مقاله پژوهشی فیزیولوژی

1. تاثیر نیتروپروساید بر تنش اکسیداتیو القا شده توسط آرسنیک در گیاهچه‌های گندم

منصوره صدرایی؛ احمد مهربان؛ ابولفضل توسلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مهر 1399

چکیده

  در این تحقیق، نقش تنظیمی احتمالی نیتروپروساید (NO) در کاهش تنش اکسیداتیو گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های 20 روزه گندم تحت تیمار آرسنیک (0، 25 و 50 میکرومولار) و نیتروپروساید (0، 50 و 100 میکرومولار) قرار گرفتند و به صورت هیدروپونیک به مدت 20 روز در این شرایط رشد کردند. تیمار آرسنیک باعث کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل ...  بیشتر در این تحقیق، نقش تنظیمی احتمالی نیتروپروساید (NO) در کاهش تنش اکسیداتیو گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های 20 روزه گندم تحت تیمار آرسنیک (0، 25 و 50 میکرومولار) و نیتروپروساید (0، 50 و 100 میکرومولار) قرار گرفتند و به صورت هیدروپونیک به مدت 20 روز در این شرایط رشد کردند. تیمار آرسنیک باعث کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل و افزایش محتوای پرولین شد. آرسنیک (50 میکرومولار) همچنین باعث افزایش محتوای مالون دی آلدئید (173%)، پراکسید هیدروژن (194%)، گلوتاتیون احیا شده (89%) و گلوتاتیون اکسید شده (138%) شد، درحالی که باعث کاهش آسکوربیک اسید (41%) و نسبت گلوتاتیون احیا شده به اکسید شده (21%) نسبت به تیمار شاهد شد. افزایش غلظت آرسنیک باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون S-ترانسفراز و آسکوربات پراکسیداز شد. فعالیت دهیدروآسکوربات ردوکتاز و گلی اکسالاز I در هر دو سطوح آرسنیک کاهش یافت درحالی که گلوتاتیون پراکسیداز و گلی اکسالاز II فقط تحت غلظت 50 میکرومولار آرسنیک کاهش یافت. تیمار نیتروپروساید باعث افزایش محتوای نسبی آب، کلروفیل، پرولین، محتوای آسکوربیک اسید و گلوتاتیون، و همچنین بهبود فعالیت آنزیم‌های دهیدروآسکوربات ردوکتاز، مونودهیدروآسکوربات ردوکتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و گلی اکسالاز I و II در گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک شد. این نتایج پیشنهاد می‌کند که نیتروپروساید باعث افزایش تحمل گیاه به آسیب تنش اکسیداتیو حاصل از سمیت آرسنیک از طریق افزایش سیستم دفاعی آنتی اکسیدان و مسیر گلی اکسالاز شد که در نهایت باعث بهبود رشد گیاه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

2. بررسی فلوریستیک، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان رویشگاه جنگلی یالهای اطراف آق اولر و مریان ، تالش، گیلان

سیده مژگان پورسیدیان؛ شهریار سعیدی مهرورز؛ فاطمه بازدید وحدتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1399

چکیده

  چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور ...  بیشتر چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور دارند. شکل زیستی غالب گیاهان منطقه، مربوط به ژئوفیت‌ها (36 درصد) و سپس همی کریپتوفیت‌ها (30 درصد) است. از نظر کورولوژی، بیشترین سهم مربوط به عناصر اروپا- سیبری (5/27 درصد) و پس از آن عناصر اروپا-سیبری/ ایرانی-تورانی (20 درصد)، چند ناحیه‌ای (3/19درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانه‌ای/ ایرانی-تورانی (7/15درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانه‌ای (6/9 درصد)، جهان وطنی (5/7 درصد) و ایرانی-تورانی/ مدیترانه‌ای (3/1درصد) هستند. Lilium ledebourii، در این مناطق جنگلی از یک مکان جدید در شمال ایران گزارش شده است و نشاندهنده‌ی این است قدمت این جنگل به دوران سوم زمین شناسی برمی‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

3. مطالعه ترکیبات فعال و فعالیت آنتی اکسیدانی پسماند باقی‌مانده از اسانس و گلا‌ب‌گیری 24 جمعیت گل محمدی آذربایجان شرقی و غربی: محصول جانبی

زینب علیزاده؛ محمد فتاحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1399

چکیده

  در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی پسماند به دست آمده در طول فرآیند اسانس و گلابگیری اندازه‌گیری و با عصاره متانولی گلبرگ‌ها که منبع اصلی این ترکیبات می‌باشند، مقایسه شد. 24 جمعیت گل محمدی از 11 شهر در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع‌آوری شده بود. در هر نمونه‌، استخراج اسانس‌ و گلاب‌ انجام شد و در نهایت، همه ...  بیشتر در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی پسماند به دست آمده در طول فرآیند اسانس و گلابگیری اندازه‌گیری و با عصاره متانولی گلبرگ‌ها که منبع اصلی این ترکیبات می‌باشند، مقایسه شد. 24 جمعیت گل محمدی از 11 شهر در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع‌آوری شده بود. در هر نمونه‌، استخراج اسانس‌ و گلاب‌ انجام شد و در نهایت، همه ضایعات نمونه برداری شده و عصاره متانولی گلبرگ‌ها به روش معمول به دست آمد. فنل کل نمونه‌ها به روش فولین سیکالتو و میزان فلاونوئید کل آنها به روش رنگ‌سنجی آلومینیوم کلرید انجام شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی نیز به دو روش دی‌فنیل‌پیکریل‌هیدرازیل (DPPH) و احیای آهن (FRAP) اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده در تمامی فاکتورهای اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. مقادیر بدست‌آمده برای میزان فنل کل نشان داد که این پسماندها برای استخراج 5/44 درصد فنل کل استخراج شده از عصاره متانولی استفاده شوند. در فلاونوئید کل مقادیر بدست‌آمده پسماند‌ها نشان داد که تقریبا 92 درصد فلاونوئید کل در عصاره‌های متانولی قابل استخراج از ضایعات می‌باشد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندازه‌گیری شده نیز نشان داد که نمونه‌های پسماند در روش احیای آهن فعالیتی بین 30/1-14/0 میلی‌مول یون آهن بر گرم ماده خشک را دارند. در روش دی‌فنیل‌پیکریل-هیدرازیل، آنها 71-17 درصد از رادیکال‌های آزاد را غیرفعال کردند. براساس نتایج این پژوهش، پسماند حاصل از اسانس و گلاب‌گیری، قابل استفاده بعنوان منبعی مناسب و ارزان جهت به دست آوردن آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی می-باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

4. بررسی کروموزومی گونه‌های جنس خلّر (Lathyrus sp) در شمال غربی ایران

محمد حسن صادقی؛ محسن سبزی نوجه ده؛ محمد اسماعیل پور؛ احمد رزبان حقیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1399

چکیده

  جنس خلّر (Lathyrus) به‌سبب مصرف علوفه‌ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلّر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام‌تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه‌ها، ویژگی‌های کاریوتیپی ...  بیشتر جنس خلّر (Lathyrus) به‌سبب مصرف علوفه‌ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلّر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام‌تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه‌ها، ویژگی‌های کاریوتیپی دو گونه L. incurvus و L. pratensis برای اولین‌بار مورد بررسی قرار گرفتند. پنج صفحه پس‌چهری (متافازی) برای هر گونه بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هر سه گونه مورد مطالعه دولاد و دارای 2n=2x=14 می‌باشند. گونه L. cicera با مجموع طول فام‌تن‌های تک‌لادی (هاپلوئیدی) 60/7 میکرو‌متر و دارای فرمول کاریوتیپی 5m+2sm می‌باشد. گونه‌های L. incurvus وL. pratensis دارای مجموع طول فام‌تن‌های تک‌لادی به‌ترتیب 16/6 و 30/6 میکرو‌متر بوده و هر دو دارای فرمول کاریوتیپی مشابه 1m+6sm می‌باشند. از نظر شاخص تقارن استبینز همه کاریوتیپ‌ها نسبتا متقارن بودند و در کلاس2A قرار گرفتند. آنالیز واریانس برای صفات طول بازوی‌ کوتاه و طول فام‌تن در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری را نشان داد. مقایسه میانگین با استفاده از آزمون دانکن در سطح پنج درصد نشان داد که L. cicera دارای بیشترین طول فام‌تن است. دندروگرام حاصل از آنالیز خوشه‌ای، گونه‌ها را در دو خوشه قرار داد که خوشه اول شامل گونه یک‌ساله L. cicera و خوشه دوم شامل گونه‌های چند‌ساله L. incurvus و L. pratensis بود. دورگه‌های این دو گونه می‌تواند در برنامه-های به‌‌نژادی جنس خلّر استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

5. تأثیر اسیدسالیسیلیک و جاسمونیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ماریتیغال(Silybum marianum) تحت تنش گرمایی

مریم موسوی عوری؛ سدابه جهانبخش؛ محمد مدرسی؛ قاسم پرمون؛ علی عبادی؛ محمد امین کهن مو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1399

چکیده

  کاربرد مواد تنظیم کننده گیاهی یکی راهکارهای جهت حفظ عملکرد و افزایش ترکیبات مؤثره گیاهان دارویی تحت شرایط تنش می‌باشد. از اینرو این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات کمی گیاه دارویی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرمای به‌صورت کرت خورده شده فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا ...  بیشتر کاربرد مواد تنظیم کننده گیاهی یکی راهکارهای جهت حفظ عملکرد و افزایش ترکیبات مؤثره گیاهان دارویی تحت شرایط تنش می‌باشد. از اینرو این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات کمی گیاه دارویی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرمای به‌صورت کرت خورده شده فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل تنش گرما (شاهد (تاریخ کشت مطلوب)، تنش گرما (تاریخ کشت دیرهنگام)) و فاکتورهای فرعی شامل هورمون سالیسلیک اسید در 5 سطح (صفر، 5/12، 25، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید در سه سطح (صفر ، 1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تنش گرما بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح آماری یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل تنش گرما در هورمون سالیسلیک اسید و اثر متقابل تنش گرما در هورمون جاسمونیک اسید و همچنین اثرات متقابل سه‌گانه برای صفات تعداد دانه در گل، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملکرد روغن دانه و بازده عصاره تام معنی‌دار بود. تنش موجب کاهش عملکرد دانه، تعداد دانه و وزن هزار دانه همچنین کاهش درصد و عملکرد روغن و بازده تام شد. کاربرد سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید موجب کاهش تأثیرات منفی تنش شده، به‌طوری‌که بالاترین مقدار این صفات از غلظت‌های 5/12 تا 50 میلی‌گرم بر لیتر سالیسلیک اسید و مصرف 1 میلی‌گرم جاسمونیک اسید به دست آمد. در مجموع کاربرد سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید می‌تواند سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرما گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

6. پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم تره ایرانی (Allium ampeloprasum spp. persicum،)

طاهره نظری؛ کامبیز مشایخی؛ سید جواد موسوی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1399

چکیده

  تره‌ایرانی به علت پروتاندری، گیاهی دگرگشن و هتروزیگوت می‌باشد. جهت برنامه‌های اصلاح تره ایرانی، تکنیک جنین‌زایی رویشی جهت تسریع در روند تولید هیبرید کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم ریزنمونه‌های تره‌ایرانی در شرایط درون شیشه‌ای انجام شده است. ابتدا بذرهای تره‌ایرانی در محیط جامد 1/2MS کشت ...  بیشتر تره‌ایرانی به علت پروتاندری، گیاهی دگرگشن و هتروزیگوت می‌باشد. جهت برنامه‌های اصلاح تره ایرانی، تکنیک جنین‌زایی رویشی جهت تسریع در روند تولید هیبرید کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم ریزنمونه‌های تره‌ایرانی در شرایط درون شیشه‌ای انجام شده است. ابتدا بذرهای تره‌ایرانی در محیط جامد 1/2MS کشت شدند. در ادامه به طور مستقیم از ریزنمونه‌های یک سانتیمتری برگ و ریشه دانهال‌ها در محیط کشت مایع B5 و NL استفاده شد. از اسید ایندول استیک و 2,4-D در سه غلظت صفر، یک و دو میلی‌گرم بر لیتر جهت القای پینه‌ و جنین رویشی استفاده شد. نتایج نشان داد که در ریزنمونه‌های برگ، پینه تشکیل نشد و در ریزنمونه‌های ریشه نیز مقدار کمی پینه تشکیل شد. اما پینه جنین‌زا به طور مستقیم در 100 درصد ریزنمونه‌های دانهالی پس از گذشت دو هفته ظاهر شد. پینه‌ها زرد و دارای بافت متراکم، گره‌دار و کروی شکل بودند. بیشترین پینه جنین‌زا در B5 حاوی دو میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D تشکیل شد که بعد از گذشت هشت هفته و واکشت در فاز ظهور جنین (رئالیزاسیون)، جنین‌های رویشی ظاهر شدند. در محیط‌های کشت بدون اکسین و همچنین در محیط کشت NL، جنین رویشی تشکیل نشد. بعد از واکشت جنین‌ها در محیط B5 حاوی یک میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و دو میلی‌گرم کنیتین، رشد ریشه‌ها بیشتر شد. به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی، پینه ‌زایی و جنین‌زایی رویشی تره ایرانی در B5 مایع دارای دو میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد پینه جنین‌زا در دانهال‌ها به دست آمد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله کوتاه ژنتیک

7. بررسی سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی در برخی ژنوتیپ های اسپرس زراعی (Onbrychis sativa)

محسن فرشادفر؛ هومن شیروانی؛ زهرا بقایی فر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آبان 1399

چکیده

  تنوع ژنتیکی 13 ژنوتیپ مختلف اسپرس زراعی (Onbrychis sativa) با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی سیتوژنتیکی، با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها بر اساس صفات کاریوتیپی مشاهده گردید. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ‌ها، آماره‌های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم ...  بیشتر تنوع ژنتیکی 13 ژنوتیپ مختلف اسپرس زراعی (Onbrychis sativa) با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی سیتوژنتیکی، با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها بر اساس صفات کاریوتیپی مشاهده گردید. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ‌ها، آماره‌های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم (T.F%) محاسبه شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ البرز-18 دارای متقارن‌ترین کاریوتیپ و ژنوتیپ بناب-20247 دارای نامتقارن‌ترین کاریوتیپ می باشد. با استفاده از اطلاعات کاریوتیپی تجزیه کلاستر انجام شد که در نتیجه ژنوتیپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. در بررسی مزرعه‌ای، صفات مورفولوژیکی مانند ارتفاع، تعداد ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، وزن تر و خشک، زمان گلدهی اندازه‌گیری شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه چین و دو تکرار انجام شد. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنی‌داری برای اثرات متقابل چین و ژنوتیپ تنها در صفت تعداد ساقه فرعی وجود دارد. تجزیه کلاستر برای صفات زراعی نشان داد که ژنوتیپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. نتایج نشان داد ژنوتیپ بیجار-624 بر اساس صفات مورفولوژیکی خصوصا عملکرد و پارامترهای سیتوژنتیکی با سایر ژنوتیپ‌ها بیشترین فاصله ژنتیکی را داشت، که می‌توان از این ژنوتیپ در آزمایشات تلاقی پروژه‌های اصلاحی برای انتقال صفات مؤثر استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

8. تاثیر تیمارهای مختلف بر شکست خواب و شاخص‌های جوانه‌‌‌زنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان

اسماعیل شیدای کرکج؛ مینا امانی؛ مهدی یونسی حمزه خانلو؛ اسفندیار جهانتاب

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آبان 1399

چکیده

  گیاه شیرین‌بیان به دلیل داشتن برخی ترکیبات نظیر اسید گلیسیریزیک طبیعی در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شاخص‌های مختلف جوانه‌زنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان انجام شد. تیمارهای آب جوش، نگهداری بذر در گرما و سرما، بدون تیمار (شاهد) و کشت در خاک با 5 تکرار ...  بیشتر گیاه شیرین‌بیان به دلیل داشتن برخی ترکیبات نظیر اسید گلیسیریزیک طبیعی در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شاخص‌های مختلف جوانه‌زنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان انجام شد. تیمارهای آب جوش، نگهداری بذر در گرما و سرما، بدون تیمار (شاهد) و کشت در خاک با 5 تکرار بر روی بذور شیرین بیان اعمال شد و طی روزهای مختلف تعداد بذور جوانه‌زده تا رسیدن به یک میزان ثابت، شمارش شدند. در نهایت طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه‌زنی بذر، شاخص بنیه بذر و ضریب آلومتری برای تیمارهای مختلف محاسبه گردید. همچنین ضریب آلومتری مشخص نمود که ساقه‌چه و ریشه‌چه بذور کشت شده در خاک در حالت توازن رشدی قرار دارند. در تیمار نگهداری بذر در آب جوش، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر و ضریب آلومتری بیشترین مقدار و میانگین زمان جوانه‌زنی بذر کمترین میزان را داشتند. نتایج تیمار آب داغ حاکی از آن بود که بیش از 40 درصد بذرها جوانه زدند و در مقایسه با سایر تیمارها در رتبه نخست قرار گرفت. تیمارهای سرمادهی در فریزر و گرمادهی در آون در مقایسه با تیمار شاهد تاثیری بر میزان شاخص‌های جوانه‌زنی بذر نداشت. بنابراین به طور کلی می‌توان عنوان کرد، وجود خاک سبب ریشه‌ زایی و رشد گیاهچه بهتری نسبت به سایر تیمارها شده است و تیمار جوشاندن بذور در آب به مدت پنج دقیقه به واسطه نرم‌کردن پوسته می‌تواند عملکرد شاخص‌های جوانه‌زنی بذر را تا حدود زیادی بهبود بخشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

9. رشد و تکثیر شاخساره و برخی پارامترهای بیوشیمیایی گیاه استویا در شرایط کشت درون شیشه‌ای تحت تأثیر الیسیتورهای زیستی و غیر زیستی

دیاکو رسولی؛ بهرام ملکی؛ حسین جعفری؛ ندا زند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آبان 1399

چکیده

  به منظور بررسی رشدوهمچنین اندازه‌گیری برخی مؤلفه‌های بیوشیمیایی استویا تحت تأثیرالیسیتورهای زیستی وغیر زیستی درشرایط کشت بافت دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر همین اساس، ابتدا اثر دو نوع سایتوکینین Kin و BAP به منظورانتخاب غلظت بهینه به عنوان پروتکل تکثیر گیاه استویا و سپس اثر الیسیتورهای کیتوزان، متیل ...  بیشتر به منظور بررسی رشدوهمچنین اندازه‌گیری برخی مؤلفه‌های بیوشیمیایی استویا تحت تأثیرالیسیتورهای زیستی وغیر زیستی درشرایط کشت بافت دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر همین اساس، ابتدا اثر دو نوع سایتوکینین Kin و BAP به منظورانتخاب غلظت بهینه به عنوان پروتکل تکثیر گیاه استویا و سپس اثر الیسیتورهای کیتوزان، متیل جاسمونات و عصاره مخمر در چهار غلظت بر افزایش رشد گیاه و همچنین پارامترهای بیوشیمیایی گیاه استویا در شرایط کشت بافت انجام گرفت. نتایج آزمایش اولیه نشان داد که غلظت 2 میلی‌گرم بر لیتر BAP جهت پرآوری شاخساره به عنوان غلظت بهینه باعث بیشترین رشد طول و تعداد شاخساره شد، بنابراین این غلظت به محیط کشت پایه اضافه گردید. اثر الیسیتورهای مختلف افزایش معنی‌داری بر طول و تعداد شاخه نشان دادند، به طوری‌که بیشترین طول و تعداد شاخه در غلظت 200 میلی‌گرم بر لیتر کیتوزان بود که به نسبت شاهد به ترتیب 70 و 95 درصد افزایش داشت. اثر الیسیتورها بر پارامترهای بیوشیمیایی نشان داد که به غیر از کربوهیدرات، اثر افزایشی به نسبت شاهد نداشتند، به طوری که محتوای آب و همچنین کلروفیل گیاه با افزایش غلظت الیسیتورها کاهش بیشتری را نشان داد. میزان کربوهیدرات کل تحت تأثیر غلظتهای کیتوزان 200، متیل جاسمونات 100 و عصاره مخمر 50 میلیگرم بر لیتر به طور معنیداری به نسبت تیمار شاهد افزایش داشت. به طور کلی مشخص شد که این تحقیق می‌تواند به عنوان یک پروتکل مناسب جهت تولید انبوه گیاه استویا به عنوان یک گیاه اقتصادی مهم در شرایط کشت بافت مورد استفاده قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

10. تعیین آستانه تحمل به شوری توده‌های مختلف شنبلیله (Trigonella Foenum-graecum L) در مرحله جوانه‌زنی با استفاده از مدل‌های تجربی

محمد حسین بناکار؛ حمزه امیری؛ غلامحسن رنجبر؛ محمد‌رضا سرافراز اردکانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1399

چکیده

  این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر و ارزیابی مدل‌های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی‌ریزی و مشهدی، در پتری دیش‌ قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده ...  بیشتر این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر و ارزیابی مدل‌های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی‌ریزی و مشهدی، در پتری دیش‌ قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که افزایش شوری تا dS/m6 بر جوانه‌زنی بذور تاثیری نداشت، لیکن در شوری‌های بالاتر، درصد جوانه‌زنی به تدریج شروع به کاهش کرد. اعمال شوری 24 و dS/m27، جوانه‌زنی بذور را به ترتیب 8/29 و 81/80 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. سرعت جوانه‌زنی بذور نیز با اعمال تنش شوری کاهش یافت. این کاهش برای توده‌های اردستانی و نی‌ریزی تا dS/m3 و برای توده‎های اصفهانی، هندی و مشهدی تا dS/m6 معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که سطوح پایین شوری موجب افزایش طول دانه‌رست، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر گردید. بر اساس مدل خطی، حد آستانه تحمل به شوری شنبلیله dS/m83/21 با شیب کاهش09/17درصد بود. علیرغم اینکه توده اصفهانی حد آستانه تحمل به شوری پایین‌تری (dS/m32/20) داشت، دارای کمترین مقدار شیب کاهش (37/10 درصد) نیز بود. بر اساس مدل‌های غیر خطی بیشترین شوری که در آن بذور به مقدار 50 درصد جوانه ‌زدند از توده اصفهانی (dS/m81/25) حاصل گردید. بنابراین، مطابق با نتایج حاصله و نیز شاخص تحمل به شوری، تود‌ه اصفهانی می‌تواند به عنوان متحمل‌ترین توده‌ به شوری معرفی گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

11. تاثیر اٌسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی بذرهای هفت گونه L. Allium در شرایط تنش خشکی

افسون رحمانپور؛ آتوسا وزیری؛ پروین صالحی شانجانی؛ مینا ربیعی؛ یونس عصری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1399

چکیده

  در اغلب گیاهان تنش خشکی موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه و کاهش درصد جوانه‌زنی می‌گردد. در پژوهش حاضر اثر اٌسموپرایمینگ با غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذرهای هفت گونه L. Allium، شامل A. cristophii Trautv.، A. giganteum Regel ، A. longisepalum Bertol، A. pseudobodeanum R.M. Fritsch & Matin، A. stipitatum Boiss.،M.B. ...  بیشتر در اغلب گیاهان تنش خشکی موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه و کاهش درصد جوانه‌زنی می‌گردد. در پژوهش حاضر اثر اٌسموپرایمینگ با غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذرهای هفت گونه L. Allium، شامل A. cristophii Trautv.، A. giganteum Regel ، A. longisepalum Bertol، A. pseudobodeanum R.M. Fritsch & Matin، A. stipitatum Boiss.،M.B. A. rubellum،M.POP. & Vved. A. vavilovii بررسی گردید. آنالیز آماری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ با غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول 6000 (6/0-، 9/0-، 2/1- مگاپاسکال و شاهد) در دمای °C5 انجام شد. نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت پلی‌اتیلن‌گلیکول، شاخص‌های جوانه‌زنی افزایش می‌یابد. موثرترین غلظت پلی‌اتیلن‌گلیکول برای بهبود جوانه‌زنی و قدرت زنده‌مانی گیاه‌چه‌ها در گونه‌های A. pseudobodeanum، A. vavilovii، A. cristophii، A. stipitatum، MPa2/1-، در A. giganteum، MPa9/0- بود. در حالی‌که در دو گونه A. rubellum و A. longisepalum تیمار شاهد بهترین ویژگی جوانه‌زنی را نشان داد. نتایج تجزیه خوشه‌ای، هفت گونه‌‌‌‌‌‌ Allium را در پنج گروه قرار داد. به‌طوری که A. pseudobodeanum با بیشترین بهبود جوانه‌زنی و قدرت زنده‌مانی در غلظت بالای پلی‌اتیلن‌گلیکول از سایر گونه‌ها جدا گردید. با توجه به اینکه این گونه‌ها از نظر زراعی، دارویی و زینتی دارای ارزش زیادی هستند، نتایج حاصل از این پژوهش در اصلاح و تولید واریته‌های مناسب در زمینه‌های مختلف کاربرد دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

12. مطالعه فلورستیک نواحی جزر و مدی سواحل استان بوشهر

فاطمه غلامیان؛ کهزاد سرطاوی؛ جلوه سهرابی پور؛ رضا ربیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1399

چکیده

  820 کیلومتر از ساحل شمالی خلیج‌فارس اغلب صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و رسوبی است که بستری مناسب برای استقرار گروه‌های متنوعی از گیاهان دریازی، اعم از میکروجلبک، ماکروجلبک و تراکئو فیتا می‌باشد و هم‌جوار با 7 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر است. گیاهان دریازی نه‌تنها از نظر اقتصادی بعنوان غذا و علوفه بلکه از نظر دارویی، صنعتی و داروسازی ...  بیشتر 820 کیلومتر از ساحل شمالی خلیج‌فارس اغلب صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و رسوبی است که بستری مناسب برای استقرار گروه‌های متنوعی از گیاهان دریازی، اعم از میکروجلبک، ماکروجلبک و تراکئو فیتا می‌باشد و هم‌جوار با 7 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر است. گیاهان دریازی نه‌تنها از نظر اقتصادی بعنوان غذا و علوفه بلکه از نظر دارویی، صنعتی و داروسازی نیز حائز اهمیت هستند. نمونه‌برداری از گیاهان دریازی نوار ساحلی، از مرحله رویشی تا تولیدمثلی، به‌مدت پنج سال و به‌صورت فصلی انجام شد. بخشی از هر نمونه جمع‌آوری‌شده جلبک و علف دریایی در محلول 4‌% فرمالدئید-آب دریا در ظروف شیشه‌ای نگهداری شد و از بخش دیگر آن، نمونه‌ هرباریومی تهیه شد. شناسایی تراکئوفیتا و جلبک‌ها بر اساس صفات مورفولوژیکی در مرحله رویشی و زایشی و با استفاده از منابع مختلف انجام شد. در این تحقیق، در مجموع 45 تیره گیاه دریازی شناسایی‌ شد. نمونه‌های شناسایی‌شده شامل 40 تیره ماکروجلبک با 146 گونه از 71 جنس، 2 تیره میکروجلبک با 4 گونه از 4 جنس و 3 تیره متعلق به گیاهان آوندی (تراکئوفیتا) با 3 جنس و 3 گونه بودند. از بین ماکروجلبک‌های شناسایی‌شده، ماکروجلبک‌های سبز با 34 گونه، دارای کمترین و ماکروجلبک‌های قرمز با 73 گونه دارای بیشترین غنای گونه‌ای بودند. حداکثر و حداقل تنوع گونه‌ای متعلق به تیره‌های سارگاسه از ماکروجلبک‌های قرمز با 23 گونه و کلادوفوراسه از ماکروجلبک‌های سبز با 12 گونه بود. به‌طورکلی هدف از اجرای این پروژه، مطالعه فلورستیک دریایی و تدوین مرجعی منسجم از گیاهان دریازی مستقر در نواحی جزر و مدی سواحل استان بوشهر بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

13. بررسی اثر همزمان نمک های کلریدسدیم و کلریدکلسیم بر صفات رشدی و بیوشیمیایی "گلابی" درگزی در شرایط درون شیشه ای

فاطمه ظفری؛ علیرضا نوروزی؛ پرویز الماسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1399

چکیده

  شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد محصولات کشاورزی است. افزایش غلظت نمک سبب عدم توازن یونی در سلول‌ها و در نتیجه سمیت یونی و تنش اسمزی می‌شود. استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای مطالعه و انتخاب گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، خشکی و سایر تنش‌ها متداول است، زیرا کنترل بیشتری نسبت به شرایط بیرون وجود دارد. این مطالعه به منظور ...  بیشتر شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد محصولات کشاورزی است. افزایش غلظت نمک سبب عدم توازن یونی در سلول‌ها و در نتیجه سمیت یونی و تنش اسمزی می‌شود. استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای مطالعه و انتخاب گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، خشکی و سایر تنش‌ها متداول است، زیرا کنترل بیشتری نسبت به شرایط بیرون وجود دارد. این مطالعه به منظور ارزیابی واکنش‌های رشدی و بیوشیمیایی گلابی رقم "درگزی" به سطوح مختلف تنش شوری انجام شده است.آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای کلرید کلسیم (سه سطح 0، 5 و 10 میلی‌مولار) و کلرید سدیم (پنج سطح 0، 40، 80، 120 و 160 میلی‌مولار) که به صورت برهم‌کنش دو نمک در محیط کشت موراشیک و اسکوگ با شش تکرار انجام گردید. پارامترهای رشد (شامل وزن تر، وزن خشک، طول شاخه، تعداد برگ و تعداد جوانه های جدید) و نیز مقدار پروتئین، فعالیت آنزیم کاتالاز، پرولین و قندهای محلول اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری وزن تر کاهش یافت در حالی‌ که وزن خشک در تیمار 40 میلی مولار NaCl +پنج میلی‌مولار CaCl2 بالاترین مقدار را داشت، که احتمالاً نشان دهنده نقش کلسیم در کاهش اثرات منفی شوری است. پروتئین و قندهای محلول در تمامی غلظت های NaCl بعلاوه پنج میلی مولار CaCl2 بالاتر از غلظت 10 میلی مولار آن بود. بالاترین غلظت پرولین در تیمار 160 میلی مولار NaCl + پنج میلی مولار CaCl2 بدست آمد. بالاترین قند محلول در تیمار 120 میلی‌مولار NaCl + پنج میلی مولار CaCl2 حاصل شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

14. تاثیر سیلیکون و نانودی اکسید سیلیکون بر فاکتورهای رشدی، میزان اسمولیت ها و محتوای یونی گیاه زعفران(Crocus Sativus L.) تحت تنش شوری

مریم عاصمه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1399

چکیده

  زعفران با نام عمومی (Saffron) و نام علمی (Crocus sativus L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که همواره مورد توجه بوده و عملکرد آن به عوامل مختلفی وابسته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر گیاه زعفران و نقش محلول‌پاشی سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون در کاهش اثر شوری بود. برای این منظور گیاهان زعفران با سطوح مختلف شوری (0، 75 و 150 میلی‌مولار ...  بیشتر زعفران با نام عمومی (Saffron) و نام علمی (Crocus sativus L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که همواره مورد توجه بوده و عملکرد آن به عوامل مختلفی وابسته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر گیاه زعفران و نقش محلول‌پاشی سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون در کاهش اثر شوری بود. برای این منظور گیاهان زعفران با سطوح مختلف شوری (0، 75 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) و سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون (5/0 و 1 میلی‌مولار) در 4 تکرار به مدت 3 ماه تیمار شدند. بعد از برداشت متغییرهای رشدی و بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شوری موجب کاهش طول و وزن خشک اندام هوایی و زیرزمینی، میزان پتاسیم، نسبت K+/Na+ و RWC شد. علاوه‌بر این، شوری مرگ سلولی، میزان پرولین و گلایسین بتایین، محتوای یون‌های سدیم و کلر را در گیاهان تحت تیمار افزایش داد. اعمال سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون موجب بهبود فاکتورهای رشدی، میزان پتاسیم، نسبت K+/Na+ و RWC شد. نتایج همچنین نشان داد که اعمال سیلیکون و نانو سیلیکون موجب کاهش اسمولیت‌های سازگار و یون‌های سدیم و کلر شد. می‌توان نتیجه گرفت که سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون، به‌ویژه نانو ذره دی‌اکسید سیلیکون، توانایی کاهش سمیت حاصل از تنش شوری را در زعفران دارند و می‌توانند در افزایش مقاومت گیاهان زعفران در برابر تنش شوری نقش مهمی داشته باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

15. معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل شیراز

سید مسعود سلیمان پور؛ احمد حاتمی؛ غلامرضا قهاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آذر 1399

چکیده

  مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد ...  بیشتر مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد تعداد 127 گونه گیاهی متعلق به 34 خانواده و 102 جنس در این حوزه آبخیز وجود دارند. خانواده Asteraceae با 24 گونه، خانواده Fabaceae با 17 گونه و خانواده Poaceae با 15 گونه، به ترتیب در رده های اول تا سوم قرار دارند. از نظر شکل زیستی، 48 گونه تروفیت، 34 گونه همی کریپتوفیت، 18 گونه کامفیت، 14 گونه ژئوفیت و 13 گونه فانروفیت شناسایی شدند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهان مستقر در این حوزه آبخیز نیز نشان داد 122 گونه گیاهی که معادل 96/07 درصد از کل گونه ها می باشند به صورت تک ناحیه ای یا چند ناحیه ای در ناحیه رویشی ایرانی- تورانی استقرار دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی سلولی و مولکولی

16. نشانگرهای RAPD وسیله‌ای برای مشخص کردن روابط ژنتیکی گیاه چای در ایران

کوروش فلک‌رو؛ شاهین جهانگیرزاده خیاوی؛ مهران غلامی؛ سیاوش پور عزیزیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

چکیده

  یکی از مهمترین محصولات شمال ایران که امروزه بسیاری از آنها در معرض از بین رفتن قرار دارند چای (Camellia sinensis) می‌باشد. در این بررسی تعداد 60 اکسشن با استفاده از 24 نشانگر RAPD بررسی شدند. نشانگرهای مورد استفاده 219 نوار تکثیر نمود که 28/81 % آنها چندشکلی نشان دادند. میزان محتوای اطلاعات چند شکلی برای تمام نشانگرها از 29/0 الی 50/0 محاسبه شد. میزان محتوای ...  بیشتر یکی از مهمترین محصولات شمال ایران که امروزه بسیاری از آنها در معرض از بین رفتن قرار دارند چای (Camellia sinensis) می‌باشد. در این بررسی تعداد 60 اکسشن با استفاده از 24 نشانگر RAPD بررسی شدند. نشانگرهای مورد استفاده 219 نوار تکثیر نمود که 28/81 % آنها چندشکلی نشان دادند. میزان محتوای اطلاعات چند شکلی برای تمام نشانگرها از 29/0 الی 50/0 محاسبه شد. میزان محتوای اطلاعات چند شکلی کل نشانگرها نیز 49/0 محاسبه شد که نشان از کارایی بالای نشانگرهای بکار رفته جهت بررسی موجود دارد. ماتریس تشابه تشکیل شده بر اسلاس ضریب جاکارد مابین اکسشن‌های مورد مطالعه 43/0-94/0 با میزان متوسط 65/0 بود. بر اساس تجزیه کلاستر نمونه‌ها در تشابه 61/0 به سه گروه تقسیم شدند که گروه دوم خود در تشابه 65/0 به سه زیرگروه تفکیک شد. نکته قابل اهمیت در این تجزیه کلاستر عدم پیروی نمونه‌ها از الگوی جغرافیایی است. در تجزیه بای‌پلات نیز نتایج مشابهی مشاهد شد. در بررسی میزان تشابه و فاصله ژنتیکی جمعیت‌های مورد بررسی مشخص گردید که دامنه تشابه ژنتیکی مابین جمعیت‌های چای ایران 919/0-950/0 می‌باشد که نتیجه این اعداد بیان می‌دارد تشابه ژنتیکی بالایی مابین جمعیت‌ها وجود دارد. بطور کلی نتایج بدست آمده از این بررسی بیان نمودند که زمانی که نمونه‌ها بصورت مستقیم با یکدیگر مقایسه می‌گردند تنوع بالایی را نشان می‌دهند اما زمانی که بصورت جمعیتی آنها را بررسی نماییم، مشخص می‌گردد که تنوع مابین جمعیت‌ها کم است که دلیل آن به نحوه تکثیر و گرده افشانی آزاد بوته‌های چای و تعداد بوته‌های اولیه وارد شده باز می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

17. پاسخ‌های بیوشیمیایی گیاه شمعدانی عطری Pelargonium graveolens L′ ‌‌Her تحت تنش پرتو فرابنفش درشرایط درشیشه

مرجان آذرافشان؛ مریم پیوندی؛ حسین عباسپور؛ زهرا نورمحمدی؛ اجمد مجد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

چکیده

  گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه اثر تابش پرتو فرابنفش با شدت‌های متفاوت (وات بر متر مربع 38 /0و 26/0، 12/0، 0) بر روی این گیاه در محیط کشت بافت بررسی شد. میزان فنل کل، فلاونوئید, آنتوسیانین، رنگیزه‌های فتوسنتزی، کربوهیدرات-ها، پروتئین و فعالیت ...  بیشتر گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه اثر تابش پرتو فرابنفش با شدت‌های متفاوت (وات بر متر مربع 38 /0و 26/0، 12/0، 0) بر روی این گیاه در محیط کشت بافت بررسی شد. میزان فنل کل، فلاونوئید, آنتوسیانین، رنگیزه‌های فتوسنتزی، کربوهیدرات-ها، پروتئین و فعالیت آنزیم‌های فنیل آلانین آمونیا لیاز، کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز سنجش شدند. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی با استفاده از 2‌و2- دیفنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تابش پرتو UV-B ، میانگین پروتئین کل و کلروفیل‌های a و b در شدت‌های بالای پرتو فرابنفش کاهش یافته و مقدار کاروتنوئید افزایش معنی‌داری (05/0 (P≤داشته است. میانگین فنل کل، فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌های برگ گیاهان تحت تیمار افزایش معنی داری در سطح(05/0 (P≤ نشان دادند. همچنین با افزایش شدت تابش، میانگین IC50 عصاره متانولی کاهش یافت. الگوی کاهش IC50 با روند افزایش میانگین فنل‌ها همخوانی داشت. نتایج حاضر نشان می‌دهد گیاه شمعدانی در پاسخ به تنش UV-B توان آنتی اکسیدانی خود را با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان وافزایش انواع فنل‌ها بالا برده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

18. عوامل مؤثر بر کارایی اگروباکتریوم رایزوژنز در القای ریشه‌های مویین تراریخت و ارزیابی تولید والرنیک اسید در ریشه‌مویین گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.)

ناصر زارع؛ ویدا مدنی؛ اصلان جمالی؛ رسول اصغری زکریا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

چکیده

  کشت ریشه‌های مویین به دلیل پایداری ژنتیکی و بیولوژیکی بالا و قابلیت رشد سریع و تولید متابولیت‌های ثانویه در زمان کوتاه و بدون نیاز به هورمون‌های گیاهی، راهکار مؤثری را برای تولید متابولیت های ثانویه گیاهی فراهم نموده است. در این تحقیق تأثیر عوامل مختلف شامل نوع سویه اگروباکتریوم (شاملA4 ، 15834 و 2656)، نوع ریزنمونه (برگ و دمبرگ)، شرایط ...  بیشتر کشت ریشه‌های مویین به دلیل پایداری ژنتیکی و بیولوژیکی بالا و قابلیت رشد سریع و تولید متابولیت‌های ثانویه در زمان کوتاه و بدون نیاز به هورمون‌های گیاهی، راهکار مؤثری را برای تولید متابولیت های ثانویه گیاهی فراهم نموده است. در این تحقیق تأثیر عوامل مختلف شامل نوع سویه اگروباکتریوم (شاملA4 ، 15834 و 2656)، نوع ریزنمونه (برگ و دمبرگ)، شرایط تلقیح (مدت زمان تلقیح (10 و 15 دقیقه) و هم‌کشتی (48 و 72 ساعت) و حضور و عدم حضور استوسرینگون) و همچنین غلظت ترکیبات معدنی محیط‌کشت ( MS و MS2/1) در القاء و تولید ریشه‌های مویین سنبل‌الطیب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در بین سویه‌های باکتری، سویه A4 بیشترین درصد ریشه‌زایی مویین و تعداد ریشه مویین در هر ریزنمونه را داشت. همچنین ریزنمونه برگ نیز در مقایسه با ریزنمونه دمبرگ درصد ریشه‌زایی و تعداد ریشه در هر ریزنمونه بیشتری را دارا بود. ارزیابی شرایط تلقیح مختلف نشان داد که بیشترین درصد ریشه‌زایی مویین در تیمار 10 دقیقه تلقیح ریزنمونه و 72 ساعت هم‌کشتی و بیشترین تعداد ریشه‌مویین در هر ریزنمونه نیز در تیمار 10 دقیقه تلقیح ریزنمونه و 72 ساعت هم‌کشتی به همراه 100 میکرومولار استوسرینگون بدست آمد. همچنین، محیط کشت MS 2/1 از نظر درصد و تعداد ریشه‌مویین در هر ریزنمونه در مقایسه با محیط کشت MS از کارایی بالاتری برخوردار بود. نتایج HPLC نشان داد که والرنیک اسید با مقدار 77/3 میلی‌گرم برلیتر در کشت‌های ریشه‌مویین سنبل‌الطیب تولید و تجمع می‌یابد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

19. تاثیر نانو ذرات سیلیسیم دی اکسید (SiO2 NPs) بر میزان ترکیبات پلی فنولی و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه‌های موئین بذرالبنج مشبک و کوتاه

احد هدایتی؛ بهمن حسینی؛ رامین ملکی؛ خاویر پالازون

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 آذر 1399

چکیده

  نانوذرات به عنوان گروهی جدیدی از محرک‌ها برای تولید متابولیت‌های با ارزش استفاده می‌شوند. این مطالعه، تاثیر نانو ذرات سیلیسیم دی‌اکسید بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی ریشه‌های موئین دو گونه بذرالبنج مشبک و کوتاه مطالعه شد. ریشه‌های موئین از تلقیح ریزنمونه‌های کوتیلدون (در گونه مشبک) و برگ (در گونه کوتاه) با باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز ...  بیشتر نانوذرات به عنوان گروهی جدیدی از محرک‌ها برای تولید متابولیت‌های با ارزش استفاده می‌شوند. این مطالعه، تاثیر نانو ذرات سیلیسیم دی‌اکسید بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی ریشه‌های موئین دو گونه بذرالبنج مشبک و کوتاه مطالعه شد. ریشه‌های موئین از تلقیح ریزنمونه‌های کوتیلدون (در گونه مشبک) و برگ (در گونه کوتاه) با باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز تولید شد. سپس تاثیر غلظت‌های مختلف نانو ذرات سیلیسیم دی اکسید (0، 25، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر) و مدت زمان تیمار ( 24 و 48 ساعت) بر میزان وزن تر، ظرفیت آنتی اکسیدانی و برخی ترکیبات پلی فنولی در ریشه‌های موئین دو گونه بذرالبنج مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر وزن تر (48/10 گرم) در ریشه‌های موئین تیمار شده با 25 میلی‌گرم بر لیتر محرک و مدت زمان تیمار 48 ساعت در گونه کوتاه بدست آمد. بیشترین میزان DPPH (05/18 درصد) و FRAP (mmol Fe+2 g-1 FW 26/6) به ترتیب در گونه مشبک تیمار شده با 25 و 200 میلی‌گرم بر لیتر محرک و مدت زمان تیمار 48 و 24 ساعت مشاهده گردید. حداکثر میزان ترکیب با ارزش رزمارینیک اسید (02/9 میکرو گرم بر گرم وزن تر) در گونه مشبک تیمار شده با 25 میلی‌گرم بر لیتر محرک و مدت زمان تیمار 48 ساعت مشاهده گردید، در حالی که این ترکیب در ریشه‌های موئین گونه کوتاه شناسایی نگردید. نتایج مشخص کرد که نانو ذرات سیلیسیم دی اکسید می‌تواند به عنوان یک محرک جهت افزایش برخی ترکیبات پلی فنولی و ظرفیت آنتی اکسیدانی در ریشه‌های موئین بذرالبنج مشبک و کوتاه استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

20. ارزیابی بیوانفورماتیکی موجودات تراریخته برای پتانسیل آلرژی زایی

عباس سعیدی؛ زهره حاجی برات؛ زهرا حاجی برات؛ مسعود توحیدفر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 دی 1399

چکیده

  یکی از مراحل ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته پتانسیل آلرژی زا بودن آن است. بدین منظور بررسی آلرژی‌زا بودن پروتئین‌های تولید شده توسط این محصولات با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی، امری ضروری تلقی می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی بیوانفورماتیکی شش پروتئین مهم محصولات تراریخته از سه پایگاه داده آلرژنها ( Allergenonlineو ...  بیشتر یکی از مراحل ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته پتانسیل آلرژی زا بودن آن است. بدین منظور بررسی آلرژی‌زا بودن پروتئین‌های تولید شده توسط این محصولات با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی، امری ضروری تلقی می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی بیوانفورماتیکی شش پروتئین مهم محصولات تراریخته از سه پایگاه داده آلرژنها ( Allergenonlineو SDAP وAllermatch ) استفاده شد. توالی‌های ورودی محصولات برای بررسی مشابهت با توالی کامل و آمینواسیدهای 80 تایی با شباهت بیشتر از 50 و 35 درصد بترتیب در پایگاه داده آلرژن مورد بررسی قرار گرفتند. از بین پروتئین‌های مورد مطالعه، کیتیناز و PRP که مصرف انسانی دارند شباهت بالایی با پروتئین‌های آلرژن نشان دادند. این پروتئین‌ها منشا گیاهی داشته و بطور طبیعی آلرژن محسوب می شوند. درحالی که پروتئین هورمون رشد (Growth Hormone-1)، Cry1AC (پروتئین کریستال دفع آفات)‌، CspB (پروتئین تحمل به خشکی ) و‌(Rpi-vnt1.2) شباهتی با پروتئین‌های آلرژن نشان ندادند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که ارزیابی آلرژی‌زا بودن و آنالیزهای بیشتر (بررسی کل پروتئین ها‌) قبل از تجاری سازی این محصولات لازم است تا ایمنی محصولات تراریخته تایید شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

21. تاثیر شوری بر جوانه زنی بذر وخصوصیات بیوشیمیائی گیاهچه های Salsola crassa

ناصر عباس پور؛ مریم مسیبی؛ نیر محمدخانی؛ فاطمه رحمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 دی 1399

چکیده

  crassa گیاهی بوته‌ای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسه‌ای اطراف دریاچه‌ی ارومیه می‌روید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: ماده‌ی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار می‌رود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحله‌ی جوانه‌زنی محسوب ...  بیشتر crassa گیاهی بوته‌ای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسه‌ای اطراف دریاچه‌ی ارومیه می‌روید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: ماده‌ی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار می‌رود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحله‌ی جوانه‌زنی محسوب می‌شود. بنابراین، در این مطالعه اثر سطوح مختلف شوری (0، 200، 400 و 600 میلی مولار) روی شاخص‌های جوانه‌زنی و محتوای فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، مالون دی آلدهید و پراکسیدهیدروژن گیاه Salsola crassa مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که محتوای فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین در اثر شوری افزایش پیدا کرد (P˂0.05). شوری، اثرات متفاوتی بر محتوای پراکسید هیدروژن داشت، به طوری که کمترین میزان پراکسید هیدروژن در شاهد و بیشترین آن در تیمار 400 میلی مولار مشاهده شد. تفاوت معنی داری در محتوای مالون دی آلدهید تیمار 600 میلی مولار در مقایسه با نمونه‌های کنترل دیده نشد. اما تیمارهای 200 و 400 میلی مولار نسبت به گیاهان شاهد از محتوای مالون دی آلدهید بالایی برخوردار بودند. با توجه به داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت که دانه رست‌ Salsola crassa ، دارای سیستم آنتی اکسیدانی قوی است که در شرایط شور، توانایی حذف گونه‌های فعال اکسیژن را دارد. همبستگی مثبت معنی‌داری (84/0P) بین محتوای پراکسیدهیدروژن و محتوای آنتوسیانین، فنول و فلاونوئید در دانه رست‌های سالسولا وجود داشت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

22. تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک

فاطمه اقایی؛ رئوف سید شریفی؛ حامد نریمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 بهمن 1399

چکیده

  ببه منظور بررسی تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک، آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد یا ...  بیشتر ببه منظور بررسی تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک، آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد یا شوری 72/1 دسی‌زیمنس بر متر و اعمال شوری‌های 40، 80 و 120 میلی‌مولار در خاک به ترتیب معادل 68/3، 37/7 و 06/11 دسی‌زیمنس بر متر) و کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی در هفت سطح (قارچ میکوریز، یونیکونازول، باکتری سودوموناس، میکوریز با سودوموناس، میکوریز با یونیکونازول، کاربرد میکوریز با یونیکونازول و سودوموناس و شاهد) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد تواًم میکوریز با سودوموناس و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری، فلورسانس بیشینه (17/82 %)، فلورسانس متغیر (5/287 %)، عملکرد کوانتومی (41/65 %)، شاخص کلروفیل (23/106 %)، میزان نیتروژن برگ (66/76 %) و محتوای آب نسبی برگ پرچم (76/101 %) را در مقایسه با شوری 120 میلی‌مولار خاک و عدم کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی افزایش داد. بیشترین هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل (Fo) در بالاترین سطح شوری بدست آمد. همچنین کاربرد توام میکوریز با سودوموناس و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری عملکرد تک بوته نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول و در بالاترین سطح از شوری خاک حدود 84/108 درصد افزایش داد. براساس نتایج این بررسی، به نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول می‌تواند در بهبود عملکرد گندم در شرایط شوری خاک پیشنهاد شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

23. پاسخ شاخساره‌های باززایی شده مورد معطر (Myrtus communis L.) به شوری در شرایط کشت درون شیشه

پیمان آقائی؛ سید علی حسینی تفرشی؛ محمد امین طغیانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 بهمن 1399

چکیده

  شوری یکی از مهمترین محدودیت‌های پیش روی رشد و پراکنش گیاهان خشکی است. این تنش با تحت تأثیر قرار دادن پتانسیل اسمزی محیط اطراف ریشه ضمن ایجاد سمیت برای گیاه، به کاهش رشد، تولید محصول و اختلال در جذب عناصر غذایی می‌انجامد. مورد معطر (Myrtus communis L.) درختچه ای زینتی- دارویی است که به سبب دارا بودن ترکیبات آروماتیک مفید، استفاده در طب سنتی ...  بیشتر شوری یکی از مهمترین محدودیت‌های پیش روی رشد و پراکنش گیاهان خشکی است. این تنش با تحت تأثیر قرار دادن پتانسیل اسمزی محیط اطراف ریشه ضمن ایجاد سمیت برای گیاه، به کاهش رشد، تولید محصول و اختلال در جذب عناصر غذایی می‌انجامد. مورد معطر (Myrtus communis L.) درختچه ای زینتی- دارویی است که به سبب دارا بودن ترکیبات آروماتیک مفید، استفاده در طب سنتی و استفاده در پروژه‌های مرمت اکوسیستم‌های طبیعی و فرسایش خاک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات محدودی در خصوص پاسخ‌های فیزیولوژی و مقاومتی این گیاه به تنش انجام پذیرفته که نتایج محدود موجود، تعمیم آن را روی تمامی جمعیت‌ها دشوار می‌سازد. در این تحقیق تلاش شد تا ضمن بررسی میزان باززایی و کمیت رشد گیاهچه‌های مورد معطر در شرایط کشت درون‌شیشه تحت 4 سطح شوری (0، 100، 150 و 250 میلی مولار NaCl)‌، برخی پاسخ‌های فیزیولوژی گیاه نظیر تغییرات محتوای رنگیزه‌ای و RWC، پایداری غشاهای سلولی، محتوای پرولین برگ، مقدار رادیکال‌های فعال اکسیژن، پارامترهای بیوشیمیایی و فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. نتایج مؤید آن بود که سطوح متوسط و شدید شوری (به ترتیب 150 و 250 میلی مولار NaCl) تاثیرات قابل ملاحظه-ای بر پارامترهای رشد و نموی، پایداری غشاء، میزان کربوهیدرات و آمیدها و نیز میزان کلروز و نکروز برگ داشته است. نتایج همچنین نشان داد که RWC، میزان کلروفیل و درصد شاخص مقاومت تنها در شوری شدید و میزان لیپید و پرولین، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و میزان ROS، در همه سطوح شوری تحت تأثیر قرار گرفتند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

24. ارزیابی اثر اسید هیومیک بر رشد و توان انباشت چمن اسپورت طی تنش کادمیوم

عادله علیخانی؛ مینا تقی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 بهمن 1399

چکیده

  با توجه به گسترش آلودگی‌های محیط زیستی، یافتن راه‌کاری مناسب جهت کاهش انباشت فلزات سنگین در کلان شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از گیاهان زینتی گزینه مناسبی برای جایگزینی کاشت محصولات زراعی خوراکی در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین می-باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محلول‌پاشی برگی اسید هیومیک (صفر، 250 و 500 میلی‌گرم ...  بیشتر با توجه به گسترش آلودگی‌های محیط زیستی، یافتن راه‌کاری مناسب جهت کاهش انباشت فلزات سنگین در کلان شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از گیاهان زینتی گزینه مناسبی برای جایگزینی کاشت محصولات زراعی خوراکی در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین می-باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محلول‌پاشی برگی اسید هیومیک (صفر، 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر) و غلظت‌های مختلف فلز کادمیم (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بر رشد و انباشت کادمیوم در چمن اسپورت به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی بود. نتایج نشان داد که کادمیم در غلظت 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم سبب کاهش ویژگی‌های رشدی می‌شود. در غلظت 250 میلی‌گرم بر لیتر اسید هیومیک، کاهش رشد اندام هوایی مشاهده شد. در مجموع کاربرد اسید هیومیک توانست در حضور غلظت‌های کادمیم، توان انباشت این فلز را نسبت به شاهد افزایش دهد به‌طوری‌که بیش‌ترین میزان انباشتگی کادمیم اندام‌های هوایی، در غلظت 50 میلی‌گرم کادمیم بر کیلوگرم خاک و کاربرد 500 میلی‌گرم بر لیتر اسید هومیک به‌دست آمد. این نتایج نشان داد که اسپری برگ اسید هومیک می‌تواند برای حذف کادمیوم از خاک در چمن اسپورت استفاده شود. محلول‌پاشی برگی با غلظت 500 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک بیشترین میزان تجمع کادمیم در اندام هوایی را از خاک با آلودگی 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم بدست آورد. با توجه به نتایج این آزمایش از آنجایی‌که میزان انباشت در ضایعات حاصل از سرزنی بیش‌تر از سایر اندام‌های دیگر بود، می‌توان از این نوع چمن در گیاه‌پالایی کادمیم در مناطق آلوده به این فلز توصیه کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

25. اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر القا و رشد کالوس در چهار رقم انگور با هدف استحصال رسوراترول

منصور غلامی؛ زهرا وصال طلب

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  بافت کالوس گیاهی قابلیت‌های متنوعی دارد از آن جمله می‌توان به کاربرد آن در تهیه کشت‌های تعلیق سلولی به منظور تولید متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات مفید طبیعی اشاره نمود. به منظور القای کالوس در ریزنمونه های چهار رقم انگور رجبی سفید شیراز، بی‌دانه قرمز، شاهانی و مکر قوچان از دو گروه ترکیب هورمونی 2،4- دی کلروفنوکسی استیک اسید (در سه ...  بیشتر بافت کالوس گیاهی قابلیت‌های متنوعی دارد از آن جمله می‌توان به کاربرد آن در تهیه کشت‌های تعلیق سلولی به منظور تولید متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات مفید طبیعی اشاره نمود. به منظور القای کالوس در ریزنمونه های چهار رقم انگور رجبی سفید شیراز، بی‌دانه قرمز، شاهانی و مکر قوچان از دو گروه ترکیب هورمونی 2،4- دی کلروفنوکسی استیک اسید (در سه سطح) به همراه بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید (در سه سطح) و به همراه کینتین استفاده شد. در اغلب ریزنمونه ها بیشترین درصد القا در سطح سه نفتالین استیک اسید مشاهده شد که تفاوت معنی داری با سطح دو نشان نداد. در بخش القا و پرآوری پاسخ ریزنمونه ها به سطوح مختلف تنظیم کننده های رشد گیاهی متفاوت و وابسته به رقم بود. غلظت 0.7 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید و 0.2 میلی گرم در لیتر کینتین به منظور استحصال کشت تعلیق سلولی انتخاب شد که با چندین واکشت با کیفیت مطلوب حاصل گردید. پس از یافتن غلظت و ترکیب مناسب هورمون در محیط کشت، هدف از این مطالعه بررسی تفاوت در توانایی تولید رسوراترول سلول های ارقام مختلف انگور در شرایط کشت تعلیق سلولی می‌باشد. بررسی محتوای رسوراترول سلول کشت های تعلیق سلولی نشان داد بیشترین محتوای ترنس رسوراترول مربوط به کشت تعلیق سلولی رقم رجبی سفید شیراز بود. از مهمترین دلایل تفاوت در محتوای رسوراترول در کشت سلولی انگور، تفاوت در ذخیره ژنتیکی ارقام معرفی شده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

26. ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia

نیره اولنج؛ نیره تنعمی؛ مریم کولیوند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد ...  بیشتر ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد T شکل می‌انجامد. درOnobrychis viciifolia کیسه‌رویانی از نوع پلی‌گونوم است. هسته‌های‌قطبی در نزدیکی دستگاه تخم‌زا هستند. تلفیق آنها سریع و قبل از لقاح است. بافت آندوسپرم دانه در ابتدا حالت سنوسیتیک دارد. پوسته دانه شامل لایه کوتیکول، ماکرواسکلرید و استئواسکلرید ضخیم است که در زیر آن لایه پارانشیمی با تجمع نشاسته بالا قرار دارد. در ناف دانه، لایه نردبانی دو‌لایه، اثر تراکئید و پارانشیم زیر نافی دیده می‌شود. تکوین بساک زمانی که گل‌ها خیلی کوچک هستند آغاز می‌شود.‌ بساک‌ها چهار کیسه گرده‌ای هستند و تکوین دیواره از نوع دولپه ای می باشند که متشکل از چهار لایه شامل: اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و تاپی ترشحی است. تکوین گرده‌ها در کیسه‌های گرده یک بساک همزمان است. دانه‌های گرده بالغ بیضی شکل و دو سلولی هستند .در زمان شکوفایی بساک ضخامت فیبری لایه مکانیکی افزایش می یابد. صفات رویان‌شناختی مورد بررسی در این گیاه دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با سایر گونه‌های مطالعه شده از این جنس و تیره است. مطالعه این صفات منجر به گسترش دانش تکوین و افزایش اطلاعات در زمینه رویان شناسی این گیاه شده و می تواند در حوزه بررسی‌های مقایسه‌ای راه گشا باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

27. بررسی تاثیر تیمار نانو کود آهن و کلات آهن در دو مرحله زیستی گیاه سالیکورنیا تحت تنش شوری

شهرام ریاحی نیا؛ زهرا دانایی پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزیستی در نواحی گرم و خشک ایران است. در این نواحی عدم تعادل تغذیه‌ای بدلیل تاثیر شوری بر دسترسی مواد مغذی در خاک و کاهش جذب مواد مغذی در گیاه رخ می‌دهد. در این مطالعه شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه در دو مرحله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکـرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور ...  بیشتر شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزیستی در نواحی گرم و خشک ایران است. در این نواحی عدم تعادل تغذیه‌ای بدلیل تاثیر شوری بر دسترسی مواد مغذی در خاک و کاهش جذب مواد مغذی در گیاه رخ می‌دهد. در این مطالعه شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه در دو مرحله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکـرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور اول شامل چهار سطح ۰، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۶۰۰ میلی‌مولار NaCl و فاکتور دوم تیمار نانوکود و کلات آهن بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری، سرعت و درصد جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، ارتفاع گیاهچه، شاخص ویگور و وزن ساقه‌چه کاهش یافتند. شوری در مرحله بعد نیز موجب کاهش رشد شد به طوری‌که بیش‌ترین کاهش در شوری ۶۰۰ میلی‌مولار در تعداد گره، وزن تر ریشه و وزن خشک اندام هوایی مشاهده شد. اعمال تیمار نانوکود آهن و کلات آهن جوانه‌زنی را بهبود بخشیدند و شاخص‌های رشدی سالیکورنیا را نسبت به شاهد به طور قابل توجهی افزایش دادند. کاربرد نانو کود آهن در شرایط تنش، رشد ریشه را نیز افزایش داد به طوری که بیش‌ترین مقدار نسبت ریشه به اندام هوایی (۷۳/۰) در تیمار نانوکود آهن در شوری ۶۰۰ میلی-مولار مشاهده شد. با مقایسه میانگین حجم ریشه و ارتفاع اندام هوایی بیش‌ترین مقدار برای نانوکود‌ آهن (به ترتیب ۴۸/۰ و ۲/۹) و کلات آهن (به ترتیب ۴۳/۰ و ۸/۸) بود که تفاوت معنی‌داری برای آن‌ها مشاهد نشد، بنابراین هر دو نوع کود آهن از نظر تعدیل اثرات شوری می‌توانند مفید باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

28. بهبود جوانه زنی بذر، اندام زایی و باززایی گیاه داروئی بارهنگ کبیرPlantago major در شرایط درون شیشه ای

سمانه راه آموز حقیقی؛ خدیجه باقری؛ علی شرفی؛ حسین دانافر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  جوانه‌زنی بذر بارهنگ کبیر(Plantago major) در شرایط خارج از فصل نیاز به پیش تیمار‌های خاص دارد. تأثیر پیش تیمارهای اسیدجیبرلیک، پتاسیم نیترات، سرما، نور و غلظت نمک محیط Murashige and Skoog medium (MS) بر جوانه-زنی بذر این گیاه بررسی شد. از شاخص تیمسون (Timson Index) برای تعیین نرخ جوانه‌زنی استفاده گردید. تاثیر غلظت‌های مختلف سیتوکینین‌های 6-آمینو پورین (BAP) ...  بیشتر جوانه‌زنی بذر بارهنگ کبیر(Plantago major) در شرایط خارج از فصل نیاز به پیش تیمار‌های خاص دارد. تأثیر پیش تیمارهای اسیدجیبرلیک، پتاسیم نیترات، سرما، نور و غلظت نمک محیط Murashige and Skoog medium (MS) بر جوانه-زنی بذر این گیاه بررسی شد. از شاخص تیمسون (Timson Index) برای تعیین نرخ جوانه‌زنی استفاده گردید. تاثیر غلظت‌های مختلف سیتوکینین‌های 6-آمینو پورین (BAP) و تیدیازورون (TDZ) در ترکیب با اکسین‌های آلفا-نفتالین اسید استیک (NAA)، 3-ایندول-3- استیک اسید (IAA) و اسید ایندول 3- بوتیریک (IBA) برای القاء کالوس و باززایی ریزنمونه‌های برگ، ساقه و ریشه مطالعه شد. یافته‌ها نشان داد که پیش تیمار سرما، نور روز و محیطMS کامل برای جوانه‌زنی بذور بارهنگ کبیر مناسب‌تر است. بیشترین درصد کالوس‌زایی (100 درصد) در اکثر ریز نمونه‌ها پدیدار گردید. بالاترین فراوانی باززایی(100 درصد) در ریزنمونه برگ در محیط MS حاوی 5/0: 1؛ 1: 5/1؛ 2: 5/1 و 1: 2 میلی‌گرم بر لیتر TDZ: IBA، در ریزنمونه ساقه 5/0: 2 میلی‌گرم بر لیتر BAP: NAA و در ریزنمونه ریشه در غلظت 5/1 میلی‌گرم بر لیتر BAP ،2/0: 5/1 ؛2/0: 2 و 2/0 : 3 میلی‌گرم بر لیتر TDZ: NAA و2:1؛ 2:2؛ 1: 3؛ 2: 3 TDZ: IBA مشاهده گردید. 67/41، 27 و20 تعداد شاخه به ترتیب در محیط حاوی 1:2 و 1:5/1 میلی‌گرم بر لیتر TDZ:IBA و 2/2:0 میلی‌گرم بر لیتر TDZ:NAA در ریزنمونه‌های برگ، ساقه و ریشه بدست آمد. گیاهچه‌های باززایی شده به محیط ریشه‌زایی حاوی غلظت 5/0 میلی‌گرم بر لیتر IBA منتقل و با نرخ بقای 80 درصد در گلخانه سازگاری یافتند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

29. بررسی رقابت و ویژگی های ساختاری گونه های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف (مطالعه موردی: جنگل‌های ناو اسالم)

رامین حسین زاده؛ جواد سوسنی؛ حامد نقوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری (آمیختگی، الگوی پراکنش مکانی و چیرگی) و رقابت (قطر و ارتفاع) گونه‌های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف جنگل، تعداد 10 قطعه‌ نمونه‌ی یک هکتاری به صورت تصادفی در مناطق حفاظت شده و کمتر تخریب‌یافته جنگل‌های ناو اسالم در استان گیلان برداشت شد. در هر قطعه اطلاعاتی شامل آزیموت و فاصله درختان نسبت ...  بیشتر به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری (آمیختگی، الگوی پراکنش مکانی و چیرگی) و رقابت (قطر و ارتفاع) گونه‌های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف جنگل، تعداد 10 قطعه‌ نمونه‌ی یک هکتاری به صورت تصادفی در مناطق حفاظت شده و کمتر تخریب‌یافته جنگل‌های ناو اسالم در استان گیلان برداشت شد. در هر قطعه اطلاعاتی شامل آزیموت و فاصله درختان نسبت به مبدأ، قطر برابر سینه، ارتفاع حداکثر و قطرهای تاج‌ تمام درختان اندازه‌گیری شد. سپس ارتفاع غالب توده مشخص و آشکوب‌بندی به سه دسته فوقانی، میانی و زیرین انجام شد. بر اساس نتایج از نظر آمیختگی گونه راش در همه آشکوب‌ها آمیختگی ناچیزی دارد در حالی که بلندمازو آمیختگی بالایی داشته و ممرز آمیختگی بیش از مقدار متوسط دارد که بیشترین مقدار آن در آشکوب فوقانی است. در رابطه با الگوی پراکنش، میانگین کل هر سه گونه بیانگر الگوی پراکنش کپه‌ای خفیف است؛ اما گونه‌های راش و ممرز در آشکوب فوقانی به الگوی منظم گرایش پیدا کرده‌اند. همچنین از آشکوب زیرین به آشکوب‌های بالا، چیرگی افزایش و رقابت کاهش یافته که از این نظر بلندمازو بیشترین چیرگی و کمترین رقابت را داشته است. با تشریح نتایج در آشکوب‌های مختلف اطلاعات بیشتری از ویژگی‌ها و تغییرات ساختاری گونه‌ها مشخص شد. از این‌رو توجه به این ویژگی‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات اجرایی مانند بهره‌برداری و عملیات پرورشی جنگل بسیار حائز اهمیت است تا مداخله بصورتی باشد که کمترین تغییرات در ساختار جنگل رخ دهد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

30. استفاده از توده های خودرو Asparagus officinalis در برنامه های اصلاحی مارچوبه

محمدابراهیم رنجبر نیاکی؛ زهرا قهرمانی؛ سید جواد موسوی زاده؛ طاهر برزگر؛ خوان خیل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  مهم ترین گونه تجاری مارچوبه A. officinalis است. برخی از توده‌های خودرو این گونه در ایران پراکنش دارند که در شرایط مختلف محیطی مانند خاک‌‌های شور و خشک و بازه وسیعی از ارتفاع و آب وهوا رشد می‌کنند. تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پرکاربرد در جهت معرفی صفات از گونه‌ها و توده‌های خودرو به ارقام تجاریست. اهداف کلی پژوهش حاضر بررسی امکان استفاده ...  بیشتر مهم ترین گونه تجاری مارچوبه A. officinalis است. برخی از توده‌های خودرو این گونه در ایران پراکنش دارند که در شرایط مختلف محیطی مانند خاک‌‌های شور و خشک و بازه وسیعی از ارتفاع و آب وهوا رشد می‌کنند. تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پرکاربرد در جهت معرفی صفات از گونه‌ها و توده‌های خودرو به ارقام تجاریست. اهداف کلی پژوهش حاضر بررسی امکان استفاده از توده‌های خودرو گونه A. officinalisدر برنامه‌های اصلاحی محصول مارچوبه و همچنین استفاده از نشانگرهای ملکولی به عنوان ابزاری ارزشمند و پرکاربرد در جهت تشخیص گیاهان هیبرد بودند. در این پژوهش، هیبریداسیون بین‌گونه‌ای موفق برای A. officinalis (2x) × A. persicus (2x) به کمک تلاقی دستی صورت پذیرفت. AG7 می‌تواند نشانگر ملکولی مناسب در جهت تشخیص گیاهان هیبرید بین‌گونه‌ای برای توده‌ خودرو A. officinalis (توده خودرو متعلق به استان کرمان) در روش گرده‌افشانی آزاد و همچنین تلاقی‌های کنترل شده باشد. آلل اختصاصی به طول bp187 به‌وسیله نشانگر AG8 در توده‌های خودرو A. officinalis شناسایی شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

31. پاسخ آنزیمی، ترکیبات موسیلاژ و اسیدهای چرب گیاه بالنگوی شهری به منابع شیمیایی و بیولوژیک نیتروژن در شرایط تنش شوری

نیلوفر باقری؛ علیرضا پیرزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می‌باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر ...  بیشتر بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می‌باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر به دو صورت محلول‌پاشی و بذرمال (تیمار بذرمال در زمان کاشت با بذور مخلوط شده و تیمار محلول‌پاشی در فاز رویشی اضافه گردید) و تیمار بدون کود به‌عنوان شاهد) و دو بستر خاک (غیر شور 91/0 و شور 70/6 دسی‌زیمنس بر متر) مرتب شدند. بیشترین میزان فعالیت‌های آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و محتوای فنل کل مربوط به گیاهان رشد کرده در خاک شور بدون تیمار کودی بود. کلیه ترکیبات موجود در موسیلاژ بالنگو در شرایط غیر شور بیشتر بود. تیمار بذرمال ازتوباکتر برای زایلوز، گلوکز و گالاکتوز، و تیمار اوره برای رامنوز بیشترین مقادیر را در شرایط غیرشور نشان دادند. کاربرد اوره برای تولید رافینوز، آرابینوز، گالاکتورونیک و گلوکورونیک اسید برتری داشت. شوری و تیمارهای کودی تأثیر معنی‌داری روی درصد روغن و موسیلاژ نداشتند. در کلیه تیمار‌های کودی، شوری باعث افزایش میزان آنتی‌اکسیدانت‌ها شد. در مورد قند‌های محلول کود‌های نیتروژنه از کاهش بیش‌ازحد جلوگیری کرده و باعث تعدیل این مقدار شد. باوجود افزایش اسید‌های چرب اشباع و غیراشباع در شرایط شوری خاک، تیمار‌های کودی باعث افزایش اسید‌های چرب اشباع (استئاریک، پالمیتولئیک، پالمتیک و میریستیک) و کاهش اسید‌های چرب غیراشباع (لینولنیک، لینولئیک و اولئیک) شدند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

32. بررسی خواص ضدجهش زایی عصاره‌های آبی -الکلی گلبرگ های گلرنگ با استفاده از آزمون ایمز

علی خیری؛ هانیه محجل شجا؛ منصور سراجوقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است و مواد جهش‌زا عامل مرگ میلیون‌ها بیمار سرطانی هستند. با توجه به عوارض جانبی داروها در درمان سرطان، پژوهش های بسیاری برای دست یابی به داروهایی با عوارض کمتر در حال گسترش است. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد‌جهشی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و نرمال ...  بیشتر امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است و مواد جهش‌زا عامل مرگ میلیون‌ها بیمار سرطانی هستند. با توجه به عوارض جانبی داروها در درمان سرطان، پژوهش های بسیاری برای دست یابی به داروهایی با عوارض کمتر در حال گسترش است. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد‌جهشی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و نرمال در برابر ماده‌ی جهش‌زای آزید‌سدیم ، با استفاده از آزمون ایمز در غیاب و حضور میکروزوم‌های کبدی موش(S9) انجام گرفت. پس از تهیه‌ی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و آبیاری نرمال، اثر ضد‌جهشی عصاره‌ها با آزمون ایمز بررسی گردید. اختلاف بین متوسط تعداد کلنی‌های برگشتی در هر پلیت در ارتباط با ماده‌ی جهش‌زا، توسط نرم‌افزار SPSS و با آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه (ANOVA) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که عصاره‌های اتانولی گلبرگ ها در شرایط تنش و گروه شاهد در شرایط نرمال به ترتیب با درصد بازدارنگی 90% و 48% بیشترین و کمترین اثر ضدجهشی را دارند. بالاترین میزان مهار جهش در عصاره‌ی اتانولی در شرایط تنش خشکی مشاهده شد که با نتایج حاصل از به کار‌گیری مخلوط میکروزومی و یافته‌های مطالعات پیشین مطابقت دارد و نشان می دهد که گیاه برای مقابله با آثار تنش تولید ترکیبات آنتی اکسیدان خود را افزایش می دهد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

33. تاثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره Rhazya stricta Decne و Nerium oleander L روی پسیل معمولی پسته (Aganoscena pistaciae) در شرایط آزمایشگاهی

سید مظفر منصوری؛ فاطمه تاج آبادی؛ هادی زهدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae)، یکی از آفات مهم باغات پسته در ایران است. این آفت با تغذیه شدید از شیره نباتی برگ‌ها و جوانه‌ها خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته وارد می‌آورد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره اتانولی اشورک و خرزهره تهیه شده روی پوره‌های سن پنجم و حشرات کامل انجام شد. از روش زیست‌سنجی ...  بیشتر پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae)، یکی از آفات مهم باغات پسته در ایران است. این آفت با تغذیه شدید از شیره نباتی برگ‌ها و جوانه‌ها خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته وارد می‌آورد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره اتانولی اشورک و خرزهره تهیه شده روی پوره‌های سن پنجم و حشرات کامل انجام شد. از روش زیست‌سنجی به صورت پاشش مستقیم روی پوره‌ها جهت تعیین درصد تلفات و محاسبه LC50 استفاده شد. درصد دورکنندگی حشرات کامل نسبت به دو عصاره نیز از طریق فرمول تالوکدر و هاوز محاسبه شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شدند. نتایج نشان داد که LC50 عصاره اتانولی گیاه خرزهره و اشورک روی پوره سن پنجم پسیل پسته معادل 2/142 و 9/109 میلی‌گرم بر لیتر (پی پی ام) تعیین شد. بالاترین درصد تلفات پوره‌ها در غلظت 750 میلی‌گرم بر لیتر عصاره خرزهره 24/1±81/63 درصد و در غلظت 600 میلی‌گرم بر لیتر عصاره اشورک 24/1±62/71 درصد بود. همچنین نتایج نشان داد که درصد دور کنندگی در همه غلظت‌های عصاره اتانولی اشورک به طور معنی داری بیشتر از عصاره خرزهره بود. به ترتیب بالاترین درصد دورکنندگی حشرات کامل پسیل معمولی پسته در اثر کاربرد عصاره اتانولی اشورک و عصاره خرزهره 34/1±75/88 و 55/1±25/71 درصد در غلظت ده هزار پی‌پی‌ام هر دو عصاره به دست آمد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

34. بررسی اثر تنش خشکی و نیتریک اکساید بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه ( Satureja hortensis)

الهام دانائی؛ وحید عبدوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  خشکی یکی از عمده‌ترین تنش‌های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می‌باشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ ...  بیشتر خشکی یکی از عمده‌ترین تنش‌های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می‌باشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ فراوان و پرکاربرد در صنایع غذایی و دارویی می‌باشد. به این منظور اثر سدیم نیتروپروساید (0، 25 و 50 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی (25،50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سال 1398 و در شرایط گلخانه بصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی، بررسی شد. گیاهان در مرحله 6 تا 8 برگی با سدیم نیتروپروساید محلول‌پاشی شدند، پس از 24 ساعت، خشکی نیز اعمال گردید. مرحله دوم اعمال تیمارها هم یک هفته پس از اولین مرحله بود و پس از دو هفته شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنی‌‌دار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، فنل، پرولین و درصد اسانس اندام هوایی گردید. تیمار همزمان خشکی و سدیم نیتروپروساید با کاهش معنی‌‌دار تنش اکسیداتیو حاصل از خشکی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را افزایش داد. بیشترین درصد اسانس (71/1%) در محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید50 میکرومولار و در ظرفیت زراعی 25 درصد بدست آمد. در مجموع محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید موجب کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه مرزه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

35. ارزیابی صفات ریخت‌شناسی و ریزریخت‌شناسی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) در تعدادی از جمعیت های بومی گل محمدی در ایران

سعید دوازده امامی؛ آزاده اخوان روفیگر؛ محمد حسین اهتمام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  گل رز از مهمترین جنس‌های خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار ...  بیشتر گل رز از مهمترین جنس‌های خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار گلستان منطقه کاشان و دیگر مناطق استان اصفهان در شهرستان‌های میمه) زیاد آباد(، چادگان (ایستگاه سد)، سمیرم (چشمه ناز) و نجف آباد (جنت آباد) انجام شد و در هر نمونه خصوصیاتی نظیر شکل و رنگ ساقه، خاردار یا بدون خار بودن آن، شکل و طول و عرض برگ، تعداد برگچه، طول و عرض برگچه انتهایی، رنگ سطح فوقانی و تحتانی برگ، لبه برگ و قاعده آن، رنگ و تعداد گلبرگ‌ها، تعداد پرچم‌ها و شکل و رنگ میوه و تعداد دانه در میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین صفت ریز ریخت شناسی تزئینات سطح بذر در انواع گل محمدی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی بررسی شد. بر این اساس، صفات ریخت شناسی توده‌های مختلف کشت شده معروف به کاشان و نیز کازرون، تفاوتی نداشت اما توده‌های معروف به لواسانات، تبریز و میمند تفاوت‌های معنی‌داری در تعداد خار، شکل میوه و تعداد بذر در میوه نشان دادند. در صفت پوشش بذر در جمعیت های مورد مطالعه گل محمدی، تفاوت شاخصی در تزئینات سطح بذر مشاهده نشد و بنابراین از این صفت نمی‌توان در جداسازی این جمعیت ها استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

36. تغییرات میزان روی در خاک با استفاده از طیف نگاری گیاهان محدوده معدن روی گوجر در شمال استان کرمان

حسن سالاری؛ مهدی هنرمند؛ حسین مظفری؛ مهدیه حسینجانی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  استفاده از داده‌های طیف‌نگاری یکی از راههای بررسی خصوصیات و ویژگی‌های گیاهان است. قرار گرفتن گیاهان در معرض فلزات سنگین گیاهان را وادار به واکنش استرس زا می‌کند. این موارد می‌توانند در طیف بازتابی گیاه و پاسخ طیفی آن مؤثر باشند. به منظور بررسی طیف نگاری گیاهان در مناطق آلوده به فلز سنگین و گیاهان غیر آلوده از گیاهان Ficus carica، Punica ...  بیشتر استفاده از داده‌های طیف‌نگاری یکی از راههای بررسی خصوصیات و ویژگی‌های گیاهان است. قرار گرفتن گیاهان در معرض فلزات سنگین گیاهان را وادار به واکنش استرس زا می‌کند. این موارد می‌توانند در طیف بازتابی گیاه و پاسخ طیفی آن مؤثر باشند. به منظور بررسی طیف نگاری گیاهان در مناطق آلوده به فلز سنگین و گیاهان غیر آلوده از گیاهان Ficus carica، Punica granatum ، Cupressus arizonica و Eucalyptus camaldulensis در معدن سرب و روی گوجر در استان کرمان برای انجام طیف‌نگاری به‌عنوان گیاهان تحت تاثیر آلودگی استفاده شد. همچنین 4 گیاه نیز از محدوده اطراف شهر ماهان و شهر کرمان به‌عنوان گیاه سالم (نمونه شاهد) انتخاب شدند. نتایج حاصل از طیف نگاری گیاهان محدوده معدن گوجر در سیمای طیفی خود تفاوت‌هایی با نمونه‌های گیاهی سالم نشان دادند.توانایی بیش‌انباشتگری گیاهان در جذب فلزات سنگین به طور نمونه در گیاه Brassica napus (کلزا)، Cannabis sativa (شاهدانه) و Lepidium sativum (شاهی) جهت بررسی تغییر سیمای طیفی ناشی از تجمع فلزات سنگین انجام شد. در هر سه گیاه مورد آزمایش طیف جذبی گیاهان مورد آزمایش و شاهد از نظر افزایش میزان شیب و طیف عارضه جذبی اختلاف نشان داد. بررسی‌های طیفی بر روی گیاهان به ویژه نمونه‌های شاهی، شاهدانه و کلزا نشان داد که این گیاهان در شناسایی مناطقی که تحت آلودگی فلزات سنگین قرار داشته کاربرد مناسبی دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

37. بررسی تأثیر کیتوسان بر باززایی و متابولیت های ثانویه دو گونه گل سوسن

مهسا خلفی؛ یونس پوربیرامی هیر؛ اسماعیل چمنی؛ حسن ملکی لجایر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  گل سوسن با پتانسیل بالای اقتصادی، یکی از مهمترین گل‌ها در بین محصولات باغبانی و زینتی در سراسر جهان بوده و چهارمین جایگاه را در بین گل‌ها به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی اثرات غلظت‌های مختلف کیتوسان (صفر (شاهد)،50، 100 و 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه دو گونه سوسن (L. ledebourii, L. dandie) در محیط کشت پایه ...  بیشتر گل سوسن با پتانسیل بالای اقتصادی، یکی از مهمترین گل‌ها در بین محصولات باغبانی و زینتی در سراسر جهان بوده و چهارمین جایگاه را در بین گل‌ها به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی اثرات غلظت‌های مختلف کیتوسان (صفر (شاهد)،50، 100 و 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه دو گونه سوسن (L. ledebourii, L. dandie) در محیط کشت پایه MS، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تأثیر تیمار کیتوسان بر صفات مورفولوژیکی مثل وزن‌تر، ارتفاع گیاه، تعداد ریشه، تعداد پیازچه، درصد باززایی، کلروفیل b ,a و کل و متابولیت‌های ثانویه فنل در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. تأثیر کیتوسان بر روی فلاونوئید نیز در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نیز نشان داد که بیش‌ترین وزن‌تر و تعداد پیازچه از گونه چلچراغ در محیط کشت حاوی 200 پی‌پی‌ام کیتوسان حاصل شد. بیش‌ترین ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه، درصد باززایی، کلروفیل a، b، فنل کل و فلاونوئید کل نیز تأثیر از گونه دندیه با غلظت 200 پی‌پی‌ام حاصل گردید. در کل نتایج نشان داد که کیتوسان می‌تواند تأثیر مثبتی بر باززایی برخی از گونه‌های سوسن داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

38. اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین گیاه درمنه دشتی ( Artemisia sieberi)

ندا عباسی؛ اصغر میرزائی اصل؛ لیلا خدائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  تنش خشکی میزان تولید متابولیت‌های ثانویه را در طیف گسترده‌ای از گیاهان افزایش می‌دهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی، نقش‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونه‌های درمنه تولید می‌شود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل ...  بیشتر تنش خشکی میزان تولید متابولیت‌های ثانویه را در طیف گسترده‌ای از گیاهان افزایش می‌دهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی، نقش‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونه‌های درمنه تولید می‌شود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل بیماری مالاریا است. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین در گیاه درمنه دشتی صورت گرفت. این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار رژیم آبیاری (شاهد، 30، 50 و 70 درصد ظرفیت زراعی ) در گلخانه اعمال شد. تنش خشکی دوره‌ای به مدت 8 هفته انجام گرفت. تنش خشکی سبب افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، سوپر اکسیددیسموتاز و کاتالاز شد. بالاترین میزان فعالیت این آنزیم‌ها در تیمار خشکی 30 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. مقدار آرتمیزینین بین سطوح تنش خشکی و شاهد تفاوت معنی‌داری نداشت. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش همه متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات با خواص دارویی نظیر آرتمیزینین نمی‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

39. تاثیر آبیاری با پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری بر جذب فلزات سنگین توسط گیاه شنبلیله (Trigonella Foenum graceum L.)

فائزه فاضلی؛ حسن عینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399

چکیده

  به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب ...  بیشتر به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب فقط آهن در اندام های هوایی افزایش یافته و در ریشه محتوای همه فلزات مورد بررسی کاهش یافته است. علاوه بر این محتوای کروم، آهن و روی ریشه بالاتر از خاک بود. محتوای مس و نیکل خاک بالاتر از ریشه ها بود و محتوای این فلزات سنگین در ریشه بالاتر از اندام های هوایی بود. وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. همچنین وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. از اینرو به نظر می رسد که گیاه شنبلیله می تواند بدون آن که مقدار زیادی از کروم و روی را از ریشه به اندام هوایی انتقال دهد، بر کاهش آن در خاک تاثیر داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

40. تاثیر تاج پوشش درختان جنگلی بر پوشش گونه‌‌های مرتعی زیرآشکوب (مطالعه موردی: ذخیرگاه نژدره، ارومیه، آذربایجان غربی)

مرتضی‌‌علی خزانی؛ احمد علیجانپور؛ جواد معتمدی؛ اسماعیل شیدای کرکج

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399

چکیده

  مراتع مشجر، ترکیبی از گیاهان چوبی درختی و درختچه‌ای در آشکوب فوقانی و گیاهان علفی در زیر‌‌آشکوب است که با هم در ارتباط متقابل بوده و نوع پوشش آشکوب بالایی، بر گیاهان زیرآشکوب، اثرات متفاوتی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی اثر تاج پوشش درختی، بر تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب در ذخیرگاه نژدره انجام شد. بدین منظور سه گونه درختی Acer monspessulanum، ...  بیشتر مراتع مشجر، ترکیبی از گیاهان چوبی درختی و درختچه‌ای در آشکوب فوقانی و گیاهان علفی در زیر‌‌آشکوب است که با هم در ارتباط متقابل بوده و نوع پوشش آشکوب بالایی، بر گیاهان زیرآشکوب، اثرات متفاوتی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی اثر تاج پوشش درختی، بر تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب در ذخیرگاه نژدره انجام شد. بدین منظور سه گونه درختی Acer monspessulanum، Pistacia atlantica و Crataegus azarollus که در این منطقه اهمیت نسبی بیشتری در ترکیب گیاهی آشکوب فوقانی دارند، انتخاب گردید. با استفاده از پلات‌‌های یک متر مربعی، درصد پوشش گیاهی زیرآشکوب درختان و فضای باز مرتعی مابین درختان (میکرو سایت‌ها)، در دو جهت دامنه ثبت شد. سپس شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای برای هر یک از آنها، محاسبه شد. داده‌‌ها با تجزیه واریانس دو طرفه و آزمون دانکن، مورد آنالیز و مقایسه آماری قرار گرفتند. بر مبنای نتایج، میکرو سایت‌‌های باز فاقد درخت در مقایسه میکرو سایت‌‌های زیرآشکوب درختان، دارای تنوع گونه‌‌ای بالاتری هستند. ضمن اینکه، دو جهت شمالی و جنوبی دامنه‌‌ها، تفاوت معنی‌‌داری از نظر تنوع گونه‌‌ای نداشتند. گونه P. atlantica، اثر کاهنده در مقایسه با سایر گونه‌‌ها داشت و گونه C. azarollus در مواردی، سبب افزایش شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای شد. نتایج آنالیز رگرسیون ، نشان داد که افزایش ارتفاع درختان و کاهش میزان سایه‌‌‌اندازی آنها، تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب را به‌طور معنی‌‌داری افزایش می‌دهد. بنابراین بایستی به‌‌منظور افزایش تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب، مدیریت درختان در جهت افزایش ارتفاع صورت گیرد و در طرح‌های پرورشی نیز اقدامات در جهت افزایش گونه‌های فاقد اثر آللوپاتی در جامعه گیاهی مشجر صورت گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

41. مقایسه اسیدهای چرب و هیدروکربن‌های گیاه دارویی خارمریم در سطوح مختلف تنش آبی

راحله قنبری محب سراج؛ مهدی بهنامیان؛ اسد ا... احمدی خواه؛ وحید شریعتی؛ سارا دژستان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 فروردین 1400

چکیده

  تنش‌ آبی یکی از مهم‌ترین عواملی است که مسیرهای متابولیکی را در گیاهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و بنابراین، سنتز و تجمع ترکیبات طبیعی از جمله اسیدهای چرب و هیدروکربن‌ها را در گیاهان دارویی تغییر می‌دهد. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف تنش آبی (آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، آبیاری در حد 70 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری در حد 40 درصد ظرفیت زراعی) ...  بیشتر تنش‌ آبی یکی از مهم‌ترین عواملی است که مسیرهای متابولیکی را در گیاهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و بنابراین، سنتز و تجمع ترکیبات طبیعی از جمله اسیدهای چرب و هیدروکربن‌ها را در گیاهان دارویی تغییر می‌دهد. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف تنش آبی (آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، آبیاری در حد 70 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری در حد 40 درصد ظرفیت زراعی) در مرحله گلدهی بر مقادیر اسیدهای چرب و هیدروکربن‌های گیاه دارویی خارمریم مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور شناسایی ترکیبات، عصاره روغنی از بذور گیاهان به روش سوکسله استخراج و با استفاده از دستگاه GC-MS تجزیه و تحلیل شد. اطلاعات مربوط به مسیر واکنش‌های ترکیبات شناسایی‌شده از پایگاه‌های داده بیوانفورماتیک استخراج گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش شدت تنش، درصد اسیدهای چرب کاهش و درصد هیدروکربن-ها افزایش داشتند. اسید چرب غالب شناسایی‌شده در عصاره روغنی خارمریم لینولئیک اسید (4/27-27/15 درصد) و هیدروکربن‌های غالب اکتان، دکان، دودکان، تترادکان و هگزادکان بودند. کاهش درصد اسیدهای چرب شناسایی‌شده تحت تاثیر تنش و افزایش درصد هیدروکربن‌ها احتمالا به دلیل تجزیه آن‌ها به هیدروکربن‌ها به منظور حفظ فشار اسمزی در شرایط تنش آبی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

42. بررسی بیان ژن RBOH و پاسخ های فیزیولوژیک گیاه هندوانه وحشی (Citrullus colocynthis) در شرایط تنش نیکل

آرزوسادات خافی؛ علیرضا ایران بخش؛ اکبر صفی پور افشار؛ رمضانعلی خاوری نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اردیبهشت 1400

چکیده

  همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظت‌های مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظت‌های مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان ...  بیشتر همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظت‌های مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظت‌های مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرید نیکل، طول اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه و میزان آب نسبی کاهش یافت و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، میزان پرولین، مالون دآلدئید و پراکسید هیدروژن در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. هم چنین در گیاهان تیمار شده میزان جذب عناصر از جمله منگنز و روی کاهش یافت. میزان بیان ژن RBOH نیز با افزایش میزان کلرید نیکل، نسبت به گیاهان تیمار نشده افزایش یافت. بنابر نتایج این تحقیق، تنش فلزی نیکل، باعث القای بیان ژن RBOH در گیاه هندوانه وحشی می شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

43. مقایسه ویژگی‌های بیوشیمیایی و ظرفیت آنتی اکسیدانی بذر دو گونه‌‌ پنبه Gossypium hirsutum L.و Gossypium arboreum L.

فریناز زنگنه؛ محمد جواهریان؛ مریم کلاهی؛ الهام فغانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اردیبهشت 1400

چکیده

  سرده پنبه با نام علمیGossypium ‌، گیاهى دولپه‌اى از خانواده مالواسه و از طایفه گوسیپیه ، بومی مناطق گرمسیر و شبه‌گرمسیر می‌باشد. پنبه‌دانه، یکی از دانه‌های روغنی مهم سرشار از فیبر و پروتئین در دنیا محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه‌ایی متابولیت‌های اولیه و ثانویه ...  بیشتر سرده پنبه با نام علمیGossypium ‌، گیاهى دولپه‌اى از خانواده مالواسه و از طایفه گوسیپیه ، بومی مناطق گرمسیر و شبه‌گرمسیر می‌باشد. پنبه‌دانه، یکی از دانه‌های روغنی مهم سرشار از فیبر و پروتئین در دنیا محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه‌ایی متابولیت‌های اولیه و ثانویه در بذر دو گونه‌ G. hirsutum L. وG. arboreum L. است. حضور ترکیباتی هم‌چون فلاونوئید، آلکالوئید، تانن، ساپونین، استروئید، به ترتیب با استفاده از آزمون‌های آمونیاک و سود، مایر و واگنر، استات سرب، کف و اسید سولفوریک در دو گونه‌ی پنبه، به‌صورت کیفی شناسایی و تأیید شد. هم‌چنین ویژگی‌های بیوشیمیایی از جملهاندازه‌گیری کمّی میزان گوسیپول، فلاونوئید، فلاونول، فنول و ظرفیت آنتی اکسیدان در پنبه‌دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که گونه‌ی G. arboreum L. نسبت به گونه‌ی‌ ‌L. G. hirsutum به لحاظ داشتن مقادیر بیش‌تری از چربی، فیبر و پروتئین، ارزش بالایی برای استفاده به‌عنوان خوراک دام و استخراج روغن دارد. بررسی مقایسه‌ای دو گونه‌ی مطالعه شده نشان داد که هر دو گونه دارای ظرفیت آنتی اکسیدانی و میزان گوسیپول بالایی هستند. گونه‌ی .G. hirsutum L نسبت به گونه‌یG. arboreum L. دارای مقادیر بیش‌تری فنول و فلاونول است که می-تواند به استفاده از این گونه برای اهداف اصلاحی و ایجاد گونه‌های مقاوم به تنش‌های زیستی رهنمون نماید. وجود مقادیر زیاد گوسیپول در گونه‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که باید ملاحظاتی در کاربردهای مختلف آن‌ها در صنایع غذایی و خوراک دام مورد توجه قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

44. تاثیر غلظت و نوع کاربرد سلنیوم بر کمیت و کیفیت اسانس به لیمو (Lippia citriodora L.)

محبوبه جلالی؛ حسن عبداللهی مقدم؛ فاطمه سهرابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1400

چکیده

  سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگ‌های به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلول‌پاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظت‌های ...  بیشتر سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگ‌های به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلول‌پاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظت‌های 0، 2، 5، 10 و 15 میکرومولار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزودن سلنیوم به طور معنی‌داری باعث افزایش وزن خشک برگ، سطح برگ و میزان کلروفیل کل در هر دو روش کاربرد نسبت به شاهد شد. کاربرد 5 میکرومولار سلنیوم در محلول غذایی و 10 میکرومولار به صورت محلولپاشی برگی باعث افزایش فنل کل و افزایش مهار رادیکال آزاد DPPH گیاه شد. کمترین میزان مالون دی آلدئید در روش محلول‌پاشی (4/13) و افزودن به محلول غذایی (7/10) به ترتیب در تیمارهای 10 و 5 میکرومولار مشاهده شد. همچنین این عنصر در سطوح تیمار 5 میکرومولار محلول غذایی و 10 میکرومولار محلول‌پاشی برگی به ترتیب باعث افزایش 92/94 و 100 درصدی میزان اسانس نسبت به تیمار شاهد شد. بررسی اجزای اساس نشان داد که بیشترین میزان مونوترپن های اکسیژن دار به خصوص سیترال (3/48)، در اسانس نمونه‌های محلول‌پاشی شده با غلظت 10 میکرومولار سلنیوم وجود داشت. در واقع نتایج نشان داد که عنصر سلنیوم در غلظت‌های کم (5-10 میکرومولار) اثرات بهبوددهنده‌ای بر شاخص‌های رشدی و کمیت و کیفیت اسانس به لیمو دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

45. تأثیر محلول‎پاشی سیلیکات‎پتاسیم بر برخی ویژگی‎های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‎های بهاره کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل

مژده سادات خیاط مقدم؛ احمد غلامی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمید عباس دخت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400

چکیده

  تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقش‏های مهمی است که سیلیکات‏پتاسیم در گیاه دارد. به‏منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای ...  بیشتر تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقش‏های مهمی است که سیلیکات‏پتاسیم در گیاه دارد. به‏منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‏های بهاره کلزا و انتخاب ژنوتیپ‎هایی که عملکرد بیشتری در این شرایط دارند، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (95-96 و 97-96) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‏دهی به بعد و عامل محلول‏پاشی در دو سطح (محلول‏پاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکات‎پتاسیم و عدم محلول‏پاشی) به صورت فاکتوریل در کرت‏های اصلی و ژنوتیپ‎های بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرت‏های فرعی قرار‏گرفتند. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری×سیلیکات پتاسیم×ژنوتیپ بر صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، میزان پرولین برگ، گلوکوزینولات و دمای کانوپی معنی‎دار شد. در آبیاری معمول و کاربرد سیلیکات ‎پتاسیم ژنوتیپ OG×AL و در شرایط خشکی آخر فصل و کاربرد سیلیکات پتاسیم ژنوتیپ‏های‎ RGS×SLM و DALGAN قابل توصیه است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

46. اثر سلنیوم و سولفید هیدروژن بر رشد و جذب عناصر در گیاهچه‌های سیر(Allium sativum) تحت تاثیر سرب و تنش شوری

نساء قره باغلی؛ علی سپهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400

چکیده

  اثر سلنیوم و سولفید‌هیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظت‌های مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیف‌دهنده‌ی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات‌ سدیم و سولفید‌هیدروژن ...  بیشتر اثر سلنیوم و سولفید‌هیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظت‌های مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیف‌دهنده‌ی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات‌ سدیم و سولفید‌هیدروژن با غلظت 200 میکرو‌مولار از ترکیب هیدروژن‌سولفید‌سدیم و بدون کاربرد تخفیف‌دهنده بود. بر اساس نتایج حاصله، با افزایش تنش شوری و غلظت سرب کاهش معنیداری در وزن خشک و عناصر پتاسیم، روی و آهن ریشه و اندام هوایی گیاه مشاهده شد. غلظت 5-10 مولار نیترات سرب در سطوح مختلف شوری سبب کاهش جذب سرب در ریشه و اندام هوایی گیاه و به دنبال آن بهبود جذب سایر عناصر نسبت به شرایط بدون شوری شد. از سوی دیگر کاربرد سلنیوم و سولفید هیدروژن موجب بهبود معنی‌دار رشد گیاهچه سیر تحت تنشهای شوری و سرب گردید. کاربرد 5 میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم و 200 میکرومولار هیدروژن سولفید سدیم باعث کاهش جذب سرب در بافتهای گیاه و به دنبال آن بهبود محتوای عناصر و در نتیجه افزایش رشد تحت تنش شوری وغلظت سرب 5-10 شد ولی در غلظت3-10 مولار تاثیری نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده اثر مثبت سلنیوم بر کاهش جذب سدیم و سرب و همچنین بهبود پارامترهای رشدی گیاهچه‌های سیر تحت تاثیر سرب در تنش شوری نسبت به سولفید هیدروژن بیشتر بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

47. شناسایی عامل رونویسی موثر بر پروموتر مسیر بیوسنتزی کارتنوئیدی/آپوکارتنوئیدی در Crocus sativus L.

زهرا عزیزی؛ علی دلجو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1400

چکیده

  این حقیقت به خوبی اثبات شده که کلاله به عنوان بخشی از گل زعفران محل اصلی برای سنتز بسیاری از کاروتنوئیدها و آپوکاروتنوئیدها مهم است و آن نیز در مرحله خاصی از مراحل رشد صورت می‌گیرد، اما هیچ چیز در خصوص مکانیسمی که سنتز آن را تنظیم می‌کند شناخته نشده است. تحقیقات گسترده در مورد آنزیم‌هایی که در بیوسنتز آپوکاروتنوئید‌های زعفران بخصوص ...  بیشتر این حقیقت به خوبی اثبات شده که کلاله به عنوان بخشی از گل زعفران محل اصلی برای سنتز بسیاری از کاروتنوئیدها و آپوکاروتنوئیدها مهم است و آن نیز در مرحله خاصی از مراحل رشد صورت می‌گیرد، اما هیچ چیز در خصوص مکانیسمی که سنتز آن را تنظیم می‌کند شناخته نشده است. تحقیقات گسترده در مورد آنزیم‌هایی که در بیوسنتز آپوکاروتنوئید‌های زعفران بخصوص کروسین نقش دارند نشان دهنده‌ی فراوانی حضور یکی از این آنزیم‌ها یعنی CsLcy-β2a در کلاله است. همچنین مشخص شده است این آنزیم باعث فعال‌سازی و افزایش تجمع بتاکاروتن می‌شود. عوامل رونویسی به عنوان یکی ازگروه‌های تنظیم کننده با تنظیم بیان ژن به صورت بافت اختصاصی و زمان اختصاصی از طریق توانایی آنها در اتصال به پروموتر ژن‌های هدف در بسیاری از فرآیند‌های بیولوژیکی و تکاملی گیاهان نقش حیاتی ایفا می‌کنند. در این تحقیق با استفاده از سیستم GoldenBraid سازه‌های حاوی عوامل رونویسی CsMYB، CsARF8، CsERF2 و CsZinc-figer CCCH و توالی پروموتر ژن CsLcy-β2a در اتصال با ژن گزارشگر لوسیفراز (Firefly) ساخته شد و با روش آگرواینفیلتریشن به برگ‌های گیاه توتون گونه بنتامیانا (Nicotiana.bentamiana) تزریق شدند و میزان فعال‌سازی پروموتر تحت تاثیر عوامل رونویسی از طریق سنجش دوگانه لوسیفراز مورد بررسی قرار گرفت. تنها برای یکی از عوامل رونویسی یعنی CsMYB، نسبت لومینسانس لوسیفراز بر رنیلا (LUC/REN) تغییر کرد. در مجموع، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که CsMYB یک تنظیم کننده مثبت مسیر بیوسنتز کاروتنوئید/آپوکاروتنوئیدها در زعفران است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

48. تولید کالوس شکننده ذرت (Zea mays L.) و استفاده از تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب محیط کشت بهینه

سودابه جعفری؛ داریوش داودی؛ هوشنگ علیزاده؛ پریسا جنوبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1400

چکیده

  تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلول‌های گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با به‌کارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظت‌های مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دی‌کلرو‌فنوکسی‌استیک‌اسید ...  بیشتر تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلول‌های گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با به‌کارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظت‌های مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دی‌کلرو‌فنوکسی‌استیک‌اسید و بنزیل آدنین (جمعاً 16 محیط کشت متفاوت)، القای کالوس بر روی ریزنمونۀ رویان بالغ ذرت انجام گرفت. معیارهای انتخاب شامل شاخص‌های القای کالوس شکننده، اندازه کالوس، وزن تر کالوس و میزان باززایی، اندازه‌گیری شدند، و مقایسۀ میانگین‌ها با استفاده از آنالیز واریانس انجام شد. با در نظر گرفتن هر یک از معیارهای انتخاب به تنهایی، محیط‌های بهینۀ متفاوتی برای القای کالوس معرفی شد. به‌منظور تعیین یک محیط بهینه با در نظرگرفتن تمامی معیارها، روش تحلیل سلسله مراتبی به کار گرفته شد. محیط بهینه در این تحقیق، محیط MS دارای 1 میلی‌گرم‌در‌لیتر 2, 4-D بود که در آن شاخص‌های القاء، وزن، و اندازه زیاد بودند، و میزان باززایی کم بود. برای ارزیابی و تأیید محیط کشت انتخاب شده، ریزنمونه‌ها در محیط برگزیده توسط نرم‌افزار، کشت شدند و نمودار رشد برای وزن تر و خشک کالوس رسم شد. چندین بار واکشت پیاپیِ کالوس‌های رشدیافته در محیط برگزیده انجام گرفت و در آن‌ها اندام‌زایی مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که می‌توان روش تحلیل سلسله مراتبی را به عنوان یک روش تصمیم‌گیری قابل اعتماد برای انتخاب محیط بهینه برای القای کالوس شکننده ذرت به کار برد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

49. بررسی آت‌اکولوژی گیاه دارویی کک‌کش بیابانی (Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss) در منطقه نوفرست خراسان جنوبی

الهام هراتی؛ سید غلامرضا موسوی؛ فاطمه نخعی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1400

چکیده

  گیاه دارویی کک‌کش بیابانی با نام علمی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss متعلق به خانواده کاسنی، گیاهی چند‌ساله و علفی است که در بعضی از مناطق ایران به صورت خودرو می‌روید. تحقیق حاضر با هدف پی بردن به خصوصیات رویشگاهی و چگونگی رفتار کک‌کش بیابانی در اکوسیستم منطقه نوفرست شهرستان بیرجند به مدت دو سال انجام گرفت. به منظور تعیین درصد پوشش تاجی، فراوانی ...  بیشتر گیاه دارویی کک‌کش بیابانی با نام علمی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss متعلق به خانواده کاسنی، گیاهی چند‌ساله و علفی است که در بعضی از مناطق ایران به صورت خودرو می‌روید. تحقیق حاضر با هدف پی بردن به خصوصیات رویشگاهی و چگونگی رفتار کک‌کش بیابانی در اکوسیستم منطقه نوفرست شهرستان بیرجند به مدت دو سال انجام گرفت. به منظور تعیین درصد پوشش تاجی، فراوانی و تراکم از روش تصادفی- سیستماتیک استفاده شد. ویژگی‌های اقلیمی، خاکی، فنولوژی، صفات مورفولوژیکی و عملکردی، درصد اسانس، نحوه زاد‌آوری و ارزش رجحانی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد این گونه در رویشگاه نوفرست با میانگین بارش سالیانه ۱۷6 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 5/16 درجه سانتی‌گراد رویش دارد و پوشش تاجی 27 درصد، فراوانی 76 درصد و تراکم آن 1650 بوته در هکتار بود. آزمایشات خاک‌شناسی نشان داد که کک‌کش بیابانی خاک با بافت لوم شنی را ترجیح می‌دهد و اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک به ترتیب 9/7 و 33/0 دسی زیمنس بر متر می‌باشد. بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در مرحله گلدهی کامل (50/0 درصد) بدست آمد. مطالعات فنولوژیکی نیز نشان داد زمان شروع رشد رویشی کک‌کش بیابانی معمولا از اواخر فروردین ماه آغاز شده و شروع دوره گلدهی اواسط خرداد ماه می‌باشد، رشد رویشی و گلدهی تا اواخر شهریور ماه ادامه دارد. آغاز رسیدگی بذر نیز اواسط تیر ماه می‌باشد و پس از رسیدگی، بذر‌ها ریزش می‌کنند و با کاهش درجه حرارت دوره رکود از اواسط مهر آغاز می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

50. بررسی خصوصیات مورفولوژیک گونه دارویی Salvia hydrangea DC. ex Benth. در طول شیب تغییرات محیطی در مراتع مناطق نیمه استپی

زهرا حیدری قهفرخی؛ پژمان طهماسبی؛ اصغر شاهرخی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش مورفولوژیک گونه Salvia hydrangea در منطقه‌ی حفاظت‌شده تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری است. این گونه، یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود و دارای ترکیبات اسانس گل و برگ مهمی است. پس از بازدید صحرایی از 5 توده‌ی معرف گونه، 10 نمونه ...  بیشتر مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش مورفولوژیک گونه Salvia hydrangea در منطقه‌ی حفاظت‌شده تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری است. این گونه، یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود و دارای ترکیبات اسانس گل و برگ مهمی است. پس از بازدید صحرایی از 5 توده‌ی معرف گونه، 10 نمونه از گونه جمع‌آوری شد. طول و سطح برگچه‌ها، کاسبرگ رنگی و جام گل، ارتفاع ساقه گل دهنده و خوشه گل‌آذین و تعداد گل‌های هر خوشه از جمله صفات مورد مطالعه در اواخر فصل رشد بودند. در هر توده گیاهی 2 پروفیل خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی‌متری برداشت شد. برخی پارامترهای خاک شامل بافت، هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن، پتاسیم و فسفر اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که بین توده‌ها از لحاظ اکثر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. نتایج آزمون PLS نیز نشان داد ارتفاع گیاه با وزن مخصوص ظاهری عمق اول همبستگی مثبت و با اسیدیته خاک عمق اول همبستگی منفی دارد. تعداد گل در چرخه و سطح کاسبرگ رنگی با شیب، سنگ و سنگریزه، شن و کربنات کلسیم معادل عمق دوم همبستگی مثبت دارند. ارتفاع گل‌آذین با رس، هدایت الکتریکی و پتاسیم عمق اول همبستگی مثبت دارد. طول و سطح برگچه‌ها با درصد شیب، شن، کربنات کلسیم معادل، سنگ و سنگریزه عمق دوم همبستگی مثبت دارد. بر اساس نتایج می‌توان عوامل محیطی مؤثر بر هر یک از خصوصیات مورفولوژی گونه را مشخص کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

51. بررسی سازگاری گرده‌افشانی با استفاده از روش‌های بیولوژیکی و مولکولی در برخی از ژنوتیپ‌های برتر آلبالو

صمد علیون نظری؛ جعفر حاجی لو؛ مهرشاد زین العابدینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  در آلبالو همانند سایر گونه‌های جنس پرونوس خودناسازگاری گامتوفیتی وجود دارد. در این پژوهش روابط گرده با مادگی تعداد 10 ژنوتیپ برتر آلبالو با استفاده از روش‌های بیولوژیک و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیکی، دانه گرده در مرحله بادکنکی (در مرحله D فنولوژیکی) از گل‌ها تهیه و پس از ارزیابی رشد و درصد جوانه‌زنی در محیط کشت، ...  بیشتر در آلبالو همانند سایر گونه‌های جنس پرونوس خودناسازگاری گامتوفیتی وجود دارد. در این پژوهش روابط گرده با مادگی تعداد 10 ژنوتیپ برتر آلبالو با استفاده از روش‌های بیولوژیک و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیکی، دانه گرده در مرحله بادکنکی (در مرحله D فنولوژیکی) از گل‌ها تهیه و پس از ارزیابی رشد و درصد جوانه‌زنی در محیط کشت، در زمان مناسب اقدام به اخته کردن گل‌ها کرده و گرده‌افشانی به صورت گرده افشانی آزاد، خود و دگر گرده افشانی کنترل شده در باغ صورت گرفت. در روش مولکولی از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با استفاده از آغازگرهای عمومی برای شناسایی آلل‌های S استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان جوانه‌زنی دانه گرده در سطح کلاله در حالت خودگرده‌افشانی و از نظر تعداد لوله گرده در بخش بالایی و پایینی خامه و درون تخمدان بیشترین مربوط به حالت گرده‌افشانی آزاد بود. نه آلل S (S4، S6، S9، S6m2، S24، S26، S35، S36b و S36a) شناسایی شد که آلل‌های S6/S6m2، S24 و S9 دارای بیشترین فراوانی می‌باشد. مطالعه ما ثابت کرد که تنوع آلل‌های S پایین بوده که نشان دهنده تنوع ژنتیکی پایین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی می‌باشد. با توجه به رشد لوله گرده در طول خامه و تخمدان در تمامی حالت‌ های گرده‌افشانی در تمامی ژنوتیپ‌ها می‌توان گفت که همه ژنوتیپ‌ها از لحاظ گرده‌افشانی سازگار هستند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

52. تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس مرتبط با تنش‌های غیرزیستی در پروموتر ژن‌های ANlNAC گیاه آلوروپوس لیتورالیس

سمیرا محمدی؛ قربانعلی نعمت زاده؛ حمید نجفی زرینی؛ سیدحمیدرضا هاشمی پطرودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  پروتئین‌های NAC (NAM، ATAF1-2 و CUC2)، فاکتورهای رونویسی مختص گیاهان هستند و در فرآیند مختلف نمو گیاهان و پاسخ به تنش‌ها نقش دارند. در این مطالعه، 68 ژن NAC در گیاه Aeluropus littoralis به‌عنوان گیاه هالوفیت متعلق به خانواده Poaceae شناسایی شدند. با تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس در نواحی پروموتر ژن‌های AlNAC، بسیاری از عناصر مرتبط با رشد و نمو، فیتوهورمون‌ها ...  بیشتر پروتئین‌های NAC (NAM، ATAF1-2 و CUC2)، فاکتورهای رونویسی مختص گیاهان هستند و در فرآیند مختلف نمو گیاهان و پاسخ به تنش‌ها نقش دارند. در این مطالعه، 68 ژن NAC در گیاه Aeluropus littoralis به‌عنوان گیاه هالوفیت متعلق به خانواده Poaceae شناسایی شدند. با تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس در نواحی پروموتر ژن‌های AlNAC، بسیاری از عناصر مرتبط با رشد و نمو، فیتوهورمون‌ها و دفاع در برابر تنش‌ها یافت شدند. از جمله عناصر پاسخگو به هورمون‌ها می‌توان به P-box، TCA element، موتیف‌های CGTCA و TGACG، TGA-element، ERE و ABRE اشاره نمود که به‌ترتیب در پاسخگویی به جیبرلیک‌اسید، سالیسیلیک‌اسید، جاسمونیک‌اسید، اکسین، اتیلن و آبسیزیک‌اسید نقش دارند. برای عناصر پاسخگو به تنش می‌توان TC-rich repeats، ARE، MBS، LTR و W box را ذکر نمود که به‌ترتیب مرتبط با دفاع و تنش، القای بی‌هوازی، القای خشکی، القای دمای پایین و تنش آسیب‌های مکانیکی می‌باشند. انواع مختلف عناصر تنظیمی سیس در پروموتر ژن‌های AlNAC و تنوع در فاکتورهای رونویسی که به این عناصر متصل می‌شوند، حاکی از نقش‌ مهم این ژن‌ها در نمو گیاه و دفاع در برابر تنش‌ها می‌باشند. با تجزیه و تحلیل بیان ژن کاندید AlNAC32 با استفاده از RT-qPCR مشخص شد که این ژن تحت تنش‌های شوری، خشکی و ABA، در بافت‌های برگ، ساقه و ریشه، افزایش بیان نشان می‌دهد که بیانگر نقش این ژن در تحمل به چندین تنش غیرزیستی می‌باشد. این یافته‌ها اطلاعات ارزشمندی جهت تحقیقات بیشتر در مورد عملکرد و کاربرد ژن‌های AlNAC در رشد و سازگاری به تنش در A. littoralis فراهم آورده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

53. مطالعه ریخت‌شناسی، گرده‌شناسی و تشریح سردهGeranium L. (شمعدانیان) در ایران

فاطمه حاج مرادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مرداد 1400

چکیده

  خلاصه سرده شمعدانی (Geranium L.) با حدود 423 گونه از سرده‌های مهم تیره Geraniaceae در جهان محسوب می‎‌شود. در این مطالعه 68 جمعیت از 10 گونه از سرده Geranium در ایران از نظر ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریحی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های حاصل از مطالعه‌ی ریخت شناسی و گرده شناسی توسط نرم افزار MVSP 3.1 مورد آنالیز قرار گرفتند. به منظور مطالعه ریخت شناسی ...  بیشتر خلاصه سرده شمعدانی (Geranium L.) با حدود 423 گونه از سرده‌های مهم تیره Geraniaceae در جهان محسوب می‎‌شود. در این مطالعه 68 جمعیت از 10 گونه از سرده Geranium در ایران از نظر ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریحی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های حاصل از مطالعه‌ی ریخت شناسی و گرده شناسی توسط نرم افزار MVSP 3.1 مورد آنالیز قرار گرفتند. به منظور مطالعه ریخت شناسی در مجموع 58 ویژگی کمی و کیفی در جمعیت‌های مختلف هر گونه مورد بررسی قرار گرفتند. دانه گرده از هر گونه توسط میکروسکوپ نوری بررسی شدند. برای مطالعه تشریحی، 8 ویژگی در دمگل آذین گونه‌های مختلف سرده Geranium بررسی شد. گونه‌های مورد مطالعه بر اساس آنالیز داده‌های ریخت شناسی در هفت گروه و بر اساس آنالیز داده‌های گرده‌شناسی در سه گروه قرار گرفتند. نتایج حاصل از سه نوع داده ریخت‌شناسی، گرده‌شناسی و تشریحی نشان داد در گونه‌های مختلف سرده Geranium ارزش داده‌ها در تفکیک گونه‌ها متفاوت است، به طوریکه در تفکیک برخی گونه‌ها داده‌های ریخت شناسی و در برخی دیگر داده‌های گرده شناسی یا تشریحی موثر بودند. واژه‌های کلیدی: استولیز، دانه گرده، دمگل آذین، میکروسکوپ نوری، نرم افزار MVSP

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

54. تاثیر همزیستی با قارچ میکوریز گلوموس موسه‌آ (Glomus mosseae) بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم گیاه برنج در شرایط کم آبی

آرزو پورفرید؛ علی پاکدین پاریزی؛ رضا قربانی نصرآبادی؛ حشمت الله رحیمیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  قارچ‌های میکوریز آربوسکولار قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش‌های زنده و غیرزنده در گیاهان زراعی می‌باشند. برای بررسی تاثیر تلقیح با قارچ میکوریز آربوسکولار گلوموس موسه‌آ بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی رقم‌های برنج طارم هاشمی و نعمت در شرایط کمبود آب، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در گلخانه انجام شد. شرایط آبیاری شامل آبیاری غرقاب، ...  بیشتر قارچ‌های میکوریز آربوسکولار قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش‌های زنده و غیرزنده در گیاهان زراعی می‌باشند. برای بررسی تاثیر تلقیح با قارچ میکوریز آربوسکولار گلوموس موسه‌آ بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی رقم‌های برنج طارم هاشمی و نعمت در شرایط کمبود آب، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در گلخانه انجام شد. شرایط آبیاری شامل آبیاری غرقاب، توقف آبیاری تا رطوبت %70 ظرفیت زراعی و توقف آبیاری تا رطوبت 50% ظرفیت زراعی بود. بطور کلی در هر دو گروه گیاهان تلقیح شده با قارچ و گیاهان شاهد (تلقیح نشده) افزایش میزان فنل، تانن، گلایسین‌بتائین و نیز آنزیم‌های پلی فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز تحت شرایط کم‌آبی مشاهده شد. با این وجود میزان تغییر در گیاهان تلقیح‌شده با میکوریز نسبت به گیاهان شاهد بطور معنی‌داری بیشتر بود. در شرایط قطع آبیاری تا 70% ظرفیت زراعی میزان پرولین و آنزیم‌های پلی‌فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز در رقم نعمت نسبت به رقم طارم‌هاشمی بیشتر بود، اما گلایسین‌بتائین، تانن و فنل در رقم طارم‌هاشمی از نعمت بیشتر بود. در شرایط قطع آبیاری تا %50 ظرفیت زراعی محتوای هر کدام از صفات اندازه‌گیری شده در رقم نعمت نسبت به طارم‌هاشمی بیشتر بود که می‌تواند بر تاثیر متفاوت کلونیزاسیون با قارچ‌های میکوریز بر پاسخ ارقام برنج به شرایط کمبود آب دلالت داشته باشد. براساس نتایج بدست آمده به‌نظر می‌رسد که تلقیح گیاه برنج با قارچ میکوریز می‌تواند در صورت بروز شرایط کمبود آب در حین مراحل حساس رشدی گیاه در کاهش اثرات نامطلوب تنش نقش داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی سلولی و مولکولی

55. اثر ضد باکتریایی و سمیت سلولی میوه انجیر (Ficus carica L.) بر رده سلول های سرطانی کبد Hepatocellular carcinoma

محمدحسین معظمی؛ مهسا شاه بنده؛ مهسا امین صالحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  امروزه گیاهان دارویی دارای پتانسیل بالقوه برای کشف داروهای جدید هستند. سرطان کبد به عنوان یکی از شایع ترین سرطان ها در دنیا شناخته شده است. میوه انجیر به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا شناخته شده است. در مطالعه حاضر اثر ضد میکروبی و ضد سرطانی میوه انجیر در غلظت های مختلف سنجیده شد. در سنجش ضدمیکروبی، تمامی سویه های مورد مطالعه ...  بیشتر امروزه گیاهان دارویی دارای پتانسیل بالقوه برای کشف داروهای جدید هستند. سرطان کبد به عنوان یکی از شایع ترین سرطان ها در دنیا شناخته شده است. میوه انجیر به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا شناخته شده است. در مطالعه حاضر اثر ضد میکروبی و ضد سرطانی میوه انجیر در غلظت های مختلف سنجیده شد. در سنجش ضدمیکروبی، تمامی سویه های مورد مطالعه شامل استافیلوکوکوس اورئوس، ایکلای و سودوموناس آئروژینوزا به غلظت متانولی عصاره حساس بودند. مقدار MIC در بازه µg/mL 8 تا µg/mL 16 و مقدار MBC بین µg/mL 16 تا µg/mL 32 تعیین گردید. عصاره هیدروالکلی میوه گیاه انجیر با غلظت های مختلف (mg/mL 5/0، 75/0، 1، 5/1) بر رشد سلول های سرطانی کبد رده HepG2 و سلول های فیبروبلاست رده L929 به عنوان کنترل در سه بازه زمانی 24، 48 و 72 ساعت با آزمون MTT بررسی شد. نتایج نشان داد که تاثیر عصاره میوه انجیر وابسته به دوز و زمان است و با افزایش زمان از میزان زیستایی سلول ها کاسته شده است و در زمان انکوباسیون 72 ساعت و غلظت mg/mL 5/1 زیستایی سلول ها 8 درصد مشاهده شد. نتایج نشان داد که IC50 برای سلول های سرطانی در غلظت mg/mL 5/0 و زمان 24 ساعت مشاهده شد. با توجه به نتایج می توان ادعا کرد عصاره میوه انجیر در غلظت های مختلف دارای اثر مهاری بر رشد باکتری ها و نیز سلول های سرطانی کبد است، لذا با مطالعات بیشتر می توان از این گیاه در درمان بهره جست.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

56. تاثیر محلول پاشی آهن بر الگوی بیان ژن های تولید کننده آنتوسیانین میوه توت‌فرنگی طی مراحل نموی

سعید رضائی؛ محمداسماعیل امیری؛ عباس بهاری؛ فرهنگ رضوی؛ مرتضی سلیمانی اقدم؛ حسین بیرامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  آنتوسیانین ها از جمله ترکیبات مهم در کیفیت میوه توت‌فرنگی هستند که ژن‌های مختلفی در تولید و انباشت این متابولیت‌ها نقش دارند. هـدف از این پژوهش بررسی تاثیر محلـول‌پاشـی آهن، تعیین غلظت بهینه و مطالعه اثر آن بر الگوی بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز آنتوسیانین‌های میوه توت‌فرنگی رقم کاماروسا طی مراحل نموی بود. آزمایش بصورت فاکتوریل ...  بیشتر آنتوسیانین ها از جمله ترکیبات مهم در کیفیت میوه توت‌فرنگی هستند که ژن‌های مختلفی در تولید و انباشت این متابولیت‌ها نقش دارند. هـدف از این پژوهش بررسی تاثیر محلـول‌پاشـی آهن، تعیین غلظت بهینه و مطالعه اثر آن بر الگوی بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز آنتوسیانین‌های میوه توت‌فرنگی رقم کاماروسا طی مراحل نموی بود. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. بدین منظور، ابتدا در یک آزمایش مقدماتی بوته‌های توت‌فرنگی با کلات آهن 14% در غلظت‌های صفر، 200، 400، 600، 800، 1000، 1200، 1400، 1600، 1800 و 2000 میکرومول بر لیتر محلول‌پاشی شده و سپس میزان تجمع آنتوسیانین‌ها و بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز آنها در روزهای سوم، ششم، نهم و دوازدهم بعد از محلول‌پاشی ارزیابی گردیدند. طبق نتایج، میوه‌های محلول‌پاشی شده با آهن در غلظت 1400 میکرومول بر لیتر بیشترین میزان تجمع آنتوسیانین را نشان دادند. همچنین، کاربرد غلظت انتخابی آهن موجب تسریع رسیدگی میوه‌ها نیز گردید که در نهایت غلظت 1400 میکرومول بر لیتر به عنوان غلظت بهینه در نظر گرفته شد. افزایش بیان ژن‌های FaSUT1، FaMYB1، FaPAL، FaCHS و کاهش بیان ژن FaMYC1 در میوه‌های تیمار شده با کلات آهن 14% در غلظت 1400 میکرومول بر لیتر می‌تواند دلیلی بر افزایش تجمع آنتوسیانین‌ها باشد. بنابراین، جهت تولید گلخانه‌ای توت‌فرنگی و کشت آن در محیط بدون خاک، با توجه به نتایج این پژوهش، به منظور افزایش آنتوسیانین‌ها می‌توان غلظت 1400 میکرومول بر لیتر آهن با روش محلول‌پاشی را پیشنهاد نمود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

57. مشخصات کمی و کیفی و وضعیت تجدیدحیات در جنگل‌های طبیعی و دست‌کاشت پلت

حاتم منفردی؛ رقیه جهدی؛ کامبیز طاهری آبکنار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  هدف اصلی این مطالعه آگاهی از مشخصه‌های کمی و کیفی پلت در جنگلکاری‌های منطقه لومر اسالم می‌باشد که می‌تواند نقش مهمی در افزایش موفقیت جنگلکاری‌های آینده با استفاده از این گونه در مناطق مشابه داشته باشد. علاوه بر این، اندازهگیری و مقایسه مشخصه‌های کمی و کیفی درختان پلت و وضعیت تجدیدحیات در جنگل‌های دست-کاشت و طبیعی و مقایسه با سایر ...  بیشتر هدف اصلی این مطالعه آگاهی از مشخصه‌های کمی و کیفی پلت در جنگلکاری‌های منطقه لومر اسالم می‌باشد که می‌تواند نقش مهمی در افزایش موفقیت جنگلکاری‌های آینده با استفاده از این گونه در مناطق مشابه داشته باشد. علاوه بر این، اندازهگیری و مقایسه مشخصه‌های کمی و کیفی درختان پلت و وضعیت تجدیدحیات در جنگل‌های دست-کاشت و طبیعی و مقایسه با سایر گونه‌های موجود مورد توجه است. این تحقیق در جنگلکاری‌های پلت در سن 25 سالگی بر اساس روش نمونه‌برداری تصادفی- سیستماتیک و با 60 قطعه نمونه 400 مترمربعی انجام شد. نتایج آزمون t مستقل نشان دهنده وجود اختلاف معنی‌دار بین تعداد در هکتار، سطح مقطع برابر سینه، حجم، ضریب قدکشیدگی و رویش قطری گونه پلت در دو منطقه بود. در حالی که در مقایسه میانگین ارتفاع درختان در دو منطقه و نیز رویش ارتفاعی آنها اختلاف معنی‌دار نیست. از نظر مشخصه‌های کیفی، در مقایسه سلامت تنه درختان پلت در دو منطقه اختلاف معنی‌داری مشاهده نمی‌شود. درحالی که تفاوت معنی‌دار در سطح 05/0 در مقایسه فرم تنه این درختان بین دو منطقه وجود دارد. اختلاف معنی‌دار در تقارن تاج درختان پلت در دو منطقه بدست آمد ولی در مقایسه سلامت و شادابی تاج این درختان اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. تراکم تجدیدحیات در جنگل طبیعی بیشتر از جنگل دست-کاشت است. در حالی که فراوانی نهال‌های سالم و نهال‌های با تنه واحد در جنگل دست‌کاشت به طور معنی‌داری بیشتر از جنگل طبیعی است. جنگل دست‌کاشت در منطقه مطالعه از نظر کمی و کیفی در وضعیت مطلوب‌تری نسبت به جنگل طبیعی قرار دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

58. تاثیر نانوذره دی‌اکسید منیزیم بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بومادران Achillea millefolium L

پیام معاونی؛ سید ابراهیم اجاق

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1400

چکیده

  امروزه فناوری نانو نقش بسیار مهمی در زمینه‌های مختلف علمی کاربردی دارد. نانوذره میزیم همانند سایر نانوذرات سنتز شده زیستی دارای خواص متعددی می‌باشد که می‌تواند تغییرات مثبت یا منفی در ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ایجاد کند. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف نانوذرات دی‌اکسید منیزیم و مراحل مختلف محلول‌ ...  بیشتر امروزه فناوری نانو نقش بسیار مهمی در زمینه‌های مختلف علمی کاربردی دارد. نانوذره میزیم همانند سایر نانوذرات سنتز شده زیستی دارای خواص متعددی می‌باشد که می‌تواند تغییرات مثبت یا منفی در ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ایجاد کند. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف نانوذرات دی‌اکسید منیزیم و مراحل مختلف محلول‌ پاشی بر صفات مورفوفیزیولوژیکی، گیاه دارویی بومادران تحت تاثیر خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال در مزرعه‌ای در شهرستان ملارد، شهر صفادشت اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی‏‏، شامل تنش آبیاری در دو سطح آبیاری هر ٧ روز (شاهد) و آبیاری هر ١٤ روز‏‏‏‏‏‏‏‏،‏ در کرت‌های اصلی و چهار مرحله محلول‌پاشی (پنجه زنی، ساقه روی، قبل از گلدهی و بعد از گلدهی) و کاربرد دوزهای مختلف نانودی‌اکسید منیزیوم (عدم محلول پاشی، 1 درصد، 3 درصد و 5 درصد) به صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی بود. در طول فصل رشد، سطح برگ هر ماه روز یکبار‏‏، با استفاده از دستگاه سطح برگ‌سنج جهت محاسبه شاخص‌های رشد CGR و NAR اندازه‌گیری شد نمونه‌برداری‌ها به منظور اندازه‌گیری صفات آن از جمله، میزان محتوای نسبی آب برگ(RWC) ، برای هر کدام از تیمارها، 72 ساعت بعد از سومین مرحله محلول‌پاشی انجام شد. به‌طور کلی از نتایج به‌دست آمده چنین استنباط می‌شود کـه بـا افـزایش غلظت نانو ذره دی اکسید منیزیم ، اثرهای نامطلوب تنش خشکی کاهش می‌یابد. البته به نظر می‌رسد که تمایل نانوذرات برای متراکم شدن در غلظت‌های بالاتر ،موجب سرکوب آثار واقعی آن‌ها می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

59. اثر ضدباکتریایی عصاره متانولی بذر ماریتیغال بر 8 گونه باکتری گرم مثبت و منفی

زهرا محمودی راد؛ حسن نورافکن؛ ناصر محبعلی‌پور؛ اسد اسدی؛ سلیمان جمشیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 شهریور 1400

چکیده

  ماریتیغال با داشتن ماده مؤثره سیلی‌مارین در درمان بیماری‌های مختلف کبدی موثر بوده و خاصیت ضدمیکروبی دارد. آزمایشی به منظور بررسی ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضدمیکروبی عصاره الکلی بذر ماریتیغال بر باکتری‌های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس) و گرم منفی (سالمونلا انتریکا، پروتئوس میرابیلیس، اشریشیاکلی، شیگلا دیسنتریا، ...  بیشتر ماریتیغال با داشتن ماده مؤثره سیلی‌مارین در درمان بیماری‌های مختلف کبدی موثر بوده و خاصیت ضدمیکروبی دارد. آزمایشی به منظور بررسی ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضدمیکروبی عصاره الکلی بذر ماریتیغال بر باکتری‌های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس) و گرم منفی (سالمونلا انتریکا، پروتئوس میرابیلیس، اشریشیاکلی، شیگلا دیسنتریا، کلبسیلا پنومونیا و سودوموناس آئروژینوزا) با روش انتشار در دیسک و رقت‌سازی در لوله بر پایه طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در سال 1396 انجام گرفت. ترکیبات عصاره متانولی بذر ماریتیغال با استفاده از HPLC ارزیابی شده و وجود دو ماده سیلیبین A و B از ترکیبات اصلی سیلی‌مارین شناسایی شد. در آزمون ضدباکتریایی، عصاره متانولی بذر ماریتیغال بر باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، سالمونلا انتریکا، پروتئوس میرابیلیس و اشریشیاکلی موثر بود ولی اثر بازدارندگی کمتری در مقایسه با جنتامایسین و آمپی‌سیلین داشت. در انتشار با دیسک، استافیلوکوکوس اورئوس بیشترین عدم رشد و بالاترین MIC و MBC را داشت. در باسیلوس سرئوس و سالمونلا انتریکا قطر هاله عدم رشد تقریباً برابر با استافیلوکوکوس بود و دو باکتری پروتئوس و اشریشیاکلی قطر هاله کمتری نسبت به استافیلوکوکوس نشان داد. به نظر می‌رسد عصاره متانولی ماریتیغال حاوی مواد آنتی سپتیک با اثرات ضد باکتریایی می‌باشد. بنابراین بررسی روی سویه‌های دیگر پیشنهاد می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

60. بررسی تکوین میکروگامتوفیت و مگاگامتوفیت در Mill Ageratum houstonianum

زهرا بقایی فر؛ سید ابراهیم حسینی نیا؛ عاطفه مهرافزا؛ لیلا خدائی؛ فاطمه غدیرپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  بررسی تکوین دانه گرده و تخمک در گیاه Ageratum houstonianum که از اهداف این پژوهش است، می‌تواند الگوی مناسبی برای گونه‌های دارای گل‌آذین کپه‌ای باشد. بدین منظور، گل‌ها و غنچه‌ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شدند. نمونه‌ها پس از قالب‌گیری در پارافین، با میکروتوم برش‌گیری‌ شدند و رنگ‌آمیزی با ائوزین ...  بیشتر بررسی تکوین دانه گرده و تخمک در گیاه Ageratum houstonianum که از اهداف این پژوهش است، می‌تواند الگوی مناسبی برای گونه‌های دارای گل‌آذین کپه‌ای باشد. بدین منظور، گل‌ها و غنچه‌ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شدند. نمونه‌ها پس از قالب‌گیری در پارافین، با میکروتوم برش‌گیری‌ شدند و رنگ‌آمیزی با ائوزین و هماتوکسیلین انجام شد. لام‌های تهیه‌شده با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد گلچه‌های دوجنسی شامل پنج پرچم با میله‌های آزاد و جدا از هم هستند. بساک از نوع تتراسپورانژی و تکوین دیواره بساک از نوع دولپه‌ای است و از یک لایه اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و لایه تاپی تشکیل شده است. لایه مغذی آن از نوع آمیبی است و آرایش تترادهای میکروسپور از نوع تتراهدرال می‌باشد. دانه‌های گرده در زمان انتشار دارای سه شکاف رویشی با تزئینات سوزنی‌شکل هستند. تخمک از نوع واژگون، تک‌پوسته‌ای و کم‌خورش است. تقسیمات سلول مادر مگاسپور از هر دو نوع عرضی و طولی مشاهده شد که منجر به تشکیل تترادهای خطی و توده‌ای می‌شود. نمو کیسه‌ رویانی براساس الگوی تک‌‌اسپوری و تیپ پلی‌گونوم‌ صورت می‌گیرد. براساس این پژوهش، کریستال‌های بلوری‌شکل در بساک، لایه مکانیکی دیواره بساک، سلول‌های دیواره مادگی، تخمک، خامه، کلاله و گلبرگ مشاهده شد که از اختصاصات این گونه است. همچنین بشره ترشحی کرک‌مانند در بخش درونی گلبرگ، کرک‌های تک‌رشته‌ای و تک‌سلولی در سطح بیرونی گلبرگ مشاهده گردید.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

61. بررسی عدد کروموزومی چند گونه گیاهی بومی ایران

سعیده سادات میرزاده واقفی؛ عادل جلیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  تحقیقات بر روی کروموزوم‌ها کمک به روشن شدن روایط بین تاکسون‌ها می‌کند. عدد کروموزومی ساده‌ترین پارامتری هست که اطلاعات ارزشمندی را در بررسی‌های سیتوتاکسونومیکی و ژنوم یک گونه ایجاد می‌کند. در ژنوم گیاهان اطلاعات ژنتیکی شامل فنوتیپ گیاهان است و به همین دلیل مطالعات سلولی دارای اهمیت بالایی است . عدد کروموزومی یکی از موارد مهم ...  بیشتر تحقیقات بر روی کروموزوم‌ها کمک به روشن شدن روایط بین تاکسون‌ها می‌کند. عدد کروموزومی ساده‌ترین پارامتری هست که اطلاعات ارزشمندی را در بررسی‌های سیتوتاکسونومیکی و ژنوم یک گونه ایجاد می‌کند. در ژنوم گیاهان اطلاعات ژنتیکی شامل فنوتیپ گیاهان است و به همین دلیل مطالعات سلولی دارای اهمیت بالایی است . عدد کروموزومی یکی از موارد مهم و کمک کننده در بررسی حد و مرز گونه‌ها و جنس‌ها در گیاهان می‌باشد. در این تحقیق به بررسی عدد کروموزومی غیرجنسی 7 گونه گیاه بومی ایران پرداخته شد. Achillea vermicularis (36= n2)، Codonocephalum peacockianum (20= n2)، Cousinia multiloba (26= n2)، Nepeta heliotropifolia (36= n2)، Pteropyrum aucheri (22= n2)، Rumex elbursensis (30= n2)، Reaumuria oxiana (22= n2) عدد کروموزومی‌های گزارش شده در این تحقیق است. عدد کروموزومی گونه‌های Nepeta heliotropifolia ، Pteropyrum aucheri، Rumex elbursensis ، Reaumuria oxiana برای اولین بار و عدد کروموزومی میتوز Codonocephalum peacockianum و Cousinia multiloba برای اولین بارگزارش می‌شوند. هدف از این تحقیق کامل نمودن فهرست عدد کروموزومی گیاهان بومی ایران است. محاسبات توسط نرم‌افزارهای‌های Micromeasure 3.3 و Excel انجام شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

62. نقش کیتوزان بر کاهش اثرات تنش شوری از طریق آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غیر آنزیمی در گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.)

اعظم سلیمی؛ الهه خسروی؛ مریم چاوشی؛ هانیه زیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیب‌های کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه‌های قارچی می‌باشد. هدف از این مطالعه ...  بیشتر خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیب‌های کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه‌های قارچی می‌باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات تنش شوری و کیتوزان روی شاخص‌های فیزیولوژیکی و پارامترهای رشد گیاه خرفه بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. بدین منظور گیاه خرفه تحت تیمار‌های مختلف شوری (0، 25 و 35 دسی‌زیمنس‌برمتر) و کیتوزان (0، 2/0 و 4/0 گرم‌در‌لیتر) قرار گرفت. گیاهان بعد از اعمال تیمار برداشت شدند. پارامترهای مختلف مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برای تیمارهای مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که با توجه به گوشتی و شور پسند بودن گیاه خرفه، سطح شوری 25 دسی‌زیمنس‌برمتر رشد مساعد و سطح شوری 35 دسی‌زیمنس‌برمتر کاهش رشد را در گیاه خرفه نشان داد. شوری باعث افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و فلاونوئید شده و محتوای آنتوسیانین را کاهش می‌دهد. تیمار هم‌زمان شوری و کیتوزان باعث افزایش رشد، محتوای فنل، فعالیت پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز شده و فعالیت آنزیم کاتالاز را و محتوای آنتوسیانین را کاهش می‌دهد. در این پژوهش کیتوزان نقش بهبود دهنده‌ای در شرایط تنش ایفا کرده است. با توجه به روند رو به رشد اراضی شور در کشور، استفاده از الیسیتورها به‌خصوص کیتوزان به‌عنوان پلیمر زیستی کاهش‌دهنده آثار تنش شوری در گیاه خرفه، حائز اهمیت می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

63. اثرات نانوذره نقره بر رشد، ظرفیت تبادلات گازی و عملکرد فتوسیستم II در گیاه خرفه

ضرغام زارع؛ لیلا پیشکار؛ علیرضا ایران بخش؛ داریوش طالعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  با افزایش قابل ملاحظه‌ای در تکنولوژی نانو، احتمال دارد که سیستم‌های زیستی در معرض غلظت‌های بالای نانوذرات (NPs) قرار گیرند. گیاه خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای برخی از خواص دارویی مانند ضد باکتری، ضد درد، ترمیم زخم، شل کننده عضلات اسکلتی، ضد التهاب و ضد رادیکال است. در این مطالعه، غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 ...  بیشتر با افزایش قابل ملاحظه‌ای در تکنولوژی نانو، احتمال دارد که سیستم‌های زیستی در معرض غلظت‌های بالای نانوذرات (NPs) قرار گیرند. گیاه خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای برخی از خواص دارویی مانند ضد باکتری، ضد درد، ترمیم زخم، شل کننده عضلات اسکلتی، ضد التهاب و ضد رادیکال است. در این مطالعه، غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی‌گرم بر لیتر) بر رشد و تولید زیتوده، رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوای پرولین، ترکیبات فلاونوئید و فنل کل، ظرفیت تبادل گازی و پارامترهای فلورسنس کلروفیل گیاه خرفه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار نانوذره نقره در غلظت‌های بالا (20، 40 و 80 میلی‌گرم بر لیتر) به طور معنی‌داری از تولید زیتوده و رشد ریشه و ساقه ممانعت کرد و باعث کاهش محتوای رنگیزه‌های کلروفیل a و b شد، در حالیکه تیمار نانوذره نقره محتوای پرولین، آنتوسیانین و ترکیبات فنلی را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. با افزایش غلظت نانوذره نقره، نسبت فتوسنتز، نسبت تعرق، هدایت روزنه‌ای، بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II، ضریب خاموشی فتوشیمیایی و عملکرد کوانتومی موثر فتوشیمیایی فتوسیستم II کاهش یافت. بررسی فلورسنس کلروفیل a نشان داد که غلظت‌های بالای نانوذره نقره باعث ممانعت انتقال انرژی از کمپلکس دریافت‌کننده نور به مرکز واکنش، تخریب کمپلکس تجزیه‌کننده آب در فتوسیستم II و غیرفعال شدن مرکز واکنش فتوسیستم II شد. نتایج کلی نشان داد که نانوذره نقره باعث القای مکانیسم بازدارندگی بر فرآیند فتوسنتز و در نتیجه، کاهش زیتوده گیاه خرفه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

64. تعدیل فیزیولوژیکی تنش گرمایی انتهای فصل و تغییر در طول مراحل نموی گندم با مصرف اسید هیومیک در دو نوع خاک متفاوت

عباس ابهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  به منظور ارزیابی اثر نوع خاک و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و طول دوره رشد گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 1396-1395 در شهرستان سبزوار انجام شد. تیمارها شامل کشت گندم بک کراس روشن در دو نوع خاک رسی-لومی و لوم- شنی در چهار سطح محلول‌پاشی اسید هیومیک (صفر، 5، 10 و 15 گرم در هزار ...  بیشتر به منظور ارزیابی اثر نوع خاک و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و طول دوره رشد گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 1396-1395 در شهرستان سبزوار انجام شد. تیمارها شامل کشت گندم بک کراس روشن در دو نوع خاک رسی-لومی و لوم- شنی در چهار سطح محلول‌پاشی اسید هیومیک (صفر، 5، 10 و 15 گرم در هزار ) در مرحله پنجه‌زنی (مرحله 25-22 زادوکس) بود. نتایج نشان داد که با مصرف 15 گرم در هزار اسید هیومیک در دو نوع خاک بیشترین عملکرد دانه (به ترتیب خاک رسی-لومی و لوم-شنی، 3/7800 و 5270 کیلوگرم در هکتار) تولید شد. مصرف اسید هیومیک باعث کاهش کسر فتوترمال (به صورت معادله درجه دو) شد که اثر مثبت بر افزایش طول مراحل نموی داشت. در شرایط خاک رسی-لومی با توجه به مدل پیشنهادی در 435/0 فتوترمال حداکثر عملکرد حاصل شد و زمانی که فتوترمال به 47/0 رسید در این صورت عملکرد صفر شد. اسید هیومیک با افزایش کلروفیل (از 3/53 به 26/57 اسپاد)، پرولین (از 295 به 1/376 میلی‌گرم بر کیلو‌گرم) و وزن خشک کل (از 8/9250 به 9/13150 کیلوگرم در هکتار) سبب تعدیل تنش گرمایی و افزایش مراحل رشد (روز تا طویل شدن ساقه‌ها (مرحله30 زادوکس) (دو روز)، مرحله تورم غلاف برگ پرچم (مرحله43 زادوکس) (یک روز) و گرده‌افشانی (مرحله61-60 زادوکس) (سه روز)) شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

65. اثر سلنیوم بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه ریحان در شرایط تنش آرسنیک

مهدی رستمی؛ حسین عباسپور؛ اکبر صفی پور افشار؛ قدیر طاهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1400

چکیده

  مطالعات گذشته مشخص کرده است که سلنیوم در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش‌های غیر زیستی در گیاهان بسیار موثر است. این تحقیق به بررسی اثرات سلنیوم بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان در شرایط سمیت آرسنیک پرداخته است. نتایج نشان داد که صفات رشدی شامل طول ریشه و ساقه و وزن ریشه و ساقه در شرایط سمیت آرسنیک بویژه در غلظت بالا به طور معنی ...  بیشتر مطالعات گذشته مشخص کرده است که سلنیوم در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش‌های غیر زیستی در گیاهان بسیار موثر است. این تحقیق به بررسی اثرات سلنیوم بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان در شرایط سمیت آرسنیک پرداخته است. نتایج نشان داد که صفات رشدی شامل طول ریشه و ساقه و وزن ریشه و ساقه در شرایط سمیت آرسنیک بویژه در غلظت بالا به طور معنی داری در مقایسه با شاهد کاهش یافت. همچنین در سمیت شدید آرسنیک میزان رنگیزه های فتوسنتزی، میزان نیتروژن و پروتئین کاهش و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز نسبت به گیاهان ریحان بدون تنش افزایش یافت. اسپری برگی سلنیوم خصوصا در غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر بر گیاهان چه در شرایط تنش و چه بدون تنش منجر به افزایش صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی، میزان نیتروژن و پروتئین شد. بعلاوه کاربرد سلنات سدیم در غلظت کم فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی را کاهش و در غلظت بالا فعالیت آن‌ها را در شرایط سمیت آرسنیک در مقایسه با گیاهان شاهد افزایش داد. در مجموع به نظر می‌رسد سلنیوم با تقویت فعالیت آنتی اکسیدانی و بهبود رشد گیاه سبب کاهش اثرات سمی آرسنیک در گیاه ریحان شده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

66. اثر تنش خشکی بر کارایی مصرف آب انگور (.Vitis vinifera L) رقم بیدانه قرمز در تیمار های مختلف کودی

آسیه صفری؛ اکرم فاطمی؛ محسن سعیدی؛ زهرا کلاه چی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1400

چکیده

  کاربرد کودهای آلی و شیمیایی به عنوان بهبود دهنده ویژگی‌های خاک یکی از راهکارهای کاهش اثر تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد سولفات پتاسیم، کمپوست و بایوچار بر وزن خشک برگ، تبادلات گازی و کارایی فیزیولوژیک مصرف آب انگور رقم بیدانه قرمز تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی در دو سطح آبیاری شامل: عدم تنش خشکی (ظرفیت زراعی) و آبیاری در ...  بیشتر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی به عنوان بهبود دهنده ویژگی‌های خاک یکی از راهکارهای کاهش اثر تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد سولفات پتاسیم، کمپوست و بایوچار بر وزن خشک برگ، تبادلات گازی و کارایی فیزیولوژیک مصرف آب انگور رقم بیدانه قرمز تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی در دو سطح آبیاری شامل: عدم تنش خشکی (ظرفیت زراعی) و آبیاری در 40 درصد ظرفیت زراعی بود. این تحقیق به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در گلخانه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تیمار کودی و تنش خشکی بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و کارایی مصرف آب فتوسنتزی برگ معنی دار شد. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و سرعت تعرق و افزایش کارایی فیزیولوژیک مصرف آب برگ انگور شد. با کاربرد کودها اثر تنش خشکی جبران شد. کارایی فیزیولوژیک مصرف آب فتوسنتزی برگ در تیمارهای آلی بیشتر از تیمار شیمیایی بود. کارایی مصرف آب ذاتی برگ انگور در تیمارهای کودی در شرایط تنش خشکی بیشتر از سایر تیمارها در شرایط بدون تنش بود. بیشترین غلظت پتاسیم برگ در تیمار بایوچار در شرایط با و بدون تنش خشکی (به ترتیب 60/1 و 77/1 درصد) بود. بین وزن خشک برگ کلیه تیمارها در شرایط عدم تنش خشکی و تیمارهای سولفات پتاسیم و بایوچار در تنش خشکی اختلاف معنی‌داری نبود. با توجه به نتایج این بررسی ، کاربرد کودها مخصوصاً بایوچار می‌تواند در کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌ خشکی بر انگور بیشتر مورد توجه قرار گیرد

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

67. مدلسازی پاسخ گیاهان به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی باطله معدنی در معدن زغال سنگ کارمزد سوادکوه، استان مازندران

ناطق لشکری صنمی؛ جمشید قربانی؛ سید حسن زالی؛ قربان وهاب زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آبان 1400

چکیده

  رویش گیاهان در محیط های معدنکاری تحت تاثیر محدودیت‌های ناشی از خصوصیات باطله‌ها است. شناسایی دامنه پاسخ گونه‌های گیاهی به این خصوصیات در احیاء پوشش گیاهی این مناطق اهمیت دارد. در این تحقیق، دامنه بوم-شناختی گونه‌های Artemisia scoparia، Artemisia absinthium، Capparis spinosa و Bassia prostrata به خصوصیات باطله مورد ارزیابی قرار گرفت. این گیاهان به طور طبیعی روی ...  بیشتر رویش گیاهان در محیط های معدنکاری تحت تاثیر محدودیت‌های ناشی از خصوصیات باطله‌ها است. شناسایی دامنه پاسخ گونه‌های گیاهی به این خصوصیات در احیاء پوشش گیاهی این مناطق اهمیت دارد. در این تحقیق، دامنه بوم-شناختی گونه‌های Artemisia scoparia، Artemisia absinthium، Capparis spinosa و Bassia prostrata به خصوصیات باطله مورد ارزیابی قرار گرفت. این گیاهان به طور طبیعی روی باطله‌های زغال‌سنگ در معادن کارمزد سوادکوه در استان مازندران مستقر شده‌اند. داده‌های مربوط به فراوانی و خصوصیات باطله (از 138 پلات جمع‌آوری شد. از مدل HOF برای تعیین پاسخ گیاهان استفاده شد. نتایج نشان داد برای بافت باطله A. scoparia و A. absinthium در مقادیر زیادتر رس و سیلت دارای بهینه بودند اما C. spinosa و ‌ B. prostrata پهنای آشیان بوم‌شناختی گسترده‌تری با افزایش میزان شن داشتند. همه گونه‌ها در مقادیر کم رطوبت موجود در باطله دارای بهینه بودند. در گرادیان هدایت الکتریکی B. prostrata دارای آشیان اکولوژیک متمایزی از سایر گونه‌ها بوده است. گونه‌های A. scoparia، C. spinosa و B. prostrata در شرایط اسیدی باطله همپوشانی آشیان بوم‌شناختی بیشتری داشتند، هرچند C. spinosa بردبارترین گونه به این شرایط بود. گونه A. scoparia در دامنه گسترده‌ای از مقادیر ازت، فسفر و ماده آلی دارای بهینه بوده است. پاسخ مثبت به فلزات سنگین برای گونه A. scoparia مشاهده شد که برای مس و نیکل از مدل مسطح (III) و برای سرب و روی از مدل دو نمایی (VII) پیروی داشت. پاسخ گونه‌ها به خصوصیات باطله از مدل‌های مختلفی پیروی کرده که مدل تک نمایی IV و دو نمایی VII بیشتر بوده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

68. تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و فعالیت چند آنزیم آنتی‌اکسیدانتی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita) در شرایط تنش کم‌آبی

مهدی پارسا؛ رضا کمائی؛ بهناز یوسفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سال زراعی 97-96، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیم‌های آبیاری در سه سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 75 درصد ...  بیشتر به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سال زراعی 97-96، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیم‌های آبیاری در سه سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 75 درصد ظرفیت زراعی (FC) و 50 درصد ظرفیت زراعی (FC) و 6 نوع کودهای مختلف زیستی و شیمیایی شامل: 1-کود زیستی باکترایی NPK+NPP، 2- کود زیستی باکترایی NPP، 3-NPK، 4-کود ریزمغذی (MIC)، 5-MIC + کود آمینه اسید (AP) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل رژیم آبیاری و کودهای مختلف زیستی فقط بر روی پرولین در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. بیشترین میزان پرولین (به‌میزان 22/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) در تیمار آبیاری 50 درصد FC و تیمار کودی NPK بدست آمد. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثرات اصلی رژیم‌های آبیاری و انواع مختلف کودی بر روی شاخص‌های کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، مجموع کلروفیل، آنزیم آسکوربات، کاتالاز، پراکسیداز و درصد اسانس معنی‌دار بود. نتایج گویای آن است که کاربرد کودهای زیستی در مقایسه با دیگر کودهای شیمیایی باعث کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گردید، احتمالا تامین تدریجی نیتروژن و فسفر در طی رشد گیاه به‌واسطه کاربرد کودهای زیستی توانسته با تامین متعادل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و تامین انرژی کافی برای رشد و بقای گیاه از شدت تنش در گیاه بکاهد و با توجه به کاهش تنش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی کاهش یافت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

69. تاثیر کمبود فسفر بر شاخص های رشدی و محتوای اسانس مریم گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.)

معصومه خوارزمی؛ نیر محمدخانی؛ مسلم ثروتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیت‌های ثانویه می‌باشد، بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریم‌گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha ...  بیشتر هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیت‌های ثانویه می‌باشد، بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریم‌گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار با تیمار فسفر در دو سطح شاهد و کمبود فسفر بر روی دو گیاه مریم‌گلی باغی و پونه آبی اجرا شد. کمبود فسفر باعث کاهش فاکتورهای رشدی در هر دو گیاه شد. مقایسات میانگین نشان داد طول و وزن خشک ریشه و اندام هوایی همچنین محتوای نسبی آب برگ و سطح برگ در اثر کمبود فسفر در هر دو گیاه کاهش پیدا کرد، میزان کاهش در مریم‌گلی باغی بیشتر بود. کمبود فسفر باعث افزایش محتوای ترکیبات آلفا- و بتا- پینن، 1و8 سینئول و آلفا-‌ توژان در اسانس مریم‌گلی باغی و ترکیبات پولگون، لیمونن و لاواندولیل استات در اسانس پونه شد. همچنین باعث سنتز ترکیبات جدید مثل 3- اکتانول در اسانس پونه آِّبی و سابینن در مریم‌گلی باغی و حذف برخی از ترکیبات مانند لینالول در پونه آبی و لیدن در مریم‌گلی باغی شد.بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می‌رسد کمبود فسفر در حد کنترل شده می-تواند باعث افزایش درصد اسانس از طریق افزایش محتوای برخی از اجزا اسانس در گیاهان دارویی مریم‌گلی باغی و پونه آبی شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

70. اثر گونه‌های مایکوریزا و تنش کم‌آبی بر صفات مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت استویا در شرایط گلخانه .

علی حاجی محمدی؛ رضا ضرغامی؛ علی کاشانی؛ حسین حیدری شریف آباد؛ قربان نور محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  این مطالعه با هدف بررسی اثر کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت گیاه استویا صورت گرفته است. در این بررسی، آزمایشی در شرایط گلخانه با استفاده از دوگونه قارچ مایکوریزا در چهار سطح، M1: شاهد (بدون قارچ مایکوریزا)، M2: گونه Mycorrhiza Glomus mosseae، M3: گونه Glomus ...  بیشتر این مطالعه با هدف بررسی اثر کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت گیاه استویا صورت گرفته است. در این بررسی، آزمایشی در شرایط گلخانه با استفاده از دوگونه قارچ مایکوریزا در چهار سطح، M1: شاهد (بدون قارچ مایکوریزا)، M2: گونه Mycorrhiza Glomus mosseae، M3: گونه Glomus intraradices Mycorrhiza، M4: استفاده از تلفیق 50 درصدی دو گونه قارچ مایکوریزا، و اعمال تنش کم‌آبی در چهار سطح: شاهد(I1)، تنش‎‌‎های کم‌آبی خفیف (I2)، متوسط (I3) و شدید (I4) بترتیب آبیاری در100%، 75%، 50% و 25% ظرفیت زراعی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار انجام پذیرفت. کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی به ترتیب موجب افزایش 70/1، 11/4، 73/1 و 32/4 برابری شاخص سبزینگی، وزن خشک کل گیاه، ارتفاع گیاه و سطح برگ گیاه در مقایسه با شاهد گردید. علاوه براین، کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی نسبت به شاهد موجب افزایش 66/1، 13/6، 6/29 و 30/1 برابری پتاسیم، گلوکز، فروکتوز و قندکل شده است. در شرایط تنش کم‌آبی متوسط و شدید، استفاده از تلفیق گونه‌های قارچ مایکوریزا، در تیمارهای M4I4 و M4I3 در مقایسه با تیمار‌های M1I4 و M1I3 منجر به افزایش بیش از سه برابری سطح برگ گیاهان کشت بافتی استویا گردید. نتایج نشان‌دهنده همزیستی مثبت ریشه‌های استویا با تلفیق دو گونه مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

71. بررسی میزان بیان ژن های دخیل در بیوسنتز مونو ترپن ها در گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) تحت تیمار سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات

ساکار حسینی؛ اسعد معروفی؛ سید حسن حسنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  مونوترپن‌های مهمی مانند کامفور و فنچول از جمله اجزای مهم تشکیل‌دهنده اسانس گیاه دارویی اسطوخودوس می‌باشند. ژن‌های مونوترپن سنتاز اهدف مناسبی برای مهندسی متابولیک در اسطوخودوس هستند. این پژوهش به منظور سنجش بیان و القای دو ژن کلیدی (فنچول سنتاز و برنئول سنتاز) در مسیر بیوسنتز مونوترپن‌ها در اسطوخودوس در پاسخ به الیسیتورهای متیل‌جاسمونات ...  بیشتر مونوترپن‌های مهمی مانند کامفور و فنچول از جمله اجزای مهم تشکیل‌دهنده اسانس گیاه دارویی اسطوخودوس می‌باشند. ژن‌های مونوترپن سنتاز اهدف مناسبی برای مهندسی متابولیک در اسطوخودوس هستند. این پژوهش به منظور سنجش بیان و القای دو ژن کلیدی (فنچول سنتاز و برنئول سنتاز) در مسیر بیوسنتز مونوترپن‌ها در اسطوخودوس در پاسخ به الیسیتورهای متیل‌جاسمونات و سالیسیلیک اسید اجرا شد. ابتدا گیاهان در مراحل قبل و بعد از گل دهی در آزمایشات منفرد تحت تیمارهای متیل‌جاسمونات و سالیسیلیک اسید هر یک با غلظت یک میلی‌مولار، قرار گرفتند. سپس در زمان‌های صفر (شاهد)، 24، 48 و 72 ساعت پس از اعمال تیمار در مراحل قبل و بعد از گل دهی، نمونه‌‌‌‌‌‌‌برداری از برگ گیاهان جهت بررسی بیان ژن انجام شد. نتایج نشان داد که بیان این ژنها تحت تاثیر تیمار سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات قرار می گیرند. به طور کلی بیان هر دو ژن فنچول سنتاز و برنئول سنتاز در مرحله قبل از گلدهی بیشتر از بعد از گلدهی بود. همچنین در تیمار با متیل‌جاسمونات بیان برنئول سنتاز بیشتر تحت تاثیر قرار گرفت و تا 72 ساعت روند بیان آن کاملا افزایشی بود. به واسطه بیان افزایشی این ژنها در تیمارهای سالیسیلیک اسید و به ویژه متیل‌جاسمونات می توان انتظار داشت که مقدار مونوترپن های با ارزشی مانند کامفور و فنچول در گیاه اسطوخودوس افزایش نشان دهند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

72. کاربرد زغال فعال و نانولوله‌های کربنی در حذف مواد فنولی از محیط کشت بافت گیاهان انگور و پالونیا

محمد زارعی؛ مهدی غلیزاده؛ سارا خراسانی نژاد؛ مصطفی خوشحال سرمست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  عوامل متعددی در ریزازفزایی گیاهان در شرایط درون‌شیشه محدودیت ایجاد می‌کنند. قهوه‌ای شدن یک مشکل جدی در استقرار ریزنمونه‌ها در گیاهان چند ساله چوبی است و انجام موفقیت‌آمیز تکنیک‌های درون‌شیشه‌ای را پیچیده می‌سازد. در جهت حل این مشکل، کاربرد منابع زغال (جاذب فنول)، با هدف کنترل عوامل موثر بر قهوه‌ای شدن محیط کشت بافت صورت گرفت ...  بیشتر عوامل متعددی در ریزازفزایی گیاهان در شرایط درون‌شیشه محدودیت ایجاد می‌کنند. قهوه‌ای شدن یک مشکل جدی در استقرار ریزنمونه‌ها در گیاهان چند ساله چوبی است و انجام موفقیت‌آمیز تکنیک‌های درون‌شیشه‌ای را پیچیده می‌سازد. در جهت حل این مشکل، کاربرد منابع زغال (جاذب فنول)، با هدف کنترل عوامل موثر بر قهوه‌ای شدن محیط کشت بافت صورت گرفت تا غلظت ترکیبات فنولی کاهش یافته و راهکاری برای حل مسئله قهوه‌ای شدن اکسیداتیو در ریزنمونه‌های درون‌شیشه‌ای پالونیا و انگور دنبال شود. پژوهش حاضر در آزمایشگاه گروه باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. محیط پایه MS حاوی IBA (به ترتیب ۲ و ۴ میلی‌گرم در لیتر برای انگور و پالونیا)، در محیط تکثیر با غلظت‌های مختلف زغال فعال و نانولوله کربن (۴۰۰، ۲۰۰، ۱۰۰، ۵۰، ۰ میلی‌گرم بر لیتر)، در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. میزان ترکیبات فنولی کل محیط کشت بافت با روش رنگ‌سنجی فولین-سیکالتیو و بر حسب منحنی استاندارد گالیک اسید در طول موج 760 نانومتر اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که هر دو فرم زغال فعال و نانولوله کربن بر میزان جذب فنول محیط کشت و پرآوری ریزنمونه‌های درون شیشه‌ای اثرات مثبت و معنی‌دار داشت. نتایج این مطالعه نشان دهنده آن است که می‌توان از تیمارهای ۴۰۰ میلی‌گرم بر لیتر زغال فعال و ۲۰۰ میلی‌گرم بر لیتر نانولوله‌های کربن به عنوان منابع کربن جذب کننده فنول در محیط‌های کشت این گیاهان استفاده کرد. نتایج این پژوهش با اندکی تغییر در سایر گیاهان و ریزافزایی تجاری قابل استفاده خواهد بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

73. مدل سازی توزیع پوشش گیاهی به روش رگرسیون لجستیک بر اساس متغیرهای محیطی در حوضه ملای فهله فیروزآباد استان فارس

محمد جواد بهی؛ محمد حسین مختاری؛ غلامحسن مرادی؛ محمد علی صارمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  مدل‌سازی پیش‌بینی پراکنش پوشش گیاهی ابزاری است که با بهره‌گیری از روش‌های آماری و سامانه اطلاعات جغرافیایی نقش مهمی در بررسی روابط پیچیده بین پراکنش جوامع گیاهی و متغیرهای محیطی تأثیرگذار ایفا می‌کند. این مدل‌ها بر اساس داده‌های مربوط به حضور و عدم حضور گونه‌ها و همبستگی آن‌ها با متغیرهای محیطی و بر اساس این فرضیه که عوامل محیطی ...  بیشتر مدل‌سازی پیش‌بینی پراکنش پوشش گیاهی ابزاری است که با بهره‌گیری از روش‌های آماری و سامانه اطلاعات جغرافیایی نقش مهمی در بررسی روابط پیچیده بین پراکنش جوامع گیاهی و متغیرهای محیطی تأثیرگذار ایفا می‌کند. این مدل‌ها بر اساس داده‌های مربوط به حضور و عدم حضور گونه‌ها و همبستگی آن‌ها با متغیرهای محیطی و بر اساس این فرضیه که عوامل محیطی پراکنش گونه‌های گیاهی را کنترل می‌کنند، تولید می‌شوند. ارائه مدل پیش‌بینی پراکنش رویشگاه گونه‌های گیاهی و تهیه نقشه پیش‌بینی پراکنش هر یک از رویشگاهها با روش رگرسیون لجستیک از اهداف این پژوهش بود. در این بررسی در منطقه حوضه آبخیز ملای فهله فیروزآباد استان فارس، برای نمونه برداری از پوشش گیاهی و خاک از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی استفاده شد. در هر نقطه نمونه‌برداری تعداد 4 نمونه خاک از دو عمق 15 – 0 و 30- 15 سانتی‌متری خاک گرفته شد. عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک به همراه عوامل فیزیوگرافیک (شیب، جهت و ارتفاع) در هر نمونه مشخص شد. مدل‌سازی پراکنش رویشگاه‌ها به روش رگرسیون لجستیک و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و برای گونه های گیاهی عمده منطقه انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده، بافت خاک، درصد ماده آلی، درصد رس، درصد آهک، اسیدیته، درصد شیب و ارتفاع بیشترین نقش را در پراکنش رویشگاههای موردمطالعه دارند. نتایج نشان می دهد که روش رگرسیون لجستیک قادر به پیش بینی دقیق توزیع بیشتر گونه های گیاهی در منطقه است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

74. اثر ملاتونین بر شاخص های رشد و ترکیبات فنلی تحت تنش شوری کشت در شیشه در گیاه یونجه (Medicago sativa L.)

علی اکبر احسانپور؛ شبنم جلیلی؛ سید مرتضی جوادی راد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1400

چکیده

  یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای در کشور می باشد که میزان و کیفیت تولید آن با تنش شوری محدود می گردد. ملاتونین به عنوان یک ایندول آمین در تحقیق حاضر با غلظت های 1/0، 10 و 15 میکرومولار به همراه غلظت های 150 و 200 میلی مولار نمک به منظور بررسی نقش ملاتونین درتحمل به شوری گیاهچه های یونجه پس از سه هفته رشد در شرایط کشت بافت استفاده ...  بیشتر یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای در کشور می باشد که میزان و کیفیت تولید آن با تنش شوری محدود می گردد. ملاتونین به عنوان یک ایندول آمین در تحقیق حاضر با غلظت های 1/0، 10 و 15 میکرومولار به همراه غلظت های 150 و 200 میلی مولار نمک به منظور بررسی نقش ملاتونین درتحمل به شوری گیاهچه های یونجه پس از سه هفته رشد در شرایط کشت بافت استفاده شد، با افزایش غلظت شوری میزان رشد و نیز قدرت آنتی اکسیدانی و سنتز ترکیبات آنتی اکسیدان کاهش یافت. ملاتونین، سبب افزایش وزن تر، وزن خشک، طول ساقه، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان کاروتنوئید و همچنین ترکیبات فنلی از جمله فنل کل، فلاونوئید و نیز دو آنزیم مهم با خاصیت آنتی اکسیدان در مسیر سنتز پلی فنل ها PAL و TAL گردید. بنابراین به نظر می رسد ملاتونین با کاهش عوامل سرکوبگر رشد از جمله پاکسازی ROS و در نتیجه کاهش آسیب های اکسیداتیو و نیز افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ترکیبات دفاعی گیاه از جمله ترکیبات فنلی و از طرف دیگر افزایش ظرفیت و توان فتوسنتزی گیاه با حفظ رنگیزه های فتوسنتزی در افزایش تحمل به شوری ایفای نقش نموده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

75. تأثیر آلودگی عناصر سنگین خاک اطراف پالایشگاه بر ویژگی های رشد، فتوسنتز و پرولین گیاه Vigna radiata L

عصمت لجم اورک رمه چری؛ نظام آرمند؛ شکوفه حاجی هاشمی؛ ستار سلطانیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آذر 1400

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر تنش فلزات سنگین موجود در خاک اطراف پالایشگاه گازی بیدبلند1 بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ماش، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نمونه برداری از خاک در سه ایستگاه به مرکزیت پالایشگاه و به فواصل 500، 1000 و 1500 متر و یک منطقه دور از پالایشگاه صورت گرفت. بذرهای ماش در خاک شاهد و سه سطح ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر تنش فلزات سنگین موجود در خاک اطراف پالایشگاه گازی بیدبلند1 بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ماش، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نمونه برداری از خاک در سه ایستگاه به مرکزیت پالایشگاه و به فواصل 500، 1000 و 1500 متر و یک منطقه دور از پالایشگاه صورت گرفت. بذرهای ماش در خاک شاهد و سه سطح خاک آلوده با عناصر سنگین کشت شدند. نتایج آنالیز خاک حاکی از آلوده بودن خاک به عناصر کادمیم، کروم، سرب، وانادیم، جیوه و آرسنیک بود که میزان آلودگی با افزایش فاصله از پالایشگاه کاهش یافت. همچنین تغییرات معنی داری در میزان رشد و صفات فتوسنتزی گیاه ماش در پاسخ به آلودگی عناصر سنگین خاک نشان داد. آلودگی خاک با فلزات سنگین میزان کلروفیل های a و b، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، فتوسنتزخالص، عملکرد کوانتوم شیمیایی فتوسیستم ها (PIABS)، CO2 بین سلولی، تعرق و کارایی مصرف آب را در سطح معنی داری کاهش داد. بیشترین و کمترین میزان کاهش در پارامترهای فتوسنتزی به ترتیب در خاک های جمع آوری شده از فواصل 500 و 1500 متر به پالایشگاه در مقایسه با خاک شاهد ملاحظه شد. میزان پرولین در سطح معنی داری افزایش یافت که در تنظیم اسمزی و حذف رادیکال‌های آزاد اکسیژن در پاسخ به تنش‌های محیطی نقش دارد. با توجه به نتایج این تحقیق و اثرات منفی فلزات سنگین بر رشد و فتوسنتز گیاه ماش، پیشنهاد می‌شود که از کشت گیاهان زراعی در زمین های کشاورزی اطراف پالایشگاه گاز خودداری شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

76. طبقه‌بندی پوشش گیاهی در ارتباط با برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع دشت سیستان با استفاده از رگرسیون چند متغیره

منصور جهان تیغ؛ معین جهان تیغ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آذر 1400

چکیده

  برای انجام این پژوهش در ابتدا با تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده OLIلندست 8 و تلفیق آن با نقشه زمین‌شناسی، واحدهای همگن تعیین و در مناطق معرف هر جامعه گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه‌برداری انجام شد. در هر واحد همگن نمونه‌برداری در طول سه ترانسکت 500 متری عمود بر شیب عمومی انجام شد. بر روی هر یک از این ترانسکت‌ها ...  بیشتر برای انجام این پژوهش در ابتدا با تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده OLIلندست 8 و تلفیق آن با نقشه زمین‌شناسی، واحدهای همگن تعیین و در مناطق معرف هر جامعه گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه‌برداری انجام شد. در هر واحد همگن نمونه‌برداری در طول سه ترانسکت 500 متری عمود بر شیب عمومی انجام شد. بر روی هر یک از این ترانسکت‌ها ده پلات 3×3 متری به فاصله 50 متر از هم مستقر و ویژگی‌های مربوط به هرگونه گیاهی شامل، فرم رویشی، نام علمی، تیره، درصد تاج پوشش برداشت شد. همچنین 48 نمونه خاک از عمق 20-0 سانتی‌متری برداشت و برخی از ویژگی‌های آن مانند بافت خاک، مواد آلی، شوری، pH و نسبت جذب سدیم اندازه‌گیری شد. طبقه‌بندی جوامع گیاهی با استفاده از تحلیل خوشه‌ای (شاخص اقلیدسی) پوشش گیاهی و تعیین عوامل تأثیرگذار بر پراکنش جوامع گیاهی با استفاده از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)‌ انجام شد. نتایج نشان داد که پوشش گیاهی منطقه شامل چهار زیر اجتماع گیاهی است و جنس‌های گیاهی گز درختچه‌ای ( stricta Tamarix) و سیاه شور (Suaeda fruticosa) با فرم رویشی درختچه‌ای- بوته‌ای به‌ترتیب با 2/37 و 5/26 درصد بیشترین فراوانی را داشتند. در بررسی نتایج تحلیل واریانس نیز یافته‌ها نشان داد که درصد شن، هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم و ماده آلی در زیر اجتماعات طبقه‌بندی شده تفاوت معنی‌دار داشته است (05/0>P). همچنین نتایج نشان داد که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر استقرار و پراکنش جوامع گیاهی در منطقه مقادیر درصد شن، هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم و درصد ماده آلی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

77. ارزیابی صفات و تنوع ژنتیکی برخی ارقام گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) در شرایط اقلیمی استان البرز

جعفر احمدی؛ امیر عباس تقی زاده؛ داریوش آتشکار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1400

چکیده

  یکی از نیاز‌های اساسی قبل از شروع هر برنامه به‌نژادی، شناسایی روابط و تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت و شناخت صفات هدف است. این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در میان برخی ارقام گلابی اروپایی با استفاده از صفات کلیدی در میوه این ارقام انجام شد. جهت انجام این پژوهش از یازده رقم اروپایی گلابی به همراه دو رقم شاهد Shahmiveh و Sardrodi استفاده ...  بیشتر یکی از نیاز‌های اساسی قبل از شروع هر برنامه به‌نژادی، شناسایی روابط و تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت و شناخت صفات هدف است. این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در میان برخی ارقام گلابی اروپایی با استفاده از صفات کلیدی در میوه این ارقام انجام شد. جهت انجام این پژوهش از یازده رقم اروپایی گلابی به همراه دو رقم شاهد Shahmiveh و Sardrodi استفاده شد. سیزده رقم مورد مطالعه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شده و طی سه سال باغی ده صفت کلیدی شامل وزن میوه، طول میوه، قطرمیوه، سفتی بافت میوه، نسبت طول به قطر میوه، TSS، pH، اسیدیته، درصد تشکیل میوه و عملکرد میوه به ازای هر درخت یادداشت برداری گردید. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که جزء رقم برای تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی‌داراست. بیشترین وزن میوه مشاهده شده در بین ارقام مربوط به رقم Nart با میانگین وزن میوه 38/374 گرم و بیشترین عملکرد مربوط به رقمMellina با عملکرد 07/10 کیلوگرم به ازای هر درخت می‌باشد. با تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، صفات مورد بررسی در چهار مؤلفه اول معنی‌دار در مجموع 66/87 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. با تجزیه خوشه‌ای انجام شده، رقم Nart به دلیل وجود تفاوت‌های بالای ظاهری و صفات به تنهایی در یک خوشه قرار گرفت و ارقام Decandel ، Pacham's Triumph، Abate fetel و Mellina به دلیل ویژگی‌های مطلوب میوه، از دو رقم شاهد آزمایش برتر تشخیص داده شدند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

78. شناسایی بیوانفورماتیکی ژن‌های هدف miRNA‌های پاسخ دهنده به تنش خشکی در کلزا (Brassica napus)

مریم پسندیده ارجمند؛ حبیب اله سمیع زاده لاهیجی؛ محمدحسن علی بیگلویی؛ محمد محسن زاده گلفزانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1400

چکیده

  miRNA‌ها مولکول‌های کوچک، غیرکدکننده و تنظیمی هستند که نقش مهمی در تنظیمات پس از بیان ژن در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی دارند. با این‌ که کلزا گیاه دانه روغنی بسیار مهمی در سطح جهانی است، هنوز اطلاعات کمی درباره‌ی مکانیسم‌های تنظیمی ژن‌های هدف miRNAهای پاسخ دهنده به خشکی در آن وجود دارد. لذا در این پژوهش ژن‌های هدف miRNA‌های پاسخ ...  بیشتر miRNA‌ها مولکول‌های کوچک، غیرکدکننده و تنظیمی هستند که نقش مهمی در تنظیمات پس از بیان ژن در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی دارند. با این‌ که کلزا گیاه دانه روغنی بسیار مهمی در سطح جهانی است، هنوز اطلاعات کمی درباره‌ی مکانیسم‌های تنظیمی ژن‌های هدف miRNAهای پاسخ دهنده به خشکی در آن وجود دارد. لذا در این پژوهش ژن‌های هدف miRNA‌های پاسخ دهنده به خشکی bna-miR860،bna-miR156b ،bna-miR156c ،bna-miR156g ،bna-miR171a ،bna-miR171d ،bna-miR171e ،bna-miR172d ،bna-miR399a ، bna-miR399b،bna-miR396a ، bna-miR395d، bna-miR395e‌ و bna-miR395f در کلزا توسط روش‌های بیوانفورماتیکی شناسایی شدند. سپس عملکرد مولکولی، فرآیند بیولوژیکی، اجزای سلولی، برهمکنش پروتئین‌ها و ارتباط مسیرهای عملکردی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حاضر 225 ژن هدف برای miRNA‌ها شناسایی شد. بررسی بیوانفورماتیکی نشان داد که ژن‌های ریبوزومی، پروتئازومی و چاپرونی RPP1C،RPL36AA ، RPL9D، RPS11، RPT1A، RPT2a، RPT4A، RPN11، HSF1، HSFA1E، HSF4 و HSFB2B تحت تاثیر miRNA‌های پاسخ دهنده به خشکیbna-miR172d ،bna-miR156b/c/g ، bna-miR860، bna-miR396a و bna-miR395d قرار می‌گیرند و در شرایط تنش خشکی ریبوزوم، پروتئازوم و انواع چاپرون‌ها توسط miRNAها در جهت تنظیم پروتئین‌ها و تحمل تنش تنظیم می‌شوند. بررسی آزمایشگاهی ژن‌های شناسایی شده در این پژوهش می‌تواند گامی مهم و بنیادین در ایجاد ارقام مقاوم به خشکی کلزا در برنامه‌های به‌نژادی و مهندسی ژنتیک باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

79. ‌‌تأثیر محلول‌پاشی برگی با اسید هیومیک و بستر کاشت بدون خاک روی رشد و گلدهی توت-فرنگی

بهزاد کاویانی؛ فریبرز کریمی؛ داود هاشم آبادی؛ محمد رضا صفری مطلق؛ محمدحسین انصاری؛ فیروزه پورزرنگار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1400

چکیده

  توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa L. Duch.) از خانواده گل‌سرخیان (Rosaceae) یک گونه دورگ از جنس Fragaria است که در سراسر جهان در سطح وسیعی برای استفاده از میوه آن کشت می‌شود. استفاده از کودهای آلی و بسترهای کاشت بدون خاک به‌جای کودهای معدنی و کاشت خاکی جهت افزایش بازدهی گیاهان به‌ویژه گونه‌های گیاهی زراعی و باغی توصیه شده است. در بررسی حاضر، چهار نوع ...  بیشتر توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa L. Duch.) از خانواده گل‌سرخیان (Rosaceae) یک گونه دورگ از جنس Fragaria است که در سراسر جهان در سطح وسیعی برای استفاده از میوه آن کشت می‌شود. استفاده از کودهای آلی و بسترهای کاشت بدون خاک به‌جای کودهای معدنی و کاشت خاکی جهت افزایش بازدهی گیاهان به‌ویژه گونه‌های گیاهی زراعی و باغی توصیه شده است. در بررسی حاضر، چهار نوع بستر کاشت؛ پیت + پرلیت + ماسه (1b)، کوکوپیت + پرلیت + ماسه (2b)، کوکوپیت + پرلیت + کمپوست آزولا + ماسه (3b)، پرلیت + ماسه + کمپوست آزولا (4b) و محلول‌پاشی با غلظت‌های 0، 5/0 و 5/1 گرم در لیتر اسید هیومیک روی عملکرد توت‌فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برهم‌کنش اسید هیومیک و بستر کاشت بر اغلب صفات معنی‌دار بود. غلظت 5/1 گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کاشت 4b بیشترین تأثیر را روی تغییر اغلب صفات اندازه‌گیری‌شده به‌ویژه افزایش عملکرد میوه داشت.

---

• مشاهده مقاله