مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)
بررسی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان حوضه دهگین استان هرمزگان
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
چکیده
حوضه معرف و زوجی دهگین با وسعت 2/4 کیلومترمربع در مختصات جغرافیایی "29'12°57 تا "25'11°57 طول شرقی و "6 '46 °27 تا "21'44 °27 عرض شمالی قرار دارد. در این بررسی تعداد 190 گونه گیاهی از منطقه جمع‌آوری و شناسایی گردید که به 50 تیره (1 تیره بازدانه، 47 تیره دولپه ای و 2 تیره تک‌لپه ای) و 149 جنس تعلق دارند. تیره‌های Asteraceae با 23 گونه، Papilionaceae با 18 گونه وPoaceae با 20 گونه مهمترین تیره‌ها و جنس‌هایConvolvulus با 7 گونه و Salvia با 4 گونه مهمترین جنس‌ها بودند. بررسی شکل زیستی به روش رانکایر نشان داد که تروفیت‌ها با 41 درصد و همی‌کریپتوفیت‌ها با 18 درصد فراوانترین شکل‌های زیستی هستند. شکل‌های زیستی فانروفیت با 14 درصد و کامفیت با 16 درصد در درجه بعدی اهمیت قرار دارند. بررسی پراکنش جغرافیایی این گیاهان نشان داد که 26 درصد گونه‌ها (49 گونه) متعلق به ناحیه صحارا سندی، 12 درصد گونه‌ها (22 گونه) متعلق به ناحیه ایران تورانی، 25 درصد گونه‌ها (47 گونه) مشترک در دو ناحیه صحارا سندی و ایران و تورانی و 3 درصد گونه‌ها (5 گونه) جهان‌وطن هستند. از میان این 190 گونه تعداد 60 گونه دارویی در منطقه رویش دارند که 15 گونه از گیاهان دارویی پر مصرف هستند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Flora, life form and chorology of Dehgin basin, Hormozgan Province
نویسندگان [English]
- Mohammad amin Soltanipoor 1
- Rahman Asadpour 2
1 Hormozgan agricultural and natural resources research center
2 Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center
چکیده [English]
The Dehgin reagent and paired basin with 4.2 Km2 is located in geographic coordinates of 57 12 29 to 57 11 25 eastern longitude and 27 46 6 to 27 44 21 north latitude. In this study, 190 plant species were collected and introduced. These species belong to 50 families (1 family of Angiospermae, 47 families of Dicotyledone and 2 families of Monocotyledone) and 149 genera. Compositae with 23 species, Papilionaceae with 18 species and Gramineae with 20 species are main families of this region. Studing of plants life forms by Raunkier method showed that Therophytes with 41 and Hemichryptophytes with 18 percent of species are the most frequent life forms. Phanerophytes with 14 percent and Chamaephytes with 16 percent are other life forms. High percentage of Therophytes indicates that the area has dry and deserty climate. Investigation on geographical distribution of plants species showed 26 percent (49 species) of species belong to Saharo-Sindian,12 percent (22 species) to Irano-Touranian and 3 percent (5 species) to Cosmic zones. 60 species were medicinal plants that 15 species had high heath care.
کلیدواژه‌ها [English]
- Flora
- Life form
- chorology
- Dehgin reagent and paired basin
- Hormozgan Province
بررسی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان حوضه دهگین استان هرمزگان
محمدامین سلطانی پور* و رحمان اسدپور
ایران، بندرعباس، سازمانتحقیقات، آموزشوترویجکشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
تاریخ دریافت: 7/8/1396 تاریخ پذیرش: 25/10/1397
چکیده
حوضه دهگینبا وسعت 2/4 کیلومترمربع در مختصات جغرافیایی "29'12°57 تا "25'11°57 طول شرقی و "6 '46 °27 تا "21'44 °27 عرض شمالی قراردارد. دراین بررسی تعداد 190 گونه گیاهی از منطقه جمع‌آوری و شناسایی گردید که به 50 تیره (1 تیره بازدانه، 47 تیره دولپه‌ای و 2 تیره تک‌لپه‌ای) و 149 جنس تعلق دارند. تیره‌های کاسنی (Asteraceae) با 23 گونه، پروانه‌آساها (Papilionaceae) با 18 گونه و گندمیان(Poaceae) با 20 گونه مهمترین تیره‌ها و جنس‌هایپیچک (Convolvulus)با 7 گونه و مریم‌گلی (Salvia) با 4 گونه مهمترین جنس‌ها بودند. بررسی شکل زیستی به روش رانکایر نشان داد که تروفیت‌ها با 41 درصد و همی‌کریپتوفیت‌ها با 18 درصد فراوانترین شکل‌های زیستی هستند. شکل‌های زیستی فانروفیت با 14 درصد و کامفیت با 16 درصد در درجه بعدی اهمیت قرار دارند. بررسی پراکنش جغرافیایی این گیاهان نشان داد که 26 درصد گونه‌ها (49 گونه) متعلق به ناحیه صحارا - سندی، 12 درصد گونه‌ها (22 گونه) متعلق به ناحیه ایرانو - تورانی، 25 درصد گونه‌ها (47 گونه) مشترک در دو ناحیه صحارا - سندی و ایرانو - تورانی و 3 درصد گونه‌ها (5 گونه) جهان‌وطن هستند. از میان این 190 گونه تعداد 60 گونه دارویی در منطقه رویش دارند که 15 گونه از گیاهان دارویی پرمصرف هستند.
واژه‌های کلیدی: فلور، شکل زیستی، حوضه دهگین، استان هرمزگان.
* نویسنده مسئول، تلفن09177616890 ، پست الکترونیکی: m.soltanipoor@areeo.ac.ir
مقدمه
شناسایی و معرفی رستنی‌های یک منطقه در تعیین پتانسیل قابلیت‌های رویشی، شناسایی گونه‌های مقاوم، درحال انقراض و کمک به حفظ آن‌ها، شناسایی گیاهان دارویی، امکان دسترسی سریع و آسان به گونه‌های گیاهی، امکان افزایش تعداد گونه‌ها و استفاده اصولی از آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد (6). فلور هر منطقه در حقیقت نتیجه واکنش‌های زیستی در برابر شرایط محیطی و همچنین در ارتباط مستقیم با تکامل گیاهان در دوران گذشته و وضع جغرافیایی آن دوران می‌باشد. شناسایی و معرفی رستنی‌های یک منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که از آن جمله می‌توان به امکان دسترسی آسان و سریع به گونه‌های گیاهی در محل و زمان معین، تعیین پتانسیل و قابلیت رویشی منطقه، امکان افزایش گونه‌های منطقه ازنظر تراکم، شناسایی گونه‌های مقاوم و در حال انقراض، کمک به حفظ گونه‌ها و تعیین نقشه پوشش گیاهی اشاره نمود (2). مطالعات متعددی در زمینه معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی مناطق مختلف کشور انجام‌شده است که می‌توان به برخی از آن‌ها که در استان هرمزگان انجام‌شده است اشاره کرد. سلطانی‌پور (2006) در معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان جزیره هرمز (استان هرمزگان) تعداد 191 گونه گیاهی از سطح جزیره جمع‌آوری و شناسایی نمود که به 44 تیره (1 تیره بازدانه، 40 تیره دولپه‌ای و 3 تیره تک‌لپه‌ای) و 142 جنس تعلق داشتند. از میان گونه‌های تشخیص داده‌شده 9 گونه (7/4 درصد) انحصاری ایران بودند. تیره‌های پروانه‌آساها (Papilionaceae) با 26 گونه، گندمیان (Poaceae) با 23 گونه و کاسنی (Asteraceae) با 20 گونه مهمترین تیره‌های گیاهی منطقه بودند. بررسی شکل زیستی به روش رانکایر (1934) نشان داد که تروفیت‌ها با 6/47 درصد (91 گونه) فراوانترین شکل زیستی هستند. شکل‌های زیستی کامفیت با 5/22 درصد، همی کریپتوفیت با 3/17 درصد و فانروفیت با 9 درصد در درجه بعدی اهمیت قرار دارند. ژئوفیت‌ها با 6 گونه و هلیوفیت‌ها با یک‌گونه اهمیت کمتری دارند. بررسی پراکنش جغرافیایی این گیاهان نشان داد که 5/44 درصد گونه‌ها (85 گونه) به ناحیه صحارا - سندی و 8/40 درصد گونه‌ها مشترک در این ناحیه با عناصر نواحی دیگر است. 7/3 درصد گونه‌ها (7 گونه) جهان‌وطن و 6/2 درصد گونه‌ها (5 گونه) متعلق به ناحیه ایرانو - تورانی هستند (3). در بررسی فلور جزیره قشم 314 گونه بومی از این جزیره شناسایی‌شده است. دراین بررسی تروفیت‌ها و کامفیت‌ها بالاترین طیف زیستی و عناصر صحارا- سندی بیشترین پراکنش جغرافیایی را دارند (10). نجفی (2007) در معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان کوه گنو، تعداد 515 گونه مربوط به 72 تیره و 317 جنس شناسایی و معرفی کرد. از این تعداد 6 گونه از نهانزادان آوندی است که شامل یک‌گونه از دم‌اسبیان و 5 گونه از سرخس‌ها می‌باشد که به 3 تیره گیاهی و 4 جنس تعلق دارند. پیدازادان آوندی شامل بازدانگان با 2 تیره، 2 جنس و 5 گونه، نهاندانگان شامل تک‌لپه‌ای‌ها با 6 تیره و 53 جنس و 84 گونه و دولپه‌ای‌ها با 60 تیره و 257 جنس و 420 گونه می‌باشد. از 515 گونه معرفی‌شده 44 گونه (حدود 8/8 درصد کل گونه‌های منطقه) انحصاری ایران می‌باشند. این تعداد گونه‌ها 6/2 درصد گونه‌های انحصاری ایران می‌باشند. تروفیت‌ها با 223 گونه، بیشترین فراوانی را دارا می‌باشند و سپس به ترتیب همی‌کریپتوفیت‌ها با 115 گونه، کامفیت‌ها با 82 گونه، فانروفیتها با 50 گونه و ژئوفیت‌ها با 45 گونه در مرتبه‌های بعدی قراردارند. پراکنش جغرافیایی گونه‌ها نشان می‌دهد که 123گونه با بیشترین فراوانی به ناحیه ایرانو - تورانی تعلق دارند. 93 گونه به ناحیه صحارا - سندی و 108 گونه به ناحیه ایرانو - تورانی و صحارا - سندی محدود می‌گردند، به عبارت دیگر 324 گونه و یا 2/63 درصد گونه‌ها به نواحی ایرانو - تورانی یا صحارا - سندی و یا هر دو ناحیه تعلق دارند. 282 گونه دارای پراکنش دو یا چند ناحیه‌ای هستند، که از این تعداد 3/39 درصد گونه‌ها به ناحیه ایرانو - تورانی و صحارا - سندی تعلق دارند و فقط 15 گونه جهان‌وطن می‌باشند (8). این مطالعه باتوجه به طبیعت بکر و دست‌نخورده و غنای منطقه از جنبه پوشش گیاهی و باهدف بررسی فلور مراتع حوضه آبخیزداری معرف و زوجی دهگین استان هرمزگان و تحلیل آن ازلحاظ شکل زیستی، کورولوژی و گونه‌های اندمیک موردبررسی قرارگرفت.
مواد و روشها
حوضه آبخیزداری معرف و زوجی دهگین یکی از زیر حوضه‌های، حوضه سد استقلال میناب است که دارای مساحتی بالغ‌بر 2/4 کیلومترمربع است. این حوضه حدود 04/0 درصد از مساحت حوزه سد استقلال را در برمی‌گیرد و در حدود جغرافیایی "29'12°57 تا "25'11°57 طول شرقی و "6 '46 °27 تا "21'44°27 عرض شمالی واقع‌شده است. حوضه مذکور از شمال به روستای قلعه دژ و رودخانه سرزه و از جنوب به آب‌تاریکان و از شرق به رودخانه دژ و از غرب به رودخانه روزئیه مشرف می‌شود. میانگین سالانه بارش برابر با 6/154 میلی‌متر می‌باشد که بیشترین میزان بارش مربوط به سال 2013 به میزان 269 میلی‌متر و کمترین میزان بارش ثبت شده در سال 2008 میلادی برابر با 2/50 میلی‌مترمی‌باشد. اختلاف زیاد بین حداکثر و حداقل میزان بارش سالانه طی سال‌های مورد بررسی به‌خوبی نشان‌دهنده پراکنش زمانی نامناسب بارش است. میانگین سالانه دمای هوا دهگین برابر با 5/26 درجه سانتی‌گراد، میانگین تبخیر سالانه برابر با 9/3271 میلی‌متر و میانگین سالانه رطوبت برابر با 1/45 درصد می‌باشد. حوزه آبخیز معرف و زوجی دهگین در زمره شبکه ایستگاه‌های آبخیزداری حوزه‌های زوجی کشور، معرف مناطق همگن واقع در پنج استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان و خراسان جنوبی و اولین ایستگاه آموزشی- ترویجی- تحقیقاتی آبخیزداری استان هرمزگان در منطقه رودخانه از توابع شهرستان رودان قرار دارد. این ایستگاه شامل دو حوزه نمونه و شاهد با اهداف ثبت مستمر 17 فاکتور اقلیمی و داده مکانی و ارائه آمار و اطلاعات دقیق منطقه‌ای از پارامترهای هواشناسی، هیدرومتری، فرسایش و رسوب، گیاهشناسی و آب‌های زیرزمینی، پایش شاخص‌های حوضه‌های آبخیز اقلیم خشک کشور، برنامه‌ریزی و اعمال الگوهای مدیریت حوضه‌های آبخیز، ارزیابی فنی، مدیریتی و اقتصادی- اجتماعی و کارکردهای اکوسیستم حوضه‌های آبخیز، ارائه الگوهای آموزشی – ترویجی فعالیت‌های آبخیزداری و زمینه‌سازی انجام تحقیقات کاربردی، توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان هرمزگان احداث گردیده است. ایستگاه مذکور علاوه بر ایفای نقش تحت عنوان پایلوت ترویجی و کارگاه آموزشی، به‌عنوان پایگاه داده مکانی و بانک اطلاعاتی آبخیز استان، بستر مناسبی جهت انجام پژوهشهای کاربردی موردنیاز استان و مناطق جنوب کشور را فراهم نموده است. جمع‌آوری نمونه‌ها در فصل رویش گیاهان طی مدت دو سال و طی مراجعات مختلف از طریق عملیات زمین‌گردشی و مسافرت‌های صحرایی انجام گرفت. نمونه‌های گیاهی پس از مراحل آماده‌سازی در هرباریوم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان نگهداری و شناسایی گردید. در شناسایی نمونه‌ها از منابع فلورا ایرانیکا (14)، فلور ایران (1)، فلور رنگی ایران (5) و نمونه‌های موجود در هرباریوم مرکز تحقیقات استفاده گردید. در نگارش نام فارسی از کتاب فرهنگ نام‌های گیاهان ایران (7) استفاده گردید. در تعیین شکل‌های زیستی از رده‌بندی رانکایر (1934) استفاده شد (13). این رده‌بندی براساس موقعیت و چگونگی حفاظت جوانه‌های مسئول بقای نسل گیاه در فصل نامساعد است. پراکنش جغرافیایی گونه‌ها نیز براساس تقسیم‌بندی نواحی رویشی (15و 16) تعیین شد.
نتایج
دراین بررسی 190 گونه گیاهی از منطقه جمع‌آوری و شناسایی شد که به 50 تیره (1 تیره بازدانه، 47 تیره دولپه‌ای و 2 تیره تک‌لپه‌ای) و 149 جنس تعلق دارند. اشکال زیستی با علائمTh (تروفیت)،Ph (فانروفیت)،Ch (کامفیت)،He (همی‌کریپتوفیت) وG (ژئوفیت) و پراکنش جغرافیایی با علائمSS (صحارا - سندی)، IT (ایرانو - تورانی)، ES (اروپا - سیبری)،M (مدیترانه‌ای) و Cosm ( جهان‌وطن) نشان داده شده است. تیره‌های کاسنی (Asteraceae) با 23 گونه، پروانه‌آساها (Papilionaceae) با 18 گونه و گندمیان (Poaceae) با 20 گونه مهمترین تیره‌ها و جنس‌های پیچک (Convolvulus) با 7 گونه و مریم‌گلی (Salvia) با 4 گونه مهمترین جنس‌ها هستند. 24 تیره دارای یک گونه، 3 تیره دارای دو گونه، 7 تیره دارای سه گونه، 4 تیره دارای چهار گونه، 4 تیره دارای پنج گونه، 3 تیره دارای هفت گونه، و یک تیره به ترتیب دارای نه، یازده، هجده، بیست و بیست‌وسه گونه می‌باشند (شکل 1).
شکل 1- وضعیت تعداد تیره‌ها به همراه تعداد گونه‌های آن‌ها در حوضه دهگین
بررسی شکل زیستی به روش رانکایر نشان داد که تروفیت‌ها با 41 درصد و همی‌کریپتوفیت‌ها با 18 درصد فراوانترین شکل‌های زیستی هستند. شکل‌های زیستی فانروفیت با 14 درصد و کامفیت با 16 درصد در درجه بعدی اهمیت قرار دارند (شکل 2).
شکل2- فراوانی طیف زیستی گیاهان حوضه دهگین
بررسی پراکنش جغرافیایی این گیاهان نشان داد که 26 درصد گونه‌ها (49 گونه) متعلق به ناحیه صحارا - سندی، 12 درصد گونه‌ها (22 گونه) متعلق به ناحیه ایرانو - تورانی، 25 درصد گونه‌ها (47 گونه) مشترک در دو ناحیه صحارا - سندی و ایرانو - تورانی و 3 درصد گونه‌ها (5 گونه) جهان‌وطن هستند (شکل 3). نام علمی، نام تیره، نام فارسی، اشکال زیستی، پراکنش جغرافیایی و مصارف گیاهان منطقه در جدول 1 نشان داده شده است. از میان این 190 گونه تعداد 60 گونه دارویی در منطقه رویش دارند که 15 گونه پرمصرف هستند. شکل‌های 4 تا 7 تعداد 4 گونه که پراکنش بیشتری در منطقه دارند نشان داده است.
شکل 3- فراوانی پراکنش جغرافیایی گیاهان حوضه دهگین
جدول 1- نام علمی، نام تیره، نام فارسی، اشکال زیستی، پراکنش جغرافیایی و موارد مصرف گیاهان حوضه دهگین
|
ردیف |
نام علمی |
تیره |
نام فارسی |
شکل رویشی |
کروتیپ |
موارد مصرف |
|
1 |
Acacia ehrenbergiana Hayne |
Mimosaceae |
چگرد |
Ph |
SS |
حفاظتی - دارویی |
|
2 |
Acacia oerfota (Forssk.)Schwein |
Mimosaceae |
مغیر |
Ph |
SS |
حفاظتی |
|
3 |
Acacia tortilis (Forssk.) Hayne |
Mimosaceae |
گبر |
Ph |
SS |
حفاظتی |
|
4 |
Acantholimon scorpius (Jaub. & Spach) Boiss. |
Plumbaginaceae |
کلاه میرحسن |
Ch |
IT |
حفاظتی |
|
5 |
Acanthophyllum bracteatum Boiss. |
Caryophyllaceae |
چوبک برگه‌دار |
Ch |
IT |
حفاظتی |
|
6 |
Aeluropus lagopoides (L.) Trin. ex Thwaites |
Poaceae |
بونو |
G.r |
IT,M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
7 |
Aerva persica (Burm.f.) Merrill |
Amaranthaceae |
پشموک |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی |
|
8 |
Aizoon canariense L. |
Aizoaceae |
علف‌فرش قناری |
Th |
SS |
یک‌ساله |
|
9 |
Alhagi persarum Boiss. |
Papilionaceae |
خارشتر ایرانی |
He |
IT,M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
10 |
Allium eriophyllum Boiss. |
Liliaceae |
پیاز گل‌درشت |
G.b |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
11 |
Allium stamineum Boiss. |
Liliaceae |
پیاز دشتی |
G.b |
ES,IT,M |
یک‌ساله |
|
12 |
Alyssum marginatum Steud ex Boiss. |
Brassicaceae |
قدومه |
Th |
IT |
یک‌ساله |
|
13 |
Ammi majus L. |
Apiaceae |
خلال دندان |
Th |
IT,M |
یک‌ساله |
|
14 |
Anabasis setifera Moq. |
Chenopodiaceae |
جفته شور |
He |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
15 |
Anagalis arvensis L. |
Primulaceae |
آناغالیس |
Th |
ES,IT,M |
یک‌ساله |
|
16 |
Andrachne aspera Spreng |
Euphorbiaceae |
ناز بیابانی زبر |
He |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
17 |
Andrachne telephioides L. |
Euphorbiaceae |
ناز بیابانی |
He (Th) |
IT,M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
18 |
Anthemis austro-iranica Rech. f.Aell.&Esfand. |
Asteraceae |
بابونه جنوبی |
Th |
IT,M,SS |
یک‌ساله |
|
19 |
Anthemis odentostephana Boiss. |
Asteraceae |
بابونه تاج‌دندانی |
Th |
IT |
یک‌ساله |
|
20 |
Anthemis rhodocentra Iranshahr |
Asteraceae |
بابونه کپه‌قرمز |
Th |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
21 |
Argyrolobium roseum (Camb.) Jaub. & Spach |
Papilionaceae |
نیام نقره‌ای |
Th |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
22 |
Aristida adscensionis L. |
Poaceae |
سه‌سیخکی |
Th |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
23 |
Arnebiadecumbens (Vent.) Coss. Kral |
Boraginaceae |
گل عسلی |
Th |
SS,IT |
یک‌ساله |
|
24 |
Asphodelus tenuifolius Cav. |
Liliaceae |
سریشک |
Th |
M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
25 |
Astragalus fasciculifolius Boiss. |
Papilionaceae |
انزروت-گنجر |
Ph |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
26 |
Astragalus eremophyllus Boiss. |
Papilionaceae |
گونه‌ای گون |
Th |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
27 |
Asteriscus pygmaeus Coss. & DU. |
Asteraceae |
گونه‌ای گون |
Th |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
28 |
Atriplexleucoclada Boiss. |
Chenopodiaceae |
سلمکی ساقه‌سفید |
He |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
29 |
Avena barbata Pott ex Link |
Poaceae |
یولاف ریش‌دار |
Th |
IT,M |
علوفه‌ای |
|
30 |
Blepharis ciliaris (L.) B.L. Burtt |
Acanthaceae |
خارسنبل |
He |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
31 |
Bromus tectorum L. |
Poaceae |
علف بام |
Th |
Cosm |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
32 |
Calligonum laristanicum Rech.f. & Schiman-Czeika |
Polygonaceae |
اسکنبیل هرمزی |
Ph |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
33 |
Calotropis procera (Ait.) Ait.f |
Asclepiadaceae |
استبرق |
Ph |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
34 |
Capparis spinosa L. |
Capparidaceae |
کور گوشتی |
Ch |
IT,M,SS |
حفاظتی- دارویی |
|
35 |
Carthamus oxyacantha M.B. |
Asteraceae |
گلرنگ وحشی |
He |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
36 |
Cassiaitalica (Miller) F.W. Andrews |
Caesalpinaceae |
سنای مکی |
Ph |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
37 |
Cenchrusciliaris L. |
Poaceae |
چمن تشی |
He |
SS,M |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
38 |
Cenchrus pennisetiformis Hochst.& Steud. ex Steud. |
Poaceae |
چمن تشی |
He (Th) |
M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
39 |
Centaurea bruguierana (DC.) Hand-Mzt. |
Asteraceae |
گل گندم مهاجر |
Th |
IT,SS |
حفاظتی- دارویی |
|
40 |
Chenopodium album L. |
Chenopodiaceae |
سلمه تره |
Th |
Cosm |
حفاظتی- دارویی |
|
41 |
Chenopodiummurale L. |
Chenopodiaceae |
سلمک برگ گزنه‌ای |
Th |
Cosm |
حفاظتی- دارویی |
|
42 |
Chesneya astragalina Jaub. & Spach |
Papilionaceae |
گونی |
Th |
IT |
علوفه‌ای- دارویی |
|
43 |
Chrozophoraobliqua (Vahl) Juss. ex Spreng |
Euphorbiaceae |
ازرق درختچه‌ای |
Ch |
IT,M |
حفاظتی- دارویی |
|
44 |
Chrozophora tinctoria (L.) Guss |
Euphorbiaceae |
ازرق، رنگینک |
Th |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
45 |
Chrysopogon aucheri (Boiss.) Stapf |
Poaceae |
ریش زرد |
He (G.r) |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
46 |
Cichorium intybus L. |
Asteraceae |
کاسنی |
He |
IT |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
47 |
Citrulluscolocynthis (L.) Schrader |
Cucurbitaceae |
هندوانه ابوجهل |
He |
SS,M |
حفاظتی- دارویی |
|
48 |
Cleom dolichostyla Jafari |
Capparaceae |
علف مار خامه بلند |
Th |
IT, SS |
حفاظتی- دارویی |
|
49 |
Cleome quinquenervia DC. |
Capparaceae |
علف مار پنج رگبرگی |
Th |
IT, SS |
حفاظتی- دارویی |
|
50 |
Boiss, Cleom oxypetala |
Capparaceae |
علف مار زرد |
Th |
IT, SS |
حفاظتی- دارویی |
|
51 |
Coccolus pendulus (J. R. & G. Forst.) Diels |
Menispermaceae |
زامور |
Ph |
SS |
بالا رونده |
|
52 |
Cometes surattensis L. |
Caryophyllaceae |
سر منگوله |
Th |
SS |
یک‌ساله |
|
53 |
Conocarpus erectus L. |
Combretaceae |
کنوکارپوس |
Ph |
SS |
حفاظتی |
|
54 |
Convolvulus acanthocladus Boiss. |
Convolvolaceae |
پیچک شاخه خاری |
He |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
55 |
Convolvolus fatmensis Kze |
Convolvolaceae |
پیچک عربی |
He |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
56 |
Convolvulus glomeratus Choisy |
Convolvolaceae |
پیچک بالارونده |
He |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
57 |
Convolvulusleptocladus Boiss. |
Convolvulaceae |
پیچک جنوبی |
Ch |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
58 |
Convolvulus oxysepalus Boiss. |
Convolvolaceae |
پیچک برگ تیز |
Ch |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
59 |
Convolvulus sericeus Burm. |
Convolvolaceae |
پیچک پشمالو |
Ch |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
60 |
Convolvulusspinosus Burm |
Convolvulaceae |
پیچک خاردار |
Ch |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
61 |
Cornulaca monacantha Delile |
Chenopodiaceae |
چیپ چاپ چندساله |
Ch |
SS,IT |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
62 |
Crepis foetida L. |
Asteraceae |
ریش قوش هرز |
Th |
ES,IT,M |
یک‌ساله |
|
63 |
Crepis kotschyana (Boiss.) Boiss. |
Asteraceae |
ریش قوچ یک‌ساله |
Th |
IT |
یک‌ساله |
|
64 |
Crupinia crupinastrum (Moris.) Vis |
Asteraceae |
سیاه فندق، دانه سیاه |
Th |
IT,M |
یک‌ساله |
|
65 |
Cuscuta balansae Boiss. et Reut. ex Yunck |
Cuscutaceae |
سس شبدری |
G.p |
IT,M,SS |
انگل |
|
66 |
Cymbopogon olivieri (Boiss.) Bor |
Poaceae |
ناگرد |
He |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
67 |
Cynodon dactylon (L.) Pers |
Poaceae |
مرغ |
G.r |
Cosm |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
68 |
Diceratella canescens (Boiss.) Boiss. |
Brassicaceae |
شب‌بوی شاخدار |
He |
SS |
حفاظتی |
|
69 |
Dicyclophora persica Boiss. |
Apiaceae |
چتر گرزی |
He |
SS |
دارویی |
|
70 |
Digitaria nodosa Parl |
Poaceae |
پنجه کلاغ پیازی |
G.r |
M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
71 |
Dipcadi unicolor (Stocks) Baker |
Liliaceae |
- |
G.b |
SS |
یک‌ساله |
|
72 |
Ducrosiaanethifolia (DC.) Boiss. |
Apiaceae |
مشگک |
He |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
73 |
Echinops gedrosiacus Bornm |
Asteraceae |
شکر تیغال بلوچستانی |
He |
IT,SS |
حفاظتی- دارویی |
|
74 |
Emex spinosus (L.) Campd. |
Polygonaceae |
ترشک خاردار |
Th |
SS,M |
علوفه‌ای |
|
75 |
Ephedra foliata Boiss. et Ky |
Ephedraceae |
ارمک رونده |
Ph |
IT,SS |
علوفه‌ای - دارویی |
|
76 |
Eragrostis cilianensis (All.) Vign. Lut |
Poaceae |
علف عشق هرز |
Th |
M,SS |
علوفه‌ای |
|
77 |
Erodium cicutarium (L.)Ľ Her |
Geraniaceae |
نوک لک‌لکی هرز |
Th |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
78 |
Erodium gruinum (L.) Ľ Her |
Geraniaceae |
نوک لک‌لکی |
Th |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
79 |
Erodium pulverulentum (Cav.) Willd. |
Geraniaceae |
نوک لک‌لکی گرد آلود |
Th |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
80 |
Erucaria hispanica (L.) Druce |
Brassicaceae |
مندابی |
Th (He) |
IT,M,SS |
یک‌ساله |
|
81 |
Eucalyptus camaldulensis Deheh |
Myrthaceae |
اکالیپتوس |
Ph |
SS |
حفاظتی |
|
82 |
Euphorbiaosyridea Boiss. |
Euphorbiaceae |
فرفیون خشبی |
He |
SS,IT |
حفاظتی |
|
83 |
Fagonia bruguieri DC. |
Zygophyllaceaee |
اسفند رومی |
He |
SS,IT |
یک‌ساله |
|
84 |
Farsetia heliophila Bunge. ex Cosson |
Brassicaceae |
آفتابی |
Ch |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
85 |
Ficuscarica L. |
Moraceae |
انجیر |
Ph |
ES,IT,M |
حفاظتی- دارویی |
|
86 |
Forsskaolea tenacissima L. |
Urticaceae |
نرمه چسبک |
Th (He) |
IT,M, SS |
حفاظتی |
|
87 |
Fortuynia garcinii (Burm.) Shuttlew |
Brassicaceae |
شب‌بوی بیابانی |
He |
IT, SS |
یک‌ساله |
|
88 |
Fumaria asepala Boiss. |
Fumariaceae |
شاه‌تره بی‌کاسبرگ |
Th |
ES,IT |
دارویی |
|
89 |
Gailonia aucheri Jaub. & Spach |
Rubiaceae |
تی‌تیسکو |
Ch |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
90 |
Gailonia crucianeloides Jaub. & Spach |
Rubiaceae |
توسو |
Ch |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
91 |
Galium setaceum Lam. |
Rubiaceae |
نوعی شیرپنیر |
Th |
IT,M |
یک‌ساله |
|
92 |
Gastrocotyle hispida (Forssk.) C.B. Clarke |
Boraginaceae |
گاو زبانک |
Th |
SS,IT |
یک‌ساله |
|
93 |
Geranium lucidum L. |
Geraniaceae |
سوزن چوپان درخشان |
Th |
ES,IT |
علوفه‌ای |
|
94 |
Geranium trilophum Boiss. |
Geraniaceae |
سوزن چوپان برازجانی |
Th |
SS |
علوفه‌ای |
|
95 |
Gipsophila pilosa Hudson |
Caryophyllaceae |
گچ‌دوست چلچراغی |
Th |
IT |
یک‌ساله |
|
96 |
Grantia aucheri Boiss. |
Asteraceae |
- |
Ch |
SS |
حفاظتی |
|
97 |
Gymnocarpus decander Forssk. |
Caryophyllaceae |
گروج |
Ch |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
98 |
Halocharis sulfurea (Moq.) Moq. |
Chenopodiaceae |
زیبای شوره‌زار |
Th |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
99 |
Haplophyllum tuberculatatum (Forssk.) Juss |
Rutaceae |
سدابی زگیل دار |
He |
IT,SS |
حفاظتی- دارویی |
|
100 |
Helianthemum ledifolium (L.) Miller |
Cistaceae |
گل آفتابی اروپایی |
Th |
IT,M,SS |
علوفه‌ای |
|
101 |
Helianthemum lippii (L.) Pers |
Cistaceae |
گل آفتابی جنوبی |
Ch |
M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
102 |
Helianthemum salicifolium (L.) Miller |
Cistaceae |
چشم گنجشکی |
Th |
ES,IT,M |
علوفه‌ای |
|
103 |
Heliotropium bacciferum Forssk. |
Boraginaceae |
آفتاب‌پرست ساحلی |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
104 |
Heliotropium brevilimbe Boiss. |
Boraginaceae |
آفتاب‌پرست جنوبی |
He |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
105 |
Hippocrepis unisiliquosa L. |
Papilionaceae |
نعل اسبی یک‌نیامی |
Th |
IT,M |
علوفه‌ای |
|
106 |
Hyparrhenia hirta (L.) Stapf |
Poaceae |
نریشت |
He |
IT, M, SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
107 |
Koelpinia linearis Pall. |
Asteraceae |
هزارپایی |
He |
SS |
علوفه‌ای |
|
108 |
Lavandula stricta Del. |
Lamiaceae |
اسطوخدوس |
Ch |
SS |
حفاظتی - دارویی |
|
109 |
Linum strictum L. |
Linaceae |
کتان گرمسیری |
Th |
IT,M,SS |
یک‌ساله |
|
110 |
Lolium rigidum Gaudin |
Poaceae |
چم‌چم شکننده |
Th |
M, IT |
علوفه‌ای |
|
111 |
Lotononis platycarpus (Viv.) Pic. |
Papilionaceae |
- |
Th |
SS |
علوفه‌ای |
|
112 |
Lotus garcinii DC. |
Papilionaceae |
آهوماش شن دوست |
He |
SS |
علوفه‌ای |
|
113 |
Lycium shawii Roemer & Schultes |
Solanaceae |
دهیر |
Ph |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
114 |
Malcolmia africana (L.) R. Br. |
Brassicaceae |
شب‌بوی صحرایی |
Th |
IT,M,SS |
یک‌ساله |
|
115 |
Malva neglecta Wallr |
Malvaceae |
پنیرک |
He |
ES,IT,M |
علوفه‌ای - دارویی |
|
116 |
Mathiola flavida Boiss. |
Brassicaceae |
چلیپای زرد |
Th (He) |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
117 |
Mathiola longipetala (Vent.) DC. |
Brassicaceae |
چلیپایی |
Th |
IT,M,SS |
یک‌ساله |
|
118 |
Medicago laciniata (L.) Miller |
Papilionaceae |
یونجه پاره‌پاره |
Th |
IT,M,SS |
علوفه‌ای |
|
119 |
Medicago minima (L.) Bartalini |
Papilionaceae |
یونجه نیام کوچک |
Th |
ES,IT,M,SS |
علوفه‌ای |
|
120 |
Medicago polymorpha L. |
Papilionaceae |
یونجه |
Th |
Cosm |
علوفه‌ای |
|
121 |
Misopates oronthium (L.) Rafin |
Schrophulariaceae |
نوعی پونه‌سای |
Th |
IT |
یک‌ساله |
|
122 |
Nepeta hormozganica Jamzad |
Lamiaceae |
پونه‌سای هرمزگانی |
Th |
IT |
دارویی |
|
123 |
Neriumoleander L. |
Apocynaceae |
خرزهره |
Ph |
IT,M,SS |
حفاظتی - دارویی |
|
124 |
Notoceras bicorne (Aiton) Amo. |
Brassicaceae |
شاخ پشتی |
Th |
M,SS |
یک‌ساله |
|
125 |
Ochradenus baccatus Delile |
Resedaceae |
شمع |
Ph |
SS |
حفاظتی - دارویی |
|
126 |
Oligomerislinifolia (Vahi)Macbr |
Resedaceae |
ورثی |
Th |
SS |
یک‌ساله |
|
127 |
Onobrychis Aucheri Boiss. |
Papilionaceae |
اسپرس بیابانی |
Th |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
128 |
Ononis reclinata L. |
Papilionaceae |
لوبیای شیطان سربزیر |
Th |
ES,IT,M, SS |
یک‌ساله |
|
130 |
Onosma kotschyi Boiss. |
Boraginaceae |
زنگوله‌ای دنایی باریک |
Th (He) |
IT |
یک‌ساله |
|
129 |
Onosma stenosiphon Boiss. |
Boraginaceae |
زنگوله‌ای لوله باریک |
Th (He) |
IT |
یک‌ساله |
|
131 |
Otostegia aucheri Boiss. |
Lamiaceae |
کاسه‌گل سفید |
Ch |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
132 |
Otostegia persica (Burm.) Boiss. |
Lamiaceae |
گلدر |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی- دارویی |
|
133 |
Outreya carduiformis Jaub. & Spach |
Asteraceae |
فرچه‌ای |
He |
IT |
یک‌ساله |
|
134 |
Papaver dubium L. |
Papaveraceae |
خشخاش هرز |
Th |
IT,M |
یک‌ساله |
|
135 |
Paronychia arabica (L.) DC. |
Paronychiaceae |
عقربک بیابانی |
Th (He) |
M,SS |
یک‌ساله |
|
136 |
Peganum harmala L. |
Zygophyllaceaee |
اسفند رومی |
Th (He) |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
137 |
Pentanema divaricatum Cass. |
Asteraceae |
- |
He |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
138 |
Pergularia tomentosa L. |
Asclepiadaceae |
لباشیر، موبر |
Ph |
SS |
حفاظتی |
|
139 |
Periploca aphylla Decne |
Asclepiadaceae |
گیشدر |
Ph |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
140 |
Phagnalon rupester (L.) DC. |
Asteraceae |
- |
Ch |
M, IT |
یک‌ساله |
|
141 |
Phalaris minor Retz. |
Poaceae |
دانه قناری |
Th |
IT,M |
یک‌ساله |
|
142 |
Pimpinella barbata (DC.) Boiss. |
Apiaceae |
جعفری کوهی ریش‌دار |
Th |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
143 |
Pistacia khinjuk Stocks |
Anacardiaceae |
خنجوک |
Ph |
IT |
حفاظتی - دارویی |
|
144 |
Plantago amplexicaulis Cax. |
Plantaginaceae |
بارهنگ ساقه آغوش |
Th |
SS, IT,M |
دارویی |
|
145 |
Plantago ovata Forssk. |
Plantaginaceae |
بارهنگ تخم‌مرغی |
Th |
SS,M, IT,ES |
دارویی |
|
146 |
Plantago psyllium L. |
Plantaginaceae |
اسفرزه |
Th |
SS,M, IT,ES |
دارویی |
|
147 |
Platychaete aucheri (Boiss.) Boiss. |
Asteraceae |
کلاجوک |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
148 |
Platychaete glaucescens (Boiss.) Boiss. |
Asteraceae |
ریش‌پهن منگری |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
149 |
Polygala erioptera DC. |
Polygalaceae |
شیرآور جنوبی |
Th (He) |
SS |
یک‌ساله |
|
150 |
Prosopis cineraria (L.) Druce |
Mimosaceae |
کهور ایرانی |
Ph |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
151 |
Prosopis juliflora (Swartz) DC. |
Mimosaceae |
کهور پاکستانی، سمر |
Ph |
SS |
حفاظتی |
|
152 |
Pteranthus dichotomus Forssk. |
Caryophyllaceae |
گل تاج |
Th |
ES,IT,SS |
یک‌ساله |
|
153 |
Pteropyrum aucheri Jaub.& Spach |
Polygonaceae |
پرند |
Ph |
IT |
حفاظتی |
|
154 |
Reichardiaorientalis (L.)Hochreutiner |
Asteraceae |
- |
Th |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
155 |
Reseda aucheri Boiss. |
Resedaceae |
ورث بیابانی |
Th |
IT,M,SS |
یک‌ساله |
|
156 |
Rhazyastricta Decne |
Apocynaceae |
اشوارک |
Ph |
SS |
حفاظتی - دارویی |
|
157 |
Rumex vesicarius L. |
Polygonaceae |
ترشک بادکنکی |
Th |
SS, M |
علوفه‌ای |
|
158 |
Salvia aegyptiaca L. |
Lamiaceae |
مریم‌گلی مصری |
Ch |
SS |
حفاظتی - دارویی |
|
159 |
Salvia compressa Vent. |
Lamiaceae |
مریم‌گلی گرمسیری |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی - دارویی |
|
160 |
Salvia macilenta Boiss. |
Lamiaceae |
مریم‌گلی شکننده |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی - دارویی |
|
161 |
Salvia santolinifolia Boiss. |
Lamiaceae |
مریم‌گلی خلیجی |
Ch |
SS |
حفاظتی - دارویی |
|
162 |
Scabiosa flavida Boiss. & Hausskn |
Dipsacaceae |
طوسک بهبهانی |
Th |
IT |
یک‌ساله |
|
163 |
Scabiosa olivieri Coult |
Dipsacaceae |
طوسک زاگرسی |
Th |
IT,SS |
یک‌ساله |
|
164 |
Scariola orientalis (Boiss.) Sojak |
Asteraceae |
گاوچاق‌کن |
He |
IT |
حفاظتی |
|
165 |
Schweinfurthia papilionacea Burm |
Papilionaceae |
ناز پروانه |
Th |
SS |
حفاظتی |
|
166 |
Scorzonera tortuosissima Boiss. |
Asteraceae |
شنگ‌اسبی بیابانی |
He |
IT |
حفاظتی |
|
167 |
Scrophularia striata Boiss. |
Scrophulariaceae |
گل میمونی شیاردار |
He |
IT |
حفاظتی |
|
168 |
Senecio flavus (Decne.) Schultz-Bip |
Asteraceae |
پیرگیاه جنوبی |
Th |
IT,SS |
دارویی |
|
169 |
Senecio glaucus L. |
Asteraceae |
پیام بهار |
Th |
IT,M,SS |
دارویی |
|
170 |
Setaria verticilata (L.) P. Beauv |
Poaceae |
ارزانی چرخه‌ای |
Th |
SS |
علوفه‌ای |
|
171 |
Solanum incanum L. |
Solanaceae |
تاجریزی جنوبی |
Ph |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
172 |
Stipa capensis Thunb |
Poaceae |
استپی مومنین |
Th |
IT, M,SS |
علوفه‌ای |
|
173 |
Stipagrostis hirtigluma (Steud.) De Winter |
Poaceae |
سبط پوشه گرگی |
TH |
IT,SS |
علوفه‌ای |
|
174 |
Stipagrostis plumosa (L.) Munro ex T. Anders |
Poaceae |
سبط پر مرغی |
He |
IT,M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
175 |
Tamarix mascatensis Bge. |
Tamaricaceae |
گز عمانی |
Ph |
ES,IT,SS |
حفاظتی |
|
176 |
Taverniera cuneifolia (Roth) Arn. |
Papilionaceae |
اسپرس درختی |
Ch |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
177 |
Tephrosia purpurea (L.) Pers. |
Papilionaceae |
نیلکی |
Ch |
SS |
حفاظتی |
|
178 |
Teucrium polium L. |
Lamiaceae |
مریم‌نخودی اسپانیایی |
Ch |
IT,M |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
179 |
Thymelaea passerina (L.) Cosson & Germ |
Thymelaeaceae |
دانه پرستو |
Th |
ES,IT,M |
یک‌ساله |
|
180 |
Trachynia distachya (L.) Link |
Poaceae |
گیس‌بافته |
Th |
SS, IT, M |
علوفه‌ای |
|
181 |
Tribulus terrestris L. |
Zygophyllaceaee |
خارخسک |
Th (He) |
SS, IT,ES, M |
علوفه‌ای - دارویی |
|
182 |
Tricholaena teneriffae (L.F.) Link |
Poaceae |
- |
He |
M,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
|
183 |
Trichodesma africanum (L.) R.Br. |
Boraginaceae |
فانوس‌آبی افریقایی |
He |
SS |
حفاظتی- دارویی |
|
184 |
Trigonella stellata Forssk. |
Papilionaceae |
شنبلیله ستاره‌ای |
Th |
SS, IT |
علوفه‌ای - دارویی |
|
185 |
Trigonellauncata Boiss & Noe |
Papilionaceae |
شنبلیله قلاب‌دار |
Th |
SS,It |
علوفه‌ای - دارویی |
|
186 |
Verbascum farsistanicum (Murb.) Hub.- Mor. |
Scrophulariaceae |
گل ماهور جنوبی |
He |
SS,It |
حفاظتی |
|
187 |
Zataria multiflora Boiss. |
Lamiaceae |
آویشن شیرازی |
Ch |
IT,SS |
حفاظتی- دارویی |
|
188 |
Ziziphora tenuior L. |
Lamiaceae |
کاکوتی |
Th |
IT |
دارویی |
|
189 |
Ziziphus spina- christi (L.) Willd. |
Rhamnaceae |
کنار، سدر |
Ph |
SS |
حفاظتی- علوفه‌ای - دارویی |
|
190 |
Zygophyllum atriplicoides Fisch & C.A.Mey |
Zygophyllaceaee |
قیچ |
Ph |
IT,SS |
حفاظتی- علوفه‌ای |
شکل 4- گونه دارویی اشوارک (Rhazia stricta)
شکل 5- گونه اسانس‌دار مریم‌گلی (Salvia macilenta)
شکل 6- گونه درختچه‌ای گیشدر (Periploca aphylla)
شکل 7- گونه کلاجوک (Platychaete aucheri)
بحث و نتیجه‌گیری
پرداختن به شناسایی گونه‌های گیاهی یک منطقه ما را در تعیین پتانسیل قابلیت‌های رویشی، شناسایی گونه‌های مقاوم، در حال انقراض و کمک به حفظ آن‌ها، شناسایی گیاهان دارویی، امکان دسترسی سریع و آسان به گونه‌های گیاهی، امکان افزایش تعداد گونه‌ها و استفاده اصولی از آن‌ها و تعیین نقشه پوشش گیاهی کمک مینماید (2و 6) و این بررسی در همین راستا انجام گرفت. دراین بررسی تعداد 190 گونه گیاهی از منطقه جمع‌آوری و شناسایی گردید که به 50 تیره (1 تیره بازدانه، 47 تیره دولپه‌ای و 2 تیره تک‌لپه‌ای) و 149 جنس تعلق دارند. وجود این تعداد گونه در بخشی از این ناحیه وسیع و شرایط اقلیمی خشک با میزان بارندگی سالیانه 6/154 میلی‌متر نشان از حضور تنوع متوسط گونه‌ها می‌باشد. مقایسه نتایج این تحقیق با نتایج مطالعات فلوریستیک گزارش شده از استان چنین نشان می‌دهد که در نواحی واقع در شرق استان هرمزگان تعداد گونه‌های کمتری رویش دارند. ازجمله این گزارش‌ها می‌توان به گزارش ارائه‌شده توسط نجفی (2007) (8) و عطّار و همکاران (2004) (10) اشاره کرد. در این بررسی تعداد گیاهان تک‌لپه‌ای نسبت به تعداد گیاهان دولپه‌ای بسیار کمتر بود (23 به 166 گونه). هاچینسون (1975) می‌گوید گیاهان تک‌لپه‌ای به دلیل این‌که وابستگی خود را به محیط‌های مرطوب بیش از گیاهان دولپه‌ای حفظ کرده‌اند، بنابراین دراین مناطق فراوانی بیشتری دارند. ایشان نسبت بین تک‌لپه‌ای به دولپه‌ای را در محیط‌های خشک یک‌به‌چهار تا پنج و در محیط‌های آبی یک‌به‌یک برآورد می‌کند (11). دراین بررسی این نسبت یک‌به‌هفت بود. با نگاهی به تیره‌های گیاهی می‌بینیم تیره‌های کاسنی (Asteraceae)، پروانه‌آساها (Papilionaceae) و گندمیان (Poaceae) بیشترین گونه‌های منطقه را شامل هستند. فراوانی گیاهان این تیره‌ها ممکن است به دلیل فراوانی زمین‌های زراعی، خاک‌های شور و درصد بالای تخریب پوشش گیاهی منطقه باشد (4). نتایج حاصل از طبقه‌بندی شکل زیستی نشان‌دهنده این است که گیاهان تروفیت و همی‌کریپتوفیت فراوانترین شکل زیستی می‌باشند. سایر شکل‌های زیستی به ترتیب فانروفیت و کامفیت هستند. ژئوفیت درصد بسیار کمی از گیاهان منطقه را شامل می‌شود، که با مطالعات عطّار و همکاران (2004) (10)، سلطانی‌پور (2006) (3) و نجفی (2007) (8) مطابقت دارد. عوامل مؤثر در استقرار گونه‌های گیاهی مختلف عمدتاً چهار عامل مختلف مانند کلیماتیک، ادافیک، بیولوژیک و توپوگرافیک می‌باشد. قابل‌ذکر است که شکل‌های زیستی گیاهان هر منطقه با شرایط اقلیمی آن منطقه در ارتباط است، به طوری‌که به‌عنوان معیاری برای توصیف اقلیم هر منطقه محسوب می‌گردد. همچنین، شکل رویشی غالب در هر منطقه معیاری برای تعیین میزان بارندگی و مدت‌زمان فصل خشک است (11). غالبیت شکل‌های زیستی تروفیت و همی‌کریپتوفیت حاکی از شرایط زیست‌محیطی سخت حاکم بر منطقه است. حضور غالب تروفیت و همی‌کریپتوفیت در نواحی کوه گنو (8) و جزایر قشم (10) و هرمز (32) نیز مطابق با نتایج حاصل از این تحقیق می‌باشد. شکل زیستی منطقه نشانگر فلور تیپیک مناطق خشک و بیابانی است که در آن تروفیت‌ها بیشترین سهم را دارند. تروفیت‌ها گیاهانی هستند که قبل از رسیدن دوره خشکی دوره زادآوری خود را تکمیل می‌کنند. این گیاهان و گیاهان فانروفیت تحمل‌کننده خشکی هستند. بررسی پراکنش جغرافیایی این گیاهان نشان داد که 26 درصد گونه‌ها (49 گونه) متعلق به ناحیه صحارا - سندی، 12 درصد گونه‌ها (22 گونه) متعلق به ناحیه ایرانو- تورانی، 25 درصد گونه‌ها (47 گونه) مشترک در دو ناحیه صحارا -سندی و ایرانو - تورانی و 3 درصد گونه‌ها (5 گونه) جهان‌وطن هستند. ازلحاظ تحلیل پراکندگی جغرافیایی عناصر موجود در این منطقه، دلیل فراوانی عناصر صحارا - سندی و ایرانو – تورانی، حضور فراوان شکل‌های زیستی تروفیت و همی‌کریپتوفیت و شرایط محیطی خاص حاکم بر منطقه است. باتوجه به تعلق بالای گیاهان منطقه به ناحیه رویشی صحارا - سندی و مشترک با سایر نواحی، نتایج بیان‌کننده تعلق منطقه به این ناحیه رویشی است. بالطبع درصد پایین و یا نبود گیاهان سایر نواحی دیگر به علت دوری منطقه از نواحی دیگر است. این موضوع در مطالعات عطّار و همکاران (2004) (10)، سلطانی‌پور (2006) (3) و لئونارد (2003) (12) نیز تائید شده است. حضور 29 گونه انحصاری دراین منطقه حاکی از اهمیت این ناحیه و حضور ذخایر ژنتیکی باارزش می‌باشد. شایان ذکر است که حضور قابل‌توجه گونه‌های انحصاری در ناحیه صحارا - سندی توسط نجفی (1386) (8) نیز گزارش شده است. اهمیت این گونه‌ها به حدی است که تفکیک واحدهای فلوریستیکی براساس این گونه‌ها ارائه می‌شود و میزان آن در فلور هر ناحیه نشان‌دهنده موقعیت جغرافیایی گیاهی، شرایط اکولوژیک، تاریخ تکامل فلور و اهمیت پوشش گیاهی است (9).
سپاسگزاری
نگارندگان از معاونت آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان هرمزگان کمال تشکر و قدردانی را دارند.
(علمی)', './data/plant/coversheet/cover_fa.jpg'))
دوره 33، شماره 3
مهر 1399صفحه 662-676
- تاریخ دریافت: 25 اردیبهشت 1397
- تاریخ بازنگری: 03 آبان 1397
- تاریخ پذیرش: 25 دی 1397