مقاله پژوهشی اکولوژی

1. مدل سازی رجحان زیستگاهی گیاه مهاجم سنبل آبی (Eichhornia crassipes) در برخی‌ از تالاب های استان گیلان

رحمت زرکامی؛ معین احمدی؛ علی عابدینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398

چکیده

  برای بررسی رجحان زیستگاهی گیاه مهاجم سنبل آبی، 8 ایستگاه در تالاب های مختلف در استان‌ گیلان انتخاب گردید. مجموعه ای از متغیرهای محیطی (فیزیکی- شیمیایی و ساختاری در اکوسیستم های مورد بررسی) هم زمان با 32 داده زیستی (16 نمونه حضور و 16 نمونه عدم حضور سنبل آبی) به صورت فصلی در طول یک سال (1396-1395) در هر کدام از ایستگاه ها اندازه گیری شد. نتایج آزمون ...  بیشتر برای بررسی رجحان زیستگاهی گیاه مهاجم سنبل آبی، 8 ایستگاه در تالاب های مختلف در استان‌ گیلان انتخاب گردید. مجموعه ای از متغیرهای محیطی (فیزیکی- شیمیایی و ساختاری در اکوسیستم های مورد بررسی) هم زمان با 32 داده زیستی (16 نمونه حضور و 16 نمونه عدم حضور سنبل آبی) به صورت فصلی در طول یک سال (1396-1395) در هر کدام از ایستگاه ها اندازه گیری شد. نتایج آزمون من- ویتنی نشان داد که اختلاف معنی داری بین حضور و عدم حضور گیاه سنبل آبی با هدایت الکتریکی، سرعت جریان آب، میزان کدورت و بیکربنات (p < 0.01 برای 3 متغیر اول و p < 0.05 برای بیکربنات) وجود داشته است در حالیکه چنین اختلاف معنی داری بین حضور و عدم حضور گیاه با سایر متغیرها مشاهده نشده است ( p > 0.05برای همه عامل ها). بر اساس نتایج تحلیل مولفه اصلی هدایت الکتریکی، کدورت آب و سرعت جریان آب بترتیب تاثیر گذارترین عامل ها در مولفه های اول تا سوم بوده اند (بیش از 82 % از کل تغییرات مربوط به این سه مولفه بوده است) بطوری که این متغیر ها بیشترین تاثیر را در ارتباط با مطلوبیت زیستگاهی سنبل آبی در تالاب ها داشتند. نتایج مدل خطی تعمیم یافته نشان داد که اختلاف معنی داری بین احتمال حضور و عدم حضور سنبل آبی در ایستگاه ها با متغیر های هدایت الکتریکی، سرعت جریان آب، میزان کدورت آب و بیکربنات وجود داشته است (برای بیکربنات p < 0.05 و برای سه عامل دیگر p < 0.01 ) .

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

2. طبقه بندی بومشناختی ﮔﻮﻧﻪهای گیاهی با استفاده از روش ایزوپم ( مطالعه موردی: تالاب گندمان در استان چهارمحال و بختیاری)

زینب جعفریان جلودار؛ شهربانو رحمانی؛ عطااله ابراهیمی؛ برات مجردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 دی 1398

چکیده

  هدف این تحقیق شناسایی، طبقه‌بندی و بررسی شکل زیستی و رویشی ﮔﻮﻧﻪهای ﮔﻴﺎﻫﻲ در تالاب گندمان شهرستان بروجن، استان چهارمحال و بختیاری‌ می‌باشد. برای این منظور گونه‌های ﮔﻴﺎهی در فصل رویش و دوره زﻣﺎﻧﻲ تیر 1395 ﺗﺎ ﻣﻬﺮ 1396 ﺟﻤﻊ‌آوری ﺷﺪند. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک تو در تو انجام شد. بدین صورت که در امتداد 11 ترانسکت، ...  بیشتر هدف این تحقیق شناسایی، طبقه‌بندی و بررسی شکل زیستی و رویشی ﮔﻮﻧﻪهای ﮔﻴﺎﻫﻲ در تالاب گندمان شهرستان بروجن، استان چهارمحال و بختیاری‌ می‌باشد. برای این منظور گونه‌های ﮔﻴﺎهی در فصل رویش و دوره زﻣﺎﻧﻲ تیر 1395 ﺗﺎ ﻣﻬﺮ 1396 ﺟﻤﻊ‌آوری ﺷﺪند. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک تو در تو انجام شد. بدین صورت که در امتداد 11 ترانسکت، 55 پلات‌ اصلی دربرگیرنده 275 پلات فرعی، استقرار یافت. درصد پوشش گونه‌های گیاهی و لاشبرگ در هر پلات فرعی ثبت شد. سپس جهت طبقه بندی گروه‌های بوم شناختی، روش جدید طبقه‌بندی Isopam در نرم افزار RStudio اجرا گردید. نتایج نشان داد که ﺗﻌﺪاد 60 گونه‌ی گیاهی متعلق به 17 خانواده در منطقه وجود دارد. غنی‌ترین تیره‌های گیاهی در این مطالعه به ترتیب Poaceaeبا 15 گونه و Cyperaceae با 12 گونه بودند. ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻫﻤﻲ ﻛﺮﻳﭙﺘﻮﻓﻴﺖ ﺑﺎ (49%) ﻓﺮاوان‌ترین اﺷﻜﺎل زﻳﺴﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ‌دهند. ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻳﺮان- ﺗﻮراﻧﻲ (IT) ﺑﺎ اﺧﺘﺼﺎص (30%) و چند ناحیه‌ای (18%) ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ را دارند. نتایج حاصل از طبقه‌بندی ایزوپم پنج گروه بوم شناختی را نشان داد که با پراکنش جوامع گیاهی منطقه نیز انطباق دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

3. ارزیابی و مقایسه شاخص‌های تنوع زیستی گونه‌های درختی در جنگلهای هیرکانی (مطالعه موردی: جنگل‌های خیرود، رامسر و نکا)

محمود بیات؛ سحر حیدری مستعلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 دی 1398

چکیده

  تعیین و مقایسه تنوع زیستی در جوامع جنگلی مختلف، برای شناخت دقیق و مدیریت جنگل از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت تنوع گونه‌های درختی در سه منطقه جنگلی گرازبن جنگل خیرود نوشهر، اشکته‌چال جنگل صفارود رامسر و هفت خال نکا می‌باشد. بررسی تنوع گونه‌ای در قطعات نمونه ثابت، با محاسبه شاخص مارگالف و منهینک (شاخص‌های ...  بیشتر تعیین و مقایسه تنوع زیستی در جوامع جنگلی مختلف، برای شناخت دقیق و مدیریت جنگل از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت تنوع گونه‌های درختی در سه منطقه جنگلی گرازبن جنگل خیرود نوشهر، اشکته‌چال جنگل صفارود رامسر و هفت خال نکا می‌باشد. بررسی تنوع گونه‌ای در قطعات نمونه ثابت، با محاسبه شاخص مارگالف و منهینک (شاخص‌های غنای گونه‌ای)، سیمسون، شانون وینر (شاخص‌های تنوع گونه‌ای) و پیلو، هیپ (شاخص-های یکنواختی) انجام و نیز در تمام قطعات نمونه ثابت ده‌آری، قطر برابر سینه تمام درختان زنده یادداشت شد. سپس به منظور مقایسه سه منطقه، از نظر شاخص‌های تنوع زیستی، تحلیل‌های واریانس یک طرفه و دانکن انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس در سه ناحیه جنگلی مورد بررسی نشان داد که تمامی شاخص‌ها در سطح احتمال 95 درصد دارای اختلاف معنا‌داری هستند. بیشترین مقدار شاخص غنای مارگالف و منهینک، در جنگل خیرود و کمترین آن در جنگل نکا می‌باشد. همچنین بیشترین مقدار شاخص‌های تنوع گونه‌ای سیمپسون و شانون وینر نیز در جنگل خیرود و کمترین آن در جنگل نکا مشاهده شد. شاخص‌های یکنواختی هیپ و پیلو، در جنگل رامسر با اختلاف کمی بیشتر از جنگل خیرود کمترین مقدار آن در جنگل نکا است. نتایج نشان می‌دهد وضعیت تنوع گونه‌های چوبی در جنگل خیرود با مدیریت دانشگاهی، در مقایسه با مناطق جنگلی دیگر از وضعیت بهتری برخوردار است و دو منطقه دیگر (به‌ویژه نکا) در وضعیت نامطلوبی از نظر شاخص‌های تنوع زیستی قرار دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

4. بررسی تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در برگ و ساقه گیاه استویا تحت تنش دمای پایین

نسرین شیرزادی؛ مریم نصر اصفهانی؛ شکوفه حاجی هاشمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 دی 1398

چکیده

  دمای پایین یکی از فاکتورهای مهم محدود کننده رشد، نمو و پراکنش گیاهان است. استویا (Stevia rebaudiana) یک گیاه علفی دارویی شیرین است که در بسیاری از مناطق جهان کشت می‌شود و ممکن است تنش دمای پایین را در زمستان تجربه کند. در این مطالعه، تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی که در گیاهان استویا تحت تنش دمای پایین رخ می‌دهد و باعث بقاء آنها می‌شود مورد ...  بیشتر دمای پایین یکی از فاکتورهای مهم محدود کننده رشد، نمو و پراکنش گیاهان است. استویا (Stevia rebaudiana) یک گیاه علفی دارویی شیرین است که در بسیاری از مناطق جهان کشت می‌شود و ممکن است تنش دمای پایین را در زمستان تجربه کند. در این مطالعه، تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی که در گیاهان استویا تحت تنش دمای پایین رخ می‌دهد و باعث بقاء آنها می‌شود مورد بررسی قرار گرفت. استویا برای یک ماه تحت تیمارهای دمایی 5، 10 و 25 درجه سانتیگراد قرار داده شد و شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در برگ و ساقه اندازه‌گیری شد. در دمای پایین محتوی کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها در برگ کاهش پیدا کرد. به علاوه، تجمع افزایش یافته پراکسید هیدروژن و مالون دآلدئید در برگ و ساقه استویا در معرض تنش دمای پایین مشاهده شد. تنش دمای پایین فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز و پلی‌فنل اکسیداز را در برگ و ساقه استویا افزایش داد. تنش دمای پایین به تجمع متابولیت‌های ثانویه (ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌ها) و فعالیت افزایش یافته آنزیم‌های کلید مسیر بیوسنتزشان (پلی‌فنیل آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز) در برگ و ساقه استویا منجر شد. در پاسخ به تنش دمای پایین، استویا تجمع قند محلول کل، قند احیاء آمینواسید کل و پرولین را در برگ و ساقه افزایش دادند. به طور کلی، برای غلبه بر آسیب‌های ناشی از تنش دمای پایین، مجموعه‌ای از مکانیسم‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه استویا فعال شد که این مکانیسم‌ها می‌توانند برای شناسایی رقم‌های استویا مقاوم به دمای پایین استفاده شوند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

5. تأثیر گونه های قارچ مایکوریزای آربوسکولار بر برخی صفات رشدی، بیوشیمیایی و جذب عناصر در ریشه زایی قلمه ارقام زیتون

محمد رضا صفری مطلق؛ بهزاد کاویانی؛ محمدحسین انصاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 دی 1398

چکیده

  قارچ‌های مایکوریزای آربوسکولار یکی از مهم‌ترین همزیست‌های قارچی در گیاهان هستند که تغذیه معدنی و رشد را اصلاح می‌کنند. این قارچ‌ها به عنوان کودهای زیستی، تنظیم کننده‌های زیستی و حمایت کننده‌های زیستی عمل می-کنند. در این تحقیق به منظور ارزیابی اثر Glomus mosseae‌‌ و Glomus intraradices بر ریشه‌دهی و رشد قلمه‌های زیتون (Olea europaea L.) ارقام کرونایکی ...  بیشتر قارچ‌های مایکوریزای آربوسکولار یکی از مهم‌ترین همزیست‌های قارچی در گیاهان هستند که تغذیه معدنی و رشد را اصلاح می‌کنند. این قارچ‌ها به عنوان کودهای زیستی، تنظیم کننده‌های زیستی و حمایت کننده‌های زیستی عمل می-کنند. در این تحقیق به منظور ارزیابی اثر Glomus mosseae‌‌ و Glomus intraradices بر ریشه‌دهی و رشد قلمه‌های زیتون (Olea europaea L.) ارقام کرونایکی (Koroneiki) و زرد (Yellow)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور (ارقام زیتون و گونه‌های قارچ مایکوریزای آربوسکولار) و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که در هر دو رقم، تلقیح مایکوریزایی، کلونیزاسیون ریشه و شدت آغشتگی (مقدار نفوذ قارچ مایکوریزا در ریشه) را به‌ وجود می‌آورد. اثر بر هم ‌کنش رقم و گونه‌های قارچی بر همه صفات اندازه‌گیری ‌شده معنی‌دار بود. رقم G. mosseae نسبت به رقم G. intraradices و نیز نسبت به شاهد از برتری معنی‌داری در ارتقای همه صفات اندازه‌گیری‌ شده به جز نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه برخوردار بود. همچنین غلظت و جذب عناصر فسفر، آهن، پتاسیم و منیزیم در برگ‌ها و کل گیاه در تیمارهای مایکوریزایی افزایش یافت. با توجه به نتایج به ‌دست آمده، برای افزایش ریشه‌زایی و تسریع استقرار قلمه در ارقام زیتون، کاربرد G. mosseae توصیه می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

6. بررسی فلور سراب کهمان، استان لرستان

محمد مهرنیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 دی 1398

چکیده

  این پژوهش با هدف شناسایی گونه های گیاهی و معرفی فلور، تعیین شکل های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان سراب کهمان از دامنه های کوه گرین انجام گردید. پستی و بلندی شیب ها و صخره ها انواع مختلفی از ریززیستگاهها را ایجاد کرده که هر کدام دارای گونه‌های گیاهی خاص خود هستند. نمونه های گیاهی از نقاط مختلف منطقه بین ارتفاع 1800 تا 3550 متر جمع آوری ...  بیشتر این پژوهش با هدف شناسایی گونه های گیاهی و معرفی فلور، تعیین شکل های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان سراب کهمان از دامنه های کوه گرین انجام گردید. پستی و بلندی شیب ها و صخره ها انواع مختلفی از ریززیستگاهها را ایجاد کرده که هر کدام دارای گونه‌های گیاهی خاص خود هستند. نمونه های گیاهی از نقاط مختلف منطقه بین ارتفاع 1800 تا 3550 متر جمع آوری شد. طیف زیستی منطقه با تعیین درصد گونه های متعلق به هر یک از شکل های زیستی ترسیم شد. جایگاه این منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران بر اساس اطلاعات بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه‌های شناسایی شده و منابع موجود مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس جمع‌آوری گیاهان از منطقه سراب کهمان، 375 گونه متعلق به 229 جنس و 56 تیره شناسایی شد. بزرگترین تیره گیاهی به Asteraceae با 49 گونه تعلق دارد. بعد از این تیره Fabaceae با 34 گونه، Lamiaceae با 33 گونه، Brassicaceae با 30 گونه، Liliaceae با 28 گونه، Poaceae با 22گونه و Apiacea با 18 گونه، بیشترین تعداد گونه‌های منطقه را دارند. همی کریپتوفیت‌ها با 40 درصد فراوانترین شکل زیستی هستند. 8/52 درصد گونه‌ها به ناحیه رویشی ایرانی- تورانی تعلق دارند که از این تعداد 32 گونه بوم زاد ایران می باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

7. شناسایی ژنهای دخیل در تجمع رنگیزههای آنتوسیانین و پروآنتوسیانیدین در بافتهای مختلف 282 رقم برنج با استفاده از نقشهیابی ارتباطی در مقیاس ژنوم

رضا حقی؛ آرش فاضلی؛ اسدالله احمدی خواه؛ وحید شریعتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 بهمن 1398

چکیده

  بعنوان یک موتانت طبیعی، برخی از ارقام برنج دارای رنگ دانه قهوهای و/یا رنگ ساقه و برگ بنفش میباشند. رنگ قهوهای برونبر به دلیل تجمع رنگیزه پروآنتوسیانیدین و رنگ بنفش ساقه و برگ بواسطهی تجمع آنتوسیانین ایجاد میشود. این رنگیزهها که متعلق به دسته فلاونوئیدها بوده از طریق مسیر فنیل پروپانوئید ساخته میشوند و ژنهای ساختاری و تنظیمی زیادی ...  بیشتر بعنوان یک موتانت طبیعی، برخی از ارقام برنج دارای رنگ دانه قهوهای و/یا رنگ ساقه و برگ بنفش میباشند. رنگ قهوهای برونبر به دلیل تجمع رنگیزه پروآنتوسیانیدین و رنگ بنفش ساقه و برگ بواسطهی تجمع آنتوسیانین ایجاد میشود. این رنگیزهها که متعلق به دسته فلاونوئیدها بوده از طریق مسیر فنیل پروپانوئید ساخته میشوند و ژنهای ساختاری و تنظیمی زیادی در بیوسنتز آنها نقش دارند. در این پژوهش، جایگاههای کروموزومی دخیل در ایجاد رنگ قهوهای پریکارپ دانه و رنگ بنفش ساقه و برگ گیاه برنج با روش نقشهیابی ارتباطی با استفاده از 44000 نشانگر SNP در 282 رقم شناسایی شد. براساس اطلاعات پایگاه داده ژنهای آنوتیت شده برنج وهمچنین نتایج نقشهیابی ارتباطی، 30 جایگاه کروموزومی شامل ژنهای کدکنندهی آنزیمهای چالکون سنتتاز، چالکون ایزومراز، لوکوآنتوسیانیدین ردوکتاز، bHLH، MYB، WDR ، و B-box بعنوان ژنهای احتمالی دخیل در ایجاد رنگ قهوهای برونبر دانه برنج شناسایی شدند. با استفاده از همین روش، 39 جایگاه کروموزومی شامل: ژنهای کدکنندهی آنزیمهای bHLH ، MYB ، WDR، B-box، F3H، چالکون ایزومراز و گلیکوزیل ترانسفراز برای تجمع رنگیزه ارغوانی در ساقه و 23 جایگاه کروموزومی شامل: ژنهای کدکنندهی آنزیمهای bHLH، Myb، WD40، B-box و گلیکوزیل ترانسفراز برای تجمع رنگیزه ارغوانی در برگهای برنج معرفی شدند.همچنین با توجه به اینکه ژنهای ساختاری و تنظیمی بسیاری در مسیر بیوسنتز این رنگیزهها نقش دارند، به نظر میرسد که در هر کدام از ارقام موجود یک یا تعدادی از این ژنهای معرفی شده میتوانند ژن کلیدی در تجمع این رنگیزهها در آن رقم باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

8. اثر آتش‌سوزی توده های اُرس (Juniperus communis) بر ترکیب پوشش گیاهی و برخی مشخصه‌های خاک مراتع ییلاقی انگاس، شهرستان نوشهر، استان مازندران

پرویز غلامی؛ سهراب الوانی نژاد؛ لاله آموزگار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 بهمن 1398

چکیده

  آتش به‌عنوان یک عامل بوم‌شناختی بر اجزای تشکیل دهنده هر اکوسیستم اثرات مثبت و منفی دارد. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی تأثیر آتش‌سوزی روی ترکیب، تغییرات پوشش گیاهی و برخی مشخصه‌های خاک در مراتع واقع در توده‌های اُرس روستای انگاس از توابع شهرستان نوشهر بود. در مجموع تعداد 50 پایه اُرس سوخته بعنوان واحد نمونه‌برداری درنظر گرفته شد ...  بیشتر آتش به‌عنوان یک عامل بوم‌شناختی بر اجزای تشکیل دهنده هر اکوسیستم اثرات مثبت و منفی دارد. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی تأثیر آتش‌سوزی روی ترکیب، تغییرات پوشش گیاهی و برخی مشخصه‌های خاک در مراتع واقع در توده‌های اُرس روستای انگاس از توابع شهرستان نوشهر بود. در مجموع تعداد 50 پایه اُرس سوخته بعنوان واحد نمونه‌برداری درنظر گرفته شد و نام گونه‌های گیاهی همراه با درصد تاج پوشش گیاهی در پلات‌های یک متر مربعی ثبت گردید. به منظور مطالعه‌ مشخصه‌های خاک نیز از هر واحد یک نمونه خاک از عمق 30-0 سانتی‌متر برداشت شد. تنوع و غنای گونه‌ای با استفاده از نرم‌افزار PAST محاسبه گردید. نتایج نشان داد از 59 گونه گیاهی شناسایی شده، تعداد سه گونه فقط در منطقه آتش‌سوزی و 12 گونه نیز تنها در منطقۀ شاهد حضور داشته و 44 گونه بین دو منطقه مشترک بودند. آتش‌سوزی در منطقه سبب کاهش شاخص تنوع شانون-وینر و شاخص‌های غنای منهنیک و مارگالف شده است. از میان ویژگی‌های خاک کربن آلی، ماده آلی، پتاسیم، هدایت الکتریکی و pH در منطقه آتش‌سوزی بیشتر از شاهد بود. پیشنهاد می‌گردد تا زمان زیادی از وقوع این نوع آتش سوزی‌ها نگذشته و گیاهان مهاجم نظیر سنبله نقره‌ای (Stachys byzanitina) به‌طور کامل منطقه را تسخیر نکرده‌اند فعالیت‌های احیایی نظیر کاشت گونه‌های بومی موجود در منطقه در دستور کار قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

9. بهبود شاخص‌‌های رشدی و جوانه‌زنی بذر سرخارگل (Echinacea purpurea) توسط برخی تیمارهای قبل از برداشت و پرایمینگ بذر

حدیث حسن بیگی؛ میثم محمدی؛ مهدی صیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 اسفند 1398

چکیده

  به منظور بررسی اثر کاربرد قبل از برداشت و پرایمینگ بذر توسط اسید جیبرلیک، اسید سالیسیلیک و نیتروژن بر برخی از شاخص‌های جوانه‌زنی بذر سرخارگل این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سال زراعی 1397 در شرایط مزرعه‌ای و سپس در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه ایلام اجرا شد. فاکتور‌های آزمایش شامل اسید جیبرلیک در ...  بیشتر به منظور بررسی اثر کاربرد قبل از برداشت و پرایمینگ بذر توسط اسید جیبرلیک، اسید سالیسیلیک و نیتروژن بر برخی از شاخص‌های جوانه‌زنی بذر سرخارگل این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سال زراعی 1397 در شرایط مزرعه‌ای و سپس در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه ایلام اجرا شد. فاکتور‌های آزمایش شامل اسید جیبرلیک در دو غلظت (100 و 200 میلی‌گرم در لیتر)، اسید سالیسیلیک در دو غلظت (100 و 200 میلی‌گرم در لیتر) و نیتروژن با منبع اوره در دو غلظت (3 و 6 گرم در لیتر) بودند که به صورت جداگانه و در ترکیب با همدیگر همراه با نمونه‌های شاهد به صورت محلول‌پاشی قبل از برداشت گیاهان (در طول دوره رشد رویشی بوته‌ها و قبل از رسیدگی و برداشت بذر در مزرعه) و پرایمینگ بذر(بعد از برداشت بذر از مزرعه) اعمال شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه‌زنی، شاخص بنیه و طول ساقه‌چه در تیمار قبل از برداشت ترکیب اسید جیبرلیک 200 میلی‌گرم در لیتر و نیتروژن شش گرم در لیتر بدست آمد. بیشترین سرعت جوانه‌زنی در تیمار پرایمینگ اسید جیبرلیک 200 میلی‌گرم در لیتر و بیشترین وزن خشک گیاهچه مربوط به تیمار پرایمینگ اسید جیبرلیک 100 میلی‌گرم در لیتر بود. بیشترین طول ریشه‌چه نیز در تیمار قبل از برداشت ترکیب اسید جیبرلیک 200 میلی‌گرم در لیتر و اسید سالیسیلیک200 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. همچنین تیمار قبل از برداشت نیتروژن شش گرم در لیتر بطور معنی‌داری درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه، طول ساقه‌چه و وزن خشک بالاتری نسبت به پرایمینگ آن داشت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

10. تاثیر اسانس آنیسون بر خصوصیات بیوشیمیایی و عمرانبارمانی توت فرنگی رقم آلبیون

بهاره قربانی؛ حبیب شیرزاد؛ ابوالفضل علیرضالو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1398

چکیده

  میوه توت فرنگی پس از برداشت، به ‌سرعت دچار زوال شده و در برخی موارد به‌دلیل مدت زمان انتقال و بازاریابی، با کیفیت مناسب به‌دست مصرف‌کنندگان نمی‌رسد. بنابراین استفاده از ترکیبات طبیعی جهت افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت آن ضروری به نظر می‌رسد، حساسیت میوه‌های توت فرنگی به صدمه‌های سرما یکی از مهمترین فاکتورهای است که انبارداری آنها ...  بیشتر میوه توت فرنگی پس از برداشت، به ‌سرعت دچار زوال شده و در برخی موارد به‌دلیل مدت زمان انتقال و بازاریابی، با کیفیت مناسب به‌دست مصرف‌کنندگان نمی‌رسد. بنابراین استفاده از ترکیبات طبیعی جهت افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت آن ضروری به نظر می‌رسد، حساسیت میوه‌های توت فرنگی به صدمه‌های سرما یکی از مهمترین فاکتورهای است که انبارداری آنها را در دمای پایین برای مدت طولانی محدود می‌کند. تیمارهایی همچون اسانس‌ها با خاصیت آنتی‌اکسیدانی عمر انبارمانی را در میوه‌ها بالا می برد. در پژوهش حاضر به بررسی اثرات غوطه وری اسانس آنیسون روی کیفت و افزایش ماندگاری میوه توت فرنگی رقم آلبیون پرداخته شده است. میوه‌های توت فرنگی با اسانس صفر (شاهد)، 250، 500، 750 میکرولیتر بر لیتر تیمار و در دمای 1±5 با رطوبت نسبی 85 درصد برای مدت 30 روز ذخیره شدند. پارامترهایی مانندکاهش وزن‌میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون،pH ، موادجامدمحلول، ترکیبات فنلی، فلاونوئید، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (DPPH)، آنتوسیانین‌کل و میزان فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز بررسی شدند. نتایج نشان دادند، کاهش وزن و آب از دست دهی، اسیدهای آلی در تمام تیمارها طی انبارمانی کاهش یافتند ولی در میوه‌های تیمار شده با اسانس 500 میکرولیتر بر لیتر آنیسون کمترکاهش یافتند. میزان ترکیبات فنلی، اسیدیته قابل تیتراسیون، موادجامدمحلول، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در میوه‌های تیمار شده با 500 میکرولیتر بر لیتر، بیشتر از شاهد بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تاکسونومی

11. بررسی فلوریستیک منطقه لیلاخ شهرستان دهگلان، استان کردستان

محمد عارف تبد؛ واحد عباس زاده؛ حسین معروفی؛ نسترن جلیلیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1398

چکیده

  بررسی فلور هر منطقه دارای اهمیت فراوانی است، که فهرست گیاهان، شناسنامه‌ای از پتانسیل‌های آن منطقه محسوب می‌شود. منطقه لیلاخ با مساحت 13600 هکتار در 2 کیلومتری شمال شرق شهرستان دهگلان در استان کردستان واقع شده است. به منظور شناسایی و معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان، طی فصول رویشی سال‌های 1394 و 1395 گیاهان منطقه جمع‌آوری ...  بیشتر بررسی فلور هر منطقه دارای اهمیت فراوانی است، که فهرست گیاهان، شناسنامه‌ای از پتانسیل‌های آن منطقه محسوب می‌شود. منطقه لیلاخ با مساحت 13600 هکتار در 2 کیلومتری شمال شرق شهرستان دهگلان در استان کردستان واقع شده است. به منظور شناسایی و معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان، طی فصول رویشی سال‌های 1394 و 1395 گیاهان منطقه جمع‌آوری شدند. در مجموع، 261 گونه متعلق به 197 جنس و 50 تیره در منطقه شناسایی شدند. Asteraceae با 36 گونه، Lamiaceae با 23 گونه، Fabaceae با 22 گونه، Poaceae با 21 گونه، Apiaceae با 18 گونه، Boraginaceae و Brassicaceae هر کدام با 16 گونه مهم-ترین تیره‌های گیاهی منطقه هستند که در مجموع 9/57 درصد از کل گونه‌ها را شامل می‌شوند. جنس‌های Astragalus با 8 گونه، Salvia، Vicia، Centaurea، Euphurbia و Silene با 4 گونه و Amaranthus،Allium، Bromus و Veronica هر کدام با 3 گونه به ترتیب مهم‌ترین جنس‌های گیاهی منطقه مورد مطالعه محسوب می شوند. مطالعه طیف زیستی گونه‌ها نشان می‌دهد که همی‌کریپتوفیت‌ها با 49 درصد شکل زیستی غالب در منطقه می باشند. از نظر پراکنش جغرافیایی گونه ها، بیشترین سهم مربوط به عناصر ایرانی- تورانی (52 درصد) و پس از آن عناصر ایرانی- تورانی و مدیترانه‌ای (11 درصد) بوده که نشان می‌دهد منطقه از نظر جغرافیای گیاهی کاملا تحت تاثیر عناصر فلوریستیک منطقه ایرانی- تورانی می باشد. همچنین تعداد 13 گونه (7/0 درصد) انحصاری ایران و 103 گونه گیاه دارویی در منطقه شناسایی شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

12. بررسی تأثیرتنظیم کننده های رشد بر صفات مورفولوژیکی و ترکیبات آنتی اکسیدانی سوسن چلچراغ (Lilium ledebourii Bioss) در شرایط درون شیشه ای

اسماعیل چمنی؛ سکینه کریمی قلعه تکی؛ مهدی محب الدینی؛ یونس پوربیرامی هیر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 فروردین 1399

چکیده

  سوسن چلچراغ، گیاهی زینتی، بومی کشور ایران می‌باشد که علاوه بر جنبه‌های زینتی، دارای مواد دارویی نیز می‌باشد. آزمایش حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف بنزیل آدنین بر تولید برخی متابولیت‌های ثانویه در کشت درون شیشه‌ای سوسن چلچراغ صورت پذیرفت. برای این منظور، از محیط کشت MS حاوی یک میلی‌گرم بر لیتر NAA و غلظت‌های 1، 2، 3 و 4 میلی‌گرم ...  بیشتر سوسن چلچراغ، گیاهی زینتی، بومی کشور ایران می‌باشد که علاوه بر جنبه‌های زینتی، دارای مواد دارویی نیز می‌باشد. آزمایش حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف بنزیل آدنین بر تولید برخی متابولیت‌های ثانویه در کشت درون شیشه‌ای سوسن چلچراغ صورت پذیرفت. برای این منظور، از محیط کشت MS حاوی یک میلی‌گرم بر لیتر NAA و غلظت‌های 1، 2، 3 و 4 میلی‌گرم بر لیتر BA مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین تعداد و طول ریشه در تیمار شاهد و بیشترین شاخص‌های برگ (تعداد، سطح و طول)، ارتفاع گیاهچه، تعداد و قطر پیازچه، تعداد فلس، وزن‌تر، میزان کلروفیل، آنتوسیانین، فنول کل و فلاونوئیدها در محیط کشت حاوی یک میلی‌گرم بر لیتر BA به همراه یک میلی‌گرم بر لیتر NAA به دست آمد و با افزایش غلظت BA در محیط کشت، شاخص‌های مذکور کاهش یافتند. همچنین همبستگی مستقیمی بین میزان کلروفیل و تولید آنتوسیانین، فلاونوئیدها و فنول کل در سطح یک درصد مشاهده شد که نشانگر نقش فتوسنتز در تولید متابولیت‌های ثانویه در شرایط درون شیشه‌ای می‌باشد. به طور کلی، تعیین بهترین غلظت سایتوکینین و همچنین نسبت سایتوکینین به اکسین در محیط کشت، برای تولید متابولیت‌های ثانویه ضروری می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

13. الگوهای انتشار، پهنه‌های تنوع و اولویت‌های حفاظتی جنس Onosma L. (BoraginaceaeJuss.)در بخشی از پروانس جغرافیای گیاهی ارمنستان-ایران در ایران

سیاوش نقی زاده؛ احمد رضا محرابیان؛ حسین مرادی زیناب؛ حسین مصطفوی؛ فرزانه خواجویی نسب

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 فروردین 1399

چکیده

  ارزارزیابی ژئوبوتانیکی آرایه‌های با غنای گونه‌ای و درصد اندمیسم بالا نقش مهمی در برنامه‌ریزی‌های حفاظتی دارد. ایران یکی از مراکز مهمگونه زایی و تنوع جنس Onosma L.محسوب می‌گردد که بیانگر ضرورت ارزیابی‌های حفاظتی در آن می‌باشد.در این پژوهش الگوهای انتشار جنس Onosma در استان‌های آذربایجان غربی و بخش‌های غربی آذربایجانشرقی بر اساس مطالعات ...  بیشتر ارزارزیابی ژئوبوتانیکی آرایه‌های با غنای گونه‌ای و درصد اندمیسم بالا نقش مهمی در برنامه‌ریزی‌های حفاظتی دارد. ایران یکی از مراکز مهمگونه زایی و تنوع جنس Onosma L.محسوب می‌گردد که بیانگر ضرورت ارزیابی‌های حفاظتی در آن می‌باشد.در این پژوهش الگوهای انتشار جنس Onosma در استان‌های آذربایجان غربی و بخش‌های غربی آذربایجانشرقی بر اساس مطالعات میدانی، داده‌های هرباریومی و فلورهای مختلف به وسیله سامانه اطلاعات جغرافیایی تعیین شد.بدین ترتیب 93 جمعیت از 10 گونه جمع‌آوری شد و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که دامنه پراکنش ارتفاعی گونه‌های مورد مطالعه بین 1100 متر تا 2900 متر از سطح دریا می‌باشدکه اغلب در رویشگاه‌هایی با ساختارهای زمین‌شناسی رسوبی و کواترنری انتشار یافته‌اند. همچنین فراوانی و تنوع گونه‌های زیربخش Haplotricha بیشتر از زیربخش‌های دیگر این جنس در منطقه مورد مطالعه می‌باشد. در این مطالعه نقشه پراکنش گونه‌های این جنس در محدوده مورد مطالعه تهیه شد و مهم‌ترین گونه‌ها و رویشگاه‌ها از نظر اولویت حفاظتی معرفی شدند.به‌طور کلی تغییر اقلیم و خشک‌سالی، چرای بی‌رویه دام و تخریب رویشگاه‌ها از بزرگ‌ترین عوامل تهدید گونه‌های این جنس در محدوده مورد بررسی محسوب ‌می‌شوند. لازم به ذکر است گونه‌های نادر این جنس غالباًجمعیت‌های کوچکی داشته و تنها در یک منطقه جغرافیایی و دامنه‌های ارتفاعی محدودی پراکنش دارند که همین امر سبب آسیب‌پذیری شدید آن‌ها در برابر خطرات تهدید‌کننده می‌گردد.نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند در پایه‌ریزی طرح‌های حفاظتی و احیایی این جنس باارزش موثر واقع شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

14. تاثیر پوترسین در افزایش تحمل گندم به تنش خشکی بر برخی شاخص های بیوشیمیایی در گندم

میلاد خیری سیس؛ سودابه جهانبخش گده کهریز؛ سیده یلدا رئیسی ساداتی،

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 فروردین 1399

چکیده

  به منظور بررسی مقاومت ارقام مختلف گندم تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول تنش خشکی در سه سطح (85 درصد، 65 درصد ظرفیت زراعی و شاهد) و فاکتور دوم شامل ده رقم گندم (لاین 27، کوهدشت، زاگرس، لاین 24، گنبد، لاین 28، لاین 40، لاین 39، لاین 25 و لاین 23) و فاکتور سوم شامل محلول‌پاشی پوترسین ...  بیشتر به منظور بررسی مقاومت ارقام مختلف گندم تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول تنش خشکی در سه سطح (85 درصد، 65 درصد ظرفیت زراعی و شاهد) و فاکتور دوم شامل ده رقم گندم (لاین 27، کوهدشت، زاگرس، لاین 24، گنبد، لاین 28، لاین 40، لاین 39، لاین 25 و لاین 23) و فاکتور سوم شامل محلول‌پاشی پوترسین با غلظت‌های (صفر، 088/0 گرم در لیتر و 178/0 گرم در لیتر) در نظر گرفته شد. محلول-پاشی پوتریسین در مرحله‌ی سه برگچه‌ای گیاهچه صورت گرفت. و یک روز پس از محلول‌پاشی پوتریسین، تنش خشکی بر اساس ظرفیت زراعی اعمال شد و یک هفته بعد از قرار گرفتن گیاه در تنش مورد نظر، نمونه‌برداری انجام گرفت. بدین منظور میزان پروتئین کل، قند محلول، میزان اسید آمینه‌های لیزین و متیونین، رنگدانه آنتوسیانین و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل‌اکسیداز) و پرولین ارزیابی شد. بررسی‌ها نشان داد که تحت تیمار پوتریسین غلظت اسید آمینه پرولین و کربوهیدرات که در مکانیسم‌های دفاعی گیاه نقش اساسی دارند افزایش یافت. میزان فعالیت کاتالاز و پراکسیداز با افزایش غلظت پوتریسین کاهش و میزان فعالیت پلی‌فنل‌اکسیداز در ارقام کوهدشت، لاین 23، لاین 24، لاین 25، لاین 27، لاین 39 و لاین 40 افزایش و در ارقام گنبد، زاگرس و لاین 28 کاهش یافت. همچنین با افزایش تنش خشکی، میزان پروتئین در ارقام گنبد، کوهدشت، لاین 25، لاین 27 و لاین 28 افزایش و در ارقام زاگرس، لاین 23، لاین 24، لاین 39 و لاین 40 کاهش یافت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

15. فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز دره انار باغملک استان خوزستان

فریبا نوعدوست؛ سمیه دهداری؛ سیده رویا کاظمی؛ مریم فرهی نیا؛ فاطمه شجاعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 فروردین 1399

چکیده

  شناسایی و معرفی رستنی های یک منطقه اهمیت ویژه ای از جنبه های مختلف دارد. در این راستا گونه های گیاهی حاضر در منطقه دره انار باغملک شناسایی و نام گذاری شد. شکل زیستی، پراکنش جغرافیایی، گونه های نادر و اندمیک گیاهان منطقه تعیین و در مرحله بعد لیست فلورستیک تهیه شد. در مجموع 132 گونه گیاهی متعلق به 43 تیره و 102 جنس گیاهی در منطقه شناسایی شد. ...  بیشتر شناسایی و معرفی رستنی های یک منطقه اهمیت ویژه ای از جنبه های مختلف دارد. در این راستا گونه های گیاهی حاضر در منطقه دره انار باغملک شناسایی و نام گذاری شد. شکل زیستی، پراکنش جغرافیایی، گونه های نادر و اندمیک گیاهان منطقه تعیین و در مرحله بعد لیست فلورستیک تهیه شد. در مجموع 132 گونه گیاهی متعلق به 43 تیره و 102 جنس گیاهی در منطقه شناسایی شد. تیره گندمیان (Poaceae) با 23 گونه، تیره باقلائیان (Papilionaceae) با 20 گونه، تیره کاسنیان (Asteraceae) با 16 گونه و تیره کرفسیان (Apiaceae) با 6 گونه بزرگترین تیره های گیاهی این منطقه می باشند. چیرگی شکل های زیستی تروفیت و همی کریپتوفیت (در مجموع 92 درصد) منطقه، نشانگر فلور خاص مناطق کوهستانی و وجود اقلیم سرد است. از 132 گونه گیاهی منطقه، 74 گونه (6/55 درصد) ارزش حفاظت خاک، 71 گونه (4/53 درصد) دارای ارزش علوفه ای، 55 گونه (35/41 درصد) دارای خاصیت دارویی و 11 گونه (3/8 درصد) خوراکی بیشترین تعداد گونه ها را شامل می شوند. اکثریت پراکنش در ناحیه ایران تورانی و چندناحیه ای نشان دهنده وجود آب و تخریب در اکوسیستم و اقلیم گرم و خشک خوزستان می باشد. وضعیت حفاظتی گونه های گیاهی منطقه نشان داد که هیچ یک از آنها در گروه گیاهان در معرض انقراض نیستند. 1 گونه (Tribulus terrestris L.) در گروه گیاهان آسیب پذیر، 14 گونه (5/10 درصد) در گروه گیاهان نسبتا آسیب‌پذیر و 17 گونه (8/12 درصد) در گروه گونه های بومزاد قرار گرفتند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

16. اثر هیدروژل سوپرجاذب رطوبت بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک لوبیا، کنجد و ذرت در شرایط خشکی

محسن جهان؛ محمد بهزاد امیری؛ نگار ناصری آبکوه؛ میلاد صالح آبادی؛ مریم جوادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1399

چکیده

  در راستای بررسی اثر کاربرد سوپرجاذب رطوبت بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک و بهره‎وری آب لوبیا، کنجد و ذرت در شرایط تنش رطوبتی، پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه‎ی تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار به تفکیک برای سه گیاه لوبیا، کنجد و ذرت انجام شد. سطوح آبیاری ...  بیشتر در راستای بررسی اثر کاربرد سوپرجاذب رطوبت بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک و بهره‎وری آب لوبیا، کنجد و ذرت در شرایط تنش رطوبتی، پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه‎ی تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار به تفکیک برای سه گیاه لوبیا، کنجد و ذرت انجام شد. سطوح آبیاری (تأمین 50 و 100 درصد نیاز آبی) در کرت‌های اصلی و کاربرد و عدم کاربرد سوپرجاذب رطوبت در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. در لوبیا، بیشترین عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، میزان نیتروژن، فسفر و پی‎اچ خاک متعلق به تیمار 100 درصد نیاز آبی و کاربرد سوپرجاذب رطوبت بود. در کنجد، کاربرد سوپرجاذب رطوبت در شرایط تأمین50 درصد نیاز آبی به‎ترتیب منجر به افزایش 24، 30، 32، 59، 20، 44 و 17 درصدی وزن دانه در بوته (17/22 گرم)، ارتفاع بوته (91 سانتی‎متر)، شاخص سطح برگ (70/9)، سرعت رشد محصول (58/6 گرم در مترمربع در روز) و میزان نیتروژن (101/0 درصد)، فسفر (0063/0 درصد) و پی‎اچ خاک (32/9) در مقایسه با شاهد شد. در ذرت، بیشترین عملکرد دانه (22522 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ماده خشک (39502 کیلوگرم در هکتار)، وزن دانه در بوته (332 گرم)، ارتفاع بوته (194 سانتی‎متر)، شاخص سطح برگ (10/8)، سرعت رشد محصول (43/9 گرم در مترمربع در روز) و میزان نیتروژن (095/0 درصد) و پی‎اچ خاک (70/9) در نتیجه تیمار تأمین 100 درصد نیاز آبی و کاربرد سوپرجاذب رطوبت حاصل شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

17. مدل سازی مطلوبیت رویشگاه گونه اسپرس کوهی (Onobrychis cornuta) با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در مراتع بلده نور

فرهاد برنا؛ رضا تمرتاش؛ محمد رضا طاطیان؛ وحید غلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1399

چکیده

  مدل های آشیان بوم شناختی ابزارهایی هستند که اجازه می دهند مناطق مناسب مطلوبیت گونه ها محاسبه شود، همچنین خط مشی های حفاظت را توسعه می دهند. جهت مدل سازی مطلوبیت زیستگاه اسپرس کوهی (Onobrychis cornuta)، از روش تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در محیط نرم افزار Biomapper استفاده شده است. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از ...  بیشتر مدل های آشیان بوم شناختی ابزارهایی هستند که اجازه می دهند مناطق مناسب مطلوبیت گونه ها محاسبه شود، همچنین خط مشی های حفاظت را توسعه می دهند. جهت مدل سازی مطلوبیت زیستگاه اسپرس کوهی (Onobrychis cornuta)، از روش تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در محیط نرم افزار Biomapper استفاده شده است. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از 14 متغیر محیطی به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. پس از تهیه لایه ها، با استفاده از مدل تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی تجزیه و تحلیل شدند. متغیرهای محیطی تأثیرگذار شامل میانگین دمای سالانه، جهت جغرافیایی، هدایت الکتریکی، شیب و مواد خنثی شونده خاک مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج مربوط به حاشیه گرایی گونه نشان داد که این گونه تمایل به زندگی در زیستگاه حاشیه ای دارد. همچنین ارزیابی مدل با استفاده از روش اعتبارسنجی متقابل (0/8) نشان دهنده دقت بالا و خوب مدل تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی برای گونه مورد نظر در منطقه مورد مطالعه می باشد. مدل سازی گونه‌های گیاهی می تواند به طور گسترده برای شناسایی مناطق مناسب برای حفاظت از گونه های گیاهی بومی و ارزشمند استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

18. بررسی تنوع کروموزومی برخی از گونه‌های جنس مرزه (Satureja)

فاطمه رهبری؛ نادر فرساد اختر؛ جابر پناهنده؛ احمد رزبان حقیقی؛ امیر حسین طالب پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1399

چکیده

  جنس مرزه (Satureja) به دلیل داشتن متابولیتهای ثانویه مهم، از گیاهان عمده در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی به حساب می آید. در این مطالعه، سه گونه 2n=2x=28 S.sahendica،2n=2x=12 S.atropatana و2n=2x=48 S.hortensis مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین طول کروموزوم از 39/1 میکرومتر در S.sahendica تا 82/4 میکرومتر در S.atropatana متغیر است. بزرگترین کروموزوم (940/5 میکرومتر) ...  بیشتر جنس مرزه (Satureja) به دلیل داشتن متابولیتهای ثانویه مهم، از گیاهان عمده در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی به حساب می آید. در این مطالعه، سه گونه 2n=2x=28 S.sahendica،2n=2x=12 S.atropatana و2n=2x=48 S.hortensis مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین طول کروموزوم از 39/1 میکرومتر در S.sahendica تا 82/4 میکرومتر در S.atropatana متغیر است. بزرگترین کروموزوم (940/5 میکرومتر) در S.atropatana و کوچکترین کروموزوم (022/1 میکرومتر) در S.hortensis مشاهده شد. از نظر پارامترهای کاریوتیپی نسبت بازوها (AR)، شاخص سانترمری (CI)، درصد شکل کلی (TF%)، درصد اختلاف طول نسبی (DRL%)، شاخص عدم تقارن درون کروموزومی (A1) و شاخص عدم تقارن بین کروموزومی (A2) تفاوت معنی داری بین سه گونه مشاهده شد. انواع کروموزومها شامل متاسانتریک و ساب متاسانتریک بودند بطوریکه فرمول کاریوتیپی در گونه های S.sahendica، S.hortensis و S.atropatana به ترتیب به صورت 14m، 20m+4sm و 4m+2sm بود. گونه S.sahendica کمترین میزان شاخصهای Romero-Zarco یعنی A1 و A2 را در بین سه گونه داشت که نشاندهنده تطابق پذیری بیشتر این گونه با شرایط سخت محیطی است. همچنین این گونه نسبت به دو گونه دیگر دارای بیشترین مقدار TF% و کمترین مقدار DRL% بود که این نیز نشاندهنده متقارن بودن کاریوتیپ و ابتدایی تر بودن این گونه نسبت به دو گونه دیگر میباشد. به دلیل تفاوتهای بارز ژنومیک انتظار میرود که تلاقی مستقیم بین گونه های سهندیکا و آتروپاتانا با گونه زراعی امکانپذیر نباشد و استفاده از این گونه ها در اصلاح مرزه نیازمند توسل به روشهایی مانند استفاده از گونه های پل و دستورزی پلوئیدی و نجات جنین باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

19. مقایسه میزان ترسیب گرد و غبار در برگ چهار گونه درختی در دو دامنه پارک جنگلی چیتگر

وحید اعتماد؛ مهناز خزایی؛ انوشیروان شیروانی؛ محسن جوانمیری پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1399

چکیده

  اقدامات زیستی راه‌حل‌های کلیدی جهت مقابله با پدیده گرد و غبار هستند و برگ درختان در مناطق شهری به دلیل داشتن سطح بیش‌تر نسبت به سایر اندام‌ها، اهمیت بیش‌تری در پاک‌سازی ذرات گرد و غبار دارند. هدف از این پژوهش، مقایسه میزان ته‌نشست سطحی گرد و غبار روی سطح برگ گونه‌ی بلندمازو (Quercus castaneifolia)، کاج تهران (Pinus eldarica)، چنار (Platanus orientalis) و ...  بیشتر اقدامات زیستی راه‌حل‌های کلیدی جهت مقابله با پدیده گرد و غبار هستند و برگ درختان در مناطق شهری به دلیل داشتن سطح بیش‌تر نسبت به سایر اندام‌ها، اهمیت بیش‌تری در پاک‌سازی ذرات گرد و غبار دارند. هدف از این پژوهش، مقایسه میزان ته‌نشست سطحی گرد و غبار روی سطح برگ گونه‌ی بلندمازو (Quercus castaneifolia)، کاج تهران (Pinus eldarica)، چنار (Platanus orientalis) و آسمان‌دار (Ailanthus alissima) در استان تهران واقع در پارک جنگلی چیتگر است. نمونه-برداری‌ به صورت تصادفی از ارتفاعات متفاوت تاج پنج پایه از هر گونه و در چهار جهت اصلی جغرافیایی انجام شد. نمونه‌های برگ‌ به طور کامل در آب مقطر شسته شده و طی عمل سانتریفیوژ ذرات گرد و غبار از محلول جدا شده و در آون خشک و سپس وزن آنها به‌دست آمد. همچنین، با کمک نرم‌افراز Image J، میانگین سطح برگ هر گونه‌ برآورد گردید. نتایج نشان داد که مقدار ته-نشست سطحی گرد و غبار در سوزن‌های درخت کاج تهران به طور کاملا معنی‌داری بیشتر از سه گونه دیگر بود. مقدار میانگین ته نشست ذرات معلق در برگ کاج تهران برابر با 06/1 میلی‌گرم بر سانتی‌مترمربع اندازه‌گیری شد، در صورتی که در سه گونه دیگر این مقدار به ترتیب برای آسمان‌دار، بلندمازو و چنار برابر با 2/0، 23/0 و 28/0 اندازه‌گیری شد. همچنین نسبت مساحت به محیط در کاج تهران به کمترین میزان رسید و برابر با 05/0 بود در صورتی که در سه گونه دیگر این مقدار به ترتیب برابر با 03/1، 02/1 و 55/1 اندازه‌گیری شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تاکسونومی

20. بررسی فنتیکی گونه های ایرانی جنس Delphinium و Aconitum براساس صفات مورفولوژیکی

معصومه حسن بارانی؛ فریبا شریف نیا؛ مصطفی اسدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1399

چکیده

  در راستای شناسایی جنس های تیره Ranunculaceae اطلاعات ریخت شناسی گونه های تباره Delphinieae (Delphinium، Aconitum و 2 گونه Consolida) مورد بررسی قرار گرفت تا گروه بندی تاکسونومیک این تباره در ایران مشخص شود. Delphinieae شامل علفی های چندساله و یکساله هستند که در بسیاری از صفات آناتومی و ریختی مشترک می باشند. گونه ها با چهل و نه صفت کیفی و کمی مورد سنجش قرار گرفتند. آنالیز ...  بیشتر در راستای شناسایی جنس های تیره Ranunculaceae اطلاعات ریخت شناسی گونه های تباره Delphinieae (Delphinium، Aconitum و 2 گونه Consolida) مورد بررسی قرار گرفت تا گروه بندی تاکسونومیک این تباره در ایران مشخص شود. Delphinieae شامل علفی های چندساله و یکساله هستند که در بسیاری از صفات آناتومی و ریختی مشترک می باشند. گونه ها با چهل و نه صفت کیفی و کمی مورد سنجش قرار گرفتند. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و تجزیه خوشه ای به روش Average linkage انجام شد. همچنین آنالیز PCA انجام گرفت و متغیرترین صفات مشخص شدند. تجزیه خوشه ای دو گروه کلی را مشخص کرد. گروه اول شامل گونه های جنس Aconitum است و گروه اصلی دوم شامل جنس های Delphinium و Consolida (دو گونه از Consolida مورد بررسی قرار گرفت) می باشد. تجزیه به عوامل نشان داد که متغیر ترین صفات شامل صفاتی چون وضعیت ریشه ، ریخت جام گل، شیار ساقه، رنگ ساقه، شکل براکته و رنگ بساک می باشد . براساس فنوگرام بدست آمده نتایج حاصل از مطالعات آرایه‌شناسی (تاکسونومی) عددی طبقه‌بندی کلاسیک موجود در اکثر فلور ها را مورد تایید قرار می‌دهد. همچنین یافته های این مطالعه نشان می دهد که D. elbursense var. gymnobotrys می تواند سطح تاکسونومی بالاتر از گونه داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

21. بررسی برهمکنش تیمارهای زیستی و غیر زیستی بر تغییرات آنتی اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی در گیاه گشنیز (Coriandrum sativum) تحت تنش سرب

حمیده فاطمی؛ بهروز اسماعیل پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1399

چکیده

  این مقاله به بررسی اثرات کاربرد همزمان سیلیسیم و تیمارهای بیولوژیکی بر فعالیت آنتی اکسیدان‌های آنزیمی و غیر آنزیمی و پراکسیداسیون لیپیدها تحت تنش سرب می‌پردازد. این مطالعه در آزمایش گلدانی برای تعیین اثرات چهار غلظت سرب (0 ، 500 ، 1000 و 1500 پی پی ام) و سه غلظت سیلیسیم (0، 5/1و 3 میلی مولار) و چهار سطح تیمار بیولوژیک (بدون تلقیح ، جدایه 6 و 19 ...  بیشتر این مقاله به بررسی اثرات کاربرد همزمان سیلیسیم و تیمارهای بیولوژیکی بر فعالیت آنتی اکسیدان‌های آنزیمی و غیر آنزیمی و پراکسیداسیون لیپیدها تحت تنش سرب می‌پردازد. این مطالعه در آزمایش گلدانی برای تعیین اثرات چهار غلظت سرب (0 ، 500 ، 1000 و 1500 پی پی ام) و سه غلظت سیلیسیم (0، 5/1و 3 میلی مولار) و چهار سطح تیمار بیولوژیک (بدون تلقیح ، جدایه 6 و 19 باکتری و میکوریز) بر گیاه گشنیز انجام شد. صفات مورد اندازه‌گیری در این پژوهش شامل بیومس گیاهی، فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، مالون دآلدهید، فنل، فلاونویید و آنتی اکسیدان بود. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از کاهش معنی‌دار بیومس گیاهی دراثر غلظت‌های مختلف سرب بود، علاوه براین محتوی مالون دآلدهید، فعالیت آنزیم پراکسیداز، فنل، فلاونویید و آنتی اکسیدان همسو با افزایش غلظت سرب افزایش یافت اما سرب تنها تا غلظت 500 پی‌پی‌ام توانست فعالیت آنزیم کاتالاز و سوپراکسیدیسموتاز را افزایش دهد. نکته قابل توجه برهمکنش تیمار جدایه 6 باکتری و یا میکوریز با تیمار محلول‌پاشی با 3 میلی مولار نانو ذرات سیلیسیم بود که در اکثر صفات سبب افزایش آن‌ها شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

22. تاثیر عصاره متانولی برخی از گیاهان بومی مازندران بر پارامترهای سنتیکی پراکسیداز بروکلی

مریم مهاجرانی؛ فاطمه ولی یان امیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1399

چکیده

  بروکلی گیاهی با ارزش غذایی شناخته شده است. کاربرد پراکسیداز بروکلی در بیوشیمی بالینی، فناوری زیستی و صنایع غذایی علاقه برای مطالعه بیشتر این آنزیم را افزایش داده است. اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ با ﻫﺪف اندازه گیری پارامترهای سنتیکی پراکسیداز بروکلی و تغییرات انها در مجاورت عصاره متانولی برخی از گیاهان بومی مازندران انجام شد. در این مطالعه عصاره ...  بیشتر بروکلی گیاهی با ارزش غذایی شناخته شده است. کاربرد پراکسیداز بروکلی در بیوشیمی بالینی، فناوری زیستی و صنایع غذایی علاقه برای مطالعه بیشتر این آنزیم را افزایش داده است. اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ با ﻫﺪف اندازه گیری پارامترهای سنتیکی پراکسیداز بروکلی و تغییرات انها در مجاورت عصاره متانولی برخی از گیاهان بومی مازندران انجام شد. در این مطالعه عصاره خام کلم بروکلی تازه، پس از هموژن سازی و سانتریفیوژ‏‏، به وسیله آمونیوم سولفات، رسوب دهی و سپس دیالیز شد. فعالیت آنزیم با هیدروژن پراکسید و ABTS در بافر سیترات-فسفات و در طول موج 414 نانومتر اندازه گیری گردید. فعالیت ویژه آنزیم به ترتیب U/mg 58/0 در عصاره خام و U/mg 61/3 در عصاره دیالیز شده بدست آورده شد. pH بهینه آنزیم 4 و دمای بهینه آن30 درجه سلسیوس اندازه گیری شد. عصاره متانولی گیاهان درمنه، زولنگ، رزماری، آقطی، پیرسنبل، ولیک سیاه، دارواش، شقایق و الزی به روش خیساندن تهیه شد. سپس فعالیت آنزیم در غلظت های مختلف از این عصاره ها سنجش شد. نتایج سنتیکی نشان دادند که پراکسیداز به وسیله عصاره های ولیک سیاه، رزماری، شقایق و درمنه، در غلظت 33 میکروگرم بر میلی لیتر به ترتیب 2/88، 5/79، 6/78 و 3/76 درصد، مهار شد. عصاره پیرسنبل هیچ تاثیری برسرعت بیشینه واکنش نشان نداد، در حالی که مقدار Km آنزیم را 4 برابر کاهش داد. گیاه الزی مهار جزئی بر روی این آنزیم پراکسیداز نشان داد. بنابراین، مطالعه این گیاهان برای دستیابی به ترکیبات تاثیر گذار بر پراکسیداز بروکلی با کاربردهای دارویی، کشاورزی و صنعتی قابل توصیه می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تاکسونومی

23. ریخت‌شناسی و فراساختار دیواره دانه‌گرده در برخی از جنس‌های تیره Hyacinthaceae و اهمیت تاکسونومیکی آن‌ها

مهدی حیدریان؛ سید محمد مهدی حمدی؛ محمد مهدی دهشیری؛ طاهر نژادستاری؛ سید محمد معصومی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1399

چکیده

  در این مطالعه، خصوصیات ریخت‌شناسی دانه‌گرده یازده گونه از جنس‌های Autonoe، Fessia، Othocallis، Prospero، Scilla و Zagrosiaبه وسیله میکروسکوپ نوری (LM)، میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) و دو گونه F. bisotunensis و Z. persica با میکروسکوپ الکترونی گذاره (TEM) صورت گرفت. بر اساس نتایج، شکل کلی دانه‌های گرده شامل بیضی پهن (oblate) و بیضی کشیده (peroblate) و دانه‌های گرده با اندازه متوسط ...  بیشتر در این مطالعه، خصوصیات ریخت‌شناسی دانه‌گرده یازده گونه از جنس‌های Autonoe، Fessia، Othocallis، Prospero، Scilla و Zagrosiaبه وسیله میکروسکوپ نوری (LM)، میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) و دو گونه F. bisotunensis و Z. persica با میکروسکوپ الکترونی گذاره (TEM) صورت گرفت. بر اساس نتایج، شکل کلی دانه‌های گرده شامل بیضی پهن (oblate) و بیضی کشیده (peroblate) و دانه‌های گرده با اندازه متوسط تا بزرگ طبقه‌بندی شد. تزیینات اگزین در سطح استوایی دانه‌گرده، کنار شیار و تزیینات داخل شیار دارای تنوع بود و به صورت مشبک ریز(microreticulate) ، مشبک ریز – چین و چروک‌دار (microreticulate-fossulate)، مشبک ریز - مشبک (microreticulate-reticulate)، مشبک – مشبک ریز (reticulate-microreticulate)، چین و چروک ‌دار (fossulate)، تکمه‌ای ریز (microtuberculate)، تکمه‌ای درشت – مشبک (macrotuberculate-reticulate)، مشبک – تکمه‌ای (reticulate-tuberculate) و تکمه‌ای (tuberculate) مشاهده گردید. در دو گونه F. bisotunensis و Z. persica، لایه اگزین خارجی semitectate و لایه اگزین درونی (endexine) در گونه Z. persica وجود داشت. بر اساس دندوگرام حاصل از صفات کیفی ریخت‌شناسی دانه‌گرده، جنس‌های مورد نظر در سه گروه و شش زیرگروه قرار گرفتند و زیرگروه‌ها با تقسیمات سطح جنس تا حدودی مطابقت داشتند. عدم تطابق مربوط به دو گونه F. bisotunensis و Z. persica که از دو جنس متفاوت در یک زیرگروه قرار گرفتند، بررسی فراساختار دیواره دانه‌گرده، این دوجنس را نیز از یکدیگر متمایز نمود. بنابراین صفات کیفی ریخت‌شناسی دانه‌گرده همراه با یافته‌های مربوط به فراساختار دیواره دانه‌گرده، دارای ارزش تاکسونومیک هستند و در تعیین تقسیمات جنس‌های مورد نظر می توانند مفید واقع گردند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 479.29 K

مقاله پژوهشی تاکسونومی

24. ویژگیهای تشریحی و ریختی برگ برخی گونه‌هایAcer L.

زهره کریمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اردیبهشت 1399

چکیده

  سرده افرا دارای 148-150 گونه است که اکثراً درآسیا، چین وژاپن پراکنده اند. در ایران نیز 10گونه افرا عناصر اصلی رویش‌های جنگلی را تشکیل داده‌اند. وجود گونه‌های هیبرید و ‌شناسایی نشده از یک طرف و تاثیر تغییرات‌اقلیمی بر‌شکل‌ظاهری‌گونه‌ها از طرف دیگر، گروه‌بندی گونه‌ها را با سردرگمی مواجه کرده است. درتحقیق حاضر تعداد52 صفت کمی و کیفی ...  بیشتر سرده افرا دارای 148-150 گونه است که اکثراً درآسیا، چین وژاپن پراکنده اند. در ایران نیز 10گونه افرا عناصر اصلی رویش‌های جنگلی را تشکیل داده‌اند. وجود گونه‌های هیبرید و ‌شناسایی نشده از یک طرف و تاثیر تغییرات‌اقلیمی بر‌شکل‌ظاهری‌گونه‌ها از طرف دیگر، گروه‌بندی گونه‌ها را با سردرگمی مواجه کرده است. درتحقیق حاضر تعداد52 صفت کمی و کیفی ریختی و تشریح برگ و اپیدرم گونه‌های موجود در ایران انتخاب و مقایسه گردید و تفاوتها و شباهتهای بین آنها مشخص شد. تحلیل خوشه‌ایWard و رسته بندی PCA با استفاده از نرم افزار Rانجام شد. نتایج تحلیل رسته بندی با تحلیل‌خوشه‌ای منطبق بود. نتایج نشان داد که تمام‌گونه‌های مورد‌بررسی‌افرا در‌یک خوشه و‌نزدیک هم-قرار میگیرندودوگونه Koelreutaria paniculata Laxm و Dodonea viscosa (L.)Jacq. ازسردهAcer کاملا مجزا هستند. A. campesstre L. و A. microphyllum(Boiss.) Dinsm نیز بیشترین شباهت را به یکدیگر نشان دادند و A. negundo L.به‌طور‌ جداگانه ‌با‌ آنها ایجاد خوشه کرده است. قرار‌گرفتن‌ گونه های دیگر در خوشه های مجزا نشان دهنده دارا بودن دو نوع ترکیب صفات برای جدا شدن گونه‌ها است. صفات تشریحی برگ مانند ضخامت رگبرگ اصلی، وجود کرک و اشکال و اندازه های متنوع آن و تراکم کرک، ضخامت و تنوع موم و اشکال آن، اندازه و تراکم روزنه، تشکیل غلاف اسکلرانشیم و دستجات آمفی کریبرال از‌گونه ای به گونه دیگر متفاوت بود. به نظر می رسد که تفاوت و یا شباهتهای بین گونه‌ها به محیط اکولوژیکی و شرایط رویشگاه آنها بستگی دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

25. تاثیر نوع پوشش اراضی جنگلی و مرتعی بر انباشتگی عناصر غذایی خاک در منطقه ییلاقی کجور

افسانه فرهادی فر؛ قاسمعلی دیانتی تیلکی؛ یحیی کوچ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1399

چکیده

  میزان عناصر غذایی لاشبرگ و ذخیره عناصر غذایی خاک در دو نوع رویشگاه مرتعی با پوشش غالب Stachys byzantina و Rhamnus pallasii و یک رویشگاه جنگلی با گونه غالب بلوط (Quercus castaneifolia) در منطقه کجور مورد بررسی قرار گرفته شد. در قطعه نمونه‌ها، تعداد 36 نمونه‌ خاک از عمق 20-0 سانتی‌متری و 36 نمونه لاشبرگ جمع‌آوری شد. نمونه‌های خاک و لاشبرگ در قطعه نمونه‌ها جمع‌آوری ...  بیشتر میزان عناصر غذایی لاشبرگ و ذخیره عناصر غذایی خاک در دو نوع رویشگاه مرتعی با پوشش غالب Stachys byzantina و Rhamnus pallasii و یک رویشگاه جنگلی با گونه غالب بلوط (Quercus castaneifolia) در منطقه کجور مورد بررسی قرار گرفته شد. در قطعه نمونه‌ها، تعداد 36 نمونه‌ خاک از عمق 20-0 سانتی‌متری و 36 نمونه لاشبرگ جمع‌آوری شد. نمونه‌های خاک و لاشبرگ در قطعه نمونه‌ها جمع‌آوری و مقدار عناصر C، N، Ca، Mg، K و Pدر لاشبرگ و میزان انباشتگی این عناصر در خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که مقادیر کربن آلی و نیتروژن کل لاشبرگ (%52/84 و %97/2) در رویشگاه مرتعی با پوشش Rh. pallasii بیشترین مقدار بود. بیشترین میزان کلسیم و منیزیم قابل جذب (%7/0 و %4/291) در لاشبرگ رویشگاه جنگلی و بیشترین مقدار پتاسیم و فسفر قابل جذب (%36/1 و %149/0) در لاشبرگ رویشگاه مرتعی با پوشش St. byzantina بوده است. میزان انباشتگی کربن آلی، نیتروژن کل، کلسیم و منیزیم قابل جذب (به ترتیب 1042088، 3/229408، 8/188396 و 2358/7589 کیلوگرم بر هکتار) در خاک رویشگاه جنگلی نسبت به رویشگاه مرتعی بیشتر بوده است و بیشترین میزان انباشتگی فسفر و پتاسیم قابل جذب (28/18920 و 976/300 کیلو‌گرم بر هکتار) در خاک زیر پوشش St. byzantina بود. به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که رابطه گونه‌های گیاهی مختلف با میزان انباشتگی عناصر خاک ثابت نبوده و تأثیر گذاری مثبت گونه بلوط بر ذخیره عناصر غذایی خاک می‌تواند ناشی از کمیت و کیفیت بهتر لاشبرگ‌های تولید شده این گونه نسبت به دیگر گونه‌های مورد بررسی در این تحقیق باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

26. اثر محلول‌پاشی قبل از برداشت ملاتونین بر رسیدن و ویژگی‌های کیفی پس از برداشت میوه توت‌فرنگی (Fragaria × anannasa cv. Queen Elisa)

سیروان منصوری؛ حسن ساری خانی؛ محمد سیاری؛ مرتضی سلیمانی اقدم؛ محمدعلی عسکری سرچشمه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1399

چکیده

  پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر ملاتونین بر رسیدن، کیفیت و عمر پس از برداشت توت‌فرنگی و انتخاب غلظت‌های مؤثر آن، در گلخانه روی بوته‌های توت‌فرنگی رقم کوئین الیزا انجام شد. محلول‌پاشی ملاتونین در پنج سطح شامل صفر (شاهد)، 1، 10، 100 و 1000 میکرومولار در مرحله سبز روشن میوه انجام شد. برای بررسی اثر تیمارها بر فرآیند رسیدن، میوه‌ها در سه زمان ...  بیشتر پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر ملاتونین بر رسیدن، کیفیت و عمر پس از برداشت توت‌فرنگی و انتخاب غلظت‌های مؤثر آن، در گلخانه روی بوته‌های توت‌فرنگی رقم کوئین الیزا انجام شد. محلول‌پاشی ملاتونین در پنج سطح شامل صفر (شاهد)، 1، 10، 100 و 1000 میکرومولار در مرحله سبز روشن میوه انجام شد. برای بررسی اثر تیمارها بر فرآیند رسیدن، میوه‌ها در سه زمان 5، 10 و 15 روز پس از تیمار برداشت و تغییرات رشدی و فیزیولوژیکی آن‌ها بررسی شد. همچنین به منظور بررسی اثر ملاتونین بر عمر و کیفیت پس از برداشت، میوه‌ها پس از برداشت در مرحله رسیدن در سردخانه با دمای 4 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 12 روز نگهداری شدند. نتایج تیمار 1000 میکرومولار موجب افزایش میزان ABA و آنزیم PAL طی فرآیند رسیدن شد. همچنین تیمار 10 میکرومولار موجب کاهش میزان تولید ABA نسبت به نمونه‌های شاهد شد. نتایج نمونه‌های پس از برداشت نشان داد که میوه‌های تیمار شده با ملاتونین در غلظت 100 میکرومولار در طول نگهداری میزان سفتی بیشتری داشتند که با نسبت بالاتر TSS/TA همراه بود. علاوه بر کیفیت حسی، میزان تجمع فنل، آنتوسیانین و آسکوربیک اسید به همراه ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در میوه‌های برداشت شده از بوته‌های تیمار 100 میکرومولار ملاتونین در مقایسه با بوته‌های تیمار شاهد در طول نگهداری بالاتر بود. بر اساس نتایج می‌توان بیان نمود که اثر غلظت‌های متفاوت ملاتونین بر فرآیند رسیدن توت‌فرنگی نشان داد که غلظت 1000 میکرومولار موجب تسریع رسیدن نسبت به شاهد شده است. تیمار 10 میکرومولار ملاتونین موجب تأخیر در رسیدن نسبت به نمونه‌های شاهد گردید.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

27. اثر محلول‌پاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت کمبود نیتروژن

زینب اصل محمدی؛ نیر محمدخانی؛ مسلم ثروتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 خرداد 1399

چکیده

  یکی از مهمترین علل محدود کننده رشد گیاهان کمبود مواد غذایی خاک است. نیتروژن به عنوان یکی از عناصر غذایی پرمصرف و ضروری برای تولید گیاه به شمار می‌رود که کمبود آن در بسیاری از مناطق کشور رایج است. یکی از روش‌های تامین نیاز غذایی گیاهان، کاربرد عناصر به صورت تغذیه برگی است. در مطالعه حاضر اثر محلول‌پاشی عناصر میکرو (آهن و روی) بر برخی ...  بیشتر یکی از مهمترین علل محدود کننده رشد گیاهان کمبود مواد غذایی خاک است. نیتروژن به عنوان یکی از عناصر غذایی پرمصرف و ضروری برای تولید گیاه به شمار می‌رود که کمبود آن در بسیاری از مناطق کشور رایج است. یکی از روش‌های تامین نیاز غذایی گیاهان، کاربرد عناصر به صورت تغذیه برگی است. در مطالعه حاضر اثر محلول‌پاشی عناصر میکرو (آهن و روی) بر برخی صفات رشدی و بیوشیمیایی گیاه آویشن باغی از جمله طول و وزن خشک ریشه و اندام هوایی، سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل، قند محلول، پرولین و آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و محتوای اسانس تحت کمبود نیتروژن مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کمبود نیتروژن در دو سطح نرمال و کمبود و محلول‌پاشی عناصر کم‌مصرف (آهن و روی) در سه سطح شاهد، یک درصد و دو درصد از منبع سولفات آهن و سولفات روی بود. نتایج حاصل نشان داد که کمبود نیتروژن باعث کاهش محتوای کلروفیل و افزایش کاروتنوئید نسبت به شاهد شد. محتوای قند محلول، پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در ریشه و برگ گیاه آویشن در شرایط کمبود نیتروژن افزایش یافت. محلول‌پاشی با عناصر کم-مصرف باعث بهبود کمبود نیتروژن شد و به طور کلی عنصر روی نسبت به آهن اثر بارزتری بر فاکتورهای بیوشیمیایی داشت. ترکیب اصلی اسانس آویشن تیمول بود که در شرایط کمبود نیتروژن و همچنین تحت محلول‌پاشی با عناصر کم‌مصرف افزایش یافت. بین فعالیت کاتالاز گیاه با فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز آن نیز همبستگی مثبت معنی داری (9/0

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

28. بررسی اثر متغیرهای اقلیمی بر الگوهای رشد درختان زربین (Cupressus sempervirens Var. Horizontalis (Mill.) Gord) در رویشگاه‌های نوشهر و رودبار

مهرداد قدس خواه دریایی؛ نسرین آهو قلندری؛ جواد ترکمن

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 خرداد 1399

چکیده

  شرایط اقلیمی و الگوهای سالانه دما و بارش اثرات خود را در پهنای حلقه‌های رویشی درختان برجا می‌گذارند. علم گاهشناسی درختی به بررسی و استخراج اطلاعات مستتر در این حلقه‌ها می‌پردازد. هدف از تحقیق حاضر نیز بررسی اثرات متغیرهای اقلیمی بر روی پهنای حلقه‌های رویشی گونه زربین (Cupressus sempervirens Var. Horizontalis) در شهرستان‌های رودبار و نوشهر در استان‌های ...  بیشتر شرایط اقلیمی و الگوهای سالانه دما و بارش اثرات خود را در پهنای حلقه‌های رویشی درختان برجا می‌گذارند. علم گاهشناسی درختی به بررسی و استخراج اطلاعات مستتر در این حلقه‌ها می‌پردازد. هدف از تحقیق حاضر نیز بررسی اثرات متغیرهای اقلیمی بر روی پهنای حلقه‌های رویشی گونه زربین (Cupressus sempervirens Var. Horizontalis) در شهرستان‌های رودبار و نوشهر در استان‌های گیلان و مازندران می‌باشد. بدین منظور مجموعاً 13 دیسک از ارتفاع برابرسینه درختان زربین در دو منطقه تهیه و پس از انجام مراحل آماده‌سازی نمونه‌ها شامل: برش، سمباده کشی و مشخص کردن حدود حلقه‌های رویشی، از سطوح دیسک‌ها عکس‌برداری به عمل آمد. تصاویر با فرمت JPG در نرم‌افزار Digimizer وارد شده و پهنای حلقه‌های رویشی با دقت 01/0 میلی‌متر اندازه‌گیری شد. سپس مراحل استانداردسازی و انطباق زمانی بر روی تصاویر انجام شد. طول گاهشناسی 38 سال (2017-1979) و میزان تطابق واریانس (GLK) نمونه‌های رودبار و نوشهر به ترتیب 26/77 و 10/70 درصد به دست آمد. متوسط رویش حلقه‌ها در رودبار و نوشهر به ترتیب 46/2 و 20/5 میلی‌متر محاسبه شد. همچنین نتایج نشان داد که رویش درختان در منطقه رودبار با عامل بارش همبستگی مثبت و بالا (94/0=r) و با عامل دما همبستگی منفی (51/-0=r) دارند. اما تأثیرپذیری رویش درختان از عوامل اقلیمی در منطقه نوشهر معنی‌دار به‌دست نیامد. با توجه به نتایج این مطالعه عدم وجود فصل خشک و شرایط معتدل جلگه در منطقه نوشهر و شرایط کوهستانی و ناهمگنی بارش در فصول سال در منطقه رودبار را می‌توان از دلایل تفاوت در تاثیرپذیری رویش درختان از عوامل اقلیمی دانست.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

29. بررسی تنوع مورفو‌‌‌‌ ژنتیکی توده‌های بومی گونه .Aegilops triuncialis L جمع آوری‌ شده از نیمه شمالی ایران

هادی شیرزاد؛ جعفر احمدی؛ محمد جعفرآقایی؛ بهزاد سرخی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 تیر 1399

چکیده

  تنوع ژنتیکی پایه و اساس برنامه‌های به‌نژادی محسوب شده و اصلاح گیاهان با صفات و خصوصیات مطلوب را ممکن می‌سازد. جنس آژیلوپس (.Aegilops spp) یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان است و پراکنش وسیعی در خاورمیانه و غرب آسیا دارد که ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر می‌گیرد. در این تحقیق 154 توده بومی گونه آژیلوپس ترنسیالیس (Aegilops triuncialis L.) تهیه شده ...  بیشتر تنوع ژنتیکی پایه و اساس برنامه‌های به‌نژادی محسوب شده و اصلاح گیاهان با صفات و خصوصیات مطلوب را ممکن می‌سازد. جنس آژیلوپس (.Aegilops spp) یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان است و پراکنش وسیعی در خاورمیانه و غرب آسیا دارد که ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر می‌گیرد. در این تحقیق 154 توده بومی گونه آژیلوپس ترنسیالیس (Aegilops triuncialis L.) تهیه شده از بانک ژن گیاهی ملی ایران در قالب طرح بلوکی آگمنت با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی صفات مورفولوژیکی طبق دستورالعمل موسسه بین‌المللی ذخایر ژنتیکی انجام شد. بر اساس نتایج، بیشترین تنوع ژنتیکی مربوط به توده‌هایAe. triuncialis استان‌های آذربایجان شرقی و قزوین و کمترین تنوع مربوط به توده‌های استان‌های کردستان و خراسان شمالی بود. از لحاظ ضریب تنوع صفات کیفی توده‌های استان‌های آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی و زنجان در اغلب صفات دارای بالاترین شاخص و توده‌های استان سمنان در بیشتر صفات فاقد تنوع بودند. تجزیه همبستگی نشان داد که صفات مربوط به سنبله و ساقه دارای بیشترین ضرایب همبستگی با یکدیگر هستند. بر اساس تجزیه خوشه‌ای توده‌ها با صفات مورفولوژیک، در برخی موارد گروه‌بندی ایجاد شده با پراکنش جغرافیایی توده‌ها مطابقت نشان داد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد تنوع ژنتیکی بالایی بین جمعیت‌های مختلف این گونه وجود دارد. با توجه به اینکه به‌کارگیری خویشاوندان وحشی گندم در برنامه‌های اصلاحی مستلزم وجود تنوع ژنتیکی می‌باشد، نتایج این مطالعه بر اهمیت به سزای گونه Ae. triuncialis به عنوان منبعی از ژن‌های با ارزش که دارای پتانسیل ژنتیکی بالا جهت اصلاح گندم می‌باشد تأکید می‌کند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

30. بررسی اثر سالیسیسیلیک اسید بر شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی بادرنجبویه تحت تنش کادمیوم

منوره حیدری؛ صدیقه اسمعیل زاده بهابادی؛ محمدحسین سنگتراش

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1399

چکیده

  کادمیوم یکی از فلزات سنگین می‌باشد که در گیاهان تنش اکسیداتیو ایجاد می‌کند. در این راستا استفاده از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی از جمله سالیسیلیک‌ اسید جهت تخفیف اثرات سمی کادمیوم به عنوان گزینه‌ای مناسب مطرح می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی بر‌هم‌کنش کلرید‌کادمیوم و سالیسیلیک اسید بر شاخص‌های رشد، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، ...  بیشتر کادمیوم یکی از فلزات سنگین می‌باشد که در گیاهان تنش اکسیداتیو ایجاد می‌کند. در این راستا استفاده از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی از جمله سالیسیلیک‌ اسید جهت تخفیف اثرات سمی کادمیوم به عنوان گزینه‌ای مناسب مطرح می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی بر‌هم‌کنش کلرید‌کادمیوم و سالیسیلیک اسید بر شاخص‌های رشد، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، میزان کربوهیدرات و پرولین گیاه بادرنجبویه اجرا گردید. این آزمایش در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی و سه تکرار در دانشگاه زابل اجرا شد. عامل‌های آزمایش شامل چهار سطح کلرید کادمیوم (0، 1/0، 5/0، 1 میکرومولار) و عامل دوم محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید در سه سطح (0، 5/0، 1 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد شاخص‌های مختلف رشد از جمله وزن ریشه و ساقه، طول ریشه و ساقه تحت تأثیر تنش کادمیوم کاهش یافت و افزودن سالیسیلیک اسید باعث بهبود شاخص‌های رشد شد. میزان کربوهیدرات و پروتئین تحت تنش کادمیوم کاهش یافت و سالیسیلیک اسید باعث تعدیل این کاهش شد. نتایج نشان داد که با بالارفتن سطح تنش، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات‌پراکسیداز، گایاکول‌پراکسیداز و میزان مالون‌دی‌آلدهید افزایش یافتند. درحالیکه سالیسیلیک اسید باعث کاهش میزان مالون‌دی‌آلدهید و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان گردید. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت گفت سالیسیلیک اسید به عنوان یک مولکول پیام‌رسان اثر‌های مضر حاصل از تنش را کاهش داد و سبب بهبود تحمل تنش کادمیوم در بادرنجبویه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

31. شناسایی ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس، بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل و فلاونوئید اندام‌های مختلف Postia puberula در مرحله بعد از گل‌دهی

پروانه همتی حسن گاویار؛ حمزه امیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1399

چکیده

  در این مطالعه ترکیبات تشکیل دهنده اسانس، قدرت آنتی اکسیدانی و میزان فنل و فلاونوئید عصاره متانولی برگ، ساقه و میوه Postia puberula در مرحله بعد از گل‌دهی مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی صورت گرفت، بررسی اثرات آنتی اکسیدانی با دو روش 2و2 دی فنیل 1-پیکریل هیدرازیل ...  بیشتر در این مطالعه ترکیبات تشکیل دهنده اسانس، قدرت آنتی اکسیدانی و میزان فنل و فلاونوئید عصاره متانولی برگ، ساقه و میوه Postia puberula در مرحله بعد از گل‌دهی مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی صورت گرفت، بررسی اثرات آنتی اکسیدانی با دو روش 2و2 دی فنیل 1-پیکریل هیدرازیل و بتاکاروتن- لینولئیک اسید صورت گرفت. جهت بررسی ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی از شاهدهای گالیک اسید و کوئرسیتین استفاده شد، نتایج نشان داد که کادینول (30/13%)، هگزیل بنزوآت (01/12%) و کاریوفیلن اکساید (96/11) فراوان ترین ترکیبات موجود در اسانس برگ می‌باشند و سیس3- هگزیل بنزوآت (07/7%)، دلتا کادینول (71/5%) و هگزادکانوئیک اسید (75/5%) ترکیبات شاخص موجود در اسانس ساقه و نوسیفرول (98/8%)، بنزیل بنزوآت (39/7%) و هگزیل بنزوآت (55/6%) مهم ترین ترکیبات موجود در اسانس میوه می‌باشند. در هر دو روش DPPH و بتاکاروتن- لینولئیک اسید؛ برگ قدرت آنتی اکسیدانی بالاتری در مقایسه با دیگر اندام‌ها داشت. همچنین نتایج نشان داد که برگ میزان فنل و فلاونوئید بیشتری در مقایسه با سایر اندام‌ها دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

32. شناسایی ترکیبات شیمیایی و ارزیابی اثرات آللوپاتیک اندام های مختلف علف هرز پیچک صحرایی بر شاخص های رشد و فیزیولوژیک گندم نان

محمد پوراسمعیل؛ روح اله متفکر آزاد؛ محسن سبزی نوجه ده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 تیر 1399

چکیده

  آللوپاتی به صورت اندرکنش‌های شیمیایی بین گیاهان بوسیله ترشح ترکیباتی موسوم به مواد آللوشیمیایی تعریف می‌شود. این مواد می‌توانند رشد و فرآیندهای فیزیولوژیک گیاهان هدف را تحت تأثیر قرار دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در عصاره اتانولی ریشه، ساقه، برگ و گل پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L.) و اثرات آللوپاتیک آن بر رشد ...  بیشتر آللوپاتی به صورت اندرکنش‌های شیمیایی بین گیاهان بوسیله ترشح ترکیباتی موسوم به مواد آللوشیمیایی تعریف می‌شود. این مواد می‌توانند رشد و فرآیندهای فیزیولوژیک گیاهان هدف را تحت تأثیر قرار دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در عصاره اتانولی ریشه، ساقه، برگ و گل پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L.) و اثرات آللوپاتیک آن بر رشد و فیزیولوژی دانه رست‌های گندم نان (Triticum aestivum L.) به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در مجموع 23 ترکیب شیمیایی در عصاره‌ها شناسایی شد که ترکیبات غالب شامل متیل پالمیتات، پالمیتیک اسید، 9- اوکتادکنال، 9- اوکتا دکانوئیک اسید، لینولئیک اسید، اولئیک اسید و استیریک اسید بودند. نتایج نشان داد که جوانه زنی و رشد گندم تحت غلظت‌های مختلف عصاره پیچک صحرایی بخصوص در غلظت های بالاتر (50 و 100 گرم بر لیتر) کاهش می‌یابد. همچنین محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی کاهش یافتند. اثر عصاره‌ها بر محتوای پروتئین محلول کل بیشتر افزایشی بود. فعالیت آنزیم کاتالاز در غلظت‌های پایین افزایش یافت ولی غلظت‌های بالاتر موجب مهار فعالیت این آنزیم شدند. در حالت کلی، فعالیت آنزیم پراکسیداز روند کاهشی از خود نشان داد. محتوای مالون دی آلدهید با افزایش غلظت عصاره‌ها افزایش یافت که نشانگر ایجاد تنش اکسیداتیو در دانه رست‌های گندم بود. نتیجه پژوهش حاضر نشان داد که عصاره اندام‌های مختلف پیچک صحرایی به شدت رشد و فرآیندهای فیزیولوژیک گندم را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب ایجاد تنش اکسیداتیو می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

33. خوشه‌بندی درصد پوشش گیاهی جوامع درمنه‌زار با استفاده از عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی (مطالعه موردی: دشت یزد- اردکان)

زینب میرشکاری؛ مجید صادقی نیا؛ مریم اسدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 شهریور 1399

چکیده

  طبقه‌بندی جوامع گیاهی، یک چارچوب سازمان‌دهی شده را برای طراحی مطالعات آینده از ویژگی‌های کارکردی جوامع یا سیستم‌ها و روابط بین گونه و محیط در مناطق مورد مطالعه ارائه داده و از آنجا که رویش گونه‌های گیاهی در یک منطقه تحت تأثیر عوامل محیطی آن منطقه می‌باشد بنابراین شناخت و طبقه‌بندی پراکنش پوشش گیاهی و خصوصیات اقلیمی، خاکی و ژئومورفومتری ...  بیشتر طبقه‌بندی جوامع گیاهی، یک چارچوب سازمان‌دهی شده را برای طراحی مطالعات آینده از ویژگی‌های کارکردی جوامع یا سیستم‌ها و روابط بین گونه و محیط در مناطق مورد مطالعه ارائه داده و از آنجا که رویش گونه‌های گیاهی در یک منطقه تحت تأثیر عوامل محیطی آن منطقه می‌باشد بنابراین شناخت و طبقه‌بندی پراکنش پوشش گیاهی و خصوصیات اقلیمی، خاکی و ژئومورفومتری ضروری است. در این پژوهش، نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک با استقرار پلات‌ها در امتداد چهار ترانسکت انجام شد. در هر پلات اطلاعات مربوط به پوشش (نام گونه‌های گیاهی و درصد پوشش) ثبت و در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل خاک حفر گردید. سپس داده‌های اقلیمی و ژئومورفومتری استخراج شد. به منظور خوشه‌بندی مناطق بر مبنای فاکتورهای اقلیمی، ژئومورفومتری و خاکی از روش سلسله مراتبی و برای محاسبه فاصله بین خوشه‌ها از روش وارد استفاده گردید. نتایج حاصل از خوشه‌بندی مناطق بر مبنای عوامل محیطی نشان داد که این نتایج با واقعیت موجود مطابقت داشته است و مناطق دارای درصد پوشش صفر درمنه دشتی در یک خوشه و مناطقی که از درصد پوشش درمنه دشتی متوسط تا بالایی برخوردار بودند در خوشه‌های دیگری قرار گرفته‌اند. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که بین عوامل محیطی مورد بررسی و الگوی پراکنش گیاهان رابطه وجود دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

34. استخراج و خالص سازی اسید آلژینیک از جلبکهای قهوه ای سواحل جنوب شرقی ایران

محمد حاجی ابوالحسنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 شهریور 1399

چکیده

  اسید آلژینیک پلی ساکاریدی با ارزش است که از جلبکهای قهوه ای استخراج و بعنوان تغلیظ کننده، قوام دهنده، پایدار کننده و توانایی تشکیل ژل بطور وسیعی در صنایع غذایی، دارویی، زیست پزشکی، آرایشی، نساجی، رنگ و چاپ استفاده می گردد. روش استخراج و شرایط محیطی از جمله عوامل تاثیرگذار بر بازده فرآیند استخراج بوده که بررسی آنها از اهمیت ویژه ای ...  بیشتر اسید آلژینیک پلی ساکاریدی با ارزش است که از جلبکهای قهوه ای استخراج و بعنوان تغلیظ کننده، قوام دهنده، پایدار کننده و توانایی تشکیل ژل بطور وسیعی در صنایع غذایی، دارویی، زیست پزشکی، آرایشی، نساجی، رنگ و چاپ استفاده می گردد. روش استخراج و شرایط محیطی از جمله عوامل تاثیرگذار بر بازده فرآیند استخراج بوده که بررسی آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.در این تحقیق از دو روش اسیدیفیکاسیون و کلسیفیکاسیون بمنظور مقایسه راندمان استخراج اسیدآلژینیک استفاده شده و تاثیر عواملی چون دما، غلظت و زمان جهت تعیین شرایط بهینه استخراج، بررسی گردیده است. از طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز برای شناسایی و مقایسه اسید آلژینیک تهیه شده با نمونه استاندارد و از روشهای مندرج در رفرانس Food Chemicals Codex برای آنالیز آن استفاده گردیده است. بر اساس این نتایج، بازده استخراج اسیدآلژینیک به روش کلسیفیکاسیون 8% افزایش نسبت به روش اسیدیفیکاسیون داشته است. علاوه براین غلظت 3% اسید مصرفی با زمان 2 ساعت ، غلظت4% قلیای مصرفی با زمان6 ساعت و نیز دمای Cͦ 40 پارامترهای محیطی مهم بر افزایش بازده استخراج تشخیص داده شد. نتایج بدست آمده از آنالیز اسید آلژینیک با میانگین خلوص 57/93%، خاکستر13/3%، کاهش وزن پس از خشک کردن 2/13%، خاکستر سولفاته 33/7%، فلزات سنگین برپایه سرب کمتر از 004/0%، سرب کمتر از ppm10 و آرسنیک کمتر از ppm3، همگی در محدوده مجاز تعیین شده بوده و لذا می تواند بعنوان اسیدآلژینیک با گرید غذایی معرفی گردد. داده های طیف سنجی نیز مطابقت کامل با نمونه استاندارد را نشان داده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

35. غنای گونه‌ای و فلور منطقه حفاظت شده میش‌داغ در استان خوزستان

مهری دیناروند؛ عادل جلیلی؛ پروانه عشوری؛ محمد حسن زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 شهریور 1399

چکیده

  منطقه میش‌داغ با مساحتی معادل 34 هزار هکتار در 15 کیلومتری شهرستان بستان، منطقه ام‌ادبس و دشت آزادگان و ناحیه صحارا سندی قرار دارد. مطالعه غنای گونه‏ای به درک صحیحِ کارکرد اکوسیستم، حفظ و حراست ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‏های مدیریت منابع طبیعی کمک می‏کند. برای مطالعه غنا، تنوع و میزان تولید ...  بیشتر منطقه میش‌داغ با مساحتی معادل 34 هزار هکتار در 15 کیلومتری شهرستان بستان، منطقه ام‌ادبس و دشت آزادگان و ناحیه صحارا سندی قرار دارد. مطالعه غنای گونه‏ای به درک صحیحِ کارکرد اکوسیستم، حفظ و حراست ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‏های مدیریت منابع طبیعی کمک می‏کند. برای مطالعه غنا، تنوع و میزان تولید در منطقه محصور شده (با مساحت معادل 113 هکتار) با توجه به یکنواختی پوشش آن داده‌های مربوط به درصد پوشش، تراکم و تولید از تعداد 60 پلات به روش تصادفی سیستماتیک جمع‌آوری شد. در این تحقیق تعداد 139 گونه متعلق به 35 تیره شناسایی شد. تیره‌های مینا (Asteraceae) و اسفناجیان (Chenopodiaceae) هر کدام با 20 گونه بیشترین تعداد را در منطقه داشتند و پس از آنها تیره‌های و گندمیان (Poaceae) با 16 گونه و باقلاییان(Fabaceae) و شب‌بو (Brassicaceae) به ترتیب با 10 و 9 گونه تیره‌های غالب منطقه بودند. نتایج نشان داد درصورت قرق منطقه، قابلیت تولید قریب به 755 کیلوگرم درهکتار خواهد بود. در منطقه محصور شده مقدار عددی شاخص تنوع شانون و سیمپسون به ترتیب 87/2 و 92/0 بود. حصول اعداد تنوع نسبتا خوب بیانگر استعداد و ذخیره ژنی (بذر متنوع) در منطقه و بویژه یکنواختی توزیع گونه‌ها است. این گونه‌های گیاهی اکثرا یکساله و کم‌زی هستند بنابراین بسیاری از گونه‌های گیاهی از اواخر بهار در رکود و یا حذف کامل خواهند بود. بنابراین غنای گونه‌ای در این منطقه وابسته به زمان بوده و از اواخر بهار تا پاییز به حداقل مقدار عددی خود خواهد رسید.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

36. بیش پراکندگی فیلوژنتیکی اجتماعات گیاهی در راستای گرادیان ارتفاعی در یک مرتع کوهستانی از بخش شرقی استان فلوری خراسان-کپه داغ، خراسان رضوی

حمید اجتهادی؛ مارال پاشیرزاد؛ جمیل واعظی؛ Richard P. Shefferson

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 شهریور 1399

چکیده

  درک فرآیند‌های تشکیل اجتماعات گیاهی در علم اکولوژی یک چالش بزرگ محسوب می‌گردد. امروزه با ورود فیلوژنی به تحقیقات اکولوژی، می‌توان این چالش بزرگ را حل نمود. لذا این مطالعه در‌صدد ارزیابی فرآیندهای تشکیل ساختارهای فیلوژنتیکی 2500 هکتار از مراتع کوهستانی واقع در شمال شرق ایران است. برای این منظور، 13 پلات 25 متر مربعی در هفت ایستگاه، ...  بیشتر درک فرآیند‌های تشکیل اجتماعات گیاهی در علم اکولوژی یک چالش بزرگ محسوب می‌گردد. امروزه با ورود فیلوژنی به تحقیقات اکولوژی، می‌توان این چالش بزرگ را حل نمود. لذا این مطالعه در‌صدد ارزیابی فرآیندهای تشکیل ساختارهای فیلوژنتیکی 2500 هکتار از مراتع کوهستانی واقع در شمال شرق ایران است. برای این منظور، 13 پلات 25 متر مربعی در هفت ایستگاه، نمونه‌برداری شدند و ساختار فیلوژنتیکی 91 اجتماع گیاهی با فراوانی گونه‌های گیاهی موجود در آن با استفاده از شاخص‌های فیلوژنتیکی نظیر NRI‌، NTI‌ و Phylosor‌ مورد ارزیابی قرار گرفتند. درخت فیلوژنتیکی اجتماعات گیاهی از طریق برنامه phylomatic‌ تهیه شد که از سیستم APGIII‌ برای حل روابط تاکسونومیک استفاده می‌نماید. طول شاخه-های درخت با الگوریتم BLADJ از روی نسخه به روزرسانی شده megatree در phylomatic تخمین زده شد. نتایج مطالعه، تغییر ساختار اجتماعات گیاهی را از خوشه‌بندی به بیش‌پراکندگی فیلوژنتیکی معنادار در گرادیان ارتفاع نشان می-دهد. بیش‌پراکندگی فیلوژنتیکی در محیط‌های پر‌تنش می‌تواند به سبب رقابت در بین آرایه‌های خویشاوند نزدیک یا تسهیل در بین آرایه‌های خویشاوند دور باشد. تنوع بتای فیلوژنتیکی،‌ افزایش واژگردی در سطوح انتهایی را با افزایش فواصل محیطی نشان می‌دهد که توجیه‌کننده نقش ارتفاع در ایجاد محدودیت پراکندگی برای بعضی گروه‌های خواهری علاوه بر ایجاد محدویت‌های آشیان اکولوژیک (نیچ) است. با توجه به نتایج کسب شده درختان فیلوژنتیکی با قدرت تفکیک کمتر در حل روابط تاکسونومیک، در صورت واژگردی در بین گروه‌های خواهری بزرگ می‌توانند ارزیابی صحیحی از فرآیندها ایجاد کنند. چنین نتیجه‌ای برای سنجش ساختارهای فیلوژنتیکی به منظور ارتقا برنامه‌های مدیریتی و حفاظت از پوشش گیاهی مهم خواهد بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

37. تغییرات مشخصات مورفولوژیکی گونه Astragalus brachyanus تحت تأثیر عوامل‌‌‌‌‌ محیطی و مدیریتی در مراتع کوهستانی راژان، ارومیه

Javad Motamedi؛ زهرا محمودی؛ اسماعیل شیدای کرکج؛ مرتضی مفیدی چلان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 شهریور 1399

چکیده

  یکی از ملزومات اساسی به‌‌منظور محاسبه شاخص‌‌های تنوع‌‌ عملکردی، اندازه‌‌گیری صفات (مشخصات) گیاهی است. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات مشخصات مورفولوژیکی گونه Astragalus brachyanus تحت تأثیر عوامل محیطی و مدیریتی، انجام شد. برای اندازه‌‌گیری صفات گیاهی، در هر یک از مکان‌‌‌‌ها، سه ترانسکت 50 متری مستقر شد. بر روی هر یک از ترانسکت‌‌ها، ...  بیشتر یکی از ملزومات اساسی به‌‌منظور محاسبه شاخص‌‌های تنوع‌‌ عملکردی، اندازه‌‌گیری صفات (مشخصات) گیاهی است. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات مشخصات مورفولوژیکی گونه Astragalus brachyanus تحت تأثیر عوامل محیطی و مدیریتی، انجام شد. برای اندازه‌‌گیری صفات گیاهی، در هر یک از مکان‌‌‌‌ها، سه ترانسکت 50 متری مستقر شد. بر روی هر یک از ترانسکت‌‌ها، پنج نقطه تصادفی، انتخاب و نزدیک‌‌ترین پایه‌‌ گیاهی به نقطه تصادفی، مشخص گردید. در نهایت، تعداد 15 پایه در هر مکان، جهت اندازه‌‌گیری صفات گیاهی مدنظر قرار گرفت. در هر مکان، سه نمونه مرکب خاک نیز به‌‌منظور اندازه‌‌گیری پارامترهای خاکی، برداشت شد. برخی عوامل محیطی و مدیریتی نظیر شیب، جهت، ارتفاع و شدت چرای مکان‌‌ها نیز یادداشت شد. با استفاده از روش تجزیه به مولفه‌‌های‌‌اصلی (PCA)، نسبت به کاهش داده‌ها اقدام گردید. برای بررسی ارتباط پوشش گیاهی با عوامل محیطی، با توجه به طول گرادیان محاسبه‌شده، از روش آنالیز افزونگی (RDA) به‌‌عنوان روش خطی، استفاده شد. نتایج نشان داد، میانگین قطر تاج، قطر یقه، ارتفاع پایه، طول جست و وزن خشک بیوماس‌‌هوایی در مکان‌‌های پراکنش گونه A.brachyanus، با هم تفاوت معنی‌‌دار دارند. با توجه به نمودار رسته‌‌بندی؛ طول جست، بیشتر تحت تأثیر ارتفاع محیط؛ قطر یقه، تحت تأثیر درصد سیلت خاک و وزن خشک بیوماس‌‌هوایی، تحت تأثیر آزیموت اصلاح‌شده است. ارتفاع پایه‌‌ها، تحت تأثیر درصد تخلخل و قطر تاج، تحت تأثیر درصد شن قرار داشت. نتایج، مبین تاثیر عوامل محیطی بر صفات مورفولوژیک گونه A.brachyanus است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

38. بررسی اثر تنش کمبود آب و باکتری‌های تقویت کننده رشد گیاه بر برخی از صفات ریخت‌شناسی و بیان ژن‌های Tdc و Str در ریشه گیاه پروانش (Catharanthus roseus)

مریم احمدزاده؛ امیرحسین کشت کار؛ کبری مسلم خانی؛ مسعود احمدزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1399

چکیده

  گیاه پروانش یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی است. افزایش مقدار ترپنوئید ایندول آلکالوئیدها (TIA) در اندام‌های این گیاه از طریق اعمال تیمارهای زیستی و غیر زیستی یکی از اهداف فعالیت‌های اصلاحی می‌باشد. در این بررسی تاثیر دو گونه از باکتری‌های تقویت‌گر رشد Pseudomonas fluorescens و Azospirillum brasilense به صورت جداگانه و ترکیبی همراه با دو سطح تیمار ...  بیشتر گیاه پروانش یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی است. افزایش مقدار ترپنوئید ایندول آلکالوئیدها (TIA) در اندام‌های این گیاه از طریق اعمال تیمارهای زیستی و غیر زیستی یکی از اهداف فعالیت‌های اصلاحی می‌باشد. در این بررسی تاثیر دو گونه از باکتری‌های تقویت‌گر رشد Pseudomonas fluorescens و Azospirillum brasilense به صورت جداگانه و ترکیبی همراه با دو سطح تیمار رطوبتی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. اثر تیمارها 30 روز پس از اعمال تنش رطوبتی بر برخی صفات ریخت‌شناسی و نیز بیان دو ژن Tdc و Str در ریشه گیاه پروانش با استفاده از تکنیک qRT-PCR بررسی گردید. تنش کمبود آب، رشد طولی ریشه را به طور معنی‌داری افزایش داد ولی تاثیر معنی‌داری بر بیان ژن‌ها نداشت. باکتری A. brasilense در شرایط عدم تنش، با افزایش طول، حجم و سطح ریشه، افزایش معنی‌دار بیان ژن کلیدی Str را در پی داشت. باکتری P. fluorescens نیز با وجود کاهش مقادیر صفات رویشی، تاثیر مثبت و معنی‌داری بر بیان ژن-های مورد بررسی در شرایط عدم تنش و تنش نسبت به گیاهان شاهد داشت. از نظر تاثیر بر بیان ژن‌های مورد بررسی، دو گونه باکتریایی به‌طور جداگانه، نسبت به تلقیح ترکیبی، بهتر عمل نموده و بیان ژن‌ها را در هر دو شرایط رطوبتی نسبت به گیاهان شاهد بدون تنش و تحت تنش افزایش دادند. انتظار می‌رود با افزایش بیان دو ژن Tdc و Str محصول این ژن‌ها و محصولات نهایی مسیر بیوسنتزی انواع TIA از جمله مقدار آجمالیسین در ریشه گیاه پروانش افزایش یابد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

39. تاثیر نیتروپروساید بر تنش اکسیداتیو القا شده توسط آرسنیک در گیاهچه‌های گندم

منصوره صدرایی؛ احمد مهربان؛ ابولفضل توسلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مهر 1399

چکیده

  در این تحقیق، نقش تنظیمی احتمالی نیتروپروساید (NO) در کاهش تنش اکسیداتیو گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های 20 روزه گندم تحت تیمار آرسنیک (0، 25 و 50 میکرومولار) و نیتروپروساید (0، 50 و 100 میکرومولار) قرار گرفتند و به صورت هیدروپونیک به مدت 20 روز در این شرایط رشد کردند. تیمار آرسنیک باعث کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل ...  بیشتر در این تحقیق، نقش تنظیمی احتمالی نیتروپروساید (NO) در کاهش تنش اکسیداتیو گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های 20 روزه گندم تحت تیمار آرسنیک (0، 25 و 50 میکرومولار) و نیتروپروساید (0، 50 و 100 میکرومولار) قرار گرفتند و به صورت هیدروپونیک به مدت 20 روز در این شرایط رشد کردند. تیمار آرسنیک باعث کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل و افزایش محتوای پرولین شد. آرسنیک (50 میکرومولار) همچنین باعث افزایش محتوای مالون دی آلدئید (173%)، پراکسید هیدروژن (194%)، گلوتاتیون احیا شده (89%) و گلوتاتیون اکسید شده (138%) شد، درحالی که باعث کاهش آسکوربیک اسید (41%) و نسبت گلوتاتیون احیا شده به اکسید شده (21%) نسبت به تیمار شاهد شد. افزایش غلظت آرسنیک باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون S-ترانسفراز و آسکوربات پراکسیداز شد. فعالیت دهیدروآسکوربات ردوکتاز و گلی اکسالاز I در هر دو سطوح آرسنیک کاهش یافت درحالی که گلوتاتیون پراکسیداز و گلی اکسالاز II فقط تحت غلظت 50 میکرومولار آرسنیک کاهش یافت. تیمار نیتروپروساید باعث افزایش محتوای نسبی آب، کلروفیل، پرولین، محتوای آسکوربیک اسید و گلوتاتیون، و همچنین بهبود فعالیت آنزیم‌های دهیدروآسکوربات ردوکتاز، مونودهیدروآسکوربات ردوکتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و گلی اکسالاز I و II در گیاهچه‌های گندم تحت سمیت آرسنیک شد. این نتایج پیشنهاد می‌کند که نیتروپروساید باعث افزایش تحمل گیاه به آسیب تنش اکسیداتیو حاصل از سمیت آرسنیک از طریق افزایش سیستم دفاعی آنتی اکسیدان و مسیر گلی اکسالاز شد که در نهایت باعث بهبود رشد گیاه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

40. بررسی فلوریستیک، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان رویشگاه جنگلی یالهای اطراف آق اولر و مریان ، تالش، گیلان

سیده مژگان پورسیدیان؛ شهریار سعیدی مهرورز؛ فاطمه بازدید وحدتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1399

چکیده

  چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور ...  بیشتر چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور دارند. شکل زیستی غالب گیاهان منطقه، مربوط به ژئوفیت‌ها (36 درصد) و سپس همی کریپتوفیت‌ها (30 درصد) است. از نظر کورولوژی، بیشترین سهم مربوط به عناصر اروپا- سیبری (5/27 درصد) و پس از آن عناصر اروپا-سیبری/ ایرانی-تورانی (20 درصد)، چند ناحیه‌ای (3/19درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانه‌ای/ ایرانی-تورانی (7/15درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانه‌ای (6/9 درصد)، جهان وطنی (5/7 درصد) و ایرانی-تورانی/ مدیترانه‌ای (3/1درصد) هستند. Lilium ledebourii، در این مناطق جنگلی از یک مکان جدید در شمال ایران گزارش شده است و نشاندهنده‌ی این است قدمت این جنگل به دوران سوم زمین شناسی برمی‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

41. مطالعه ترکیبات فعال و فعالیت آنتی اکسیدانی پسماند باقی‌مانده از اسانس و گلا‌ب‌گیری 24 جمعیت گل محمدی آذربایجان شرقی و غربی: محصول جانبی

زینب علیزاده؛ محمد فتاحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1399

چکیده

  در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی پسماند به دست آمده در طول فرآیند اسانس و گلابگیری اندازه‌گیری و با عصاره متانولی گلبرگ‌ها که منبع اصلی این ترکیبات می‌باشند، مقایسه شد. 24 جمعیت گل محمدی از 11 شهر در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع‌آوری شده بود. در هر نمونه‌، استخراج اسانس‌ و گلاب‌ انجام شد و در نهایت، همه ...  بیشتر در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی پسماند به دست آمده در طول فرآیند اسانس و گلابگیری اندازه‌گیری و با عصاره متانولی گلبرگ‌ها که منبع اصلی این ترکیبات می‌باشند، مقایسه شد. 24 جمعیت گل محمدی از 11 شهر در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع‌آوری شده بود. در هر نمونه‌، استخراج اسانس‌ و گلاب‌ انجام شد و در نهایت، همه ضایعات نمونه برداری شده و عصاره متانولی گلبرگ‌ها به روش معمول به دست آمد. فنل کل نمونه‌ها به روش فولین سیکالتو و میزان فلاونوئید کل آنها به روش رنگ‌سنجی آلومینیوم کلرید انجام شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی نیز به دو روش دی‌فنیل‌پیکریل‌هیدرازیل (DPPH) و احیای آهن (FRAP) اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده در تمامی فاکتورهای اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. مقادیر بدست‌آمده برای میزان فنل کل نشان داد که این پسماندها برای استخراج 5/44 درصد فنل کل استخراج شده از عصاره متانولی استفاده شوند. در فلاونوئید کل مقادیر بدست‌آمده پسماند‌ها نشان داد که تقریبا 92 درصد فلاونوئید کل در عصاره‌های متانولی قابل استخراج از ضایعات می‌باشد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندازه‌گیری شده نیز نشان داد که نمونه‌های پسماند در روش احیای آهن فعالیتی بین 30/1-14/0 میلی‌مول یون آهن بر گرم ماده خشک را دارند. در روش دی‌فنیل‌پیکریل-هیدرازیل، آنها 71-17 درصد از رادیکال‌های آزاد را غیرفعال کردند. براساس نتایج این پژوهش، پسماند حاصل از اسانس و گلاب‌گیری، قابل استفاده بعنوان منبعی مناسب و ارزان جهت به دست آوردن آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی می-باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

42. بررسی کروموزومی گونه‌های جنس خلّر (Lathyrus sp) در شمال غربی ایران

محمد حسن صادقی؛ محسن سبزی نوجه ده؛ محمد اسماعیل پور؛ احمد رزبان حقیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1399

چکیده

  جنس خلّر (Lathyrus) به‌سبب مصرف علوفه‌ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلّر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام‌تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه‌ها، ویژگی‌های کاریوتیپی ...  بیشتر جنس خلّر (Lathyrus) به‌سبب مصرف علوفه‌ای، تثبیت نیتروژن هوا، حفاظت از خاک، زینتی بودن، کشت آن به-عنوان کود سبز و خواص دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. سه گونه از جنس خلّر (Lathyrus cicera،L. incurvus و L. pratensis) از مناطق شمال غربی ایران انتخاب شدند و بر اساس صفات فام‌تنی (کروموزومی) مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین این گونه‌ها، ویژگی‌های کاریوتیپی دو گونه L. incurvus و L. pratensis برای اولین‌بار مورد بررسی قرار گرفتند. پنج صفحه پس‌چهری (متافازی) برای هر گونه بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هر سه گونه مورد مطالعه دولاد و دارای 2n=2x=14 می‌باشند. گونه L. cicera با مجموع طول فام‌تن‌های تک‌لادی (هاپلوئیدی) 60/7 میکرو‌متر و دارای فرمول کاریوتیپی 5m+2sm می‌باشد. گونه‌های L. incurvus وL. pratensis دارای مجموع طول فام‌تن‌های تک‌لادی به‌ترتیب 16/6 و 30/6 میکرو‌متر بوده و هر دو دارای فرمول کاریوتیپی مشابه 1m+6sm می‌باشند. از نظر شاخص تقارن استبینز همه کاریوتیپ‌ها نسبتا متقارن بودند و در کلاس2A قرار گرفتند. آنالیز واریانس برای صفات طول بازوی‌ کوتاه و طول فام‌تن در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری را نشان داد. مقایسه میانگین با استفاده از آزمون دانکن در سطح پنج درصد نشان داد که L. cicera دارای بیشترین طول فام‌تن است. دندروگرام حاصل از آنالیز خوشه‌ای، گونه‌ها را در دو خوشه قرار داد که خوشه اول شامل گونه یک‌ساله L. cicera و خوشه دوم شامل گونه‌های چند‌ساله L. incurvus و L. pratensis بود. دورگه‌های این دو گونه می‌تواند در برنامه-های به‌‌نژادی جنس خلّر استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

43. تأثیر اسیدسالیسیلیک و جاسمونیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ماریتیغال(Silybum marianum) تحت تنش گرمایی

مریم موسوی عوری؛ سدابه جهانبخش؛ محمد مدرسی؛ قاسم پرمون؛ علی عبادی؛ محمد امین کهن مو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1399

چکیده

  کاربرد مواد تنظیم کننده گیاهی یکی راهکارهای جهت حفظ عملکرد و افزایش ترکیبات مؤثره گیاهان دارویی تحت شرایط تنش می‌باشد. از اینرو این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات کمی گیاه دارویی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرمای به‌صورت کرت خورده شده فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا ...  بیشتر کاربرد مواد تنظیم کننده گیاهی یکی راهکارهای جهت حفظ عملکرد و افزایش ترکیبات مؤثره گیاهان دارویی تحت شرایط تنش می‌باشد. از اینرو این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات کمی گیاه دارویی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرمای به‌صورت کرت خورده شده فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل تنش گرما (شاهد (تاریخ کشت مطلوب)، تنش گرما (تاریخ کشت دیرهنگام)) و فاکتورهای فرعی شامل هورمون سالیسلیک اسید در 5 سطح (صفر، 5/12، 25، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید در سه سطح (صفر ، 1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تنش گرما بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح آماری یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل تنش گرما در هورمون سالیسلیک اسید و اثر متقابل تنش گرما در هورمون جاسمونیک اسید و همچنین اثرات متقابل سه‌گانه برای صفات تعداد دانه در گل، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملکرد روغن دانه و بازده عصاره تام معنی‌دار بود. تنش موجب کاهش عملکرد دانه، تعداد دانه و وزن هزار دانه همچنین کاهش درصد و عملکرد روغن و بازده تام شد. کاربرد سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید موجب کاهش تأثیرات منفی تنش شده، به‌طوری‌که بالاترین مقدار این صفات از غلظت‌های 5/12 تا 50 میلی‌گرم بر لیتر سالیسلیک اسید و مصرف 1 میلی‌گرم جاسمونیک اسید به دست آمد. در مجموع کاربرد سالیسلیک اسید و جاسمونیک اسید می‌تواند سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی ماریتیغال تحت شرایط تنش گرما گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

44. پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم تره ایرانی (Allium ampeloprasum spp. persicum،)

طاهره نظری؛ کامبیز مشایخی؛ سید جواد موسوی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1399

چکیده

  تره‌ایرانی به علت پروتاندری، گیاهی دگرگشن و هتروزیگوت می‌باشد. جهت برنامه‌های اصلاح تره ایرانی، تکنیک جنین‌زایی رویشی جهت تسریع در روند تولید هیبرید کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم ریزنمونه‌های تره‌ایرانی در شرایط درون شیشه‌ای انجام شده است. ابتدا بذرهای تره‌ایرانی در محیط جامد 1/2MS کشت ...  بیشتر تره‌ایرانی به علت پروتاندری، گیاهی دگرگشن و هتروزیگوت می‌باشد. جهت برنامه‌های اصلاح تره ایرانی، تکنیک جنین‌زایی رویشی جهت تسریع در روند تولید هیبرید کاربرد دارد. پژوهش حاضر با هدف پینه‌زایی و جنین‌زایی رویشی غیرمستقیم ریزنمونه‌های تره‌ایرانی در شرایط درون شیشه‌ای انجام شده است. ابتدا بذرهای تره‌ایرانی در محیط جامد 1/2MS کشت شدند. در ادامه به طور مستقیم از ریزنمونه‌های یک سانتیمتری برگ و ریشه دانهال‌ها در محیط کشت مایع B5 و NL استفاده شد. از اسید ایندول استیک و 2,4-D در سه غلظت صفر، یک و دو میلی‌گرم بر لیتر جهت القای پینه‌ و جنین رویشی استفاده شد. نتایج نشان داد که در ریزنمونه‌های برگ، پینه تشکیل نشد و در ریزنمونه‌های ریشه نیز مقدار کمی پینه تشکیل شد. اما پینه جنین‌زا به طور مستقیم در 100 درصد ریزنمونه‌های دانهالی پس از گذشت دو هفته ظاهر شد. پینه‌ها زرد و دارای بافت متراکم، گره‌دار و کروی شکل بودند. بیشترین پینه جنین‌زا در B5 حاوی دو میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D تشکیل شد که بعد از گذشت هشت هفته و واکشت در فاز ظهور جنین (رئالیزاسیون)، جنین‌های رویشی ظاهر شدند. در محیط‌های کشت بدون اکسین و همچنین در محیط کشت NL، جنین رویشی تشکیل نشد. بعد از واکشت جنین‌ها در محیط B5 حاوی یک میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و دو میلی‌گرم کنیتین، رشد ریشه‌ها بیشتر شد. به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی، پینه ‌زایی و جنین‌زایی رویشی تره ایرانی در B5 مایع دارای دو میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد پینه جنین‌زا در دانهال‌ها به دست آمد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله کوتاه ژنتیک

45. بررسی سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی در برخی ژنوتیپ های اسپرس زراعی (Onbrychis sativa)

محسن فرشادفر؛ هومن شیروانی؛ زهرا بقایی فر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آبان 1399

چکیده

  تنوع ژنتیکی 13 ژنوتیپ مختلف اسپرس زراعی (Onbrychis sativa) با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی سیتوژنتیکی، با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها بر اساس صفات کاریوتیپی مشاهده گردید. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ‌ها، آماره‌های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم ...  بیشتر تنوع ژنتیکی 13 ژنوتیپ مختلف اسپرس زراعی (Onbrychis sativa) با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی سیتوژنتیکی، با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها بر اساس صفات کاریوتیپی مشاهده گردید. به منظور تعیین میزان تقارن کاریوتیپی ژنوتیپ‌ها، آماره‌های ضریب تغییرات (CV) و درصد کل فرم (T.F%) محاسبه شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ البرز-18 دارای متقارن‌ترین کاریوتیپ و ژنوتیپ بناب-20247 دارای نامتقارن‌ترین کاریوتیپ می باشد. با استفاده از اطلاعات کاریوتیپی تجزیه کلاستر انجام شد که در نتیجه ژنوتیپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. در بررسی مزرعه‌ای، صفات مورفولوژیکی مانند ارتفاع، تعداد ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، وزن تر و خشک، زمان گلدهی اندازه‌گیری شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه چین و دو تکرار انجام شد. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنی‌داری برای اثرات متقابل چین و ژنوتیپ تنها در صفت تعداد ساقه فرعی وجود دارد. تجزیه کلاستر برای صفات زراعی نشان داد که ژنوتیپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. نتایج نشان داد ژنوتیپ بیجار-624 بر اساس صفات مورفولوژیکی خصوصا عملکرد و پارامترهای سیتوژنتیکی با سایر ژنوتیپ‌ها بیشترین فاصله ژنتیکی را داشت، که می‌توان از این ژنوتیپ در آزمایشات تلاقی پروژه‌های اصلاحی برای انتقال صفات مؤثر استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

46. تاثیر تیمارهای مختلف بر شکست خواب و شاخص‌های جوانه‌‌‌زنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان

اسماعیل شیدای کرکج؛ مینا امانی؛ مهدی یونسی حمزه خانلو؛ اسفندیار جهانتاب

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آبان 1399

چکیده

  گیاه شیرین‌بیان به دلیل داشتن برخی ترکیبات نظیر اسید گلیسیریزیک طبیعی در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شاخص‌های مختلف جوانه‌زنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان انجام شد. تیمارهای آب جوش، نگهداری بذر در گرما و سرما، بدون تیمار (شاهد) و کشت در خاک با 5 تکرار ...  بیشتر گیاه شیرین‌بیان به دلیل داشتن برخی ترکیبات نظیر اسید گلیسیریزیک طبیعی در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شاخص‌های مختلف جوانه‌زنی بذر گونه دارویی شیرین‌بیان انجام شد. تیمارهای آب جوش، نگهداری بذر در گرما و سرما، بدون تیمار (شاهد) و کشت در خاک با 5 تکرار بر روی بذور شیرین بیان اعمال شد و طی روزهای مختلف تعداد بذور جوانه‌زده تا رسیدن به یک میزان ثابت، شمارش شدند. در نهایت طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه‌زنی بذر، شاخص بنیه بذر و ضریب آلومتری برای تیمارهای مختلف محاسبه گردید. همچنین ضریب آلومتری مشخص نمود که ساقه‌چه و ریشه‌چه بذور کشت شده در خاک در حالت توازن رشدی قرار دارند. در تیمار نگهداری بذر در آب جوش، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر و ضریب آلومتری بیشترین مقدار و میانگین زمان جوانه‌زنی بذر کمترین میزان را داشتند. نتایج تیمار آب داغ حاکی از آن بود که بیش از 40 درصد بذرها جوانه زدند و در مقایسه با سایر تیمارها در رتبه نخست قرار گرفت. تیمارهای سرمادهی در فریزر و گرمادهی در آون در مقایسه با تیمار شاهد تاثیری بر میزان شاخص‌های جوانه‌زنی بذر نداشت. بنابراین به طور کلی می‌توان عنوان کرد، وجود خاک سبب ریشه‌ زایی و رشد گیاهچه بهتری نسبت به سایر تیمارها شده است و تیمار جوشاندن بذور در آب به مدت پنج دقیقه به واسطه نرم‌کردن پوسته می‌تواند عملکرد شاخص‌های جوانه‌زنی بذر را تا حدود زیادی بهبود بخشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

47. رشد و تکثیر شاخساره و برخی پارامترهای بیوشیمیایی گیاه استویا در شرایط کشت درون شیشه‌ای تحت تأثیر الیسیتورهای زیستی و غیر زیستی

دیاکو رسولی؛ بهرام ملکی؛ حسین جعفری؛ ندا زند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آبان 1399

چکیده

  به منظور بررسی رشدوهمچنین اندازه‌گیری برخی مؤلفه‌های بیوشیمیایی استویا تحت تأثیرالیسیتورهای زیستی وغیر زیستی درشرایط کشت بافت دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر همین اساس، ابتدا اثر دو نوع سایتوکینین Kin و BAP به منظورانتخاب غلظت بهینه به عنوان پروتکل تکثیر گیاه استویا و سپس اثر الیسیتورهای کیتوزان، متیل ...  بیشتر به منظور بررسی رشدوهمچنین اندازه‌گیری برخی مؤلفه‌های بیوشیمیایی استویا تحت تأثیرالیسیتورهای زیستی وغیر زیستی درشرایط کشت بافت دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر همین اساس، ابتدا اثر دو نوع سایتوکینین Kin و BAP به منظورانتخاب غلظت بهینه به عنوان پروتکل تکثیر گیاه استویا و سپس اثر الیسیتورهای کیتوزان، متیل جاسمونات و عصاره مخمر در چهار غلظت بر افزایش رشد گیاه و همچنین پارامترهای بیوشیمیایی گیاه استویا در شرایط کشت بافت انجام گرفت. نتایج آزمایش اولیه نشان داد که غلظت 2 میلی‌گرم بر لیتر BAP جهت پرآوری شاخساره به عنوان غلظت بهینه باعث بیشترین رشد طول و تعداد شاخساره شد، بنابراین این غلظت به محیط کشت پایه اضافه گردید. اثر الیسیتورهای مختلف افزایش معنی‌داری بر طول و تعداد شاخه نشان دادند، به طوری‌که بیشترین طول و تعداد شاخه در غلظت 200 میلی‌گرم بر لیتر کیتوزان بود که به نسبت شاهد به ترتیب 70 و 95 درصد افزایش داشت. اثر الیسیتورها بر پارامترهای بیوشیمیایی نشان داد که به غیر از کربوهیدرات، اثر افزایشی به نسبت شاهد نداشتند، به طوری که محتوای آب و همچنین کلروفیل گیاه با افزایش غلظت الیسیتورها کاهش بیشتری را نشان داد. میزان کربوهیدرات کل تحت تأثیر غلظتهای کیتوزان 200، متیل جاسمونات 100 و عصاره مخمر 50 میلیگرم بر لیتر به طور معنیداری به نسبت تیمار شاهد افزایش داشت. به طور کلی مشخص شد که این تحقیق می‌تواند به عنوان یک پروتکل مناسب جهت تولید انبوه گیاه استویا به عنوان یک گیاه اقتصادی مهم در شرایط کشت بافت مورد استفاده قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

48. تعیین آستانه تحمل به شوری توده‌های مختلف شنبلیله (Trigonella Foenum-graecum L) در مرحله جوانه‌زنی با استفاده از مدل‌های تجربی

محمد حسین بناکار؛ حمزه امیری؛ غلامحسن رنجبر؛ محمد‌رضا سرافراز اردکانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1399

چکیده

  این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر و ارزیابی مدل‌های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی‌ریزی و مشهدی، در پتری دیش‌ قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده ...  بیشتر این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر و ارزیابی مدل‌های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی‌ریزی و مشهدی، در پتری دیش‌ قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که افزایش شوری تا dS/m6 بر جوانه‌زنی بذور تاثیری نداشت، لیکن در شوری‌های بالاتر، درصد جوانه‌زنی به تدریج شروع به کاهش کرد. اعمال شوری 24 و dS/m27، جوانه‌زنی بذور را به ترتیب 8/29 و 81/80 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. سرعت جوانه‌زنی بذور نیز با اعمال تنش شوری کاهش یافت. این کاهش برای توده‌های اردستانی و نی‌ریزی تا dS/m3 و برای توده‎های اصفهانی، هندی و مشهدی تا dS/m6 معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که سطوح پایین شوری موجب افزایش طول دانه‌رست، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر گردید. بر اساس مدل خطی، حد آستانه تحمل به شوری شنبلیله dS/m83/21 با شیب کاهش09/17درصد بود. علیرغم اینکه توده اصفهانی حد آستانه تحمل به شوری پایین‌تری (dS/m32/20) داشت، دارای کمترین مقدار شیب کاهش (37/10 درصد) نیز بود. بر اساس مدل‌های غیر خطی بیشترین شوری که در آن بذور به مقدار 50 درصد جوانه ‌زدند از توده اصفهانی (dS/m81/25) حاصل گردید. بنابراین، مطابق با نتایج حاصله و نیز شاخص تحمل به شوری، تود‌ه اصفهانی می‌تواند به عنوان متحمل‌ترین توده‌ به شوری معرفی گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

49. تاثیر اٌسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی بذرهای هفت گونه L. Allium در شرایط تنش خشکی

افسون رحمانپور؛ آتوسا وزیری؛ پروین صالحی شانجانی؛ مینا ربیعی؛ یونس عصری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1399

چکیده

  در اغلب گیاهان تنش خشکی موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه و کاهش درصد جوانه‌زنی می‌گردد. در پژوهش حاضر اثر اٌسموپرایمینگ با غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذرهای هفت گونه L. Allium، شامل A. cristophii Trautv.، A. giganteum Regel ، A. longisepalum Bertol، A. pseudobodeanum R.M. Fritsch & Matin، A. stipitatum Boiss.،M.B. ...  بیشتر در اغلب گیاهان تنش خشکی موجب اختلال در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه و کاهش درصد جوانه‌زنی می‌گردد. در پژوهش حاضر اثر اٌسموپرایمینگ با غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذرهای هفت گونه L. Allium، شامل A. cristophii Trautv.، A. giganteum Regel ، A. longisepalum Bertol، A. pseudobodeanum R.M. Fritsch & Matin، A. stipitatum Boiss.،M.B. A. rubellum،M.POP. & Vved. A. vavilovii بررسی گردید. آنالیز آماری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ با غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول 6000 (6/0-، 9/0-، 2/1- مگاپاسکال و شاهد) در دمای °C5 انجام شد. نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت پلی‌اتیلن‌گلیکول، شاخص‌های جوانه‌زنی افزایش می‌یابد. موثرترین غلظت پلی‌اتیلن‌گلیکول برای بهبود جوانه‌زنی و قدرت زنده‌مانی گیاه‌چه‌ها در گونه‌های A. pseudobodeanum، A. vavilovii، A. cristophii، A. stipitatum، MPa2/1-، در A. giganteum، MPa9/0- بود. در حالی‌که در دو گونه A. rubellum و A. longisepalum تیمار شاهد بهترین ویژگی جوانه‌زنی را نشان داد. نتایج تجزیه خوشه‌ای، هفت گونه‌‌‌‌‌‌ Allium را در پنج گروه قرار داد. به‌طوری که A. pseudobodeanum با بیشترین بهبود جوانه‌زنی و قدرت زنده‌مانی در غلظت بالای پلی‌اتیلن‌گلیکول از سایر گونه‌ها جدا گردید. با توجه به اینکه این گونه‌ها از نظر زراعی، دارویی و زینتی دارای ارزش زیادی هستند، نتایج حاصل از این پژوهش در اصلاح و تولید واریته‌های مناسب در زمینه‌های مختلف کاربرد دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

50. مطالعه فلورستیک نواحی جزر و مدی سواحل استان بوشهر

فاطمه غلامیان؛ کهزاد سرطاوی؛ جلوه سهرابی پور؛ رضا ربیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1399

چکیده

  820 کیلومتر از ساحل شمالی خلیج‌فارس اغلب صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و رسوبی است که بستری مناسب برای استقرار گروه‌های متنوعی از گیاهان دریازی، اعم از میکروجلبک، ماکروجلبک و تراکئو فیتا می‌باشد و هم‌جوار با 7 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر است. گیاهان دریازی نه‌تنها از نظر اقتصادی بعنوان غذا و علوفه بلکه از نظر دارویی، صنعتی و داروسازی ...  بیشتر 820 کیلومتر از ساحل شمالی خلیج‌فارس اغلب صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و رسوبی است که بستری مناسب برای استقرار گروه‌های متنوعی از گیاهان دریازی، اعم از میکروجلبک، ماکروجلبک و تراکئو فیتا می‌باشد و هم‌جوار با 7 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر است. گیاهان دریازی نه‌تنها از نظر اقتصادی بعنوان غذا و علوفه بلکه از نظر دارویی، صنعتی و داروسازی نیز حائز اهمیت هستند. نمونه‌برداری از گیاهان دریازی نوار ساحلی، از مرحله رویشی تا تولیدمثلی، به‌مدت پنج سال و به‌صورت فصلی انجام شد. بخشی از هر نمونه جمع‌آوری‌شده جلبک و علف دریایی در محلول 4‌% فرمالدئید-آب دریا در ظروف شیشه‌ای نگهداری شد و از بخش دیگر آن، نمونه‌ هرباریومی تهیه شد. شناسایی تراکئوفیتا و جلبک‌ها بر اساس صفات مورفولوژیکی در مرحله رویشی و زایشی و با استفاده از منابع مختلف انجام شد. در این تحقیق، در مجموع 45 تیره گیاه دریازی شناسایی‌ شد. نمونه‌های شناسایی‌شده شامل 40 تیره ماکروجلبک با 146 گونه از 71 جنس، 2 تیره میکروجلبک با 4 گونه از 4 جنس و 3 تیره متعلق به گیاهان آوندی (تراکئوفیتا) با 3 جنس و 3 گونه بودند. از بین ماکروجلبک‌های شناسایی‌شده، ماکروجلبک‌های سبز با 34 گونه، دارای کمترین و ماکروجلبک‌های قرمز با 73 گونه دارای بیشترین غنای گونه‌ای بودند. حداکثر و حداقل تنوع گونه‌ای متعلق به تیره‌های سارگاسه از ماکروجلبک‌های قرمز با 23 گونه و کلادوفوراسه از ماکروجلبک‌های سبز با 12 گونه بود. به‌طورکلی هدف از اجرای این پروژه، مطالعه فلورستیک دریایی و تدوین مرجعی منسجم از گیاهان دریازی مستقر در نواحی جزر و مدی سواحل استان بوشهر بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

51. بررسی اثر همزمان نمک های کلریدسدیم و کلریدکلسیم بر صفات رشدی و بیوشیمیایی "گلابی" درگزی در شرایط درون شیشه ای

فاطمه ظفری؛ علیرضا نوروزی؛ پرویز الماسی؛ پرویز الماسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1399

چکیده

  شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد محصولات کشاورزی است. افزایش غلظت نمک سبب عدم توازن یونی در سلول‌ها و در نتیجه سمیت یونی و تنش اسمزی می‌شود. استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای مطالعه و انتخاب گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، خشکی و سایر تنش‌ها متداول است، زیرا کنترل بیشتری نسبت به شرایط بیرون وجود دارد. این مطالعه به منظور ...  بیشتر شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد محصولات کشاورزی است. افزایش غلظت نمک سبب عدم توازن یونی در سلول‌ها و در نتیجه سمیت یونی و تنش اسمزی می‌شود. استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای مطالعه و انتخاب گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، خشکی و سایر تنش‌ها متداول است، زیرا کنترل بیشتری نسبت به شرایط بیرون وجود دارد. این مطالعه به منظور ارزیابی واکنش‌های رشدی و بیوشیمیایی گلابی رقم "درگزی" به سطوح مختلف تنش شوری انجام شده است.آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای کلرید کلسیم (سه سطح 0، 5 و 10 میلی‌مولار) و کلرید سدیم (پنج سطح 0، 40، 80، 120 و 160 میلی‌مولار) که به صورت برهم‌کنش دو نمک در محیط کشت موراشیک و اسکوگ با شش تکرار انجام گردید. پارامترهای رشد (شامل وزن تر، وزن خشک، طول شاخه، تعداد برگ و تعداد جوانه های جدید) و نیز مقدار پروتئین، فعالیت آنزیم کاتالاز، پرولین و قندهای محلول اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری وزن تر کاهش یافت در حالی‌ که وزن خشک در تیمار 40 میلی مولار NaCl +پنج میلی‌مولار CaCl2 بالاترین مقدار را داشت، که احتمالاً نشان دهنده نقش کلسیم در کاهش اثرات منفی شوری است. پروتئین و قندهای محلول در تمامی غلظت های NaCl بعلاوه پنج میلی مولار CaCl2 بالاتر از غلظت 10 میلی مولار آن بود. بالاترین غلظت پرولین در تیمار 160 میلی مولار NaCl + پنج میلی مولار CaCl2 بدست آمد. بالاترین قند محلول در تیمار 120 میلی‌مولار NaCl + پنج میلی مولار CaCl2 حاصل شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

52. تاثیر سیلیکون و نانودی اکسید سیلیکون بر فاکتورهای رشدی، میزان اسمولیت ها و محتوای یونی گیاه زعفران(Crocus Sativus L.) تحت تنش شوری

مریم عاصمه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1399

چکیده

  زعفران با نام عمومی (Saffron) و نام علمی (Crocus sativus L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که همواره مورد توجه بوده و عملکرد آن به عوامل مختلفی وابسته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر گیاه زعفران و نقش محلول‌پاشی سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون در کاهش اثر شوری بود. برای این منظور گیاهان زعفران با سطوح مختلف شوری (0، 75 و 150 میلی‌مولار ...  بیشتر زعفران با نام عمومی (Saffron) و نام علمی (Crocus sativus L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که همواره مورد توجه بوده و عملکرد آن به عوامل مختلفی وابسته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر گیاه زعفران و نقش محلول‌پاشی سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون در کاهش اثر شوری بود. برای این منظور گیاهان زعفران با سطوح مختلف شوری (0، 75 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) و سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون (5/0 و 1 میلی‌مولار) در 4 تکرار به مدت 3 ماه تیمار شدند. بعد از برداشت متغییرهای رشدی و بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شوری موجب کاهش طول و وزن خشک اندام هوایی و زیرزمینی، میزان پتاسیم، نسبت K+/Na+ و RWC شد. علاوه‌بر این، شوری مرگ سلولی، میزان پرولین و گلایسین بتایین، محتوای یون‌های سدیم و کلر را در گیاهان تحت تیمار افزایش داد. اعمال سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون موجب بهبود فاکتورهای رشدی، میزان پتاسیم، نسبت K+/Na+ و RWC شد. نتایج همچنین نشان داد که اعمال سیلیکون و نانو سیلیکون موجب کاهش اسمولیت‌های سازگار و یون‌های سدیم و کلر شد. می‌توان نتیجه گرفت که سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون، به‌ویژه نانو ذره دی‌اکسید سیلیکون، توانایی کاهش سمیت حاصل از تنش شوری را در زعفران دارند و می‌توانند در افزایش مقاومت گیاهان زعفران در برابر تنش شوری نقش مهمی داشته باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

53. معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل شیراز

سید مسعود سلیمان پور؛ احمد حاتمی؛ غلامرضا قهاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آذر 1399

چکیده

  مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد ...  بیشتر مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد تعداد 127 گونه گیاهی متعلق به 34 خانواده و 102 جنس در این حوزه آبخیز وجود دارند. خانواده Asteraceae با 24 گونه، خانواده Fabaceae با 17 گونه و خانواده Poaceae با 15 گونه، به ترتیب در رده های اول تا سوم قرار دارند. از نظر شکل زیستی، 48 گونه تروفیت، 34 گونه همی کریپتوفیت، 18 گونه کامفیت، 14 گونه ژئوفیت و 13 گونه فانروفیت شناسایی شدند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهان مستقر در این حوزه آبخیز نیز نشان داد 122 گونه گیاهی که معادل 96/07 درصد از کل گونه ها می باشند به صورت تک ناحیه ای یا چند ناحیه ای در ناحیه رویشی ایرانی- تورانی استقرار دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی سلولی و مولکولی

54. نشانگرهای RAPD وسیله‌ای برای مشخص کردن روابط ژنتیکی گیاه چای در ایران

کوروش فلک‌رو؛ شاهین جهانگیرزاده خیاوی؛ مهران غلامی؛ سیاوش پور عزیزیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

چکیده

  یکی از مهمترین محصولات شمال ایران که امروزه بسیاری از آنها در معرض از بین رفتن قرار دارند چای (Camellia sinensis) می‌باشد. در این بررسی تعداد 60 اکسشن با استفاده از 24 نشانگر RAPD بررسی شدند. نشانگرهای مورد استفاده 219 نوار تکثیر نمود که 28/81 % آنها چندشکلی نشان دادند. میزان محتوای اطلاعات چند شکلی برای تمام نشانگرها از 29/0 الی 50/0 محاسبه شد. میزان محتوای ...  بیشتر یکی از مهمترین محصولات شمال ایران که امروزه بسیاری از آنها در معرض از بین رفتن قرار دارند چای (Camellia sinensis) می‌باشد. در این بررسی تعداد 60 اکسشن با استفاده از 24 نشانگر RAPD بررسی شدند. نشانگرهای مورد استفاده 219 نوار تکثیر نمود که 28/81 % آنها چندشکلی نشان دادند. میزان محتوای اطلاعات چند شکلی برای تمام نشانگرها از 29/0 الی 50/0 محاسبه شد. میزان محتوای اطلاعات چند شکلی کل نشانگرها نیز 49/0 محاسبه شد که نشان از کارایی بالای نشانگرهای بکار رفته جهت بررسی موجود دارد. ماتریس تشابه تشکیل شده بر اسلاس ضریب جاکارد مابین اکسشن‌های مورد مطالعه 43/0-94/0 با میزان متوسط 65/0 بود. بر اساس تجزیه کلاستر نمونه‌ها در تشابه 61/0 به سه گروه تقسیم شدند که گروه دوم خود در تشابه 65/0 به سه زیرگروه تفکیک شد. نکته قابل اهمیت در این تجزیه کلاستر عدم پیروی نمونه‌ها از الگوی جغرافیایی است. در تجزیه بای‌پلات نیز نتایج مشابهی مشاهد شد. در بررسی میزان تشابه و فاصله ژنتیکی جمعیت‌های مورد بررسی مشخص گردید که دامنه تشابه ژنتیکی مابین جمعیت‌های چای ایران 919/0-950/0 می‌باشد که نتیجه این اعداد بیان می‌دارد تشابه ژنتیکی بالایی مابین جمعیت‌ها وجود دارد. بطور کلی نتایج بدست آمده از این بررسی بیان نمودند که زمانی که نمونه‌ها بصورت مستقیم با یکدیگر مقایسه می‌گردند تنوع بالایی را نشان می‌دهند اما زمانی که بصورت جمعیتی آنها را بررسی نماییم، مشخص می‌گردد که تنوع مابین جمعیت‌ها کم است که دلیل آن به نحوه تکثیر و گرده افشانی آزاد بوته‌های چای و تعداد بوته‌های اولیه وارد شده باز می‌گردد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

55. پاسخ‌های بیوشیمیایی گیاه شمعدانی عطری Pelargonium graveolens L′ ‌‌Her تحت تنش پرتو فرابنفش درشرایط درشیشه

مرجان آذرافشان؛ مریم پیوندی؛ حسین عباسپور؛ زهرا نورمحمدی؛ اجمد مجد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

چکیده

  گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه اثر تابش پرتو فرابنفش با شدت‌های متفاوت (وات بر متر مربع 38 /0و 26/0، 12/0، 0) بر روی این گیاه در محیط کشت بافت بررسی شد. میزان فنل کل، فلاونوئید, آنتوسیانین، رنگیزه‌های فتوسنتزی، کربوهیدرات-ها، پروتئین و فعالیت ...  بیشتر گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه اثر تابش پرتو فرابنفش با شدت‌های متفاوت (وات بر متر مربع 38 /0و 26/0، 12/0، 0) بر روی این گیاه در محیط کشت بافت بررسی شد. میزان فنل کل، فلاونوئید, آنتوسیانین، رنگیزه‌های فتوسنتزی، کربوهیدرات-ها، پروتئین و فعالیت آنزیم‌های فنیل آلانین آمونیا لیاز، کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز سنجش شدند. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی با استفاده از 2‌و2- دیفنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تابش پرتو UV-B ، میانگین پروتئین کل و کلروفیل‌های a و b در شدت‌های بالای پرتو فرابنفش کاهش یافته و مقدار کاروتنوئید افزایش معنی‌داری (05/0 (P≤داشته است. میانگین فنل کل، فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌های برگ گیاهان تحت تیمار افزایش معنی داری در سطح(05/0 (P≤ نشان دادند. همچنین با افزایش شدت تابش، میانگین IC50 عصاره متانولی کاهش یافت. الگوی کاهش IC50 با روند افزایش میانگین فنل‌ها همخوانی داشت. نتایج حاضر نشان می‌دهد گیاه شمعدانی در پاسخ به تنش UV-B توان آنتی اکسیدانی خود را با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان وافزایش انواع فنل‌ها بالا برده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

56. عوامل مؤثر بر کارایی اگروباکتریوم رایزوژنز در القای ریشه‌های مویین تراریخت و ارزیابی تولید والرنیک اسید در ریشه‌مویین گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.)

ناصر زارع؛ ویدا مدنی؛ اصلان جمالی؛ رسول اصغری زکریا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

چکیده

  کشت ریشه‌های مویین به دلیل پایداری ژنتیکی و بیولوژیکی بالا و قابلیت رشد سریع و تولید متابولیت‌های ثانویه در زمان کوتاه و بدون نیاز به هورمون‌های گیاهی، راهکار مؤثری را برای تولید متابولیت های ثانویه گیاهی فراهم نموده است. در این تحقیق تأثیر عوامل مختلف شامل نوع سویه اگروباکتریوم (شاملA4 ، 15834 و 2656)، نوع ریزنمونه (برگ و دمبرگ)، شرایط ...  بیشتر کشت ریشه‌های مویین به دلیل پایداری ژنتیکی و بیولوژیکی بالا و قابلیت رشد سریع و تولید متابولیت‌های ثانویه در زمان کوتاه و بدون نیاز به هورمون‌های گیاهی، راهکار مؤثری را برای تولید متابولیت های ثانویه گیاهی فراهم نموده است. در این تحقیق تأثیر عوامل مختلف شامل نوع سویه اگروباکتریوم (شاملA4 ، 15834 و 2656)، نوع ریزنمونه (برگ و دمبرگ)، شرایط تلقیح (مدت زمان تلقیح (10 و 15 دقیقه) و هم‌کشتی (48 و 72 ساعت) و حضور و عدم حضور استوسرینگون) و همچنین غلظت ترکیبات معدنی محیط‌کشت ( MS و MS2/1) در القاء و تولید ریشه‌های مویین سنبل‌الطیب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در بین سویه‌های باکتری، سویه A4 بیشترین درصد ریشه‌زایی مویین و تعداد ریشه مویین در هر ریزنمونه را داشت. همچنین ریزنمونه برگ نیز در مقایسه با ریزنمونه دمبرگ درصد ریشه‌زایی و تعداد ریشه در هر ریزنمونه بیشتری را دارا بود. ارزیابی شرایط تلقیح مختلف نشان داد که بیشترین درصد ریشه‌زایی مویین در تیمار 10 دقیقه تلقیح ریزنمونه و 72 ساعت هم‌کشتی و بیشترین تعداد ریشه‌مویین در هر ریزنمونه نیز در تیمار 10 دقیقه تلقیح ریزنمونه و 72 ساعت هم‌کشتی به همراه 100 میکرومولار استوسرینگون بدست آمد. همچنین، محیط کشت MS 2/1 از نظر درصد و تعداد ریشه‌مویین در هر ریزنمونه در مقایسه با محیط کشت MS از کارایی بالاتری برخوردار بود. نتایج HPLC نشان داد که والرنیک اسید با مقدار 77/3 میلی‌گرم برلیتر در کشت‌های ریشه‌مویین سنبل‌الطیب تولید و تجمع می‌یابد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

57. تاثیر نانو ذرات سیلیسیم دی اکسید (SiO2 NPs) بر میزان ترکیبات پلی فنولی و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه‌های موئین بذرالبنج مشبک و کوتاه

احد هدایتی؛ بهمن حسینی؛ رامین ملکی؛ خاویر پالازون

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 آذر 1399

چکیده

  نانوذرات به عنوان گروهی جدیدی از محرک‌ها برای تولید متابولیت‌های با ارزش استفاده می‌شوند. این مطالعه، تاثیر نانو ذرات سیلیسیم دی‌اکسید بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی ریشه‌های موئین دو گونه بذرالبنج مشبک و کوتاه مطالعه شد. ریشه‌های موئین از تلقیح ریزنمونه‌های کوتیلدون (در گونه مشبک) و برگ (در گونه کوتاه) با باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز ...  بیشتر نانوذرات به عنوان گروهی جدیدی از محرک‌ها برای تولید متابولیت‌های با ارزش استفاده می‌شوند. این مطالعه، تاثیر نانو ذرات سیلیسیم دی‌اکسید بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی ریشه‌های موئین دو گونه بذرالبنج مشبک و کوتاه مطالعه شد. ریشه‌های موئین از تلقیح ریزنمونه‌های کوتیلدون (در گونه مشبک) و برگ (در گونه کوتاه) با باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز تولید شد. سپس تاثیر غلظت‌های مختلف نانو ذرات سیلیسیم دی اکسید (0، 25، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر) و مدت زمان تیمار ( 24 و 48 ساعت) بر میزان وزن تر، ظرفیت آنتی اکسیدانی و برخی ترکیبات پلی فنولی در ریشه‌های موئین دو گونه بذرالبنج مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر وزن تر (48/10 گرم) در ریشه‌های موئین تیمار شده با 25 میلی‌گرم بر لیتر محرک و مدت زمان تیمار 48 ساعت در گونه کوتاه بدست آمد. بیشترین میزان DPPH (05/18 درصد) و FRAP (mmol Fe+2 g-1 FW 26/6) به ترتیب در گونه مشبک تیمار شده با 25 و 200 میلی‌گرم بر لیتر محرک و مدت زمان تیمار 48 و 24 ساعت مشاهده گردید. حداکثر میزان ترکیب با ارزش رزمارینیک اسید (02/9 میکرو گرم بر گرم وزن تر) در گونه مشبک تیمار شده با 25 میلی‌گرم بر لیتر محرک و مدت زمان تیمار 48 ساعت مشاهده گردید، در حالی که این ترکیب در ریشه‌های موئین گونه کوتاه شناسایی نگردید. نتایج مشخص کرد که نانو ذرات سیلیسیم دی اکسید می‌تواند به عنوان یک محرک جهت افزایش برخی ترکیبات پلی فنولی و ظرفیت آنتی اکسیدانی در ریشه‌های موئین بذرالبنج مشبک و کوتاه استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

58. ارزیابی بیوانفورماتیکی موجودات تراریخته برای پتانسیل آلرژی زایی

عباس سعیدی؛ زهره حاجی برات؛ زهرا حاجی برات؛ مسعود توحیدفر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 دی 1399

چکیده

  یکی از مراحل ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته پتانسیل آلرژی زا بودن آن است. بدین منظور بررسی آلرژی‌زا بودن پروتئین‌های تولید شده توسط این محصولات با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی، امری ضروری تلقی می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی بیوانفورماتیکی شش پروتئین مهم محصولات تراریخته از سه پایگاه داده آلرژنها ( Allergenonlineو ...  بیشتر یکی از مراحل ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته پتانسیل آلرژی زا بودن آن است. بدین منظور بررسی آلرژی‌زا بودن پروتئین‌های تولید شده توسط این محصولات با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی، امری ضروری تلقی می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی بیوانفورماتیکی شش پروتئین مهم محصولات تراریخته از سه پایگاه داده آلرژنها ( Allergenonlineو SDAP وAllermatch ) استفاده شد. توالی‌های ورودی محصولات برای بررسی مشابهت با توالی کامل و آمینواسیدهای 80 تایی با شباهت بیشتر از 50 و 35 درصد بترتیب در پایگاه داده آلرژن مورد بررسی قرار گرفتند. از بین پروتئین‌های مورد مطالعه، کیتیناز و PRP که مصرف انسانی دارند شباهت بالایی با پروتئین‌های آلرژن نشان دادند. این پروتئین‌ها منشا گیاهی داشته و بطور طبیعی آلرژن محسوب می شوند. درحالی که پروتئین هورمون رشد (Growth Hormone-1)، Cry1AC (پروتئین کریستال دفع آفات)‌، CspB (پروتئین تحمل به خشکی ) و‌(Rpi-vnt1.2) شباهتی با پروتئین‌های آلرژن نشان ندادند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که ارزیابی آلرژی‌زا بودن و آنالیزهای بیشتر (بررسی کل پروتئین ها‌) قبل از تجاری سازی این محصولات لازم است تا ایمنی محصولات تراریخته تایید شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

59. تاثیر شوری بر جوانه زنی بذر وخصوصیات بیوشیمیائی گیاهچه های Salsola crassa

ناصر عباس پور؛ مریم مسیبی؛ نیر محمدخانی؛ فاطمه رحمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 دی 1399

چکیده

  crassa گیاهی بوته‌ای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسه‌ای اطراف دریاچه‌ی ارومیه می‌روید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: ماده‌ی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار می‌رود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحله‌ی جوانه‌زنی محسوب ...  بیشتر crassa گیاهی بوته‌ای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسه‌ای اطراف دریاچه‌ی ارومیه می‌روید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: ماده‌ی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار می‌رود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحله‌ی جوانه‌زنی محسوب می‌شود. بنابراین، در این مطالعه اثر سطوح مختلف شوری (0، 200، 400 و 600 میلی مولار) روی شاخص‌های جوانه‌زنی و محتوای فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، مالون دی آلدهید و پراکسیدهیدروژن گیاه Salsola crassa مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که محتوای فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین در اثر شوری افزایش پیدا کرد (P˂0.05). شوری، اثرات متفاوتی بر محتوای پراکسید هیدروژن داشت، به طوری که کمترین میزان پراکسید هیدروژن در شاهد و بیشترین آن در تیمار 400 میلی مولار مشاهده شد. تفاوت معنی داری در محتوای مالون دی آلدهید تیمار 600 میلی مولار در مقایسه با نمونه‌های کنترل دیده نشد. اما تیمارهای 200 و 400 میلی مولار نسبت به گیاهان شاهد از محتوای مالون دی آلدهید بالایی برخوردار بودند. با توجه به داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت که دانه رست‌ Salsola crassa ، دارای سیستم آنتی اکسیدانی قوی است که در شرایط شور، توانایی حذف گونه‌های فعال اکسیژن را دارد. همبستگی مثبت معنی‌داری (84/0P) بین محتوای پراکسیدهیدروژن و محتوای آنتوسیانین، فنول و فلاونوئید در دانه رست‌های سالسولا وجود داشت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

60. تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک

فاطمه اقایی؛ رئوف سید شریفی؛ حامد نریمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 بهمن 1399

چکیده

  ببه منظور بررسی تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک، آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد یا ...  بیشتر ببه منظور بررسی تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک، آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد یا شوری 72/1 دسی‌زیمنس بر متر و اعمال شوری‌های 40، 80 و 120 میلی‌مولار در خاک به ترتیب معادل 68/3، 37/7 و 06/11 دسی‌زیمنس بر متر) و کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی در هفت سطح (قارچ میکوریز، یونیکونازول، باکتری سودوموناس، میکوریز با سودوموناس، میکوریز با یونیکونازول، کاربرد میکوریز با یونیکونازول و سودوموناس و شاهد) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد تواًم میکوریز با سودوموناس و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری، فلورسانس بیشینه (17/82 %)، فلورسانس متغیر (5/287 %)، عملکرد کوانتومی (41/65 %)، شاخص کلروفیل (23/106 %)، میزان نیتروژن برگ (66/76 %) و محتوای آب نسبی برگ پرچم (76/101 %) را در مقایسه با شوری 120 میلی‌مولار خاک و عدم کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی افزایش داد. بیشترین هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل (Fo) در بالاترین سطح شوری بدست آمد. همچنین کاربرد توام میکوریز با سودوموناس و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری عملکرد تک بوته نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول و در بالاترین سطح از شوری خاک حدود 84/108 درصد افزایش داد. براساس نتایج این بررسی، به نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول می‌تواند در بهبود عملکرد گندم در شرایط شوری خاک پیشنهاد شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

61. پاسخ شاخساره‌های باززایی شده مورد معطر (Myrtus communis L.) به شوری در شرایط کشت درون شیشه

پیمان آقائی؛ سید علی حسینی تفرشی؛ محمد امین طغیانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 بهمن 1399

چکیده

  شوری یکی از مهمترین محدودیت‌های پیش روی رشد و پراکنش گیاهان خشکی است. این تنش با تحت تأثیر قرار دادن پتانسیل اسمزی محیط اطراف ریشه ضمن ایجاد سمیت برای گیاه، به کاهش رشد، تولید محصول و اختلال در جذب عناصر غذایی می‌انجامد. مورد معطر (Myrtus communis L.) درختچه ای زینتی- دارویی است که به سبب دارا بودن ترکیبات آروماتیک مفید، استفاده در طب سنتی ...  بیشتر شوری یکی از مهمترین محدودیت‌های پیش روی رشد و پراکنش گیاهان خشکی است. این تنش با تحت تأثیر قرار دادن پتانسیل اسمزی محیط اطراف ریشه ضمن ایجاد سمیت برای گیاه، به کاهش رشد، تولید محصول و اختلال در جذب عناصر غذایی می‌انجامد. مورد معطر (Myrtus communis L.) درختچه ای زینتی- دارویی است که به سبب دارا بودن ترکیبات آروماتیک مفید، استفاده در طب سنتی و استفاده در پروژه‌های مرمت اکوسیستم‌های طبیعی و فرسایش خاک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات محدودی در خصوص پاسخ‌های فیزیولوژی و مقاومتی این گیاه به تنش انجام پذیرفته که نتایج محدود موجود، تعمیم آن را روی تمامی جمعیت‌ها دشوار می‌سازد. در این تحقیق تلاش شد تا ضمن بررسی میزان باززایی و کمیت رشد گیاهچه‌های مورد معطر در شرایط کشت درون‌شیشه تحت 4 سطح شوری (0، 100، 150 و 250 میلی مولار NaCl)‌، برخی پاسخ‌های فیزیولوژی گیاه نظیر تغییرات محتوای رنگیزه‌ای و RWC، پایداری غشاهای سلولی، محتوای پرولین برگ، مقدار رادیکال‌های فعال اکسیژن، پارامترهای بیوشیمیایی و فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. نتایج مؤید آن بود که سطوح متوسط و شدید شوری (به ترتیب 150 و 250 میلی مولار NaCl) تاثیرات قابل ملاحظه-ای بر پارامترهای رشد و نموی، پایداری غشاء، میزان کربوهیدرات و آمیدها و نیز میزان کلروز و نکروز برگ داشته است. نتایج همچنین نشان داد که RWC، میزان کلروفیل و درصد شاخص مقاومت تنها در شوری شدید و میزان لیپید و پرولین، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و میزان ROS، در همه سطوح شوری تحت تأثیر قرار گرفتند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

62. مطالعه تاکسونومیکی هفت گونه از جنسVerbascum L. (Scrophulariaceae) بر اساس داده های مولکولی و ریخت‌شناسی در ایران

نیره اولنج؛ ثمینه نوری؛ فاطمه حیدری؛ زینب آقاشریعتمداری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 بهمن 1399

چکیده

  چکیده: به‌منظور ارزیابی سیستماتیکی بر‌پایه داده‌های ریخت‌شناسی کمی و کیفی، 15 جمعیت از هفت گونه‌ی جنس (Scrophulariaceae)Verbascum L. در ایران، انتخاب و بازسازی روابط خویشاوندی بر اساس داده‌های مولکولی (nrDNA ITS) انجام شد. نتایج ریخت‌شناسی، پلی‌مورفیسم بالایی را درون و بین جمعیت‌های هر گونه و بین گونه‌های این جنس نشان داد. داده‌های مولکولی نیز ...  بیشتر چکیده: به‌منظور ارزیابی سیستماتیکی بر‌پایه داده‌های ریخت‌شناسی کمی و کیفی، 15 جمعیت از هفت گونه‌ی جنس (Scrophulariaceae)Verbascum L. در ایران، انتخاب و بازسازی روابط خویشاوندی بر اساس داده‌های مولکولی (nrDNA ITS) انجام شد. نتایج ریخت‌شناسی، پلی‌مورفیسم بالایی را درون و بین جمعیت‌های هر گونه و بین گونه‌های این جنس نشان داد. داده‌های مولکولی نیز تنها توانست جدایی گونه‌های با پراکنش محدود را مشخص کند. حضور جمعیت های مختلف V. pseudodigitalis با دامنه پراکنش وسیع (استان کرمانشاه تا استان فارس) در قسمت های مختلف درخت فیلوژنی و ما بین سایر گونه‌های جنس نشان‌دهنده تغییر پذیری صفات و سازگاری گیاه با شرایط اکولوژیکی مختلف است. لازم به ذکر است که طبقه‌بندی‌هایی که تا‌کنون ارائه شده است، قادر به جداسازی گونه‌‌های این جنس از یکدیگر نبوده است، که علت این پدیده را می‌توان در فراوانی آنیوپلوئیدی، پلی‌پلوئیدی، درصد بالای پلی‌‌مورفیسم و دو‌رگ‌گیری گونه‌های جنس مورد مطالعه دانست. واژه‌های کلیدی: پلی‌مورفیسم، دو‌رگ‌گیری، ریخت‌شناسی، Verbascum L.,nrDNA ITS

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

63. ارزیابی اثر اسید هیومیک بر رشد و توان انباشت چمن اسپورت طی تنش کادمیوم

عادله علیخانی؛ مینا تقی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 بهمن 1399

چکیده

  با توجه به گسترش آلودگی‌های محیط زیستی، یافتن راه‌کاری مناسب جهت کاهش انباشت فلزات سنگین در کلان شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از گیاهان زینتی گزینه مناسبی برای جایگزینی کاشت محصولات زراعی خوراکی در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین می-باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محلول‌پاشی برگی اسید هیومیک (صفر، 250 و 500 میلی‌گرم ...  بیشتر با توجه به گسترش آلودگی‌های محیط زیستی، یافتن راه‌کاری مناسب جهت کاهش انباشت فلزات سنگین در کلان شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از گیاهان زینتی گزینه مناسبی برای جایگزینی کاشت محصولات زراعی خوراکی در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین می-باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محلول‌پاشی برگی اسید هیومیک (صفر، 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر) و غلظت‌های مختلف فلز کادمیم (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بر رشد و انباشت کادمیوم در چمن اسپورت به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی بود. نتایج نشان داد که کادمیم در غلظت 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم سبب کاهش ویژگی‌های رشدی می‌شود. در غلظت 250 میلی‌گرم بر لیتر اسید هیومیک، کاهش رشد اندام هوایی مشاهده شد. در مجموع کاربرد اسید هیومیک توانست در حضور غلظت‌های کادمیم، توان انباشت این فلز را نسبت به شاهد افزایش دهد به‌طوری‌که بیش‌ترین میزان انباشتگی کادمیم اندام‌های هوایی، در غلظت 50 میلی‌گرم کادمیم بر کیلوگرم خاک و کاربرد 500 میلی‌گرم بر لیتر اسید هومیک به‌دست آمد. این نتایج نشان داد که اسپری برگ اسید هومیک می‌تواند برای حذف کادمیوم از خاک در چمن اسپورت استفاده شود. محلول‌پاشی برگی با غلظت 500 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک بیشترین میزان تجمع کادمیم در اندام هوایی را از خاک با آلودگی 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم بدست آورد. با توجه به نتایج این آزمایش از آنجایی‌که میزان انباشت در ضایعات حاصل از سرزنی بیش‌تر از سایر اندام‌های دیگر بود، می‌توان از این نوع چمن در گیاه‌پالایی کادمیم در مناطق آلوده به این فلز توصیه کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

64. اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر القا و رشد کالوس در چهار رقم انگور با هدف استحصال رسوراترول

منصور غلامی؛ زهرا وصال طلب

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  بافت کالوس گیاهی قابلیت‌های متنوعی دارد از آن جمله می‌توان به کاربرد آن در تهیه کشت‌های تعلیق سلولی به منظور تولید متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات مفید طبیعی اشاره نمود. به منظور القای کالوس در ریزنمونه های چهار رقم انگور رجبی سفید شیراز، بی‌دانه قرمز، شاهانی و مکر قوچان از دو گروه ترکیب هورمونی 2،4- دی کلروفنوکسی استیک اسید (در سه ...  بیشتر بافت کالوس گیاهی قابلیت‌های متنوعی دارد از آن جمله می‌توان به کاربرد آن در تهیه کشت‌های تعلیق سلولی به منظور تولید متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات مفید طبیعی اشاره نمود. به منظور القای کالوس در ریزنمونه های چهار رقم انگور رجبی سفید شیراز، بی‌دانه قرمز، شاهانی و مکر قوچان از دو گروه ترکیب هورمونی 2،4- دی کلروفنوکسی استیک اسید (در سه سطح) به همراه بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید (در سه سطح) و به همراه کینتین استفاده شد. در اغلب ریزنمونه ها بیشترین درصد القا در سطح سه نفتالین استیک اسید مشاهده شد که تفاوت معنی داری با سطح دو نشان نداد. در بخش القا و پرآوری پاسخ ریزنمونه ها به سطوح مختلف تنظیم کننده های رشد گیاهی متفاوت و وابسته به رقم بود. غلظت 0.7 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید و 0.2 میلی گرم در لیتر کینتین به منظور استحصال کشت تعلیق سلولی انتخاب شد که با چندین واکشت با کیفیت مطلوب حاصل گردید. پس از یافتن غلظت و ترکیب مناسب هورمون در محیط کشت، هدف از این مطالعه بررسی تفاوت در توانایی تولید رسوراترول سلول های ارقام مختلف انگور در شرایط کشت تعلیق سلولی می‌باشد. بررسی محتوای رسوراترول سلول کشت های تعلیق سلولی نشان داد بیشترین محتوای ترنس رسوراترول مربوط به کشت تعلیق سلولی رقم رجبی سفید شیراز بود. از مهمترین دلایل تفاوت در محتوای رسوراترول در کشت سلولی انگور، تفاوت در ذخیره ژنتیکی ارقام معرفی شده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

65. ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia

نیره اولنج؛ نیره تنعمی؛ مریم کولیوند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد ...  بیشتر ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد T شکل می‌انجامد. درOnobrychis viciifolia کیسه‌رویانی از نوع پلی‌گونوم است. هسته‌های‌قطبی در نزدیکی دستگاه تخم‌زا هستند. تلفیق آنها سریع و قبل از لقاح است. بافت آندوسپرم دانه در ابتدا حالت سنوسیتیک دارد. پوسته دانه شامل لایه کوتیکول، ماکرواسکلرید و استئواسکلرید ضخیم است که در زیر آن لایه پارانشیمی با تجمع نشاسته بالا قرار دارد. در ناف دانه، لایه نردبانی دو‌لایه، اثر تراکئید و پارانشیم زیر نافی دیده می‌شود. تکوین بساک زمانی که گل‌ها خیلی کوچک هستند آغاز می‌شود.‌ بساک‌ها چهار کیسه گرده‌ای هستند و تکوین دیواره از نوع دولپه ای می باشند که متشکل از چهار لایه شامل: اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و تاپی ترشحی است. تکوین گرده‌ها در کیسه‌های گرده یک بساک همزمان است. دانه‌های گرده بالغ بیضی شکل و دو سلولی هستند .در زمان شکوفایی بساک ضخامت فیبری لایه مکانیکی افزایش می یابد. صفات رویان‌شناختی مورد بررسی در این گیاه دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با سایر گونه‌های مطالعه شده از این جنس و تیره است. مطالعه این صفات منجر به گسترش دانش تکوین و افزایش اطلاعات در زمینه رویان شناسی این گیاه شده و می تواند در حوزه بررسی‌های مقایسه‌ای راه گشا باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

66. بررسی تاثیر تیمار نانو کود آهن و کلات آهن در دو مرحله زیستی گیاه سالیکورنیا تحت تنش شوری

شهرام ریاحی نیا؛ زهرا دانایی پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزیستی در نواحی گرم و خشک ایران است. در این نواحی عدم تعادل تغذیه‌ای بدلیل تاثیر شوری بر دسترسی مواد مغذی در خاک و کاهش جذب مواد مغذی در گیاه رخ می‌دهد. در این مطالعه شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه در دو مرحله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکـرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور ...  بیشتر شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزیستی در نواحی گرم و خشک ایران است. در این نواحی عدم تعادل تغذیه‌ای بدلیل تاثیر شوری بر دسترسی مواد مغذی در خاک و کاهش جذب مواد مغذی در گیاه رخ می‌دهد. در این مطالعه شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه در دو مرحله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکـرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور اول شامل چهار سطح ۰، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۶۰۰ میلی‌مولار NaCl و فاکتور دوم تیمار نانوکود و کلات آهن بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری، سرعت و درصد جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، ارتفاع گیاهچه، شاخص ویگور و وزن ساقه‌چه کاهش یافتند. شوری در مرحله بعد نیز موجب کاهش رشد شد به طوری‌که بیش‌ترین کاهش در شوری ۶۰۰ میلی‌مولار در تعداد گره، وزن تر ریشه و وزن خشک اندام هوایی مشاهده شد. اعمال تیمار نانوکود آهن و کلات آهن جوانه‌زنی را بهبود بخشیدند و شاخص‌های رشدی سالیکورنیا را نسبت به شاهد به طور قابل توجهی افزایش دادند. کاربرد نانو کود آهن در شرایط تنش، رشد ریشه را نیز افزایش داد به طوری که بیش‌ترین مقدار نسبت ریشه به اندام هوایی (۷۳/۰) در تیمار نانوکود آهن در شوری ۶۰۰ میلی-مولار مشاهده شد. با مقایسه میانگین حجم ریشه و ارتفاع اندام هوایی بیش‌ترین مقدار برای نانوکود‌ آهن (به ترتیب ۴۸/۰ و ۲/۹) و کلات آهن (به ترتیب ۴۳/۰ و ۸/۸) بود که تفاوت معنی‌داری برای آن‌ها مشاهد نشد، بنابراین هر دو نوع کود آهن از نظر تعدیل اثرات شوری می‌توانند مفید باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

67. بهبود جوانه زنی بذر، اندام زایی و باززایی گیاه داروئی بارهنگ کبیرPlantago major در شرایط درون شیشه ای

سمانه راه آموز حقیقی؛ خدیجه باقری؛ علی شرفی؛ حسین دانافر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  جوانه‌زنی بذر بارهنگ کبیر(Plantago major) در شرایط خارج از فصل نیاز به پیش تیمار‌های خاص دارد. تأثیر پیش تیمارهای اسیدجیبرلیک، پتاسیم نیترات، سرما، نور و غلظت نمک محیط Murashige and Skoog medium (MS) بر جوانه-زنی بذر این گیاه بررسی شد. از شاخص تیمسون (Timson Index) برای تعیین نرخ جوانه‌زنی استفاده گردید. تاثیر غلظت‌های مختلف سیتوکینین‌های 6-آمینو پورین (BAP) ...  بیشتر جوانه‌زنی بذر بارهنگ کبیر(Plantago major) در شرایط خارج از فصل نیاز به پیش تیمار‌های خاص دارد. تأثیر پیش تیمارهای اسیدجیبرلیک، پتاسیم نیترات، سرما، نور و غلظت نمک محیط Murashige and Skoog medium (MS) بر جوانه-زنی بذر این گیاه بررسی شد. از شاخص تیمسون (Timson Index) برای تعیین نرخ جوانه‌زنی استفاده گردید. تاثیر غلظت‌های مختلف سیتوکینین‌های 6-آمینو پورین (BAP) و تیدیازورون (TDZ) در ترکیب با اکسین‌های آلفا-نفتالین اسید استیک (NAA)، 3-ایندول-3- استیک اسید (IAA) و اسید ایندول 3- بوتیریک (IBA) برای القاء کالوس و باززایی ریزنمونه‌های برگ، ساقه و ریشه مطالعه شد. یافته‌ها نشان داد که پیش تیمار سرما، نور روز و محیطMS کامل برای جوانه‌زنی بذور بارهنگ کبیر مناسب‌تر است. بیشترین درصد کالوس‌زایی (100 درصد) در اکثر ریز نمونه‌ها پدیدار گردید. بالاترین فراوانی باززایی(100 درصد) در ریزنمونه برگ در محیط MS حاوی 5/0: 1؛ 1: 5/1؛ 2: 5/1 و 1: 2 میلی‌گرم بر لیتر TDZ: IBA، در ریزنمونه ساقه 5/0: 2 میلی‌گرم بر لیتر BAP: NAA و در ریزنمونه ریشه در غلظت 5/1 میلی‌گرم بر لیتر BAP ،2/0: 5/1 ؛2/0: 2 و 2/0 : 3 میلی‌گرم بر لیتر TDZ: NAA و2:1؛ 2:2؛ 1: 3؛ 2: 3 TDZ: IBA مشاهده گردید. 67/41، 27 و20 تعداد شاخه به ترتیب در محیط حاوی 1:2 و 1:5/1 میلی‌گرم بر لیتر TDZ:IBA و 2/2:0 میلی‌گرم بر لیتر TDZ:NAA در ریزنمونه‌های برگ، ساقه و ریشه بدست آمد. گیاهچه‌های باززایی شده به محیط ریشه‌زایی حاوی غلظت 5/0 میلی‌گرم بر لیتر IBA منتقل و با نرخ بقای 80 درصد در گلخانه سازگاری یافتند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

68. بررسی رقابت و ویژگی های ساختاری گونه های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف (مطالعه موردی: جنگل‌های ناو اسالم)

رامین حسین زاده؛ جواد سوسنی؛ حامد نقوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری (آمیختگی، الگوی پراکنش مکانی و چیرگی) و رقابت (قطر و ارتفاع) گونه‌های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف جنگل، تعداد 10 قطعه‌ نمونه‌ی یک هکتاری به صورت تصادفی در مناطق حفاظت شده و کمتر تخریب‌یافته جنگل‌های ناو اسالم در استان گیلان برداشت شد. در هر قطعه اطلاعاتی شامل آزیموت و فاصله درختان نسبت ...  بیشتر به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری (آمیختگی، الگوی پراکنش مکانی و چیرگی) و رقابت (قطر و ارتفاع) گونه‌های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف جنگل، تعداد 10 قطعه‌ نمونه‌ی یک هکتاری به صورت تصادفی در مناطق حفاظت شده و کمتر تخریب‌یافته جنگل‌های ناو اسالم در استان گیلان برداشت شد. در هر قطعه اطلاعاتی شامل آزیموت و فاصله درختان نسبت به مبدأ، قطر برابر سینه، ارتفاع حداکثر و قطرهای تاج‌ تمام درختان اندازه‌گیری شد. سپس ارتفاع غالب توده مشخص و آشکوب‌بندی به سه دسته فوقانی، میانی و زیرین انجام شد. بر اساس نتایج از نظر آمیختگی گونه راش در همه آشکوب‌ها آمیختگی ناچیزی دارد در حالی که بلندمازو آمیختگی بالایی داشته و ممرز آمیختگی بیش از مقدار متوسط دارد که بیشترین مقدار آن در آشکوب فوقانی است. در رابطه با الگوی پراکنش، میانگین کل هر سه گونه بیانگر الگوی پراکنش کپه‌ای خفیف است؛ اما گونه‌های راش و ممرز در آشکوب فوقانی به الگوی منظم گرایش پیدا کرده‌اند. همچنین از آشکوب زیرین به آشکوب‌های بالا، چیرگی افزایش و رقابت کاهش یافته که از این نظر بلندمازو بیشترین چیرگی و کمترین رقابت را داشته است. با تشریح نتایج در آشکوب‌های مختلف اطلاعات بیشتری از ویژگی‌ها و تغییرات ساختاری گونه‌ها مشخص شد. از این‌رو توجه به این ویژگی‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات اجرایی مانند بهره‌برداری و عملیات پرورشی جنگل بسیار حائز اهمیت است تا مداخله بصورتی باشد که کمترین تغییرات در ساختار جنگل رخ دهد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

69. استفاده از توده های خودرو Asparagus officinalis در برنامه های اصلاحی مارچوبه

محمدابراهیم رنجبر نیاکی؛ زهرا قهرمانی؛ سید جواد موسوی زاده؛ طاهر برزگر؛ خوان خیل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  مهم ترین گونه تجاری مارچوبه A. officinalis است. برخی از توده‌های خودرو این گونه در ایران پراکنش دارند که در شرایط مختلف محیطی مانند خاک‌‌های شور و خشک و بازه وسیعی از ارتفاع و آب وهوا رشد می‌کنند. تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پرکاربرد در جهت معرفی صفات از گونه‌ها و توده‌های خودرو به ارقام تجاریست. اهداف کلی پژوهش حاضر بررسی امکان استفاده ...  بیشتر مهم ترین گونه تجاری مارچوبه A. officinalis است. برخی از توده‌های خودرو این گونه در ایران پراکنش دارند که در شرایط مختلف محیطی مانند خاک‌‌های شور و خشک و بازه وسیعی از ارتفاع و آب وهوا رشد می‌کنند. تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پرکاربرد در جهت معرفی صفات از گونه‌ها و توده‌های خودرو به ارقام تجاریست. اهداف کلی پژوهش حاضر بررسی امکان استفاده از توده‌های خودرو گونه A. officinalisدر برنامه‌های اصلاحی محصول مارچوبه و همچنین استفاده از نشانگرهای ملکولی به عنوان ابزاری ارزشمند و پرکاربرد در جهت تشخیص گیاهان هیبرد بودند. در این پژوهش، هیبریداسیون بین‌گونه‌ای موفق برای A. officinalis (2x) × A. persicus (2x) به کمک تلاقی دستی صورت پذیرفت. AG7 می‌تواند نشانگر ملکولی مناسب در جهت تشخیص گیاهان هیبرید بین‌گونه‌ای برای توده‌ خودرو A. officinalis (توده خودرو متعلق به استان کرمان) در روش گرده‌افشانی آزاد و همچنین تلاقی‌های کنترل شده باشد. آلل اختصاصی به طول bp187 به‌وسیله نشانگر AG8 در توده‌های خودرو A. officinalis شناسایی شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

70. پاسخ آنزیمی، ترکیبات موسیلاژ و اسیدهای چرب گیاه بالنگوی شهری به منابع شیمیایی و بیولوژیک نیتروژن در شرایط تنش شوری

نیلوفر باقری؛ علیرضا پیرزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می‌باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر ...  بیشتر بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می‌باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر به دو صورت محلول‌پاشی و بذرمال (تیمار بذرمال در زمان کاشت با بذور مخلوط شده و تیمار محلول‌پاشی در فاز رویشی اضافه گردید) و تیمار بدون کود به‌عنوان شاهد) و دو بستر خاک (غیر شور 91/0 و شور 70/6 دسی‌زیمنس بر متر) مرتب شدند. بیشترین میزان فعالیت‌های آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و محتوای فنل کل مربوط به گیاهان رشد کرده در خاک شور بدون تیمار کودی بود. کلیه ترکیبات موجود در موسیلاژ بالنگو در شرایط غیر شور بیشتر بود. تیمار بذرمال ازتوباکتر برای زایلوز، گلوکز و گالاکتوز، و تیمار اوره برای رامنوز بیشترین مقادیر را در شرایط غیرشور نشان دادند. کاربرد اوره برای تولید رافینوز، آرابینوز، گالاکتورونیک و گلوکورونیک اسید برتری داشت. شوری و تیمارهای کودی تأثیر معنی‌داری روی درصد روغن و موسیلاژ نداشتند. در کلیه تیمار‌های کودی، شوری باعث افزایش میزان آنتی‌اکسیدانت‌ها شد. در مورد قند‌های محلول کود‌های نیتروژنه از کاهش بیش‌ازحد جلوگیری کرده و باعث تعدیل این مقدار شد. باوجود افزایش اسید‌های چرب اشباع و غیراشباع در شرایط شوری خاک، تیمار‌های کودی باعث افزایش اسید‌های چرب اشباع (استئاریک، پالمیتولئیک، پالمتیک و میریستیک) و کاهش اسید‌های چرب غیراشباع (لینولنیک، لینولئیک و اولئیک) شدند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

71. بررسی خواص ضدجهش زایی عصاره‌های آبی -الکلی گلبرگ های گلرنگ با استفاده از آزمون ایمز

علی خیری؛ هانیه محجل شجا؛ منصور سراجوقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است و مواد جهش‌زا عامل مرگ میلیون‌ها بیمار سرطانی هستند. با توجه به عوارض جانبی داروها در درمان سرطان، پژوهش های بسیاری برای دست یابی به داروهایی با عوارض کمتر در حال گسترش است. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد‌جهشی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و نرمال ...  بیشتر امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است و مواد جهش‌زا عامل مرگ میلیون‌ها بیمار سرطانی هستند. با توجه به عوارض جانبی داروها در درمان سرطان، پژوهش های بسیاری برای دست یابی به داروهایی با عوارض کمتر در حال گسترش است. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد‌جهشی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و نرمال در برابر ماده‌ی جهش‌زای آزید‌سدیم ، با استفاده از آزمون ایمز در غیاب و حضور میکروزوم‌های کبدی موش(S9) انجام گرفت. پس از تهیه‌ی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و آبیاری نرمال، اثر ضد‌جهشی عصاره‌ها با آزمون ایمز بررسی گردید. اختلاف بین متوسط تعداد کلنی‌های برگشتی در هر پلیت در ارتباط با ماده‌ی جهش‌زا، توسط نرم‌افزار SPSS و با آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه (ANOVA) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که عصاره‌های اتانولی گلبرگ ها در شرایط تنش و گروه شاهد در شرایط نرمال به ترتیب با درصد بازدارنگی 90% و 48% بیشترین و کمترین اثر ضدجهشی را دارند. بالاترین میزان مهار جهش در عصاره‌ی اتانولی در شرایط تنش خشکی مشاهده شد که با نتایج حاصل از به کار‌گیری مخلوط میکروزومی و یافته‌های مطالعات پیشین مطابقت دارد و نشان می دهد که گیاه برای مقابله با آثار تنش تولید ترکیبات آنتی اکسیدان خود را افزایش می دهد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

72. تاثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره Rhazya stricta Decne و Nerium oleander L روی پسیل معمولی پسته (Aganoscena pistaciae) در شرایط آزمایشگاهی

سید مظفر منصوری؛ فاطمه تاج آبادی؛ هادی زهدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae)، یکی از آفات مهم باغات پسته در ایران است. این آفت با تغذیه شدید از شیره نباتی برگ‌ها و جوانه‌ها خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته وارد می‌آورد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره اتانولی اشورک و خرزهره تهیه شده روی پوره‌های سن پنجم و حشرات کامل انجام شد. از روش زیست‌سنجی ...  بیشتر پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae)، یکی از آفات مهم باغات پسته در ایران است. این آفت با تغذیه شدید از شیره نباتی برگ‌ها و جوانه‌ها خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته وارد می‌آورد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره اتانولی اشورک و خرزهره تهیه شده روی پوره‌های سن پنجم و حشرات کامل انجام شد. از روش زیست‌سنجی به صورت پاشش مستقیم روی پوره‌ها جهت تعیین درصد تلفات و محاسبه LC50 استفاده شد. درصد دورکنندگی حشرات کامل نسبت به دو عصاره نیز از طریق فرمول تالوکدر و هاوز محاسبه شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شدند. نتایج نشان داد که LC50 عصاره اتانولی گیاه خرزهره و اشورک روی پوره سن پنجم پسیل پسته معادل 2/142 و 9/109 میلی‌گرم بر لیتر (پی پی ام) تعیین شد. بالاترین درصد تلفات پوره‌ها در غلظت 750 میلی‌گرم بر لیتر عصاره خرزهره 24/1±81/63 درصد و در غلظت 600 میلی‌گرم بر لیتر عصاره اشورک 24/1±62/71 درصد بود. همچنین نتایج نشان داد که درصد دور کنندگی در همه غلظت‌های عصاره اتانولی اشورک به طور معنی داری بیشتر از عصاره خرزهره بود. به ترتیب بالاترین درصد دورکنندگی حشرات کامل پسیل معمولی پسته در اثر کاربرد عصاره اتانولی اشورک و عصاره خرزهره 34/1±75/88 و 55/1±25/71 درصد در غلظت ده هزار پی‌پی‌ام هر دو عصاره به دست آمد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

73. بررسی اثر تنش خشکی و نیتریک اکساید بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه ( Satureja hortensis)

الهام دانائی؛ وحید عبدوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  خشکی یکی از عمده‌ترین تنش‌های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می‌باشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ ...  بیشتر خشکی یکی از عمده‌ترین تنش‌های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می‌باشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ فراوان و پرکاربرد در صنایع غذایی و دارویی می‌باشد. به این منظور اثر سدیم نیتروپروساید (0، 25 و 50 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی (25،50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سال 1398 و در شرایط گلخانه بصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی، بررسی شد. گیاهان در مرحله 6 تا 8 برگی با سدیم نیتروپروساید محلول‌پاشی شدند، پس از 24 ساعت، خشکی نیز اعمال گردید. مرحله دوم اعمال تیمارها هم یک هفته پس از اولین مرحله بود و پس از دو هفته شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنی‌‌دار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، فنل، پرولین و درصد اسانس اندام هوایی گردید. تیمار همزمان خشکی و سدیم نیتروپروساید با کاهش معنی‌‌دار تنش اکسیداتیو حاصل از خشکی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را افزایش داد. بیشترین درصد اسانس (71/1%) در محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید50 میکرومولار و در ظرفیت زراعی 25 درصد بدست آمد. در مجموع محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید موجب کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه مرزه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

74. ارزیابی صفات ریخت‌شناسی و ریزریخت‌شناسی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) در تعدادی از جمعیت های بومی گل محمدی در ایران

سعید دوازده امامی؛ آزاده اخوان روفیگر؛ محمد حسین اهتمام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  گل رز از مهمترین جنس‌های خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار ...  بیشتر گل رز از مهمترین جنس‌های خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار گلستان منطقه کاشان و دیگر مناطق استان اصفهان در شهرستان‌های میمه) زیاد آباد(، چادگان (ایستگاه سد)، سمیرم (چشمه ناز) و نجف آباد (جنت آباد) انجام شد و در هر نمونه خصوصیاتی نظیر شکل و رنگ ساقه، خاردار یا بدون خار بودن آن، شکل و طول و عرض برگ، تعداد برگچه، طول و عرض برگچه انتهایی، رنگ سطح فوقانی و تحتانی برگ، لبه برگ و قاعده آن، رنگ و تعداد گلبرگ‌ها، تعداد پرچم‌ها و شکل و رنگ میوه و تعداد دانه در میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین صفت ریز ریخت شناسی تزئینات سطح بذر در انواع گل محمدی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی بررسی شد. بر این اساس، صفات ریخت شناسی توده‌های مختلف کشت شده معروف به کاشان و نیز کازرون، تفاوتی نداشت اما توده‌های معروف به لواسانات، تبریز و میمند تفاوت‌های معنی‌داری در تعداد خار، شکل میوه و تعداد بذر در میوه نشان دادند. در صفت پوشش بذر در جمعیت های مورد مطالعه گل محمدی، تفاوت شاخصی در تزئینات سطح بذر مشاهده نشد و بنابراین از این صفت نمی‌توان در جداسازی این جمعیت ها استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

75. تغییرات میزان روی در خاک با استفاده از طیف نگاری گیاهان محدوده معدن روی گوجر در شمال استان کرمان

حسن سالاری؛ مهدی هنرمند؛ حسین مظفری؛ مهدیه حسینجانی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  استفاده از داده‌های طیف‌نگاری یکی از راههای بررسی خصوصیات و ویژگی‌های گیاهان است. قرار گرفتن گیاهان در معرض فلزات سنگین گیاهان را وادار به واکنش استرس زا می‌کند. این موارد می‌توانند در طیف بازتابی گیاه و پاسخ طیفی آن مؤثر باشند. به منظور بررسی طیف نگاری گیاهان در مناطق آلوده به فلز سنگین و گیاهان غیر آلوده از گیاهان Ficus carica، Punica ...  بیشتر استفاده از داده‌های طیف‌نگاری یکی از راههای بررسی خصوصیات و ویژگی‌های گیاهان است. قرار گرفتن گیاهان در معرض فلزات سنگین گیاهان را وادار به واکنش استرس زا می‌کند. این موارد می‌توانند در طیف بازتابی گیاه و پاسخ طیفی آن مؤثر باشند. به منظور بررسی طیف نگاری گیاهان در مناطق آلوده به فلز سنگین و گیاهان غیر آلوده از گیاهان Ficus carica، Punica granatum ، Cupressus arizonica و Eucalyptus camaldulensis در معدن سرب و روی گوجر در استان کرمان برای انجام طیف‌نگاری به‌عنوان گیاهان تحت تاثیر آلودگی استفاده شد. همچنین 4 گیاه نیز از محدوده اطراف شهر ماهان و شهر کرمان به‌عنوان گیاه سالم (نمونه شاهد) انتخاب شدند. نتایج حاصل از طیف نگاری گیاهان محدوده معدن گوجر در سیمای طیفی خود تفاوت‌هایی با نمونه‌های گیاهی سالم نشان دادند.توانایی بیش‌انباشتگری گیاهان در جذب فلزات سنگین به طور نمونه در گیاه Brassica napus (کلزا)، Cannabis sativa (شاهدانه) و Lepidium sativum (شاهی) جهت بررسی تغییر سیمای طیفی ناشی از تجمع فلزات سنگین انجام شد. در هر سه گیاه مورد آزمایش طیف جذبی گیاهان مورد آزمایش و شاهد از نظر افزایش میزان شیب و طیف عارضه جذبی اختلاف نشان داد. بررسی‌های طیفی بر روی گیاهان به ویژه نمونه‌های شاهی، شاهدانه و کلزا نشان داد که این گیاهان در شناسایی مناطقی که تحت آلودگی فلزات سنگین قرار داشته کاربرد مناسبی دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

76. بررسی تأثیر کیتوسان بر باززایی و متابولیت های ثانویه دو گونه گل سوسن

مهسا خلفی؛ یونس پوربیرامی هیر؛ اسماعیل چمنی؛ حسن ملکی لجایر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  گل سوسن با پتانسیل بالای اقتصادی، یکی از مهمترین گل‌ها در بین محصولات باغبانی و زینتی در سراسر جهان بوده و چهارمین جایگاه را در بین گل‌ها به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی اثرات غلظت‌های مختلف کیتوسان (صفر (شاهد)،50، 100 و 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه دو گونه سوسن (L. ledebourii, L. dandie) در محیط کشت پایه ...  بیشتر گل سوسن با پتانسیل بالای اقتصادی، یکی از مهمترین گل‌ها در بین محصولات باغبانی و زینتی در سراسر جهان بوده و چهارمین جایگاه را در بین گل‌ها به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی اثرات غلظت‌های مختلف کیتوسان (صفر (شاهد)،50، 100 و 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه دو گونه سوسن (L. ledebourii, L. dandie) در محیط کشت پایه MS، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تأثیر تیمار کیتوسان بر صفات مورفولوژیکی مثل وزن‌تر، ارتفاع گیاه، تعداد ریشه، تعداد پیازچه، درصد باززایی، کلروفیل b ,a و کل و متابولیت‌های ثانویه فنل در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. تأثیر کیتوسان بر روی فلاونوئید نیز در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نیز نشان داد که بیش‌ترین وزن‌تر و تعداد پیازچه از گونه چلچراغ در محیط کشت حاوی 200 پی‌پی‌ام کیتوسان حاصل شد. بیش‌ترین ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه، درصد باززایی، کلروفیل a، b، فنل کل و فلاونوئید کل نیز تأثیر از گونه دندیه با غلظت 200 پی‌پی‌ام حاصل گردید. در کل نتایج نشان داد که کیتوسان می‌تواند تأثیر مثبتی بر باززایی برخی از گونه‌های سوسن داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

77. اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین گیاه درمنه دشتی ( Artemisia sieberi)

ندا عباسی؛ اصغر میرزائی اصل؛ لیلا خدائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  تنش خشکی میزان تولید متابولیت‌های ثانویه را در طیف گسترده‌ای از گیاهان افزایش می‌دهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی، نقش‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونه‌های درمنه تولید می‌شود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل ...  بیشتر تنش خشکی میزان تولید متابولیت‌های ثانویه را در طیف گسترده‌ای از گیاهان افزایش می‌دهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی، نقش‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونه‌های درمنه تولید می‌شود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل بیماری مالاریا است. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین در گیاه درمنه دشتی صورت گرفت. این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار رژیم آبیاری (شاهد، 30، 50 و 70 درصد ظرفیت زراعی ) در گلخانه اعمال شد. تنش خشکی دوره‌ای به مدت 8 هفته انجام گرفت. تنش خشکی سبب افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، سوپر اکسیددیسموتاز و کاتالاز شد. بالاترین میزان فعالیت این آنزیم‌ها در تیمار خشکی 30 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. مقدار آرتمیزینین بین سطوح تنش خشکی و شاهد تفاوت معنی‌داری نداشت. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش همه متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات با خواص دارویی نظیر آرتمیزینین نمی‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

78. تاثیر آبیاری با پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری بر جذب فلزات سنگین توسط گیاه شنبلیله (Trigonella Foenum graceum L.)

فائزه فاضلی؛ حسن عینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399

چکیده

  به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب ...  بیشتر به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب فقط آهن در اندام های هوایی افزایش یافته و در ریشه محتوای همه فلزات مورد بررسی کاهش یافته است. علاوه بر این محتوای کروم، آهن و روی ریشه بالاتر از خاک بود. محتوای مس و نیکل خاک بالاتر از ریشه ها بود و محتوای این فلزات سنگین در ریشه بالاتر از اندام های هوایی بود. وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. همچنین وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. از اینرو به نظر می رسد که گیاه شنبلیله می تواند بدون آن که مقدار زیادی از کروم و روی را از ریشه به اندام هوایی انتقال دهد، بر کاهش آن در خاک تاثیر داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

79. تاثیر تاج پوشش درختان جنگلی بر پوشش گونه‌‌های مرتعی زیرآشکوب (مطالعه موردی: ذخیرگاه نژدره، ارومیه، آذربایجان غربی)

مرتضی‌‌علی خزانی؛ احمد علیجانپور؛ جواد معتمدی؛ اسماعیل شیدای کرکج

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399

چکیده

  مراتع مشجر، ترکیبی از گیاهان چوبی درختی و درختچه‌ای در آشکوب فوقانی و گیاهان علفی در زیر‌‌آشکوب است که با هم در ارتباط متقابل بوده و نوع پوشش آشکوب بالایی، بر گیاهان زیرآشکوب، اثرات متفاوتی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی اثر تاج پوشش درختی، بر تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب در ذخیرگاه نژدره انجام شد. بدین منظور سه گونه درختی Acer monspessulanum، ...  بیشتر مراتع مشجر، ترکیبی از گیاهان چوبی درختی و درختچه‌ای در آشکوب فوقانی و گیاهان علفی در زیر‌‌آشکوب است که با هم در ارتباط متقابل بوده و نوع پوشش آشکوب بالایی، بر گیاهان زیرآشکوب، اثرات متفاوتی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی اثر تاج پوشش درختی، بر تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب در ذخیرگاه نژدره انجام شد. بدین منظور سه گونه درختی Acer monspessulanum، Pistacia atlantica و Crataegus azarollus که در این منطقه اهمیت نسبی بیشتری در ترکیب گیاهی آشکوب فوقانی دارند، انتخاب گردید. با استفاده از پلات‌‌های یک متر مربعی، درصد پوشش گیاهی زیرآشکوب درختان و فضای باز مرتعی مابین درختان (میکرو سایت‌ها)، در دو جهت دامنه ثبت شد. سپس شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای برای هر یک از آنها، محاسبه شد. داده‌‌ها با تجزیه واریانس دو طرفه و آزمون دانکن، مورد آنالیز و مقایسه آماری قرار گرفتند. بر مبنای نتایج، میکرو سایت‌‌های باز فاقد درخت در مقایسه میکرو سایت‌‌های زیرآشکوب درختان، دارای تنوع گونه‌‌ای بالاتری هستند. ضمن اینکه، دو جهت شمالی و جنوبی دامنه‌‌ها، تفاوت معنی‌‌داری از نظر تنوع گونه‌‌ای نداشتند. گونه P. atlantica، اثر کاهنده در مقایسه با سایر گونه‌‌ها داشت و گونه C. azarollus در مواردی، سبب افزایش شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای شد. نتایج آنالیز رگرسیون ، نشان داد که افزایش ارتفاع درختان و کاهش میزان سایه‌‌‌اندازی آنها، تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب را به‌طور معنی‌‌داری افزایش می‌دهد. بنابراین بایستی به‌‌منظور افزایش تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب، مدیریت درختان در جهت افزایش ارتفاع صورت گیرد و در طرح‌های پرورشی نیز اقدامات در جهت افزایش گونه‌های فاقد اثر آللوپاتی در جامعه گیاهی مشجر صورت گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

80. مقایسه اسیدهای چرب و هیدروکربن‌های گیاه دارویی خارمریم در سطوح مختلف تنش آبی

راحله قنبری محب سراج؛ مهدی بهنامیان؛ اسد ا... احمدی خواه؛ وحید شریعتی؛ سارا دژستان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 فروردین 1400

چکیده

  تنش‌ آبی یکی از مهم‌ترین عواملی است که مسیرهای متابولیکی را در گیاهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و بنابراین، سنتز و تجمع ترکیبات طبیعی از جمله اسیدهای چرب و هیدروکربن‌ها را در گیاهان دارویی تغییر می‌دهد. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف تنش آبی (آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، آبیاری در حد 70 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری در حد 40 درصد ظرفیت زراعی) ...  بیشتر تنش‌ آبی یکی از مهم‌ترین عواملی است که مسیرهای متابولیکی را در گیاهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و بنابراین، سنتز و تجمع ترکیبات طبیعی از جمله اسیدهای چرب و هیدروکربن‌ها را در گیاهان دارویی تغییر می‌دهد. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف تنش آبی (آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، آبیاری در حد 70 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری در حد 40 درصد ظرفیت زراعی) در مرحله گلدهی بر مقادیر اسیدهای چرب و هیدروکربن‌های گیاه دارویی خارمریم مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور شناسایی ترکیبات، عصاره روغنی از بذور گیاهان به روش سوکسله استخراج و با استفاده از دستگاه GC-MS تجزیه و تحلیل شد. اطلاعات مربوط به مسیر واکنش‌های ترکیبات شناسایی‌شده از پایگاه‌های داده بیوانفورماتیک استخراج گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش شدت تنش، درصد اسیدهای چرب کاهش و درصد هیدروکربن-ها افزایش داشتند. اسید چرب غالب شناسایی‌شده در عصاره روغنی خارمریم لینولئیک اسید (4/27-27/15 درصد) و هیدروکربن‌های غالب اکتان، دکان، دودکان، تترادکان و هگزادکان بودند. کاهش درصد اسیدهای چرب شناسایی‌شده تحت تاثیر تنش و افزایش درصد هیدروکربن‌ها احتمالا به دلیل تجزیه آن‌ها به هیدروکربن‌ها به منظور حفظ فشار اسمزی در شرایط تنش آبی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

81. بررسی بیان ژن RBOH و پاسخ های فیزیولوژیک گیاه هندوانه وحشی (Citrullus colocynthis) در شرایط تنش نیکل

آرزوسادات خافی؛ علیرضا ایران بخش؛ اکبر صفی پور افشار؛ رمضانعلی خاوری نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اردیبهشت 1400

چکیده

  همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظت‌های مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظت‌های مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان ...  بیشتر همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظت‌های مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظت‌های مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرید نیکل، طول اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه و میزان آب نسبی کاهش یافت و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، میزان پرولین، مالون دآلدئید و پراکسید هیدروژن در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. هم چنین در گیاهان تیمار شده میزان جذب عناصر از جمله منگنز و روی کاهش یافت. میزان بیان ژن RBOH نیز با افزایش میزان کلرید نیکل، نسبت به گیاهان تیمار نشده افزایش یافت. بنابر نتایج این تحقیق، تنش فلزی نیکل، باعث القای بیان ژن RBOH در گیاه هندوانه وحشی می شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

82. مقایسه ویژگی‌های بیوشیمیایی و ظرفیت آنتی اکسیدانی بذر دو گونه‌‌ پنبه Gossypium hirsutum L.و Gossypium arboreum L.

فریناز زنگنه؛ محمد جواهریان؛ مریم کلاهی؛ الهام فغانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اردیبهشت 1400

چکیده

  سرده پنبه با نام علمیGossypium ‌، گیاهى دولپه‌اى از خانواده مالواسه و از طایفه گوسیپیه ، بومی مناطق گرمسیر و شبه‌گرمسیر می‌باشد. پنبه‌دانه، یکی از دانه‌های روغنی مهم سرشار از فیبر و پروتئین در دنیا محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه‌ایی متابولیت‌های اولیه و ثانویه ...  بیشتر سرده پنبه با نام علمیGossypium ‌، گیاهى دولپه‌اى از خانواده مالواسه و از طایفه گوسیپیه ، بومی مناطق گرمسیر و شبه‌گرمسیر می‌باشد. پنبه‌دانه، یکی از دانه‌های روغنی مهم سرشار از فیبر و پروتئین در دنیا محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه‌ایی متابولیت‌های اولیه و ثانویه در بذر دو گونه‌ G. hirsutum L. و G. arboreum L. است. حضور ترکیباتی هم‌چون فلاونوئید، آلکالوئید، تانن، ساپونین، استروئید، به ترتیب با استفاده از آزمون‌های آمونیاک و سود، مایر و واگنر، استات سرب، کف و اسید سولفوریک در دو گونه‌ی پنبه، به‌صورت کیفی شناسایی و تأیید شد. هم‌چنین ویژگی‌های بیوشیمیایی از جمله اندازه‌گیری کمّی میزان گوسیپول، فلاونوئید، فلاونول، فنول و ظرفیت آنتی اکسیدان در پنبه‌دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که گونه‌ی G. arboreum L. نسبت به گونه‌ی‌ ‌L. G. hirsutum به لحاظ داشتن مقادیر بیش‌تری از چربی، فیبر و پروتئین، ارزش بالایی برای استفاده به‌عنوان خوراک دام و استخراج روغن دارد. بررسی مقایسه‌ای دو گونه‌ی مطالعه شده نشان داد که هر دو گونه دارای ظرفیت آنتی اکسیدانی و میزان گوسیپول بالایی هستند. گونه‌ی .G. hirsutum L نسبت به گونه‌یG. arboreum L. دارای مقادیر بیش‌تری فنول و فلاونول است که می-تواند به استفاده از این گونه برای اهداف اصلاحی و ایجاد گونه‌های مقاوم به تنش‌های زیستی رهنمون نماید. وجود مقادیر زیاد گوسیپول در گونه‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که باید ملاحظاتی در کاربردهای مختلف آن‌ها در صنایع غذایی و خوراک دام مورد توجه قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

83. تاثیر غلظت و نوع کاربرد سلنیوم بر کمیت و کیفیت اسانس به لیمو (Lippia citriodora L.)

محبوبه جلالی؛ حسن عبداللهی مقدم؛ فاطمه سهرابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1400

چکیده

  سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگ‌های به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلول‌پاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظت‌های ...  بیشتر سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگ‌های به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلول‌پاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظت‌های 0، 2، 5، 10 و 15 میکرومولار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزودن سلنیوم به طور معنی‌داری باعث افزایش وزن خشک برگ، سطح برگ و میزان کلروفیل کل در هر دو روش کاربرد نسبت به شاهد شد. کاربرد 5 میکرومولار سلنیوم در محلول غذایی و 10 میکرومولار به صورت محلولپاشی برگی باعث افزایش فنل کل و افزایش مهار رادیکال آزاد DPPH گیاه شد. کمترین میزان مالون دی آلدئید در روش محلول‌پاشی (4/13) و افزودن به محلول غذایی (7/10) به ترتیب در تیمارهای 10 و 5 میکرومولار مشاهده شد. همچنین این عنصر در سطوح تیمار 5 میکرومولار محلول غذایی و 10 میکرومولار محلول‌پاشی برگی به ترتیب باعث افزایش 92/94 و 100 درصدی میزان اسانس نسبت به تیمار شاهد شد. بررسی اجزای اساس نشان داد که بیشترین میزان مونوترپن های اکسیژن دار به خصوص سیترال (3/48)، در اسانس نمونه‌های محلول‌پاشی شده با غلظت 10 میکرومولار سلنیوم وجود داشت. در واقع نتایج نشان داد که عنصر سلنیوم در غلظت‌های کم (5-10 میکرومولار) اثرات بهبوددهنده‌ای بر شاخص‌های رشدی و کمیت و کیفیت اسانس به لیمو دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

84. تأثیر محلول‎پاشی سیلیکات‎پتاسیم بر برخی ویژگی‎های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‎های بهاره کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل

مژده سادات خیاط مقدم؛ احمد غلامی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمید عباس دخت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400

چکیده

  تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقش‏های مهمی است که سیلیکات‏پتاسیم در گیاه دارد. به‏منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای ...  بیشتر تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقش‏های مهمی است که سیلیکات‏پتاسیم در گیاه دارد. به‏منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‏های بهاره کلزا و انتخاب ژنوتیپ‎هایی که عملکرد بیشتری در این شرایط دارند، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (95-96 و 97-96) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‏دهی به بعد و عامل محلول‏پاشی در دو سطح (محلول‏پاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکات‎پتاسیم و عدم محلول‏پاشی) به صورت فاکتوریل در کرت‏های اصلی و ژنوتیپ‎های بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرت‏های فرعی قرار‏گرفتند. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری×سیلیکات پتاسیم×ژنوتیپ بر صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، میزان پرولین برگ، گلوکوزینولات و دمای کانوپی معنی‎دار شد. در آبیاری معمول و کاربرد سیلیکات ‎پتاسیم ژنوتیپ OG×AL و در شرایط خشکی آخر فصل و کاربرد سیلیکات پتاسیم ژنوتیپ‏های‎ RGS×SLM و DALGAN قابل توصیه است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

85. اثر سلنیوم و سولفید هیدروژن بر رشد و جذب عناصر در گیاهچه‌های سیر(Allium sativum) تحت تاثیر سرب و تنش شوری

نساء قره باغلی؛ علی سپهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400

چکیده

  اثر سلنیوم و سولفید‌هیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظت‌های مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیف‌دهنده‌ی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات‌ سدیم و سولفید‌هیدروژن ...  بیشتر اثر سلنیوم و سولفید‌هیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظت‌های مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیف‌دهنده‌ی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات‌ سدیم و سولفید‌هیدروژن با غلظت 200 میکرو‌مولار از ترکیب هیدروژن‌سولفید‌سدیم و بدون کاربرد تخفیف‌دهنده بود. بر اساس نتایج حاصله، با افزایش تنش شوری و غلظت سرب کاهش معنیداری در وزن خشک و عناصر پتاسیم، روی و آهن ریشه و اندام هوایی گیاه مشاهده شد. غلظت 5-10 مولار نیترات سرب در سطوح مختلف شوری سبب کاهش جذب سرب در ریشه و اندام هوایی گیاه و به دنبال آن بهبود جذب سایر عناصر نسبت به شرایط بدون شوری شد. از سوی دیگر کاربرد سلنیوم و سولفید هیدروژن موجب بهبود معنی‌دار رشد گیاهچه سیر تحت تنشهای شوری و سرب گردید. کاربرد 5 میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم و 200 میکرومولار هیدروژن سولفید سدیم باعث کاهش جذب سرب در بافتهای گیاه و به دنبال آن بهبود محتوای عناصر و در نتیجه افزایش رشد تحت تنش شوری وغلظت سرب 5-10 شد ولی در غلظت3-10 مولار تاثیری نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده اثر مثبت سلنیوم بر کاهش جذب سدیم و سرب و همچنین بهبود پارامترهای رشدی گیاهچه‌های سیر تحت تاثیر سرب در تنش شوری نسبت به سولفید هیدروژن بیشتر بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

86. شناسایی عامل رونویسی موثر بر پروموتر مسیر بیوسنتزی کارتنوئیدی/آپوکارتنوئیدی در Crocus sativus L.

زهرا عزیزی؛ علی دلجو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1400

چکیده

  این حقیقت به خوبی اثبات شده که کلاله به عنوان بخشی از گل زعفران محل اصلی برای سنتز بسیاری از کاروتنوئیدها و آپوکاروتنوئیدها مهم است و آن نیز در مرحله خاصی از مراحل رشد صورت می‌گیرد، اما هیچ چیز در خصوص مکانیسمی که سنتز آن را تنظیم می‌کند شناخته نشده است. تحقیقات گسترده در مورد آنزیم‌هایی که در بیوسنتز آپوکاروتنوئید‌های زعفران بخصوص ...  بیشتر این حقیقت به خوبی اثبات شده که کلاله به عنوان بخشی از گل زعفران محل اصلی برای سنتز بسیاری از کاروتنوئیدها و آپوکاروتنوئیدها مهم است و آن نیز در مرحله خاصی از مراحل رشد صورت می‌گیرد، اما هیچ چیز در خصوص مکانیسمی که سنتز آن را تنظیم می‌کند شناخته نشده است. تحقیقات گسترده در مورد آنزیم‌هایی که در بیوسنتز آپوکاروتنوئید‌های زعفران بخصوص کروسین نقش دارند نشان دهنده‌ی فراوانی حضور یکی از این آنزیم‌ها یعنی CsLcy-β2a در کلاله است. همچنین مشخص شده است این آنزیم باعث فعال‌سازی و افزایش تجمع بتاکاروتن می‌شود. عوامل رونویسی به عنوان یکی ازگروه‌های تنظیم کننده با تنظیم بیان ژن به صورت بافت اختصاصی و زمان اختصاصی از طریق توانایی آنها در اتصال به پروموتر ژن‌های هدف در بسیاری از فرآیند‌های بیولوژیکی و تکاملی گیاهان نقش حیاتی ایفا می‌کنند. در این تحقیق با استفاده از سیستم GoldenBraid سازه‌های حاوی عوامل رونویسی CsMYB، CsARF8، CsERF2 و CsZinc-figer CCCH و توالی پروموتر ژن CsLcy-β2a در اتصال با ژن گزارشگر لوسیفراز (Firefly) ساخته شد و با روش آگرواینفیلتریشن به برگ‌های گیاه توتون گونه بنتامیانا (Nicotiana.bentamiana) تزریق شدند و میزان فعال‌سازی پروموتر تحت تاثیر عوامل رونویسی از طریق سنجش دوگانه لوسیفراز مورد بررسی قرار گرفت. تنها برای یکی از عوامل رونویسی یعنی CsMYB، نسبت لومینسانس لوسیفراز بر رنیلا (LUC/REN) تغییر کرد. در مجموع، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که CsMYB یک تنظیم کننده مثبت مسیر بیوسنتز کاروتنوئید/آپوکاروتنوئیدها در زعفران است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

87. تولید کالوس شکننده ذرت (Zea mays L.) و استفاده از تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب محیط کشت بهینه

سودابه جعفری؛ داریوش داودی؛ هوشنگ علیزاده؛ پریسا جنوبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1400

چکیده

  تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلول‌های گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با به‌کارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظت‌های مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دی‌کلرو‌فنوکسی‌استیک‌اسید ...  بیشتر تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلول‌های گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با به‌کارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظت‌های مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دی‌کلرو‌فنوکسی‌استیک‌اسید و بنزیل آدنین (جمعاً 16 محیط کشت متفاوت)، القای کالوس بر روی ریزنمونۀ رویان بالغ ذرت انجام گرفت. معیارهای انتخاب شامل شاخص‌های القای کالوس شکننده، اندازه کالوس، وزن تر کالوس و میزان باززایی، اندازه‌گیری شدند، و مقایسۀ میانگین‌ها با استفاده از آنالیز واریانس انجام شد. با در نظر گرفتن هر یک از معیارهای انتخاب به تنهایی، محیط‌های بهینۀ متفاوتی برای القای کالوس معرفی شد. به‌منظور تعیین یک محیط بهینه با در نظرگرفتن تمامی معیارها، روش تحلیل سلسله مراتبی به کار گرفته شد. محیط بهینه در این تحقیق، محیط MS دارای 1 میلی‌گرم‌در‌لیتر 2, 4-D بود که در آن شاخص‌های القاء، وزن، و اندازه زیاد بودند، و میزان باززایی کم بود. برای ارزیابی و تأیید محیط کشت انتخاب شده، ریزنمونه‌ها در محیط برگزیده توسط نرم‌افزار، کشت شدند و نمودار رشد برای وزن تر و خشک کالوس رسم شد. چندین بار واکشت پیاپیِ کالوس‌های رشدیافته در محیط برگزیده انجام گرفت و در آن‌ها اندام‌زایی مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که می‌توان روش تحلیل سلسله مراتبی را به عنوان یک روش تصمیم‌گیری قابل اعتماد برای انتخاب محیط بهینه برای القای کالوس شکننده ذرت به کار برد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

88. بررسی آت‌اکولوژی گیاه دارویی کک‌کش بیابانی (Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss) در منطقه نوفرست خراسان جنوبی

الهام هراتی؛ سید غلامرضا موسوی؛ فاطمه نخعی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1400

چکیده

  گیاه دارویی کک‌کش بیابانی با نام علمی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss متعلق به خانواده کاسنی، گیاهی چند‌ساله و علفی است که در بعضی از مناطق ایران به صورت خودرو می‌روید. تحقیق حاضر با هدف پی بردن به خصوصیات رویشگاهی و چگونگی رفتار کک‌کش بیابانی در اکوسیستم منطقه نوفرست شهرستان بیرجند به مدت دو سال انجام گرفت. به منظور تعیین درصد پوشش تاجی، فراوانی ...  بیشتر گیاه دارویی کک‌کش بیابانی با نام علمی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss متعلق به خانواده کاسنی، گیاهی چند‌ساله و علفی است که در بعضی از مناطق ایران به صورت خودرو می‌روید. تحقیق حاضر با هدف پی بردن به خصوصیات رویشگاهی و چگونگی رفتار کک‌کش بیابانی در اکوسیستم منطقه نوفرست شهرستان بیرجند به مدت دو سال انجام گرفت. به منظور تعیین درصد پوشش تاجی، فراوانی و تراکم از روش تصادفی- سیستماتیک استفاده شد. ویژگی‌های اقلیمی، خاکی، فنولوژی، صفات مورفولوژیکی و عملکردی، درصد اسانس، نحوه زاد‌آوری و ارزش رجحانی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد این گونه در رویشگاه نوفرست با میانگین بارش سالیانه ۱۷6 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 5/16 درجه سانتی‌گراد رویش دارد و پوشش تاجی 27 درصد، فراوانی 76 درصد و تراکم آن 1650 بوته در هکتار بود. آزمایشات خاک‌شناسی نشان داد که کک‌کش بیابانی خاک با بافت لوم شنی را ترجیح می‌دهد و اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک به ترتیب 9/7 و 33/0 دسی زیمنس بر متر می‌باشد. بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در مرحله گلدهی کامل (50/0 درصد) بدست آمد. مطالعات فنولوژیکی نیز نشان داد زمان شروع رشد رویشی کک‌کش بیابانی معمولا از اواخر فروردین ماه آغاز شده و شروع دوره گلدهی اواسط خرداد ماه می‌باشد، رشد رویشی و گلدهی تا اواخر شهریور ماه ادامه دارد. آغاز رسیدگی بذر نیز اواسط تیر ماه می‌باشد و پس از رسیدگی، بذر‌ها ریزش می‌کنند و با کاهش درجه حرارت دوره رکود از اواسط مهر آغاز می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

89. بررسی خصوصیات مورفولوژیک گونه دارویی Salvia hydrangea DC. ex Benth. در طول شیب تغییرات محیطی در مراتع مناطق نیمه استپی

زهرا حیدری قهفرخی؛ پژمان طهماسبی؛ اصغر شاهرخی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش مورفولوژیک گونه Salvia hydrangea در منطقه‌ی حفاظت‌شده تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری است. این گونه، یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود و دارای ترکیبات اسانس گل و برگ مهمی است. پس از بازدید صحرایی از 5 توده‌ی معرف گونه، 10 نمونه ...  بیشتر مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش مورفولوژیک گونه Salvia hydrangea در منطقه‌ی حفاظت‌شده تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری است. این گونه، یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود و دارای ترکیبات اسانس گل و برگ مهمی است. پس از بازدید صحرایی از 5 توده‌ی معرف گونه، 10 نمونه از گونه جمع‌آوری شد. طول و سطح برگچه‌ها، کاسبرگ رنگی و جام گل، ارتفاع ساقه گل دهنده و خوشه گل‌آذین و تعداد گل‌های هر خوشه از جمله صفات مورد مطالعه در اواخر فصل رشد بودند. در هر توده گیاهی 2 پروفیل خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی‌متری برداشت شد. برخی پارامترهای خاک شامل بافت، هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن، پتاسیم و فسفر اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که بین توده‌ها از لحاظ اکثر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. نتایج آزمون PLS نیز نشان داد ارتفاع گیاه با وزن مخصوص ظاهری عمق اول همبستگی مثبت و با اسیدیته خاک عمق اول همبستگی منفی دارد. تعداد گل در چرخه و سطح کاسبرگ رنگی با شیب، سنگ و سنگریزه، شن و کربنات کلسیم معادل عمق دوم همبستگی مثبت دارند. ارتفاع گل‌آذین با رس، هدایت الکتریکی و پتاسیم عمق اول همبستگی مثبت دارد. طول و سطح برگچه‌ها با درصد شیب، شن، کربنات کلسیم معادل، سنگ و سنگریزه عمق دوم همبستگی مثبت دارد. بر اساس نتایج می‌توان عوامل محیطی مؤثر بر هر یک از خصوصیات مورفولوژی گونه را مشخص کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

90. بررسی سازگاری گرده‌افشانی با استفاده از روش‌های بیولوژیکی و مولکولی در برخی از ژنوتیپ‌های برتر آلبالو

صمد علیون نظری؛ جعفر حاجی لو؛ مهرشاد زین العابدینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  در آلبالو همانند سایر گونه‌های جنس پرونوس خودناسازگاری گامتوفیتی وجود دارد. در این پژوهش روابط گرده با مادگی تعداد 10 ژنوتیپ برتر آلبالو با استفاده از روش‌های بیولوژیک و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیکی، دانه گرده در مرحله بادکنکی (در مرحله D فنولوژیکی) از گل‌ها تهیه و پس از ارزیابی رشد و درصد جوانه‌زنی در محیط کشت، ...  بیشتر در آلبالو همانند سایر گونه‌های جنس پرونوس خودناسازگاری گامتوفیتی وجود دارد. در این پژوهش روابط گرده با مادگی تعداد 10 ژنوتیپ برتر آلبالو با استفاده از روش‌های بیولوژیک و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیکی، دانه گرده در مرحله بادکنکی (در مرحله D فنولوژیکی) از گل‌ها تهیه و پس از ارزیابی رشد و درصد جوانه‌زنی در محیط کشت، در زمان مناسب اقدام به اخته کردن گل‌ها کرده و گرده‌افشانی به صورت گرده افشانی آزاد، خود و دگر گرده افشانی کنترل شده در باغ صورت گرفت. در روش مولکولی از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با استفاده از آغازگرهای عمومی برای شناسایی آلل‌های S استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان جوانه‌زنی دانه گرده در سطح کلاله در حالت خودگرده‌افشانی و از نظر تعداد لوله گرده در بخش بالایی و پایینی خامه و درون تخمدان بیشترین مربوط به حالت گرده‌افشانی آزاد بود. نه آلل S (S4، S6، S9، S6m2، S24، S26، S35، S36b و S36a) شناسایی شد که آلل‌های S6/S6m2، S24 و S9 دارای بیشترین فراوانی می‌باشد. مطالعه ما ثابت کرد که تنوع آلل‌های S پایین بوده که نشان دهنده تنوع ژنتیکی پایین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی می‌باشد. با توجه به رشد لوله گرده در طول خامه و تخمدان در تمامی حالت‌ های گرده‌افشانی در تمامی ژنوتیپ‌ها می‌توان گفت که همه ژنوتیپ‌ها از لحاظ گرده‌افشانی سازگار هستند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

91. تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس مرتبط با تنش‌های غیرزیستی در پروموتر ژن‌های ANlNAC گیاه آلوروپوس لیتورالیس

سمیرا محمدی؛ قربانعلی نعمت زاده؛ حمید نجفی زرینی؛ سیدحمیدرضا هاشمی پطرودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  پروتئین‌های NAC (NAM، ATAF1-2 و CUC2)، فاکتورهای رونویسی مختص گیاهان هستند و در فرآیند مختلف نمو گیاهان و پاسخ به تنش‌ها نقش دارند. در این مطالعه، 68 ژن NAC در گیاه Aeluropus littoralis به‌عنوان گیاه هالوفیت متعلق به خانواده Poaceae شناسایی شدند. با تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس در نواحی پروموتر ژن‌های AlNAC، بسیاری از عناصر مرتبط با رشد و نمو، فیتوهورمون‌ها ...  بیشتر پروتئین‌های NAC (NAM، ATAF1-2 و CUC2)، فاکتورهای رونویسی مختص گیاهان هستند و در فرآیند مختلف نمو گیاهان و پاسخ به تنش‌ها نقش دارند. در این مطالعه، 68 ژن NAC در گیاه Aeluropus littoralis به‌عنوان گیاه هالوفیت متعلق به خانواده Poaceae شناسایی شدند. با تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس در نواحی پروموتر ژن‌های AlNAC، بسیاری از عناصر مرتبط با رشد و نمو، فیتوهورمون‌ها و دفاع در برابر تنش‌ها یافت شدند. از جمله عناصر پاسخگو به هورمون‌ها می‌توان به P-box، TCA element، موتیف‌های CGTCA و TGACG، TGA-element، ERE و ABRE اشاره نمود که به‌ترتیب در پاسخگویی به جیبرلیک‌اسید، سالیسیلیک‌اسید، جاسمونیک‌اسید، اکسین، اتیلن و آبسیزیک‌اسید نقش دارند. برای عناصر پاسخگو به تنش می‌توان TC-rich repeats، ARE، MBS، LTR و W box را ذکر نمود که به‌ترتیب مرتبط با دفاع و تنش، القای بی‌هوازی، القای خشکی، القای دمای پایین و تنش آسیب‌های مکانیکی می‌باشند. انواع مختلف عناصر تنظیمی سیس در پروموتر ژن‌های AlNAC و تنوع در فاکتورهای رونویسی که به این عناصر متصل می‌شوند، حاکی از نقش‌ مهم این ژن‌ها در نمو گیاه و دفاع در برابر تنش‌ها می‌باشند. با تجزیه و تحلیل بیان ژن کاندید AlNAC32 با استفاده از RT-qPCR مشخص شد که این ژن تحت تنش‌های شوری، خشکی و ABA، در بافت‌های برگ، ساقه و ریشه، افزایش بیان نشان می‌دهد که بیانگر نقش این ژن در تحمل به چندین تنش غیرزیستی می‌باشد. این یافته‌ها اطلاعات ارزشمندی جهت تحقیقات بیشتر در مورد عملکرد و کاربرد ژن‌های AlNAC در رشد و سازگاری به تنش در A. littoralis فراهم آورده است.

---

• مشاهده مقاله