان کلروفیل و تولید آنتوسیانین، فلاونوئیدها و فنول کل در سطح یک درصد مشاهده شد که نشانگر نقش فتوسنتز در تولید متابولیت‌های ثانویه در شرایط درون شیشه‌ای میباشد. به طور کلی، تعیین بهترین غلظت سایتوکینین و همچنین نسبت سایتوکینین به اکسین در محیط کشت، برای تولید متابولیت‌های ثانویه ضروری میباشد.
کشت بافت
شیما وطندوست؛ علی رضا زبرجدی
دوره 33، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 386-396
چکیده
بابونه (Matricaria aurea L.) یک گیاه دارویی مهم و متعلق به خانواده کاسنی میباشد که به شکل گسترده-ای در داروسازی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی مصرف می‌شود. با توجه به اهمیت این گیاه، بهینه‌سازی کشت بافت آن میتواند زمینه‌ساز تحقیقات و استفاده بیشتر از این گیاه گردد. به منظور بهینه‌سازی کشت بافت این گیاه آزمایش‌های القاء کالوس و باززایی ...
بیشتر
بابونه (Matricaria aurea L.) یک گیاه دارویی مهم و متعلق به خانواده کاسنی میباشد که به شکل گسترده-ای در داروسازی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی مصرف می‌شود. با توجه به اهمیت این گیاه، بهینه‌سازی کشت بافت آن میتواند زمینه‌ساز تحقیقات و استفاده بیشتر از این گیاه گردد. به منظور بهینه‌سازی کشت بافت این گیاه آزمایش‌های القاء کالوس و باززایی غیرمستقیم انجام شد. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار روی محیط کشت MS اجرا گردید. در هر دو آزمایش سطوح مختلف تنظیم کننده‌های رشد گیاهی NAA و BAP به همراه دو ریز نمونه ساقه و برگ مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در محیط کشت فاقد هورمون رشد (شاهد) القای کالوس مشاهده نشد. بررسی‌ها نشان داد که القای کالوس ریزنمونه‌ها در ترکیب هورمونی (5/0 میلیگرم در لیتر NAA و 1 میلیگرم در لیتر BAP) سریع‌تر بود. ترکیب‌های (5/0 میلیگرم در لیتر NAA و 1 میلیگرم در لیتر BAP) و همچنین (1 میلیگرم در لیتر NAA و 1 میلیگرم در لیتر BAP) بهترین ترکیب هورمونی جهت القای کالوس ریزنمونههای ساقه و برگ (100%) به ترتیب شناخته شدند. اثرمتقابل غلظتهای مختلف NAA و BAP در ریزنمونه بر صفت قطر کالوس معنی‌دار شد و ریزنمونه برگ در سطح 2 میلیگرم در لیتر NAA و 5/1 میلیگرم در لیتر BAP با میانگین 31/15 میلی‌متر بالاترین قطر کالوس را داشت. بیشترین درصد باززایی غیرمستقیم (59/85% )، درکالوس‌های حاصل از برگ و ترکیب هورمونی 5/0 میلیگرم در لیتر NAA و 1 میلیگرم در لیتر BAP مشاهده شد.
کشت بافت
آرزو عزیزخواجه؛ ابراهیم دورانی؛ سعید اهری زاد
دوره 33، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 434-445
چکیده
مامیران (Chelidonium majus L.) گیاهی دارویی از خانواده خشخاش و غنی از آلکالوئیدهای ایزوکوینولین است. از آنجایی که سنتز شیمیایی این آلکالوئیدها مقدور نیست؛ صنعت داروسازی به مقادیر زیادی گیاه برای استخراج این ترکیبات نیازمند است. هدف این پژوهش بهینه‌سازی یک روش تکرارپذیر برای باززایی مامیران بواسطه کالوسزایی بود. بدین منظور، بذور مامیران ...
بیشتر
مامیران (Chelidonium majus L.) گیاهی دارویی از خانواده خشخاش و غنی از آلکالوئیدهای ایزوکوینولین است. از آنجایی که سنتز شیمیایی این آلکالوئیدها مقدور نیست؛ صنعت داروسازی به مقادیر زیادی گیاه برای استخراج این ترکیبات نیازمند است. هدف این پژوهش بهینه‌سازی یک روش تکرارپذیر برای باززایی مامیران بواسطه کالوسزایی بود. بدین منظور، بذور مامیران بعد از ضدعفونی سطحی برای جوانه‌زنی در محیط 1⁄(2 MS) کشت شدند. ریزنمونههای کوتیلدون و هیپوکوتیل از گیاهچه‌های 20 روزه و ریزنمونههای برگ از گیاهان 3 ماهه تهیه و برای کالوسزایی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) تکمیل شده با تنظیم کننده‌های رشد گیاهی مختلف کشت شدند. بیشترین وزن تر کالوس از ریزنمونههای مستقر در محیط MS دارای 1 میلی گرم بر لیتر2و4- دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2,4-D) در ترکیب با 1 یا 5/0 میلی گرم بر لیتر از یکی از سیتوکنین‌های بنزیل آمینو پورین (BAP) یا تیدیازورون (TDZ) بدست آمد. در چند تیمار بعد از بازکشت‌های مکرر اندام‌زایی نیز مشاهده شد. باززایی دو ماه پس از بازکشت کالوس‌های حاصل از ریزنمونههای کوتیلدون در محیط کشت فاقد تنظیم کننده های رشد گیاهی با فراوانی 11/11 درصد و یک شاخساره به ازای هر ریزنمونه مشاهده شد. شاخساره‌ها در محیط MS فاقد تنظیم کننده‌های رشد گیاهی با فراوانی 78/77 درصد و 36/2 ریشه به ازای هر شاخساره ریشه‌دار شدند.
کشت بافت
یحیی ارباب؛ متین جامی معینی؛ محمد آرمین
دوره 33، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 16-25
چکیده
به منظور بررسی اثر تأخیردهنده‌های رشد گیاهی بر تولید میکروتیوبر سیب‌زمینی در محیط کشت مایع ایستا، آزمایشی به روش کشت درون شیشه‌ای و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل غلظت کلرو کولین کلراید (CCC) در چهار سطح صفر، 150، 300 ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تأخیردهنده‌های رشد گیاهی بر تولید میکروتیوبر سیب‌زمینی در محیط کشت مایع ایستا، آزمایشی به روش کشت درون شیشه‌ای و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل غلظت کلرو کولین کلراید (CCC) در چهار سطح صفر، 150، 300 و 450 میلیگرم در لیتر و غلظت کومارین در پنج سطح صفر، 10، 20، 30 و 40 میلیگرم در لیتر بودند. نتایج نشان داد که محیط کشت مایع ایستا با روش مورد استفاده در این پژوهش را می‌توان با موفقیت برای تولید میکروتیوبر سیب‌زمینی مورد استفاده قرار داد. استفاده از تأخیردهنده‌های رشد CCC و کومارین، باعث بهبود تولید میکروتیوبر سیب‌زمینی از طریق کاهش زمان لازم تا شروع غده‌دهی، افزایش تعداد میکروتیوبر در گیاهچه و افزایش وزن و قطر میکروتیوبر‌های سیب‌زمینی شد. مصرف 300 میلیگرم در لیتر CCC و 30 میلیگرم در لیتر کومارین، کوتاه‌ترین زمان غده‌زایی و بیشترین تعداد میکروتیوبر در گیاهچه‌های سیب‌زمینی را به خود اختصاص داد. با این وجود، بیشترین متوسط وزن میکروتیوبر‌های سیب‌زمینی، در غلظت 150 میلیگرم در لیتر CCCو 10 میلیگرم در لیتر کومارین مشاهده گردید. بنابراین، استفاده از غلظتهای 300 میلیگرم در لیتر CCC و 30 میلیگرم در لیتر کومارین جهت کوتاه کردن زمان غده‌زایی و افزایش تعداد میکروتیوبر و استفاده از غلظتهای 150 میلیگرم در لیتر CCC و 10 میلیگرم در لیتر کومارین جهت تولید میکروتیوبر‌هایی با میانگین وزنی بیشتر قابل توصیه میباشد.
کشت بافت
مژده شفائی؛ آرش مختاری؛ مرتضی ابراهیمی
دوره 33، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 95-106
چکیده
خربزه تلخ (Momordica charantia) گیاه دارویی از خانواده کدوییان است. این گیاه به‌عنوان داروی سنتی برای درمان دیابت به کار می‌رود. ترکیبات اولیه مسئول کاهش قند خون در این گیاه شامل شبه انسولین حیوانی موسوم به پلی‌پپتید P، کوکوربیتوئید، مموردیسین و اولینولیک اسید است. پلی پپتید P از لحاظ ساختاری و دارویی شبیه انسولین گاوی ...
بیشتر
خربزه تلخ (Momordica charantia) گیاه دارویی از خانواده کدوییان است. این گیاه به‌عنوان داروی سنتی برای درمان دیابت به کار می‌رود. ترکیبات اولیه مسئول کاهش قند خون در این گیاه شامل شبه انسولین حیوانی موسوم به پلی‌پپتید P، کوکوربیتوئید، مموردیسین و اولینولیک اسید است. پلی پپتید P از لحاظ ساختاری و دارویی شبیه انسولین گاوی است. اثرات بازدارندگی این گیاه در خصوص ویروس HIV نیز اثبات شده است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر جهت استقرار ریزنمونه برگ، نوع اکسین و شرایط نوری بر درصد کالوسزایی و تشکیل ریشه مویین از کالوس گیاه دارویی خربزه تلخ انجام شد. ریزنمونه برگ در دو جهت (سطح بالایی / سطح زیرین) در تماس با محیط کشت حاوی دو نوع اکسین در غلظت 2 میلیگرم در لیتر NAA و 2,4-D کشت و تحت دو شرایط تاریکی و نور قرار گرفت. بالاترین میزان کالوسزایی (40/95 %) و ریشه‌زایی (60/40 %) در شرایطی حاصل شد که سطح بالایی برگ در تماس با محیط MS حاوی 2 میلیگرم در لیتر 2,4-D و در تاریکی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاریکی به طور معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد بر تحریک و افزایش تولید کالوس تأثیر داشته و اکسین 2,4-D با اختلاف معنی‌داری نسبت به NAA، اکسین مناسب‌تری جهت کالوسزایی و ریشه زایی بوده است.
کشت بافت
نرگس پشم فروش؛ محمد احمدآبادی
دوره 33، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 156-166
چکیده
گیاه سنبل‌الطیب یکی از گیاهان دارویی مهم در ایران است. با توجه به اهمیت دارویی این گیاه در استفاده سنتی و داروسازی صنعتی، در این پژوهش، بهینه‌سازی کشت بافت، پینه‌زایی و باززایی گیاه کامل از دو نوع ریزنمونه برگ و دمبرگ روی محیطهای حاوی ترکیبات مختلف هورمونی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ریزنمونه برگ برای پینه‌زایی در دو شرایط ...
بیشتر
گیاه سنبل‌الطیب یکی از گیاهان دارویی مهم در ایران است. با توجه به اهمیت دارویی این گیاه در استفاده سنتی و داروسازی صنعتی، در این پژوهش، بهینه‌سازی کشت بافت، پینه‌زایی و باززایی گیاه کامل از دو نوع ریزنمونه برگ و دمبرگ روی محیطهای حاوی ترکیبات مختلف هورمونی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ریزنمونه برگ برای پینه‌زایی در دو شرایط نوری تاریکی و روشنایی مناسب‌تر است. بیشترین مقدار پینه از ریزنمونه برگی در شرایط روشنایی و روی محیط حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر BAP و 1 میلیگرم در لیترBAP بدست آمد. پینه‌های القا شده در تاریکی، قدرت باززایی ساقه روی محیطهای باززایی حاوی غلظتهای مختلف BAP و TDZ را نداشتند و تنها رشد پینه و تولید اندام ریشه مشاهده شد. پینه‌های بدست آمده از ریزنمونههای برگی در شرایط روشنایی، قابلیت خوبی برای باززایی ساقه در محیط باززایی داشتند. حداکثر میانگین تعداد شاخه در محیط باززایی حاوی سه میلیگرم در لیتر BAP مشاهده گردید. این نتایج، علاوه بر فراهم نمودن اطلاعات پایه در مورد اثر برخی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی روی پینه‌زایی و باززایی گیاه سنبل‌الطیب، یک سیستم کارآمد برای باززایی این گیاه را معرفی می‌نماید که میتواند در برنامه‌های اصلاح مولکولی با استفاده از مهندسی ژنتیک مورد استفاده قرار گیرد.
کشت بافت
انسیه شاهرودی؛ فرانسواز برنارد؛ داریوش مینایی تهرانی؛ سیده بتول حسنی
دوره 33، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 147-157
چکیده
بر اساس مطالعات گذشته، سالیسیلیک اسید باعث کاهش پدیده شیشه‌ای شدن در گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis) میگردد و این پدیده ممکن است از طریق تاثیر بر روی متابولیسم پلی آمین‌ها صورت گیرد. آنزیم پلی آمین اکسیداز کاتابولیسم پلی آمین‌ها را در سلول انجام داده و یکی از محصولات جانبی آن هیدروژن پراکسید (H2O2) میباشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر ...
بیشتر
بر اساس مطالعات گذشته، سالیسیلیک اسید باعث کاهش پدیده شیشه‌ای شدن در گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis) میگردد و این پدیده ممکن است از طریق تاثیر بر روی متابولیسم پلی آمین‌ها صورت گیرد. آنزیم پلی آمین اکسیداز کاتابولیسم پلی آمین‌ها را در سلول انجام داده و یکی از محصولات جانبی آن هیدروژن پراکسید (H2O2) میباشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید بر فعالیت پلی آمین اکسیداز کالوس آویشن دنایی میباشد. در این پژوهش، فعالیت آنزیم پلی آمین اکسیداز، محتوای H2O2 و پاسخ آنتی اکسیدانی شامل فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار سالیسیلیک اسید (غلظتهای 10 و 20 میکرومولار)، باعث افزایش وابسته به غلظت فعالیت پلی آمین اکسیداز گردید. در کالوس تحت تیمار سالیسیلیک اسید (20 میکرومولار)، کاهش فعالیت پراکسیداز محلول و افزایش H2O2 مشاهده شد. افزایش H2O2 ممکن است نتیجه تاثیر سالیسیلیک اسید بر فعالیت پلی آمین اکسیداز و پراکسیداز باشد. در حالی‌که تغییرات سطوح H2O2 نتیجه تغییر در فعالیت کاتالاز نمیباشد. تنظیم سطوح H2O2 توسط سالیسیلیک اسید از طریق تاثیر بر پلی آمین اکسیداز احتمالا در هموستازی گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) نقش دارد که برای فرآیندهای نمو درون شیشه ای سلول های گیاهی ضروری میباشد.
کشت بافت
پریسا فتحی رضایی؛ ماریا محمدنژاد؛ احمداحمد آقائی
دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 906-918
چکیده
خواص دارویی سیر (Allium sativum) عمدتاً مربوط به آلیسین با اثرات زیستی گسترده، هدف از این مطالعه بررسی اثر سولفات آهن بر رشد، محتوای آلیسین، پروتئین و سیستئین ریز نمونه‌های سیر بود. بخش صفحه پایگاهی حبه‌های سیر پس از ضدعفونی سطحی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) کشت و پس از یکماه به محیطهای کشت حاوی غلظتهای مختلف سولفات آهن به مدت 10 و ...
بیشتر
خواص دارویی سیر (Allium sativum) عمدتاً مربوط به آلیسین با اثرات زیستی گسترده، هدف از این مطالعه بررسی اثر سولفات آهن بر رشد، محتوای آلیسین، پروتئین و سیستئین ریز نمونه‌های سیر بود. بخش صفحه پایگاهی حبه‌های سیر پس از ضدعفونی سطحی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) کشت و پس از یکماه به محیطهای کشت حاوی غلظتهای مختلف سولفات آهن به مدت 10 و 20 روز منتقل شدند. در پایان هر بازه زمانی، میزان رشد گیاهچه‌ها و محتوای آلیسین با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و مقدار پروتئین و سیستئین به روش اسپکتروفتومتری تعیین شد. بیشترین میزان آلیسین و پروتئین در هر دو بخش ریشه و اندام هوایی در هر دو بازه زمانی در تیمار 12/11 میلیگرم در لیتر مشاهده شد. بیشینه میزان آلیسین و پروتئین به ترتیب در بخش‌های ریشه (62/16 میلی مولار در گرم وزن تر) و اندام‌های هوایی (8 میلیگرم در گرم وزن تر) گیاهچه‌های تیمار شده به‌وسیله 12/11 میلیگرم در لیتر سولفات آهن بعد از بیست روز اندازه‌گیری شد. در تیمار 56/5 میلیگرم در لیتر افزایش معنی‌دار وزن تر و طول ریشه و میزان سیستئین نسبت به سایر تیمارها مشاهده شد. هم چنین تفاوت معنی-دار وزن تر و طول بخش هوایی در غلظت 39/1 میلیگرم در لیتر در مقایسه با سایر تیمارها اندازه‌گیری شد. با توجه به نقش مهم آلیسین در خواص دارویی سیر، احتمالاً سولفات آهن میتواند محرک مناسبی برای افرایش محتوای آلیسین ریزنمونههای سیر باشد.
کشت بافت
نجمه محمد زاده مقدم؛ اکبر صفی پور افشار؛ فاطمه سعید نعمت پور
دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 512-523
چکیده
ریزازدیادی سیب نقش مهمی در ایجاد گیاهان سالم، فاقد بیماری و در تکثیر سریع پایههای دارای صفات مناسب دارا است. در این تحقیق اثر شرایط ضدعفونی، نوع محیط کشت و تیمارهای مختلف هورمونی بر میزان آلودگی، تعداد شاخه جانبی، طول ساقه، کالوس زایی و تعداد برگ سه پایه رویشی M106، M111 و B9 با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه ...
بیشتر
ریزازدیادی سیب نقش مهمی در ایجاد گیاهان سالم، فاقد بیماری و در تکثیر سریع پایههای دارای صفات مناسب دارا است. در این تحقیق اثر شرایط ضدعفونی، نوع محیط کشت و تیمارهای مختلف هورمونی بر میزان آلودگی، تعداد شاخه جانبی، طول ساقه، کالوس زایی و تعداد برگ سه پایه رویشی M106، M111 و B9 با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مطالعه شد. ریز نمونهها پس از شستشوی سطحی با غلظتهای مختلف کلرید جیوه و هیپوکلریت سدیم ضدعفونی شده و سپس در محیطهای کشت MS تغییریافته، WPM و DKW کشت شدند. کمترین آلودگی با استفاده از کلرید جیوه 1/0 % و اتانول 70% به ترتیب به مدت 3 دقیقه و 30 ثانیه حاصل شد. در این آزمایش، محیط کشت MS تغییریافته همراه با 1/0 میلیگرم در لیتر هورمون بنزیل آدنین با بیشترین رشد، استقرار موفقتری داشت. مقایسه میانگینها نشان داد که پایه رویشی M106 از نظر کلیه صفات مورد مطالعه با سایر پایههای رویشی تفاوت معنی داری دارد به طوری که بالاترین طول ساقه، کالوس زایی و تعداد برگ در این پایه مشاهده شد. بیشترین شاخه زایی از تیمار هورمونی 1/0 میلیگرم در لیتر IBA و 2 میلیگرم در لیتر BAP حاصل شد. نتایج نشان داد که عکس‌العمل ژنوتیپها به شرایط محیط کشت متفاوت است به‌طوری‌که پایه رویشی B9پاسخ بهتری نسبت به سایر ژنوتیپها در صفت شاخه زایی نشان داد.
کشت بافت
سیده حمیرا سلیمانی؛ فرانسواز برنارد؛ سمیه فاضلی نژاد
دوره 32، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 343-354
چکیده
گیاه نرگس Narcissus tazetta L. از خانواده لیلیاسه، گیاهی است که علی‌رغم تقاضای زیاد در بازار، تکثیر رویشی بسیار کندی دارد. به منظور تکثیر سریع، در این مطالعه ریزازدیادی گیاه نرگس از طریق کشت بافت تحت تاثیر هورمون های متفاوت و انتقال به خاک گیاهچه‌ها بررسی گردید. ریزازدیادی این گیاه در سه مرحله القا اندام‌های هوایی، تکثیر آنها و تولید پیاز ...
بیشتر
گیاه نرگس Narcissus tazetta L. از خانواده لیلیاسه، گیاهی است که علی‌رغم تقاضای زیاد در بازار، تکثیر رویشی بسیار کندی دارد. به منظور تکثیر سریع، در این مطالعه ریزازدیادی گیاه نرگس از طریق کشت بافت تحت تاثیر هورمون های متفاوت و انتقال به خاک گیاهچه‌ها بررسی گردید. ریزازدیادی این گیاه در سه مرحله القا اندام‌های هوایی، تکثیر آنها و تولید پیاز و ریشه از قطعات جدا‌کشت صورت گرفت. نتایج نشان داد بهترین محیط برای القا اندام‌های هوایی محیطMS تغییریافته دارای 4 میلیگرم بر لیتر BAP و 12/0 میلیگرم بر لیتر NAA است و در‌صورت انتقال اندام‌های هوایی القا شده به محیط MS دارای 2 میلیگرم بر لیتر BAP و 12/0 میلیگرم بر لیتر NAA بیشترین تکثیر حاصل شد. با انتقال این اندام‌ها به محیط کشت MS دارای 9% ساکارز و 1/0 میلیگرم بر لیتر NAA حداکثر تعداد پیازها به دست آمد که پس از گذشت 4 ماه قطر آنها به mm 20-12 رسید. ریشه‌های تولید شده در قاعده پیازها، در این محیط نسبت به محیط دیگر (محیط فاقد هورمون)، کوتاه و ضخیم‌تر بودند. گیاهان پیاز‌دار حاصل با سالیسیلیک‌اسید تیمار و به خاک منتقل شدند و در خاک تحت تاثیر قارچ‌کش کاربندازیم قرار گرفتند. کاربندازیم موجب افزایش درصد زنده‌مانی گیاهان (100%) شد ولی سالیسیلیک‌اسید تاثیری بر روی موفقیت انتقال به خاک نداشت. تعداد بالای پیاز‌های به دست آمده و درصد بالای بقای گیاهان باززایی شده در خاک نشان می‌دهد ریزازدیادی یک روش مناسب جایگزین برای کشت سنتی است.
کشت بافت
اکرم احمدی؛ محمدرضا کاوسی؛ حسن سلطانلو؛ غلامرضا صالحی جوزانی؛ علی ستاریان
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 16-27
چکیده
درخت آزاد (Zelkova carpinifolia)، یکی از درختان جنگلی در معرض تهدید در ایران و جهان است که در حال حاضر به بیماری جهانی مرگ نارون توسط قارچ Ophiostoma novo-ulmi نیز مبتلا شده است. بطوریکه ذخیرهگاههای جنگلی این گونه در اثر ابتلا به این بیماری با سرعت بالایی در حال از بین رفتن هستند. این تحقیق به منظور بررسی کالزایی و بازایی در گونه جنگلی Z. carpinifolia در ...
بیشتر
درخت آزاد (Zelkova carpinifolia)، یکی از درختان جنگلی در معرض تهدید در ایران و جهان است که در حال حاضر به بیماری جهانی مرگ نارون توسط قارچ Ophiostoma novo-ulmi نیز مبتلا شده است. بطوریکه ذخیرهگاههای جنگلی این گونه در اثر ابتلا به این بیماری با سرعت بالایی در حال از بین رفتن هستند. این تحقیق به منظور بررسی کالزایی و بازایی در گونه جنگلی Z. carpinifolia در شرایط کشت درون شیشه انجام گرفت. آزمایش‌های بررسی تاثیر محیط کشت و ترکیبات هورمونی، ژنوتیپ و اثرات متقابل آنها بر درصد کالوسزایی و جوانه‌زنی کالوس‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی با دو نوع ریزنمونه برگ و ساقه انجام شدند. نتایج ریزازدیادی نشان داد که درصد کالوسزایی در برگ (2/82 درصد)> نسبت به ریزنمونه ساقه (9/72 درصد) بیشتر بود. محیط کشت MS حاوی 2 میلیگرم در لیتر BAPو 1 میلیگرم در لیتر NAA بالاترین میزان-کالوسزایی (3/94 درصد) را داشت و به عنوان بهترین محیط کشت در نظر گرفته شد. بیشترین درصد القای تشکیل جوانه از کالوس (97/7 درصد) بر روی محیط کشت MS به همراه 05/0 میلیگرم در لیتر GA3 مشاهده شد. محیط کشت MS غنی شده با IBA (2 میلیگرم بر لیتر) و NAA (2 میلیگرم بر لیتر) با 70 درصد ریشه‌دهی، بهترین محیط ریشه‌زایی بود.
کشت بافت
سعیده قدیری سردرود؛ سارا سعادتمند؛ محمد حسن عصاره؛ طاهر نژادستاری
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 198-212
چکیده
Centella asiatica (L.) از جمله گیاهان دارویی پرمصرف و محبوب در سراسر دنیا است که در خاورمیانه، اروپا و آمریکا دارای محبوبیت فراوانی است. این گیاه دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی بوده و در درمان آسم و برونشیت نیز به کار می‌رود. در سال‌های اخیر به دلیل بهره‌برداری نامحدود و بدون برنامه از این منبع گیاهی، و تلاش‌های ناکارآمد در احیای این گونه ...
بیشتر
Centella asiatica (L.) از جمله گیاهان دارویی پرمصرف و محبوب در سراسر دنیا است که در خاورمیانه، اروپا و آمریکا دارای محبوبیت فراوانی است. این گیاه دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی بوده و در درمان آسم و برونشیت نیز به کار می‌رود. در سال‌های اخیر به دلیل بهره‌برداری نامحدود و بدون برنامه از این منبع گیاهی، و تلاش‌های ناکارآمد در احیای این گونه گیاهی دارویی ارزشمند، ذخیره گیاهی Centella asiatica (L.) در طبیعت به طور چشمگیری کاهش یافته و در معرض خطر نابودی قرار دارد. در همین راستا علاقه به تکنیک‌های کشت in vitro از جمله تکنیک ریزازدیادی از طریق کشت بافت جهت تکثیر این گیاه ارزشمند افزایش یافته است. در این پژوهش نیز ریزازدیادی این گیاه از طریق کشت بافت گیاهی برای نخستین بار در ایران توسط ریزنمونههای گره‌ای بررسی شد. جهت تکثیر، بخش‌های گره‌ای از نمونه‌های جمع‌آوری شده از عرصه در استان گیلان، پس از سترون‌سازی در محیط کشت MS حاوی -1 mgL1 BA و -1 mgL 1/0 IBA مستقر گردیدند. پس از یک ماه، ریزنمونههای رشد یافته به منظور دستیابی به بهترین تیمار شاخه‌زایی، تحت 9 تیمار هورمونی مختلف مورد آزمایش قرار گرفتند. با بررسی نتایج، محیط کشت MS حاوی -1 mgL5/0 BA و -1 mgL 5/0 2ip و -1 mgL 1/0 NAA به عنوان تیمار برتر شاخه‌زایی معرفی شد. جهت ریشه زایی و سازگاری در گلخانه، بررسی 11 تیمار هورمونی مختلف در محیط کشت MS نشان داد که تیمار حاوی -1 mgL5/0 IBA بهترین نتایج را در برداشته است.
کشت بافت
موسی ارشد
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 225-235
چکیده
در این مطالعه اثر غلظتهای مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول و سوربیتول بر روی ارقام حسینی، قره ملیحی، دست-ارچین، اینه‌امجیی، سیاه، ریش‌بابا، طولاگوزو و رشه انگور بررسی شد و صفات تعداد و طول ساقه، تعداد برگ، تعداد و طول ریشه، تعداد و طول ریشه‌های فرعی اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد اثر ارقام بر روی صفات طول ساقه، ...
بیشتر
در این مطالعه اثر غلظتهای مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول و سوربیتول بر روی ارقام حسینی، قره ملیحی، دست-ارچین، اینه‌امجیی، سیاه، ریش‌بابا، طولاگوزو و رشه انگور بررسی شد و صفات تعداد و طول ساقه، تعداد برگ، تعداد و طول ریشه، تعداد و طول ریشه‌های فرعی اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد اثر ارقام بر روی صفات طول ساقه، تعداد برگ، طول ریشه و صفت تعداد ریشه‌های فرعی و اثر غلظتهای مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر تمامی صفات در سطح احتمال 5% معنی‌دار بود. نتایج نشان داد شاخص‌های رشدی در غلظت 60 گرم بر لیتر کمترین رشد و در تیمار شاهد بیشترین افزایش مشاهده گردید. مقایسه میانگین داده‌ها مربوط به فاکتور ارقام نشان داد که به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار طول ریشه٬ تعداد برگ و تعداد ریشه‌های فرعی را ارقام طولاگوزو و اینه‌امجیی تولید نمودند. نتایج تجزیه واریانس داده‌های مربوط به سوربیتول نشان داد اثر ارقام و سوربیتول بر روی تمام صفات مورد بررسی در سطح احتمال 5% معنی‌دار بودند. تیمار شاهد و غلظت 30 گرم در لیتر سوربیتول به ترتیب کمترین و بیشترین مقدار را در صفات تعداد و طول ساقه، تعداد برگ و تعداد و طول ریشه را داشتند. مقایسه میانگین سوربیتول نشان داد که به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را ارقام سیاه و اینه‌امجیی تولید نمودند.
کشت بافت
رضا شیرزادیان خرم اباد؛ فرشته تقی پور
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 166-176
چکیده
استفاده از فناوری کشت بافت میتواند از جمله مطلوب‌ترین روش‌های تکثیر سریع گیاهان زینتی در زمانی کوتاه و فضایی محدود محسوب می شود. این پروژه به منظور دستیابی به مناسب‌ترین محیط غذایی جهت تکثیرانبوه گیاه زینتی بنفشه آفریقایی از ریزقطعات برگ در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. اثر تنظیم‌کننده‌های مختلف بر میزان تولید شاخساره، تعداد ...
بیشتر
استفاده از فناوری کشت بافت میتواند از جمله مطلوب‌ترین روش‌های تکثیر سریع گیاهان زینتی در زمانی کوتاه و فضایی محدود محسوب می شود. این پروژه به منظور دستیابی به مناسب‌ترین محیط غذایی جهت تکثیرانبوه گیاه زینتی بنفشه آفریقایی از ریزقطعات برگ در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. اثر تنظیم‌کننده‌های مختلف بر میزان تولید شاخساره، تعداد برگ، تعداد ریشه و مدت زمان ریشه‌زایی بررسی شد. لذا برگ‌های جوان از پایه مادری رقم 'Pretty Miss Kelly' جدا و پس از ضدعفونی به ریزقطعات با اندازه یک سانتی‌مترمربع تقسیم شدند. اثر تنظیم‌کننده-های رشدی شامل BAP به همراه NAA یا IAA بصورت ترکیبی و در سطوح مختلف بر تولید شاخساره، اثر BAP و AdS بر تعداد برگ ، اثر محیطهای مختلف ریشه زایی مورد بررسی قرار گرفت. جهت آنالیز داده‌ها از آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که mg/l NAA 0.1 یا mg/l NAA0 به همراه mg/l0.1 از BAP و همچنین mg/l IAA0 به همراه BAP mg/l0.1 مناسب‌ترین ترکیب برای تولید شاخساره هستند. افزایش تعداد برگ بترتیب با استفاده از AdS mg/l 15 و BAP mg/l 0.2 رخ داد. ماسه استریل با تولید میانگین حدود 25 ریشه به در هر گیاهچه نسبت به دو محیط دیگر مناسب‌تر بود. در زمینه زمان ریشه‌دهی محیط MS 2/1 به همراه 0.005 میلیگرم در لیتر NAA با میانگین 10 روز مناسب ترین محیط بود. بنابراین در این مطالعه مناسب‌ترین محیط های غذایی در مراحل مختلف جهت تکثیر انبوه بنفشه آفریقایی معرفی شد.
کشت بافت
صالح امیری؛ رضا محمدی؛ محمد رضا طالبی؛ رامین اکبری
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 122-132
چکیده
گل‌محمدی (.Rosa damascena Mill.) یکی از مهمترین رزهای معطر است که به منظور تولید گلاب، اسانس و مصارف دارویی کشت میگردد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنظیم کنند‌‌های رشد گیاهی بر روی قدرت شاخه‌زایی، ریشه‌زایی و سازگاری در شرایط گلخانه انجام شد. به منظور سترون‌سازی ریزنمونه‌ها از هیپوکلریت سدیم 10 درصد به مدت 15 دقیقه و الکل 70 درصد استفاده ...
بیشتر
گل‌محمدی (.Rosa damascena Mill.) یکی از مهمترین رزهای معطر است که به منظور تولید گلاب، اسانس و مصارف دارویی کشت میگردد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنظیم کنند‌‌های رشد گیاهی بر روی قدرت شاخه‌زایی، ریشه‌زایی و سازگاری در شرایط گلخانه انجام شد. به منظور سترون‌سازی ریزنمونه‌ها از هیپوکلریت سدیم 10 درصد به مدت 15 دقیقه و الکل 70 درصد استفاده گردید. تیمارهای استقرار شامل هورمون سایتوکنین BA و BAP در سه سطح (0، 5/0 و 1)، تیمارهای شاخه‌زایی BAP و BA در چهار سطح (0، 1، 2 و 3) و تیمارهای ریشه‌زایی با هورمونIBA در سه سطح (0، 5/0 و 1) میلی گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفتند. کلیه تیمارها در محیط کشت MS در سه تکرار و هر تکرار با 3 ریزنمونه در قالب طرح کاملا تصادفی کشت گردید. تجزیه داده‌ها نشان داد که بیشترین میزان استقرار 88/89 درصد در 0/5 میلی گرم در لیتر BA و کمترین میزان استقرار 25 درصد در تیمار صفر BAP حاصل شد. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که بیشترین ضریب شاخه‌زایی 3/38 ، بیشترین طول شاخه 5/34cm در تیمار حاوی 3 میلی گرم در لیتر BA و کمترین ضریب شاخه‌زایی 1/00 در تیمار بدون هورمون حاصل شد. بیشترین مقدار ریشه زایی 85 درصد در محیط کشت 1/2MS حاوی 0/5 میلی گرم در لیتر IBA حاصل شد و کمترین میزان ریشه‌زایی 36 درصد بود که در محیط کشت 1/2MSبدون هورمون حاصل شد.
کشت بافت
مژده متقی؛ رویا رضوی زاده؛ آرش مختاری؛ محمود اطرشی
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 39-51
چکیده
زالزالک از تیره گل سرخ (Rosaceae) و ازجمله گیاهانی است که دارای مصارف دارویی و زینتی بوده و ارزش صادراتی دارد. این جنس به دلیل انجام دورگه شده‌های فراوان، دور گیری درهم، سیستم تولیدمثلی آپومیکسی و پلی پلوییدی به لحاظ تکثیر یکی از مشکل‌ترین جنس‌ها برای گیاه‌شناسان است. استفاده از فناوری‌های نوین بخصوص تکنیک کشت بافت در تولیدات گیاهی ...
بیشتر
زالزالک از تیره گل سرخ (Rosaceae) و ازجمله گیاهانی است که دارای مصارف دارویی و زینتی بوده و ارزش صادراتی دارد. این جنس به دلیل انجام دورگه شده‌های فراوان، دور گیری درهم، سیستم تولیدمثلی آپومیکسی و پلی پلوییدی به لحاظ تکثیر یکی از مشکل‌ترین جنس‌ها برای گیاه‌شناسان است. استفاده از فناوری‌های نوین بخصوص تکنیک کشت بافت در تولیدات گیاهی قادر خواهد بود به‌عنوان روش جایگزین، روند تولید انبوه و کنترل‌شده این گیاه را ارتقا بخشد. از این رو در این تحقیق مراحل مربوط به بهینه سازی ریز ازدیادی گونه Crataegus aronia شامل شاخه زایی و ریشه‌زایی در شرایط کشت درون شیشه‌ای مورد ارزیابی قرارگرفته است. نمونه‌برداری در فصل بهار انجام و سپس سترون‌سازی شدند. محیط کشت پایه (MS) جهت استقرار اولیه مورداستفاده قرار گرفت. آزمایش شاخه‌زایی در محیط کشت MS و غلظتهای مختلفی از تنظیم‌کننده‌های رشد ایندول بوتیریک اسید، ایندول استیک اسید، بنزیل آمینو پورین و تیدیازورون و آزمایش ریشه‌زایی در محیطهای 2/1 MS، MS با غلظتهای مختلف ایندول بوتیریک اسید و نفتالین استیک اسید صورت گرفت. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که بهترین میزان شاخه‌زایی درتیمار 3 میلیگرم در لیتر بنزیل آمینو پورین و 1 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید و بیشترین میزان ریشه‌زایی در محیط کشت 2/1 MS در تیمار 3 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید حاصل شد.
کشت بافت
معصومه عامریان
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 877-888
چکیده
امروزه تکنیک‌های کشت بافت گیاهی به عنوان ابزار مفیدی برای ایجاد تنوع ژنتیکی به منظور بهنژادی محصولات کشاورزی و همچنین تولید گیاهان عاری از ویروس به کار می‌روند. هدف از این پژوهش ارائه یک روش مؤثر بر کالوسزایی و باززایی در گیاه سیب‌زمینی میباشد. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. ...
بیشتر
امروزه تکنیک‌های کشت بافت گیاهی به عنوان ابزار مفیدی برای ایجاد تنوع ژنتیکی به منظور بهنژادی محصولات کشاورزی و همچنین تولید گیاهان عاری از ویروس به کار می‌روند. هدف از این پژوهش ارائه یک روش مؤثر بر کالوسزایی و باززایی در گیاه سیب‌زمینی میباشد. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. در این تحقیق به‌منظور ایجاد کالوس، ریزنمونههای مختلف (ساقه، برگ و غده) سه رقم سیب‌زمینی (سانته، آگریا و مارفونا) روی محیط کشت MS حاوی غلظتهای مختلف 2-4,D، NAA، IAA، IBA و پیکلورام به تنهایی و به همراه کینتین و BAP قرار داده شدند. محیط کشت MS حاوی 2 میلیگرم در لیتر 2-4,D با غلظتهای مختلف کینتین به‌عنوان بهترین محیطهای کشت کالوسزایی انتخاب شدند. واکنش سه رقم سیب‌زمینی به محیط کشت القاء کالوس متفاوت بود بدین صورت که رقم مارفونا بیشترین و رقم سانته کمترین میزان کالوسزایی را در کلیه محیطهای کشت القاء کالوس داشتند. کالوس‌ها به‌طور مطلوب روی محیط کشت MS حاوی 3 میلیگرم در لیتر 2-4,D و 5/0 میلیگرم در لیتر اسید جیبرلیک باززا و در محیط حاوی 2 میلیگرم در لیتر IBA ریشه‌دار شدند.
کشت بافت
الهه بهاران؛ پیام پورمحمدی؛ احسان شهبازی
دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 156-168
چکیده
تولید نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) در ایران طی دهه 1370 افزایش چشمگیری داشت، اما به دلایلی همچون: قدیمی بودن نخلستان‌ها، استفاده از روش‌های سنتی کاشت پاچوش‌های مادری و برداشت خرما، امکان خروج ایران از چرخه بازار جهانی وجود دارد. پژوهش حاضر، در راستای بومی سازی دستور تجاری تکثیر کشت بافتی خرما، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاٌ تصادفی، ...
بیشتر
تولید نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) در ایران طی دهه 1370 افزایش چشمگیری داشت، اما به دلایلی همچون: قدیمی بودن نخلستان‌ها، استفاده از روش‌های سنتی کاشت پاچوش‌های مادری و برداشت خرما، امکان خروج ایران از چرخه بازار جهانی وجود دارد. پژوهش حاضر، در راستای بومی سازی دستور تجاری تکثیر کشت بافتی خرما، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاٌ تصادفی، بر روی ریزنمونه رأس ساقه‌ی خرما رقم استعمران، در محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد تیدیازورون (TDZ) و 2,4.دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4.D)، هر یک با دو غلظت (5 و 10 میلی گرم بر لیتر) و در 3 تکرار، انجام شد. در تیمار (mgl-1) 10 2,4-D + (mgl-1) 5 TDZتولید کالوس به نسبت بالا و با کیفیت، جهت جنینزایی مشاهده شد. حداکثر القاء جنین و تمایززایی به جنین کوتیلدونی، در محیط کشت MS و با کاهش مقدار منبع کربن به (gl-1) 20، در تیمار تنظیم‌کننده‌ی رشد (mgl-1) 10 2,4.D همراه با (mgl-1) 5 TDZ رخ داد. در پژوهش حاضر مدت زمان القاء تا تشکیل کالوس به دو هفته کاهش یافت و در هفته چهارم جنین‌های سوماتیکی متمایز شدند. نتایج شاهدی بر بهینه سازی دستورالعمل ریزازدیادی رقم استعمران در جهت کاهش مدت زمان جنینزایی و با استفاده از حداقل مصرف تنظیم‌کنندهای رشد 2,4.D و TDZ بود.
کشت بافت
سکینه جوکاری؛ محمد هدایت
دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 531-540
چکیده
چکیدهکنار یکی از درختان مناطق گرم بوده که ضمن استفاده خوراکی از میوه آن با داشتن خصوصیات دارویی در صنایع دارویی و آرایشی کاربرد فراوانی دارد. این پژوهش جهت مقایسه و بدست آوردن بهترین روش باززایی درون شیشه‌ای چهار نوع کنار شامل دو رقم کنار بنگالی Ziziphus mauritania)) با میوه بیضی درشت و رقم بی‌هسته (فاقد درون‌بر خشبی) و دو رقم کنار ایرانی (Z. ...
بیشتر
چکیدهکنار یکی از درختان مناطق گرم بوده که ضمن استفاده خوراکی از میوه آن با داشتن خصوصیات دارویی در صنایع دارویی و آرایشی کاربرد فراوانی دارد. این پژوهش جهت مقایسه و بدست آوردن بهترین روش باززایی درون شیشه‌ای چهار نوع کنار شامل دو رقم کنار بنگالی Ziziphus mauritania)) با میوه بیضی درشت و رقم بی‌هسته (فاقد درون‌بر خشبی) و دو رقم کنار ایرانی (Z. spina christi) گرد و بی‌هسته با میوه‌هایی کوچک صورت گرفت. این تحقیق در قالب طرح فاکتوریل در بلوک کاملا تصادفی به اجرا در آمد. ریزنمونههای جوانه جانبی پس از گندزدایی سطحی، در محیط کشت MS به همراه تنظیم کننده-های رشد BA و 2ip به همراه IAA در غلظتهای مختلف جهت پرآوری کشت شدند. پس از 8 هفته تعداد پرآوری شاخساره‌ها شمارش و ثبت شد. نتایج تاثیر تنظیم کننده‌های رشد مشخص نمود بیشترین پرآوری در محیط کشت حاوی 6 میلیگرم در لیتر BA و 2ip به همراه 03/0 میلیگرم در لیتر IAA به دست آمد. در بین انواع کنار، رقم بی‌هسته با میانگین 93/2 عدد شاخساره بیشترین پرآوری را نشان داد. مقایسه اثر متقابل تنظیم کننده‌های رشد و نوع کنار نشان داد در محیط کشت حاوی 6 میلیگرم در لیتر BA به همراه 03/0 میلیگرم در لیتر IAA بیشترین میزان شاخساره به تعداد 4 عدد در کنار بنگالی بی‌هسته بدست آمد. در مرحله ریشه‌زایی محیط کشت حاوی 10 میلیگرم در لیتر IBA بهترین تیمار ریشه‌زایی برای کنار بنگالی بی هسته شناخته شد.
کشت بافت
اکرم اسفندیار؛ سید کمال کاظمی تبار؛ غفار کیانی
دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 488-497
چکیده
مامیران گیاهی دارویی با نام علمی Chelidonium Majus از خانواده Papaveraceae است که به دلیل داشتن ترکیبات موثره فراوان، دارای خواص دارویی زیادی میباشد. در بخش اول این پژوهش، تاثیر هورمون‌های 2و4 – دی کلروفنوکسی استیک اسید (2, 4-D) در پنج سطح (۰، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) با هورمون بنزیل آدنین (BA) در چهار سطح (25/0، 5/0، 1 و 5/1) میلیگرم در لیتر روی میزان ...
بیشتر
مامیران گیاهی دارویی با نام علمی Chelidonium Majus از خانواده Papaveraceae است که به دلیل داشتن ترکیبات موثره فراوان، دارای خواص دارویی زیادی میباشد. در بخش اول این پژوهش، تاثیر هورمون‌های 2و4 – دی کلروفنوکسی استیک اسید (2, 4-D) در پنج سطح (۰، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) با هورمون بنزیل آدنین (BA) در چهار سطح (25/0، 5/0، 1 و 5/1) میلیگرم در لیتر روی میزان کالوسزایی ریزنمونههای ساقه، برگ و بذر بررسی شدند. در بخش دوم، جهت بررسی باززایی از طریق کالوس از ترکیب هورمونی بنزیل آمینوپورین (BAP) در سه سطح (1، 2 و 3 میلیگرم در لیتر) با هورمون 2, 4-D در دو سطح (1/0 و 5/0 میلیگرم در لیتر) استفاده شد. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بود. نتایج نشان داد بهترین محیط کالوسزایی برای درصد القای کالوس محیط کشت پایه MS حاوی 1 میلیگرم در لیتر 2, 4-D به همراه 5/0 میلیگرم در لیتر BA به میزان 44/69 درصد و 2 میلیگرم در لیتر 2, 4-D به همراه 5/1 میلیگرم در لیتر BA به نسبت 88/63 درصد بود. بهترین محیط القای کالوس برای وزن‌تر کالوس محیط کشت پایه MS حاوی 2 میلیگرم در لیتر 2, 4-D به میزان 4175/0 گرم بود. بهترین ریز نمونه مامیران برای تشکیل و وزن کالوس ریزنمونه ساقه بود. بیشترین باززایی و تولید برگ در محیط پایه MS حاوی 2 میلیگرم در لیتر BAP و 5/0 میلیگرم در لیتر 2, 4-D مشاهده شد ولی ساقه تشکیل نشد.
کشت بافت
رقیه حضرتی؛ ناصر زارع؛ سارا دژستان؛ پریسا شیخ زاده مصدق؛ منوچهر فرجامی نژاد
دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 541-559
چکیده
در این تحقیق، تاثیر نوع و غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی مختلف (2,4-D, NAA, Kin, BAP, IBA, TDZ) بر کالوسزایی ریزنمونههای مختلف، تکثیر درون‌شیشه‌ای فندق با استفاده از ریزنمونه گره و همچنین میزان تاکسول در کالوس مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونههای بذر، برگ و ساقه فندق پس از ضدعفونی سطحی، روی محیط کشت MS حاوی 1، 2 و 4 میلیگرم در لیتر 2,4-D و NAA در ...
بیشتر
در این تحقیق، تاثیر نوع و غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی مختلف (2,4-D, NAA, Kin, BAP, IBA, TDZ) بر کالوسزایی ریزنمونههای مختلف، تکثیر درون‌شیشه‌ای فندق با استفاده از ریزنمونه گره و همچنین میزان تاکسول در کالوس مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونههای بذر، برگ و ساقه فندق پس از ضدعفونی سطحی، روی محیط کشت MS حاوی 1، 2 و 4 میلیگرم در لیتر 2,4-D و NAA در ترکیب با Kin و BAP (5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) کشت شدند. علاوه بر این، به‌منظور تکثیر درون‌شیشه‌ای، ریزنمونههای تک گره فندق تهیه شده و روی محیط کشت MS حاوی سطوح مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی کشت شدند. نتایج نشان داد که درصد کالوسزایی ریزنمونه برگ به‌طور معنی‌داری بیشتر از بذر و ساقه است. بیشترین درصد کالوسزایی و وزن تر کالوس در محیط MS حاوی دو میلیگرم در لیتر 2,4-D و 5/0 میلیگرم در لیتر BAP مشاهده گردید. در ریزنمونههای تک گره فندق بیشترین درصد ریشه‌زایی در محیط MS حاوی دو میلیگرم در لیتر NAA و 5/0 میلیگرم در لیتر Kin و در محیط MS حاوی چهار میلیگرم در لیتر NAA و 5/0 میلیگرم در لیتر Kin مشاهده شد. بیشترین تعداد برگ نیز در محیط MS حاوی BAP به‌همراه 05/0 میلیگرم در لیتر IBA و محیط MS حاوی 5/2 میلیگرم در لیتر TDZ و 05/0 میلیگرم در لیتر IBA مشاهده شد. بیشترین مقدار تاکسول در کالوس‌های حاصل از ریزنمونه بذر و برگ در محیط کشت MS حاوی یک میلیگرم در لیتر 2,4-D به‌همراه 5/0 میلیگرم در لیتر BAP به‌دست آمد.
کشت بافت
الهام مرادی پور؛ بهمن حسینی؛ علیرضا پیرزاد
دوره 30، شماره 2 ، تابستان 1396، ، صفحه 452-464
چکیده
بابونه(Matricaria chamomilla L.) ، گیاه دارویی مشهور خانواده آستراسه است که نام آن در دارونامه‌های 26 کشور ذکر شده است. تحقیق حاضر به منظور شناسایی، بهترین نوع و ترکیب تنظیم‌کننده رشد در چهار توده بومی مورد مطالعه و همچنین تدوین دانش فنی کشت درون شیشه‌ای آن انجام گردید. در این آزمایش اثر دو نوع تنظیم‌کننده رشد شاملN6- Benzyl amino purine (BAP) و (TDZ) Thidiazuron ...
بیشتر
بابونه(Matricaria chamomilla L.) ، گیاه دارویی مشهور خانواده آستراسه است که نام آن در دارونامه‌های 26 کشور ذکر شده است. تحقیق حاضر به منظور شناسایی، بهترین نوع و ترکیب تنظیم‌کننده رشد در چهار توده بومی مورد مطالعه و همچنین تدوین دانش فنی کشت درون شیشه‌ای آن انجام گردید. در این آزمایش اثر دو نوع تنظیم‌کننده رشد شاملN6- Benzyl amino purine (BAP) و (TDZ) Thidiazuron در غلظت های (4/4 و 8/8 میکرومولار) در ترکیب با 2/2 میکرومولار3- Indol Acetic Acid ( IAA) بر باززایی مستقیم شاخساره از ریزنمونه نوک شاخه در چهار توده بابونه آلمانی اصفهان، ارومیه، اشنویه و شاهین‌دژ بررسی شد. نتایج آنالیز داده‌ها نشان داد که بیشترین درصد باززایی در توده اصفهان (48/92 درصد)، در محیط کشت پایه MS حاوی 4/4 میکرومولار BAP در ترکیب با 2/2 میکرومولار IAAو حداکثر میانگین باززایی شاخساره در هر ریزنمونه (25 شاخساره) در توده ارومیه، در تیمار 4/4 میکرومولار BAP در ترکیب با 2/2 میکرومولار IAA مشاهده گردید. ریشه‌زایی گیاهچه‌های باززایی شده ، در محیط کشت پایه MSو MS2/1 عاری از تنظیم کننده‌های رشد و همچنین در ترکیب با غلظتهای 5/0 و 1 میکرومولارIBA و 5/0 و 1 میکرومولارIAA بررسی گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد حداکثر درصد ریشه‌زایی (100 درصد) در محیطهای MS2/1 (2/1 غلظت عناصر محیطMS ) عاری از تنظیم‌کننده رشد و MS تکمیل شده با 5/0 و 1 میکرومولار IBA قابل مشاهده میباشد. بیش از 90 درصد گیاهچه‌ها به شرایط گلخانه سازگار شدند.
کشت بافت
زینب رحمتی؛ وحیده پیام نور؛ کمال قاسمی بزدی؛ پونه ابراهیمی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 99-109
چکیده
تاکسول به عنوان یک ترکیب طبیعی بسیار کارآمد با سمیت پایین در کنترل و درمان طیف گسترده‌ای از سرطان-ها شامل سرطان پستان، رحم، تخمدان و سایر انواع آن معرفی شده است که منبع اولیه تولید آن، گیاه سرخدار (Taxus sp) میباشد. محدود بودن تعداد درختان سرخدار و عدم امکان تهیه مستقیم تاکسول از اندام‌های طبیعی به دلیل ممنوعیت قانونی قطع این درختان ...
بیشتر
تاکسول به عنوان یک ترکیب طبیعی بسیار کارآمد با سمیت پایین در کنترل و درمان طیف گسترده‌ای از سرطان-ها شامل سرطان پستان، رحم، تخمدان و سایر انواع آن معرفی شده است که منبع اولیه تولید آن، گیاه سرخدار (Taxus sp) میباشد. محدود بودن تعداد درختان سرخدار و عدم امکان تهیه مستقیم تاکسول از اندام‌های طبیعی به دلیل ممنوعیت قانونی قطع این درختان باعث شده از کشت‌های درون شیشه‌ای به عنوان جایگزین مناسب جهت تهیه تاکسول استفاده شود. امروزه کشت سلول، بافت‌ها و اندام‌های گیاهی میتواند امکان تکثیر سریع و انبوه بسیاری از گیاهان دارویی را فراهم آورد. تحقیق حاضر به منظور بررسی، تعیین و مقایسه میزان تاکسول موجود در کالوس‌های حاصل از شرایط درون شیشه‌ای با برخی از بافت‌های طبیعی گیاهانTaxus baccata و T. berevifolia انجام گرفت. بدین منظور برای القای کالوس از ریزنمونه ساقه و برگ و محیط کشت پایه WPM به همراه هورمون‌های D-2,4 و کینتین استفاده شد و میزان تاکسول موجود با استفاده از تکنیک HPLC اندازه‌گیری شد. میزان تاکسول بافت‌های طبیعی شامل پوست، ساقه و برگ نیز پس از انجام مراحل عصاره‌گیری، اندازه‌گیری و مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان تاکسول در بافت‌های طبیعی هر دو گونه دارای روند مشابهی بود به طوری که در برگ بیشتر از ساقه و سپس پوست بود اما مقادیر آن در دو گونه با هم متفاوت و در گونه T. baccata بیشتر بود. همچنین میزان تاکسول محاسبه شده در کالوس هر دو گونه T. baccata و berevifolia T. بیشتر از بافت‌های طبیعی بود.
کشت بافت
حجت اله عباسی؛ سارا تساعدی؛ محمد عطا میر سلیمانی؛ منا مسعودی
دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 833-842
چکیده
استبرق از گیاهان دارویی باارزش است که در بعضی از مناطق کشور ایران میروید. خواص دارویی بسیار باعث شده علاقه به کشت و کار تجاری آن نیز افزایش یابد. از مشکلات گسترش و بهره‌برداری این گیاه نبود یک شیوه تولید انبوه است. برای بررسی پتانسیل باززایی استبرق آزمایش حاضر انجام شد. نخست تاثیر مقادیر مختلف (1/0، 5/0، 2،1 و 3 میلیگرم در لیتر) 2,4-Dبر ...
بیشتر
استبرق از گیاهان دارویی باارزش است که در بعضی از مناطق کشور ایران میروید. خواص دارویی بسیار باعث شده علاقه به کشت و کار تجاری آن نیز افزایش یابد. از مشکلات گسترش و بهره‌برداری این گیاه نبود یک شیوه تولید انبوه است. برای بررسی پتانسیل باززایی استبرق آزمایش حاضر انجام شد. نخست تاثیر مقادیر مختلف (1/0، 5/0، 2،1 و 3 میلیگرم در لیتر) 2,4-Dبر انگیزش کالوس زایی وسپس اثر بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید در پنج سطح (1/0، 5/0، 2،1 و 3 میلیگرم در لیتر) نیز در پرآوری کالوس های تولیدی مورد بررسی قرار گرفت. از محیط MS با تغییرات زیر استفاده شد: نیتراتآمونیوم، نیتراتپتاسیم، کلریدکلسیم، تیامین و میواینوزیتول به ترتیب به مقدار 2000، 2400 و 600، 4، 300 میلیگرم در لیتر و 30 گرم ساکارز و 3% زغال فعال. از جنین‌های بالغ به عنوان ریزنمونه استفاده شده و صفاتی مانند افزایش اندازه جنین‌ها، اندازه کالوس‌های تولید شده، تعداد و اندازه شاخساره و ریشه‌های تولیدی ثبت شد. اثر 2,4-D بر افزایش حجم و واتمایزیابی جنین‌های کشت شده در سطح 5% معنی‌دار شد. بیشترین میزان افزایش حجم جنین‌ها در تیمار 3 میلیگرم در لیتر 2,4-Dمشاهده شد. بیشترین کالوس تولیدشده در تیمار 1 میلیگرم در لیتر NAA به ثبت رسید. تأثیر مقادیر متفاوت BA و NAA برشاخه زایی معنی‌دار شد و بالاترین میزان این شاخص در تیمار 1 میلیگرم در لیتر BA و 2 میلیگرم در لیتر NAA مشاهده شد. بیشترین مقدار و اندازه ریشه تولیدشده در محیط کشت حاوی 1 میلیگرم در لیتر NAA به دست آمد.
