نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آرزو پورفرید ¹
• علی پاکدین پاریزی ¹
• رضا قربانی نصرآبادی ²
• حشمت الله رحیمیان ³

¹ پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

² گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

قارچ‌های میکوریز آربوسکولار قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش‌های زنده و غیرزنده در گیاهان زراعی می‌باشند. برای بررسی تاثیر تلقیح با قارچ میکوریز آربوسکولار گلوموس موسه‌آ بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی رقم‌های برنج طارم هاشمی و نعمت در شرایط کمبود آب، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در گلخانه انجام شد. شرایط آبیاری شامل آبیاری غرقاب، توقف آبیاری تا رطوبت %70 ظرفیت زراعی و توقف آبیاری تا رطوبت 50% ظرفیت زراعی بود. بطور کلی در هر دو گروه گیاهان تلقیح شده با قارچ و گیاهان شاهد (تلقیح نشده) افزایش میزان فنل، تانن، گلایسین‌بتائین و نیز آنزیم‌های پلی فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز تحت شرایط کم‌آبی مشاهده شد. با این وجود میزان تغییر در گیاهان تلقیح‌شده با میکوریز نسبت به گیاهان شاهد بطور معنی‌داری بیشتر بود. در شرایط قطع آبیاری تا 70% ظرفیت زراعی میزان پرولین و آنزیم‌های پلی‌فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز در رقم نعمت نسبت به رقم طارم‌هاشمی بیشتر بود، اما گلایسین‌بتائین، تانن و فنل در رقم طارم‌هاشمی از نعمت بیشتر بود. در شرایط قطع آبیاری تا %50 ظرفیت زراعی محتوای هر کدام از صفات اندازه‌گیری شده در رقم نعمت نسبت به طارم‌هاشمی بیشتر بود که می‌تواند بر تاثیر متفاوت کلونیزاسیون با قارچ‌های میکوریز بر پاسخ ارقام برنج به شرایط کمبود آب دلالت داشته باشد. براساس نتایج بدست آمده به‌نظر می‌رسد که تلقیح گیاه برنج با قارچ میکوریز می‌تواند در صورت بروز شرایط کمبود آب در حین مراحل حساس رشدی گیاه در کاهش اثرات نامطلوب تنش نقش داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

• برنج
• تنش آبی
• میکوریز آربوسکولار
• اسمولیت‌های آلی
• آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی

موضوعات

• بیوتکنولوژی

عنوان مقاله [English]

The effect of Glomus mosseae symbiosis on physiological characteristics of two rice varieties under water deficit condition

نویسندگان [English]

• Arezoo Pourfarid ¹
• Ali Pakdin-Parizi ¹
• Reza Ghorbani Nasrabadi ²
• Heshmatolah Rahimian ³

¹ Genetics and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan- Sari Agricultural Sciences and Natural resources University

² Department of Soil Science, Faculty of Water and Soil Engineering, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

³ Department of Plant Protection, sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

چکیده [English]

Arbuscular mycorrhizas are able to reduce the adverse effects of biotic and abiotic stresses on crops. To investigate the effect of inoculation with Glomus mosseae on physiological characteristics of two rice cultivars under water deficit conditions, an experiment was conducted in a randomized complete block design in the greenhouse. Irrigation conditions included flooding, stop irrigation up to 70% and 50% of field capacity. In general, in both groups of plants, inoculated and control plants (non-inoculated), increased levels of phenol, tannin, glycine and betaine, as well as polyphenol oxidase and guaiacol peroxidase enzymes were observed under water deficit conditions. However, the change amount of each trait in inoculated plants was significantly higher than the non-inoculated plants. In case of stopped irrigation up to 70% of field capacity, the amount of proline, antioxidant enzymes in Nemat cultivar was higher than Tarom Hashemi, while Glycine betaine, tannin and phenol content was higher in Tarom Hashemi than Nemat cultivar. In case of stopped irrigation up to 50% of field capacity, the amount of phenol, tannin, glycine and betaine as well as antioxidant enzymes in Nemat cultivar was higher than Tarom Hashemi, which can be a reason for different effects of arbuscular mycorrhizal colonization on the response of rice cultivars to water deficit conditions. Based on the results, it seems that inoculation of rice plant with mycorrhizal fungus can play a role in reducing the adverse effects of water deficit in case of water shortage conditions during the critical stages of plant growth.

کلیدواژه‌ها [English]

• rice
• water stress
• arbuscular mycorrhizae
• organic osmolytes
• antioxidant enzymes