نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمانه حاجی میرزا آقایی ¹
• حمید جلیلوند
• سیدمحمد حجتی ²
• یحیی کوچ ³

¹ گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی 578

² گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، صندوق پستی 578، ساری، جمهوری اسلامی ایران

³ گدانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس، نور، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

با توجه به اهمیت و حساسیت عملیات جنگل‌کاری و در عین حال بازگردانیدن و سرعت بخشیدن به روند احیا و بازسازی مناطق مخروبه جنگلی تا رسیدن به جنگل پیشگام و هدایت جنگل‌کاری تا عملیات پرورشی تنک‌کردن، تحقیق حاضر در نظر دارد تاثیر جنگل‌کاری با گونه‌های پهن‌‌برگ بومی و سکویا با جنگل طبیعی در رویشگاه جنگلی سردآبرود واقع در استان مازندران را بررسی کند. بدین منظور سطح چهار هکتار از هریک از توده‌های جنگل طبیعی، سکویا، پلت، پلت-توسکا و توسکا مورد بررسی قرار گرفت. در هر یک از توده‌ها تعداد 16 قطعه نمونه مربعی شکل به ابعاد 20 متر ×20متر برداشت شد. برای مقایسه تنوع گونه‌ای در هریک از مناطق مورد مطالعه، از شاخص‌های تنوع گونه‌ای، غنا و یکنواختی استفاده گردید. گونه‌های Carex sylvatica L. -Oplismenus undulatifolius(Ard.)P. Beauv- Pteris cretica L.- Viola alba L.- Microstegium vimenium (Trin.)- Ruscus hyrcanus Woron.- Rubus persicus Bioss. در تمامی مناطق مورد مطالعه حضور داشتند. بالاترین تنوع پوشش کف مربوط به جنگل طبیعی بوده و بیشترین مقدار شاخص‌های سیمپسون (94/0) و شانون‌وینر (17/3)، کامارگو (49/0) و اسمیت‌‌وویلسون (24/0) در منطقه جنگل طبیعی و بیشترین مقدار شاخص مارگالف (34/7) و منهینیک (78/4) به توده جنگل‌کاری با سکویا اختصاص داشت. در پژوهش حاضرجنگل‌کاری‌های تک کشتی مسبب کاهش سطح تنوع زیستی شده‌اند، در حالی که جنگل‌کاری آمیخته به لحاظ تنوع گونه‌ای رضایت بخش بوده است. لذا توصیه می‌شود، در مدیریت بوم‌سامانه‌های تخریب یافته و در عین حال حفظ کمیت و پایداری بلند مدت عرصه‌های جنگل‌کاری شده، نگهداشت توده‌های طبیعی در اولویت قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• بوم‌سامانه‌های تخریب یافته
• تغییر کاربری
• جنگل‌کاری
• تنوع گونه‌ای
• جنگل سردآبرود

عنوان مقاله [English]

The effect of native broad-leaved and non-native needle-leaved stands on the composition and diversity of understory herbal layer in Mazandaran, Sardabrood forest

نویسندگان [English]

• Smaneh Haji Mirzaaghaee ¹
• Seyed Mohammad Hojati ²
• Yahya Kooch ³

¹ Department of Sciences and Forest Engineering, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

² Department of Sciences and Forest Engineering, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, P.O.Box:578, Sari, IR-Iran

³ Department of Range Management, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Noor, IR-Iran

چکیده [English]

Reforestation operations, recovery and acceleration of the regeneration and rehabilitation process of deforested areas are important to reach the pioneering forest. The current research aimed to study the effect of native broad-leaved species, redwood (Sequoi sempervirens) species and natural forest in Sardabrood forest, located in Mazandaran Province. For this purpose, four hectares from each studied forest stands (i.e. natural forest, redwood, maple, maple-alder and alder) were considered. In each of the stands, 16 sample plots (20 m ×20 m area) were taken to study of species diversity, richness and evenness indices in the term of plant biodiversity. Based on our data, the species of Carex sylvatica L. -Oplismenus undulatifolius (Ard.) P. Beauv- Pteris cretica L.- Viola alba L. - Microstegium vimenium (Trin.)- Ruscus hyrcanus Woron.- Rubus persicus Bioss. were found in all of studied stands. The highest diversity of forest floor belonged to the natural forest, so that the highest values of Simpson (0.94) and Shannon-Wiener (3.17), Camargo (0.49) and Smith-Wilson (0.24) were found in the natural forest. The greater amounts of Margalef (7.34) and Menhinic (4.78) were allocated to the redwood plantation. In the present study, monoculture plantation has led to the reduction of biodiversity. It is recommended to managing the degraded ecosystems. While maintaining the long-term quality and sustainability of forested areas, the maintenance of natural stands is prioritized and the reforestation with non-native needle-leaved species should be considered as next priority.

کلیدواژه‌ها [English]

• natural forest
• land use change
• reforestation
• species diversity
• Sardabrood forest