نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منصور جمالی دوست ¹
• امین صالحی ²
• حمیدرضا بلوچی ³
• هوشنگ فرجی ⁴
• پروین رستم پور ⁵

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خرامه

² دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

³ استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

⁴ دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران،

⁵ دانشجوی دکترا، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران،

چکیده

به ‌منظور بررسی برخی خصوصیات گیاه دارویی زنیان در پاسخ به تنش خشکی در شرایط تغذیه با کودهای آلی و زیستی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سروستان-استان فارس در سال زراعی 98-1397 به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی شامل سطوح تغذیه‌ای (شاهد، میکوریزا، 15 تن کود دامی در هکتار، 15 تن کود دامی در هکتار+ میکوریزا،30 تن کود دامی در هکتار و 30 تن کود دامی در هکتار+ مایکوریزا) بود. تنش خشکی سبب کاهش معنی‌دار محتوی نیتروژن، کلروفیل، عملکرد دانه و افزایش پتاسیم، پرولین و کربوهیدرات محلول شد. استفاده از کود دامی و قارچ میکوریزا در هر دو تیمار آبیاری سبب افزایش این صفات نسبت به شرایط عدم استفاده شد. بیشترین میزان فسفر دانه (88/0درصد)، کاروتنوئید برگ (07/2 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) و میزان اسانس (80/2 درصد) به‌ترتیب از تیمار 30 تن در هکتار کود دامی+ میکوریزا و آبیاری مطلوب، 30 تن در هکتار کود دامی+ میکوریزا و قطع آبیاری و 30 تن در هکتارکود دامی + میکوریزا و آبیاری مطلوب به‌دست آمد و کمترین میزان این صفات به ترتیب (30/0درصد)، (942/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) و (60/1درصد) در سطح شاهد و قطع آبیاری، شاهد و آبیاری مطلوب و شاهد و آبیاری مطلوب مشاهده گردید. همزیستی گیاه زنیان با قارچ میکوریزا و افزایش جذب آب و املاحی چون فسفر و پتاسیم به تحمل شرایط خشکی این گیاه کمک کرده است.

کلیدواژه‌ها

• کلروفیل برگ
• میکوریزا
• پرولین
• زنیان(Carum copticum)
• کربوهیدرات

موضوعات

• فیزیولوژی

عنوان مقاله [English]

Physiological and functional response and nutrient uptake of Ajwain (Carum copticum L.) to drought stress in terms of feeding with organic and biological fertilizers.

نویسندگان [English]

• mansour Jamalidost ¹
• Amin Salehi ²
• Hamidreza Balouchi ³
• Hooshang Farajee ⁴
• parvin rostampour ⁵

¹ M.Sc student, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran Management of Jahad Agricultural Organization of Kharameh county

² Associate Professor, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran

³ Professor, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran

⁴ Associate Professor, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University

⁵ Ph.D. student, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran

چکیده [English]

In order to study some characteristics of Ajwain on response to drought stress in the conditions of feeding with organic and biological fertilizers, an experiment was conducted in a split plot design based on randomized complete block design with four replications at the Sarvestan-Fars province in the 1397-98 crop year. The main factor consisted of two levels of irrigation (optimal irrigation and irrigation cutting off at flowering stage) and the sub-factor consisted of nutritional levels (control, mycorrhiza, 15 ton.ha-1 manure, 15 ton.ha-1 manure + mycorrhiza, 30 ton.ha-1 manure, 30 ton.ha-1 manure + mycorrhiz). Drought stress significantly reduced nitrogen, chlorophyll content and seed yield and increased potassium, proline and total soluble carbohydrates. Use of manure and mycorrhizal fungi in both irrigation treatments increased these traits compared to non-use conditions.. The highest grain phosphorus (0.88%), leaf carotenoid (2.07 mg.g-1 FW) and essential oil percentage (2.80%) were obtained from 30 ton.ha-1 animal manure + mycorrhiza and optimal irrigation, 30 ton.ha-1 animal manure + Mycorrhiza and irrigation cuting off and 30 ton.ha-1 animal manure + mycorrhiza and optimal irrigation respectively. The least amount of these traits (0.30%), (0.942 mg.g-1 FW) and (1.60%) were obtained in control with irrigation cuting off treatments, control treatment with optimal irrigation and control and optimum irrigation treatments respectively.Tthe root coexistence of the plant with mycorrhizal fungi and thus the plant's ability to absorb water and minerals such as phosphorus and potassium have contributed to the plant's tolerance to drought.

کلیدواژه‌ها [English]

• Leaf Chlorophyll
• Mycorrhiza
• Proline
• Carum copticum
• Carbohydrate