فیزیولوژی

1. القای مقاومت به تنش شوری در بذرهای بدست آمده از بوته های گندم محلول پاشی شده با نانواکسید روی و آهن

مجید رستمی؛ احمد جوادی؛ سید مجید حسینی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  به منظور ارزیابی اثرات محلول‌پاشی گیاه مادری با نانواکسید روی و آهن بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه گندم در شرایط تنش شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در این پژوهش، علاوه بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه‌ گندم، برخی از پارامترهای بیوشیمیایی از قبیل محتوای ...  بیشتر به منظور ارزیابی اثرات محلول‌پاشی گیاه مادری با نانواکسید روی و آهن بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه گندم در شرایط تنش شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در این پژوهش، علاوه بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه‌ گندم، برخی از پارامترهای بیوشیمیایی از قبیل محتوای پروتئین محلول، قندهای محلول، پرولین و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاهچه اندازه‌گیری شد. تیمارهای آزمایش شامل نه سطح محلول‌پاشی (بدون محلول‌پاشی (شاهد)، نانواکسید آهن 750 میلی‌گرم در لیتر (NP-FeO750)، نانواکسید آهن 1500 میلی‌گرم در لیتر (NP-FeO1500)، نانواکسید روی750 میلی‌گرم در لیتر (NP-ZnO750)، نانواکسید روی 1500 میلی‌گرم در لیتر (NP-ZnO1500)، NP-FeO750 + NP-ZnO750، NP-FeO1500 + NP-ZnO750، NP-FeO750 + NP-ZnO1500 و NP-FeO1500 + NP-ZnO1500) و سه سطح تنش شوری(0، 75 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) بودند. نتایج نشان داد که، بذرهای گندم در شوری 150 میلی‌مولار کم‌ترین درصد و سرعت سبز شدن و شاخص‌های رشدی گیاهچه‌ را نشان داد. در همین سطح از تنش، غلظت قندهای محلول و پرولین آزاد گیاهچه بیش‌ترین و محتوای پروتئین محلول و کلروفیل‌های a و b کم‌ترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سوی دیگر، محلول‌پاشی نانو اکسید روی و آهن در گیاه مادری گندم اثرات بازدارنده تنش شوری بر همه صفات مورد بررسی به جز درصد سبز شدن بذر، شاخص طولی قدرت و پروتئین‌های محلول را به طور معنی‌داری تعدیل نمود.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

2. تأثیر کاربرد پس از برداشت پوترسین بر عمر ماندگاری گل بریده ارقام ژربرا(Stanza و Pink Elegance)

میثم محمدی؛ میترا اعلائی؛ مهدی صیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  ژربرا یکی از گل‌های شاخه بریده مهم است که به دلیل پژمردگی سریع و خمیدگی گردن عمر ماندگاری آن پس از برداشت پایین است. به منظور بهبود کیفیت و ماندگاری ارقام Stanza”" و Pink Elegance”" گل شاخه بریده ژربرا توسط کاربرد پوترسین در پس از برداشت، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل ...  بیشتر ژربرا یکی از گل‌های شاخه بریده مهم است که به دلیل پژمردگی سریع و خمیدگی گردن عمر ماندگاری آن پس از برداشت پایین است. به منظور بهبود کیفیت و ماندگاری ارقام Stanza”" و Pink Elegance”" گل شاخه بریده ژربرا توسط کاربرد پوترسین در پس از برداشت، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل محلول‌پاشی در غلظت چهار میلی‌مولار، تیمار موقت (پالس) هشت میلی‌مولار، تیمار دائم (گلجایی) دو میلی‌مولار و شاهد بودند. نتایج نشان داد که رقم Stanza دارای عمر گلجایی و کیفیت بهتری نسبت به رقم Pink Elegance پس از برداشت بود. در این آزمایش تمام تیمارهای پوترسین باعث افزایش عمر گلجایی در هردو رقم شدند، بطوریکه بیشترین عمر گلجایی به ترتیب مربوط به تیمار دائم، تیمار موقت و تیمار محلول‌پاشی بود. در بیشتر موارد، تمام ‌تیمارهای پوترسین باعث حفظ کیفیت پس از برداشت گل‌های ژربرا طی چهار و هشت روز ماندگاری شدند. تیمار دائم پوترسین در هردو رقم دارای وزن تر نسبی، جذب محلول گلجایی، بازارپسندی، TSS، CAT و PAL بیشتر، EC و MDA کمتری بود. در مقابل کمترین کیفیت نیز مربوط به شاهد بود هرچند که در برخی موارد مانند TSS، EC، CAT و PAL با تیمار محلول‌پاشی فاقد اختلاف معنی‌دار بود. به طور کلی بهترین نتیجه مربوط به تیمار دائم پوترسین (11 روز عمر گلجایی برای رقم Stanza و 10 روز عمر گلجایی برای رقم Pink Elegance) و در مرتبه‌ بعدی تیمار موقت بود.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

3. تغییرات جذب عناصر معدنی در گیاه کلزا تحت تیمار نانوذرات اکسید روی

سید موسی موسوی کوهی؛ مهرداد لاهوتی؛ علی گنجعلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  در مطالعه حاضر، اثر غلظت‌های مختلف (25، 50، 75 و 1-mg L 100) نانوذرات اکسید روی (ZnONPs) بر روی جذب عناصر معدنی گیاه کلزا در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت کشت گلدانی در بستر پرلیت مورد بررسی قرار گرفت. پس از دو ماه کشت تحت تیمار، گیاهان برداشت شده و سپس مقدار عنصر روی در برگ با استفاده از دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی و مقدار عناصر فسفر، ...  بیشتر در مطالعه حاضر، اثر غلظت‌های مختلف (25، 50، 75 و 1-mg L 100) نانوذرات اکسید روی (ZnONPs) بر روی جذب عناصر معدنی گیاه کلزا در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت کشت گلدانی در بستر پرلیت مورد بررسی قرار گرفت. پس از دو ماه کشت تحت تیمار، گیاهان برداشت شده و سپس مقدار عنصر روی در برگ با استفاده از دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی و مقدار عناصر فسفر، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، مس، آهن، بُر و مولیبدن با استفاده از طیف‌سنجی نشری پلاسمای جفت‌شده القائی (ICP-OES) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرات ZnONPs، انباشت Zn در برگ به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. مقادیر آهن، مس، بُر و فسفر برگ به طور معنی‌داری با تیمار ZnONPs کاهش یافت. در مقابل، مقدار منیزیم برگ به طور معنی‌داری تحت این تیمار افزایش نشان داد. با این حال، تیمار نانوذرات ZnONPs تأثیر معنی‌داری بر روی مقدار کلسیم، پتاسیم و مولیبدن برگ نداشت. بدلیل آزاد شدن روی از ZnONPs در اطراف ریشه، اختلال در جذب عناصر معدنی مانند آهن و مس ممکن است به‌واسطه رقابت بر سر حامل‌های جذب فلزات باشد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

4. برهمکنش شوری و جیبرلین بر ریزش برگ، ماده خشک، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و محتوای عناصر در گواوا (Psidium guajava L)

زهرا پشنگه؛ منصوره شمیلی؛ فرزین عبدالهی؛ مصطفی قاسمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 شهریور 1398

چکیده

  میوه گواوا منبع بسیار غنی از ویتامین ث، با امکان دوبار میوه دهی در سال و عملکرد بالا، درآمد قابل توجهی را برای تولید‌کنندگان به ارمغان می‌آورد. اما ازآنجا که عمده مناطق گرمسیر کشور با معضل شوری آبی مواجه هستند، کشت این گیاه در مناطق مذکور می‌تواند عملکرد و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد. لذا در این تحقیق میزان ریزش برگ، ماده خشک، ...  بیشتر میوه گواوا منبع بسیار غنی از ویتامین ث، با امکان دوبار میوه دهی در سال و عملکرد بالا، درآمد قابل توجهی را برای تولید‌کنندگان به ارمغان می‌آورد. اما ازآنجا که عمده مناطق گرمسیر کشور با معضل شوری آبی مواجه هستند، کشت این گیاه در مناطق مذکور می‌تواند عملکرد و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد. لذا در این تحقیق میزان ریزش برگ، ماده خشک، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و محتوای عناصر در نهال-های بذری گواوا، تحت تاثیر سطوح مختلف کلرید‌سدیم (7/1، 3 و 6 دسی زیمنس بر متر) و جیبرلیک-اسید (0، 250 و 500 پی‌پی‌ام) مورد مطالعه قرار گرفت. بنا به نتایج با افزایش سطوح شوری از 3 تا 6 دسی زیمنس بر متر، بر میزان کلر و نسبت کلسیم به مجموع سدیم و پتاسیم، نسبت سدیم به پتاسیم، نسبت کلسیم به منیزیم و نسبت سدیم به کلسیم در برگ و ریشه افزوده و از تعداد برگ و ماده خشک کاسته شد. همچنین شوری باعث کاهش در میزان فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و پلی‌فنل‌اکسیداز و افزایش در فعالیت کاتالاز گردید. بیشترین میزان سدیم و کمترین میزان پتاسیم در تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. محلول‌پاشی شاخساره با جیبرلیک‌اسید (500 پی‌پی‌ام ) تحت تنش شوری، با افزایش میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم، توزیع بهتر کلسیم و کاهش ریزش برگ همراه بود و به عنوان راهکاری موثر در تخفیف خسارت وارده از تنش شوری بر نهال گواوا معرفی می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

5. اثرات کمی و کیفی تنش خشکی بر ترکیبات شیمیایی اسانس زوفا (Hyssopus officinalis L)

فاطمه خوش اقبال قرابایی؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ شکوفه انتشاری؛ سید جواد داورپناه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 تیر 1398

چکیده

  خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی است که رشد، نمو و فرآیندهای بیوشیمیایی گیاه مانند تولید متابولیت های ثانویه و ترکیبات شیمیایی معطر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زوفا یکی از گیاهان معطر و دارویی مهم است که علاوه بر دارا بودن خواص دارویی، به عنوان طعم دهنده و چاشنی در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش کمبود ...  بیشتر خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی است که رشد، نمو و فرآیندهای بیوشیمیایی گیاه مانند تولید متابولیت های ثانویه و ترکیبات شیمیایی معطر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زوفا یکی از گیاهان معطر و دارویی مهم است که علاوه بر دارا بودن خواص دارویی، به عنوان طعم دهنده و چاشنی در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر کمیت و کیفیت ترکیبات شیمیایی اسانس زوفا به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد شهر کرد در سال 1396 اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری نرمال(شاهد)، تنش خشکی ملایم(60%) و تنش خشکی شدید (30% ظرفیت زراعی) بود. اسانس گیری از اندام‌های هوایی زوفا به روش تقطیر با آب انجام گرفت و ترکیب های تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه GC/MS شناسایی شد. در کل 33 ترکیب از اسانس زوفا شناسایی شد که نمایانگر 95 – 89 درصد از ترکیب اسانس می‌باشد. در هر سه سطح آبیاری ترکیبات غالب اسانس، سیس پینوکامفن(65/45- 93/37 درصد) و بتا پینن(33/17- 88/11 درصد) بود. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد که تنش ملایم و شدید خشکی بر درصد اسانس زوفا تاثیر قابل توجهی نداشت، ولی بر درصد اجزای تشکیل دهنده آن موثر بود. درصد اجزای تشکیل دهنده اسانس در هر دو سطح تنش خشکی نسبت به شاهد افرایش پیدا کرد و در تنش خشکی ملایم بیشتر بود. به نظر می‌رسد که با تنش خشکی ملایم می‌توان هم مواد موثره زوفا را بالا برد و هم در مصرف آب صرفه جویی نمود.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

6. بررسی نقش مثبت همزیستی اکتومیکوریزی در تخفیف اثرات سمیت ناشی از فلز سنگین روی در گیاه پسته رقم بادامی (Pistacia vera L.)

فرشته محمدحسنی جور؛ علی احمدی مقدم؛ زهرا اسرار؛ سید ضیا محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین، کلونیزاسیون با قارچ‌های میکوریزی از طریق افزایش جذب مواد غذایی و یا تخفیف سمیت فلز به بهبود رشد گیاه کمک می‌کند. در پژوهش حاضر، به منظور بررسی و اثبات نقش مثبت و احتمالی همزیستی اکتومیکوریزی گیاه پسته رقم بادامی با قارچ Agaricus bisporus در مقاومت به غلظت های متفاوت از فلز روی ، آزمایشی به حالت فاکتوریل در ...  بیشتر در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین، کلونیزاسیون با قارچ‌های میکوریزی از طریق افزایش جذب مواد غذایی و یا تخفیف سمیت فلز به بهبود رشد گیاه کمک می‌کند. در پژوهش حاضر، به منظور بررسی و اثبات نقش مثبت و احتمالی همزیستی اکتومیکوریزی گیاه پسته رقم بادامی با قارچ Agaricus bisporus در مقاومت به غلظت های متفاوت از فلز روی ، آزمایشی به حالت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج سطح فلز روی( 0، 30، 60، 90 و 120 میکرولیتر) و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح با این قارچ، در سه تکرار اجرا گردید و تاثیر این همزیستی بر پاسخ آنتی‌اکسیدانی گیاه، پراکسیداسیون لیپیدی و میزان تجمع فلزی در اندام هوایی و ریشه‌های گیاهان میکوریزی وغیرمیکوریزی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تحت شرایط تنش فلز سنگین، گیاهان میکوریزی در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان قویتر و میزان تولید مالون دی آلدئید، به عنوان شاخص تنش اکسیداتیو کمتری داشتند. کاهش محتوای آسکوربات و در مقابل افزایش میزان دهیدروآسکوربات نیز مشاهده شد. همچنین مشخص شد در ریشۀ گیاهان میکوریزی تجمع فلز روی در مقایسه با ریشۀ گیاهان غیرمیکوریزی بیشتر است که این خود نشان‌دهندة نقش قارچ اکتو میکوریز Agaricus bisporus در ممانعت از انتقال فلز سنگین و جلوگیری از آسیب به بخشهای هوایی گیاه است. بنابراین با توجه به نتایج، می‌توان به این نتیجه رسید که قارچ میکوریزی Agaricus bisporus از طریق بهبود سیستم دفاعی آنتی اکسیدان و محدود نمودن جذب فلز سنگین به گیاه، خطرات ناشی از تنش بر رشد گیاه پسته را تعدیل می‌نماید.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

7. بررسی اثر پرایمینگ توأم بذرهای گندم با اسید سالیسیلیک و پراکسید هیدروژن برای القاء تحمل به شوری

قادر حبیبی؛ عذرا حسینی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1398

چکیده

  در این پژوهش، اثر پرایمینگ اسید سالیسیلیک، پراکسید هیدروژن و پرایمینگ توأم اسید سالیسیلیک و پراکسید هیدروژن بر بهبود تحمل به شوری دانهرستهای گندم (Triticum aestivum L. cv Mihan) بررسی شد. بذرها به مدت 24 ساعت داخل آب مقطر (شاهد)، غلظتهای مختلف اسید سالیسیلیک (1/0، 5/0 و 1 میلی مولار) و پراکسیدهیدروژن (1، 20 و 200 میلی مولار) خیسانده شدند. پس از گذشت یک هفته، ...  بیشتر در این پژوهش، اثر پرایمینگ اسید سالیسیلیک، پراکسید هیدروژن و پرایمینگ توأم اسید سالیسیلیک و پراکسید هیدروژن بر بهبود تحمل به شوری دانهرستهای گندم (Triticum aestivum L. cv Mihan) بررسی شد. بذرها به مدت 24 ساعت داخل آب مقطر (شاهد)، غلظتهای مختلف اسید سالیسیلیک (1/0، 5/0 و 1 میلی مولار) و پراکسیدهیدروژن (1، 20 و 200 میلی مولار) خیسانده شدند. پس از گذشت یک هفته، دانهرستها به محیط کشت هیدروپونیک حاوی محلول غذایی هوگلند منتقل شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. شوری 200 میلیمولار وزن خشک اندام هوایی دانهرستهای گندم را 25 درصد کاهش داد. پرایمینگ بذرو با پراکسید هیدروژن 20 میلیمولار باعث کاهش تولید مالون دی آلدئید در شرایط تنش شوری گردید. با کاهش مالون دی آلدئید در دانهرستهای حاصل از پرایمینگ پراکسید هیدروژن، آسیب شوری بر ظرفیت فتوسنتزی و وزن خشک تخفیف یافت. با اینکه تیمار پرایمینگ اسید سالیسیلیک نتوانست باعث تخفیف اثرات تنش شوری بر رشد و فتوسنتز گندم شود، دانهرستهای رشد یافته از پرایمینگ توأم اسید سالیسیلیک و پراکسید هیدروژن مقاومت بیشتری به تنش شوری نشان دادند. این افزایش مقاومت با افزایش 45 درصدی (نسبت به شاهد) مقدار فنل کل و ارتقاء 37 درصدی میزان فعالیت آنزیم کاتالاز همراه بود. در نتیجه شاخص پراکسیداسیون لیپیدها در تیمار توأم اسید سالیسیلیک و پراکسید هیدروژن کاهش معنی دار نشان داد. همچنین پرایمینگ توأم اسید سالیسیلیک و پراکسید هیدروژن باعث تخفیف اثرات تنش شوری بر ظرفیت فتوشیمیایی فتوسیستم II گردید.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

8. مطالعه تاثیر برون‌زای اسیدهای آلی و کلسیم بر بهبود شاخص های رشد و القاء اکسیداتیو در دو رقم گیاه کلزا (Brassica napus L.) تحت تنش آلومینیوم

حسین مظفری؛ زهرا اسرار؛ حسن سالاری؛ حکیمه علومی؛ محمد مقتدر مقتدر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  سمیت آلومینیوم موجب بروز بیماری‌های عصبی، ریوی و کلیوی در انسان گردیده و میزان محصول و رشد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. از عوامل بروز سمیت زیست‌محیطی آلومینیوم، میتوان به افزایش نسبت بارندگی به تبخیر خاک، اسیدی‌شدن خاکها و فعالیت‌های صنعتی اشاره نمود. کلزا، سومین گیاه دانه روغنی دنیا، دارای ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن و حداقل ۳۴ درصد پروتئین ...  بیشتر سمیت آلومینیوم موجب بروز بیماری‌های عصبی، ریوی و کلیوی در انسان گردیده و میزان محصول و رشد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. از عوامل بروز سمیت زیست‌محیطی آلومینیوم، میتوان به افزایش نسبت بارندگی به تبخیر خاک، اسیدی‌شدن خاکها و فعالیت‌های صنعتی اشاره نمود. کلزا، سومین گیاه دانه روغنی دنیا، دارای ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن و حداقل ۳۴ درصد پروتئین بوده و به دلیل افزایش سطح زیرکشت آن در دنیا، بررسی تاثیر سمیت آلومینیوم بر رشد و فیزیولوژی آن اهمیت دارد. در این پژوهش، میزان واکنش دو رقم کلزا (Brassica napus) شامل ارقام اکاپی و آپشن به سمیت 80 میکرومولار سولفات‌آلومینیوم و ایجاد مقاومت با لیگاندهایی شامل 1 میلی‌مولار کلریدکلسیم و مخلوط 2 میلی‌مولار از سه اسید آلی سیترات، مالات و اگزالات در محیط کشت هیدروپونیک بررسی شد. همچنین پارامترهای درصد جوانه-زنی، میزان ترشح اسیدهای آلی ریشه، پارامترهای رشد، شاخص‌های آنتی اکسیدانی و آنزیمی سنجش گردید. نتایج نشان داد که یون کلسیم و اسیدهای آلی تاثیر معنی‌داری در جهت کاهش اثرات سمی و اکسیداتیو آلومینیوم بر ارقام کلزا داشتند. بطوریکه با افزودن کلسیم به محلول غذایی حاوی تنش، اسیدهای آلی کمتری ترشح شده، که نشان از همبستگی بیشتر غشاء پلاسمائی و کاهش جذب آلومینیوم دارد. در این پژوهش، رقم اکاپی نسبت به آپشن پاسخ بهتری به لیگاندهای آزمایش جهت مقاومت به تنش آلومینیوم از خود نشان داد و از این نتیجه می‌توان جهت کاهش جذب فلزات سمی توسط گیاهان در خاک های آلوده و طراحی کودهای جدید استفاده نمود.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

9. ژن etr1-1 کاندید برتر جهت دست ورزی ژنتیکی مسیر پیام رسانی علامت هورمون اتیلن در گل سرخ

فائزه خاتمی؛ فرزانه نجفی؛ فتانه یاری؛ رمضانعلی خاوری نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  از عوامل اصلی محدود کننده ماندگاری در مرحله پس از برداشت می‌توان به هورمون اتیلن اشاره نمود. لذا دست‌ورزی ژنتیکی این هورمون مورد توجه بوده و در پژوهش حاضر، لاین‌های تراریخته گل سرخ حاوی ژن جهش یافته etr1 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ادامه بررسی‌های تکمیلی مولکولی، فیزیولوژیک و مورفولوژیک در لاین‌ها جهت انتخاب لاین ماندگار انجام ...  بیشتر از عوامل اصلی محدود کننده ماندگاری در مرحله پس از برداشت می‌توان به هورمون اتیلن اشاره نمود. لذا دست‌ورزی ژنتیکی این هورمون مورد توجه بوده و در پژوهش حاضر، لاین‌های تراریخته گل سرخ حاوی ژن جهش یافته etr1 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ادامه بررسی‌های تکمیلی مولکولی، فیزیولوژیک و مورفولوژیک در لاین‌ها جهت انتخاب لاین ماندگار انجام شد. علاوه بر این، پاسخ‌های فیزیولوژیک لاین‌های ماندگار و شاهد در تیمارهای جیبرلین (0 وmg l-1 ۸۰) و اتیلن (0 وl l-1µ 1) مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور ارزیابی‌ها در دو مرحله تجاری غنچه و نیمه باز انجام گرفت. آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج مطالعات مولکولی نشان دهنده انتقال موفقیت آمیز ژن هدف به لاین‌ها بوده است. با توجه به ماندگاری مطلوب، کندتر شدن روند شکوفایی و حفظ گلبرگ‌ها به روی نهنج گل تا آخرین روز در مطالعات فیزیولوژیک و مورفولوژیک، لاین شش در بین هفت لاین تراریخته، به عنوان لاین ماندگار انتخاب گردید. نتایج نشان داد که میزان تولید اتیلن به طور چشمگیری در هر دو مرحله غنچه و نیمه باز در لاین ماندگار در مقایسه با لاین شاهد در هر دو تیمار اتیلن بیرونی و جیبرلین کاهش یافت. لازم به ذکر است که محتوای اتیلن درونی لاین ماندگار، در سه مرحله (غنچه، نیمه باز و مرحله معادل با نیمه باز لاین شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین به نظر می‌رسد ژن etr1-1 می‌تواند کاندید مناسبی، جهت به تأخیر انداختن فرایند پیری وابسته به اتیلن در گل‌های حساس باشد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

10. اثر پلی‌آمین‌های برون زا بر برخی شاخص‌های رشد و فیزیولوژیک گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش کم آبی

ژیلا توپچی خسروشاهی؛ سید یحیی صالحی لیسار؛ کاظم قاسمی گلعذانی؛ روح اله متفکر آزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1397

چکیده

  تنش خشکی رایج‌ترین تنش غیر‌زیستی در ایران است و بیشترین اثر منفی را بر رشد و تولید گیاهان دارد. پلی‌آمین‌ها، تنظیم‌کننده-های رشد گیاهان هستند و مقاومت آن‌ها را به تنش‌های محیطی مانند خشکی افزایش می‌دهند. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف پوتریسین+اسپرمین (به ترتیب 0+0، 40+40، 40+60 و 60+40 میکرومولار) بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه ...  بیشتر تنش خشکی رایج‌ترین تنش غیر‌زیستی در ایران است و بیشترین اثر منفی را بر رشد و تولید گیاهان دارد. پلی‌آمین‌ها، تنظیم‌کننده-های رشد گیاهان هستند و مقاومت آن‌ها را به تنش‌های محیطی مانند خشکی افزایش می‌دهند. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف پوتریسین+اسپرمین (به ترتیب 0+0، 40+40، 40+60 و 60+40 میکرومولار) بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت آبیاری مطلوب (% 100 ظرفیت زراعی) و آبیاری محدود (%40 ظرفیت زراعی) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه تبریز انجام گرفت. بدون کاربرد پلی‌آمین‌ها‌، خشکی سبب کاهش معنی‌‌دار شاخص‌های رشد، محتوای آب نسبی، رنگیزه‌های فتوسنتزی، غلظت پروتئین محلول کل برگ و افزایش غلظت پرولین آزاد برگ و قندهای محلول اندام هوایی گردید. کاربرد برگی 60 میکرومولار پوتریسین و 40 اسپرمین بیشتر این صفات را در برگ‌ها به ویژه تحت شرایط تنش افزایش داد. کاربرد پلی‌آمین‌های برون ‌زا میزان پرولین آزاد برگ را احتمالا به دلیل افزایش غلظت کلروفیل کاهش داد. کاهش انباشت اسمولیت‌های سازگار نظیر پرولین آزاد در ریشه و قند‌های محلول در برگ با تیمارهای 40+40 میکرومولار و 40+60 میکرومولار از پوتریسین+اسپرمین (به ترتیب) می‌تواند به دلیل نقش پلی‌آمین‌ها به عنوان اسمولیت و همچنین پاک کننده رادیکال‌های آزاد اکسیژن باشد. در مجموع نتایج نشان می‌دهد که اسپری برگی 60 میکرومولار پوتریسین و 40 اسپرمین می‌تواند برخی اثرات مخرب تنش خشکی را بر شاخص‌های فیزیولوژیک گیاه گلرنگ کاهش دهد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

11. مقایسه برخی سازوکارهای حفاظت نوری برگ های بهاره و زمستانه گیاه یاس در شرایط خشکی

قادر حبیبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  در این پژوهش، تأثیر اعمال تنش آبی 25 روزه بر خصوصیات فیزیولوژیکی برگهای بهاره و زمستانه گیاه یاس (Jasminum fruticans L.) مورد مطالعه قرار گرفت. در فصل بهار، سنجش پارامترهای مربوط به رنگیزههای فتوسنتزی و متابولیسم فنلی، تفاوتهای آشکاری را بین برگهای زمستانه و بهاره مشخص کرد. مقادیر کلروفیل b، کاروتنوئید، فنل کل، فلاونوئید و محتوی نسبی آب (RWC) و ...  بیشتر در این پژوهش، تأثیر اعمال تنش آبی 25 روزه بر خصوصیات فیزیولوژیکی برگهای بهاره و زمستانه گیاه یاس (Jasminum fruticans L.) مورد مطالعه قرار گرفت. در فصل بهار، سنجش پارامترهای مربوط به رنگیزههای فتوسنتزی و متابولیسم فنلی، تفاوتهای آشکاری را بین برگهای زمستانه و بهاره مشخص کرد. مقادیر کلروفیل b، کاروتنوئید، فنل کل، فلاونوئید و محتوی نسبی آب (RWC) و همچنین فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در برگهای زمستانه نسبت به برگهای بهاره افزایش معنی دار نشان دادند و توانایی برگهای زمستانه جهت فروکش غیرفتوشیمیایی انرژی نوری در فتوسیستمها را بالا بردند. اگر چه خشکی تغییر معنی داری در پارامترهای فوق ایجاد نکرد. خشکی باعث افزایش متابولیتهای اکسیدان شامل مالون دی آلدئید (MDA) و پراکسید هیدروژن (H2O2) و همچنین فعالیت آنزیم پراکسیداز (POD) در برگهای بهاره شد. پارامتر بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) از شرایط خشکی متأثر نشد ولی پارامتر شاخص کارآیی فتوسیستم (PIabs) در برگهای بهاره در پاسخ به خشکی کاهش یافت. همچنین تغییرات منحنی فلورسانس کلروفیل (OJIP) در برگهای زمستانه متفاوت از برگ های بهاره بود. بنابراین به نظر میرسد که دستگاه فتوسنتزی برگهای زمستانه نسبت به برگهای بهاره در پاسخ به خشکی مناسب عمل کرد و دلیل عدم کاهش PIabs در برگهای زمستانه در پاسخ به خشکی با نقش کاروتنوئیدها و فنلها (به عنوان جاذب های نوری) در حفاظت فتوسیستمها مرتبط بود.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

12. اثر کود نانوپتاسیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی نعنافلفلی (Mentha piperita L.) در شرایط تنش خشکی

فریبا ساعدی؛ علیرضا سیروس مهر؛ تیمور جوادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  به منظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی و کود نانو پتاسیم بر برخی خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی نعنا‌فلفلی، تحقیقی در سال 1393 در شرایط گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف کم آبی شامل سه سطح (آبیاری کامل(100%FC)،۸۰ درصد ظرفیت مزرعه (80%FC) و۶۰ درصد ظرفیت مزرعه ای(60%FC) و محلول‌پاشی نانوپتاسیم در چهار ...  بیشتر به منظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی و کود نانو پتاسیم بر برخی خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی نعنا‌فلفلی، تحقیقی در سال 1393 در شرایط گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف کم آبی شامل سه سطح (آبیاری کامل(100%FC)،۸۰ درصد ظرفیت مزرعه (80%FC) و۶۰ درصد ظرفیت مزرعه ای(60%FC) و محلول‌پاشی نانوپتاسیم در چهار سطح( (عدم محلول پاشی(T1)، محلول پاشی(T2: 2 در هزار)، (T3: 4 در هزار) و (T4: 6 در هزار) اعمال گردید. صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه در گیاه، عملکرد تر و خشک بوته، درصد وزنی و عملکرد اسانس، کلروفیل aو b، رطوبت نسبی برگ (RWC)، پرولین و کربوهیدرات محلول در برگ اندازه‌گیری شدند. نتایج حاصل نشان داد افزایش سطوح محلول‌پاشی نانوپتاسیم باعث بهبود معنی‌دار صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه در گیاه، عملکرد تر و خشک، درصد و عملکرد اسانس، کلروفیل aو b، رطوبت نسبی برگ (RWC)، و افزایش پرولین و کربوهیدرات گردید. تاثیر سطوح مختلف تنش کم آبی نشان داد تیمار شاهد(FC) بیشترین میانگین‌ همه صفات را به جز کلروفیلb، پرولین و درصد وزنی اسانس به خود اختصاص داد. بطورکلی با افزایش تنش خشکی بر درصد وزنی اسانس افزوده شد. بیشترین میزان عملکرد خشک بوته(g/plot81/4)، عملکرد اسانس ( g/plot 52/7) و کربوهیدرات محلول ( mg/gfw13/2) در محلول‌پاشی تیمار 6 در هزار (T4) نانوپتاسیم و به ترتیب در FC کامل، 80%FC و 60% FC بدست آمد. در مجموع محلول پاشی نانو پتاسیم اثر تنش کم آبی را کاهش داد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

13. تاثیر گاما آمینوبوتیریک اسید بر ویژگی‌های هورمونی و بیوشیمیایی گیاه کدو خورشتی Cucurbita pepo)) تحت سمیت علف‌کش تریفلورالین

نسرین اسمعیل نژاد؛ جلیل خارا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آذر 1397

چکیده

  مکانیسم اثر تریفلورالین ازطریق مهار تقسیم میتوز سلولی می‌باشد. گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) به عنوان اسید آمینه غیرپروتئینی، برخی فعالیت‌های فیزیولوژیکی از جمله تنظیم رشد گیاه و مقاومت در برابر تنش‌ها را بر عهده دارد. به منظور بررسی تأثیر علف‌کش تریفلورالین و نقش گابا بر فعالیت‌های آنزیمی ‌‌و میزان پرولین و تنظیم کننده‌های ...  بیشتر مکانیسم اثر تریفلورالین ازطریق مهار تقسیم میتوز سلولی می‌باشد. گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) به عنوان اسید آمینه غیرپروتئینی، برخی فعالیت‌های فیزیولوژیکی از جمله تنظیم رشد گیاه و مقاومت در برابر تنش‌ها را بر عهده دارد. به منظور بررسی تأثیر علف‌کش تریفلورالین و نقش گابا بر فعالیت‌های آنزیمی ‌‌و میزان پرولین و تنظیم کننده‌های رشد جیبرلین (GA3) و سیتوکینین (6-بنزیل آمینوپورین) در گیاه کدو خورشتی (Cucurbita pepo) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کرت‌های کاملاً تصادفی با 4 سطح غلظت علف‌کش تریفلورالین (0، 5، 15 و 25 ppm) و دو سطح گابا (0 و 500 میکرومول برلیتر) در 3 تکرار انجام گرفت. تریفلورالین 2 روز قبل از کاشت به گلدان‌ها اضافه شد. سه روز بعد از رشد گیاهچه‌ها، آب مقطر و محلول 500 میکرومول بر لیتر گابا به ترتیب بر سطح برگ‌های گیاهان شاهد و تیمار اسپری شد. علف‌کش تریفلورالین بر آنزیم اورنیتین‌آمینوترانسفراز (OAT)، پرولین‌دهیدروژناز (PDH)، محتوای پرولین و فیتوهورمون‌های جیبرلین و سیتوکینین معنی‌دار بود. از سوی دیگر، گابا تاثیر معنی‌داری بر فعالیت PDH و محتوای پرولین و سطح جیبرلین و سیتوکنین بر جای گذاشت. با مصرف گابا، محتوای پرولین و سیتوکینین و جیبرلین به طور معنی‌داری افزایش یافت در حالی که فعالیت PDH ریشه و بخش هوایی با استفاده از گابا به طور معنی‌دار کاهش یافت. با افزایش غلظت تریفلورالین، محتوای پرولین و فعالیت OAT افزایش و میزان جیبرلین و سیتوکینین و فعالیت PDH کاهش یافت. شرایط هورمونی و بیوشیمیایی گیاهان کدو تحت سمیت علف‌کش تریفلورالین با استفاده از گابا بهبود یافت.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

14. اثر پیش‌تیمار لیزر بر شاخص‌های جوانه‌زنی دانه، فعالیت آلفا آمیلاز و رشد دانه‌رست خار مریم (.Silybum marianum L) در شرایط نرمال و تحت تنش سرب

عاطفه بنی شریف؛ ریحانه عموآقایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  اخیرا پیش‌تیمار دانه‌ها با لیزر هلیوم – نئون به عنوان یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های تقویت جوانه‌زنی دانه ، رشد دانه‌رست و افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌ها، علاقه جامعه علمی را به خود جلب کرده است. در این مطالعه، اثر لیزر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاه خارمریم (Silybum marianum L.) در شرایط نرمال و تحت تنش سرب بررسی گردید. ابتدا اثر غلظت‌های ...  بیشتر اخیرا پیش‌تیمار دانه‌ها با لیزر هلیوم – نئون به عنوان یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های تقویت جوانه‌زنی دانه ، رشد دانه‌رست و افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌ها، علاقه جامعه علمی را به خود جلب کرده است. در این مطالعه، اثر لیزر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاه خارمریم (Silybum marianum L.) در شرایط نرمال و تحت تنش سرب بررسی گردید. ابتدا اثر غلظت‌های مختلف نیترات سرب (0، 125، 250، 500 و 1000 ppm ) بر جوانه‌زنی نسبی، شاخص مقاومت ریشه و شاخص تحمل جوانه‌زنی دانه‌های خارمریم در یک آزمایش با طرح کاملا تصادفی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که ppm 125 نیترات سرب، اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی دانه و رشد ریشه نداشت، اما غلظت‌های بالاتر پارامترهای فوق الذکر را کاهش داد. دومین آزمایش، اثر لیزر هلیوم – نئون با توان‌های مختلف ( 5، 10 و 15 میلی‌وات) و مدت زمان‌های متفاوت ( 0، 5، 10، 20 و 40 دقیقه) بر جوانه‌زنی بذر در یک آزمایش فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی، بیشترین سرعت جوانه‌زنی، انرژی جوانه‌زنی، طول دانه‌رست و بنیه طولی را با تابش 10 میلی‌وات به مدت 20 دقیقه نشان داد. در سومین آزمایش، اثر متقابل مدت تابش لیزر هلیوم – نئون با توان 10 میلی‌وات (0، 20 و 40 دقیقه) و غلظت‌های نیترات سرب (0، 250 و 500 ppm) در یک آزمایش فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی نشان داد، لیزر هلیوم – نئون با یک الگوی وابسته به دوز، جوانه‌زنی بذر، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و رشد دانه‌رست را در هر دو شرایط با و بدون تنش سرب بهبود بخشید.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

15. تأثیر بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)

علی راحمی کاریزکی؛ کاظم سراوانی؛ عبداللطیف قلی زاده؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ حسین صبوری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی و کمی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamonail) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال‌ زراعی94-1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. عامل اول تیمار کودی بقایای کرم ابریشم ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی و کمی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamonail) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال‌ زراعی94-1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. عامل اول تیمار کودی بقایای کرم ابریشم در 6 سطح (صفر، 5/2%، 5%، 5/7%، 10% و 20% بقایای کرم ابریشم) و عامل دوم کود بیولوژیکی نیتروکسین که شامل دو سطح تلقیح (25 میلی‌لیتر در هر کیلو خاک) و عدم تلقیح نیتروکسین بود. بر اساس نتایج، بیش‌ترین تعداد گل در گلدان، وزن گل و زیست توده در تیمار 5/7 درصد بقایای کرم ابریشم با تلقیح مشاهده شد. در سطوح پایین‌تر بقایای کرم ابریشم میزان فنل و آنزیم کاتالاز افزایش یافت. در حالی که در سطوح بالای بقایای کرم ابریشم (بالای 10 درصد) درصد اسانس و کامازولن افزایش یافت. در نتیجه می‌توان بیان کرد که کاربرد بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین به صورت تلفیقی باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بابونه گردید. بنابراین تیمار5/7 درصد بقایای کرم ابریشم با تلقیح نیتروکسین جهت تولید گل پیشنهاد می‌شود. اما تیمار 20 درصد بقایای کرم ابریشم با تلقیح نیتروکسین جهت تولید دارویی (اسانس) این گیاه توصیه می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

16. واکنش فیزیولوژیکی گیاه دارویی مرزنجوش(Origanum majorana) به متیل جاسمونات در شرایط تنش خشکی

مرضیه فارسی؛ فرزین عبدالهی؛ امین صالحی؛ شیوا قاسمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  بمرزنجوش (Origanum majorana L.) از خانواده نعناییان می‌باشد. تنش خشکی باعث محدود شدن رشد گیاهان دارویی از جمله مرزنجوش می‌شود. در این بررسی، واکنش مرزنجوش به متیل جاسمونات (غلظت‌های 0 و 100 میکرومولار) در شرایط تنش خشکی (رطوبت خاک معادل %50 (تنش متوسط)، %75 (تنش ملایم) و 100% (بدون تنش) ظرفیت زراعی) مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، ...  بیشتر بمرزنجوش (Origanum majorana L.) از خانواده نعناییان می‌باشد. تنش خشکی باعث محدود شدن رشد گیاهان دارویی از جمله مرزنجوش می‌شود. در این بررسی، واکنش مرزنجوش به متیل جاسمونات (غلظت‌های 0 و 100 میکرومولار) در شرایط تنش خشکی (رطوبت خاک معادل %50 (تنش متوسط)، %75 (تنش ملایم) و 100% (بدون تنش) ظرفیت زراعی) مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر وزن تر و خشک، ارتفاع بوته، میزان کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، فعالیت آنزیم کاتالاز و قند محلول معنی‌دار گردید. تنش متوسط موجب کاهش کلروفیل کل و افزایش میزان کاروتنوئید، آنزیم کاتالاز و قند محلول به ترتیب به میزان 52/15، 25/38، 63/79 و 86/42 درصد در مقایسه با شاهد گردید. افزایش درصد اسانس حاصل از برگ گیاه در شرایط تنش خشکی معنی‌دار نبود. محلول‌پاشی متیل‌جاسمونات موجب افزایش کلرفیل a، b، کلروفیل کل، فعالیت آنزیم کاتالاز و قندمحلول به ویژه در شرایط بدون تنش و تنش متوسط گردید. نتایج نشان داد که متیل -جاسمونات ضمن افزایش میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و مقدار قند محلول گیاه به نحوی از فعالیت رادیکال‌های آزاد تحت تنش متوسط جلوگیری کرده و به این ترتیب بقای بیشتر گیاه را تضمین می‌نماید. به‌طورکلی نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از متیل‌جاسمونات می‌تواند راهکاری مناسب برای مقابله با شرایط تنش خشکی در گیاه مرزنجوش باشد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

17. اثر کاربرد گلایسین‌بتائین بر تحمل به شوری تنباکو تراریخت (Nicotiana tabacum) حاوی بیان افزوده ژن P5CS

علی اکبر احسانپور

دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 815-825

چکیده

  در این مطالعه اثر کاربرد خارجی گلایسین‌ بتائین بر میزان پرولین و ایجاد مقاومت به تنش شوری، گیاهان تنباکوی تراریخت حاوی بیان افزوده ژن P5CS، به صورت تصادفی با سه تکرار در شرایط کشت در شیشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این منظور گیاهان تراریخت و غیر-تراریخت به محیط کشت MS در شرایط کشت بافت حاوی غلظت‌های صفر، 100و 200 میلی‌مولار نمک NaCl انتقال ...  بیشتر در این مطالعه اثر کاربرد خارجی گلایسین‌ بتائین بر میزان پرولین و ایجاد مقاومت به تنش شوری، گیاهان تنباکوی تراریخت حاوی بیان افزوده ژن P5CS، به صورت تصادفی با سه تکرار در شرایط کشت در شیشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این منظور گیاهان تراریخت و غیر-تراریخت به محیط کشت MS در شرایط کشت بافت حاوی غلظت‌های صفر، 100و 200 میلی‌مولار نمک NaCl انتقال داده شدند. گیاهچه های تنباکو در مرحله چهار و شش برگی توسط گلایسین‌بتائین با غلظت‌های صفر، 20و 40 میلی گرم در لیتر محلول پاشی شدند. پس از 4 هفته نتایج نشان داد با افزایش میزان گلایسین‌بتائین در گیاهان در معرض شوری وزن تر و خشک، میزان پتاسیم، سطح برگ، گلایسین‌بتائین درونی و همچنین قند محلول در هر دو غلظت 20 و 40 میلی گرم در لیتر گلایسین‌بتائین افزایش معنی دار را نسبت به نمونه شاهد از خود نشان دادند. به علاوه میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین و همچنین میزان سدیم نسبت به تیمار عدم کاربرد به تدریج کاهش یافت و کمترین این میزان در غلظت 40 میلی گرم در لیتر گلایسین‌بتائین بود. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد خارجی گلایسین ‌بتائین در گیاه تنباکو در کاهش اثرات تنش شوری و بهبود شاخص های رشد در شرایط تنش موثر بود. همچنین به نظر می‌رسد که عملکرد توأم گلایسین‌بتائین و تجمع پرولین ناشی از بیان افزوده ژن P5CS در گیاهان تراریخت باعث القا تحمل بیشتری به تنش شوری در این گیاهان گردید.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

18. تأثیر پرولین و 24-اپی براسینولید بر شاخص‌های رشد و صفات بیوشیمیایی مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.)

احمدرضا عباسی فر؛ زهرا محمدی خلیفه لوئی؛ علی خدیوی؛ مرتضی اکرمیان

دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 873-885

چکیده

  پرولین یک اسمولیت سازگار رایج است و با تنظیم اسمزی و محافظت از غشاها، پروتئین‌ها و آنزیم‌ها از اثرات مخرب تنش‌های اسمزی در گیاهان جلوگیری می‌کند. براسینواستروئیدها گروه جدیدی از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی هستند و باعث تحریک رشد آن‌ها می‌شوند. در این مطالعه،‌ اثرات محلول‌پاشی پرولین و 24-اپی براسینولید بر شاخص‌های رشد و صفات بیوشیمیایی ...  بیشتر پرولین یک اسمولیت سازگار رایج است و با تنظیم اسمزی و محافظت از غشاها، پروتئین‌ها و آنزیم‌ها از اثرات مخرب تنش‌های اسمزی در گیاهان جلوگیری می‌کند. براسینواستروئیدها گروه جدیدی از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی هستند و باعث تحریک رشد آن‌ها می‌شوند. در این مطالعه،‌ اثرات محلول‌پاشی پرولین و 24-اپی براسینولید بر شاخص‌های رشد و صفات بیوشیمیایی مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.) در شرایط گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای محلول‌پاشی شامل شاهد (عدم محلول‌پاشی)، پرولین (20 میلی‌مولار) و 24-اپی براسینولید (یک میکرو‌مولار) بود که در مراحل رشد رویشی و زایشی اعمال گردید. مطابق نتایج، محلول‌پاشی پرولین موجب افزایش معنی‌دار محتوی پرولین به میزان 4/394 درصد، شاخص کلروفیل به میزان 8/4 درصد، فنل کل به میزان 8/9 درصد، فلاونوئید به میزان 18 درصد، عملکرد اسانس به میزان 8/15 درصد، وزن تر اندام هوایی به میزان 8 درصد، وزن خشک اندام هوایی به میزان 8/7 درصد، وزن تر برگ و گل به میزان 8/6 درصد، وزن خشک برگ و گل به میزان 8 درصد و قطر ساقه گیاه به میزان 4/7 درصد نسبت به شاهد شد. همچنین محلول‌پاشی 24-اپی براسینولید باعث افزایش معنی‌دار ترکیبات فنلی به میزان 15/32 درصد و طول میانگره به میزان 3/8 درصد نسبت به شاهد گردید.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

19. تاثیر هورمون متیل جاسمونات بر تجمع کادمیوم، ظرفیت آنتی اکسیدانی و برخی صفات فیزیولوژیک دانه رست گندم(Triticum aestivum L.)

عذرا علیخانی؛ حسین عباسپور؛ اکبر صفی پور افشار؛ علیرضا متولی زاده کاخکی

دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 764-774

چکیده

  کادمیوم یک فلز سنگین غیر ضروری با قابلیت تحرک نسبتا بالا در سیستم ارتباط خاک و ریشه بوده و دارای پتانسیل ایجاد سمیت در گیاهان و انسان است. این تحقیق به بررسی اثرات سمیت کلرید کادمیوم و تاثیر متقابل آن با هورمون متیل جاسمونات بر تجمع کادمیوم، محتوای نسبی آب، میزان پرولین، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز ...  بیشتر کادمیوم یک فلز سنگین غیر ضروری با قابلیت تحرک نسبتا بالا در سیستم ارتباط خاک و ریشه بوده و دارای پتانسیل ایجاد سمیت در گیاهان و انسان است. این تحقیق به بررسی اثرات سمیت کلرید کادمیوم و تاثیر متقابل آن با هورمون متیل جاسمونات بر تجمع کادمیوم، محتوای نسبی آب، میزان پرولین، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در دانه‌رست‌های گندم (رقم سیوند) پرداخته است. نتایج نشان داد که تجمع کادمیوم در ریشه و ساقه در تیمار 300 میکرومولار به ترتیب 30 و 17 برابر نسبت به سطح کنترل افزایش یافته است. کادمیوم در غلظت‌های200 و 300 میکرومولار منجر به تغییرات قابل توجهی در صفات مورد بررسی گردید. به طوری که فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز 2 تا3 برابر و مقدار پرولین 15% افزایش یافت. در حالی که میزان کلروفیل a، کلروفیلb و کاروتنویید بین 20 تا 30 درصد و محتوای نسبی آب حدود 3 درصد نسبت به سطح کنترل کاهش یافت. نتایج نشان داد که اسپری برگی 10میکرومولار متیل جاسمونات در گیاهان تحت تنش کادمیوم باعث افزایش میزان پرولین (16%) و رنگیزه های فتوسنتزی (23%) و کاهش تجمع کادمیوم در ریشه و ساقه به میزان 30 درصد شد. در غلظت 100 میکرومولار متیل جاسمونات، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز نسبت به سطح کنترل به ترتیب 2 و 3 برابر افزایش نشان داد. نتایج این تحقیق موید قابلیت هورمون متیل جاسمونات در تغییر جذب کادمیوم توسط ریشه و ساقه و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان است.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

20. مطالعه اثر شدت نور و آسکوربیک اسید بر برخی ویژگی‌های ریخت شناسی و فیزیولوژیکی آهار (Zinnia elegans L.)

مهری مهدوی فرد؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ سید صادق موسوی

دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 784-791

چکیده

  هدف از این پژوهش بررسی برهم کنش شدت‌های مختلف نور و آسکوربیک اسید بر رشد و گلدهی گل آهار می‏باشد. آزمایش به‏صورت کرت خرده شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت نور با سه سطح 1800، 1200 و 600 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه به‌عنوان عامل اصلی و محلول‎پاشی هفتگی آسکوربیک اسید در سه غلظت صفر، 1، 2 میلی‏مولار، به‌عنوان عامل ...  بیشتر هدف از این پژوهش بررسی برهم کنش شدت‌های مختلف نور و آسکوربیک اسید بر رشد و گلدهی گل آهار می‏باشد. آزمایش به‏صورت کرت خرده شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت نور با سه سطح 1800، 1200 و 600 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه به‌عنوان عامل اصلی و محلول‎پاشی هفتگی آسکوربیک اسید در سه غلظت صفر، 1، 2 میلی‏مولار، به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که با کاهش شدت نور ارتفاع گیاه، سطح برگ، سطح مخصوص برگ و قطر گل افزایش و طول و حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، قطر ساقه، تعداد برگ، نشت الکترولیت و مالون‏دی آلدئید کاهش یافتند. وزن تر و خشک و قطر گل در شدت نور 1200 نسبت به شدت نور 600 و 1800 نتایج مطلوب‏تری نشان داد. همچنین با کاهش شدت نور تاریخ ظهور و باز شدن غنچه و تاریخ باز شدن کامل گل به تأخیر افتاده ولی عمر گل افزایش یافته است. علاوه بر این نتایج نشان داد که آسکوربیک اسید باعث افزایش ارتفاع گیاه، طول میانگره، قطر ساقه، تعداد برگ، ‏متوسط سطح برگ، طول ریشه، حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ و ساقه، وزن خشک ریشه، قطر و تاریخ باز شدن کامل گل شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد آهار در شرایط نور کامل (1800 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) رشد مناسبی داشت اما رشد و کیفیت گلدهی آن در شرایط 1200 بیشتر بود. بنابراین امکان کاشت این گیاه در شرایط نیم ‏سایه نیز وجود دارد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

21. مطالعه اثرات اسید سالیسیلیک، سدیم نیتروپروساید و اتانول بر ماندگاری و کیفیت گل در دو رقم ژربرای شاخه بریده

رویا کرمیان

دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 635-646

چکیده

  ژربرا یکی از ده گل شاخه بریده تجاری معروف در دنیا است، لیکن ماندگاری پس از برداشت آن کوتاه است. از این رو افزایش دوام عمر پس از برداشت این گل یکی از اهداف اولیه تجارت گل می-باشد. این پژوهش با هدف مطالعه اثر غلظت‌های مختلف اتانول (2، 4 و 6%)، سدیم نیتروپروساید (100، 150 و 200) و اسید سالیسیلیک (100، 150 و 200 میکرو مولار) بر ویژگی‌های عمرگلدانی، جذب ...  بیشتر ژربرا یکی از ده گل شاخه بریده تجاری معروف در دنیا است، لیکن ماندگاری پس از برداشت آن کوتاه است. از این رو افزایش دوام عمر پس از برداشت این گل یکی از اهداف اولیه تجارت گل می-باشد. این پژوهش با هدف مطالعه اثر غلظت‌های مختلف اتانول (2، 4 و 6%)، سدیم نیتروپروساید (100، 150 و 200) و اسید سالیسیلیک (100، 150 و 200 میکرو مولار) بر ویژگی‌های عمرگلدانی، جذب آب، وزن تر نسبی و خمیدگی ساقه در دو رقمBayadere و Sunway (به ترتیب با کیفیت بالا و پائین پس از برداشت) در قالب طرح آماری فاکتوریل با پایه بلوک کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج بیانگر تأثیر معنی‌دار رقم، تیمار و نیز اثر متقابل رقم و تیمار بر ویژگی‌های ارزیابی شده بود. بر این اساس، رقمBayadere با کیفیت پس از برداشت بالاتر، عمر گلدانی، جذب آب و وزن تر نسبی بیشتری در مقایسه با رقمSunway نشان داد. همچنین اتانول، سدیم نیتروپروساید و اسید سالیسیلیک بسته به غلظت و رقم مورد مطالعه، اثر معنی‌داری بر کیفیت پس از برداشت نشان دادند. به طوری که بیشترین دوام عمر و کمترین خمیدگی در هر دو رقم به ترتیب در غلظت 2% اتانول، 150 میکرو‌مولار سدیم نیتروپروساید و 200 میکرو‌مولار اسید سالیسیلیک حاصل شد. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که علاوه بر لزوم امر غربال‌گری و انتخاب ارقام با کیفیت مطلوب، با کاربرد غلظت‌های بهینه ترکیبات مهارکننده پیری مانند SA و SNP در محلول‌های نگهدارنده می‌توان عمر گلدانی و کیفیت پس از برداشت ارقام با کیفیت پائین را افزایش داد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

22. اثر نیتریک اکساید بر کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی در گیاه گلرنگCarthamus) tinctorius L.)

مریم چاوشی؛ فرزانه نجفی؛ اعظم سلیمی؛ عبدالحمید انگجی

دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 686-697

چکیده

  نیتریک اکساید مولکول علامتی مهمی ‌است که در رشد و نمو گیاهان به‌عنوان حد واسط عمل می‌کند. خشکی یکی از تنش‌های غیر زیستی است که رشد و تولید محصول گیاه را محدود می‌کند. هدف از پژوهش حاضر تأثیر سدیم نیتروپروساید (SNP) بر کاهش تنش خشکی در گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) می‌باشد. بدین منظور اثر غلظت‌های مختلف SNP (0، 15 و 25 میکرومولار) و سطوح مختلف ...  بیشتر نیتریک اکساید مولکول علامتی مهمی ‌است که در رشد و نمو گیاهان به‌عنوان حد واسط عمل می‌کند. خشکی یکی از تنش‌های غیر زیستی است که رشد و تولید محصول گیاه را محدود می‌کند. هدف از پژوهش حاضر تأثیر سدیم نیتروپروساید (SNP) بر کاهش تنش خشکی در گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) می‌باشد. بدین منظور اثر غلظت‌های مختلف SNP (0، 15 و 25 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی ((Field capacity) FC 100%، 75%، 50% و 25%) بر وزن‌تر و خشک اندام هوایی، طول ساقه، سطح برگ، محتوای نسبی آب (RWC)، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و محتوای پرولین برگ و ریشه مورد بررسی قرار گرفت.گیاهان در مرحله سه برگی در معرض محلول‌پاشی SNP قرار گرفتند، پس از 24 ساعت، تیمار خشکی اعمال شد. دومین تیمار SNP، یک هفته پس از اولین مرحله محلول‌پاشی صورت گرفت. پس از دو هفته گیاهان جهت اندازه‌گیری پارامترهای رشد و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی برداشت شدند. نتایج حاصل نشان داد که تنش خشکی، وزن‌تر و خشک اندام هوایی، طول ساقه، سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ را کاهش داده و موجب افزایش محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز در برگ و ریشه گیاه گلرنگ شد. درحالی‌که تیمار همزمان خشکی و نیتریک اکساید باعث افزایش پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی شده، محتوای پرولین و فعالیت آسکوربات پرکسیداز را کاهش داد. به نظر می‌رسد که تیمار نیتریک اکساید با کاهش تنش اکسیداتیو حاصل از تنش خشکی، مقاومت گیاه گلرنگ را افزایش داده است.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

23. بررسی برخی از ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت پاد‌اکسیدانی اندام‌های مختلف‌سه‌گونه سلمه تره (Chenopodium) در منطقه سیستان

صدیقه اسمعیل زاده بهابادی؛ جمیله دلارام؛ حبیب اله ایجباری

دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 536-546

چکیده

  گیاهان منابع قوی از ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی هستند که از مهم‌ترین پاد‌اکسیدان‌های طبیعی به شمار می آیند. با توجه کاهش تنش اکسیداتیو در سلول ها توسط ترکیبات پاد اکسیدانی، آن ها از نظر پزشکی دارای اهمیت بوده و در درمان بسیاری از بیماری های قلبی-عروقی و التهابی مفید می باشند. جنس سلمه تره (Chenopodium) متعلق به تیره اسفناجیان (Chenopodiacea) است ...  بیشتر گیاهان منابع قوی از ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی هستند که از مهم‌ترین پاد‌اکسیدان‌های طبیعی به شمار می آیند. با توجه کاهش تنش اکسیداتیو در سلول ها توسط ترکیبات پاد اکسیدانی، آن ها از نظر پزشکی دارای اهمیت بوده و در درمان بسیاری از بیماری های قلبی-عروقی و التهابی مفید می باشند. جنس سلمه تره (Chenopodium) متعلق به تیره اسفناجیان (Chenopodiacea) است که در درمان بواسیر، گلودرد و ناراحتی‌های چشمی و کبدی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق مقدار ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت پاد اکسیدانی سه اندام (میوه، برگ و ساقه) سه گونه گیاه سلمه تره (Ch.ficifolium, Ch. sosnovskyi, Ch. novopokrovskyanum) بررسی شد. همچنین در این بررسی مقدار روغنهای اسانسی برگ گونه Ch. sosnovskyi با استفاده ازدستگاه GC/MS شناسایی شد. به طور کلی نتایج نشان داد که مقدار فنول و فلاونوئید در اندام میوه و برگ سه گونه دارای بیشترین مقدار بود و برگ گونه Ch. sosnovskyi دارای مقدار بالایی از فنول وفلاونوئید نسبت به دو گونه دیگر می باشد. آنتوسیانین در اندام برگ گونه Ch. ficifolium بیشترین مقدار را دارا بود. در بررسی روغنهای اسانسی برگ گونه Ch. sosnovskyi تعداد 56 ترکیب شناسایی شد. عمده ترین ترکیبات شامل Cymene (54/%10)، Camphor (56/8)، Eemol (47/8)، α-Cadinol (74/7)، 3-dehydro-4-oxo-α-ionon l (97/5) بود. همچنین برگ گونه Ch. Sosnovskyi دارای بیشترین فعالیت پاد اکسیدانی بود. به طور کلی برگ گونه Ch. Sosnovskyi جهت انجام مطالعات بیشتر به منظورمصارف دارویی پیشنهاد می گردد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

24. بررسی الگوی رشد حبه و تغییر برخی ترکیبات فنولی در انگور رقم شاهانی

مهدی میهن؛ حسن ساری خانی؛ منصور غلامی

دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 547-558

چکیده

  انگور یکی از منابع مهم پلی‌فنل‌ها در جیره غذایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات کمی و کیفی ترکیبات فنولی در انگور رقم شاهانی در مراحل رشد انجام شد و در پنج مرحله 30، 40 ، 50 و60 روز پس از گلدهی و رسیدن میوه‌، ویژگی‌های حبه و همچنین برخی ترکیبات فنلی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با طی زمان، اندازه حبه، وزن حبه، مواد جامد محلول، ...  بیشتر انگور یکی از منابع مهم پلی‌فنل‌ها در جیره غذایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات کمی و کیفی ترکیبات فنولی در انگور رقم شاهانی در مراحل رشد انجام شد و در پنج مرحله 30، 40 ، 50 و60 روز پس از گلدهی و رسیدن میوه‌، ویژگی‌های حبه و همچنین برخی ترکیبات فنلی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با طی زمان، اندازه حبه، وزن حبه، مواد جامد محلول، پی‌اچ و آنتوسیانین کل افزایش یافت و اسیدیته کاهش یافت. در زمان رسیدن کاهش اندکی در اندازه حبه در مقایسه با زمان قبل از آن مشاهده شد. با طی زمان تا 50 روز پس از گلدهی میزان فنل کل در حبه افزایش و پس از آن در زمان 60 روز پس از گلدهی کاهش یافت و دوباره در زمان رسیدن به حداکثر مقدار خود رسید. میزان فلاونوئید در حبه با رشد کاهش یافته و بیشترین میزان آنها در 30 روز پس از گلدهی و کمترین میزان در زمان رسیدن حاصل شد. با طی زمان ظرفیت پاداکسایشی در 50 روز پس از گلدهی افزایش و سپس کاهش پیدا کرد و در زمان رسیدن به کمترین مقدار خود رسید. همچنین با طی زمان مقدار گالیک اسید، کلروژنیک اسید و اپی‌کاتچین در حبه انگور افزایش پیدا کرد و بیشترین مقدار در مرحله رسیدن بود. مقدار کافئیک اسید و فلورزین در ابتدا افزایش و در 50 روز پس از گلدهی کاهش و در مرحله رسیدن به بیشترین مقدار خود رسید. مقدار ترکیب فنلی رزمارینیک اسید در مراحل مختلف رسیدن اختلاف معنی‌داری نشان نداد.

---

• مشاهده مقاله

فیزیولوژی

25. بررسی صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های بذری بومادران گونه‌های Achillea nobilis، A. biberestini و A. filipendula در دو فاصله آبیاری

پروین صالحی؛ لیلا رسول زاده؛ لیلا فلاح حسینی؛ معصومه رمضانی یگانه؛ محمود امیرخانی؛ محمدرضا پهلوانی؛ سید اسمعیل سیدیان؛ حمیده جوادی

دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 596-608

چکیده

  به منظور بررسی اثرات دو فاصله آبیاری بر صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های Achillea nobilis، A. biberestini و A. filipendula، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7 و14) در کرت‌های اصلی و جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های A. nobilis (هفت جمعیت)، A. biberestini (دو جمعیت) ...  بیشتر به منظور بررسی اثرات دو فاصله آبیاری بر صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های Achillea nobilis، A. biberestini و A. filipendula، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7 و14) در کرت‌های اصلی و جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های A. nobilis (هفت جمعیت)، A. biberestini (دو جمعیت) و A. filipendula (دو جمعیت) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تیمار فاصله آبیاری از زمان استقرار گیاهان در مزرعه تا زمان ثبت عملکرد گیاهان اعمال گردید. نتایج نشان دادند پاسخ گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف بومادران نسبت به فواصل آبیاری 7 و 14 روزه متفاوت بوده و از میان سه گونه مورد مطالعه، کم آبی تاثیر کمتری بر ویژگی‌های مورفولوژی درگونه A. filipendula داشت. گروه‌بندی جمعیت‌های A. nobilis با استفاده از دو مولفه اصلی اول، جمعیت‌ها را در سه گروه قرار داد. جمعیت‌ گروه I، ارتفاع و عملکرد گیاه بیشتری داشته و در زمان طولانی‌تری به گلدهی کامل رسیدند. در حالی‌که جمعیت‌های گروه III، قطر گیاه، قطر گل‌آذین، تعداد ساقه گل‌دهنده و تعداد گل‌آذین بیشتری داشته و در زمان کوتاهتری به گلدهی کامل رسیدند که نشان‌دهنده کارایی بالای جمعیت‌های گروه III در شرایط نیمه خشک می‌باشد. براساس نتایج پژوهش حاصل، فاصله آبیاری طولانی‌تر از 14 روزه در شرایط جغرافیایی مشابه با کرج برای گونه‌های بومادران A. biberestini, A. filipendula, A. nobilis توصیه نمی‌شود.

---

• مشاهده مقاله