نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهشید سوری ¹
• نادیا کمالی ²
• سعیده ناطقی ²
• ژیلا قربانی ³
• علیرضا افتخاری ⁴

¹ استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

² استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشگاه ساری، ایران

⁴ - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

به منظور دستیابی به توسعه پایدار لازم است، نقش خاک و تأثیر آن بر توزیع گونه های گیاهی مورد بررسی قرار گیرد. تحقیق حاضر با هدف بررسی پراکنش گونه Artemisia sieberi Besser و فاکتور های خاکی مؤثر بر آن صورت گرفت. نمونه برداری ها در شرایط قرق در مراتع منطقه قوشچی ارومیه صورت گرفت. بدین منظور، 6 ترانسکت 100 متری و در طول هر ترانسکت، 10 پلات یک متر مربعی مستقر گردید. در هر پلات، درصد پوشش گیاهی، تراکم و فراوانی گونه غالب درمنه دشتی A. sieberi)) ثبت گردید. همچنین در داخل هر پلات از عمق 20-0 سانتی متری، نمونه های خاک جمع آوری شد و وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت نسبی، هدایت الکتریکی، اسیدیته، ماده آلی، کربن، نیتروژن، ماده آلی ذره ای و بافت خاک اندازه گیری شد. به منظور تعیین روابط بین عوامل خاکی با پراکنش گونه درمنه دشتی، از تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره رج بندی استفاده شد. رج بندی گونه درمنه دشتی با توجه به خصوصیات خاکی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA، RDA، CCA) صورت گرفت. نتایج رج بندی نشان داد که فاکتور نیتروژن، مهم ترین عامل تأثیرگذار بر پراکنش گونه درمنه دشتی بود. به علاوه، رطوبت نسبی و وزن مخصوص ظاهری به عنوان مهمترین فاکتور های تأثیر گذار بر پراکنش گونه درمنه دشتی شناخته شدند. علاوه بر این با توجه به حساسیت بالای عامل مواد آلی ذره ای به تغییرات مدیریتی، می توان این عامل را جهت تشخیص تغییرات حاصل از اعمال روش های مدیریتی از جمله اعمال قرق مراتع پیشنهاد داد.

کلیدواژه‌ها

• مرتع
• گونه غالب
• فاکتورهای خاکی
• آنالیز تطبیقی متعارفی
• رج‌بندی

موضوعات

• منابع طبیعی

عنوان مقاله [English]

Survey of relationship between soil characteristics and the distribution of Artemisia sieberi Besser as a dominant plant in the rangeland of Ghoshchi area of Urmia

نویسندگان [English]

• Mahshid Souri ¹
• nadia kamali ²
• saedeh nateghi ²
• zhila ghorbani ³
• alireza eftekhari ⁴

¹ Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, IRAN.

² Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

³ PhD student of rangeland, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural and Natural Resources University, Sari, Iran

⁴ Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.

چکیده [English]

In order to achieve sustainable development of rangeland, it is necessary to study the role of different ecological factors, especially soil and their effect on the distribution of plant species. The present study was conducted to investigate the distribution of dominant species of Artemisia sieberi Besser and the soil factors affecting it. Sampling was done by a random-systematic method in exclousre rangeland of Ghoshchi area of Urmia. For this purpose, 6 transects with a length of 100 meters including 10 plots of 1m2 were established. In each plot, percentage of vegetation cover, density and abundance of A. sieberi were recorded. Also, inside each plot, soil samples were collected from a depth of 0-20 cm. Then, soil characteristics including; the bulk density, relative humidity, electrical conductivity, acidity, organic matter, carbon, nitrogen and soil texture of soil samples were measured. To determine the relationship between soil factors and the distribution of A. sieberi, multivariate statistical analysis was used. The ranking of A. sieberi was done according to the soil characteristics using the conventional comparative analysis method (DCA, RDA, and CCA). The results showed that the nitrogen factor was the most important factor affecting the distribution of A. sieberi. Also, relative humidity and bulk density were recognized as the most important factors affecting the distribution of A. sieberi. In addition, due to the high sensitivity of the particulate organic matter factor to management changes, this factor can be suggested to detect the changes resulting from other rangeland management methods.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rangeland
• dominant species
• soil factors
• conventional comparative analysis