Document Type : Research Paper
Authors
1 Phd student of Sari university of agricultural sciences and natural resourses
2 Assistant prof, Sari university of Agricultural sciences and natural resources
3 Associate prof, Research institute of forests and rangelands
Abstract
Effect of salinity on growth factors, proline, pigments and absorption of elements in shoot of four wild almond
Abstract
Salinity is a major environmental stresses that Causes severe damage to crops and horticultural crops and also reduce plant biodiversity. Plantation of resistant species is one of the activity to cope on soil and water salinity. Therefore, the identification of salt tolerant species is inevitable. Site conditions of species can affect on plant resistance in the face of environmental stresses. Seeds of four species of wild almond (Amygdalus scoparia, A. arabica, A. elaegnifolia, A. haussknechtii) of three height classes were collected in Karebas site to determine the effect of altitude on the salinity tolerance of wild almond species. Factorial experiment in a completely randomized design with three replications (5 plants per replication) were chosed to determine the salinity torerance of two month almond seedling under salt stress by irrigation with different concentrations of sodium chloride solution whit five leveles (control, 25, 50, 75 and 100 mmol). The results showed that vegetative plant, pigments and plant biomass reducted and accumulation of proline increased by incrising the salt concentration. Amygdalus arabica was resistance species among the four species to salinity. Biomass, growth rate and plant pigments have been decreased and cocentraton of proline have been increased by increasing the altitude. The absorption of copper, zinc, iron, manganese, potassium have been decreased and absorption of magnesium, sodium, chlorine, nitrogen, phosphorus, and calcium increased by Increasing the salinity.
Keywords
تأثیر تنش شوری بر فاکتورهای رویشی، پرولین، رنگیزههای گیاهی و جذب عناصر در اندام هوایی چهار گونه بادام وحشی
حسن جهانبازی گوجانی1*، سید محمد حسینی نصر1، خسرو ثاقب طالبی2 و سید محمد حجتی1
1 ساری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2 تهران، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تاریخ دریافت: 6/10/91 تاریخ پذیرش: 7/3/92
چکیده
شوری یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی گیاهی میگردد. جنگلکاری با گونههای مقاوم، یکی از روشهای مقابله با پدیده شوری منابع آب و خاک است، ازاینرو شناسایی گونههای مقاوم به شوری برای انجام این مهم اجتنابناپذیر است. شرایط رویشگاهی گونههای گیاهی میتواند بر مقاومت گیاه در مواجهه با تنشهای محیطی تأثیرگذار باشد. برای تعیین اثر عامل ارتفاع از سطح دریا بر مقاومت به شوری گونههای بادام وحشی، بذر چهار گونه شامل Amygdalus scoparia, A. Arabica, A. elaegnifolia, A. haussknechtii از سه طبقه ارتفاعی در رویشگاه کره بس چهارمحال و بختیاری جمعآوری و پس از تولید نهال، نهالهای 2 ماهه با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 5 نهال) تحت تنش شوری ناشی از آبیاری با محلول سدیمکلراید با غلظتهای مختلف شامل شاهد، 25، 50، 75 و 100 میلیمول قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک مقادیر فاکتورهای رویشی، رنگیزههای گیاهی و زیتوده گیاه کاهش و تجمع پرولین افزایش یافت. گونهA. arabica مقاومترین گونه در میان این چهار گونه به تنش شوری بود. با افزایش ارتفاع از سطح دریا از میزان رویش، زیتوده، رنگیزههای گیاهی کاسته و بر غلظت پرولین افزوده شد. افزایش تنش شوری موجب کاهش جذب مس، روی، آهن، منگنز و پتاسیم و افزایش جذب منیزیم، سدیم، کلر، نیتروژن، فسفر و کلسیم گردید.
واژههای کلیدی: پرولین، عناصر غذایی، سدیم کلراید، ارتفاع از سطح دریا، بادام وحشی.
* نویسنده مسئول، تلفن: 03813334760 ، پست الکترونیکی:Jahanbazy_Hassan@yahoo.com
مقدمه
تنشهای غیر زنده، بطور ویژه خشکی و شوری از تنشهای اصلی و مهم هستند که سبب کاهش تولیدات زراعی در سراسر دنیا میشوند (19). تنش شوری یکی از عوامل محیطی محدودکننده رشد و نمو گیاهان است و بر روی فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان اثر منفی دارد (10). اثرات زیانآور شوری بر گیاهان به شیوههای مختلف از قبیل مرگ و یا کاهش تولید گیاه نمایان میشود (29). برخی از گونههای گیاهی نسبت به سایر گونهها بطور کاملا مشهود در محیطهای شور قابل انعطاف هستند (33). دستیابی به این گونهها با توجه به گسترش شوری به امری اجتنابناپذیر تبدیل شده است و در کشورهای مختلف هر ساله مقاومت به شوری گونههای مختلف زراعی، باغی، مرتعی و جنگلی با اهداف مختلف بررسی میگردد.
سدیمکلراید فروانترین نمکی است که موجب شوری خاک میشود (21). همچنین شوری زیاد موجب آسیب شدید به گیاهان شامل جلوگیری از رویش، تخریب سوخت و ساز، بافت مردگی و کاهش تولید و کیفیت میگردد(35). علاوه بر این سمیت ناشی از یونها و تنش اسمزی سبب عدم تعادل مواد غذایی در گیاهان میشود (12 و 37). راههای مختلفی برای اصلاح و احیاء مناطقی که تحت تأثیر نمک هستند وجود دارد، این روشها شامل زهکشی آبهای سطحی و زیر سطحی، تغییر در فعالیتهای کشاورزی و در نهایت جنگلکاری با کاشت درختان و درختچههاست (34). استفاده از درختان و گیاهان چند ساله از موضوعاتی است که مورد توجه قرار گرفته است (25).
بنابراین به نظر میرسد با توجه به تنوع اقلیمی و غنای گونهای مناطق مختلف اکولوژیک ایران، امکان دستیابی به گونههای مقاوم برای توسعه جنگلکاری و مقابله با پدیده شوری در مناطق مختلف کشور وجود داشته باشد. وضعیت نامناسب اکوسیستم جنگلی زاگرس (5) و شور شدن آب برخی از چاههای این منطقه رویشی (7) و همچنین خشکیدگی بعضی از گونههای درختی و درختچهای در سالهای اخیر (6) موجب نگرانی شدید گردیده و امکان دارد تنشهای زنده و یا غیر زنده نظیر شوری یا خشکی باعث وقوع این پدیده شده باشد. بررسی مقاومت درختان و درختچههای بومی در مواجه با تنشها، ضمن افزایش دانش کارشناسان، امکان استفاده بیشتر از گونههای مقاوم را در برابر تنشها ازجمله شوری فراهم مینماید. از طرف دیگر مقایسه میزان خشکیدگی گونهها و بررسی مقاومت آنها به افزایش غلظت یونهای سمی نظیر سدیم و کلر و آگاهی از میزان این عناصر در منابع آب و خاک، اطلاعات کافی در خصوص تأثیر تنش شوری بر خشکیدگی گونههای درختی و درختچهای ازجمله بادام وحشی را فراهم مینماید.
در سالهای گذشته و اخیر مطالعه و تحقیق با هدف بررسی تحمل به شوری گونههای درختی و درختچهای انجام شده است که از آن جمله میتوان به بررسی درختان جنگلی گونه مانگرو (23)، آتریپلکس (32)، زیتون (20 و 36) حرا (38)، توت (40)، بادام اهلی (3)، کاج تهران (8)، پسته (2)، آکاسیا (17)، بنه و خنجوک، اکالیپتوس (28) و موارد بیشمار دیگر در داخل و خارج از کشور اشاره کرد. بادام وحشی در ایران دارای دامنه اکولوژیک وسیع است و در مناطق مختلف رویشی ازجمله زاگرس، ارسباران، ایران- تورانی و حتی در منطقه خلیج و عمانی رویش دارد. هدف از اجرای این تحقیق انتخاب بهترین گونه مقاوم بادام وحشی در منطقه چهارمحال و بختیاری و بررسی عامل ارتفاع از سطح دریا بر میزان مقاومت به تنش شوری است. بیتردید با نتایج حاصل از این تحقیق بهترین گونه و مناسبترین شرایط رویشگاهی از نظر ارتفاع از سطح دریا برای جمعآوری بذر و تولید نهال و یا جنگلکاری در مناطق در خطر شوری در استان چهارمحال و بختیاری مشخص میگردد.
مواد و روشها
بذر چهار گونه بادام وحشی شامل Amygdalus scoparia, A. arabica, A. haussknechtii, A. elaeagnifolia بهمنظور مقایسه تنش شوری و بررسی اثر عامل ارتفاع از سطح دریا بر مقاومت به شوری، از سه طبقه ارتفاعی شامل 1600-1800، 1800-2000 و بالای 2000 متر از سطح دریا در رویشگاه بادام کرهبس استان چهارمحال و بختیاری جمعآوری گردید. این رویشگاه واقع در جنوب غرب مرکز استان و در کیلومتر 50 جاده بروجن- لردگان به مساحت تقریبی 700 هکتار در حدفاصل طول شرقی 20 10 51 تا 15 12 51 و عرض شمالی 31 36 31 تا 55 33 31 واقع شده است (شکل1). حضور انواع بادام وحشی بهعنوان جامعه غالب و سایر گونههای درختی، درختچهای و علفی موجب غنای گونهای این رویشگاه شده است. برای جمعآوری بذر این چهار گونه، در ابتدای تیر ماه سال 1390 به رویشگاه مراجعه و برای هر گونه در هر موقعیت رویشگاهی از نظر ارتفاع از سطح دریا، تعداد 10 اصله پایه سالم و شاداب انتخاب و از هر پایه تعداد 100 عدد بذر (از هر جهت تاج 25 عدد) و در مجموع 1000 عدد جمعآوری شد. بذرها با آب ژاول 5% به مدت سه دقیقه ضدعفونی و پس از شستشوی کامل با آب مقطر در ظروف حاوی ماسه به مدت 45 روز در دمای 2 درجه سانتیگراد مورد رطوبتدهی هفتگی قرار گرفتند (11). پس از تیمار سرما-رطوبت، بذرها در کیسه های پلاستیکی 30×10 سانتیمتری حاوی خاک، کود و ماسه به نسبت 1:1:1 در گلخانه کاشته شدند و به مدت 2 ماه آبیاری و یک مرتبه نیز با محلول غذایی هوگلند تغذیه شدند. پس از تولید نهالها، برای هر تیمار سه تکرار و در هر تکرار 5 نهال سالم انتخاب و نهالها با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی تحت تنش شوری ناشی از محلول سدیمکلراید (Nacl) با نسبتهای مختلف قرار گرفتند. پنج سطح شوری شامل شاهد (بدون اضافه کردن نمک به آب آبیاری)، 25، 50، 75 و 100 میلیمول نمک برای این آزمایش در نظر گرفته شد. به طور هفتگی رویش ارتفاعی نهالها اندازهگیری گردید. پس از پایان دوره تنش شوری، نهالها با دقت و از طریق شستشوی خاک از گلدانها خارج و با اندازهگیری طول نهال (از نوک ریشه تا نوک اندام هوایی)، طول ریشه و طول اندام هوایی، وزن تر اندامهوایی و ریشه، عملا نهالها برای سایر بررسیها آماده شدند. با قرار دادن نمونهها به مدت 48 ساعت تحت دمای 65 درجه سانتیگراد، وزن خشک اندام هوایی و ریشه اندازهگیری شد (4). تعیین میزان کلروفیل a، b و کاروتن روش آرنون (Arnon, 1949)، پرولین به روش فتومتریک (Troll & Lindsley, 1954) و عناصر میکرو و ماکرو به روش پیشنهادی مؤسسه تحقیقات آب و خاک (4) در اندامهوایی گیاه از اقدامات دیگر این پژوهش برای تعیین اثر تنش شوری با شدتهای مختلف تحت عامل ارتفاع از سطح دریا بر روی این چهار گونه بادام وحشی محسوب میشود. آنالیز واریانس دادهها با نرمافزار SAS و مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهای دانکن و آزمون نرمال بودن دادهها با آزمون کای مربع انجام شده است.
شکل 1– نقشه رویشگاه بادام کرهبس استان چهارمحال و بختیاری
نتایج
اثر ارتفاع از سطح دریا و تنش شوری بر پارامترهای رویشی و زیتوده گیاه: تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر ارتفاع از سطح دریا و اثر سطوح شوری بر تمامی فاکتورهای رویشی و زیتوده اندام هوایی در سطح یکدرصد معنیدار بود و مقادیر طول گیاه، طول اندام هوایی، رویش ارتفاعی و زیتوده ریشه و اندام هوایی در بین گونهها در سطح یکدرصد نیز معنیدار شد (جدول1). مقایسه میانگینها نشان داد با افزایش ارتفاع از سطح دریا از مقادیر شاخصهای رویشی کاسته شد، بهطوریکه بیشترین مقادیر طول نهال، طول اندام هوایی و رویش ارتفاعی مربوط به نهالهای حاصل از طبقه ارتفاعی پائین (1600-1800 متر از سطح دریا) و کمترین مقادیر رویشی مربوط به نهالهای حاصل از طبقه ارتفاعی فوقانی بود. بهطوریکه با افزایش غلظت سدیمکلراید در آب آبیاری از میزان شاخصهای رویشی کاسته شد، بیشترین مقادیر طول نهال، طول اندام هوایی و رویش ارتفاعی بهترتیب به میزان 75/72، 4/38 و 09/14 سانتیمتر مربوط به نهالهای شاهد و در مقابل کمترین مقادیر این شاخصها به نهالهای تحت تنش بالا (100 میلیمول) تعلق گرفته است (جدول 2).
در میان گونههای بادام وحشی مورد مطالعه
A. arabica با طول نهال 61/82 سانتیمتر، طول اندام هوایی 43/47 سانتیمتر و رویش ارتفاعی 24/15 سانتیمتر، بیشترین مقادیر شاخصهای رویشی را تحت تنش شوری در اختیار دارد و در مقابل A.haussknechtii کمترین مقدار طول نهال و طول اندام هوایی و A. elaeagnifolia کمترین مقدار رویش ارتفاعی را داشت. بیشترین و کمترین زیتوده اندام هوایی بهترتیب به نهالهای شاهد و تیمار 100 میلیمول اختصاص یافت و بیشترین زیتوده ریشه به نهالهای تحت تنش 50 میلیمول نمک سدیم کلراید تعلق گرفت. مقایسه میانگینها نشان داد که بین زیتوده گیاهی در تمامی طبقهها اختلاف معنیدار وجود داشت، بیشترین زیتوده تر و خشک اندام هوایی و ریشه متعلق به نهالهای طبقه ارتفاعی پائین (1600-1800 متر از سطح دریا) و کمترین مقادیر این شاخصها مربوط به طبقه ارتفاعی بالای 2000 متر از سطح دریا بود (جدول2).
اثر ارتفاع از سطح دریا و سطوح مختلف شوری بر پرولین و رنگیزههای گیاهی: نتایج نشان داد که اثر ارتفاع از سطح دریا و سطوح مختلف شوری بر اسید آمینه پرولین، کاروتن و کلروفیل a و b در سطح یک درصد معنیدار بود و در بین گونهها مقادیر کلیه رنگیزههای گیاهی در سطح یک درصد معنیدار شد (جدول3). در میان سطوح مختلف شوری کمترین میزان پرولین متعلق به نهالهای شاهد بود و با افزایش میزان غلظت سدیم کلراید بر مقدار این اسیدآمینه اضافه گردید، به طوری که میزان پرولین تحت تنش شوری 100 میلیمول به سه برابر مقدار آن نسبت به نهالهای شاهد رسید.
جدول3- مقایسه میانگین مربعات پرولین و رنگیزههای گیاهی
منابع تغییرات |
درجه آزادی |
پرولین (میلیگرم بر گرم) |
کاروتن (میلیگرم بر گرم) |
کلروفیل a (میلیگرم بر گرم) |
کلروفیل b (میلیگرم بر گرم) |
شوری |
4 |
**21/71160 |
**87/2 |
**55/66 |
**08/76 |
گونه |
3 |
ns 26/173 |
**57/4 |
**04/166 |
**19/190 |
ارتفاع از سطح دریا |
2 |
**19/1925 |
**03/6 |
**89/65 |
**85/55 |
شوری× گونه |
12 |
**20/301 |
**31/2 |
**80/51 |
**90/24 |
شوری× ارتفاع از سطح دریا |
8 |
**53/672 |
**53/1 |
ns 89/11 |
*93/12 |
گونه × ارتفاع از سطح دریا |
6 |
**14/642 |
**23/4 |
**87/175 |
**31/128 |
شوری× گونه× ارتفاع از سطح دریا |
24 |
**95/323 |
**16/3 |
**57/67 |
**90/39 |
**: معنیدار در سطح یک درصد، *: معنیدار در سطح پنج درصد و ns: معنیدار نیست
در بین نهالهای طبقههای ارتفاعی مختلف، بیشترین میزان پرولین به نهالهای ارتفاع میانی و فوقانی و کمترین میزان این اسید آمینه به نهالهای طبقه ارتفاعی پائین (1600-1800 متر از سطح دریا) تعلق گرفت. در میان گونههای بادام بیشترین مقدار پرولین به A. haussknechtii اختصاص یافت و با مقدار پرولین سه گونه دیگر دارای اختلاف معنیدار بود. مقایسه میانگینها نشان داد که مقادیر هر سه رنگیزه گیاهی در نهالهای حاصل از ارتفاع پائین بیشترین مقدار و در نهالهای ارتفاع بالای 2000 متر از سطح دریا کمترین میزان بود. مقایسه میانگین رنگیزههای گیاهی در اثر اعمال سطوح مختلف شوری نشان داد که بیشترین مقدار رنگیزهها به نهالهای شاهد تعلق گرفت و با افزایش غلظت سدیمکلراید از مقادیر آنها کاسته شد، بهطوریکه کمترین میزان رنگیزههای گیاهی در نهالهای تحت تنش شوری 100 میلیمول اندازهگیری شد (جدول4).
جدول 4- مقایسه میانگین پرولین و رنگیزههای گیاهی با استفاده از آزمون دانکن
سطوح شوری |
تعداد |
پرولین (میلیگرم بر گرم) |
کاروتن (میلیگرم بر گرم) |
کلروفیل a (میلیگرم بر گرم) |
کلروفیل b (میلیگرم بر گرم) |
شاهد |
72 |
e39 |
a43/4 |
a97/19 |
a59/9 |
25 میلیمول |
72 |
d77/54 |
a33/4 |
b43/18 |
b01/8 |
50 میلیمول |
72 |
c53/74 |
b01/4 |
b50/17 |
b22/7 |
75 میلیمول |
72 |
b33/94 |
b05/4 |
b15/18 |
b07/7 |
100 میلیمول |
72 |
a38/118 |
b01/4 |
b81/17 |
b45/7 |
A. arabica |
90 |
ab18/75 |
a46/4 |
a58/19 |
b52/8 |
A. scoparia |
90 |
b89/74 |
b97/3 |
b98/16 |
c55/6 |
A. eleagnifolia |
90 |
ab99/76 |
ab22/4 |
a49/19 |
a6/9 |
A. haussknechtii |
90 |
a75/77 |
b01/4 |
b43/17 |
c79/6 |
طبقه ارتفاعی 1800-1600 |
120 |
b60/71 |
a40/4 |
a23/19 |
a46/8 |
طبقه ارتفاعی 2000-1800 |
120 |
a88/78 |
b12/4 |
b90/17 |
a01/8 |
طبقه ارتفاعی بالای 2000 متر |
120 |
a13/78 |
b97/3 |
b97/17 |
b12/7 |
اثر ارتفاع از سطح دریا و سطوح مختلف شوری بر جذب عناصر میکرو و ماکرو در اندام هوایی: آنالیز واریانس دادهها نشان داد که اثر شوری بر جذب تمامی عناصر میکرو و ماکرو شامل منیزیم، مس، روی، آهن، سدیم، کلر، منگنز، نیتروژن، فسفر، کلسیم و پتاسیم در سطح یک درصد معنیدار بود. جذب عناصر مس، کلر، سدیم، منگنز، روی، نیتروژن، فسفر، کلسیم و پتاسیم در سطح یک درصد و منیزیم و آهن در سطح پنج درصد در بین گونهها معنیدار شد. همچنین اثر عامل رویشگاهی ارتفاع از سطح دریا بر جذب منیزیم، روی، منگنز، پتاسیم، فسفر و نیتروژن در سطح یک درصد و سدیم در سطح پنج درصد معنیدار گردید (جدول 5).
نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری موجب کاهش جذب مس، روی، آهن، منگنز و پتاسیم و افزایش جذب منیزیم، سدیم، کلر، نیتروژن، فسفر و کلسیم شده است،
همچنین جذب عناصر شامل منیزیم، منگنز، روی، مس، کلر، سدیم، فسفر و پتاسیم و تقریبا آهن با افزایش ارتفاع از سطح دریا بیشتر شد، بهنحویکه کمترین مقادیر این عناصر در نهالهای حاصل از طبقه ارتفاعی تحتانی رویشگاه و بیشترین مقدار توسط نهالهای طبقه ارتفاعی بالای 2000 متر از سطح دریا جذب شد (جدول 6).
جذب عناصر میکرو در گونهها دارای اندازه مختلف و در برخی موارد موجب اختلاف معنیدار شد و هر گونه با توجه به توانایی ژنتیک مقادیر مختلفی از عناصر میکرو را جذب نمود، نکته قابل توجه جذب کمتر عناصر سمی سدیم و کلر توسط گونه A. arabica نسبت به سایر گونهها بود، البته این گونه رویش بیشتری نسبت به سایر گونهها تحت تنش شوری داشت (جدول 6).
بحث
افزایش میزان پرولین در گیاهان تحت تنش شوری قبلا گزارش شده است (15، 18، 27 و 31). همچنین با افزایش ارتفاع از سطح دریا بر غلظت پرولین افزوده شد، بهنحویکه افزایش غلظت پرولین فرایندی طبیعی برای مقابله با تنش شوری است. نتایج نشان داد که نهالهای ارتفاع پائین، رویش بیشتری داشتهاند و نهالهای ارتفاع فوقانی دارای کمترین رویش، پس افزایش غلظت پرولین در نهالهای ارتفاع بالای 2000 متر نسبت به دو طبقه ارتفاعی دیگر، حساسیت بیشتر نهالهای این طبقه ارتفاعی را به شوری نشان داده است. در میان گونههای بادام بیشترین مقدار پرولین به A. haussknechtii اختصاص یافت، این گونه کمترین رویش را داشت و افزایش غلظت پرولین در این گونه نسبت به سه گونه دیگر، نشان از حساسیت بیشتر دارد. با افزایش غلظت سدیمکلراید و همچنین افزایش ارتفاع از سطح دریا از میزان رنگیزههای گیاهی کاسته شد. البته کاهش میزان رنگیزه گیاهی ناشی از تنش شوری نیز قبلا گزارش شده است(42).
مقایسه میانگینها نشان داد که افزایش تنش شوری موجب کاهش جذب مس، روی، آهن، منگنز و پتاسیم و افزایش جذب منیزیم، سدیم، کلر، نیتروژن، فسفر و کلسیم شد. افزایش جذب سدیم و کلر موجب کاهش جذب عناصر ضروری و القای سم به گیاه میگردد (26 و 39)، بنابراین به نظر میرسد که کاهش جذب عناصر ضروری نظیر مس، روی، آهن، منگنز و پتاسیم به همین دلیل باشد. افزایش جذب منیزیم، کلر، سدیم و کلسیم و کاهش جذب پتاسیم ناشی از تنش شوری قبلا گزارش شده است (15). افزایش جذب فسفر در برگ گیاه تحت تنش شوری باعث افزایش پایداری گیاه در برابر این تنش میگردد (41). همچنین اعلام شده که کلسیم اثرهای سدیمکلراید را بر ترواش غشائی کنترل و خنثی مینماید(22). جذب عناصر میکرو شامل منیزیم، منگنز، روی، مس، کلر، سدیم و تقریبا آهن با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش یافت. افزایش جذب کلر و سدیم در نهالهای حاصل از پایههای ارتفاعات فوقانی رویشگاه نسبت به ارتفاعات پائین نشان از حساسیت بیشتر این نهالها به تنش شوری دارد؛ در بررسی رویش نهالها، نتایج نشان داد که نهالهای حاصل از ارتفاعات پائین دارای رویش بیشتر و در نتیجه مقاومت بالاتر هستند و تجمع عناصر سمی کلر و سدیم در نهالهای ارتفاع بالای رویشگاه نشان از حساسیت بیشتر آنها به شوری دارد. جذب عناصر در گونهها دارای مقادیر مختلف و در برخی موارد موجب اختلاف معنیدار شد و هر گونه با توجه به توانایی ژنتیک، مقادیر مختلفی از عناصر غذایی را جذب نموده است، نکته قابل توجه جذب کمتر عناصر سمی سدیم و کلر توسط گونه A. arabica نسبت به سایر گونهها بود، این گونه رویش بیشتری تحت تنش شوری داشت. همانطور که اشاره شد، در گیاهان تحت تنش میزان جذب پتاسیم برای نگهداری و بازسازی دیواره سلولی زیاد میشود، بهطوریکه غلظت کمتر این عنصر در گونه A. arabica نسبت به سایر گونهها به دلیل مقاومت بیشتر این گونه در مواجه با تنش شوری است.