بیوتکنولوژی

1. القاء تنوع ژنتیکی در ارقام برنج طارم محلی و هاشمی با استفاده از اتیل متان سولفونات و بررسی تنوع ایجاد شده از طریق نشانگرهای SSR

محمد سیه چهره؛ غفار کیانی؛ سید کمال کاظمی تبار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  اصلاح موتاسیونی یکی از ابزارهای موثر برای بهبود صفات زراعی در گیاهان می‌باشد. هدف از این مطالعه، القاء جهش با استفاده از موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (EMS) در ارقام محلی برنج به منظور بهبود صفات زراعی آنها و ارزیابی تنوع ژنتیکی ایجاد شده در نسل M2 بوده است. در این آزمایش اثر غلظت های مختلف EMS (صفر، 17/0 35/0 و 51/0 درصد) بر ارقام طارم محلی ...  بیشتر اصلاح موتاسیونی یکی از ابزارهای موثر برای بهبود صفات زراعی در گیاهان می‌باشد. هدف از این مطالعه، القاء جهش با استفاده از موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (EMS) در ارقام محلی برنج به منظور بهبود صفات زراعی آنها و ارزیابی تنوع ژنتیکی ایجاد شده در نسل M2 بوده است. در این آزمایش اثر غلظت های مختلف EMS (صفر، 17/0 35/0 و 51/0 درصد) بر ارقام طارم محلی و طارم هاشمی مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ‌های برتر از نظر وضعیت فنوتیپی در نسل M2 گزینش و یادداشت برداری صفات مهم زراعی در آنها صورت گرفت. ارزیابی تنوع القایی ایجاد شده در سطح فنوتیپی با استفاده از صفات زراعی و نیز در سطح مولکولی با استفاده از 12 نشانگر مولکولی SSR صورت گرفت. EMS به خوبی توانست باعث کاهش معنی‌داری در میانگین صفاتی همانند ارتفاع و تعداد دانه پوک و همچنین باعث افزایش وزن 100 دانه و طول خوشه گردد. موتانت شماره 13 (حاصل از طارم محلی) دارای ویژگی های ممتاز زراعی نظیر ارتفاع کم (147 سانتی متر)، تعداد پنجه بالا (37)، طول خوشه بلندتر (3/29 سانتی متر) و تعداد دانه پر بیشتر (158) نسبت شاهد مربوطه بود. همچنین، موتانت های با کدهای 3 و 10 (حاصل از رقم طارم هاشمی) نیز جزء برترین لاین ها بودند و ارتفاع این لاین ها بترتیب برابر 144 و 139 سانتی متر می باشد. نتایج داده‌های مولکولی حاکی از ایجاد تنوع ژنتیکی در لاین های انتخابی موتانت در قیاس با شاهدهای مربوطه بود.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

2. شناسایی SNPها در نواحی اگزونی واینترونی ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرینD سینتاز در گیاه ریحان

سمانه علیاری؛ بابک عبدالهی مندولکانی؛ ایرج برنوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  ریحان (Ocimum basillicum L.) از مهم‌ترین گیاهان دارویی حاوی ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ترپنوئیدی از جمله مونوترپن و سزکوئی‌ترپن‌ها می‌باشد. ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرین D سینتاز از ژن‌های کلیدی دخیل در سنتز ترپن‌ها می‌باشند .در مطالعه حاضر به ‌منظور شناسایی SNPها در این دو ژن در 5 توده‌ مختلف ریحان از نشانگرهای CAPS و توالی‌یابی استفاده شد. قطعاتی به ...  بیشتر ریحان (Ocimum basillicum L.) از مهم‌ترین گیاهان دارویی حاوی ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ترپنوئیدی از جمله مونوترپن و سزکوئی‌ترپن‌ها می‌باشد. ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرین D سینتاز از ژن‌های کلیدی دخیل در سنتز ترپن‌ها می‌باشند .در مطالعه حاضر به ‌منظور شناسایی SNPها در این دو ژن در 5 توده‌ مختلف ریحان از نشانگرهای CAPS و توالی‌یابی استفاده شد. قطعاتی به اندازه 600 و 583 جفت باز از نواحی کدکننده این دو ژن‌ تکثیر و با آنزیم‌‌های برشی Pst1 و MseI هضم شد. بعد از توالی‌یابی و بازیابی قطعه تکثیری هر ژن، شناساییSNPها با استفاده از هم‌ردیفی توالی‌های هر ژن در افراد مختلف انجام گرفت. از نه SNP شناسایی ‌شده در ژن لینالول سینتاز، به ترتیب چهار و پنج SNP در ناحیه اینترون و اگزون مشاهده شد. از کلSNP های شناسایی‌ شده در این ژن، 8/77 درصد آنها از نوع همجنس با فراونی 4/44 درصد A/Gو 3/33 درصد T/C و 2/22 درصد آنها از نوع ناهمجنس با فراونی یکسان ناشی از تبدیلات C/G و C/A بود. از 28 SNP شناسایی ‌شده در ژن ژرماکرین D سینتاز، هفت SNP در ناحیه اگزون و 21SNP در ناحیه اینترون شناسایی شد که 8/67 درصد آنها از نوع همجنس با فراوانی 7/35 درصد G/A و 1/32 درصد C/T و 1/32 درصد آنها از نوع ناهمجنس با فراوانی 1/7 درصد T/A، 3/14 درصد G/C و 7/10 درصد C/A بود. نتایج همردیفی توالی ژن‌ها بین افراد نشان داد که بیشترین جهش در ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرین D سینتاز از نوع تبدیل بازهای همجنس A/G و T/C می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

3. پتانسیل استفاده از بیوچار جلبک‌های ماکروسکوپی Enteromorpha compressa و Ulva lactuca در بهبود کیفیت آب و خاک

حسین مولایی؛ امیدوار فرهادیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1398

چکیده

  جلبک‌ها کاربردهای متنوع دارند و می توان از آنها بیوچار تولید نمود. در این مطالعه عملکرد تولید آزمایشگاهی بیوچار دو گونه جلبک ماکروسکوپی Enteromorpha compressa و Ulva lactuca جمع‌آوری شده از خلیج‌فارس بررسی گردید. تولید بیوچارها در دماهای مختلف، محیط بدون اکسیژن و بررسی خصوصیات بیوچارهای تولیدی با روش استاندارد آنالیز خاک آمریکا انجام گرفت. نتایج ...  بیشتر جلبک‌ها کاربردهای متنوع دارند و می توان از آنها بیوچار تولید نمود. در این مطالعه عملکرد تولید آزمایشگاهی بیوچار دو گونه جلبک ماکروسکوپی Enteromorpha compressa و Ulva lactuca جمع‌آوری شده از خلیج‌فارس بررسی گردید. تولید بیوچارها در دماهای مختلف، محیط بدون اکسیژن و بررسی خصوصیات بیوچارهای تولیدی با روش استاندارد آنالیز خاک آمریکا انجام گرفت. نتایج نشان داد که دما تأثیر معنی‌داری (05/0≥p) بر وزن، pH، EC، محتوای کربن آلی، نیتروژن، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سدیم بیوچار جلبک‌ها دارد. بیوچار E. compressa و U. lactuca به ترتیب دارای تغییرات محتوای کربن آلی از1/9 % تا 22/18 % و 14/12 % تا 25/21 %، pH 04/8 تا 71/11 و 17/8 تا 09/12، محتوای خاکستر 54/13% تا 57/28 % و 65/22 % تا 57/43 %، نیتروژن 1/2 % تا 3/3 % و 7/2 % تا 1/4 % ، پتاسیم 7323 تا 8831 و 4675 تا 7933، سدیم 26485 تا 33531 و 7977 تا 13445 کلسیم 20تا 16 و 20تا 32 و منیزیم 172 تا 48 و 440 تا 12 میلی اکی‌والان بر لیتر بودند. بنابراین بیوچار جلبک‌های ماکروسکوپی دارای مواد مغذی است که می‌تواند به منظور بهبود کیفیت خاک می‌تواند مستقیم به خاک اضافه شود و سبب بهره‌وری بیشتر محصول گردد علاوه بر این بیوچار جلبک‌های E. compressa و U. lactuca را می‌توان در اصلاح خاک‌های اسیدی و به‌عنوان جاذب در تصفیه پساب ها استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

4. تاثیر نسبت‌های مختلف نیترات به آمونیوم بر میزان زیست توده و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی ریشه‌های موئین گیاه بذرالبنج مشبک (L. Hyoscyamus reticulatus)

بهمن حسینی؛ مدینه خظرلو؛ جعفر امیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  بذرالبنج مشبک گیاهی علفی، دوساله و متعلق به تیره سیب‌زمینی سانان می‌باشد و به‌دلیل تولید آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و آسکوپولامین به‌طور گسترده‌ای در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پژوهش حاضر، به‌منظور افزایش تولید آلکالوئیدهای تروپانی، کشت‌ ریشه موئین مشتق شده از ریزنمونه‌ برگ‌های لپه‌ای تراریخت شده با سویه‌ی ...  بیشتر بذرالبنج مشبک گیاهی علفی، دوساله و متعلق به تیره سیب‌زمینی سانان می‌باشد و به‌دلیل تولید آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و آسکوپولامین به‌طور گسترده‌ای در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پژوهش حاضر، به‌منظور افزایش تولید آلکالوئیدهای تروپانی، کشت‌ ریشه موئین مشتق شده از ریزنمونه‌ برگ‌های لپه‌ای تراریخت شده با سویه‌ی A7 Agrobacterium rhizogenes، توسط ‌نسبت‌های مختلف نیترات به آمونیوم تحریک گردیدند. تاثیر نسبت‌های مختلف نیترات به آمونیوم (1/5 : 9/9، 25/10 : 75/19، (شاهد) 5/20 : 5/39، 41 : 79 و 82 : 158 میلی‌مولار) در دو تیمار زمانی (24 و 48 ساعت) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مقایسه میانگین، بیشترین محتوای هیوسیامین و آسکوپولامین (5/1 و 17/1 برابر بیشتر از شاهد)، به ترتیب در تیمار نسبت 1/5 : 9/9 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم به-مدت 24 ساعت مشاهده گردید. همچنین، بیشترین فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کاتالاز (612/35 میکرومول بر دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین)، 24 ساعت پس از تیمار با نسبت 82 : 158 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم، پراکسیداز ( 373/64 میکرومول بر دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین)، 48 ساعت پس از تیمار با نسبت 82 : 158 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم و آسکوربات پراکسیداز (16/156 میکرومول بر دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین)، 48 ساعت پس از تیمار با نسبت 25/10 : 75/19 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم به دست آمد. با توجه به این نتایج، محرک نیترات به آمونیوم می‌تواند در بیوتکنولوژی گیاهی به عنوان محرک‌ مؤثر جهت تولید متابولیت‌های ثانوی گیاهی از جمله آلکالوئیدهای تروپانی مورد استفاده قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

5. بهینه‏ سازی شرایط رشدی برخی از مهمترین ریزجلبک‏ های خالص‏ سازی شده از دریاچه بزنگان و بررسی مقدار کلروفیل و کاروتنوئید آن‏ها

سارا خسروی نیا؛ عبدالرضا باقری؛ سعید ملکزاده شفارودی؛ نسرین مشتاقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مهر 1398

چکیده

  ریزجلبک‏ها به عنوان یک منبع بالقوه پایدار برای مواد اولیه سوخت‏، غذا‏، مواد شیمیایی‏، تغذیه دام و حتی برای صنعت داروسازی شناخته می‏شوند. در این مطالعه، اثرات نوع محیط کشت شامل محیط‏های F2، Walne، BG11، BBM و TAP در pH‏های 6، 5/6، 7، 5/7، 8 و 9 و شدت‏های نور در پنج سطح شامل 2000، 2700، 3300، 4500 و 7800 لوکس بر روی رشد ریزجلبک‏های خالص‏سازی شده از دریاچه ...  بیشتر ریزجلبک‏ها به عنوان یک منبع بالقوه پایدار برای مواد اولیه سوخت‏، غذا‏، مواد شیمیایی‏، تغذیه دام و حتی برای صنعت داروسازی شناخته می‏شوند. در این مطالعه، اثرات نوع محیط کشت شامل محیط‏های F2، Walne، BG11، BBM و TAP در pH‏های 6، 5/6، 7، 5/7، 8 و 9 و شدت‏های نور در پنج سطح شامل 2000، 2700، 3300، 4500 و 7800 لوکس بر روی رشد ریزجلبک‏های خالص‏سازی شده از دریاچه بزنگان مطالعه شد. رشد ریزجلبک‏ها با تعیین وزن خشک و نرخ رشد ویژه آن‏ها تعیین شد. همچنین مقدار کلروفیل و کاروتنوئید با کمک روش‏های بیوشیمیایی استاندارد در شرایط بهینه رشدی تعیین گردید. نتایج نشان داد که در ریزجلبک‏های Nodularia sp.، Tetraselmis sp.، Chlamydomonas sp. و Chlorella sp. بیشترین رشد به ترتیب در محیط کشت‏های والن (83/0 گرم در لیتر)،F2 (76/1 گرم در لیتر)،TAP (28/1 گرم در لیتر) وBG11 (72/1 گرم در لیتر) مشاهده شد. همچنین بهترین pH و شدت نور برای رشد ریزجلبک‏ها به ترتیب برابر با 5/7 و 4500 لوکس بود. بیشترین مقدار کلروفیل و کاروتنوئید به ترتیب در ریزجلبک Chlorella sp. (92/21 میکروگرم در میلی‌لیتر) و Tetraselmis sp. (78/6 میکروگرم در میلی‌لیتر) بدست آمد.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

6. تأثیر ژن NARK و تیمار نیتروژن بر رشد، و پروفایل پروتئینی برگ در تیپ موتانت سوپر گره‌زا و تیپ وحشی سویا

سعید میرزایی؛ مهرناز مشایخی؛ محمود ملکی؛ حسین مظفری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  نیتروژن یکی از مهم ترین عناصر مورد نیاز گیاهان می‌باشد. گیاهان لگوم بدلیل دریافت این عنصر از طریق تثبیت بیولوژیک نیتروژن اتمسفر حائز اهمیت فراوان می‌باشند. در این مطالعه، تأثیر ژن NARK و تیمارهای نیتروژن‌دار بر رشد و پارامترهای فیزیولوژیک و همچنین تغییرات پروتئینی برگ گیاه سویا تیپ وحشی با تیپ موتانت بررسی گردید. بدین منظور، آزمایش ...  بیشتر نیتروژن یکی از مهم ترین عناصر مورد نیاز گیاهان می‌باشد. گیاهان لگوم بدلیل دریافت این عنصر از طریق تثبیت بیولوژیک نیتروژن اتمسفر حائز اهمیت فراوان می‌باشند. در این مطالعه، تأثیر ژن NARK و تیمارهای نیتروژن‌دار بر رشد و پارامترهای فیزیولوژیک و همچنین تغییرات پروتئینی برگ گیاه سویا تیپ وحشی با تیپ موتانت بررسی گردید. بدین منظور، آزمایش گلخانه ای بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح آمونیوم (NH4+) و دو سطح نیترات (NO3-) برای سه تیپ گیاه سویا، استریل (عدم تلقیح با باکتری ریزوبیوم)، وحشی و موتانت سوپر گره‌زا بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمار آمونیوم به همراه نیترات نسبت به سایر تیمارها بیشترین تأثیر را بر گیاهان سویا از نظر شاخص های رشد و صفات بیوشیمیایی گذاشته است. الکتروفورز دو بُعدی نیز نشان داد که در گیاهان تیپ استریل تحت تیمار 5 میلی‌مولار سولفات آمونیوم تنوع پروتئینی بیشتری در برگ نسبت به گیاهان تیپ وحشی تلقیح شده با باکتری ریزوبیوم (عدم دریافت نیتروژن معدنی) وجود دارد. این تنوع در پروفایل پروتئینی برگ گیاهان می‌تواند بدلیل نوع نیتروژن دریافتی گیاهان (نیتروژن معدنی/تثبیت بیولوژیک ازت) باشد. علاوه بر این، تنوع پروتئینی می تواند بدلیل تغییر در بیان ژن‌ها بدلیل همزیستی گیاهان تلقیح شده با باکتری ریزوبیوم باشد. سایر صفات مورد بررسی تحت تیمارها از قبیل کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، قند‌های احیا‌کننده، بیشترین مقدار را در تیمار توأم و تیمار 5 میلی‌مولار سولفات آمونیوم و کمترین مقدار خود را در تیمار شاهد نشان دادند.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

7. بررسی تنوع ژنتیکی توده‌های مختلف گیاه ترشک (Rumex spp.) بر اساس صفات ریخت شناسی

ملیحه عرفانی؛ مهدی محب الدینی؛ علیرضا قنبری؛ ناصر صباغ نیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  بسیاری از گونه‌های سرده ترشک متعلق به خانواده علف هفت بند به عنوان سبزی و یا دارویی استفاده می‌شوند. گونه‌های این جنس غنی از متابولیت‌های اسکوربیک اسید، اگزالیک اسید، فنولیک اسید، ترکیبات فلاونوئیدی، ترکیبات فنلی، آنتراکوئینون، نفتالن، استرول و تری‌ترپنها و....هستند. با در نظر گرفتن اهمیت این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و ...  بیشتر بسیاری از گونه‌های سرده ترشک متعلق به خانواده علف هفت بند به عنوان سبزی و یا دارویی استفاده می‌شوند. گونه‌های این جنس غنی از متابولیت‌های اسکوربیک اسید، اگزالیک اسید، فنولیک اسید، ترکیبات فلاونوئیدی، ترکیبات فنلی، آنتراکوئینون، نفتالن، استرول و تری‌ترپنها و....هستند. با در نظر گرفتن اهمیت این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط فیلوژنتیکی 54 توده از گیاه ترشک با استفاده از صفات مورفولوژیک در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تعداد 20 صفت کمی و کیفی اندازه‌گیری و ثبت گردید. بر اساس مقایسه میانگین صفات اندازه‌گیری شده، مشاهده شد که بیشترین طول پهنک متعلق به توده 54 و کمترین مقدار مربوط به توده 41 می‌باشد. همچنین صفات مهمی چون، طول برگ، عرض برگ، قطر دمبرگ و میزان کلروفیل دارای بیشترین تنوع بودند. نتایج تجزیه به عامل‌ها، سه عامل‌ اول، در مجموع 24/50 درصد از واریانس کل را توجیه نمود که این تجزیه می‌تواند در تفکیک توده‌ها موثر باشد. توده‌های مختلف در فاصله 5 از 25، در سه گروه دسته‌بندی شدند. استفاده از صفات در گروه‌بندی صفات نشان داد که، استفاده از این صفات معیار بسیار مناسبی برای گروه بندی این تعداد زیاد توده است. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق به نظر می‌رسد توده‌های 24، 22 ، 18 و 19 را می‌توان با داشتن تعداد بیشتر گیاهک در بوته، تعداد برگ زیاد و ایستاده بودن دمبرگ بهترین توده‌ها از نظر صفات اندازه‌گیری شده معرفی کرد.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

8. آنالیز بیوانفورماتیک کدونی ژنوم کلروپلاست گونه های دیپلوئید و مقایسه با ژنوم دو گونه تتراپلوئید پنبه

فرشید طلعت؛ سمانه حسنی نژاد؛ مهدی بدری انرجان

دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 713-723

چکیده

  تجزیه کاربردی کدون اهمیت ویژه‌ای در بهینه‌سازی سامانه بیان ژن‌ها در تولید پروتئین دارد. جنس گوسیپیوم مهمترین گیاه تولیدکننده الیاف در دنیای جدید می‌باشد. در این تحقیق توالی کامل ژنوم کلروپلاست دو گونه‌ G.thurberi و G.arboreum توسط نرم افزار کدونW مورد مطالعه و تجزیه قرار گرفت. تجزیه کدون‌های دارای ترادف (RSCU) برای 57 ژن کدکننده پروتئین در ...  بیشتر تجزیه کاربردی کدون اهمیت ویژه‌ای در بهینه‌سازی سامانه بیان ژن‌ها در تولید پروتئین دارد. جنس گوسیپیوم مهمترین گیاه تولیدکننده الیاف در دنیای جدید می‌باشد. در این تحقیق توالی کامل ژنوم کلروپلاست دو گونه‌ G.thurberi و G.arboreum توسط نرم افزار کدونW مورد مطالعه و تجزیه قرار گرفت. تجزیه کدون‌های دارای ترادف (RSCU) برای 57 ژن کدکننده پروتئین در ژنوم کلروپلاست این دو گونه به منظور دستیابی به فاکتورهای دخیل در اریبی کدون صورت پذیرفت. تمامی کدون‌های ترجیح داده شده دارای بازهای آلی آدنین و تیمین در انتهای کدون بودند که با عنایت به غنای ژنوم کلروپلاست در خصوص این دو باز پدیده‌ای طبیعی است. آنالیز تطبیقی و روش برآورد تعداد موثر کدون‌ها به صورت نمودار تعداد کدون به منظور تجزیه کاربرد کدون‌های مترادف انجام گرفت. نمودارENC Vs GC3 ، عمده ژن‌های آنالیز شده را معادل یا دقیقا در سمت چپ منحنی قابل انتظار GC3 گروه‌بندی کرد که بیانگر تاثیر محدودیت‌های ترکیب کدونی در تنظیم استفاده ار کدون‌هاست. بر اساس تجزیه تطبیقی، اریبی مشاهده شده در ژنوم کلروپلاست گونه‌های مورد مطالعه با طول ژن، اریبی جهش در ژن‌ها، سطح هیدروپاتی ژن‌های پروتئینی، عملکرد ژن و انتخاب یا بیان ژن بصورت ماهرانه‌ای در کاربرد کدون‌ها تاثیرگذار است. نتایج این پژوهش در فراهم آوردن زمینه برای مطالعات تکامل ملکولی قابل استفاده خواهد بود.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

9. ریزازدیادی شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark.)، یک گونه زینتی در حال انقراض

بهزاد کاویانی؛ ناصر نگهدار

دوره 32، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 332-342

چکیده

  شمشاد خزری یا شمشاد جنگلی (Buxus hyrcana Pojark.) یک گونه‌ی زینتی درختی و درختچه‌ای است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. رشد و نمو شمشاد خزری بسیار کند است، ریشه‌زایی سختی دارد و خطر انقراض، این گیاه را تهدید می‌کند. بنابراین، هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر غلظت‌های مختلف BAP و IBA (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم در لیتر، از هر دو) روی ریزازدیادی در ...  بیشتر شمشاد خزری یا شمشاد جنگلی (Buxus hyrcana Pojark.) یک گونه‌ی زینتی درختی و درختچه‌ای است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. رشد و نمو شمشاد خزری بسیار کند است، ریشه‌زایی سختی دارد و خطر انقراض، این گیاه را تهدید می‌کند. بنابراین، هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر غلظت‌های مختلف BAP و IBA (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم در لیتر، از هر دو) روی ریزازدیادی در شرایط درون‌شیشه‌ای شمشاد خزری بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین تعداد شاخساره (200/6 در گیاهچه)، در ریزنمونه‌های سرشاخه‌ی تیمارشده با 1 میلی‌گرم در لیتر BAP همراه با 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA به‌دست آمد. ریزنمونه‌ها‌ی سرشاخه در محیط‌های کشت حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BAP بیشترین تعداد گره (100/4 در گیاهچه) و همراه با 5/1 میلی‌گرم در لیترIBA ، بیشترین تعداد برگ (با میانگین 566/6 عدد در گیاهچه) را تولید کردند. همچنین بیشترین تعداد ریشه (466/6 در گیاهچه)، در ریزنمونه‌های تیمارشده با 1 میلی‌گرم در لیتر BAP همراه با 5/1 میلی‌گرم در لیتر IBA اندازه‌گیری شد. گیاهچه‌ها جهت سازگاری به گلدان‌های حاوی پیت و پرلیت به نسبت 1 به 1 منتقل شدند. گلدان‌ها در یک گلخانه با دمای 26-24 درجه‌ی سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 70 درصد با آبیاری دوره‌ای نگهداری شدند. حدود 90 درصد از گیاهچه‌ها سالم ماندند. این گیاهچه‌های سازگارشده، از نظر ریخت-شناسی شبیه پایه‌های مادری بودند.

---

• مشاهده مقاله

بیوتکنولوژی

10. بررسی اثر آهن، نوع محیط کشت و ترکیب هورمونی محیط کشت بر باززایی دو گونه رز Rosa canina و Rosa beggeriana در شرایط این ویترو

مریم مرادیان؛ عبدالرضا باقری؛ سیدحسن مرعشی؛ سید حسین نعمتی؛ احمد شریفی

دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 155-165

چکیده

  دو گونه Rosa canina و Rosa beggeriana به علت دارا بودن خصوصیات مطلوب از جمله رشد سریع و معطر بودن اهمیت قابل توجهی دارند. با توجه به مشکلات تکثیر رز از طریق روش‌های سنتی، استفاده از روش های ریزازدیادی توصیه شده است. از جمله مشکلات کشت این ویترو نیز می توان به پدیده زردشدگی برگ ها اشاره نمود. لذا در این پژوهش جهت افزایش سبزینگی برگ‌ها، دو آزمایش ...  بیشتر دو گونه Rosa canina و Rosa beggeriana به علت دارا بودن خصوصیات مطلوب از جمله رشد سریع و معطر بودن اهمیت قابل توجهی دارند. با توجه به مشکلات تکثیر رز از طریق روش‌های سنتی، استفاده از روش های ریزازدیادی توصیه شده است. از جمله مشکلات کشت این ویترو نیز می توان به پدیده زردشدگی برگ ها اشاره نمود. لذا در این پژوهش جهت افزایش سبزینگی برگ‌ها، دو آزمایش طراحی شد. در آزمایش اول محیط کشت MS تغییر یافته (آهن به مقدار سه برابر (34/8 میلی گرم در لیتر) و 30 میلی گرم در لیتر نیترات نقره ) به همراه دو نوع هورمون BAP و TDZ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد، بیشترین درصد سبزینگی‌ برگ‌ها در محیط کشت حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر هورمون BA و آهن سه برابر بود (6/42 درصد). طراحی آزمایش دوم بر روی نوع آهن (Fe-EDDHA و FeSO4) موجود در محیط MS به همراه ترکیب هورمونی 1 میلی‌گرم در لیتر BA و 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA انجام شد. نتایج نشان داد استفاده ترکیبی از ( Fe-EDDHA و FeSO4) توانسته بیشترین درصد سبزینگی‌ برگ‌ها (15/67 درصد)، طول شاخه (92/3 سانتی‌متر) و وزن خشک (03/0گرم) را تولید نماید. گیاهچه‌های باززایی شده به منظور ریشه‌زایی به محیط‌ کشت‌های MS2/1جامد و مایع حاوی 40 گرم در لیتر ساکارز، 25/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون BA، 1 میلی‌گرم در لیتر هورمون IBA و 1/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون NAA انتقال یافتند. بیشترین تعداد ریشه تولید شده (1/9) و طول ریشه (4/3 سانتی‌متر) در محیط کشت جامد مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 764.87 K

بیوتکنولوژی

11. عوامل مؤثر در ریزازدیادی بادام‌کوهی (Amygdalus scoparia Spach.)

سمیه اعزازی؛ حسین میرزایی ندوشن؛ میترا امام؛ سپیده کلاته جاری

دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 818-828

چکیده

  بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach.)، که توزیع گسترده‌ای در مناطق وسیعی از کشور دارد، از ارزش‌های زیست‌محیطی و دارویی برخوردار است که به ‌دلایل مختلف در معرض فرسایش ژنتیکی قرار گرفته و باید احیا شود. تکثیر رویشی پایه‌های برتر از این گونه مستلزم بهینه‌کردن روش‎های مختلف از جمله ریزازدیادی است. در این پژوهش اثر ژنوتیپ‎های مختلف، هورمون‎پاشی ...  بیشتر بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach.)، که توزیع گسترده‌ای در مناطق وسیعی از کشور دارد، از ارزش‌های زیست‌محیطی و دارویی برخوردار است که به ‌دلایل مختلف در معرض فرسایش ژنتیکی قرار گرفته و باید احیا شود. تکثیر رویشی پایه‌های برتر از این گونه مستلزم بهینه‌کردن روش‎های مختلف از جمله ریزازدیادی است. در این پژوهش اثر ژنوتیپ‎های مختلف، هورمون‎پاشی قبل از برداشت نمونه از درخت و محیط کشت بر ویژگی‌های مورد نظر در ریزازدیادی، (تعداد جوانه، تعداد شاخساره، طول شاخساره و شادابی نمونه‌ها) مطالعه شدند. بر اساس نتایج حاصل، تاریخ نمونه‎گیری بعد از هورمون‌پاشی و ژنوتیپ‎های مورد استفاده بر همه صفات مطالعه‌‌شده اثر معنی‎داری داشتند. بهترین تاریخ نمونه‎گیری برای ریزازدیادی این گونه از نظر تعداد جوانه‎های جانبی تولیدی ده روز بعد از هورمون پاشی بود. ژنوتیپ‎های سه‌گانه از نظر تولید تعداد جوانه متفاوت بودند و واکنش‎های متفاوتی به‎شرایط عمومی ریز‎ازدیادی نشان دادند. از نظر تعداد شاخه تولیدی، برداشت‎های ده روز بعد از هورمون‎پاشی بیشترین تعداد شاخه را تولید کردند. به‌طور کلی می‌توان گفت که پایه‌های مختلف بادام واکنش‌های متفاوتی به ریزازدیادی نشان دادند و ارائه یک محیط کشت واحدی که برای ژنوتیپ‌های مختلف آثار یکسانی داشته باشد نیاز به مطالعات گسترده‌تری دارد. هورمون‌پاشی قبل از نمونه‌برداری بر روی درختان هدف و در تاریخ مناسب به نوعی می‌تواند این اثر را تعدیل کند. با این حال ژنوتیپ شماره 1 از نظر تعداد جوانه و طول شاخه نتیجه بهتری داشت و محیط کشت DKW هم از برتری‎های نسبی برخوردار بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 517.33 K

بیوتکنولوژی

12. بهینه‌سازی کشت ریشه‌های مویین گیاه دارویی همیشه بهار Calendula officinalis به منظور تولید ترکیب دارویی اولئانولیک اسید

زهره سهرابی نژاد؛ سیدحسن مرعشی؛ نسرین مشتاقی

دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 655-667

چکیده

  گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis) گیاهی دارویی با خاصیت ضدمیکروب و ضد‌التهاب می‌باشد. یکی از ترکیبات دارویی مهم یافت شده در این گیاه، اولئانولیک اسید است که دارای اثرات ضدباکتریایی، ضدویروس و ضد تومور می‌باشد. از میان روش‌های مختلف کشت بافت گیاهی، تکنیک کشت ریشه‌های مویین برای تولید و افزایش متابولیت‌های ثانویه دارویی مورد توجه ...  بیشتر گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis) گیاهی دارویی با خاصیت ضدمیکروب و ضد‌التهاب می‌باشد. یکی از ترکیبات دارویی مهم یافت شده در این گیاه، اولئانولیک اسید است که دارای اثرات ضدباکتریایی، ضدویروس و ضد تومور می‌باشد. از میان روش‌های مختلف کشت بافت گیاهی، تکنیک کشت ریشه‌های مویین برای تولید و افزایش متابولیت‌های ثانویه دارویی مورد توجه قرار گرفته است. در آزمایش حاضر، ریزنمونه‌های برگ با پنج سویه اگروباکتریوم رایزوژنز (15834 و MSU و2656 و 1000R و 4A) در دو محیط کشت 1/2MS و 1/2B5 جهت القای ریشه مویین، تلقیح شدند. ریشه‌های مویین در 4 نوع محیط کشت1/2B5 ، 1/4B5، 1/2MS و1/4MS به دو صورت مایع و جامد و همراه هورمون اکسین IAA با غلظت‌های 0، 5/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر کشت شدند. سپس میزان اولئانولیک اسید در ریشه طبیعی، برگ، گلبرگ و ریشه‌های مویین تحت تیمار غلظت‌های صفر، 100 و 500 میلی‌مولار محرک متیل جاسمونات، با روش HPLC اندازه‌گیری گردید. بر اساس نتایج، بیشترین (43/4 درصد) و کمترین (69/13 درصد) میزان تولید ریشه‌های مویین به ترتیب در سویه‌های MSU و 2656 حاصل شد. میانگین تولید ریشه مویین در محیط کشت1/2B5 ، 84/35 درصد و در محیط کشت 1/2MS، 67/25 درصد بود. ریشه‌های مویین در محیط کشتB5 2/1 و در سطح هورمونی یک میلی‌گرم بر لیتر از IAA بیشترین رشد را داشتند. بیشترین مقدار اولئانولیک اسید را ریشه‌ی طبیعی داشت (16 میکروگرم در یک گرم وزن خشک). متیل جاسمونات در غلظت 500 میلی‌مولار، مقدار اولئانولیک اسید را در ریشه مویین افزایش داد اما در غلظت 100 میلی‌مولار، باعث کاهش این ترکیب شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 464.21 K

بیوتکنولوژی

13. بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره هیدرو الکلی بارهنگ کبیر (Plantago major L.) و ناخنک (Astragalus hamosus) بر تعدادی باکتری‌ گرم منفی و گرم مثبت

رقیه امینیان؛ محسن مردانی؛ بهنام داودنیا

دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 956-967

چکیده

  بیماری‌زایی بسیاری از باکتری‌ها در انسان و همچنین بروز مقاومت در برخی از آن‌ها نسبت به مواد ضد باکتریایی، نیاز به یافتن انواع مواد ضد میکروبی را افزایش داده است. اخیراً تلاش‌هایی جهت جایگزینی داروهای شیمیایی توسط گیاهان دارویی صورت گرفته است، به همین منظور در این آزمایش تأثیر ضد باکتریایی عصاره هیدروالکلی دو گیاه دارویی بارهنگ ...  بیشتر بیماری‌زایی بسیاری از باکتری‌ها در انسان و همچنین بروز مقاومت در برخی از آن‌ها نسبت به مواد ضد باکتریایی، نیاز به یافتن انواع مواد ضد میکروبی را افزایش داده است. اخیراً تلاش‌هایی جهت جایگزینی داروهای شیمیایی توسط گیاهان دارویی صورت گرفته است، به همین منظور در این آزمایش تأثیر ضد باکتریایی عصاره هیدروالکلی دو گیاه دارویی بارهنگ کبیر و ناخنک بر تعدادی باکتری گرم مثبت و گرم منفی مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با سه عامل اصلی شامل گیاه در دو سطح (بارهنگ کبیر و ناخنک)، باکتری در چهار سطح (شیگلا فلکسنری، آنتروکوکوس فکالیس، استرپتوکوکوس پیوژنز و هموفیلوس آنفلوانزا) و عامل ضد باکتریایی در شش سطح (دو نوع آنتی‌بیوتیک پنی‌سیلین و اریترومایسین و غلظت‌های 0، 25، 50 و 75 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر عصاره) انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که نوع گیاه، باکتری و عامل ضد باکتریایی اثر معنی‌داری را در سطح یک درصد بر قطر هاله بازدارندگی داشتند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد اگرچه قدرت بازدارندگی غلظت‌های مختلف عصاره نسبت به دو نوع آنتی بیوتیک پنی‌سیلین و اریترومایسین کمتر بود اما نسبت به شاهد (آب مقطر) معنی دار بود. در این آزمایش، تاثیر عصاره ناخنک در مقایسه با بارهنگ کبیر کمتر بود، هرچند که افزایش غلظت عصاره‌ها، سبب افزایش میزان قطر بازدارند‌گی رشد باکتری‌ها بخصوص استرپتوکوکوس پیوژنز و انتروکوکوس فکالیس می‌گردید. تأثیر عصاره بارهنگ با غلظت 75 میلی گرم در محدودیت رشد باکتری‌های انتروکوکوس فکالیس و استرپتوکوکوس پیوژنز به ترتیب برابر اریترومایسین و 76 درصد پنی‌سیلین بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 408.15 K

بیوتکنولوژی

14. تجزیه پروتئوم بذر کلزا تحت تنش شوری

علی بنده حق؛ شیدا علیپور قربانی؛ محمود تورچی؛ رضا شکری قره لو

دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 422-433

چکیده

  کلزا به عنوان یکی از محصولات تولید کننده دانه‌های روغنی از اهمیت ویژه‌ای برای تولید روغن خوراکی گیاهی برخوردار است ولی تحت تنش شوری به میزان قابل ملاحظه‌ای تحت تاثیر اثرات منفی تنش قرار می‌گیرد. به منظور مطالعه اثرات تنش شوری روی برخی صفات رشدی و تغییرات الگوی پروتئوم بذر تحت تنش شوری شدید، رقم حساس ساری گل در شرایط گلخانه‌ای کشت ...  بیشتر کلزا به عنوان یکی از محصولات تولید کننده دانه‌های روغنی از اهمیت ویژه‌ای برای تولید روغن خوراکی گیاهی برخوردار است ولی تحت تنش شوری به میزان قابل ملاحظه‌ای تحت تاثیر اثرات منفی تنش قرار می‌گیرد. به منظور مطالعه اثرات تنش شوری روی برخی صفات رشدی و تغییرات الگوی پروتئوم بذر تحت تنش شوری شدید، رقم حساس ساری گل در شرایط گلخانه‌ای کشت و تحت تنش شوری در سه سطح 0، 175 و 350 میلی مولار نمک کلرید سدیم قرار گرفت. کشت بذور در سیسنم هیدروپونیک از نوع بستر جاری صورت گرفت. برای مطالعه تغییرات الگوی پروتئوم بذور، از تکنیک الکتروفورز ژل دوبعدی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که با افزایش سطح تنش وزن تر، وزن خشک بخش هوایی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و وزن صد دانه به طوری معنی داری کاهش پیدا می‌کنند و میزان پرولین در برگ نیز افزایش پیدا می‌کند. مقایسه الگوی پروتئوم بذور نشان داد که تحت تنش شدید شوری (350 میلی مولار) 29 لکه پروتئینی دچارتغییرات بیان می‌شوند. شناسایی این لکه‌ها مشخص کرد که این پروتئین‌ها در شش گروه عملکردی شامل: متابولیسم کربن، دفاع-سم‌زدایی، پروتئین ذخیره‌ای، فتوسنتز، متابولیسم نیتروژن و سنتز-تجزیه در گیر هستند. بیشتر لکه‌های دارای تغییرات بیان مربوط به گروه متابولیسم کربن و دفاع-سم زدایی بودند. تنش شوری بطور معنی‌داری باعث کاهش خصوصیات رشدی ساری گل و تغییر الگوی پروتئومی و سطح بیان بذور گردید. بیش از 65 درصد لکه‌های پروتئینی در بذر ساری گل کاهش بیان معنی‌دار پیدا نشان دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 298.81 K

بیوتکنولوژی

15. اثر ترکیبی درجه حرارت و دوره‌های نوری بر رشد و زیست توده در جلبک سبز Scenedesmus quadricauda

زهرا شاهینی؛ امیدوار فرهادیان؛ مهدی کدیور

دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 169-181

چکیده

  درجه حرارت و دوره نوری بر رشد و زیست توده در ریز جلبک‌ها تأثیر می‌گذارند. در این تحقیق تأثیر ترکیبی دماهای مختلف20، 25 و 30 درجه سانتی‌گراد و دوره های نوری مختلف D16L:8 ، D12L:12 و D8L:16 بر تراکم، میزان رشد ویژه، زمان دو برابر شدن و تولید زیست توده ریز جلبک سبز آب شیرین Scenedesmus quadricauda مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت یک طرح کاملاً تصادفی در محیط ...  بیشتر درجه حرارت و دوره نوری بر رشد و زیست توده در ریز جلبک‌ها تأثیر می‌گذارند. در این تحقیق تأثیر ترکیبی دماهای مختلف20، 25 و 30 درجه سانتی‌گراد و دوره های نوری مختلف D16L:8 ، D12L:12 و D8L:16 بر تراکم، میزان رشد ویژه، زمان دو برابر شدن و تولید زیست توده ریز جلبک سبز آب شیرین Scenedesmus quadricauda مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت یک طرح کاملاً تصادفی در محیط کشت (BBM) Bold Basal’s Medium به مدت 16 روز انجام شد. نتایج نشان داد که تراکم جمعیت، میزان رشد ویژه، زمان دو برابر شدن جمعیت و مقدار زیست توده تفاوت معنی‌داری در بین تیمار‌های آزمایشی دارند (05/0P <). بالاترین تراکم (107×11/2 سلول در میلی‌لیتر) ، بیشترین میزان رشد ویژه(24/0 بر روز)، بیشترین میزان زیست توده (30/0 میلی‌گرم در میلی‌لیتر) و کمترین زمان دو برابر شدن (87/2 روز) در دوره نوری D8L:16 و دمای 30 درجه سانتی-گراد بدست آمد. کمترین تراکم (106×18/8 سلول در میلی لیتر) ،کمترین میزان رشد ویژه(178/0 بر روز)، کمترین میزان زیست توده (094/0 میلی‌گرم در میلی‌لیتر) و بیشترین زمان دو برابر شدن (897/3 روز) در دوره نوری D8L:16 و دمای 30 درجه سانتی‌گراد بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده می توان بیان نمود که افزایش توائم ساعات نوری با درجه حرارت می تواند سبب بهبود عملکرد جلبک S. quadricauda در کشت های انبوه گردد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 322.55 K

بیوتکنولوژی

16. تاثیر الیسیتورهای جاسمونیک اسید و متیل جاسمونات بر میزان تروپان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در ریشه‌های مویین و ریشه‌های حاصل از کشت بافت گیاه Hyoscyamus niger L

میترا پارسا؛ امینه زینالی

دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 778-791

چکیده

  تروپان آلکالوئیدها نقش حیاتی در کنترل بیماری‌هایی چون شوک سمی و سپتیک دارند. در این تحقیق، اثرات الیسیتورهای متیل جاسمونات و جاسمونیک اسید بر میزان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در ریشه‌های حاصل از کشت بافت و ریشه مویین صورت گرفت. بنابراین، ریشه‌ها، تحت تاثیر این الیسیتورها با غلظت‌های 0، 1/0، 1، 2 و 4 میلی‌مولار و هر یک در تیمارهای ...  بیشتر تروپان آلکالوئیدها نقش حیاتی در کنترل بیماری‌هایی چون شوک سمی و سپتیک دارند. در این تحقیق، اثرات الیسیتورهای متیل جاسمونات و جاسمونیک اسید بر میزان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در ریشه‌های حاصل از کشت بافت و ریشه مویین صورت گرفت. بنابراین، ریشه‌ها، تحت تاثیر این الیسیتورها با غلظت‌های 0، 1/0، 1، 2 و 4 میلی‌مولار و هر یک در تیمارهای زمانی 24، 96 و 168ساعت کشت شدند. در نهایت میزان تروپان آلکالوئیدها با استفاده از HPLC سنجش و مقایسه شدند. همچنین سرعت رشد ریشه‎ها نیز در این تیمارها مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین مقدار آتروپین و اسکوپولامین در ریشه‌های حاصل از کشت بافت، به ترتیب در غلظت 1 و 1/0 میلی‌مولار متیل جاسمونات و پس از گذشت 96 ساعت مشاهده شد. در ریشه‌های مویین نیز بیشترین مقدار آتروپین و اسکوپولامین در غلظت 2 میلی‌مولار متیل جاسمونات و 96 ساعت تیماردهی مشاهده شد. در مورد جاسمونیک اسیدها نیز در ریشه‌های حاصل از کشت بافت، بیشترین مقدار آتروپین و اسکوپولامین در غلظت 4 میلی‌مولار و به ترتیب پس از گذشت 24 و 96 ساعت مشاهده شد. مقدار اسکوپولامین در این غلظت نسبت به شاهد 8 برابر افزایش (3/499 میکرو‌گرم بر گرم وزن خشک) نشان داد. در ریشه‌های مویین نیز بیشترین مقدار دو تروپان آلکالوئید در غلظت 2 میلی‌مولار و 96 ساعت تیماردهی مشاهده شد. بطور کلی، نسبت آتروپین به اسکوپولامین در ریشه‌های مویین بیشتر بود، در حالی‌که در ریشه های حاصل از کشت بافت نسبت اسکوپولامین به آتروپین بیشتر بود. همچنین رشد ریشه‎ها در هر دو الیسیتور با افزایش غلظت، کاهش یافت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 368.56 K

بیوتکنولوژی

17. ریزازدیادی درون‌شیشه‌ای گونه‌ای از ارکید در حال انقراض (Orchis catasetum) توسط پروتوکورم: اثر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی و نانوکلات آهن

بهزاد کاویانی؛ ناصر نگهدار؛ احمد باکر؛ نینا مسافر

دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 132-142

چکیده

  خطر انقراض برخی از گونه‌های ارکید را تهدید می‌کند. در اینجا یک روش کارامد برای تکثیر درون‌شیشه‌ای نوعی ارکید در حال انقراض (Orchis catasetum) با استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی و نانوکلات آهن ارایه می‌شود. پروتوکورم‌ها، به‌عنوان ریزنمونه، بر روی محیط موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی غلظت‌های مختلف بنزیل آدنین (BA)، نفتالین استیک اسید (NAA)، ...  بیشتر خطر انقراض برخی از گونه‌های ارکید را تهدید می‌کند. در اینجا یک روش کارامد برای تکثیر درون‌شیشه‌ای نوعی ارکید در حال انقراض (Orchis catasetum) با استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی و نانوکلات آهن ارایه می‌شود. پروتوکورم‌ها، به‌عنوان ریزنمونه، بر روی محیط موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی غلظت‌های مختلف بنزیل آدنین (BA)، نفتالین استیک اسید (NAA)، ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نانوکلات آهن کشت شدند. بیشترین باززایی اجسام شبه-‌پروتوکورم (PLBs) (84/18 عدد در گیاهچه) از ریزنمونه‌های پروتوکورم در محیط کشت حاوی 5/0 میلی-گرم در لیتر BA همراه با 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA مشاهده شد. بیشترین تعداد ریشه (94/6 عدد در گیاهچه)، طول ریشه (90/178 میلی‌متر در گیاهچه)، تعداد برگ (50/9 عدد در گیاهچه) و ارتفاع گیاهچه (10/124 میلی‌متر در گیاهچه) در ریزنمونه‌های کشت‌شده در محیط MS غنی‌شده با 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA همراه با 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA به‌دست آمد. در ارتباط با اثر نانوکلات آهن، بیشترین ارتفاع گیاهچه (79/82 میلی‌متر در گیاهچه)، بیشترین تعداد ریشه (76/4 عدد در گیاهچه) و طول ریشه (53/87 میلی‌متر در گیاهچه) در ریزنمونه‌های کشت‌شده در محیط MS غنی‌شده با 13/0 میلی‌گرم در لیتر مشاهده گردید. تعداد اجسام شبه‌-پروتوکورم و تعداد برگ در تیمارهای نانوکلات آهن نسبت به شاهد افزایشی را نشان ندادند. برای سازگاری، گیاهچه‌ها به گلدان‌های پرشده با پرلیت، خاک‌اره، یونولیت و پوکه معدنی به نسبت مساوی، منتقل شدند. گیاهچه‌های سازگارشده، در گلدان‌های حاوی پرلیت قرار گرفته و به گلخانه منتقل گردیدند. در شرایط درون‌خاکی، 100 درصد گیاهان زنده ماندند و تغییر مورفولوژیکی نسبت به گیاهان مادری در آنها مشاهده نشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 292.95 K

بیوتکنولوژی

18. بررسی مقایسه ای تأثیر میدان های الکترومغناطیسی بر جوانه زنی بذرها و شاخص های رشد و نمو گیاه سیاه دانه(Nigella sativa L.)

الهام کارگرشورکی؛ احمد مجد

دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 867-873

چکیده

  هدف: تیمار میدان الکترومغناطیسی یکی از پیش تیمارهای فیزیکی بذر برای افزایش عملکرد محصول گیاهان است. در این پژوهش تأثیر میدان الکترومغناطیسی بر روی جوانه زنی و شاخص های رشد و نموگیاه سیاه دانه(Nigella sativa L.)بررسی شده استمواد و روش ها: بذر های خشک و مرطوب آن به مدت٣٠ دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیسی با شدت های ٨/٠ و ٦/١میلی تسلا قرار گرفتند. ...  بیشتر هدف: تیمار میدان الکترومغناطیسی یکی از پیش تیمارهای فیزیکی بذر برای افزایش عملکرد محصول گیاهان است. در این پژوهش تأثیر میدان الکترومغناطیسی بر روی جوانه زنی و شاخص های رشد و نموگیاه سیاه دانه(Nigella sativa L.)بررسی شده استمواد و روش ها: بذر های خشک و مرطوب آن به مدت٣٠ دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیسی با شدت های ٨/٠ و ٦/١میلی تسلا قرار گرفتند. درصد و سرعت جوانه زنی بذر ها بررسی شد. ٣ ماه پس از کاشت بذر ها، شاخص های رشد و نمو دانه رست ها بررسی شد.نتایج: درصد جوانه زنی در بذرهای خشک نسبت به بذر های مرطوب و شاهد افزایش معنی داری داشت. برای نمونه های گیاهی حاصل از بذرهای خشک پیش تیمار شده، کاهش مدت زمان آغاز گلدهی در هر دو شدت میدان الکترومغناطیسی در سطح ٠٠١/٠>p معنی دار بود و نمونه های گیاهی حاصل از بذرهای مرطوب پیش تیمار شده، با تأخیر به مرحله زایشی رسیدند و این تأخیر در زمان آغاز گلدهی در هر دو شدت میدان در سطح ٠۵/٠>p معنی دار بود. طول ریشه، طول ساقه ، تعداد برگ، و تراکم روزنه گیاه حاصل از بذرهای تحت تیمار خشک افزایش معنی داری را نشان داد. تعداد شاخه های جانبی در بذرهای تحت تیمار مرطوب افزایش معنی داری را نشان داد. سطح برگ در هر دو نمونه تحت تیمار خشک و مرطوب افزایش معنی داری را در مقایسه با نمونه شاهد نشان داد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 584.95 K

بیوتکنولوژی

19. بررسی امکان نگهداری بذر Centaurea lachnopus Rech. f. در شرایط فراسرد (Cryopreservation) و بررسی رشد بذور سردی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

محبت علی نادری شهاب؛ مریم جبلی؛ امرعلی شاهمرادی؛ عباس قمری زارع؛ علی اشرف جعفری

دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 573-588

چکیده

  گونۀ Centaurea lachnopus Rech. f. گیاهی است علفی دو یا چند ساله که در مراتع بیابانی استان سمنان رویش دارد. به دلیل دامنۀ محدود اکولوژیک، پراکنش جغرافیائی محدود و تخریب بعضی از عرصه‌های رویشگاهی، در معرض خطر می‌باشد. به منظور بررسی امکان نگهداری بلند مدت بذر این گونه در شرایط فراسرد (Cryopreservation) و بررسی رشد بذور فراسردی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه، ...  بیشتر گونۀ Centaurea lachnopus Rech. f. گیاهی است علفی دو یا چند ساله که در مراتع بیابانی استان سمنان رویش دارد. به دلیل دامنۀ محدود اکولوژیک، پراکنش جغرافیائی محدود و تخریب بعضی از عرصه‌های رویشگاهی، در معرض خطر می‌باشد. به منظور بررسی امکان نگهداری بلند مدت بذر این گونه در شرایط فراسرد (Cryopreservation) و بررسی رشد بذور فراسردی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه، بذر این گونه از رویشگاه طبیعی آن جمع‌آوری گردید. به منظور تعیین بهترین پیش تیمار جهت ذخیره‌سازی بذر در برودت 196- درجه سانتیگراد، سه پیش تیمار شاملDesiccation, PVS2 و30% Glycerol همراه با شاهد مورد آزمایش قرار گرفت. بذور تیمار شده به مدت یکهفته، یکماه و یکسال در شرایط فراسردی درون ازت مایع نگهداری شدند. بذور پس از خروج از شرایط فراسرد، در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد آزمایش قرار گرفتند و تعدادی از صفات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرار در گلخانه بررسی گردید. نتایج بررسی‌ها نشان داد که بذر Centaurea lachnopus قابل نگهداری در شرایط فراسرد یا 196- درجۀ سانتیگراد می‌باشد. در بررسی اثر پیش تیمار‌ها در حفاظت از بذر در شرایط فراسرد، مشخص گردید تفاوت معنی داری بین پیش تیمار‌های 30%Glycerol، Desiccation وPVS2 برای اغلب صفات مشاهده می‌شود و بهترین پیش تیمار Desiccation است. اثر متقابل مدت زمان نگهداری بذور در شرایط فراسرد و پیش تیمارهای مختلف بر میانگین صفات نشان داد که در تعدادی از صفات تفاوت بین زمان‌ها وجود دارد ولی درتعداد دیگری از صفات این تفاوت معنی‌دار نیست. در شرایط گلخانه بذور فراسردی بهتر و یکنواخت‌تر از شرایط آزمایشگاه جوانه زده و مستقر گردیدند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 446.04 K

کشت بافت

20. تاثیر شش نوع‌ هورمون بر رویان‌زایی بدنی در گونه Eucalyptus rubida

عباس قمری زارع؛ سعیده قدیری سردرود

دوره 29، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 415-425

چکیده

  ایران به لحاظ پوشش جنگلی، کشوری فقیر محسوب می‌گردد. بنابراین جنگلکاری با درختان سریع‌‌الرشد، همچون اکالیپتوس گزینه‌ای مناسب است. با توجه به مشکلاتی که در تکثیر غیرجنسی اکالیپتوس‌ها با روش‌های معمول وجود دارد، پژوهشگران بسیاری روش‌های ریزازدیادی درون‌شیشه‌ای را بکار گرفته‌اند. در این پژوهش نیز برای اولین بار، امکان تکثیر ...  بیشتر ایران به لحاظ پوشش جنگلی، کشوری فقیر محسوب می‌گردد. بنابراین جنگلکاری با درختان سریع‌‌الرشد، همچون اکالیپتوس گزینه‌ای مناسب است. با توجه به مشکلاتی که در تکثیر غیرجنسی اکالیپتوس‌ها با روش‌های معمول وجود دارد، پژوهشگران بسیاری روش‌های ریزازدیادی درون‌شیشه‌ای را بکار گرفته‌اند. در این پژوهش نیز برای اولین بار، امکان تکثیر Eucalyptus rubida از طریق رویان‌زایی بدنی بررسی گردید. ریزنمونه‌های برگ لپه‌ای‌، ساقه و ریشه حاصل از گیاهچه‌های عاری از هر گونه آلودگی‌، در محیط کشت MS با 36 تیمار هورمونی نیمه‌جامد و 3 تیمار هورمونی در محیط کشت MS به‌‌صورت سوسپانسیون و در مجموع 39 تیمار کشت گردیدند. بهترین نتایج، در محیط کشت سوسپانسیون با تیمار هورمونی mg/l 2/0 BA، mg/l 1 2,4-D و ppm20 ABA با استفاده از کالوس‌های حاصل از ریزنمونه‌‌های ریشه در محیط کشت اولیه با تیمار هورمونی TDZ و 2,4-D حاصل شد. سلول‌های حاصل از کالوس‌های رویان‌زا‍ تا سه مرحله کروی، قلبی و اژدری پیش رفتند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 507.06 K

بیوتکنولوژی

21. اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر باززایی گیاهچه از پینه دو رقم خربزه (Cucumis melo L.) ایرانی به روش درون شیشه‌ای

سیده مهدیه کبیر هاشمی؛ علیرضا قنبری؛ عبدالکریم کاشی

دوره 29، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 159-168

چکیده

  خخربزه یکی از گونه‌های مهم خانواده کدوئیان است که نسبت به سایرگونه‌های این خانواده، در زمینه انتقال ژن و مطالعه باززایی در شرایط درون شیشه‌ای بیشتر استفاده می‌شود. در این پژوهش نحوه تولید پینه و سپس باززایی گیاهچه‌ها، در دو رقم خربزه ایرانی شامل ایوانکی و زرد‌جلالی مورد مطالعه قرار گرفت. ریزنمونه‌هایی از لپه‌های دو رقم تهیه ...  بیشتر خخربزه یکی از گونه‌های مهم خانواده کدوئیان است که نسبت به سایرگونه‌های این خانواده، در زمینه انتقال ژن و مطالعه باززایی در شرایط درون شیشه‌ای بیشتر استفاده می‌شود. در این پژوهش نحوه تولید پینه و سپس باززایی گیاهچه‌ها، در دو رقم خربزه ایرانی شامل ایوانکی و زرد‌جلالی مورد مطالعه قرار گرفت. ریزنمونه‌هایی از لپه‌های دو رقم تهیه و در محیط‌های القای پینه‌‌زایی که شامل محیط کشت موراشیگ و اسکوک (MS) (1962) با ترکیب‌های مختلفی از اسید ایندول استیک (IAA) و بنزیل آدنین (BA) بودند کشت شدند. یک ماه پس از کشت ریزنمونه‌ها، از پینه‌‌های تولید شده ریخت‌زا (مورفوژن) جهت باززایی استفاده شد. حدود یک گرم از پینه‌‌های ریخت‌زا به محیط‌های باززایی شامل محیط MS با سه غلظت BA (1/0،5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) و سه غلظت IAA (0-05/0-5/0 میلی‌گرم در لیتر)، انتقال یافتند. دو ماه پس از کشت ریزنمونه‌ها، درصد باززایی در محیط‌های مختلف کشت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که اثرات عوامل مختلف از جمله: نوع رقم، غلظت‌های IAA و BA و اثرات متقابل آنها در سطح 1% جهت باززایی پینه‌ها معنی‌دار می‌باشند. مستقل از نوع و غلظت مواد تنظیم کننده رشد، رقم ایوانکی با میانگین 40% نسبت به رقم زردجلالی با میانگین 31%، باززایی بهتری داشت. همچنین، بدون در نظر گرفتن نوع رقم، غلظت یک میلی‌گرم در لیتر BA با میانگین70% بیشترین باززایی و سپس ترکیب (05/0 میلی‌گرم در لیتر IAA با 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA) با میانگین 62% بهترین نتیجه را دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 352.44 K

کشت بافت

22. تاثیرات سختی محیط کشت بر خالص سازی و تشکیل کلونی در جلبک سبز Scenedesmus quadricauda

امیدوار فرهادیان؛ امید جعفری

دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، ، صفحه 1066-1076

چکیده

  در این تحقیق تاثیرات محیط کشت با سختی های مختلف صفر (شاهد)، 200،400 و600 میلی گرم بر لیتر از کربنات کلسیم بر خالص سازی و تشکیل کلونی در کشت های جلبک سبز سندسموس(Scenedesmus quadricauda) آلوده شده با سیانوباکتریها بررسی گردید. نتایج نشان داد که سختی محیط کشت تاثیر معنی داری(05/0P  بیشتر در این تحقیق تاثیرات محیط کشت با سختی های مختلف صفر (شاهد)، 200،400 و600 میلی گرم بر لیتر از کربنات کلسیم بر خالص سازی و تشکیل کلونی در کشت های جلبک سبز سندسموس(Scenedesmus quadricauda) آلوده شده با سیانوباکتریها بررسی گردید. نتایج نشان داد که سختی محیط کشت تاثیر معنی داری(05/0P

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 273.88 K

کشت بافت

23. القای جنین زایی سوماتیکی مستقیم از جداکشت برگ در نارون ملج (Ulmus glabra)

سیده مریم میرعباسی؛ بتول حسین پور؛ سید علی قائم مقامی؛ محمد رضا سنجابی

دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 885-894

چکیده

  نارون ملج (Ulmus glabra) گونه ای جنگلی است که از لحاظ اقتصادی ارزش بالائی دارد اما به دلیل حساسیت به بیماری مرگ هلندی نارون در معرض نابودی قرار گرفته است. به همین دلیل تکثیر درون شیشه این گیاه جهت اصلاح ژنتیکی آن حائز اهمیت است. در این تحقیق برای اولین بار جنین های سوماتیک کروی شکل بطور مستقیم از جداکشت برگ گیاهان درون شیشه ای به دست آمد. در ...  بیشتر نارون ملج (Ulmus glabra) گونه ای جنگلی است که از لحاظ اقتصادی ارزش بالائی دارد اما به دلیل حساسیت به بیماری مرگ هلندی نارون در معرض نابودی قرار گرفته است. به همین دلیل تکثیر درون شیشه این گیاه جهت اصلاح ژنتیکی آن حائز اهمیت است. در این تحقیق برای اولین بار جنین های سوماتیک کروی شکل بطور مستقیم از جداکشت برگ گیاهان درون شیشه ای به دست آمد. در آزمایش اول ریزنمونه های دو ژنوتیپ مختلف بر روی محیط MS حاوی BA یا Kin و یا TDZ در شرایط نوری کشت شدند. آزمایش دوم شامل محیط MS حاوی 200 میلی گرم در لیتر کازئین هیدرولیزات به همراه غلظت های متفاوتی از 2,4-D و Kin در شرایط تاریکی بود. در آزمایش سوم محیط MS ½ همراه با 200 میلی گرم در لیتر کازئین هیدرولیزات و سطوح پایین 2,4-D به همراه سطوح مختلف Kin در شرایط نور یا تاریکی آزمون گردید. جنین های سوماتیک کروی شکل به صورت مستقیم در تیمارهای آزمایش سوم و در ژنوتیپ شماره دو تولید شد. درصد جنین زایی در اکثر تیمارهای آزمایش سوم صد در صد بود اما بالاترین میانگین تعداد جنین به ازای هر جداکشت مربوط به تیمار 2/0 میلی گرم در لیتر 2,4-D (48/60) و تیمار 4/0 میلی گرم در لیتر 2,4-D همراه با 2/0 میلی گرم در لیتر Kin (76/47) می باشد. نتایج نشان داد که درصد جنین زایی و میانگین تعداد جنین به ازای هر جداکشت در شرایط تاریکی در مقایسه با شرایط نوری بسیار بالاتر بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 283.56 K

بیوتکنولوژی

24. افزایش تولید سیانو باکتری اسپیرولینا با کنترل همزدن و ترکیب شیمیایی محیط کشت

علی شیخی نژاد؛ عبدالمجید لباب پور؛ نسرین معظمی

دوره 28، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 344-353

http://dx.doi.org/28212

چکیده

  در این پژوهش، اثر هم زدن با هوا و هم زدن با چرخش ظرف کشت بر میزان تولید زیست توده ی اسپیرولینا در 5 محیط کشت متفاوت بررسی شد. اسپیرولینا در همه ی محیط های کشت رشد کرد. در هم زدن با چرخش ظرف کشت، اسپیرولینا در مدت زمان کوتاه تری به بیشترین میزان رشد و تولید زیست توده خشک g L-1-0/4 و در هم زدن با هوا، تولید زیست توده به g L-1-68/3 رسید. درهم زدن با چرخش ...  بیشتر در این پژوهش، اثر هم زدن با هوا و هم زدن با چرخش ظرف کشت بر میزان تولید زیست توده ی اسپیرولینا در 5 محیط کشت متفاوت بررسی شد. اسپیرولینا در همه ی محیط های کشت رشد کرد. در هم زدن با چرخش ظرف کشت، اسپیرولینا در مدت زمان کوتاه تری به بیشترین میزان رشد و تولید زیست توده خشک g L-1-0/4 و در هم زدن با هوا، تولید زیست توده به g L-1-68/3 رسید. درهم زدن با چرخش محیط کشت، بیش ترین تولیدزیست تودهg L-1-0/4 در محیط کشت زاروک و کم ترین تولید در محیط کشت نمک دریا وبرابر با g L-1-27/2 بود. بیش ترین تولید زیست توده در همزدن با هوا g L-1-68/3 در محیط کشت زاروک و کم ترین تولید زیست توده در محیط کشت شولسر و برابر با g L-1-45/2 بود. در طول دوره ی کشت در هم زدن با چرخش ظرف کشت، pH به طور مداوم و تدریجی افزایش یافت و در بیش ترین مقدار به 9/10 رسید اما در کشت های همزدن با هوا، pH از روز هفتم و در 4/9 بدون تغییر ماند. در محیط کشت نمک دریا، میزان تولید زیست توده در شرایط هم زدن با هوا بیش تر از حالت هم زدن با چرخش ظرف کشت بود. بر اساس نتایج این مطالعه، تنش، اثر زیادی بر رشد و تولید زیست توده اسپیرولینا دارد و با کاهش تنش، راندمان تولید صنعتی زیست توده در کشت اسپیرولینا افزایش می یابد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 414.71 K