نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
3 عضو هیات علمی، دانشگاه صنعتی شاهرود
چکیده
اسیدسالیسیلیک بعنوان یک تنظیمکننده رشدی است که در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی در گیاهان سهم بسزایی دارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر محلولپاشی اسیدسالیسیلیک بر روی خصوصیات کمی و کیفی رقم انگور ریشبابا در تاکستانی در سال 1393-1392، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. تیمار مورد آزمایش محلولپاشی اسیدسالیسیلیک به غلظت 150 میلیگرم بر لیتر بصورت محلول پاشی در 4 مرحله رشدی شامل: مرحله رشد رویشی، 50% گلدهی، غوره کامل و 3 هفته قبل از برداشت بود. نتایج نشان داد، کاربرد اسید-سالیسیلیک باعث افزایش تعداد خوشه در درخت، طول و عرض خوشه، تعداد حبه در خوشه، طول و عرض حبه، میانگین وزن 100 حبه، حجم آب میوه، میزان قند کل میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون و وزن تک بذر در رقم ریشبابا را نسبت به تیمار شاهد شد در حالیکه درصد مواد جامد محلول کل نسبت به شاهد افزایش معنی داری نداشت. به طورکلی نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که محلولپاشی با غلظت 150 میلیگرم بر لیتر اسیدسالیسیلیک در بهبود مراحل رشدی و عملکرد انگور تاثیر مثبتی دارد.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Investigation of Salicylic acid effect in different growth stages on quality and quantity of Grape varieties rish baba in Shahrood
نویسندگان [English]
1 MS student
2 faculty member of Islamic Azad University of Damghan Branch
3 faculty member, Shahrood Industrial University, Shahrood
چکیده [English]
Salicylic acid is one of growth regulator that has important role in regulation physiologic process in plants. Current investigation for studying effect of salicylic acid spraying on qualitative and quantitative characteristics in Rishbaba grape at grape orchard in 2013- 2014, performing in randomized complete block design with 4 repelication. The treatment in experiment was 150 mg/lit concentration of salicylic acid in 4 growth stages includes: vegetative growth, 50% of flowering, complete sour grapes, and three weeks before harvest. The results shows that applying salicylic acid increased cluster number in tree, cluster length, berries number in cluster, length and width of berries, average weight in 100 berries, juice volume, total sugar in fruit, titratable acidity and single seed weight in Rishbaba cultivar than control. Percentage of total soluble solids did not increase than control. In general, results of this research show that 150 mg/lit concentration of salicylic acid spraying has positive effect on improved growth stages and grape production.
کلیدواژهها [English]
ارزیابی تأثیر اسیدسالیسیلیک در مراحل مختلف رشدی بر خصوصیات کمی و کیفی انگور رقم ریش بابا در شاهرود
حوریه محمدی1، بهراه کاشفی1* و حسن خوش قلب2
1 دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، گروه کشاورزی
2 شاهرود، دانشگاه صنعتی شاهرود
تاریخ دریافت: 14/9/93 تاریخ پذیرش: 4/3/94
چکیده
اسیدسالیسیلیک بهعنوان یک تنظیمکننده رشدی در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی در گیاهان سهم بسزایی دارد. این پژوهش بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی اسیدسالیسیلیک بر روی خصوصیات کمی و کیفی رقم انگور ریشبابا در تاکستانی در سال 1393-1392، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمار مورد آزمایش محلول اسیدسالیسیلیک به غلظت 150 میلیگرم بر لیتر بصورت محلولپاشی در 4 مرحله رشدی شامل: مرحله رشد رویشی، 50% گلدهی، غوره کامل و 3 هفته قبل از برداشت بود. نتایج نشان داد که کاربرد اسیدسالیسیلیک باعث افزایش تعداد خوشه در درخت، طول و عرض خوشه، تعداد حبه در خوشه، طول و عرض حبه، میانگین وزن 100 حبه، حجم آب میوه، میزان قند کل میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون و وزن تک بذر در رقم ریشبابا را نسبت به تیمار شاهد شد، در حالیکه درصد مواد جامد محلول کل نسبت به شاهد افزایش معنیداری نداشت. به طورکلی نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که محلولپاشی با غلظت 150 میلیگرم بر لیتر اسیدسالیسیلیک در بهبود مراحل رشدی و عملکرد انگور تأثیر مثبتی داشت.
واژههای کلیدی: اسیدیته، تنظیمکننده رشد، حبه انگور، عملکرد، مواد جامد محلول.
* نویسنده مسئول، تلفن: 09125319540 ، پست الکترونیکی: Bahareh.kashefi@gmail.com
مقدمه
انگور یا مو با نام علمی vinifera Vitis، یکی از انواع گیاهان دولپه میباشد. انگور میوهای بهشتی است که شامل ویتامینهای A، B و C میباشد. همچنین دارای مقادیری منیزیم، کلسیم، آهن، فسفر، پتاسیم و آلبومین است (5). اسیدسالیسیلیک متعلق به گروهی از ترکیبات فنلی است که به طور وسیعی در گیاهان وجود دارد و امروزه به عنوان ماده شبه هورمونی محسوب میگردد. این گروه از ترکیبات به عنوان تنظیمکننده رشد عمل میکنند. سالیسیلیک اسید ترکیب فنولیکی طبیعی، سالم و بیخطر است که به عنوان هورمون گیاهی نیز شناخته میشود و بر طیف وسیعی از واکنشهای متابولیکی و فیزیولوژیکی در گیاهان مؤثر است. از اسیدسالیسیلیک برای جلوگیری از اثرات مخرب تنشهای محیطی مثل گرما، سرما، فلزات سنگین و خشکی استفاده میشود. سالیسیلیک اسید از جمله هورمونهای گیاهی است که اثرات بهبوددهندهای روی رشد و عملکرد گیاهان تحت شرایط مختلف محیطی دارد (10). اثر تیمار قبل و پس از برداشت اسیدسالیسیلیک بر برخی شاخصهای کیفی انگور رقم بیدانه سفید مشخص کرد، بر سفتی حبه و ظاهر دیداری خوشه و حبهها و کاهش آلودگیهای قارچی اثر مثبت داشت و با شاهد اختلاف معنیدار نشان داد (7). اثر اسیدسالیسیلیک بر کیفیت، کنترل پوسیدگی قارچی و عمر انباری انگور رقم بیدانه سفید نشان داد که کاربرد اسیدسالیسیلیک نقش مهمی در حفظ کیفیت میوه و تازگی چوب خوشه داشت و باعث کاهش تلفات آب و پوسیدگی قارچی حبهها شد (1). ارزیابی اثر سالیسیلیکاسید بر حفظ کیفیت پس از برداشت میوه سیب رقم گلاب کهنز نشان داد که تیمار پس از برداشت سالیسیلیکاسید با کاهش قهوهای شدن و حفظ ویژگیهای کیفی منجر به افزایش عمر پس از برداشت سیب گلاب کهنز گردید (13). اثر اسیدسالیسیلیک بر ویژگیهای کیفی و ماندگاری آلو رقم قطره طلا نشان داد، بر روی درصد کاهش وزن تر میوه، pH و اسیدیته در سطح آماری 1 درصد و بر میزان ویتامین ث تأثیر معنیداری در سطح احتمال 5 درصد به همراه داشت (8).
با توجه به نقش اسیدسالیسیلیک در بهبود شرایط رشدی، هدف از این پژوهش بررسی کاربرد سطوح مختلف اسیدسالیسیلیک بر خصوصیات کمی و کیفی میوه انگور رقم ریش بابا میباشد.
مواد و روشها
این تحقیق در تاکستانی با وسعت 12000 هزار مترمربع واقع در منطقه جاده مجن، در شهرستان شاهرود بر روی رقم انگور ریشبابا در سال 1392- 1393 انجام شد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با تیمار 150 میلیگرم بر لیتر اسیدسالیسیلیک، در 4 مرحله رشدی و شاهد و 4 تکرار اجرا شد.
1: شاهد
2: مرحله رشد رویشی (زمان قبل از پیدایش گلدهی)
3: 50% گلدهی
4: قبل از رنگگیری میوه (غوره کامل)
5: سه هفته قبل از برداشت
محلول اسیدسالیسیلیک مورد نیاز توسط دستگاه سمپاش به قسمتهای مختلف درخت در نوبت عصر پاشیده شد. درجه حرارت در اردیبهشتماه به طور متوسط 8/17 سانتیگراد، رطوبت نسبی هوا 43% و میزان بارندگی 5/13 میلیمتر بود. مرحله اول محلولپاشی (مرحله رشد رویشی) در اواسط اردیبهشت، مرحله دوم محلولپاشی (50% گلدهی) در اواخر اردیبهشت و مرحله سوم (قبل از رنگگیری میوه) در اواسط تیر با درجه حرارت 6/26 سانتیگراد، رطوبت نسبی هوا 40% و مرحله چهارم (سه هفته قبل از برداشت) در اواخر مردادماه با درجه حرارت 4/26 سانتیگراد، رطوبت نسبی هوا 45% انجام شد. pH آب برابر با 38/7 و بافت خاک لومی و در عمق 0 تا 90 سانتیمتری خاک اندازهگیری شد.
جدول 1- نتایج تجزیه خاک باغ انگور
عمق Depth |
درصد اشباع S.P |
هدایت الکتریکی EC*103 |
اسیدیته pH |
درصد مواد خنثی شونده T.N.V % |
کربن آلی O.C % |
ازت کل .N Total % |
فسفر قابل جذب P(AV.) p.p.m |
پتاسیم قابل جذب K(A.V.) p.p.m |
درصد رس Clay % |
درصد لای Silt % |
درصد شن Sand % |
بافت خاک Texture |
40- 0 |
34 |
1 |
1/8 |
6/36 |
4/0 |
03/0 |
5/14 |
265 |
23 |
42 |
45 |
لومی |
90 - 40 |
30 |
73/0 |
2/8 |
9/34 |
3/0 |
03/0 |
8/12 |
245 |
21 |
34 |
45 |
لومی |
صفات مورد بررسی شامل زمان خوشهدهی، تعداد خوشه در بوته، میانگین وزن خوشه (g)، طول و عرض خوشه (cm)، نسبت طول به عرض خوشه، زمان گلدهی، تعداد حبه در خوشه، میانگین وزن 100 حبه (g) و حجم آب میوه (ml)، طول و عرض حبه (cm)، نسبت طول به عرض میوه، وزن گوشت میوه و تک بذر، زمان رسیدن میوه، نسبت مواد جامد محلول به اسید، درصد مواد جامد محلول کل (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون و میزان قند کل میوه بودند.
به منظور اندازهگیری درصد مواد جامد محلول کل (TSS)، ابتدا آب میوه گرفته شده و پس از صاف کردن با کاغذ صافی توسط دستگاه قندسنج (رفرکتومتر) میزان درجه بریکس را که نشاندهنده میزان مواد جامد محلول در آبمیوه میباشد، قرائت شد. به این منظور ابتدا دستگاه را توسط آب مقطر تنظیم و بعد یک قطره آبمیوه در محفظه مخصوص قرار داده و پس از بستن درب محفظه عدد از درون عدسی چشمی قرائت گردید (3).
برای اندازهگیری اسیدیته قابل تیتراسیون، تعدادی خوشه از هر واحد آزمایشی به صورت مجزا برای هر رقم بطور تصادفی انتخاب گردید. با استفاده از دستگاه آبمیوهگیری نسبت به تهیه عصاره اقدام شد. سپس مقدار 20 سیسی عصاره هریک از تیمارها انتخاب و با استفاده از کاغذ صافی، صاف گردید. مقدار 80 سیسی آب مقطر برای رقیقسازی عصاره به آن اضافه و بهمنظور تیتراسیون اسیدیته میوه از سود 1/0 نرمال استفاده شد و برای مشاهده تغییر رنگ حاصل از تیتراسیون چند قطره فنلفتالئین به عصاره اضافه شد. سپس عمل تیتراسیون انجام و بهمحض مشاهده اولین تغییر رنگ در عصاره میزان سود مصرفی ثبت گردید. با توجه به اینکه اسید غالب در حبههای انگور در موقع رسیدن، اسیدتارتاریک است، بنابراین محاسبه میزان اسید قابل تیتراسیون براساس میزان اسید از فرمول (V×75/0=M) محاسبه گردید. در این فرمول V میزان سود مصرفی و عدد ثابت 75/0 ضریب ثابت اسیدتارتاریک است. از اینرو میزان اسید برحسب گرم بر لیتر با استفاده از فرمول زیر محاسبه شد (12).
100 × حجم سود مصرفی × نرمالیته سود × گرم اسید |
= میلیگرم اسید در 100 سیسی آبمیوه |
وزن نمونه ×100 |
میزان قند کل میوه: فهلینگ A: 173 گرم تارتارات سدیم پتاسیم (نمک راشل) و 50 گرم هیدروکسیدسدیم را در آب حل کرده و آنگاه حجم محلول را به 500 سیسی رسانده و بعد از پنبه نسوز عبور داده شد تا صاف شود. فهلینگ B: 34 گرم کریستال سولفات مس را که 5 مولکول آب متبلور دارد در آب حل کرده، حجم آن را به 500 سیسی رسانده و بعد از پنبه نسوز عبور داده تا صاف شود. 1 سیسی از فهلینگA با 1 سیسی فهلینگ B با 2 سیسی عصاره میوه جوشانده شد. در صورت عدم تشکیل رسوب دوباره چند قطره اضافه شده و در نهایت رسوب زرد تا آجری رنگ حاصل گردید. سپس رسوب ایجاد شده وزن گردید (9).
بررسیهای آماری
بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SAS و برای مقایسه میانگین از آزمون چند دامنهای دانکن استفاده شد. رسم نمودارها با استفاده از نرمافزار Excel انجام گردید.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از تجزیه واریانس (جدول 2) نشان داد که تیمار اسیدسالیسیلیک به طور معنیداری بر صفات مورد ارزیابی تأثیر داشت.
تعداد خوشه در بوته و تعداد حبه در خوشه: براساس نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس (جدول 2) بین مراحل مختلف محلولپاشی از لحاظ میزان تعداد خوشه در بوته و تعداد حبه در خوشه در سطح 1% تفاوت معنیداری وجود داشت. مقایسه میانگین نشان داد در مراحل مختلف محلولپاشی اسید سالیسیلیک در گروههای مختلف قرار گرفتند. بالاترین میزان تعداد خوشه در بوته در مرحله رشد رویشی (62/10) و پایینترین در شاهد (75/4)، و بالاترین میزان تعداد حبه در خوشه در مرحله 3 هفته قبل از برداشت (50/247) و پایینترین در مرحله شاهد (56/104) مشاهده شد (جدول 3). اسیدسالیسیلیک همانند اکسین در تنظیم طویل شدن و تقسیم سلولها دخالت دارد. سالیسیلیک اسید از جمله هورمونهای گیاهی است که اثرات بهبوددهندهای روی رشد و عملکرد گیاهان در شرایط مختلف محیطی دارد و میتواند بهعنوان یک تنظیمکننده رشد برای بهبود رشد گیاه در شرایط تنش مورد استفاده قرار گیرد. اسیدسالیسیلیک همانند اکسین در تنظیم طویل شدن و تقسیم سلولها دخالت دارد (10). تیمار گیاهان با اسیدسالیسیلیک در زمان رشد رویشی گیاه تأثیر بیشتری بر تعداد خوشه دارد، و با توجه به اینکه اسیدسالیسیلیک بهعنوان یک ماده شبه هورمونی شناخته شده است، بنظر میرسد این ماده با تأثیر بر مریستمهای رویشی و زایشی موجب افزایش تعداد خوشهها میگردد (11).
طول و عرض خوشه: طبق نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس (جدول 2) بین مراحل مختلف محلولپاشی از لحاظ میزان طول و عرض خوشه در سطح 1% معنیدار بود. مقایسه میانگین نشان داد که طول و عرض خوشه در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند (جدول 3). مقایسه میانگین نشان داد بالاترین میزان طول خوشه در مرحله 50% گلدهی (72/33 سانتیمتر) و پایینترین در مرحله شاهد (86/24 سانتیمتر) و بالاترین میزان عرض خوشه در مرحله 50% گلدهی (42/15 سانتیمتر) و پایینترین در مرحله شاهد (44/10 سانتیمتر) بود. طول و عرض خوشه به شدت به رشد گیاه وابسته است. از آنجا که پدیده رشد حاصل فعالیتهای حیاتی در شرایطی است که گیاه باید آب کافی در اختیار داشته باشد، در صورت عدم تأمین آب مورد نیاز به دلیل کاهش فشار تورژسانس، سلولهای در حال رشد و تأثیر بر طول سلولها، کاهش ارتفاع رخ میدهد. با توجه به اثر هورمون اسیدسالیسیلیک بر تقسیم سلولی گیاهان میتوان به این نتیجه رسید که با اعمال هورمون طول خوشه افزایش یافته است. کاهش وزن عمدتاً به تنفس، تعرق و فعالیتهای متابولیکی در میوه تنظیم میشود که اسیدسالیسیلیک با بستن روزنهها منجر به سرکوب میزان تنفس و افزایش وزن میوهها میشود (14). تیمار سالیسیلیکاسید باعث افزایش طول ریشه و اندام هوایی شد. سازوکاری که سالیسیلیکاسید، رشد ریشه و بخش هوایی را در برخی گیاهان افزایش میدهد، بخوبی شناخته نشده است، اما احتمال داده میشود که سالیسیلیکاسید طویل شدن و تقسیمسلولی را به همراه مواد دیگری، از قبیل اکسین تنظیم میکند. همچنین سالیسیلیکاسید در سنتز پروتئینهای خاصی به نام پروتئین کیناز نقش دارد که این پروتئینها نیز نقش مهمی در تنظیم تقسیم، تمایز و ریختزایی سلول ایفا میکنند (14).
طول و عرض حبه: نتایج این آزمایش مطابق جدول تجزیه واریانس (جدول 2) نشان داد که بین مراحل مختلف محلولپاشی میزان طول و عرض حبه در سطح 1% معنیدار شد. مقایسه میانگین نشان داد که طول و عرض حبه در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند (جدول 3). مقایسه میانگین نشان داد که بالاترین میزان طول حبه در مرحله 50% گلدهی (15/2 سانتیمتر) و پایینترین در مرحله شاهد (55/1 سانتیمتر) و بالاترین میزان عرض حبه در غوره کامل (17/4 سانتیمتر) و پایینترین در مرحله رشد رویشی (20/3 سانتیمتر) مشاهده شد. اسیدسالیسیلیک بهعنوان یک کوفاکتور در سنتز هورمون اکسین عمل میکند که با سنتز کافی این هورمون اندازه سلولها افزایش مییابد. احتمالا افزایش طول حبهها با این مکانیسم مرتبط بوده و در مجموع موجب افزایش عملکرد و بازارپسندی میوه خواهد شد (4). PH پایین سالیسیلیکاسید و غلظت کم آن میتواند با فعال کردن پمپهای پروتون غشاء موجب افزایش جذب مواد غذایی و فشار اسمزی شده، در نتیجه میزان بیوسنتز و مادهسازی افزایش مییابد. همراه با این افزایش مادهسازی PH اسیدی موجب سست شدن دیواره شده و زمینه برای رشد سلولها فراهم میگردد، بدین ترتیب طول دانهرست نیز افزایش مییابد. اما غلظتهای زیاد سالیسیلیکاسید همانند عامل تنشزا موجب کاهش بیوسنتزها شده است. این کاهش مادهسازی، باعث کاهش وزن و طول دانه میگردد (14).
میانگین وزن خوشه و وزن 100 حبه: طبق جدول تجزیه واریانس (جدول 2) بین مراحل مختلف محلولپاشی از لحاظ میزان میانگین وزن خوشه و وزن 100 حبه در سطح 1% تفاوت معنیداری وجود داشت. مقایسه میانگین نشان داد که میانگین وزن خوشه و وزن 100 حبه در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند (جدول 3). بالاترین میزان میانگین وزن خوشه در غوره کامل (14/700 گرم) و پایینترین در مرحله شاهد (44/400 گرم) و بالاترین میزان میانگین وزن 100 حبه در مرحله 3 هفته قبل از برداشت (13/586 گرم) و پایینترین در مرحله شاهد (81/344 گرم) مشاهده شد. اسیدسالیسیلیک از طریق افزایش طول ریشه زمینه لازم را برای افزایش جذب آب و مواد غذایی فراهم کرده و باعث افزایش فتوسنتز و در نتیجه مواد فتوسنتزی بیشتری را در جهت توسعه اندامهای زایشی اختصاص داده است و در نتیجه باعث افزایش وزن خوشه شده است. همچنین گزارش شده است کاهش وزن بدلیل فعالیت متابولیکی، تنفسی و تراوشی است و اسیدسالیسیلیک به عنوان یک دهنده الکترون که رادیکالهای آزاد تولید میکند باعث ممانعت از تنفس طبیعی میشود (15).
درصد مواد جامد محلول کل: نتایج تجزیه واریانس (جدول 2) نشان داد درصد مواد جامد محلول کل در تمام مراحل محلولپاشی اختلافی با شاهد نداشتند. در نتیجه باعث کاهش درصد مواد جامد محلول شدند. مقایسه میانگین نشان داد که درصد مواد جامد محلول کل در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند. بالاترین میزان درصد مواد جامد محلول کل در مرحله شاهد (71/18) و پایینترین در مرحله 50% گلدهی (15/14) مشاهده شد (جدول 3). میوههای انگور نیازمند به داشتن بیشترین میزان TSS به دلیل قابل پذیرش بودن برای مصرفکنندگان هستند. محققان دریافتند مصرفکنندهها میوههای شیرینتر (TSS>13%) را نسبت به میوههایی با شیرینی کمتر (TSS<13%) ترجیح میدهند. مقدار مواد جامد محلول در طول دوره محلولپاشی کاهش پیدا کرد که این کاهش مواد جامد محلول، در اثر شکستن کربوهیدراتها و مواد پکتیکی، هیدرولیز پروتئینها و تجزیه گلیکوساکاریدها به واحدهای کوچکتر در طی فرایند تنفس میباشد. طبیعت فاسدشدنی میوهها منجر به کاهش کیفیت میوه میشود و با کاهش سریع در میزان مواد جامد محلول همراه است. تیمار اسیدسالیسیلیک به طور معنیداری میزان مواد جامد محلول را در غلظتهای مورد استفاده بهتر حفظ میکند (1).
شکل 1- مراحل مختلف محلولپاشی اسیدسالیسیلیک بر درصد مواد جامد محلول کل در رقم ریشبابا
البته افزایش مقدار مواد جامد محلول بدلیل کاهش وزن و غلظت آب میوه میتواند باشد (16). سالیسیلیکاسید به عنوان عامل بهبوددهنده آمده است و گمان میرود افزایش قند به دلیل افزایش میزان کلروفیل و متعاقب آن افزایش بازده دستگاه فتوسنتزی باشد (5).
حجم آب میوه: طبق جدول تجزیه واریانس (جدول 2) بین مراحل مختلف محلولپاشی در سطح 1% تفاوت معنیداری مشاهده شد. مقایسه میانگین نشان داد که حجم آب میوه در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند. بالاترین میزان حجم آب میوه در مرحله 3 هفته قبل از برداشت (19/307 میلیمتر) و پایینترین در مرحله شاهد (31/189 میلیمتر) مشاهده شد (جدول 3). افزایش مواد جامد محلول در طول مدت محلولپاشی در نتیجه کاهش حجم آب میوه و تجزیه قندهای مرکب به قندهای ساده میباشد (6).
میزان قند کل میوه: براساس نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس (جدول 2) بین مراحل مختلف محلولپاشی در سطح 1% تفاوت معنیداری مشاهده شد. مقایسه میانگین نشان داد که میزان قند کل میوه در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند. بالاترین میزان قند کل میوه در مرحله 3 هفته قبل از برداشت (51/4) و پایینترین در مرحله رشد رویشی (07/3) بود (جدول 3). با توسعه مراحل رشید و محلولپاشی اسیدسالیسیلیک میزان قند کل میوه افزایش یافت (جدول 3). در طی فرآیند رشد، نشاسته در انگور به قندهای محلول تبدیل میشود. مزه قابل ترجیح انگور، یک ترکیب ایدهآل از قندها، اسیدهای ارگانیک و ترکیبات فرار در میوه است که بعنوان یک فاکتور کیفیتی مهم در ارزیابی میزان ذخیرهسازی (قند) محسوب میگردد (2).
شکل 2- مراحل مختلف محلولپاشی اسیدسالیسیلیک بر میزان قند کل میوه در رقم ریش بابا
اسیدیته قابل تیتراسیون: نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس (جدول 2) بین مراحل مختلف محلولپاشی در سطح 1% تفاوت معنیداری نشان داد. مقایسه میانگین نشان داد که اسیدیته قابل تیتراسیون در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند. بالاترین اسیدیته قابل تیتراسیون در مرحله 3 هفته قبل از برداشت (46/8) و پایینترین در مرحله شاهد (39/5) بود (جدول 3). مزه قابل ترجیح انگور یک ترکیب ایدهآل از قندها، اسیدهای ارگانیک و ترکیبات فرار در میوه است. اسیدیته به طور مستقیم در ارتباط با غلظت اسید آلی غالب در میوه است که یک صفت مهم در نگهداری کیفیت میوه میباشد. اسیدهای آلی به عنوان سوبسترا برای واکنشهای آنزیمی تنفس به کار میروند، بنابراین انتظار میرود طی دوره اسیدیته میوه کاهش یابد. کاهش اسیدیته به علت تغییرات بیوشیمیایی ترکیبات آلی میوه در طی فرایند تنفس بسیار محتمل است. البته کاهش TA در میوهها در نتیجه اسیدها به قندها در طول تنفس ایجاد میشود (18).
شکل 3- مراحل مختلف محلولپاشی اسیدسالیسیلیک بر بر اسیدیته قابل تیتراسیون در رقم ریش بابا
وزن گوشت میوه و تک بذر: نتایج جدول تجزیه واریانس (جدول 2) نشان داد که بین مراحل مختلف محلولپاشی از لحاظ وزن گوشت میوه و تک بذر در سطح 1% تفاوت معنیداری وجود داشت. مقایسه میانگین نشان داد که وزن گوشت میوه و تک بذر در مراحل مختلف محلولپاشی در گروههای مختلف قرار گرفتند (جدول 3). بالاترین وزن گوشت میوه در مرحله 50% گلدهی (68/538) و پایینترین در مرحله شاهد (411) و بالاترین وزن تک بذر در مرحله 3 هفته قبل از برداشت (87/13) و پایینترین در مرحله شاهد (75/10) بود (4). رشد گیاه بستگی زیادی به تقسیم سلولی دارد. نتایج نشان داده است که اسیدسالیسیلیک نقش مهمی را در تقسیم میتوز بازی میکند. اسیدسالیسیلیک جزء اصلی آنزیمهایی است که فعالیتهای متابولیکی را در گیاهان کنترل میکند. کاربرد خارجی اسیدسالیسیلیک باعث کاهش پوسیدگی، تأخیر در رسیدگی، افزایش وزن و گسترش عمر در انواع میوهها شده است (17).