Diatom flora of Marbareh river, Dez catchment, Lorestan, Iran

Document Type : Research Paper

Authors

1 Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. of Iran

2 Department of Biology, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, I.R. of Iran

3 Department of biology, Garmsar branch, Islamic Azad university, Garmsar, Iran

Abstract

Marbareh river is one of the tributaries of Sezar and Dez rivers which is used for irrigating the agricultural lands of villages around the cities of Azana and Dorud. In this research, Diatom flora of Marbareh river was investigated for the first time. Sampling was done from rocks and sediments of the river seasonally from July 2013 till June 2014. Navicula, Cymbella, Nitzschia, Gomphonema and Diatoma occurred in all sites during the sampling period. It is in the case that some other genera such as Cymbopleura, Gyrosigma, Stauroneis, Meridion, Didymosphenia and Ulnaria were observed seasonally. Totally, 30 species were identified which belong to pennate diatoms. Comparing the diatom flora of Marbareh river with those of other Iranian waterbodies Iran showed that some species like Diatoma vulgaris, Diatoma moniliformis, Gomphonema olivaceum, Cocconeis placentula var. lineata, Gomphonema parvulum and Ulnaria ulna are widespread in Iran. However, more research work should be done to reveal the distribution pattern of other species.

Keywords

Main Subjects

فلور دیاتومه­های رودخانه ماربره، حوضه آبریز دز در لرستان، ایران

سمیه خیری1*، مصطفی توکلی2 و زهرا اوراقی اردبیلی2

1 تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

2 گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار،گروه زیست‌شناسی

تاریخ دریافت: 19/1/95                تاریخ پذیرش: 29/8/95

چکیده

رودخانه ماربره از سرشاخه­های رود سزار و دز است که آب آن در مصارف آبیاری اراضی روستاهای اطراف شهرستان دورود و ازنا مورد استفاده قرار می­گیرد. در این مطالعه، فلور دیاتومه­های رودخانه ماربره برای اولین بار بررسی شد. نمونه‌برداری از سنگ و رسوبات رودخانه بصورت فصلی از تیر 1393 تا خرداد 1394 انجام شد. جنس­های NaviculaCymbella, Gomphonema, Nitzschia, وDiatoma  در طی دوره نمونه‌برداری  در همه ایستگاه­ها حضور داشتند. در حالی که حضور تعدادی از جنس­ها مانند Didymosphenia, Meridion, Stauroneis, Gyrosigma, Cymbopleura و Ulnaria بصورت فصلی بود. در مجموع، تعداد 30 گونه شناسایی شد که همه متعلق به گروه دیاتومه­های pennate بودند. مقایسه فلور دیاتومه­های رودخانه ماربره با سایر فلور دیاتومه‌ای منابع آبی ایران نشان داد که تعدادی از گونه­ها مانند Coconeis placentula, Gomphonema olivaceum, Diatoma moniliformis, Diatoma vulgaris, Ulnaria ulnaوGomphonema parvulum دارای گستره پراکنش وسیعی در ایران هستند، در حالی که مطالعات بیشتری لازم است تا الگوی پراکنش سایر گونه­ها مشخص شود.

واژه‌های کلیدی: دیاتومه، رودخانه ماربره، پراکنش، آلودگی، لرستان

* نویسنده مسئول، تلفن تماس:09144487910، پست الکترونیکی،somayyeh.kh@gmail.com

مقدمه

 

دیاتومه‌ها جلبک‌های تک‌ سلولی، یوکاریوتیک و فتوسنتتیک هستند که در انواع اکوسیستم‌های آبی یافت می‌شوند و به‌‌عنوان اتوتروف، نقش مهمی را در چرخه مواد غذایی هر اکوسیستم بازی می‌کنند. دیواره سلولی دیاتومه‌ها دارای سیلیس فراوان است و کلروپلاست آنها دارای کلروفیل a وc است. دیاتومه‌ها بدلیل داشتن گزانتوفیل به رنگ قهوه‌ای طلایی دیده می‌شوند و ماده ذخیره‌ای‌ آنها روغن و کریزولامینارین است و از لحاظ کروموزومی سلول‌های دیپلوئید هستند (8). دیاتومه‌ها بدلیل داشتن دو نوع تاژک مویی و صاف در گامت‌هایشان در گروه جلبک‌های هتروکنت قرار می­گیرند (23). در سه دهه اخیر دیاتومه­ها در پروژه های مدیریت آب مورد استفاده قرار گرفته اند و شاخص­های متعددی بر اساس نوع گونه ای دیاتومه­ها و فراوانی آنها تعریف شده است. بر اساس این شاخص­ها، دیاتومه­های کف زی در بررسی کیفیت آب مورد استفاده قرار گرفته اند . از سوی دیگر، دیاتومه­ها از عناصر مهم اکوسیستم­های آبی و از جمله رودخانه­ها بشمار می­روند. از این‌رو مطالعات تاکسونومیک دیاتومه­ها بدلیل نقششان در این اکوسیستم­ها حائز اهمیت است (10).

مطالعات محدودی در مورد فلور دیاتومه­های منابع آبی کشور تاکنون انجام شده است. از جمله مطالعات هیرانو (9) بر روی جلبک­های شمال و غرب کشور، مقدم (20) بر روی دیاتومه­های رودخانه زاینده رود، کامپره (7) بر روی جلبکهای منطقه کویری کشور، جمالو و همکاران (3) بر روی دیاتومه­های رودخانه جاجرود، نژادستاری (21) بر روی دیاتومه­های دریاچه نور در اردبیل، افشارزاده و همکاران بر روی جلبک­های رودخانه زاینده رود (1)، شمس و همکاران (24) بر روی فیتوپلانکتون­های دریاچه سد زاینده رود، سلطان پور گرگری و همکاران (25) بر روی دیاتومه­های رودخانه­های رامسر، چراغ پور و همکاران (6) بر روی فیتوپلانکتون­های تالاب گندمان، خیری و همکاران (4) بر روی دیاتومه­های رودخانه کرج و زارعی دارکی (5) بر روی جلبک­های اکوسیستم­های ایران می­باشد.

رودخانه ماربره از سرشاخه­های رودخانه سزار در حوضه آبریز دز می­باشد که از ارتفاعات اشترانکوه سرچشمه می­گیرد. این رودخانه از پیوستن آبراهه­های متعدد از جمله رودخانه ازنا در منطقه الیگودرز پدید می­آید و در جهت غرب به شهرستان درود در استان لرستان جریان می­یابد. آب این رودخانه به مصارف آبیاری زمین­های کشاورزی اطراف این شهرستانها می­رسد. تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی فلور دیاتومه­های این رودخانه انجام نشده است و این تحقیق به بررسی تاکسونومیک دیاتومه­های این رودخانه وتغییرات فصلی آنها می­پردازد.

مواد و روشها

برای جمع آوری دیاتومه­ها، نمونه برداری از رسوبات کف رودخانه و سنگ­ها در سه ایستگاه در طول رودخانه انجام شد.  نمونه­ها بطور فصلی از تیر 1393 تا خرداد 1394 جمع آوری شدند. برای تهیه نمونه‌های اپی‌پل، سرنگی با قطر دهانه سه سانتی‌متر حدود دو سانتی‌متر در داخل رسوبات کنار رودخانه فروبرده شد و دهانه آن با کاردک مسدود شد. نمونه‌های اپی‌لیت از تخته‌سنگ‌های رودخانه با مسواک زدن ۱۰۰ سانتی‌متر مکعب از سطح سنگ جمع‌آوری شد. نمونه‌ها در محل در محلول فرمالین 4% تثبیت شدند. برای تمیز سازی نمونه‌ها برای مشاهده میکروسکوپی، نمونه‌ها در محلول آب‌اکسیژنه به مدت دو ساعت در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد جوشانده شدند. سپس ۱۵ سی‌سی محلول اسیدکلریدریک به آن اضافه شد و به‌مدت ۳۰ دقیقه جوشانده شدند تا مواد آلی و کربنات‌ها حذف گردد. برای تهیه لامهای دائمی، از چسب نفراکس استفاده شد. برای شناسایی دیاتومه­ها،  فلور دیاتومه­های آمریکا و فلور دیاتومه­های اروپا (13,14 ,15 ,16 ,17 ,18 ,19 ,22 ,12 ,11) مورد استفاده قرار گرفت. دما در محل اندازه گیری شد و pHو ECنیز با دستگاه pH متر و EC متر 720 سری WTWاندازه گیری شد.

مشخصات جغرافیایی ایستگاه­های نمونه برداری در جدول 1 و نقشه موقعیت جغرافیایی ایستگاه­ها در شکل 1 نشان داده شده است.

نتایج

تاکسونومیک: در کل، 21 جنس و 30 گونه از سه ایستگاه در فصول مختلف شناسایی شد (جدول 2 و شکل­های 40-2). همه گونه­ها متعلق به راسته pennales می­باشند. بالاترین تنوع جنس­ها، متعلق به گروه دو رافه دارن با والو غیر متقارن  با پنج جنس و بعد گروه بدون رافه داران  با چهار جنس  می­باشد. گروه­های  Nitzschiod،  دو رافه داران با والو متقارن با سه جنس، Surirelloid با دو جنس و تک رافه داران با دو جنس در رتبه­های بعدی قرار می­گیرند.

گونه­هایNavicula capitatoradiata,
Navicula cryptotenella
 ، Cymbella excisa ، Nitzschia linearis ، Diatoma vulgaris ،
Nitzschia dissipata  وDiatoma moniliformis  در طول دوره نمونه‌برداری در همه ایستگاه­ها حضور داشتند. در حالی که حضور تعدادی از گونه­ها بصورت فصلی بود. از جمله  Didymosphenia geminata که فقط در تابستان و ایستگاه سوم مشاهده شد. circulare Meridion ، acuminatumGyrosigmaو smithiiStauroneis که در فصول بهار و زمستان و فقط در ایستگاه اول یافت شدند. amphicephala  Cymbopleura در دو فصل زمستان و پاییز و به‌ترتیب در ایستگاه­های اول

و دوم مشاهده شد.

تعدادی از گونه­ها مانند Ulnaria ulna ،
Hantzschia amphyioxis ،   Cocconeis placentula var. lineata ، Cocconeis pediculus و
minutum Encyonema پراکنش بیشتری داشتند و در سه فصل مختلف یافت شدند. Encyonema minutumنیز در فصول بهار، پاییز و زمستان در تمامی ایستگاه­ها مشاهده شد.

 

جدول 1- مشخصات ایستگاه­های  نمونه­ برداری

شماره ایستگاه

مشخصات ایستگاه

1

بالادست روستای کمندان با طول جغرافیایی ۶۷/۲۵ شرقی و ۴۴ /۴۹ شمالی و عرض جغرافیایی ۴۹/۲۵ شرقی و ۴۴/۴۹ شمالی در ارتفاع ۲۰۶۵ متری از سطح دریا و به فاصله ۳۳ کیلومتری ازنا، نزدیک به مرکز پرورش ماهی 1

2

روستای کمندان پایین‌تر از مراکز پرورش ماهی با طول جغرافیایی ۳۹/۴۹ شمالی و ۲۷/۲۶ شرقی و عرض جغرافیایی ۲۴/۱۸ شرقی و ۳۲/۳۳ شمالی در ارتفاع ۲۰۰۶ متری از سطح دریا و به فاصله ۳۱ کیلومتری ازنا

3

پایین‌دست روستا دره تخت زیر پل با طول جغرافیایی ۴۷/۴۹ شمالی و ۴۲/۲۲ شرقی و عرض جغرافیایی ۲۲/۲۲ شرقی و ۳۱/۳۳ شمالی در ارتفاع ۱۸۲۵ متری و به فاصله ۲۰ کیلومتری ازنا نزدیک

 

شکل 1- نقشه ایستگاه‌های نمونه‌برداری

 

شکل­های 40-2: نمای والوی دیاتومه­های رودخانه ماربره. اشکال 3-2، Cocconeis placentula var. lineata. اشکال 5-4،
 Cocconeis pediculus. شکل 6، Achnanthidium cf. rivulare. اشکال8-7، .Ulnaria ulna اشکال 10-9، Diatoma maximum. شکل 11، .Diatoma vulgaris  شکل 12، Diatoma moniliformis. شکل 13، Fragilaria perminuta. شکل 14،
 Meridion circulare. شکل 15، Cymbopleura amphicephala. شکل 16، Cymbella excisa. شکل 17، Encyonema minutum. شکل 18، Cymbella lange-bertalotii. اشکال 20-19، Nacicula recens. شکل 21، Gyrosigma acuminatum. شکل 22، Gomphonema micropus. شکل 23، ­­­Gomphonema cf. olivaceum. شکل 24، Gomphonema olivaceum. اشکال 26-25، Stauroneissmithii. شکل 27،  Diploneis parma. شکل 28، Gronuwia tabellaria. اشکال 30-29، Nitzschia dissipata. شکل 31، Nitazschia linearis. شکل 32، Nitzschia sp.. شکل 33، Hantzschia amphyoxys. شکل 34، Cymatopleura solea var. apiculata. شکل 35، Surirella brebissonii. شکل 36، Surirella angusta. اشکال 38-37، Navicula capitatoradiata. شکل 39، Navicula cf. cryptotenella. شکل 40،Dydimosphenia geminata .

 


Hantzschia amphyoxis در فصول بهار، تابستان و زمستان و در ایستگاه­های دوم و سوم مشاهده شد.
Cocconeis placentula و Cocconeis pediculusنیز در فصول بهار، تابستان و زمستان در ایستگاه­های اول و سوم مشاهده شد. Ulnaria ulnaدر فصل بهار در ایستگاه اول تا سوم و پائیز و زمستان در ایستگاه دوم مشاهده شد. tabellaria Grunowia در فصول بهار، تابستان و پاییز مشاهده شد. این گونه در فصل بهار و پاییز در تمام ایستگاه­ها و در تابستان در ایستگاه اول و دوم یافت شد. تعدادی از گونه­ها نیز در تمام فصول یافت شدند اما پراکنش آنها در ایستگاه­ها فصلی بود. مانند
Fragilaria perminuta که در تمام فصول، در ایستگاه اول یافت شد و در ایستگاه دوم در پاییز و ایستگاه سوم در زمستان یافت شد. Cymatopleura solea var. apiculata   نیز در تمام فصول در ایستگاه اول مشاهده شد ولی در ایستگاه دوم فقط در پاییز مشاهده شد و در ایستگاه سوم مشاهده نشد. Surirella brebissonii, Surirella angusta  در بهار در ایستگاه دوم، تابستان در ایستگاه اول و زمستان و پاییز در ایستگاه سوم حضور داشتند. Achnanthidium cf. rivulare در  بهار، تابستان و زمستان مشاهده شد. اما در بهار در ایستگاه اول و سوم، زمستان در ایستگاه اول و دوم و در تابستان در ایستگاه اول مشاهده شد.


 

جدول 2- لیست گونه­های دیاتومه­های رودخانه ماربره

Achnanthidium cf rivulare Potapova & Ponader

Cocconeis pediculus Ehrenberg

Coccoeis placentula var. lineata (Ehrenberg) Van Heurck

Cymbella excisa Kützing

Cymbella lange-bertalotii Krammer

Cymbopleura amphicephala (Nägeli) Krammer

Cymatopleura solea var. apiculata (W.Smith) Ralfs

Diatoma moniliformis Kützing

Diatoma maximum Fricke in A.Schmidt

Diatoma vulgaris Bory

Diploneis parma Cleve

Dydimosphenia gemintata (Lyngbye) M.Schmidt       

 

Ecyonema minutum (Hilse) D.G.Mann

Fragilaria perminuta (Grunow) Lange-Bertalot

Grunowia tabellaria (Grunow) Rabenhorst

Gyrosigma acuminatum (Kützing) Rabenhorst

Gomphonema micropus Kützing

 

 

Gomphonema olivaceum (Hornemann) Brébissoni

Gomphonema cf. olivaceum (Hornemann) Brébissoni

Hantzschia amphyoxys  (Ehrenberg) Grunow

Meridion circulare (Greville) C.Agardh

Navicula recens (Lange-Bertalot) Lange-Bertalot

Navicula capitatoradiata Germain

Navicula cf. cryptotenella Lange-Bertalot

Nitzschia dissipata (Kützing) Rabenhorst

Nitzschia linearis (Agardh) W. Smith

Nitzschia sp. Hassall

Reimeria sinuta (Gregory) Kociolek et Stoermer

Stauroneis smithii Grunow

Surirella angusta Kützing

Surirella brebissonii  Krammer & Lange-Bertalot

Ulnaria ulna (Kützing) P.Compère 

 

 

نتایج عوامل فیزیکی و شیمیایی نشان داد که تغییرات دمای آب در تابستان C° 22-17، پاییز C° 17-6، زمستان
C° 7-3 و بهار C° 18- 15 می­باشد. همچنین مشاهدات نشان داد که دما از ایستگاه اول تا سوم در حال افزایش است. میانگین اختلاف دما بین ایستگاه اول و دوم یک درجه و ایستگاه دوم و سوم نیز یک درجه است. دامنه تغییرات pH بین 95/6 در ایستگاه اول بهمن و 8/7 در ایستگاه سوم تیر می­باشد. اختلاف pH بین ایستگاه­ها بسیار جزئی و به‌میزان 1/0 است که میزان آن  از ایستگاه اول تا سوم  افزایش می­یابد. هدایت الکتریکی از 196 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در ایستگاه اول تیر تا 356 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در ایستگاه اول اردیبهشت متغیر است. میانگین تغییرات هدایت الکتریکی بین ایستگاه­ها بسیار جزئی می­باشد، بگونه‌ای که بین ایستگاه اول تا دوم 3 میکروزیمنس بر سانتی‌متر و ایستگاه دوم تا سوم 13 میکروزیمنس بر سانتی‌متر می­باشد. بجز اردیبهشت‌ماه، روند تغییرات میزان هدایت الکتریکی از ایستگاه اول تا سوم افزایشی بوده است.

بحث

از 30  گونه دیاتومه  شناسایی شده از رودخانه ماربره، قسمت اعظمی به گروه دیاتومه­های متحرک و دو رافه داران  تعلق دارد. تعداد محدودی از گونه­ها بدون رافه، تک رافه داران و یا چسبیده به بستر هستند که شامل Fragilaria perminuta, Diatoma moniliformis, Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula var. lineata, Diatoma vulgaris, Diatoma maximum, Meridion circulare, Ulnaria ulna,  می­باشند. دیاتومه­های غیرمتحرک و متحرک از ایستگاه­های بالادست تا پایین‌دست رودخانه در تمامی فصول حضور داشتند. بعبارت دیگر،  پراکنش این دیاتومه­ها در طول رودخانه از نظم خاصی پیروی نمی­کند.

از آنجایی‌که آب رودخانه ماربره بر اساس تغییرات هدایت الکتریکی در فصول مختلف، جزو رودخانه­های با املاح نسبتا" کم تا متوسط بشمار می­آید (2)، از این‌رو فصلی بودن حضور بعضی دیاتومه­ها مانندDidymosphenia geminata, Meridion circulare, Stauroneis smithiiمی­تواند با شرایط فیزیکی و شیمیایی  ایستگاه‌های نمونه­برداری ارتباط داشته باشد. این گونه­ها بر اساس شاخص Van Dam و همکاران (26) به‌عنوان گونه­های هایپرتروف یا یوتروف محسوب می­شوند. علاوه‌براین، عناصر ثابت رودخانه ماربره گونه­های مزو یوتروف و یوتروفی مانند Diatoma vulgaris, Navicula capitatoradiata, Nitzschia dissipata هستند که حضور دائمی در همه ایستگاه­ها و در تمامی فصول دارند. همچنین، حضور گونه­های هایپرتروف مانند
Ulnaria ulna, Hantzschia amphyioxis  و گونه­های یوتروف مانند Cocconeis placentula var. lineata, Surirella angusta, Cocconeis pediculus که در بیشتر فصول در اغلب ایستگاه­ها مشاهده شدند نشان دهنده سطوحی از آلودگی رودخانه در فصول و ایستگاه­های مختلف می‌باشد که این آلودگی می­تواند بدلیل در معرض بودن رودخانه به محل تخلیه پسابهای مراکز پرورش ماهی و نیز تخلیه کود­های حیوانی و شیمیایی از  مسیر روستاها و زمین­های کشاورزی اطراف باشد.

در کل، درصد کمی از فلور دیاتومه ای منابع آبی ایران توسط جلبک شناسان مورد بررسی قرار گرفته است. هیرانو (9) در مطالعه ای بر روی مرکز و غرب ایران و مزوپوتامیا،  80 گونه از دیاتومه­ها را گزارش کرد که از میان آنها  Gomphonema olivaceum, Gomphonema parvulum, Ulnaria ulna, Hantzschia amphyioxys,  در رودخانه ماربره نیز یافت شدند. در مطالعه ای بر روی جلبک­های نواحی مرکزی و جنوب شرق  ایران، کامپره (7) 43 گونه از دیاتومه­ها را گزارش کرد. از میان گونه‌ها Gomphonema parvulum, Cocconeis placentula, Surirella angusta, Ulnaria ulna, Cocconeis pediculus, Encyonema microcephala از رودخانه ماربره نیز گزارش شدند. در مطالعه­ای بر روی فیتوپلانکتون­های تالاب گندمان (6)، Diatoma vulgaris, Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula, Gomphonema olivaceum, Gyrosigma acuminatum, Ulnaria ulna گونه­هایی بودند که در رودخانه ماربره نیز یافت شدند.

سلطان پور گرگری و همکاران (25) 153 گونه  از  رودهای رامسر گزارش کردند که Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula var. lineata, Diploneis parma, Diatoma vulgaris, Encyonema minutum, Gomphonema olivaceum, Meridion circulare, Navicula capitatoradiata, Nitzschia dissipata,Cymatopleura solea var. apiculata,Reimeria sinuata, Diatoma moniliformis, Ulnaria ulna, Navicula cryptotenella, Grunowia tabellaria, Surirella brebissonii از رودخانه ماربره  نیز گزارش شدند. مقایسه فلور دیاتومه­ای رودخانه ماربره با رودخانه زاینده رود (20) نیز نشان داد که Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula var. lineata, Diatoma vulgaris, Encyonema amphicephala, Gyrosigma acuminatum, Gomphonema olivaceum, Gomphonema parvulum, Nitzschia dissipata, Nitzschia linearis, Reimeria sinuata, Surirella angusta, Ulnaria ulna, گونه­های مشترک بین دو رودخانه هستند. شایان ذکر است که Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula, Diatoma vulgaris, Encyonema minutum, Gomphonema olivaceum, Gyrosigma acuminatum, Navicula cryptotenella, Ulnaria ulna, Meridion circulare  گونه­هایی بودند که از دریاچه سد زاینده رود نیز گزارش شده بودند (24). در مطالعه بر روی فلور دیاتومه­های پریفیتیک بر روی رودخانه کرج (4)،  Achnanthidium cf. rivulare, Cymbopleura amphicephala, Cymbella lange-bertalotii, Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula, Diatoma vulgaris, Fragilaria perminuta, Didymosphenia geminata, Gomphonema olivaceum, Gomphonema parvulum, Gomphonema micropus, Gomphonema minutum, Hantzschia amphyioxys, Nitzschia linearis, Grunowia tabellaria, Reimeria sinuata, Surirella brebissonii, Ulnaria ulna, گونه­هایی بودند که در رودخانه ماربره نیز مشاهده شدند. در مطالعه­ دیاتومه­های رودخانه جاجرود (3)، از 51 گونه گزارش شده از این رودخانهCocconeis pediculus, Cocconeis placentula, Diatoma vulgaris, Encyonema minutum, Gomphonema olivaceum, Gyrosigma acuminatum, Meridion circulare, Navicula cryptotenella, Ulnaria ulna  گونه­هایی بودند که با رودخانه ماربره مشترک هستند.

مقایسه فلور دیاتومه­های رودخانه ماربره با مطالعات معدودی که تاکنون بر روی فلور منابع آبی ایران انجام شده نشان داد گونه­هایی مانند Cocconeis pediculus, Cocconeis placentula var. lineata, Diatoma vulgaris, Gomphonema olivaceum, Ulnaria ulna عناصری هستند که گستره پراکنش زیادی در ایران دارند. نتایج ما با مطالعات زارعی دارکی بر روی جلبک­های اکوسیستم­های آبی کشور (5) مطابقت دارد. اما مطالعات بیشتری بر روی فلور دیاتومه­ای منابع آبی ایران لازم است تا مراکز گونه‌زایی و نحوه پراکنش گونه­های مختلف مشخص شود.

1- افشارزاده، س. نژادستاری، ط. رحیمی­نژاد رنجبر، م. ابراهیم نژاد، م. 1382. بررسی فلور جلبکی رودخانه زاینده رود. مجله زیست شناسی ایران. دوره 14، شماره 2-1، صص 45-32.
2- پیکری، م. مهربانی،ا. 1383. مبانی تصفیه آب. انتشارات ارکان. 388 صفحه.
3- جمالو، ف. نژادستاری، ط. فلاحیان، ف. 1385. دیاتومه­­های اپی لیتون رودخانه جاجرود. پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان. شماره 73. صص 10-2.
4- خیری، س. نژادستاری، ط. حمدی، س. م. م. عصری، ی. 1391. فلور دیاتومه­های پریفیتیک رودخانه کرج و 25 رکورد جدید گونه­ای از این رودخانه در ایران. فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران. دوره 7، شماره 1، صص 22-1.
5- زارعی دارکی، ب. 1390. جلبک­های اکوسیستم­های آبی ایران. انتشارات علوی.صص 323.
 
6- Cheraghpour, J., Afsharzadeh, S., Sharifi, M., Ramezannejad Ghadi, A. & Masoudi, M. 2013. Phytoplankton diversity assessment of Gandoman wetland. Iranian Journal of Botany 19(2): 153-162.
7- Comperé, P. 1981. Algues des deserts d'Iran. Bull. Jard. Bot. Nat. Belg. Bull. Nat. Plantentuin Belg. 51: 3-40.
8- Cox, E. 1996. Identification of freshwater diatoms from live material. Chapman & Hall. London, UK. 158 pp.
9- Hirano, M. 1973. Freshwater Algae from Mesopotamia. Contu Biol. Lab. Kyoto Univ 24:2.
10- Kelly, M. Juggins, S. Guthrie, R. Pritchard, S. Jamieson, J. Rippey, B. Hirst, H. Yallop, M. 2008.  Assessment of ecological status in U. S. rivers using diatoms. Freshwater biology.53. 403-422.
11- Krammer, K. 1997a. Die cymbelloiden Diatomeen. Eine Monographie der weltweir bekannten Taxa. Teil 1. Allgemeines und Encyonema Part. Biblioth. Diatomol. 36: 1-382.
12- Krammer, K. 1997b. Die cymbelloiden Diatomeen. Eine Monographie der weltweir bekannten Taxa. Teil 2. Encyonema Part, Encyonopsis und Cymbellopsis. Biblioth. Diatomol. 37: 1-169.
13- Krammer, K. & Lange-Bertalot, H. 1986. Bacillariophyceae, 1. Teil: Naviculaceae. In: H. Ettl, J. Gerloff, H. Heynıg, D. Mollenhaues (eds), Suswasserflora von Mitteleuropa. 2(1): 1-76. G. Fischer Verlag, Stutgart New York.
14- Krammer K. & Lange-Bertalot H. 1988. Bacillariophyceae, 2. Teil: Bacillariaceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. In: H. Ettl, J. Gerloff, H. Heynıg, D. Mollenhaues (eds), Suswasserflora von Mitteleuropa. 2(2): 1-596. G. Fischer Verlag, Stutgart New York.
15- Krammer K. & Lange-Bertalot H. 1991a. Bacillariophyceae, 3. Teil: Centrales, Fragilariaceae, Eunotiaceae. In: H. Ettl, J. Gerloff, H. Heynıg, D. Mollenhaues (eds), Suswasserflora von Mitteleuropa. 2(3): 1-576. G. Fischer Verlag, Stutgart New York.
16- Krammer K. & Lange-Bertalot H. 1991b. Bacillariophyceae, 4. Teil: Achnanthaceae. Kritische Erganzungen zu Navicula (Lineolatae) und Gomphonema, Gesamtliteraturverzeichnis. In: H. Ettl, J. Gerloff, H. Heynıg, D. Mollenhaues (eds), Suswasserflora von Mitteleuropa. 2(4): 1-437. G. Fischer Verlag, Stutgart  New York.
17- Lange-Bertalot H. 2001. The genus Navicula sensu stricto: 10 genera separeted from Navicula sensu lato Frustulia. In: H. Lange-Bertalot (ed.), Diatoms of Europe 2: 1-526. A.R.G. Gantner Verlag K.G., Ruggell.
18- Lange-Bertalot, H., Cavacini, P., Tagliaventi, N. & Alfinito, S., 2003. Diatoms of Serdinia. Iconographia Diatomologica 12: 1-438.
19- Lange-Bertalot, H. & Krammer, K. 1989: Achnanthes Eine Monographie der Gattung. Biblioth. Diatomol. 18: 1-393
20- Moghadam, F. 1975. Diatoms as indicator of pollution in Zayandeh river, Iran. Proceedings of Academy of Natural Science of Philadelphia. 127:281-297
21- Nejadsattari 2005. Diatom flora of lake Neure, Iran. Diatom research 20 (2): 313-333.
22- Patrick, R. & Reimer, C. W. 1966. The diatoms of the United States exclusive of Alaska and Hawaii. Volume 1: Fragilariaceae, Eunotiaceae, Achnanthaceae, Naviculaceae. Pp. 1-688. Philadelphia: Academy of Natural Sciences.
23- Round. F. E, Crawford R. M, Mann, D. G. 1990. The diatoms. Biology and morphology    of the genera. Cambridge university press. 747 pp.
24- Shams, M., Afsharzadeh, S., Atici, T. 2012. Seasonal variations in Phytoplankton communities in Zayandeh-Rood Dam lake (Isfahan, Iran). Turk J Bot 36: 715-726.
25- Soltanpour-Gargari, A., Lodenius, M. & Hinz, F.2011. Epilithic diatoms (Bacillariophyceae) from streams in Ramsar, Iran. Acta Botanica Croatica. 70(2):167-190.
26-Van Dam, H. Mertens, H.  Sinkeldam, J. 1994. A coded checklist and ecological indicator values of freshwater diatoms from the Netherlands. International journal of Aquatic ecology. 28 (1): 117-133.
Volume 31, Issue 3
October 2018
Pages 579-586
  • Receive Date: 07 April 2016
  • Revise Date: 26 September 2016
  • Accept Date: 19 November 2016