نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی صالحی ساردویی ¹
• مهدی شریفانی ²
• مصطفی خوشحال سرمست ³
• محمود قاسم نژاد ⁴

¹ گروه علوم باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه کشاوزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشیار علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

³ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴ استاد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

پرتقال تامسون (Citrus sinensis cv Thomson Navel) و لیموی لیسبون (Citrus limon cv Lisbon) جهت مطالعه میزان آسیب‌پذیری به تنش سرما در سطوح تیمار دمایی (4، 4- و 8- درجه سلسیوس) مورد بررسی قرار گرفت. تست دمایی با دستگاه تست چمبر انجام شد. پژوهش بر مبنای آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. قبل از شروع تیمارهای دمایی به منظور سازگاری گیاه به کاهش دما، نهال‌ها به درون گلخانه معتدله با شرایط دمایی 15 درجه سانتی‌گراد به مدت 3 الی 5 روز منتقل یافتند. شروع کاهش دمای دستگاه تست چمبر از دمای 4+ درجه سلسیوس بود. کاهش دمای دستگاه یک و نیم درجه سلسیوس به ازای هر ساعت بود که پس از رسیدن به هر تیمار دمایی، نمونه‌ها به مدت 10 ساعت در دماهای ذکر شده نگهداری و پس از اتمام این دوره زمانی نمونه‌برداری برگ برای اندازه-گیری صفات انجام گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها بیانگر آن بود که بیشترین مقدار نشت یونی برگ (65/59 درصد)، محتوای مالون دی‌آلدئید (77/0 میکروگرم در گرم در وزن ‌‌تر برگ) در لیمو و فعالیت آنزیم کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز برگ (به‌ترتیب با میانگین 43/۳۳ میکرومول درگرم وزن تازه در دقیقه و 3/160 میکرومول در گرم وزن تازه) در پرتقال در دمای 8- درجه سیلسیوس ثبت گردید. در مقابل، بیشترین مقدار فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز برگ (7/39 واحد آنزیمی در میلی‌گرم وزن تازه در دقیقه) در لیمو و فلاونوئید کل (48/32 میلی‌گرم کوئرستین در گرم بافت تازه برگ)

کلیدواژه‌ها

• آنزیم‌های انتی آکسیدانی
• پراکسیداسیون لیپید
• مرکبات
• فلاونوئید
• سبزینگی برگ

موضوعات

• فیزیولوژی

عنوان مقاله [English]

Comparison of physiological and biochemical responses of Thomson oranges and Lisbon lemons to cold stress

نویسندگان [English]

• Ali Salehi Sardoei ¹
• mehdi Sharifani ²
• mostafa khoshhal sarmast ³
• mahmoud Ghasemnezhad ⁴

¹ Horticulture Department, Faculty of Plant Production, University of Agriculture and Natural Resources, Gorgan, Iran

² Associate Professor, of Horticulture, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agriculture and Natural Resources, Gorgan, Iran

³ Assistant Professor, of Horticulture, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agriculture and Natural Resources, Gorgan, Iran

⁴ Professor of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Guilan, Guilan, Iran

چکیده [English]

Citrus sinensis cv Thomson Navel and Citrus limon cv Lisbon are known as relatively resistant and cold-sensitive garden products. Thus, in the present study attempts are made to investigate the vulnerability of Thomson oranges and Lisbon lemons to cold stress under controlled environmental conditions compared to treatment temperatures (4, -4 and -8 °C). This factorial experiment was conducted according to a completely randomized design. The ANOVA results showed that the temperature/cultivar interaction can significantly affect some traits such as lipid peroxidation, superoxide dismutase, ascorbate peroxidase, total flavonoids, ion leakage, chlorophyll a, carotenoids, total chlorophyll and LT50 (P> 0.001). However, the catalase/chlorophyll b interaction was found to be significant at p= 5%. The highest levels of ion leakage (59.65%), lipid peroxidation reaction (0.77 µg g−1 FW MDA) in lemon and catalase and superoxide dismutase (33.43 µmol•g−1 FW and 160.3.3 μmol g −1FW min respectively) in orange was recorded at -8 °C. In contrast, the highest levels of ascorbate peroxidase (39.7 µg g−1 FW) was recorded in lemon and total flavonoids (32.48 mg g−1 FW of catechin) was recorded in oranges at 4 °C. in the present study, different reactions were also observed at different temperatures. Oranges showed higher resistance to cold compared to lemons. As for the measured traits, however, oranges were mostly ranked higher than lemons. Exposure of genotypes to cold stress led to an increase in malondialdehyde.

کلیدواژه‌ها [English]

• Citrus genotype
• Chlorophyll
• Free radical
• Lipid peroxidation