مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)
بررسی فلورستیک، فرم رویشی و کوروتیپ رویشگاه گنبروف سهند، تبریز
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
چکیده
مطالعات پوشش گیاهی نقش اساسی در رصد کردن دینامیک پوشش‌های گیاهی و نتیجه در مدیریت برنامه‌های زیست محیطی و حفاظت از تنوع زیستی گیاهان یک منطقه دارد. در این مطالعه فلور، فرم رویشی و کوروتیپ منطقه‌ای کوهستانی به مساحت 105 کیلومتر مربع در منطقه رشته کوه سهند واقع در استان آذربایجان شرقی تبریز- بین سالهای 1387-1391 بررسی شد. شناسایی نام علمی گونههای گیاهی براساس سیستم رده‌بندی تبارزایشی نهاندانگان یعنی APGIII انجام و شکل زیستی عناصر گیاهی با استفاده از روش رانکیه تعیین شد. در منطقه مذکور 403 گونه، متعلق به 242 سرده از 50 تیره شناسایی شدند. بیشترین گونههای منطقه به تیره‌های Asteraceae و Poaceae تعلق داشتند. همیکریپتوفیتها با 44% و فانروفیت ها با 6% به ترتیب بیشترین و کمترین پوشش گیاهی منطقه بودند. تروفیت‌ها با داشتن 33% مقام دوم را از نظر تعداد گونه‌ها را داشت. تقریبا"61% گونه چندساله 39% گونههای یکساله بودند. عناصر رویشی ایرانی‌تورانی با تشکیل 44% گونههای منطقه، بشترین سهم و عناصر رویشی صحاریسندی با 1% کمترین نقش در پوشش گیاهی منطقه داشتند. فراوانی همی‌کریپتوفیت ها با در نظر گرفتن اقلیم منطقه مورد انتظار بود اما تروفیت ها با 33% فراوانی بیانگر خشکی منطقه مورد مطالعه هستند. رویشگاه کوهستانی سهند از نظر پوشش گیاهی بسیار متنوع بوده و حفاظت همه جانبه و اصولی آن برای حفظ تنوع زیستی منطقه اهمیت دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Florestic, vegetation form and chorotypes study of Gunbruf Region, Sahand Mountains, Tabriz
نویسنده [English]
- fatemeh mohsennezhad
member of faculty of payam e noor university
چکیده [English]
The study of plant vegetations plays essential role in monitoring of vegetation dynamics, and consequently in management of environment and conservation of plant biodiversity in a given region. In the current study, floristic, vegetation form and chorotypes of mountainous region of Gunbruf in Sahand Mountains situated in Tabriz-East Azerbaijan Province- Iran, was investigated during 2008-2012. Identification of plant scientific names was carried out based on APG, and vegetation form of plant species was determined based on Raunkier vegetation classification. The numbers of 403 plant species belonging to 242 genera from 50 families were identified. The majority of the species were from Asteraceae and Poaceae. The highest and lowest vegetation forms were hemichryptophytes (44%) and Phanerophytes (6%) respectively. Throphytes with 33% of total species had the second largest species richness. Over 60% of species in the studied area were prenniels while the rest 39% were annuals. The greatest vegetation elements (68%) in the region belong to Irano-Turani while the smallest precent allocated to Sahara-Sendi vegetation with 1% of species. The highest value of hemichryptophytes was expected in the region due to having cold climate, but therophytes with 33% was found to be unuseal for the mountainous region, may indicate the appearance of drynees in the region. The results of the current study strongly suggest the application of conservation programmes in the study area in order to prevent the vegetation distruciton in the region.
کلیدواژه‌ها [English]
- Chorotype
- East Azerbaijan
- Florestic
- Sahand Mountains
- Raunkiaer
بررسی فلورستیک، فرم رویشی و کوروتیپ رویشگاه گنبروف سهند، تبریز
فاطمه محسن نژاد
تهران، دانشگاه پیام نور، گروه زیست شناسی
تاریخ دریافت: 18/12/95 تاریخ پذیرش: 5/4/97
چکیده
مطالعات پوشش گیاهی نقش اساسی در رصد کردن دینامیک پوشش‌های گیاهی و نتیجه در مدیریت برنامه‌های زیست محیطی و حفاظت از تنوع زیستی گیاهان یک منطقه دارد. در این مطالعه فلور، فرم رویشی و کوروتیپ منطقه‌ای کوهستانی به مساحت 105 کیلومتر مربع در منطقه رشته کوه سهند واقع در استان آذربایجان شرقی تبریز- بین سالهای 1387-1391 بررسی شد. شناسایی نام علمی گونههای گیاهی براساس سیستم رده‌بندی تبارزایشی نهاندانگان یعنی APGIII انجام و شکل زیستی عناصر گیاهی با استفاده از روش رانکیه تعیین شد. در منطقه مذکور 403 گونه، متعلق به 242 سرده از 50 تیره شناسایی شدند. بیشترین گونههای منطقه به تیره‌های Asteraceae و Poaceae تعلق داشتند. همیکریپتوفیتها با 44% و فانروفیت ها با 6% به ترتیب بیشترین و کمترین پوشش گیاهی منطقه بودند. تروفیت‌ها با داشتن 33% مقام دوم را از نظر تعداد گونه‌ها را داشت. تقریبا"61% گونه چندساله 39% گونههای یکساله بودند. عناصر رویشی ایرانی‌تورانی با تشکیل 44% گونههای منطقه، بشترین سهم و عناصر رویشی صحاریسندی با 1% کمترین نقش در پوشش گیاهی منطقه داشتند. فراوانی همی‌کریپتوفیت ها با در نظر گرفتن اقلیم منطقه مورد انتظار بود اما تروفیت ها با 33% فراوانی بیانگر خشکی منطقه مورد مطالعه هستند. رویشگاه کوهستانی سهند از نظر پوشش گیاهی بسیار متنوع بوده و حفاظت همه جانبه و اصولی آن برای حفظ تنوع زیستی منطقه اهمیت دارد.
واژه های کلیدی: آذربایجان شرقی، کوهستان سهند، فرم رویشی، فلوریستیک، کوروتیپ.
* نویسنده مسئول، تلفن: 09141648034 ، پست الکترونیکی: Fatemeh_mohsennezhad@pnu.ac.ir
مقدمه
جنگل‌های کوهستانی ناحیه ایرانی‌تورانی به صورت لکه‌های بزرگ و کوچک بر ارتفاعات فلات ایران، در امتداد دو رشته کوه البرز و زاگرس و همچنین ارتفاعات جنوبی ایران گسترش یافته است (5، 32). این ناحیه در ایران شامل نواحی فرعی مانند جنگل‌های مناطق نیم مرطوب و نیمه خشک و استپ‌های کوهپایه‌ای و مرکزی ایران می‌باشد (3). بخش کوهستانی منطقه ایران و تورانی که ارتفاع آن از 1500 تا 3300 متر متغیر است، شامل شیب‌های جنوبی سلسله جبال البرز، دامنه‌های شرقی کوه‌های زاگرس و کوهستان‌های پراکنده موجود در فلات مرکزی ایران است (2). رستنی-های ناحیه ایرانی تورانی به علت نوسان شدید درجه حرارت عمدتا" همی‌کریپتوفیت و کامفیت می‌باشند. وجود گونه-های از سردههای گون‌ها، کلاه میرحسن‌ها، چوبک‌ها به همراه بسیاری از گونههای علفی چند ساله و خاردار قابل توجه می‌باشد. ناحیه ایرانی‌تورانی در حدود سه ربع خاک ایران را اشغال کرده و 60 درصد فلور ایران را عناصر همین ناحیه تشکیل می‌دهند. بسیاری از گونههای اندمیک اعم از درختی و یا علفی در آن دیده می‌شود.
توسعه تمدن بشری در دهه‌های اخیر منجر به تبعات زیست محیطی گوناگون از آن جمله تخریب و قطعه قطعه شدن رویشگاه‌های گیاهی شده است، که متعاقبا" تغییرات شدیدی در ساختار، توزیع و عملکرد اکوسیستم‌های طبیعی ایجاد کرده است (15). تخریب رویشگاه‌ها همچنین منتهی به کاهش تنوع زیستی و ایجاد مشکلات عدیده حفاظت زیستی شده است (36). اولین نشانه‌های تغییرات زیست محیطی را می‌توان در رویش‌های گیاهی مشاهده کرد.
مطالعات و تحقیقات بر روی پوشش گیاهی و روابط آن با شرایط محیطی اهمیت بسیار مهم در ارزیابی و کنترل محیط و زیست شناسی حفاظتی دارد (36). در مقایسه با دیگر مناطق جهان، چنین مطالعاتی در اروپا دارای قدمت دیرینه و وسعت گسترده است (34)، ولی مطالعات انجام گرفته بر روی پوشش‌های گیاهی در ایران برای تعیین نقشه پوشش گیاهی کشور کافی نمی‌باشد. در ضمن، در ایران به دلیل فقدان مطالعات مذکور در گذشته دور، برآورد دقیق میزان تغییرات پوشش گیاهی در مقاطع زمانی مختلف، مقدور نمی‌باشد. مطالعات انجام گرفته در کشور به صورت پراکنده شامل مناطقی خاص مانند کوه‌های البرز (30)، کوه‌های آذربایجان و البرز (24)، جنگل‌های خزر (23)، جنگل‌های ارسباران (14)، کرمان (25) می‌باشد. این امر ضرورت مطالعات پوشش‌های گیاهی مناطق مختلف کشور خصوصا" مناطق مهم مانند منطقه مورد مطالعه در این گزارش را مورد تاکید قرار می‌دهد.
مطالعات متعددی مکررا" نشان داده‌اند که از روی طیف فرم‌های رویشی یک منطقه یعنی نسبت گونههای متعلق به فرم‌های رویشی مختلف، می‌توان اطلاعات اساسی درخصوص اقلیم یک منطقه به دست آورد (9، 10، 11، 17، 21). همچنین، با استفاده از ویژگی‌های اقلیمی خاص یک منطقه، می‌توان نسبت فرم‌های رویشی مختلف یک منطقه را براساس رده‌بندی رونکیه پیش بینی کرد (28، 33). بنابراین، مطالعات مقایسه‌ای پوشش‌های گیاهی یک منطقه براساس کلاس‌بندی فرم-رویشی رونکیه در زمان‌های متوالی، می‌تواند اطلاعاتی در خصوص تغییرات اقلیمی و پوشش گیاهی آن منطقه ارایه بدهد. این اطلاعات متعاقبا"، می‌تواند در برنامه ریزی مدیریت حفاظتی محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد
مواد و روشها
منطقه مورد مطالعه: یکی از مهم‌ترین مناطق ناحیه رویشی ایرانی‌تورانی در شمال غرب کشور، منطقه کوهستانی سهند است. رشته کوه‌های سهند دومین مرتفع‌ترین کوه‌های آذربایجان و از معروف‌‌ترین کوه‌های آتشفشانی خاموش ایران است که در 50 کیلومتری جنوب تبریز قرار دارد. منطقه مورد مطالعه به وسعت 105 کیلومتر مربع و شامل دهستان گنبروف متشکل از ده روستا، در دامنه کوه سهند و جنوب شرقی شهر اسکو در شهرستان تبریز، استان آذربایجان شرقی واقع شده است. ارتفاع این منطقه از حداقل 1405 متر تا تقریبا" 2600 متر از سطح دریا متغیر است. منطقه مذکور شامل رودخانه گنبروف چایی است که از ارتفاعات سهند سرچشمه می‌گیرد. نقشه توپوگرافی منطقه مذکور به مقیاس 1:250.000 به نام ارومیه به شماره NJ 38-11 از سری K551 است. منطقه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی شهرستان اسکو ( 30 کیلومتری تبریز) و آذر شهر(45 کیلومتری تبریز) به فاصله 60 کیلومتر از شهرستان اسکو و در موقعیت جغرافیایی E´´22.29 ´15 ° 46 ( ارتفاع: 2594 متر) تا E´´06.94 ´15 ° 46 ( ارتفاع: 2598 متر) و E´´01.65 ´59 ° 45 ( ارتفاع: 1405 متر) تا E´´10.89 ´59 ° 45 ( ارتفاع: 1520 متر) طول شرقی و N´´30.88 ´43 °37 ( ارتفاع: 2594 متر) تاN ´´47.34 ´41 °37 ( ارتفاع: 2598 متر) و N ´´43.62 ´45 ° 37 ( ارتفاع: 1405 متر) و N ´´10.37 ´43 °37 ( ارتفاع : 1520 متر) عرض شمالی، واقع شده است (شکل 1).
شکل 1: محدوده نقشه چهار گوش ارومیه به مقیاس 1:250.000 به نام ارومیه به شماره NJ 38-11 از سری K551 (ادیشو و همکاران 1383)
نمونه برداری از گونههای گیاهی و فلور منطقه از آغاز فصل رویشی در اسفند ماه تا پایان فصل رویشی یعنی اواسط پاییز در سه فصل رویشی متوالی طی سالهای 1389-1392 انجام گرفت. نمونه‌های‌گیاهی هرباریومی پس از جمع آوری، پرس و خشک شدن در هرباریوم مرکز تحقیقات جنگل‌ها و مراتع ایران (TARI) و هرباریوم مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان غربی، و با استفاده از منابع فلور مختلف مانند کتاب‌های فلورا ایرانیکا (31)، گونهای ایران (7)، فلور ایران (1)، و همچنین فلور کشورها مجاور مانند فلور ترکیه (12) و فلور عراق (37) شناسایی شدند. در این مطالعه، تعیین تیره‌های گیاهی بر اساس سیستم رده‌بندی تبارزایشی نهاندانگان، یعنی APGIII-2009 صورت گرفت. تعیین فرم رویشی عناصر گیاهی به روش رونکیه براساس موقعیت جوانه‌های تجدید کننده حیات به پنج دسته فانروفیت، کامفیت، همی‌کریپتوفیت، ژئوفیت و تروفیت (29)، و تعیین کوروتیپ‌ها به روش زهری انجام گرفت (38، 39). نمونه‌های گیاهی جمع آوری شده منطقه، در هرباریوم دانشگاه پیام نور شبستر و ملکان نگهداری شدند. داده‌های اقلیم شناسی دوره ده ساله، شامل میزان بارندگی و دما، از سازمان هواشناسی استان آذربایجان‌شرقی تبریز- ایستگاه زعفرانیه گرد آوری شدند. ضریب خشکی منطقه مورد مطالعه با روش دومارتن با فرمول IDM=P/ (T+10) محاسبه گردید، که در آن P میانگین بارش سالانه بر حسب میلی متر و T میانگین دمای سالانه بر حسب درجه سانتی گراد می باشد.
منحنی آمبروترمیک بر اساس داده های اقلیم شناسی سازمان هواشناسی استان آذربایجان‌شرقی تبریز- ایستگاه زعفرانیه درشکل 2 و جدول 1 آمده است.
شکل2: نمودار امبروترمیک بر اساس داده‌های هواشناسی منطقه مورد مطالعه در سالهای 1387-1391.
نتایج
تعداد 403 گونه گیاهی متعلق به 242 سرده و 50 تیره در منطقه مورد مطالعه شناسایی شدند. گونههای چند ساله تقریبا" 61% و گونههای یکساله حدودا" 39% غنای گونهای منطقه مورد مطالعه را تشکیل می‌دهند (جدول 2).
جدول 1- میانگین دما و بارندگی منطقه مورد مطالعه بین سالهای 1387-1391 (بر اساس مرکز هواشناسی تبریز).
|
ماه ها |
|||||||||||||
|
آذر |
آبان |
مهر |
شهریور |
مرداد |
تیر |
خرداد |
اردیبهشت |
فروردین |
اسفند |
بهمن |
دی |
سالانه |
|
|
2/16 |
0/41 |
1/5 |
6/9 |
6/0 |
3/3 |
7/12 |
0/43 |
2/33 |
3/30 |
4/22 |
5/14 |
0/232 |
بارندگی (mm) |
|
7/7 |
4/14 |
6/23 |
9/29 |
4/33 |
9/32 |
6/28 |
2/21 |
1/16 |
5/10 |
4/6 |
5/4 |
1/19 |
میانگین بیشترین دما (°C) |
|
9/2 |
4/9 |
2/17 |
3/23 |
9/26 |
3/26 |
3/22 |
6/15 |
6/10 |
6/5 |
7/1 |
1/0- |
5/13 |
میانگین دما (°C) |
|
2/1- |
9/4 |
6/10 |
6/16 |
1/20 |
3/19 |
2/15 |
6/9 |
0/5 |
9/0 |
5/2- |
8/3- |
9/7 |
میانگین کمترین دما (°C) |
|
4/64 |
5/59 |
4/40 |
3/37 |
0/32 |
7/33 |
4/37 |
6/50 |
1/50 |
2/57 |
6/65 |
9/69 |
8/49 |
رطوبت نسبی |
جدول 2- لیست گونههای منطقه مورد مطالعه، فرم رویشی براساس سیستم رونکیه (1934) و کوروتیپ براساس سیستم زهری (1963-1973). جدول براساس لیست الفبایی تیره‌ها مرتب شده است.
|
کوروتیپ |
فرم رویشی |
طول عمر |
گونه |
خانواده |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Amaranthus retroflexus L. |
Amarantaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
AnabasisaphyllaL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Atriplex tatarica L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Atriplex leucoclada Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Atriplex verrucifera M. Bieb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Halothamnusacutifolius(Moq.) Botsch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Ceratocarpus arenariusL. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Chenopodium album L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
کامفیت |
چند ساله |
Krascheninnikovia ceratoides )L.) Gueldenst. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
چند ساله |
Kochia scoparia (L).Schrad. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
کامفیت |
چند ساله |
Noaea mucronata )Forssk.) Aschers&Sch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Salsola vermiculata L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Salsola dendroidesPall. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Salsola nratiaPall. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
یک ساله |
Suaeda fruticosa (L.)Forssk. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Allium paradoxum (N.Bieb.) G. Don. |
Amaryllidaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
ژئوفیت |
چند ساله |
Ixiolirion tataricum (Pall.) Herb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Bellevalia pycantha ( C.Koch.) A. Los. |
Asparagaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Muscari comosum (L.) Miller |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Muscari neglectum Guss. ex Ten. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Ornhogalum brachystachys C. Koch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Ornhogalum arcuatum Stev. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Puschkinia scilioides Adams. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Scilla mischtschenkoena Grussh. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Anthriscus cerefolium (L.)Hoffm. |
Apiaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
ژئوفیت |
چند ساله |
Anthriscus nemorosa (M. B.) Spreng. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Astrodaucus orientalis (L.) Drude. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Bunium elegans (Fenzel.) Freyn. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Bunium microcarpum (Boiss.) Freyn. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Carum carvi L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
یک ساله |
Caucalis platycarpos L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Chaerophyllum bulosum L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی مدیترانه ای |
ژئوفیت |
چند ساله |
Daucus carota L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Eryngium thyrsoideum Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Fuernrohria setifolia C. Koch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Heracleum anisactis Boiss. & Hohen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Grammosciadium scabridum Bioss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Lisaea heterocarpa (Dc.) Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Malabaila secacul (Miller.) Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Pimpinella affinis Ledeb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Prangos ferulacea (L.)Lindl. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Prangos uloptera Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Scandix iberica M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Turgenia latifolia (L.) Hoffm. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Acantholepis orienthalis Less. |
Asteraceae |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Achillea aucheri Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Achilleabiebersteinii Afan. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Achillea millefoliumL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Acroptilon repens (L.) Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Amberboa amberboi (L.)Tzvel. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Anthemis triumfettii) L.)All |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Anthemis pseudocotula Boiss. Rech |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Anthemis tinctoria L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی ، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Arctium lappa L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Artemisia austrica Jaco. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Artemisia scoparia Waldsd. & K. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
کامفیت |
یک ساله |
Carduus arabicus Jacq. & Murry. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
یک ساله |
Carduushamulosus Ehrh. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Carduus onopordioides Fisch. & M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
چند ساله |
Carduus thoermeri Welnm. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Carthamus oxyacantha M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
چند ساله |
Carthamus tinctoria L. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
چند ساله |
Centaurea albonensTurrill. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Centaurea depressaM.B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Centaurea iberica Tren.ex Spreng. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Centaurea pseudoscabiosa Boiss. &Buhse. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Centaurea pterocaula Trautv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Centaurea rhizantha C. A. Mey. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Centaurea spicatum (L.)Frsch. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Chardinia orientalis (L.) O. Kuntze |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cichorium intybusL. |
" |
|
همه جا وطن |
ژئوفیت |
چند ساله |
Cirsium arvense) L.) Scop. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Cirsium canum (L.) ALL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cirsium echinus)M. B) Hand. & Mzt. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Cirsium elodes M. B. Rech. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cirsium lappaceum M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Cnicus benedictus L. |
" |
|
همه جا وطن |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Cousinia canescens D.C. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cousinia eriocephala Boiss. & Hausskn. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cousinia macroptera C. A. Mey. Ex Dc. – Gbif. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Crepis sancta (L.) Babcock. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Echinops ecbatanus Bornn. et Rech. F. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Filago pyramidata L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Gundelia torenfortii L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Helichrysum araxinus Takht. ex Kirp. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Helichrysum pseudoplicatum Nab.& Ky. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Helichrysum rubicundum (C. Koch.)Bornm. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Hieracium procerum Fries. & Rech. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Inula oculus-cheristi L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Jurinea leptoloba Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Lapsana intermedia M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Onopordon heteracanthum C. A. Mey. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Scariola orientalis (Boiss.) Sojak |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Senecio pseudo-orientalis Schischk. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Senecio vernalis Waldst. & K. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Sonchus asper (L.) Hill. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Taraxacum syriacum Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Taraxacum kotschyi Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Taraxacum marginatus Boiss. & Buhse. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Taraxacum montanus S. Nikin. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Tragopogon porphyrocephalus Rech. F. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Tragopogon rezaiyensis Rech. F. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Tragopogon vvedenskyi M. Pop. Ex Pavlov. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Tripleurospermum caucasicum (Willd.) Hayek. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Tripleurospermum disciforme (C. A. Ney.) Schultz. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Tussilago farfara L. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Xanthium strumarium L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Xeranthemum squarrosum Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Berberis integerrima Bunge. |
Berberidaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Berberis vulgarisL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Aethionema arabicum (L.) Anderz. Ex Dc. |
Brassicaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
کامفیت |
چند ساله |
Aethionema cardiophyllum Boiss. & Helder. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alyssum bracteatum Boiss. et Buhse. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Alyssum dasycarpum Stapf. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Alyssum desertorum Stapf. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Alyssum strictum Willd. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Capsella bursa-pastoris (L.) Medicus. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Camlina rumelica Velen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Cardaria draba (L.) Desv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Chorispora persica Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Conringia persica Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Descurainia Sophia ( L.)Webb. & Berth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Draba bruniifolia Stev. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Erica sativa Miller. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Erysimum cuspidatum M. B. Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Isatis kotschyana Boiss. & Hohen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی کریپتوفیت |
چند ساله |
Lepidium draba L. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Malcolmia africana (L.)R. Br. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Neslia apiculata Fisch. & C. A. Mey. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Sisymbrium irio L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Thlaspi arvensis L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Alkanna bracteosa Boiss. |
Boraginaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Alkanna orienthalis (L.) Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Anchusa alica Retz. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cerinthe minor L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Moltkia coerulea (Willd.) Lehm. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Myosotis asiatica Schultz. & Serg. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Nonnea longiflora Wettst. Stapf. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Nonnea persica Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Nonnea pulla (L.) Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Onosma microcarpum Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Rinderia disperma (L. F.) Koch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Solenanthus stamineus (Desf.) Wettst. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Asyneuma pulchellum (Fisch. & Mey.) Bornm. |
Campanulaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Campanula propinqua Fisch. & C. A. May. |
" |
|
ایرانوتوران ، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Campanula glomerata L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Campanula pulchellum ( Fisch. & Mey.) Bornm. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
فانروفیت |
چند ساله |
Lonicera caucasicaPall. |
Caprifoliacee |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
AcanthophylummicrocephalumBoiss. |
Caryophyllaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Arenaria gypsophiloides L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Dianthus cryi Fisch. & C.A.Ney. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Dianthus orientalisAdams. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Dianthus szowsianus Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Gypsophila bicolor (Freyn. & Sint.) Grossh. L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Silene bupleroides L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Silene chlorifolia Sm. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Silene alica L. Pers.-Rech. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
چند ساله |
Silene latifolia Poir. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Silene spergulifolia (Wild.) N.B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Vaccaria pyramidata Medicus. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Colichicum kurdicum (Bornm.) Stephanov. |
Colchicaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Colichicum szovsii Fisch.& C.A. Mey. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Convolvulus arvensisL. |
Convolvulaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Convolvulus commutatus Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای ، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Juniperus excelsaM. B. |
Cupressaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Carex caucasica Stev. |
Cyperaceae |
|
همه جا وطن |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Carex distans L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Carex heterostachya Bunge. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Carex nigra (L.) Reich. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Carex stenophylla Wahlend. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Eleochcharis uniglumis Link. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Syperus marimus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
ژئوفیت |
چند ساله |
Cephalaria syriaca (L.) Schrad. |
Dipsacaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Equisetum arvense L. |
Equisetaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Euphorbia cheiradeniaHohen. |
Euphorbiaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
چند ساله |
Euphorbia heteradeniaJaub. & Spach. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Euphorbia procera M.Bieb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alhagi persarumBoiss & Buhse. |
Fabaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Adiaspastus) Ureus Willd. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Adiaspastus) michauxianus |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Anthylloidei) szovzii F. & M. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Astragalus) basineri Trautv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Caprini) apricus Bge. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Hemiphaca) corrungatus |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Hymenostegis) chrysostachys Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Hymenostegis) hymenostegis Fisch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Hymenostegis) tabrizianus Bge. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Insani) choicus Bge. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Laxiflori) tawilicus C. C. Townsend. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Malacotrix) molis M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Malacotrix) podocarpus C. A.Mey. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Onobrychium) effusus Bunge. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Astragalus (Tragacantha) caspius L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Astragalus (Tragacantha)Scharifii Sirj. & Rech. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Cicer persicaBoiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Coronilla varia L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Glycyrrhiza glabraL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Lathyrus aphacaL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Lens orienthalis (Boiss.) Hand.& Mzt. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Lotus corniculatus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Medicago lupulina L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Medicago radiataL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای ، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Medicago sativa L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Melilotus officinal (L.) Pall. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Onobrychis altissima Grossh. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Onobrychis cornuta )L.) Desv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Onobrychis hohenacheriana C. A. Mey. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Sophora alopecuroides L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Trifolium canescens Willd. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Trifolum hybridum L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Trifolum pratense L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Trifolum repens L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Trigonella monantha C.A. Mey |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Vicia aucheri Jaub. & Spach. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Vicia ervilla (L.)Willd. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Vicia sativaL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Vicia variabilis Freyn. & Sint. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Geranium collinum Steph. & Willd. |
Geraniaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Hypericum perforatum L. |
Hypericaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Hypericum scabrumL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Iris aucheri (Baker.) cutilobaSealy. |
Iridaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Iris paradoxa Stev. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای ، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Juglans regia L. |
Juglandaceae |
|
همه جا وطن |
ژئوفیت |
چند ساله |
Juncus articulates L. |
Juncaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Juncus inflexus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Lallemantia peltata (L.) Fisch. & C. A. Mey. |
Lamiaceae |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Lamium album L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Marrubium persicumC. A. Mey. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Mentha longifolia (L.)Hudson. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Nepeta heliotropifolia Lam. |
" |
|
همه جا وطن |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Nepeta meyeri Benth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Nepeta racemosa Lam. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Phlomis caucasica Rech.F. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Phlomis herba- ventiL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Prunella vulgaris L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Salvia atropatanaBunge |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Salvia limbataC. A. Mey |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Salvia sahandica Boiss. & Buhse. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Salvia virgata Jacq. - Rech. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Satureja sahendica Born. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Scutellaria pinnatifida H. Hamilt. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Sideris Montana L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Stachys inflata Benth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Stachys lavandulifoliaVahl. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Stachys pubescensTen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Teucrium orientaleL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Teucrium poliumL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Thymus kotschanus Boiss. & Hohen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Thymus pubescensBoiss. & Kotschy et C. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Thymus trautvetteriKlokov. & Desj.-Shost. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Ziziphora clinopodioides Lam. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Ziziphora tenuior L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Lemna minor L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Gagea dubia A. Terr. |
Liliacaea |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Gagea gageoides (Zucc.) Vved. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Frilaria imperialisL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
یک ساله |
Tulipa biflora Pall. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
یک ساله |
Tulipa humilisHerbert. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
یک ساله |
Tulipa stylosa Stapf. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alcea glabra Alef. |
Malvaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alcea longipedicellata L.Riedl. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alcea wilhelminaeL. Riedl. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Malva neglecta Mallr. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Morus alba L. |
Moraceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Fraxinus rotundifolia Mill. |
Oleaceae |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
چند ساله |
Epilobium montanum L. |
Onagraceae |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Dactylorhiza umbrosa ( Kar. & Kir.) Kevski. |
Orchidaceae |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Orobnche lutea Baumg. |
Orobnchaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Oxalis corniculata L. |
Oxalidaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی ، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Hypecoum pendulum L. |
Papaveraceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Fumaria vaillantii Loisel. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
یک ساله |
Papaver dubium L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Papaver fugax Poir. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Papaver orienthale L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Roemeria refracta Dc. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Peganum harmala L. |
Peganaceae |
|
همه جا وطن |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Plantago atrata Hoppe. |
Plantaginaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Plantago lanceolata L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
کامفیت |
چند ساله |
Acantholimon fominii Kusk. |
Plumbaginaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Acantholimon tragacanthinum(Jaub. &Spach.) Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Limonium carnosum (Boiss.) O. Kuntze. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Aeluropus ltoralis (Gouan) Parl. |
Poaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Agropyrom elongatum (Host.)P. Beauv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Agropyrom leptourum (Nevskl.) Grossh. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Agropyron pectiniformeRoemer & Schultes |
" |
|
ایرانی‌تورانی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Agropyrum repens) L.) Beauv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
چند ساله |
Agropyrum trichophorum (Link.) Richter. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Agrostis tenuis Sibth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Aira elegans Willd. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alopecurus arundinaceus Poir. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Avena fatua L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Boissierra squarrosa Banks. & Soland. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus arvensis L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Bromus benekenii (Lange.) Trimen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus copedaghensis Drob. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus danthonieaeTrin |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus japonicasThunb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus racemosus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی ، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus tectorumL. |
" |
|
همه جا وطن |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Bromus tomentellusBoiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Bromus variegatus M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
چند ساله |
Calamagrostis epigejos. (L.) Roth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Calamagrostis glauca (M. B.) Reichenb. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Calamagrostis pseudophragmes (Hall. F.) Koel. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Catabrosa aquatic (L.) P. Beauv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Chrysopogon gryllus (L.) Trin. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cynodon dactylon )L.) pers. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Dactylis glomerataL. |
" |
|
همه جا وطن |
تروفیت |
چند ساله |
Deschampsia caesposa (L.) P. Beauv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Eremopyrum bonaepartis (Spreng.) Nevski. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Festuca heterophylla Lam. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Festuca ovina L. |
" |
|
همه جا وطن |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Festuca rubra L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Glyceria arundinacea(M. B.) kunth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Heteranthelium piliferum (Banks. & Soland.) Hoch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Hordeum glaucumSteud. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Hordeum violaceumBoiss. & Huet. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
" |
|
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
چند ساله |
Lolium perenneL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی ، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Poa alpine L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Poa bulbosa L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Poa timoleontis Helder. & Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Melica persicaKunth. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Phragmes australis (Cav.) Trin. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
ژئوفیت |
چند ساله |
Secale montanum Guss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Setaria viridis(L.) P. Beauv. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Stipa barbata Desf. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Stipa hohenackerina Trin.Rupr. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
تروفیت |
یک ساله |
Stipa lagascae Roemer. & Schultes. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Taeniatherum crinum(Schreb.) Nevski. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Trisetum bungei parvifloraBoiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Trisetum rigidum (N. B.) Roemer. & Schul. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Atraphaxis spinosaL. |
Polygonaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Polygonum aviculareL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Polygonum bistorta L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Polygonum me Schrank. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Polygonum patulum M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Rheum ribes L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Rumex acetosella L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Rumex chalepensis Willer. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Rumex crispus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Rumex patietia L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Rumex scutatus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Adonis aestivalis L. |
Ranunculaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Adonis flammea Jacq. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Batrachium trichophyllum (Chaix.) Busch. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Ceratocephalus falcate (L.) Pers. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی مدیترانه ای |
تروفیت |
یک ساله |
Consolida persica (Boiss.) Schrod. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، مدیترانه ای |
تروفیت |
چند ساله |
Delphinium crispulum Rupr. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
چند ساله |
Delphinium speciosum M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی مدیترانه ای |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Ranunculus arvensis L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Ranunculus sahandicus Boiss.& Buhse. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Ranunculus sericeus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Alchemilla persica Rothm. |
Rosaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Amygdalus lycioides Spach. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Cerasus microcarpa (C. A. Mey) Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Cotoneaster nummularioides Pojark. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Cerataegus atrosanguidea A. Pojark |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Cydonia oblonga Miller |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Hulthemia persica Michx. Ex Juss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
چند ساله |
Potentilla bifurca L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Potentilla canescens Besser. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Prunus divaricata Ledeb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Pyrus syriaca Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
RosacaninaL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Rosa damascena Mill. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
کامفیت |
چند ساله |
Rosa foetidaJ. Herrmann. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Rosa moschata Herrmann. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Sanguisorba minor Scop. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Asperula arvensisL. |
Rubiaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Crucianella gilanica Trin. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Cruciata taurica (Pallas. Ex Willd.) Her. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Galium aparine L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Galium tenuissimum Bieb. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Galium verumL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Rubia tinctorum L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Populus alba L. |
Salicaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Populus nigra L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Salix albaL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Salix aegyptiacaL. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
فانروفیت |
چند ساله |
Salix babylonica L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Salix excelsa S. G. Gemelin. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
فانروفیت |
چند ساله |
Acer engleri Hausskh. |
Sapindaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Linaria fastigiata Chav. |
Scrophulariaceae |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Linaria dalmatica (L.) Willer. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی سیبریایی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Linaria kurdica Boiss. & Hohen. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
ژئوفیت |
چند ساله |
Odontes aucheri Boiss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Scrophularia atropatana Grossh. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Scrophularia azarbijanica Grau. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Scrophularia chloranthus Kotschyl. & Bioss. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Scrophularia variegata M. B. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Verbascum speciosum Schrad. |
" |
|
اروپایی سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Veronica anagalis-aquatica L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Veronica multifida L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
چند ساله |
Veronica orientalis Willer. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
همی‌کریپتوفیت |
یک ساله |
Datura stramonium L. |
Solanaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Hyoscyamus niger L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Hyoscyamus reticulatus L. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، صحاری سندی |
فانروفیت |
چند ساله |
Lycium ruthenicum Murray. |
" |
|
ایرانی‌تورانی، اروپایی سیبریایی، صحاری سندی |
فانروفیت |
چند ساله |
Tamarix ramosissimaLedeb. |
Tamaricaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی‌سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Urtica dioica L. |
Urticaceae |
|
ایرانی‌تورانی، مدیترانه ای، اروپایی‌سیبریایی |
تروفیت |
یک ساله |
Nraria schoberi |
Nrariaceae |
|
ایرانی‌تورانی |
تروفیت |
یک ساله |
Zygophyllumfabago L. |
Zygophyllaceae |
از نظر فرم رویشی، همیکریپتوفیتها با داشتن 44% گونههای منطقه و فانروفیتها با 6% به ترتیب بزرگترین و کوچک-ترین گروه‌های فرم رویشی منطقه را تشکیل می‌دهند. فراوانی دیگر فرم‌های رویشی منطقه شامل تروفیت‌ها 33%، کامفیت‌ها 8% و ژئوفیت‌ها 9% بودند (شکل 3). در جهت افزایش شیب منطقه، تنوع فرم رویشی گونههای گیاهی کاهش نشان دادند طوری که همیکریپتوفیتها و کامفیت‌ها عمدتا" در ارتفاعات بالای 2000 متری منطقه انتشار داشتند، در حالی که فانروفیتها و تروفیت‌ها غالبا" در ارتفاعات پایین‌تر از 2000 (تا 1400) متری منطقه رویش داشتند.
شکل 3- فرم رویشی گیاهان منطقه مورد مطالعه. همیکریپتوفیتها با 44% بیشترین و فانروفیتها با 6% کمترین فرم رویشی بودند.
سهم عناصر نواحی رویشی در منطقه مورد مطالعه بسیار متفاوت بود. عناصر رویشی ایرانی‌تورانی با44% بزرگترین سهم را در گونههای منطقه دارد، در حالی که عناصر رویشی صحاریسندی (SS) با 5% و اروپایی‌سیبریایی (ES) با 7% دارای حداقل سهم را در پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه هستند، در حالی که گونههای جهان وطنی (Cosm.) 5% غنای گونهای منطقه را به خود اختصاص دادند (شکل 4).
شکل 4- سهم عناصر نواحی رویشی مختلف ایران در پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه. ایرانی‌تورانی (IT) 44%، مدیترانه‌ای(M)، اروپایی‌سیبریایی (ES) ، صحاریسندی (SS) و جهان وطنی (Cosm).
بزرگترین تیره‌های منطقه به ترتیب کاهش تعداد گونه‌ها عبارت از تیره‌ی گل ستاره Asteraceae با 64 گونه (88/15 %)، تیره غلات Poaceaeبا 51 گونه (66/12%)، حبوبات Fabaceae با 40 گونه (93/9%)، نعنا Lamiaceae با 28 گونه (95/6 %)، کلم Brassicaceae با 21 گونه (21/5%)، کرفس Apiaceae با 20 گونه (96/4%)، رُز Rosaceae با 16 گونه (97/3%)، تاج خروس Amarantaceae با 15 گونه (72/3%)، گاوزبان Boraginaceae ، Caryophyllaceae ، Scrophulariaceae هر یک با 12 گونه (98/2%)، تیره علف هفت بند Polygonaceae با 11 گونه (73/2%)، و آلاله Ranunculaceae با 10 گونه (48/2%)، Asparagaceae، Cyperaceae، Rubiaceae هر یک با 7 گونه (74/1%)، در منطقه بودند. هیجده تیره دارای فقط یک گونه در منطقه مورد مطالعه بودند (جدول 3). سرده‌ی گون Astragalus از تیره‌ی حبوبات Fabaceae با داشتن 16 گونه، بزرگترین سرده منطقه از نظر فراوانی گونهای بود.
جدول 3- تعداد گونه‌ها و سردههای تیره‌ها در منطقه مورد مطالعه. شناسایی رتبه‌های تاکسونومیکی براساس سیستم رده‌بندی تبارزایشی APGIII-2009 انجام گرفته است (جدول به ترتیب کاهشی تعداد گونه‌ها مرتب شده است).
|
نام تیره |
تعداد گونه |
تعداد جنس |
نام تیره |
تعداد گونه |
تعداد جنس |
نام تیره |
تعداد گونه |
تعداد جنس |
|
Asteraceae |
64 |
34 |
Papaveraceae |
6 |
4 |
Dipsacaceae |
1 |
1 |
|
Poaceae |
51 |
30 |
Salicaceae |
6 |
2 |
Equisetaceae |
1 |
1 |
|
Fabaceae |
40 |
16 |
Campanulaceae |
4 |
2 |
Geraniaceae |
1 |
1 |
|
Lamiaceae |
28 |
16 |
Malvaceae |
4 |
2 |
Juglandaceae |
1 |
1 |
|
Brassicaceae |
21 |
17 |
Solanaceae |
4 |
3 |
Moraceae |
1 |
1 |
|
Apiaceae |
20 |
17 |
Euphorbiaceae |
3 |
1 |
Nrariaceae |
1 |
1 |
|
Rosaceae |
16 |
12 |
Plumbaginaceae |
3 |
2 |
Oleaceae |
1 |
1 |
|
Amarantaceae |
15 |
11 |
Amaryllidaceae |
2 |
2 |
Onagraceae |
1 |
1 |
|
Boraginaceae |
12 |
9 |
Berberidaceae |
2 |
1 |
Orchidaceae |
1 |
1 |
|
Caryophyllaceae |
12 |
6 |
Colchicaceae |
2 |
1 |
Orobnchaceae |
1 |
1 |
|
Scrophulariaceae |
12 |
5 |
Convolvulaceae |
2 |
1 |
Oxalidaceae |
1 |
1 |
|
Polygonaceae |
11 |
4 |
Hypericaceae |
2 |
1 |
Peganaceae |
1 |
1 |
|
Ranunculaceae |
10 |
6 |
Iridaceae |
2 |
1 |
Sapindaceae |
1 |
1 |
|
Asparagaceae |
7 |
5 |
Juncaceae |
2 |
1 |
Tamaricaceae |
1 |
1 |
|
Cyperaceae |
7 |
3 |
Plantaginaceae |
2 |
1 |
Urticaceae |
1 |
1 |
|
Rubiaceae |
7 |
5 |
Caprifoliacee |
1 |
1 |
Zygophyllaceae |
1 |
1 |
|
Liliacaea |
6 |
3 |
Cupressaceae |
1 |
1 |
|||
بحث
فراوان بودن همیکریپتوفیتها (44%) در منطقه مورد مطالعه سازگاری کامل با آب و هوای سرد این منطقه دارد، زیرا فراوانی همیکریپتوفیتها بیانگر ناحیه سرد کوهستانی می‌باشد (28، 33، 38). فرم‌های رویشی همیکریپتوفیتها و کامفیت‌ها مانند گونههای متعددی از گون‌ها Astergalus عمدتا" در نقاط مرتفع منطقه جایی که ارتفاع از سطح دریا بیشتر از 2200 متر بود، انتشار داشتند، در حالی که دیگر فرم‌های رویشی در نقاط کم ارتفاع یعنی پایین‌تر از 2000 متری دیده می‌شدند. یکی از گرادیانت‌های که در طول آن فرم رویشی تغییر می‌کند، عبارت از ارتفاع از سطح دریا است (19، 20، 26). تنوع فرم‌های رویشی معمولا" با افزایش ارتفاع، کاهش می‌یابد طوری که حتی در ارتفاعات بالاتر یک یا دو فرم رویشی باقی می‌ماند (26). نتایج مشابهی در خصوص کاهش تنوع فرم رویشی با افزایش ارتفاعات از مناطق مختلف جهان گزارش شده است. برای مثال، مطالعه در منطقه هیمالایای هند نشان داده است که در ارتفاع بالای 4900 متری همیکریپتوفیتها دارای غالبیت مطلق بودند در حالی در ارتفاعات پایین‌تر فرم‌های رویشی دیگر مانند فانروفیتها، ژئوفیت‌ها، هیدروفیت‌ها نیز حضور داشتند ولی با افزایش تدریجی ارتفاع ابتدا گونههای فانروفیتی و ژئوفیتی بتدریج کاهش می‌یابند، در حالی که کامفیت‌ها به همراه همیکریپتوفیتها تا ارتفاع 5000 متری بالا می‌آیند (16). همچنین تاثیر ارتفاع بر روی تنوع فرم رویشی در مناطق کوهستانی هندوکش آسیای مرکزی (8) و کوه‌های نانگا-پارپات هیمالیای پاکستان (13) گزارش شده‌اند. در حالی که تروفیت‌ها با داشتن غنای گونهای 33 درصدی مقام دوم را به خود اختصاص دادند که حاکی از شرایط خشک منطقه می‌باشد. نتایج مشابه به مطالعه حاضر ار ارتفاعات هیمالیا گزارش شده است جایی که تروفیت‌ها با 22% پس از همیکریپتوفیتها، مقام دوم را به خود اختصاص داده‌اند (16). فراوانی تروفیت‌ها در منطقه مورد مطالعه محل بحث و شگفتی دارد، زیرا بر اساس رونکیه (28) و کونر (18) تروفیت‌ها با افزایش ارتفاع، به طور فزاینده کمیاب می‌شوند و عموما" بیش از %2 فلور مناطق کوهستانی و ارتفاعات بلند را تشکیل نمی‌دهند.
با توجه به فقدان مطالعات مشابه در منطقه مورد مطالعه در گذشته، بحث مقایسه‌ای درخصوص تغییر غنای گونهای تروفیت‌های منطقه میسر نیست. با وجود این، به طور کلی به نظر می‌رسد که زیاد بودن تعداد گونههای تروفیت در این منطقه با توجه به شرایط کوهستانی و سرد منطقه، ناشی از تغییرات آب و هوای به سمت خشکی می‌باشد. این امر ناشی از تخریب پوشش گیاهی منطقه ناشی از چرای بی‌رویه، کاهش میزان بارندگی منطقه و اثر گرم شدن کره زمین باشد. زیرا تروفیت‌ها به منطقه خشک با میزان نزولات کم سازش یافته‌اند.
به منظور شناسایی فاکتورهای محیطی مسئول تغییر تنوع نسبی فرم رویشی، همبستگی بین گرادیان تغییرات ارتفاعی و تنوع نسبی فرم رویشی بیشتر بررسی شده است (22). ولی باید توجه داشت که ارتفاع خودش نماینده ترکیبی پیچیده از متغییرهای اقلیمی وابسته که ارتباط نزدیکی با تعدادی از ویژگی‌های محیطی مانند بافت و مواد مغذی خاک دارد (27، 35).
در پاسخ به شرایط محیطی سخت، گیاهان طوری سازش می‌یابند که بتوانند جوانه‌های احیا کننده گیاه را محافظت کنند، همان طوری که در کلاس بندی فرم رویشی رونکیه منعکس شده است، و یا این که خطر مرگ جوانه‌ها را از طریق تکثیر جوانه‌ها به طریقه رشد کلنی، برطرف می‌کنند. بنابراین، تکثیر رویشی ویژگی مهم گیاهان است و خصوصا" در مناطق با شرایط محیطی سخت، مانند ارتفاعات بلند، بسیار شایع است. برای مثال، در اروپای معتدله تقریبا" 70 درصد گونههای گیاهی دارای تکثیر رویشی هستند. این رقم به سمت شمال اروپا افزایش می‌یابد طوری که فراوانی گیاهان واجد توان تکثیر رویشی در مناطق توندرای شمال اروپا به 90 درصد می‌رسد (16). اکثر گونههای گیاهی منطقه متعلق به ناحیه ایرانی تورانی می‌باشند و این تعلق این ناحیه به منطقه مذکور را نشان می دهد. همچنین، وجود گونههای متعلق به سردههای با طیف رویشی کامفیت‌ها و همی‌کریپتوفت‌ها مانند Verbascum،Acantholimon ، Tulipa، Achillea، Anthemis، Amygdalus، Allium، Centaurea، Echinops، Eremurus، Silene، Ferula و Ferulago تعلق منطقه مورد مطالعه به ناحیه‌ی رویشی ایران تورانی را کاملا" نشان می‌دهد، زیرا سردههای مذکور عناصر رویشی مهم ناحیه‌ی رویشی ایران تورانی را تشکیل می‌دهند همچنین، به علاوه، به دلیل وجود دره عمیق و رودخانه گنبروف و شیب‌های شرقی و غربی کشیده در منطقه کوهستانی مورد مطالعه، میکرو کلیمایی خاص بوجود امده که باعث تشکیل ترکیب فلوری و فرم رویشی خاص در منطقه مورد مطالعه شده است که آن را از مناطق اطراف متمایز می‌کند. درجه بالای اندمیسم سرده‌ها و گونههای شناسایی شده در این منطقه، تایید کننده شرایط اختصاصی منطقه مورد مطالعه است. منطقه مورد بحث بر اساس تقسیم بندی دو مارتن و روش رانکیه به ناحیه نیمه خشک تعلق دارد و ارتباط تنگاتنگ اقلیم و تیپ رویشی کاملا مشاهده می‌شود.
در مطالعه حاضر بر روی منطقه‌ی سهند، با توجه به طیف فرم رویشی گونههای گیاهی منطقه که نشان دهنده بالا بودن نسبی تروفیت‌ها و کم بودن کامفیت‌ها و همی‌‌کریپتوفیت‌های است و همچنین با در نظر داشتن شرایط اقلیمی و توپوگرافی منطقه، نشانه‌های از تغییرات اقلیمی را نشان می‌دهد. این امر ضرورت اعمال برنامه‌های حفاظتی در منطقه مورد مطالعه به منظور حفظ گونههای گیاهی را تاکید می‌کند.
سپاسگزاری
از دانشگاه پیام نور به خاطر تامین هزینه این طرح از محل اعتبار پژوهشی (گرانت) تشکر و قدردانی می‌شود. از جناب اقای دکتر محمدی، اداره کل هواشناسی تبریز، بابت راهنمایی های علمی شان در تجزیه وتحلیل داده های اقلیمی، سپاسگزارم.
(علمی)', './data/plant/coversheet/cover_fa.jpg'))
دوره 31، شماره 2
شهریور 1397صفحه 396-414
- تاریخ دریافت: 18 اسفند 1395
- تاریخ بازنگری: 31 خرداد 1397
- تاریخ پذیرش: 05 تیر 1397