مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)

بهینه سازی محیط کشت دانه گرده توت فرنگی و ارزیابی جوانه زنی آن پس از نگهداری در دماهای مختلف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

2623

چکیده

میوه های مناطق معتدله از جمله میوه های دانه ریز و به ویژه توت فرنگی از میوه های مهم باغبانی به شمار می روند که اکثراً برای تشکیل میوه نیاز به گرده افشانی و به دنبال آن تلقیح مادگی گل دارند. بنابراین، برای تحقق این عمل، گرده زنده و باقوه نامیه و قابلیت جوانه زنی خوب ضروری است. لذا آزمون قوه نامیه دانه گرده و اطلاع از کیفیت آن در این نوع میوه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در همین راستا، آزمایشی برای بهینه سازی محیط کشت دانه گرده توت فرنگی و تعیین بهترین محیط کشت برای توت فرنگی با 9 نوع محیط کشت محتوی غلظتهای مختلف اسید بوریک(0، 25 و 50 میلی گرم در لیتر)، ساکارز (5/7، 10 و 15 در صد) و آگار(2 در صد) در شرایط درون شیشه ای در قالب طرح آماری کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج حاصل نشان دادکه بیشترین جوانه زنی در ترکیب محیط کشت  B25S15 (25میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 15در صد ساکارز) با 66/87 درصد جوانه زنی بوده و کمترین جوانه زنی در ترکیب  محیط کشت  B0S7.5 (0 میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 5/7 درصد ساکارز) با 33/5 درصد جوانه زنی اتفاق افتاد. همچنین قوه نامیه دانه گرده توت فرنگی دو ماه پس از نگهداری در دما های 20- و 80- درجه سانتی گراد، نشان داد که دانه گرده نگهداری شده در دما های فوق از نظرحفظ قوه نامیه دانه گرده و یا درصد جوانه زنی تفاوت معنی دار نداشتند. همچنین نتایج حاصل از کشت گرده در محیط کشت انتخابی نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی دانه گرده(93/ 83 درصد) در دمای آزمایشگاه به دست آمد و کمترین درصد جوانه زنی دانه گرده از آن دمای 10 درجه سانتی گراد با 66/51 درصد جوانه زنی بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Optimization of Strawberry Pollen Culture and its Maintenance of Pollen Germination Capacity

چکیده [English]

Temperate fruits including small fruits, especially Strawberries are important fruit crops which mostly for fruit set needs the pollination of flowers and followed by pistil fertilization. Therefore, to achieve this act, pollen viability and its germination capability are essential. Examination of pollen viability and understand its quality is important. To optimize the pollen germination medium of Strawberry, an experimental was carried out with 9 types of culture medium containing different concentrations of boric acid (0, 25 and 50 mgL-1), sucrose (7.5, 10 and 15 %) and agar (2 %) in the In-vitro using random complete design with three replications. The results showed that maximum germination in combination medium B25S15 (25 mg boric acid and 15 % sucrose) with 87.66% germination was lowest germination medium in combination B0S7.5 (0 mg boric acid and 7.5 % sucrose) with 5.33% germination occurred. The viability of pollen Strawberry two months after maintenance at temperatures - 20°C and- 80°C showed that pollen stored at temperatures above maintain viability of pollen germination or no significant difference. Also, the results from pollen germination in selected culture medium showed that maximum pollen germination (83.93%) in laboratory condition was obtained and lowest pollen germination percentage in 10°C with 51.66 % occurred.

کلیدواژه‌ها [English]

  • In-vitro
  • pollen germination
  • strawberry

بهینه سازی محیط کشت دانه گرده توت فرنگی و ارزیابی جوانه زنی آن پس از نگهداری در دماهای مختلف

سعید پیری1*، علی ایمانی2، حسن معصومی3 و داوود بدرزاده1 

1 ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه باغبانی

2 کرج، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش تحقیقات باغبانی 

3 تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه علوم زراعی

تاریخ دریافت: 8/9/89                 تاریخ پذیرش: 22/1/91 

چکیده

میوه های مناطق معتدله از جمله میوه های دانه ریز و به ویژه توت فرنگی از میوه های مهم باغبانی به شمار می روند که اکثراً برای تشکیل میوه نیاز به گرده افشانی و به دنبال آن تلقیح مادگی گل دارند. بنابراین، برای تحقق این عمل، گرده زنده و باقوه نامیه و قابلیت جوانه زنی خوب ضروری است. لذا آزمون قوه نامیه دانه گرده و اطلاع از کیفیت آن در این نوع میوه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در همین راستا، آزمایشی برای بهینه سازی محیط کشت دانه گرده توت فرنگی و تعیین بهترین محیط کشت برای توت فرنگی با 9 نوع محیط کشت محتوی غلظتهای مختلف اسید بوریک(0، 25 و 50 میلی گرم در لیتر)، ساکارز (5/7، 10 و 15 در صد) و آگار(2 در صد) در شرایط درون شیشه ای در قالب طرح آماری کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج حاصل نشان دادکه بیشترین جوانه زنی در ترکیب محیط کشت  B25S15 (25میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 15در صد ساکارز) با 66/87 درصد جوانه زنی بوده و کمترین جوانه زنی در ترکیب  محیط کشت  B0S7.5 (0 میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 5/7 درصد ساکارز) با 33/5 درصد جوانه زنی اتفاق افتاد. همچنین قوه نامیه دانه گرده توت فرنگی دو ماه پس از نگهداری در دما های 20- و 80- درجه سانتی گراد، نشان داد که دانه گرده نگهداری شده در دما های فوق از نظرحفظ قوه نامیه دانه گرده و یا درصد جوانه زنی تفاوت معنی دار نداشتند. همچنین نتایج حاصل از کشت گرده در محیط کشت انتخابی نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی دانه گرده(93/ 83 درصد) در دمای آزمایشگاه به دست آمد و کمترین درصد جوانه زنی دانه گرده از آن دمای 10 درجه سانتی گراد با 66/51 درصد جوانه زنی بود.

واژه های کلیدی:درون شیشه ای، جوانه زنی، دانه گرده، توت فرنگی

* نویسنده مسئول، تلفن: 09124461539 ، پست الکترونیکی: saeedpiri@yahoo.com 

مقدمه

 

از مشکلات عمده توت فرنگی کشور تولید میوه های بدشکل و با اندازه غیر یکنواخت می باشد که اکثراً به دلیل کیفیت نامطلوب قوه نامیه دانه گرده و مسائل مربوط به گرده افشانی آنها می باشد. بنابراین، رعایت اصول علمی درتولید محصول و مدیریت گرده افشانی توت فرنگی و عوامل مؤثر در این امرمی تواند بهره وری تولید محصول توت فرنگی کشور را چندین برابر افزایش دهد (1).

از طرفی اکثراً توت فرنگی برای تشکیل میوه نیاز به گرده افشانی و به دنبال آن تلقیح مادگی گل دارد. بنابراین، برای تحقق این عمل، گرده زنده و باقوه نامیه و قابلیت جوانه زنی خوب ضروری است. لذا آزمون قوه نامیه دانه گرده و اطلاع از کیفیت آن دراین نوع میوه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین برای دسترسی به گرده های با قوه نامیه مناسب، انجام آزمایشهای بهینه سازی محیط کشت دانه گرده در محیطهای کشت محتوی مواد با غلظتهای مختلف برای تعیین بهترین محیط کشت دانه گرده ضروری به نظر می رسد. لذادر این راستا مطالعات متعددی در رابطه با دانه گرده انجام شده است، به طوری که در بررسیهای بیولوژیکی دانه گرده مشخص شده است که دانه های گرده در محیطهای ویژه دارای رشد و جوانه زنی مطلوب می باشد. به هرحال اجزای اساسی یک محیط کشت دانه گرده شامل اسید بوریک و ساکارز می باشد. به طور کلی ترکیبات در محیط کشت دانه گرده در غلظتهای مختلف یافت می شود. علاوه بر عناصر، دمای رشد فاکتور مهمی است که درصد جوانه زنی و رشد دانه گرده را تحت تاثیر قرار می دهد (3 و 5).

در میان عناصر مختلف نقش اولیه عنصر بر، در رشد گرده به وضوح روشن گشته است به طوری که عنصر بر به عنوان یک پیش نیاز ساختاری در گسترش دیواره های سلولی دانه گرده محسوب می شود (7 و 18)

همچنین مشخص شده است که عنصر بر برای گسترش رشد لوله گرده ضروری است و می تواند در تشکیل کمپلکسهای قند-برات شرکت کند و جذب، انتقال و متابولیسم قندها در گرده را افزایش دهد و نیز در سنتز مواد پکتیکی سهیم باشد که برای تشکیل دیواره سلولی لوله گرده در حال رشد فعال مهم می باشد (6). ضرورت عنصر بر در آزمایشات جوانه زنی دانه گرده هم در شرایط محیط طبیعی و هم در شرایط درون شیشه ای ثابت شده است (13، 22 و 26).

مشخص شده است که به کار بردن عنصر بر برای جوانه زنی دانه های گرده یک استراتژی مؤثر در تولید میوه است (8، 9، 20، 21 و 23)

طبق گزارش (22) بکار بردن عنصر بر در محصولات میوه ای منجر به افزایش جوانه زنی دانه گرده و رشد لوله گرده گردیده است. در این گزارش روی غلظتهای به کار برده شده تمرکز گردیده، زیرا گرده درختان تیمار شده با غلظتهای بالای بر منجر به کاهش تشکیل میوه می شود. گزارش شده است که اسپری بر قبل از گل دهی و پس از برداشت در افزایش عملکرد درختان گلابی رقم کنفرانس(Conference (P. commonis var. موفقیت آمیز بوده است (28).

به منظور مشخص کردن قوه نامیه دانه گرده و پارامترهای بیوشیمیایی توانایی جوانه زنی به عنوان یک برآورد اولیه از توانایی جوانه زنی دانه گرده 2 رقم سیب تجارتی گلدن (Golden delicious) و استار کریمسون ( Starkrimson ) که به ترتیب بخشی خودناسازگار و به طور کامل خودناسازگار می باشند، درشرایط درون شیشه ای توسط کالیزونی و همکاران (4) انجام شد، بهترین نتایج درصد جوانه زنی برای هر دو رقم در محیط کشت بادمای 30 درجه سانتی گراد و شامل 2/0 مول ساکارز، 20 میکروگرم بر میلی لیتر H3BO3 و 300 میکروگرم بر میلی لیتر Ca(NO3) به دست آمد. اپتیمم pH برای گلدن (Golden delicious) و استار کریمسون ( Starkrimson به ترتیب 6 و 7 بود. از طرفی طبق گزارشات برای تشکیل میوه، تولید دانه گرده، جوانه زنی دانه گرده و رشد لوله گرده به داخل خامه در گونه های گیاهی فرآیندهای مختلفی اتفاق می افتد که آگاهی از آنها ضروری هست (10 و 25).

از طرفی حفظ قوه نامیه دانه گرده به منظور حذف مشکل زمان و مکان در گرده افشانی مصنوعی بیشترمورد توجه قرار گرفته است (5 و 17). حفظ توانایی جوانه زنی دانه گرده به شرایط نگهداری آن مثل رطوبت نسبی، دما، گازهای اتمسفر و فشار هوای انبار بستگی دارد (2).

برای تشکیل میوه در گیاهانی که بذر آنها خوراکی است و یا میوه در برنامه های دورگ گیری به دست می آید، وجود دانه گرده زنده در زمان پذیرش کلاله ، از اهمیت بالایی برخوردار است . از این رو یکی از شرایط کنترل محصول این نوع گونه ها ، علاوه بر مدیریت صحیح گرده‌افشانی ، آگاهی از کمیّت و کیفیت دانه گرده می باشد.

از طرفی برای دسترسی به گرده های با قوه نامیه مناسب برای انجام دورگ گیریهای کنترل شده در خارج از فصل گل دهی و یا استفاده از گرده ها برای اهداف تولید در زمانهای مقتضی، مستلزم  جمع آوری گرده ها در زمان گل دهی و نگهداری آنها در شرایط مناسب می باشد تا بتوان به این مهم دست یافت. در این رابطه مطالعات متعددی برای تعیین قوه نامیه دانه گرده انبار شده در شرایط مختلف برای محصولات مختلف انجام شده است که از آن جمله می توان به خیار (14)، زیتون (24)، بادام(19)، توت فرنگی(2) و بادمجان(15 و 16) اشاره نمود. در همین راستا، آزمایشی برای بهینه سازی محیط کشت دانه گرده توت فرنگی در محیطهای کشت محتوی مواد با غلظتهای مختلف برای تعیین بهترین محیط کشت و ارزیابی جوانه زنی دانه گرده آن پس از نگهداری در دماهای مختلف انجام گردید.

مواد و روشها

تهیه گرده و آماده سازی آن: این آزمایش در سال 1389 در بخش تحقیقات باغبانی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام گرفت و برای انجام این کار و به منظور جمع‌آوری دانه گرده، ساقه های حاوی غنچه به طول تقریبی 10 سانتیمتر از توت فرنگی از گلخانه  تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردیدند و آنها در ظروف آب مقطر حاوی 5 درصد ساکارز قرار گرفتند .پس از گذشت 24 ساعت بساکهای آنها با استفاده از پنس به آرامی جدا و به مدت 18-12 ساعت بر روی یک برگ کاغذ در دمای اتاق (20 درجه سانتی گراد) قرار گرفت تا مقداری از رطوبت خود را از دست داده ، شکاف بردارند و گرده‌ها آزاد شوند. در ادامه، گرده‌های آزاد شده، جمع‌آوری و در دماهای 0، 4، 20- و 80- درجه سانتی گراد نگهداری و هر یک ماه یک مرتبه مورد مطالعه قرارگرفتند تا تأثیر شرایط انبار مانی از نظر مدت زمان نگه داری و دما های مختلف بر قوه نامیه دانه گرده ارقام برای استفاده در برنامه های اصلاح نژاد و تولید تعیین گردد.

آماده سازی  محیط کشت گرده: برای کشت دانه گرده وتعیین بهترین محیط کشت برای توت فرنگی رقم "کاوولاتا"ازانواع محیط کشت محتوی غلظتهای مختلف اسید بوریک(0، 25 و50 میلی گرم در لیتر)، ساکارز(5/7، 10 و 15در صد و آگار(2در صد) در شرایط درون شیشه ای در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار استفاده گردید (12). بعد از تهیه محیط کشت، دانه های گرده با استفاده از قلم‌مو، به طور یکنواخت بر روی محیطهای کشت آماده شده پخش و درب پتری‌دیشها با پارافیلم بسته شدند. سپس، پتری‌دیشها در انکوباتور در دمای 24 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. پس از گذشت 24 ساعت، پتری‌دیشهای حاوی دانه های گرده کشت شده برای تعیین درصد جوانه‌زنی دانه‌های گرده در زیر میکروسکوپ نوری مورد مشاهده قرار گرفتند. پس از مشاهده و یادداشت برداری، درصد جوانه‌زنی دانه های گرده محاسبه گردید. برای این کار در هر پتری‌دیش 3 میدان دید (Scope) به طور تصادفی انتخاب و تعداد گرده‌های جوانه زده و تعداد کل دانه‌های گرده آن میدان دید، شمارش و نسبت بین آنها به صورت درصد تعیین گردید. معیار جوانه‌زنی حالتی بود که طول لوله گرده حداقل برابر با قطر دانه گرده می رسید. داده های حاصل از آزمایش در قالب طرح آماری کامل تصادفی با سه تکرار با استفاده از تجزیه آماری نرم افزار SPSS و مقایسه میانگینها بر اساس آزمون چند دامنه‌ای دانکن (Duncan) انجام شد. با توجه به اینکه امروزه کشت توت فرنگیهادر محیط بسته (گلخانه ویا پوششهای پلاستیکی و ....) انجام می گیرد. لذا فهم ارتباط بین دمای درونی محیط بسته پرورش توت فرنگی وجوانه زنی گرده مهم می باشد و برای این منظور دانه های گرده توت فرنگی رقم "کاوولاتا" در دما هایی 10، شرایط آزمایشگاه (1±24) و30 سانتی گراد مورد آزمون قرار گرفت. همچنین پس از 2 ماه نگهداری در دو دمای 20- و80- سانتی گراد مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج و بحث

نتایج حاصل از مقایسه میانگین یادداشت 9 نوع ترکیب محیط کشت بر جوانه زنی توت فرنگی در جدول (1) ارائه شده است.

 

جدول1- مقایسه میانگین جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی در دمای آزمایشگاه(°C 1±24)، °C10 و °C30 در 9 نوع محیط کشت

درصد جوانه زنی

محیط کشت

دمای آزمایشگاه(°C1±24)

دمای°C30

دمای°C10

66/87a

31/83a

23/75a*

B25S15

33/68b

23/73b

43/65b

B25S10

33/63b

00/55c

56/45c

B25S7.5

33/40 c

64/51 c

43/35 d

B50S10

00/40 c

33/38 d

57/25 e

B0S15

33/28 d

33/13 e

14/10 f

B50S15

33/18 e

67/8 f

53/7 f

B50S7.5

33/6 f

43/8 f

41/6 f

B0S10

33/5 f

75/5 f

78/5 f

B0S7.5

                     در هر ستون جدول که حروف مشترک دارند از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند

    درمحیط کشت: BS B (اسید بوریک)، S (ساکارز)؛B0=0mg/l;B25=25mg/l B50=50mg/l;S15=15%;S10=10%;S7.5=7.5%

 

 

شکل1- جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی در ترکیب محیط کشت B25S15(25 میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 15درصد ساکارز)

 

 

همان طوری که در جدول (1) مقایسه میانگین جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی در محیطهای کشت مختلف مشاهده می شود، تأثیر 9 نوع ترکیب محیط کشت بر جوانه زنی توت فرنگی در دما های مختلف،متفاوت است به عنوان نمونه در دمای آزمایشگاه(1±24 درجه سانتی گراد) بیشترین جوانه زنی در ترکیب محیط کشت  B25S15 (25 میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 15در صد ساکارز) با 66/87 درصد جوانه زنی (شکل 1) بوده و کمترین جوانه زنی در ترکیب محیط کشت  B0S7.5 (0میلی گرم در لیتر اسید بوریک و 5/7 درصد ساکارز) با 33/5 درصد جوانه زنی اتفاق افتاده است.

در این آزمایش مشخص گردید دانه گرده توت فرنگی کمترین جوانه زنی را در محیطهای کشت فاقد اسید بوریک در مقایسه با محیطهای کشت حاوی اسید بوریک داشت (جدول1). چون طبق گزارشها وجود عناصر مثل عنصر بر در محیط کشت برای گسترش رشد لوله گرده ضروری است و می تواند در تشکیل کمپلکسهای قند-برات شرکت کند و جذب، انتقال و متابولیسم قندها در گرده را افزایش دهد و همچنین در سنتز مواد پکتیکی سهیم باشد که برای تشکیل دیواره سلولی لوله گرده در حال رشد فعال مهم می باشد (6).

از طرفی درنتایج حاصل از پژوهش حاضر مشخص گردید که درصد جوانه‌زنی در محیطهای کشت حاوی ساکارز به ویژه 15 درصد در مقایسه با 5/7 درصد آن و نیز در مقایسه با ترکیب اسید بوریک250 میلی گرم در لیتر در قیاس با صفر میلی گرم در لیتر آن و یا در رابطه باغلظت بالای اسید بوریک(50 میلی گرم در لیتر ) مؤثرتر بوده است. چون طبق گزارشها حضور عناصری مثل عنصر بر در محیط کشت اگر با غلظت مناسب به کار برده شود نقش مهمی در جوانه‌زنی گرده بازی می کند ولی اگر با غلظت مطلوب مصرف نشود اثرات متفاوت و گاهی بازدارنده به دلیل ایجاد سمیت در محیط کشت بروز می دهد که این حالت در بررسی جوانه‌زنی گرده برخی ارقام و گونه‌ها گزارش شده است(2 و 16).

رشد محدود ویا جوانه زنی کمتر دانه گرده توت فرنگی در برخی محیطهای کشت ممکن است به علت تأثیر غلظت زیاد ویا آنتاگونیسمی جذب مواد غذایی توسط دانه گرده بوده باشد. به علاوه گاهی  حالت رشد غیر طبیعی دانه های گرده در برخی محیطهای کشت مشاهد شده که این حالت را He و همکاران (11) نیز گزارش نموده اند. در این آزمایش جوانه زنی و رشد لوله گرده در محیطهای کشت حاوی ترکیبات مختلف مشخص گردید که اثرات بازدارندگی روی جوانه زنی گرده در برخی محیطهای کشت چشمگیر بوده که نتایج مشابهی نیز درگزارش واتر واستورجیون (27) اشاره شده است.

در این تحقیق همچنین تلاش گردید تا توانایی جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی در دما های مختلف مقایسه شوند .نتایج حاصل از بررسی قوه نامیه دانه گرده توت فرنگی تا 2 ماه ذخیره شده در شرایط انبار مانی مختلف از جمله دمای 20- و 80- درجه سانتی گراد در جدول های 2، 3 و 4 نشان داد که بیشترین در صد جوانه زنی دانه گرده (93/83) در محیط کشت انتخابی در دمای آزمایشگاه به دست آمد و کمترین در صد جوانه زنی دانه گرده از آن دمای 10 درجه سانتی گراد با 66/51در صد جوانه زنی بود (جدول 2).

 

جدول 2- مقایسه میانگین درصد جوانه زنی توت فرنگی در دماهای مختلف در بهترین محیط کشت انتخابی پس از 2 ماه انبار مانی در دما های °C20- و °C80-

در صد جوانه زنی

دمای محیط کشت

93/83a*

دمای آزمایشگاه(°C1±24)

56/71b

دمای 30 درجه سانتی گراد

66/51c

دمای 10 درجه سانتی گراد

*در هر ستون جدول که حروف مشترک دارند از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند

 

جدول3- مقایسه میانگین درصد جوانه زنی توت فرنگی با توجه به دمای نگهداری گرده ها

44/70a*

دمای 20- درجه سانتی گراد

58/74a

دمای 80- درجه سانتی گراد

*در هر ستون جدول که حروف مشترک دارند از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند

جدول4- مقایسه میانگین جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی با توجه به دمای نگهداری و دمای جوانه زنی در محیط کشت انتخابی

درصد جوانه زنی

دمای جوانه زنی(درجه سانتی گراد)

دمای نگهداری

(درجه سانتی گراد)

53/84a*

دمای آزمایشگاه(°C1±24)

20-

42/83a

دمای آزمایشگاه(°C1±24)

80-

88/71b

30

20-

32/71b

30

80-

33/58c

10

80-

00/45d

10

20-

*در هر ستون جدول که حروف مشترک دارند از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند

همان طوری که در جدول 2 مشاهده می گردد دماهای پایین و دمای بالای 2 4 درجه سانتی گراد در تولید توت فرنگی در شرایط کنترل شده مناسب نمی باشد.از طرفی نگهداری دانه های گرده تا دو ماه در دما های 20- و80- درجه سانتی گراد از نظرحفظ قوه نامیه دانه گرده و یا در صد جوانه زنی تفاوت عمده وجو ندارد (جدول 3).

همچنین نتایج حاصل از جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی با توجه به دمای نگهداری و دمای جوانه زنی در محیط کشت انتخابی در جدول 4 نشان می دهد که بهترین جوانه زنی دانه گرده توت فرنگی پس از دو ماه نگهداری در دماهای 20- و 80- درجه سانتی گراد در ترکیب  محیط کشت انتخابی  B25S15 (25میلی گرم در لیتر اسید بوریک، 15 درصد ساکارز) با جوانه زنی 53/84 در دمای آزمایشگاه به دست آمد ولی این میزان جوانه زنی در دمای 10 درجه سانتی گراد در همان ترکیب محیط کشت 45 درصد بوده است.

این یافته ها با نتایج حاصل از جوانه زنی انبار مانی دانه گرده توت فرنگی درآزمایش اسلانتوس و پیرلاک (2) هماهنگی دارد از نتایج کلی این آزمایش می توان به تأثیر عنصر بر در رشد لوله گرده و همچنین اثر دما بر جوانه زنی گرده و رشد لوله آن در توت فرنگی اشاره نمود. بنابراین در تولید محصول توت فرنگی به ویژه در شرایط گلخانه کاربرد محلول پاشی بر در زمان گل دهی برای افزایش تشکیل میوه و کنترل شرایط گلخانه از نظر دمای مناسب قابل توصیه است .امید می رود نتایج حاصل از این تحقیق مورد استفاده در مدیرت گرده افشانی و برنامه های دورگ گیری توت فرنگی قرار گیرد.

  1. 1 - ایمانی ،ع.1383 بیولوژی گلدهی درختان میوه . انتشارات وزارت جهاد کشاورزی. 670صفحه


    1. Aslantus, R.; Pirlak, L. 2002. Storage of strawberry pollen. IV International Symposium on strawberry pollen. (Eds.): M. Hietaranta, M.L Palonen and P. Parikka. Acta Hortculture, 2:567.
    2. Boavida, L.C.; McCormick, S.M. 2007. Temperature as a determinant factor for increased and reproducible in vitro pollen germination in Arabidopsis thaliana. Plant Journal. 52(3):570-582.
    3. Calzoni; A. Speranza ; Bagni, N.1979. In vitro germination of apple pollens. Scientia Horticulturae;  Volume 10, Issue 1, Pages 49-55.
    4. Chebli Y, Geitmann A. 2007. Mechanical principles governing pollen tube growth. Functional Plant Science and Biotechnology 1: 232-245.
    5. Chene, Y.Z. ; Smagula, J.M. ; Litten, W. ; Dunham, S. 1998. Effect of boron and calcium foliar sprays on pollen germination and development, fruit set, seed development, and berry yield and quality in lowbush blueberry (Vaccinium angustifolium Ait.). J. Am. Soc. Hort. Sci. 123, 524–531.
    6. Fleischer, A. ; Titel, C. ; Ehwald, R. 1998. The boron requirement and cell wall properties of growing and stationary suspension-cultured Chenopodium album L. cells. Plant Physiol. 117, 1401–1410.
    7. Hanson, E.J. ; Chaplin,M.H. ; Breen, P.J 1985. Movement of foliar applied boron out of leaves and accumulation in flower buds and flower pares of Italian prune. HortScience 20, 747–748.
    8. Hanson, E.J. 1991. Movement of boron out of tree fruit leaves. HortScience 26, 271– 273.

    10.  Herrero, M.P. ; Johnson, R.R. 1980. High temperature stress and pollen viability of maize. Crop Sci. 20, 796-800.

    11.  He Y, Palevitz BA, Wetzstein HY (1996). Pollen  germination, tube          growth and morphology, and microtubule organization after exposure            to benomyl. Physiologia Plantarum. 96: 152-157.

    12.  Imani A, Barzegar K, Piri PS, Masomi SH (2011). Storage of apple pollen and in-vitro germination. Afr. J. Agril. Res., 6(2): 624-629

    13.  Jayaprakash, P. ; Saria, N. 2001. Development of an improved medium for germination of Cajanus cajan (L.) Mills pollen in vitro. J. Exp. Bot. 52, 851–855.

    14.  Kapoor, S.K. 1976. Pollen germination in some cucurbits. J. Palyn., 12(1and2): 87-93.

    15.  Khan, S.A. ; Perveen A. 2006a. Germination capacity of stored pollen of Abelmoschus esculentus L. (Malvaceae) and their maintenance. Pak. J. Bot., 38(2): 233-236.

    16.  Khan, S.A. ; Perveen, A. 2006b. Germination capacity of stored pollen of Solanum melongena L. (Solanaceae) and their maintenance. Pak. J. Bot., 38(4): 921-930.

    17.  Khosh-Khui, M. ; Bassiri, A. ; Niknejad, M. 1976. Effects of temperature and humidity on pollen viability of six rose species. Canadian Journal of Plant Science 56: 5 17-523

    18.  Matoh, T. ; Kawaguchi, S. ; Kobayashi, M. 1996. Ubiquity of a borate rhamnogalacturonan II complex in the cell walls of higher plants.Plant Cell Physiol. 37, 636–640.

    19.  Martinez-Gomez, P.; F. Dicereta ; E. Ortega. 2001.Short term pollen storage in almond. In: 11GREMPA. Seminar on Pistachios and Almond. (Ed.): B.E. Ak. Zaragaza: CIHEAM-IAMZ. p.361-363.

    20.  Nyomora, A.M.S. ; Brown, P.H. ; Freeman, M. 1997. Fall foliar-applied boron increases tissue boron concentration and nut set of almond. J. Am. Soc. Hort. Sci. 122, 405–410.

    21.  Nyomora, A.M.S. ; Brown, P.H. ; Krueger, B. 1999. Rate and time of boron application increase almond productivity and tissue boron concentration. HortScience 34, 242–245.

    22.  Nyomora, A.M.S. ; Brown, P.H. ; Pinney, K. ; Polito, V.S. 2000. Foliar application of boron to almond trees affects pollen quality. J. Am. Soc. Hort. Sci. 125, 265– 270.

    23.  Picchioni, G.A. ; Weinbaum, S.A. 1995. Retention and kinetics of uptake and export of foliage-applied, labeled boron by apple, pear, prune, and sweet cherry leaves. J. Am. Soc. Hort. Sci. 120, 28–35.

    24.  Pinney, K. and V. S. Polito. 1990. Olive pollen storage and In vitro germination. In: International Symposium on olive growing. (Eds.) L. Rallo, J.M. Caballero and R. S., Rscaba, ISHS Acta Horticulture, 1: 286.

    25.  Rudich, J. ; Zamski, E. ; Regev, Y. 1977. Genotypic variation for sensitivity to high temperature in the tomato: Pollination and fruit set. Botanical Gazette 138, 448-452.

    26.  Wang, Q.L. ; Lu, L.D. ; Wu, X.Q. ; Li, Y.Q. ; Lin, J.X. 2003. Boron influences pollen germination and pollen tube growth in Picea meyeri. Tree Physiol. 23, 345–351.

    27.  Watters, B.S. and S.R. Sturgeon, 1990. The toxicity of some foliar nutrients and fungicides to apple pollen cv. golden delicious. Tests of Agrochemicals and Cultivars 11 - Ann. Appl. Biol. 116 (Supplement):70-71.

    28.  Wojcik, P.; Wojcik, M. 2003. Effects of boron fertilization on `Conference' pear tree vigor, nutrition, and fruit yield and storability. Plant and Soil. 256(2): 413-421


     

مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)
دوره 26، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شهریور 1392
صفحه 176-183
  • تاریخ دریافت: 08 آذر 1389
  • تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1391
  • تاریخ پذیرش: 22 فروردین 1391