مقاله پژوهشی منابع طبیعی

1. بررسی رقابت و ویژگی های ساختاری گونه های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف (مطالعه موردی: جنگل‌های ناو اسالم)

رامین حسین زاده؛ جواد سوسنی؛ حامد نقوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 بهمن 1399

چکیده

  به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری (آمیختگی، الگوی پراکنش مکانی و چیرگی) و رقابت (قطر و ارتفاع) گونه‌های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف جنگل، تعداد 10 قطعه‌ نمونه‌ی یک هکتاری به صورت تصادفی در مناطق حفاظت شده و کمتر تخریب‌یافته جنگل‌های ناو اسالم در استان گیلان برداشت شد. در هر قطعه اطلاعاتی شامل آزیموت و فاصله درختان نسبت ...  بیشتر به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری (آمیختگی، الگوی پراکنش مکانی و چیرگی) و رقابت (قطر و ارتفاع) گونه‌های راش، ممرز و بلندمازو در آشکوب‌های مختلف جنگل، تعداد 10 قطعه‌ نمونه‌ی یک هکتاری به صورت تصادفی در مناطق حفاظت شده و کمتر تخریب‌یافته جنگل‌های ناو اسالم در استان گیلان برداشت شد. در هر قطعه اطلاعاتی شامل آزیموت و فاصله درختان نسبت به مبدأ، قطر برابر سینه، ارتفاع حداکثر و قطرهای تاج‌ تمام درختان اندازه‌گیری شد. سپس ارتفاع غالب توده مشخص و آشکوب‌بندی به سه دسته فوقانی، میانی و زیرین انجام شد. بر اساس نتایج از نظر آمیختگی گونه راش در همه آشکوب‌ها آمیختگی ناچیزی دارد در حالی که بلندمازو آمیختگی بالایی داشته و ممرز آمیختگی بیش از مقدار متوسط دارد که بیشترین مقدار آن در آشکوب فوقانی است. در رابطه با الگوی پراکنش، میانگین کل هر سه گونه بیانگر الگوی پراکنش کپه‌ای خفیف است؛ اما گونه‌های راش و ممرز در آشکوب فوقانی به الگوی منظم گرایش پیدا کرده‌اند. همچنین از آشکوب زیرین به آشکوب‌های بالا، چیرگی افزایش و رقابت کاهش یافته که از این نظر بلندمازو بیشترین چیرگی و کمترین رقابت را داشته است. با تشریح نتایج در آشکوب‌های مختلف اطلاعات بیشتری از ویژگی‌ها و تغییرات ساختاری گونه‌ها مشخص شد. از این‌رو توجه به این ویژگی‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات اجرایی مانند بهره‌برداری و عملیات پرورشی جنگل بسیار حائز اهمیت است تا مداخله بصورتی باشد که کمترین تغییرات در ساختار جنگل رخ دهد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

2. استفاده از توده های خودرو Asparagus officinalis در برنامه های اصلاحی مارچوبه

محمدابراهیم رنجبر نیاکی؛ زهرا قهرمانی؛ سید جواد موسوی زاده؛ طاهر برزگر؛ خوان خیل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  مهم ترین گونه تجاری مارچوبه A. officinalis است. برخی از توده‌های خودرو این گونه در ایران پراکنش دارند که در شرایط مختلف محیطی مانند خاک‌‌های شور و خشک و بازه وسیعی از ارتفاع و آب وهوا رشد می‌کنند. تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پرکاربرد در جهت معرفی صفات از گونه‌ها و توده‌های خودرو به ارقام تجاریست. اهداف کلی پژوهش حاضر بررسی امکان استفاده ...  بیشتر مهم ترین گونه تجاری مارچوبه A. officinalis است. برخی از توده‌های خودرو این گونه در ایران پراکنش دارند که در شرایط مختلف محیطی مانند خاک‌‌های شور و خشک و بازه وسیعی از ارتفاع و آب وهوا رشد می‌کنند. تلاقی بین و درون‌گونه‌ای تکنیکی پرکاربرد در جهت معرفی صفات از گونه‌ها و توده‌های خودرو به ارقام تجاریست. اهداف کلی پژوهش حاضر بررسی امکان استفاده از توده‌های خودرو گونه A. officinalisدر برنامه‌های اصلاحی محصول مارچوبه و همچنین استفاده از نشانگرهای ملکولی به عنوان ابزاری ارزشمند و پرکاربرد در جهت تشخیص گیاهان هیبرد بودند. در این پژوهش، هیبریداسیون بین‌گونه‌ای موفق برای A. officinalis (2x) × A. persicus (2x) به کمک تلاقی دستی صورت پذیرفت. AG7 می‌تواند نشانگر ملکولی مناسب در جهت تشخیص گیاهان هیبرید بین‌گونه‌ای برای توده‌ خودرو A. officinalis (توده خودرو متعلق به استان کرمان) در روش گرده‌افشانی آزاد و همچنین تلاقی‌های کنترل شده باشد. آلل اختصاصی به طول bp187 به‌وسیله نشانگر AG8 در توده‌های خودرو A. officinalis شناسایی شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

3. پاسخ آنزیمی، ترکیبات موسیلاژ و اسیدهای چرب گیاه بالنگوی شهری به منابع شیمیایی و بیولوژیک نیتروژن در شرایط تنش شوری

نیلوفر باقری؛ علیرضا پیرزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می‌باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر ...  بیشتر بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه می‌باشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر به دو صورت محلول‌پاشی و بذرمال (تیمار بذرمال در زمان کاشت با بذور مخلوط شده و تیمار محلول‌پاشی در فاز رویشی اضافه گردید) و تیمار بدون کود به‌عنوان شاهد) و دو بستر خاک (غیر شور 91/0 و شور 70/6 دسی‌زیمنس بر متر) مرتب شدند. بیشترین میزان فعالیت‌های آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و محتوای فنل کل مربوط به گیاهان رشد کرده در خاک شور بدون تیمار کودی بود. کلیه ترکیبات موجود در موسیلاژ بالنگو در شرایط غیر شور بیشتر بود. تیمار بذرمال ازتوباکتر برای زایلوز، گلوکز و گالاکتوز، و تیمار اوره برای رامنوز بیشترین مقادیر را در شرایط غیرشور نشان دادند. کاربرد اوره برای تولید رافینوز، آرابینوز، گالاکتورونیک و گلوکورونیک اسید برتری داشت. شوری و تیمارهای کودی تأثیر معنی‌داری روی درصد روغن و موسیلاژ نداشتند. در کلیه تیمار‌های کودی، شوری باعث افزایش میزان آنتی‌اکسیدانت‌ها شد. در مورد قند‌های محلول کود‌های نیتروژنه از کاهش بیش‌ازحد جلوگیری کرده و باعث تعدیل این مقدار شد. باوجود افزایش اسید‌های چرب اشباع و غیراشباع در شرایط شوری خاک، تیمار‌های کودی باعث افزایش اسید‌های چرب اشباع (استئاریک، پالمیتولئیک، پالمتیک و میریستیک) و کاهش اسید‌های چرب غیراشباع (لینولنیک، لینولئیک و اولئیک) شدند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

4. بررسی خواص ضدجهش زایی عصاره‌های آبی -الکلی گلبرگ های گلرنگ با استفاده از آزمون ایمز

علی خیری؛ هانیه محجل شجا؛ منصور سراجوقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است و مواد جهش‌زا عامل مرگ میلیون‌ها بیمار سرطانی هستند. با توجه به عوارض جانبی داروها در درمان سرطان، پژوهش های بسیاری برای دست یابی به داروهایی با عوارض کمتر در حال گسترش است. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد‌جهشی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و نرمال ...  بیشتر امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است و مواد جهش‌زا عامل مرگ میلیون‌ها بیمار سرطانی هستند. با توجه به عوارض جانبی داروها در درمان سرطان، پژوهش های بسیاری برای دست یابی به داروهایی با عوارض کمتر در حال گسترش است. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد‌جهشی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و نرمال در برابر ماده‌ی جهش‌زای آزید‌سدیم ، با استفاده از آزمون ایمز در غیاب و حضور میکروزوم‌های کبدی موش(S9) انجام گرفت. پس از تهیه‌ی عصاره‌های مختلف آبی و الکلی گلبرگ های گلرنگ در شرایط تنش خشکی و آبیاری نرمال، اثر ضد‌جهشی عصاره‌ها با آزمون ایمز بررسی گردید. اختلاف بین متوسط تعداد کلنی‌های برگشتی در هر پلیت در ارتباط با ماده‌ی جهش‌زا، توسط نرم‌افزار SPSS و با آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه (ANOVA) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که عصاره‌های اتانولی گلبرگ ها در شرایط تنش و گروه شاهد در شرایط نرمال به ترتیب با درصد بازدارنگی 90% و 48% بیشترین و کمترین اثر ضدجهشی را دارند. بالاترین میزان مهار جهش در عصاره‌ی اتانولی در شرایط تنش خشکی مشاهده شد که با نتایج حاصل از به کار‌گیری مخلوط میکروزومی و یافته‌های مطالعات پیشین مطابقت دارد و نشان می دهد که گیاه برای مقابله با آثار تنش تولید ترکیبات آنتی اکسیدان خود را افزایش می دهد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

5. تاثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره Rhazya stricta Decne و Nerium oleander L روی پسیل معمولی پسته (Aganoscena pistaciae) در شرایط آزمایشگاهی

سید مظفر منصوری؛ فاطمه تاج آبادی؛ هادی زهدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae)، یکی از آفات مهم باغات پسته در ایران است. این آفت با تغذیه شدید از شیره نباتی برگ‌ها و جوانه‌ها خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته وارد می‌آورد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره اتانولی اشورک و خرزهره تهیه شده روی پوره‌های سن پنجم و حشرات کامل انجام شد. از روش زیست‌سنجی ...  بیشتر پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae)، یکی از آفات مهم باغات پسته در ایران است. این آفت با تغذیه شدید از شیره نباتی برگ‌ها و جوانه‌ها خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته وارد می‌آورد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر حشره‌کشی و دورکنندگی عصاره اتانولی اشورک و خرزهره تهیه شده روی پوره‌های سن پنجم و حشرات کامل انجام شد. از روش زیست‌سنجی به صورت پاشش مستقیم روی پوره‌ها جهت تعیین درصد تلفات و محاسبه LC50 استفاده شد. درصد دورکنندگی حشرات کامل نسبت به دو عصاره نیز از طریق فرمول تالوکدر و هاوز محاسبه شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شدند. نتایج نشان داد که LC50 عصاره اتانولی گیاه خرزهره و اشورک روی پوره سن پنجم پسیل پسته معادل 2/142 و 9/109 میلی‌گرم بر لیتر (پی پی ام) تعیین شد. بالاترین درصد تلفات پوره‌ها در غلظت 750 میلی‌گرم بر لیتر عصاره خرزهره 24/1±81/63 درصد و در غلظت 600 میلی‌گرم بر لیتر عصاره اشورک 24/1±62/71 درصد بود. همچنین نتایج نشان داد که درصد دور کنندگی در همه غلظت‌های عصاره اتانولی اشورک به طور معنی داری بیشتر از عصاره خرزهره بود. به ترتیب بالاترین درصد دورکنندگی حشرات کامل پسیل معمولی پسته در اثر کاربرد عصاره اتانولی اشورک و عصاره خرزهره 34/1±75/88 و 55/1±25/71 درصد در غلظت ده هزار پی‌پی‌ام هر دو عصاره به دست آمد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

6. بررسی اثر تنش خشکی و نیتریک اکساید بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه ( Satureja hortensis)

الهام دانائی؛ وحید عبدوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399

چکیده

  خشکی یکی از عمده‌ترین تنش‌های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می‌باشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ ...  بیشتر خشکی یکی از عمده‌ترین تنش‌های غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان می‌باشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ فراوان و پرکاربرد در صنایع غذایی و دارویی می‌باشد. به این منظور اثر سدیم نیتروپروساید (0، 25 و 50 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی (25،50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سال 1398 و در شرایط گلخانه بصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی، بررسی شد. گیاهان در مرحله 6 تا 8 برگی با سدیم نیتروپروساید محلول‌پاشی شدند، پس از 24 ساعت، خشکی نیز اعمال گردید. مرحله دوم اعمال تیمارها هم یک هفته پس از اولین مرحله بود و پس از دو هفته شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنی‌‌دار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، فنل، پرولین و درصد اسانس اندام هوایی گردید. تیمار همزمان خشکی و سدیم نیتروپروساید با کاهش معنی‌‌دار تنش اکسیداتیو حاصل از خشکی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را افزایش داد. بیشترین درصد اسانس (71/1%) در محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید50 میکرومولار و در ظرفیت زراعی 25 درصد بدست آمد. در مجموع محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید موجب کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه مرزه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوسیستماتیک

7. ارزیابی صفات ریخت‌شناسی و ریزریخت‌شناسی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) در تعدادی از جمعیت های بومی گل محمدی در ایران

سعید دوازده امامی؛ آزاده اخوان روفیگر؛ محمد حسین اهتمام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  گل رز از مهمترین جنس‌های خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار ...  بیشتر گل رز از مهمترین جنس‌های خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار گلستان منطقه کاشان و دیگر مناطق استان اصفهان در شهرستان‌های میمه) زیاد آباد(، چادگان (ایستگاه سد)، سمیرم (چشمه ناز) و نجف آباد (جنت آباد) انجام شد و در هر نمونه خصوصیاتی نظیر شکل و رنگ ساقه، خاردار یا بدون خار بودن آن، شکل و طول و عرض برگ، تعداد برگچه، طول و عرض برگچه انتهایی، رنگ سطح فوقانی و تحتانی برگ، لبه برگ و قاعده آن، رنگ و تعداد گلبرگ‌ها، تعداد پرچم‌ها و شکل و رنگ میوه و تعداد دانه در میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین صفت ریز ریخت شناسی تزئینات سطح بذر در انواع گل محمدی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی بررسی شد. بر این اساس، صفات ریخت شناسی توده‌های مختلف کشت شده معروف به کاشان و نیز کازرون، تفاوتی نداشت اما توده‌های معروف به لواسانات، تبریز و میمند تفاوت‌های معنی‌داری در تعداد خار، شکل میوه و تعداد بذر در میوه نشان دادند. در صفت پوشش بذر در جمعیت های مورد مطالعه گل محمدی، تفاوت شاخصی در تزئینات سطح بذر مشاهده نشد و بنابراین از این صفت نمی‌توان در جداسازی این جمعیت ها استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

8. تغییرات میزان روی در خاک با استفاده از طیف نگاری گیاهان محدوده معدن روی گوجر در شمال استان کرمان

حسن سالاری؛ مهدی هنرمند؛ حسین مظفری؛ مهدیه حسینجانی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  استفاده از داده‌های طیف‌نگاری یکی از راههای بررسی خصوصیات و ویژگی‌های گیاهان است. قرار گرفتن گیاهان در معرض فلزات سنگین گیاهان را وادار به واکنش استرس زا می‌کند. این موارد می‌توانند در طیف بازتابی گیاه و پاسخ طیفی آن مؤثر باشند. به منظور بررسی طیف نگاری گیاهان در مناطق آلوده به فلز سنگین و گیاهان غیر آلوده از گیاهان Ficus carica، Punica ...  بیشتر استفاده از داده‌های طیف‌نگاری یکی از راههای بررسی خصوصیات و ویژگی‌های گیاهان است. قرار گرفتن گیاهان در معرض فلزات سنگین گیاهان را وادار به واکنش استرس زا می‌کند. این موارد می‌توانند در طیف بازتابی گیاه و پاسخ طیفی آن مؤثر باشند. به منظور بررسی طیف نگاری گیاهان در مناطق آلوده به فلز سنگین و گیاهان غیر آلوده از گیاهان Ficus carica، Punica granatum ، Cupressus arizonica و Eucalyptus camaldulensis در معدن سرب و روی گوجر در استان کرمان برای انجام طیف‌نگاری به‌عنوان گیاهان تحت تاثیر آلودگی استفاده شد. همچنین 4 گیاه نیز از محدوده اطراف شهر ماهان و شهر کرمان به‌عنوان گیاه سالم (نمونه شاهد) انتخاب شدند. نتایج حاصل از طیف نگاری گیاهان محدوده معدن گوجر در سیمای طیفی خود تفاوت‌هایی با نمونه‌های گیاهی سالم نشان دادند.توانایی بیش‌انباشتگری گیاهان در جذب فلزات سنگین به طور نمونه در گیاه Brassica napus (کلزا)، Cannabis sativa (شاهدانه) و Lepidium sativum (شاهی) جهت بررسی تغییر سیمای طیفی ناشی از تجمع فلزات سنگین انجام شد. در هر سه گیاه مورد آزمایش طیف جذبی گیاهان مورد آزمایش و شاهد از نظر افزایش میزان شیب و طیف عارضه جذبی اختلاف نشان داد. بررسی‌های طیفی بر روی گیاهان به ویژه نمونه‌های شاهی، شاهدانه و کلزا نشان داد که این گیاهان در شناسایی مناطقی که تحت آلودگی فلزات سنگین قرار داشته کاربرد مناسبی دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

9. بررسی تأثیر کیتوسان بر باززایی و متابولیت های ثانویه دو گونه گل سوسن

مهسا خلفی؛ یونس پوربیرامی هیر؛ اسماعیل چمنی؛ حسن ملکی لجایر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  گل سوسن با پتانسیل بالای اقتصادی، یکی از مهمترین گل‌ها در بین محصولات باغبانی و زینتی در سراسر جهان بوده و چهارمین جایگاه را در بین گل‌ها به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی اثرات غلظت‌های مختلف کیتوسان (صفر (شاهد)،50، 100 و 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه دو گونه سوسن (L. ledebourii, L. dandie) در محیط کشت پایه ...  بیشتر گل سوسن با پتانسیل بالای اقتصادی، یکی از مهمترین گل‌ها در بین محصولات باغبانی و زینتی در سراسر جهان بوده و چهارمین جایگاه را در بین گل‌ها به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی اثرات غلظت‌های مختلف کیتوسان (صفر (شاهد)،50، 100 و 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه دو گونه سوسن (L. ledebourii, L. dandie) در محیط کشت پایه MS، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تأثیر تیمار کیتوسان بر صفات مورفولوژیکی مثل وزن‌تر، ارتفاع گیاه، تعداد ریشه، تعداد پیازچه، درصد باززایی، کلروفیل b ,a و کل و متابولیت‌های ثانویه فنل در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. تأثیر کیتوسان بر روی فلاونوئید نیز در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نیز نشان داد که بیش‌ترین وزن‌تر و تعداد پیازچه از گونه چلچراغ در محیط کشت حاوی 200 پی‌پی‌ام کیتوسان حاصل شد. بیش‌ترین ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه، درصد باززایی، کلروفیل a، b، فنل کل و فلاونوئید کل نیز تأثیر از گونه دندیه با غلظت 200 پی‌پی‌ام حاصل گردید. در کل نتایج نشان داد که کیتوسان می‌تواند تأثیر مثبتی بر باززایی برخی از گونه‌های سوسن داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

10. اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین گیاه درمنه دشتی ( Artemisia sieberi)

ندا عباسی؛ اصغر میرزائی اصل؛ لیلا خدائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399

چکیده

  تنش خشکی میزان تولید متابولیت‌های ثانویه را در طیف گسترده‌ای از گیاهان افزایش می‌دهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی، نقش‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونه‌های درمنه تولید می‌شود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل ...  بیشتر تنش خشکی میزان تولید متابولیت‌های ثانویه را در طیف گسترده‌ای از گیاهان افزایش می‌دهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع می‌یابند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی، نقش‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونه‌های درمنه تولید می‌شود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل بیماری مالاریا است. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین در گیاه درمنه دشتی صورت گرفت. این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار رژیم آبیاری (شاهد، 30، 50 و 70 درصد ظرفیت زراعی ) در گلخانه اعمال شد. تنش خشکی دوره‌ای به مدت 8 هفته انجام گرفت. تنش خشکی سبب افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، سوپر اکسیددیسموتاز و کاتالاز شد. بالاترین میزان فعالیت این آنزیم‌ها در تیمار خشکی 30 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. مقدار آرتمیزینین بین سطوح تنش خشکی و شاهد تفاوت معنی‌داری نداشت. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش همه متابولیت‌های ثانویه و ترکیبات با خواص دارویی نظیر آرتمیزینین نمی‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

11. تاثیر آبیاری با پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری بر جذب فلزات سنگین توسط گیاه شنبلیله (Trigonella Foenum graceum L.)

فائزه فاضلی؛ حسن عینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399

چکیده

  به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب ...  بیشتر به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب فقط آهن در اندام های هوایی افزایش یافته و در ریشه محتوای همه فلزات مورد بررسی کاهش یافته است. علاوه بر این محتوای کروم، آهن و روی ریشه بالاتر از خاک بود. محتوای مس و نیکل خاک بالاتر از ریشه ها بود و محتوای این فلزات سنگین در ریشه بالاتر از اندام های هوایی بود. وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. همچنین وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. از اینرو به نظر می رسد که گیاه شنبلیله می تواند بدون آن که مقدار زیادی از کروم و روی را از ریشه به اندام هوایی انتقال دهد، بر کاهش آن در خاک تاثیر داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

12. تاثیر تاج پوشش درختان جنگلی بر پوشش گونه‌‌های مرتعی زیرآشکوب (مطالعه موردی: ذخیرگاه نژدره، ارومیه، آذربایجان غربی)

مرتضی‌‌علی خزانی؛ احمد علیجانپور؛ جواد معتمدی؛ اسماعیل شیدای کرکج

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399

چکیده

  مراتع مشجر، ترکیبی از گیاهان چوبی درختی و درختچه‌ای در آشکوب فوقانی و گیاهان علفی در زیر‌‌آشکوب است که با هم در ارتباط متقابل بوده و نوع پوشش آشکوب بالایی، بر گیاهان زیرآشکوب، اثرات متفاوتی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی اثر تاج پوشش درختی، بر تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب در ذخیرگاه نژدره انجام شد. بدین منظور سه گونه درختی Acer monspessulanum، ...  بیشتر مراتع مشجر، ترکیبی از گیاهان چوبی درختی و درختچه‌ای در آشکوب فوقانی و گیاهان علفی در زیر‌‌آشکوب است که با هم در ارتباط متقابل بوده و نوع پوشش آشکوب بالایی، بر گیاهان زیرآشکوب، اثرات متفاوتی دارد. این پژوهش، با هدف بررسی اثر تاج پوشش درختی، بر تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب در ذخیرگاه نژدره انجام شد. بدین منظور سه گونه درختی Acer monspessulanum، Pistacia atlantica و Crataegus azarollus که در این منطقه اهمیت نسبی بیشتری در ترکیب گیاهی آشکوب فوقانی دارند، انتخاب گردید. با استفاده از پلات‌‌های یک متر مربعی، درصد پوشش گیاهی زیرآشکوب درختان و فضای باز مرتعی مابین درختان (میکرو سایت‌ها)، در دو جهت دامنه ثبت شد. سپس شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای برای هر یک از آنها، محاسبه شد. داده‌‌ها با تجزیه واریانس دو طرفه و آزمون دانکن، مورد آنالیز و مقایسه آماری قرار گرفتند. بر مبنای نتایج، میکرو سایت‌‌های باز فاقد درخت در مقایسه میکرو سایت‌‌های زیرآشکوب درختان، دارای تنوع گونه‌‌ای بالاتری هستند. ضمن اینکه، دو جهت شمالی و جنوبی دامنه‌‌ها، تفاوت معنی‌‌داری از نظر تنوع گونه‌‌ای نداشتند. گونه P. atlantica، اثر کاهنده در مقایسه با سایر گونه‌‌ها داشت و گونه C. azarollus در مواردی، سبب افزایش شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای شد. نتایج آنالیز رگرسیون ، نشان داد که افزایش ارتفاع درختان و کاهش میزان سایه‌‌‌اندازی آنها، تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب را به‌طور معنی‌‌داری افزایش می‌دهد. بنابراین بایستی به‌‌منظور افزایش تنوع گونه‌‌ای زیرآشکوب، مدیریت درختان در جهت افزایش ارتفاع صورت گیرد و در طرح‌های پرورشی نیز اقدامات در جهت افزایش گونه‌های فاقد اثر آللوپاتی در جامعه گیاهی مشجر صورت گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

13. مقایسه اسیدهای چرب و هیدروکربن‌های گیاه دارویی خارمریم در سطوح مختلف تنش آبی

راحله قنبری محب سراج؛ مهدی بهنامیان؛ اسد ا... احمدی خواه؛ وحید شریعتی؛ سارا دژستان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 فروردین 1400

چکیده

  تنش‌ آبی یکی از مهم‌ترین عواملی است که مسیرهای متابولیکی را در گیاهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و بنابراین، سنتز و تجمع ترکیبات طبیعی از جمله اسیدهای چرب و هیدروکربن‌ها را در گیاهان دارویی تغییر می‌دهد. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف تنش آبی (آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، آبیاری در حد 70 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری در حد 40 درصد ظرفیت زراعی) ...  بیشتر تنش‌ آبی یکی از مهم‌ترین عواملی است که مسیرهای متابولیکی را در گیاهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و بنابراین، سنتز و تجمع ترکیبات طبیعی از جمله اسیدهای چرب و هیدروکربن‌ها را در گیاهان دارویی تغییر می‌دهد. در این پژوهش، اثر سطوح مختلف تنش آبی (آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، آبیاری در حد 70 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری در حد 40 درصد ظرفیت زراعی) در مرحله گلدهی بر مقادیر اسیدهای چرب و هیدروکربن‌های گیاه دارویی خارمریم مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور شناسایی ترکیبات، عصاره روغنی از بذور گیاهان به روش سوکسله استخراج و با استفاده از دستگاه GC-MS تجزیه و تحلیل شد. اطلاعات مربوط به مسیر واکنش‌های ترکیبات شناسایی‌شده از پایگاه‌های داده بیوانفورماتیک استخراج گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش شدت تنش، درصد اسیدهای چرب کاهش و درصد هیدروکربن-ها افزایش داشتند. اسید چرب غالب شناسایی‌شده در عصاره روغنی خارمریم لینولئیک اسید (4/27-27/15 درصد) و هیدروکربن‌های غالب اکتان، دکان، دودکان، تترادکان و هگزادکان بودند. کاهش درصد اسیدهای چرب شناسایی‌شده تحت تاثیر تنش و افزایش درصد هیدروکربن‌ها احتمالا به دلیل تجزیه آن‌ها به هیدروکربن‌ها به منظور حفظ فشار اسمزی در شرایط تنش آبی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

14. بررسی بیان ژن RBOH و پاسخ های فیزیولوژیک گیاه هندوانه وحشی (Citrullus colocynthis) در شرایط تنش نیکل

آرزوسادات خافی؛ علیرضا ایران بخش؛ اکبر صفی پور افشار؛ رمضانعلی خاوری نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اردیبهشت 1400

چکیده

  همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظت‌های مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظت‌های مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان ...  بیشتر همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظت‌های مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظت‌های مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرید نیکل، طول اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه و میزان آب نسبی کاهش یافت و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، میزان پرولین، مالون دآلدئید و پراکسید هیدروژن در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. هم چنین در گیاهان تیمار شده میزان جذب عناصر از جمله منگنز و روی کاهش یافت. میزان بیان ژن RBOH نیز با افزایش میزان کلرید نیکل، نسبت به گیاهان تیمار نشده افزایش یافت. بنابر نتایج این تحقیق، تنش فلزی نیکل، باعث القای بیان ژن RBOH در گیاه هندوانه وحشی می شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

15. مقایسه ویژگی‌های بیوشیمیایی و ظرفیت آنتی اکسیدانی بذر دو گونه‌‌ پنبه Gossypium hirsutum L.و Gossypium arboreum L.

فریناز زنگنه؛ محمد جواهریان؛ مریم کلاهی؛ الهام فغانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اردیبهشت 1400

چکیده

  سرده پنبه با نام علمیGossypium ‌، گیاهى دولپه‌اى از خانواده مالواسه و از طایفه گوسیپیه ، بومی مناطق گرمسیر و شبه‌گرمسیر می‌باشد. پنبه‌دانه، یکی از دانه‌های روغنی مهم سرشار از فیبر و پروتئین در دنیا محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه‌ایی متابولیت‌های اولیه و ثانویه ...  بیشتر سرده پنبه با نام علمیGossypium ‌، گیاهى دولپه‌اى از خانواده مالواسه و از طایفه گوسیپیه ، بومی مناطق گرمسیر و شبه‌گرمسیر می‌باشد. پنبه‌دانه، یکی از دانه‌های روغنی مهم سرشار از فیبر و پروتئین در دنیا محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه‌ایی متابولیت‌های اولیه و ثانویه در بذر دو گونه‌ G. hirsutum L. وG. arboreum L. است. حضور ترکیباتی هم‌چون فلاونوئید، آلکالوئید، تانن، ساپونین، استروئید، به ترتیب با استفاده از آزمون‌های آمونیاک و سود، مایر و واگنر، استات سرب، کف و اسید سولفوریک در دو گونه‌ی پنبه، به‌صورت کیفی شناسایی و تأیید شد. هم‌چنین ویژگی‌های بیوشیمیایی از جملهاندازه‌گیری کمّی میزان گوسیپول، فلاونوئید، فلاونول، فنول و ظرفیت آنتی اکسیدان در پنبه‌دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که گونه‌ی G. arboreum L. نسبت به گونه‌ی‌ ‌L. G. hirsutum به لحاظ داشتن مقادیر بیش‌تری از چربی، فیبر و پروتئین، ارزش بالایی برای استفاده به‌عنوان خوراک دام و استخراج روغن دارد. بررسی مقایسه‌ای دو گونه‌ی مطالعه شده نشان داد که هر دو گونه دارای ظرفیت آنتی اکسیدانی و میزان گوسیپول بالایی هستند. گونه‌ی .G. hirsutum L نسبت به گونه‌یG. arboreum L. دارای مقادیر بیش‌تری فنول و فلاونول است که می-تواند به استفاده از این گونه برای اهداف اصلاحی و ایجاد گونه‌های مقاوم به تنش‌های زیستی رهنمون نماید. وجود مقادیر زیاد گوسیپول در گونه‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که باید ملاحظاتی در کاربردهای مختلف آن‌ها در صنایع غذایی و خوراک دام مورد توجه قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

16. تاثیر غلظت و نوع کاربرد سلنیوم بر کمیت و کیفیت اسانس به لیمو (Lippia citriodora L.)

محبوبه جلالی؛ حسن عبداللهی مقدم؛ فاطمه سهرابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1400

چکیده

  سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگ‌های به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلول‌پاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظت‌های ...  بیشتر سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان می‌شود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگ‌های به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلول‌پاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظت‌های 0، 2، 5، 10 و 15 میکرومولار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزودن سلنیوم به طور معنی‌داری باعث افزایش وزن خشک برگ، سطح برگ و میزان کلروفیل کل در هر دو روش کاربرد نسبت به شاهد شد. کاربرد 5 میکرومولار سلنیوم در محلول غذایی و 10 میکرومولار به صورت محلولپاشی برگی باعث افزایش فنل کل و افزایش مهار رادیکال آزاد DPPH گیاه شد. کمترین میزان مالون دی آلدئید در روش محلول‌پاشی (4/13) و افزودن به محلول غذایی (7/10) به ترتیب در تیمارهای 10 و 5 میکرومولار مشاهده شد. همچنین این عنصر در سطوح تیمار 5 میکرومولار محلول غذایی و 10 میکرومولار محلول‌پاشی برگی به ترتیب باعث افزایش 92/94 و 100 درصدی میزان اسانس نسبت به تیمار شاهد شد. بررسی اجزای اساس نشان داد که بیشترین میزان مونوترپن های اکسیژن دار به خصوص سیترال (3/48)، در اسانس نمونه‌های محلول‌پاشی شده با غلظت 10 میکرومولار سلنیوم وجود داشت. در واقع نتایج نشان داد که عنصر سلنیوم در غلظت‌های کم (5-10 میکرومولار) اثرات بهبوددهنده‌ای بر شاخص‌های رشدی و کمیت و کیفیت اسانس به لیمو دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

17. تأثیر محلول‎پاشی سیلیکات‎پتاسیم بر برخی ویژگی‎های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‎های بهاره کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل

مژده سادات خیاط مقدم؛ احمد غلامی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمید عباس دخت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400

چکیده

  تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقش‏های مهمی است که سیلیکات‏پتاسیم در گیاه دارد. به‏منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای ...  بیشتر تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقش‏های مهمی است که سیلیکات‏پتاسیم در گیاه دارد. به‏منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‏های بهاره کلزا و انتخاب ژنوتیپ‎هایی که عملکرد بیشتری در این شرایط دارند، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (95-96 و 97-96) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‏دهی به بعد و عامل محلول‏پاشی در دو سطح (محلول‏پاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکات‎پتاسیم و عدم محلول‏پاشی) به صورت فاکتوریل در کرت‏های اصلی و ژنوتیپ‎های بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرت‏های فرعی قرار‏گرفتند. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری×سیلیکات پتاسیم×ژنوتیپ بر صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، میزان پرولین برگ، گلوکوزینولات و دمای کانوپی معنی‎دار شد. در آبیاری معمول و کاربرد سیلیکات ‎پتاسیم ژنوتیپ OG×AL و در شرایط خشکی آخر فصل و کاربرد سیلیکات پتاسیم ژنوتیپ‏های‎ RGS×SLM و DALGAN قابل توصیه است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

18. اثر سلنیوم و سولفید هیدروژن بر رشد و جذب عناصر در گیاهچه‌های سیر(Allium sativum) تحت تاثیر سرب و تنش شوری

نساء قره باغلی؛ علی سپهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400

چکیده

  اثر سلنیوم و سولفید‌هیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظت‌های مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیف‌دهنده‌ی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات‌ سدیم و سولفید‌هیدروژن ...  بیشتر اثر سلنیوم و سولفید‌هیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظت‌های مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیف‌دهنده‌ی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات‌ سدیم و سولفید‌هیدروژن با غلظت 200 میکرو‌مولار از ترکیب هیدروژن‌سولفید‌سدیم و بدون کاربرد تخفیف‌دهنده بود. بر اساس نتایج حاصله، با افزایش تنش شوری و غلظت سرب کاهش معنیداری در وزن خشک و عناصر پتاسیم، روی و آهن ریشه و اندام هوایی گیاه مشاهده شد. غلظت 5-10 مولار نیترات سرب در سطوح مختلف شوری سبب کاهش جذب سرب در ریشه و اندام هوایی گیاه و به دنبال آن بهبود جذب سایر عناصر نسبت به شرایط بدون شوری شد. از سوی دیگر کاربرد سلنیوم و سولفید هیدروژن موجب بهبود معنی‌دار رشد گیاهچه سیر تحت تنشهای شوری و سرب گردید. کاربرد 5 میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم و 200 میکرومولار هیدروژن سولفید سدیم باعث کاهش جذب سرب در بافتهای گیاه و به دنبال آن بهبود محتوای عناصر و در نتیجه افزایش رشد تحت تنش شوری وغلظت سرب 5-10 شد ولی در غلظت3-10 مولار تاثیری نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده اثر مثبت سلنیوم بر کاهش جذب سدیم و سرب و همچنین بهبود پارامترهای رشدی گیاهچه‌های سیر تحت تاثیر سرب در تنش شوری نسبت به سولفید هیدروژن بیشتر بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

19. شناسایی عامل رونویسی موثر بر پروموتر مسیر بیوسنتزی کارتنوئیدی/آپوکارتنوئیدی در Crocus sativus L.

زهرا عزیزی؛ علی دلجو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1400

چکیده

  این حقیقت به خوبی اثبات شده که کلاله به عنوان بخشی از گل زعفران محل اصلی برای سنتز بسیاری از کاروتنوئیدها و آپوکاروتنوئیدها مهم است و آن نیز در مرحله خاصی از مراحل رشد صورت می‌گیرد، اما هیچ چیز در خصوص مکانیسمی که سنتز آن را تنظیم می‌کند شناخته نشده است. تحقیقات گسترده در مورد آنزیم‌هایی که در بیوسنتز آپوکاروتنوئید‌های زعفران بخصوص ...  بیشتر این حقیقت به خوبی اثبات شده که کلاله به عنوان بخشی از گل زعفران محل اصلی برای سنتز بسیاری از کاروتنوئیدها و آپوکاروتنوئیدها مهم است و آن نیز در مرحله خاصی از مراحل رشد صورت می‌گیرد، اما هیچ چیز در خصوص مکانیسمی که سنتز آن را تنظیم می‌کند شناخته نشده است. تحقیقات گسترده در مورد آنزیم‌هایی که در بیوسنتز آپوکاروتنوئید‌های زعفران بخصوص کروسین نقش دارند نشان دهنده‌ی فراوانی حضور یکی از این آنزیم‌ها یعنی CsLcy-β2a در کلاله است. همچنین مشخص شده است این آنزیم باعث فعال‌سازی و افزایش تجمع بتاکاروتن می‌شود. عوامل رونویسی به عنوان یکی ازگروه‌های تنظیم کننده با تنظیم بیان ژن به صورت بافت اختصاصی و زمان اختصاصی از طریق توانایی آنها در اتصال به پروموتر ژن‌های هدف در بسیاری از فرآیند‌های بیولوژیکی و تکاملی گیاهان نقش حیاتی ایفا می‌کنند. در این تحقیق با استفاده از سیستم GoldenBraid سازه‌های حاوی عوامل رونویسی CsMYB، CsARF8، CsERF2 و CsZinc-figer CCCH و توالی پروموتر ژن CsLcy-β2a در اتصال با ژن گزارشگر لوسیفراز (Firefly) ساخته شد و با روش آگرواینفیلتریشن به برگ‌های گیاه توتون گونه بنتامیانا (Nicotiana.bentamiana) تزریق شدند و میزان فعال‌سازی پروموتر تحت تاثیر عوامل رونویسی از طریق سنجش دوگانه لوسیفراز مورد بررسی قرار گرفت. تنها برای یکی از عوامل رونویسی یعنی CsMYB، نسبت لومینسانس لوسیفراز بر رنیلا (LUC/REN) تغییر کرد. در مجموع، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که CsMYB یک تنظیم کننده مثبت مسیر بیوسنتز کاروتنوئید/آپوکاروتنوئیدها در زعفران است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

20. تولید کالوس شکننده ذرت (Zea mays L.) و استفاده از تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب محیط کشت بهینه

سودابه جعفری؛ داریوش داودی؛ هوشنگ علیزاده؛ پریسا جنوبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1400

چکیده

  تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلول‌های گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با به‌کارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظت‌های مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دی‌کلرو‌فنوکسی‌استیک‌اسید ...  بیشتر تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلول‌های گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با به‌کارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظت‌های مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دی‌کلرو‌فنوکسی‌استیک‌اسید و بنزیل آدنین (جمعاً 16 محیط کشت متفاوت)، القای کالوس بر روی ریزنمونۀ رویان بالغ ذرت انجام گرفت. معیارهای انتخاب شامل شاخص‌های القای کالوس شکننده، اندازه کالوس، وزن تر کالوس و میزان باززایی، اندازه‌گیری شدند، و مقایسۀ میانگین‌ها با استفاده از آنالیز واریانس انجام شد. با در نظر گرفتن هر یک از معیارهای انتخاب به تنهایی، محیط‌های بهینۀ متفاوتی برای القای کالوس معرفی شد. به‌منظور تعیین یک محیط بهینه با در نظرگرفتن تمامی معیارها، روش تحلیل سلسله مراتبی به کار گرفته شد. محیط بهینه در این تحقیق، محیط MS دارای 1 میلی‌گرم‌در‌لیتر 2, 4-D بود که در آن شاخص‌های القاء، وزن، و اندازه زیاد بودند، و میزان باززایی کم بود. برای ارزیابی و تأیید محیط کشت انتخاب شده، ریزنمونه‌ها در محیط برگزیده توسط نرم‌افزار، کشت شدند و نمودار رشد برای وزن تر و خشک کالوس رسم شد. چندین بار واکشت پیاپیِ کالوس‌های رشدیافته در محیط برگزیده انجام گرفت و در آن‌ها اندام‌زایی مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که می‌توان روش تحلیل سلسله مراتبی را به عنوان یک روش تصمیم‌گیری قابل اعتماد برای انتخاب محیط بهینه برای القای کالوس شکننده ذرت به کار برد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

21. بررسی آت‌اکولوژی گیاه دارویی کک‌کش بیابانی (Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss) در منطقه نوفرست خراسان جنوبی

الهام هراتی؛ سید غلامرضا موسوی؛ فاطمه نخعی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1400

چکیده

  گیاه دارویی کک‌کش بیابانی با نام علمی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss متعلق به خانواده کاسنی، گیاهی چند‌ساله و علفی است که در بعضی از مناطق ایران به صورت خودرو می‌روید. تحقیق حاضر با هدف پی بردن به خصوصیات رویشگاهی و چگونگی رفتار کک‌کش بیابانی در اکوسیستم منطقه نوفرست شهرستان بیرجند به مدت دو سال انجام گرفت. به منظور تعیین درصد پوشش تاجی، فراوانی ...  بیشتر گیاه دارویی کک‌کش بیابانی با نام علمی Pulicaria gnaphalodes (Vent.) Boiss متعلق به خانواده کاسنی، گیاهی چند‌ساله و علفی است که در بعضی از مناطق ایران به صورت خودرو می‌روید. تحقیق حاضر با هدف پی بردن به خصوصیات رویشگاهی و چگونگی رفتار کک‌کش بیابانی در اکوسیستم منطقه نوفرست شهرستان بیرجند به مدت دو سال انجام گرفت. به منظور تعیین درصد پوشش تاجی، فراوانی و تراکم از روش تصادفی- سیستماتیک استفاده شد. ویژگی‌های اقلیمی، خاکی، فنولوژی، صفات مورفولوژیکی و عملکردی، درصد اسانس، نحوه زاد‌آوری و ارزش رجحانی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد این گونه در رویشگاه نوفرست با میانگین بارش سالیانه ۱۷6 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 5/16 درجه سانتی‌گراد رویش دارد و پوشش تاجی 27 درصد، فراوانی 76 درصد و تراکم آن 1650 بوته در هکتار بود. آزمایشات خاک‌شناسی نشان داد که کک‌کش بیابانی خاک با بافت لوم شنی را ترجیح می‌دهد و اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک به ترتیب 9/7 و 33/0 دسی زیمنس بر متر می‌باشد. بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در مرحله گلدهی کامل (50/0 درصد) بدست آمد. مطالعات فنولوژیکی نیز نشان داد زمان شروع رشد رویشی کک‌کش بیابانی معمولا از اواخر فروردین ماه آغاز شده و شروع دوره گلدهی اواسط خرداد ماه می‌باشد، رشد رویشی و گلدهی تا اواخر شهریور ماه ادامه دارد. آغاز رسیدگی بذر نیز اواسط تیر ماه می‌باشد و پس از رسیدگی، بذر‌ها ریزش می‌کنند و با کاهش درجه حرارت دوره رکود از اواسط مهر آغاز می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

22. بررسی خصوصیات مورفولوژیک گونه دارویی Salvia hydrangea DC. ex Benth. در طول شیب تغییرات محیطی در مراتع مناطق نیمه استپی

زهرا حیدری قهفرخی؛ پژمان طهماسبی؛ اصغر شاهرخی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش مورفولوژیک گونه Salvia hydrangea در منطقه‌ی حفاظت‌شده تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری است. این گونه، یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود و دارای ترکیبات اسانس گل و برگ مهمی است. پس از بازدید صحرایی از 5 توده‌ی معرف گونه، 10 نمونه ...  بیشتر مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش مورفولوژیک گونه Salvia hydrangea در منطقه‌ی حفاظت‌شده تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری است. این گونه، یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود و دارای ترکیبات اسانس گل و برگ مهمی است. پس از بازدید صحرایی از 5 توده‌ی معرف گونه، 10 نمونه از گونه جمع‌آوری شد. طول و سطح برگچه‌ها، کاسبرگ رنگی و جام گل، ارتفاع ساقه گل دهنده و خوشه گل‌آذین و تعداد گل‌های هر خوشه از جمله صفات مورد مطالعه در اواخر فصل رشد بودند. در هر توده گیاهی 2 پروفیل خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی‌متری برداشت شد. برخی پارامترهای خاک شامل بافت، هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن، پتاسیم و فسفر اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که بین توده‌ها از لحاظ اکثر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. نتایج آزمون PLS نیز نشان داد ارتفاع گیاه با وزن مخصوص ظاهری عمق اول همبستگی مثبت و با اسیدیته خاک عمق اول همبستگی منفی دارد. تعداد گل در چرخه و سطح کاسبرگ رنگی با شیب، سنگ و سنگریزه، شن و کربنات کلسیم معادل عمق دوم همبستگی مثبت دارند. ارتفاع گل‌آذین با رس، هدایت الکتریکی و پتاسیم عمق اول همبستگی مثبت دارد. طول و سطح برگچه‌ها با درصد شیب، شن، کربنات کلسیم معادل، سنگ و سنگریزه عمق دوم همبستگی مثبت دارد. بر اساس نتایج می‌توان عوامل محیطی مؤثر بر هر یک از خصوصیات مورفولوژی گونه را مشخص کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

23. بررسی سازگاری گرده‌افشانی با استفاده از روش‌های بیولوژیکی و مولکولی در برخی از ژنوتیپ‌های برتر آلبالو

صمد علیون نظری؛ جعفر حاجی لو؛ مهرشاد زین العابدینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  در آلبالو همانند سایر گونه‌های جنس پرونوس خودناسازگاری گامتوفیتی وجود دارد. در این پژوهش روابط گرده با مادگی تعداد 10 ژنوتیپ برتر آلبالو با استفاده از روش‌های بیولوژیک و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیکی، دانه گرده در مرحله بادکنکی (در مرحله D فنولوژیکی) از گل‌ها تهیه و پس از ارزیابی رشد و درصد جوانه‌زنی در محیط کشت، ...  بیشتر در آلبالو همانند سایر گونه‌های جنس پرونوس خودناسازگاری گامتوفیتی وجود دارد. در این پژوهش روابط گرده با مادگی تعداد 10 ژنوتیپ برتر آلبالو با استفاده از روش‌های بیولوژیک و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیکی، دانه گرده در مرحله بادکنکی (در مرحله D فنولوژیکی) از گل‌ها تهیه و پس از ارزیابی رشد و درصد جوانه‌زنی در محیط کشت، در زمان مناسب اقدام به اخته کردن گل‌ها کرده و گرده‌افشانی به صورت گرده افشانی آزاد، خود و دگر گرده افشانی کنترل شده در باغ صورت گرفت. در روش مولکولی از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با استفاده از آغازگرهای عمومی برای شناسایی آلل‌های S استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان جوانه‌زنی دانه گرده در سطح کلاله در حالت خودگرده‌افشانی و از نظر تعداد لوله گرده در بخش بالایی و پایینی خامه و درون تخمدان بیشترین مربوط به حالت گرده‌افشانی آزاد بود. نه آلل S (S4، S6، S9، S6m2، S24، S26، S35، S36b و S36a) شناسایی شد که آلل‌های S6/S6m2، S24 و S9 دارای بیشترین فراوانی می‌باشد. مطالعه ما ثابت کرد که تنوع آلل‌های S پایین بوده که نشان دهنده تنوع ژنتیکی پایین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی می‌باشد. با توجه به رشد لوله گرده در طول خامه و تخمدان در تمامی حالت‌ های گرده‌افشانی در تمامی ژنوتیپ‌ها می‌توان گفت که همه ژنوتیپ‌ها از لحاظ گرده‌افشانی سازگار هستند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

24. تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس مرتبط با تنش‌های غیرزیستی در پروموتر ژن‌های ANlNAC گیاه آلوروپوس لیتورالیس

سمیرا محمدی؛ قربانعلی نعمت زاده؛ حمید نجفی زرینی؛ سیدحمیدرضا هاشمی پطرودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1400

چکیده

  پروتئین‌های NAC (NAM، ATAF1-2 و CUC2)، فاکتورهای رونویسی مختص گیاهان هستند و در فرآیند مختلف نمو گیاهان و پاسخ به تنش‌ها نقش دارند. در این مطالعه، 68 ژن NAC در گیاه Aeluropus littoralis به‌عنوان گیاه هالوفیت متعلق به خانواده Poaceae شناسایی شدند. با تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس در نواحی پروموتر ژن‌های AlNAC، بسیاری از عناصر مرتبط با رشد و نمو، فیتوهورمون‌ها ...  بیشتر پروتئین‌های NAC (NAM، ATAF1-2 و CUC2)، فاکتورهای رونویسی مختص گیاهان هستند و در فرآیند مختلف نمو گیاهان و پاسخ به تنش‌ها نقش دارند. در این مطالعه، 68 ژن NAC در گیاه Aeluropus littoralis به‌عنوان گیاه هالوفیت متعلق به خانواده Poaceae شناسایی شدند. با تجزیه و تحلیل عناصر تنظیمی سیس در نواحی پروموتر ژن‌های AlNAC، بسیاری از عناصر مرتبط با رشد و نمو، فیتوهورمون‌ها و دفاع در برابر تنش‌ها یافت شدند. از جمله عناصر پاسخگو به هورمون‌ها می‌توان به P-box، TCA element، موتیف‌های CGTCA و TGACG، TGA-element، ERE و ABRE اشاره نمود که به‌ترتیب در پاسخگویی به جیبرلیک‌اسید، سالیسیلیک‌اسید، جاسمونیک‌اسید، اکسین، اتیلن و آبسیزیک‌اسید نقش دارند. برای عناصر پاسخگو به تنش می‌توان TC-rich repeats، ARE، MBS، LTR و W box را ذکر نمود که به‌ترتیب مرتبط با دفاع و تنش، القای بی‌هوازی، القای خشکی، القای دمای پایین و تنش آسیب‌های مکانیکی می‌باشند. انواع مختلف عناصر تنظیمی سیس در پروموتر ژن‌های AlNAC و تنوع در فاکتورهای رونویسی که به این عناصر متصل می‌شوند، حاکی از نقش‌ مهم این ژن‌ها در نمو گیاه و دفاع در برابر تنش‌ها می‌باشند. با تجزیه و تحلیل بیان ژن کاندید AlNAC32 با استفاده از RT-qPCR مشخص شد که این ژن تحت تنش‌های شوری، خشکی و ABA، در بافت‌های برگ، ساقه و ریشه، افزایش بیان نشان می‌دهد که بیانگر نقش این ژن در تحمل به چندین تنش غیرزیستی می‌باشد. این یافته‌ها اطلاعات ارزشمندی جهت تحقیقات بیشتر در مورد عملکرد و کاربرد ژن‌های AlNAC در رشد و سازگاری به تنش در A. littoralis فراهم آورده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

25. مطالعه ریخت‌شناسی، گرده‌شناسی و تشریح سردهGeranium L. (شمعدانیان) در ایران

فاطمه حاج مرادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مرداد 1400

چکیده

  خلاصه سرده شمعدانی (Geranium L.) با حدود 423 گونه از سرده‌های مهم تیره Geraniaceae در جهان محسوب می‎‌شود. در این مطالعه 68 جمعیت از 10 گونه از سرده Geranium در ایران از نظر ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریحی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های حاصل از مطالعه‌ی ریخت شناسی و گرده شناسی توسط نرم افزار MVSP 3.1 مورد آنالیز قرار گرفتند. به منظور مطالعه ریخت شناسی ...  بیشتر خلاصه سرده شمعدانی (Geranium L.) با حدود 423 گونه از سرده‌های مهم تیره Geraniaceae در جهان محسوب می‎‌شود. در این مطالعه 68 جمعیت از 10 گونه از سرده Geranium در ایران از نظر ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریحی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های حاصل از مطالعه‌ی ریخت شناسی و گرده شناسی توسط نرم افزار MVSP 3.1 مورد آنالیز قرار گرفتند. به منظور مطالعه ریخت شناسی در مجموع 58 ویژگی کمی و کیفی در جمعیت‌های مختلف هر گونه مورد بررسی قرار گرفتند. دانه گرده از هر گونه توسط میکروسکوپ نوری بررسی شدند. برای مطالعه تشریحی، 8 ویژگی در دمگل آذین گونه‌های مختلف سرده Geranium بررسی شد. گونه‌های مورد مطالعه بر اساس آنالیز داده‌های ریخت شناسی در هفت گروه و بر اساس آنالیز داده‌های گرده‌شناسی در سه گروه قرار گرفتند. نتایج حاصل از سه نوع داده ریخت‌شناسی، گرده‌شناسی و تشریحی نشان داد در گونه‌های مختلف سرده Geranium ارزش داده‌ها در تفکیک گونه‌ها متفاوت است، به طوریکه در تفکیک برخی گونه‌ها داده‌های ریخت شناسی و در برخی دیگر داده‌های گرده شناسی یا تشریحی موثر بودند. واژه‌های کلیدی: استولیز، دانه گرده، دمگل آذین، میکروسکوپ نوری، نرم افزار MVSP

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

26. تاثیر همزیستی با قارچ میکوریز گلوموس موسه‌آ (Glomus mosseae) بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم گیاه برنج در شرایط کم آبی

آرزو پورفرید؛ علی پاکدین پاریزی؛ رضا قربانی نصرآبادی؛ حشمت الله رحیمیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  قارچ‌های میکوریز آربوسکولار قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش‌های زنده و غیرزنده در گیاهان زراعی می‌باشند. برای بررسی تاثیر تلقیح با قارچ میکوریز آربوسکولار گلوموس موسه‌آ بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی رقم‌های برنج طارم هاشمی و نعمت در شرایط کمبود آب، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در گلخانه انجام شد. شرایط آبیاری شامل آبیاری غرقاب، ...  بیشتر قارچ‌های میکوریز آربوسکولار قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش‌های زنده و غیرزنده در گیاهان زراعی می‌باشند. برای بررسی تاثیر تلقیح با قارچ میکوریز آربوسکولار گلوموس موسه‌آ بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی رقم‌های برنج طارم هاشمی و نعمت در شرایط کمبود آب، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در گلخانه انجام شد. شرایط آبیاری شامل آبیاری غرقاب، توقف آبیاری تا رطوبت %70 ظرفیت زراعی و توقف آبیاری تا رطوبت 50% ظرفیت زراعی بود. بطور کلی در هر دو گروه گیاهان تلقیح شده با قارچ و گیاهان شاهد (تلقیح نشده) افزایش میزان فنل، تانن، گلایسین‌بتائین و نیز آنزیم‌های پلی فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز تحت شرایط کم‌آبی مشاهده شد. با این وجود میزان تغییر در گیاهان تلقیح‌شده با میکوریز نسبت به گیاهان شاهد بطور معنی‌داری بیشتر بود. در شرایط قطع آبیاری تا 70% ظرفیت زراعی میزان پرولین و آنزیم‌های پلی‌فنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز در رقم نعمت نسبت به رقم طارم‌هاشمی بیشتر بود، اما گلایسین‌بتائین، تانن و فنل در رقم طارم‌هاشمی از نعمت بیشتر بود. در شرایط قطع آبیاری تا %50 ظرفیت زراعی محتوای هر کدام از صفات اندازه‌گیری شده در رقم نعمت نسبت به طارم‌هاشمی بیشتر بود که می‌تواند بر تاثیر متفاوت کلونیزاسیون با قارچ‌های میکوریز بر پاسخ ارقام برنج به شرایط کمبود آب دلالت داشته باشد. براساس نتایج بدست آمده به‌نظر می‌رسد که تلقیح گیاه برنج با قارچ میکوریز می‌تواند در صورت بروز شرایط کمبود آب در حین مراحل حساس رشدی گیاه در کاهش اثرات نامطلوب تنش نقش داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی سلولی و مولکولی

27. اثر ضد باکتریایی و سمیت سلولی میوه انجیر (Ficus carica L.) بر رده سلول های سرطانی کبد Hepatocellular carcinoma

محمدحسین معظمی؛ مهسا شاه بنده؛ مهسا امین صالحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  امروزه گیاهان دارویی دارای پتانسیل بالقوه برای کشف داروهای جدید هستند. سرطان کبد به عنوان یکی از شایع ترین سرطان ها در دنیا شناخته شده است. میوه انجیر به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا شناخته شده است. در مطالعه حاضر اثر ضد میکروبی و ضد سرطانی میوه انجیر در غلظت های مختلف سنجیده شد. در سنجش ضدمیکروبی، تمامی سویه های مورد مطالعه ...  بیشتر امروزه گیاهان دارویی دارای پتانسیل بالقوه برای کشف داروهای جدید هستند. سرطان کبد به عنوان یکی از شایع ترین سرطان ها در دنیا شناخته شده است. میوه انجیر به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا شناخته شده است. در مطالعه حاضر اثر ضد میکروبی و ضد سرطانی میوه انجیر در غلظت های مختلف سنجیده شد. در سنجش ضدمیکروبی، تمامی سویه های مورد مطالعه شامل استافیلوکوکوس اورئوس، ایکلای و سودوموناس آئروژینوزا به غلظت متانولی عصاره حساس بودند. مقدار MIC در بازه µg/mL 8 تا µg/mL 16 و مقدار MBC بین µg/mL 16 تا µg/mL 32 تعیین گردید. عصاره هیدروالکلی میوه گیاه انجیر با غلظت های مختلف (mg/mL 5/0، 75/0، 1، 5/1) بر رشد سلول های سرطانی کبد رده HepG2 و سلول های فیبروبلاست رده L929 به عنوان کنترل در سه بازه زمانی 24، 48 و 72 ساعت با آزمون MTT بررسی شد. نتایج نشان داد که تاثیر عصاره میوه انجیر وابسته به دوز و زمان است و با افزایش زمان از میزان زیستایی سلول ها کاسته شده است و در زمان انکوباسیون 72 ساعت و غلظت mg/mL 5/1 زیستایی سلول ها 8 درصد مشاهده شد. نتایج نشان داد که IC50 برای سلول های سرطانی در غلظت mg/mL 5/0 و زمان 24 ساعت مشاهده شد. با توجه به نتایج می توان ادعا کرد عصاره میوه انجیر در غلظت های مختلف دارای اثر مهاری بر رشد باکتری ها و نیز سلول های سرطانی کبد است، لذا با مطالعات بیشتر می توان از این گیاه در درمان بهره جست.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

28. تاثیر محلول پاشی آهن بر الگوی بیان ژن های تولید کننده آنتوسیانین میوه توت‌فرنگی طی مراحل نموی

سعید رضائی؛ محمداسماعیل امیری؛ عباس بهاری؛ فرهنگ رضوی؛ مرتضی سلیمانی اقدم؛ حسین بیرامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  آنتوسیانین ها از جمله ترکیبات مهم در کیفیت میوه توت‌فرنگی هستند که ژن‌های مختلفی در تولید و انباشت این متابولیت‌ها نقش دارند. هـدف از این پژوهش بررسی تاثیر محلـول‌پاشـی آهن، تعیین غلظت بهینه و مطالعه اثر آن بر الگوی بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز آنتوسیانین‌های میوه توت‌فرنگی رقم کاماروسا طی مراحل نموی بود. آزمایش بصورت فاکتوریل ...  بیشتر آنتوسیانین ها از جمله ترکیبات مهم در کیفیت میوه توت‌فرنگی هستند که ژن‌های مختلفی در تولید و انباشت این متابولیت‌ها نقش دارند. هـدف از این پژوهش بررسی تاثیر محلـول‌پاشـی آهن، تعیین غلظت بهینه و مطالعه اثر آن بر الگوی بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز آنتوسیانین‌های میوه توت‌فرنگی رقم کاماروسا طی مراحل نموی بود. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. بدین منظور، ابتدا در یک آزمایش مقدماتی بوته‌های توت‌فرنگی با کلات آهن 14% در غلظت‌های صفر، 200، 400، 600، 800، 1000، 1200، 1400، 1600، 1800 و 2000 میکرومول بر لیتر محلول‌پاشی شده و سپس میزان تجمع آنتوسیانین‌ها و بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز آنها در روزهای سوم، ششم، نهم و دوازدهم بعد از محلول‌پاشی ارزیابی گردیدند. طبق نتایج، میوه‌های محلول‌پاشی شده با آهن در غلظت 1400 میکرومول بر لیتر بیشترین میزان تجمع آنتوسیانین را نشان دادند. همچنین، کاربرد غلظت انتخابی آهن موجب تسریع رسیدگی میوه‌ها نیز گردید که در نهایت غلظت 1400 میکرومول بر لیتر به عنوان غلظت بهینه در نظر گرفته شد. افزایش بیان ژن‌های FaSUT1، FaMYB1، FaPAL، FaCHS و کاهش بیان ژن FaMYC1 در میوه‌های تیمار شده با کلات آهن 14% در غلظت 1400 میکرومول بر لیتر می‌تواند دلیلی بر افزایش تجمع آنتوسیانین‌ها باشد. بنابراین، جهت تولید گلخانه‌ای توت‌فرنگی و کشت آن در محیط بدون خاک، با توجه به نتایج این پژوهش، به منظور افزایش آنتوسیانین‌ها می‌توان غلظت 1400 میکرومول بر لیتر آهن با روش محلول‌پاشی را پیشنهاد نمود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

29. مشخصات کمی و کیفی و وضعیت تجدیدحیات در جنگل‌های طبیعی و دست‌کاشت پلت

حاتم منفردی؛ رقیه جهدی؛ کامبیز طاهری آبکنار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400

چکیده

  هدف اصلی این مطالعه آگاهی از مشخصه‌های کمی و کیفی پلت در جنگلکاری‌های منطقه لومر اسالم می‌باشد که می‌تواند نقش مهمی در افزایش موفقیت جنگلکاری‌های آینده با استفاده از این گونه در مناطق مشابه داشته باشد. علاوه بر این، اندازهگیری و مقایسه مشخصه‌های کمی و کیفی درختان پلت و وضعیت تجدیدحیات در جنگل‌های دست-کاشت و طبیعی و مقایسه با سایر ...  بیشتر هدف اصلی این مطالعه آگاهی از مشخصه‌های کمی و کیفی پلت در جنگلکاری‌های منطقه لومر اسالم می‌باشد که می‌تواند نقش مهمی در افزایش موفقیت جنگلکاری‌های آینده با استفاده از این گونه در مناطق مشابه داشته باشد. علاوه بر این، اندازهگیری و مقایسه مشخصه‌های کمی و کیفی درختان پلت و وضعیت تجدیدحیات در جنگل‌های دست-کاشت و طبیعی و مقایسه با سایر گونه‌های موجود مورد توجه است. این تحقیق در جنگلکاری‌های پلت در سن 25 سالگی بر اساس روش نمونه‌برداری تصادفی- سیستماتیک و با 60 قطعه نمونه 400 مترمربعی انجام شد. نتایج آزمون t مستقل نشان دهنده وجود اختلاف معنی‌دار بین تعداد در هکتار، سطح مقطع برابر سینه، حجم، ضریب قدکشیدگی و رویش قطری گونه پلت در دو منطقه بود. در حالی که در مقایسه میانگین ارتفاع درختان در دو منطقه و نیز رویش ارتفاعی آنها اختلاف معنی‌دار نیست. از نظر مشخصه‌های کیفی، در مقایسه سلامت تنه درختان پلت در دو منطقه اختلاف معنی‌داری مشاهده نمی‌شود. درحالی که تفاوت معنی‌دار در سطح 05/0 در مقایسه فرم تنه این درختان بین دو منطقه وجود دارد. اختلاف معنی‌دار در تقارن تاج درختان پلت در دو منطقه بدست آمد ولی در مقایسه سلامت و شادابی تاج این درختان اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. تراکم تجدیدحیات در جنگل طبیعی بیشتر از جنگل دست-کاشت است. در حالی که فراوانی نهال‌های سالم و نهال‌های با تنه واحد در جنگل دست‌کاشت به طور معنی‌داری بیشتر از جنگل طبیعی است. جنگل دست‌کاشت در منطقه مطالعه از نظر کمی و کیفی در وضعیت مطلوب‌تری نسبت به جنگل طبیعی قرار دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

30. اثر ضدباکتریایی عصاره متانولی بذر ماریتیغال بر 8 گونه باکتری گرم مثبت و منفی

زهرا محمودی راد؛ حسن نورافکن؛ ناصر محبعلی‌پور؛ اسد اسدی؛ سلیمان جمشیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 شهریور 1400

چکیده

  ماریتیغال با داشتن ماده مؤثره سیلی‌مارین در درمان بیماری‌های مختلف کبدی موثر بوده و خاصیت ضدمیکروبی دارد. آزمایشی به منظور بررسی ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضدمیکروبی عصاره الکلی بذر ماریتیغال بر باکتری‌های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس) و گرم منفی (سالمونلا انتریکا، پروتئوس میرابیلیس، اشریشیاکلی، شیگلا دیسنتریا، ...  بیشتر ماریتیغال با داشتن ماده مؤثره سیلی‌مارین در درمان بیماری‌های مختلف کبدی موثر بوده و خاصیت ضدمیکروبی دارد. آزمایشی به منظور بررسی ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضدمیکروبی عصاره الکلی بذر ماریتیغال بر باکتری‌های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس) و گرم منفی (سالمونلا انتریکا، پروتئوس میرابیلیس، اشریشیاکلی، شیگلا دیسنتریا، کلبسیلا پنومونیا و سودوموناس آئروژینوزا) با روش انتشار در دیسک و رقت‌سازی در لوله بر پایه طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در سال 1396 انجام گرفت. ترکیبات عصاره متانولی بذر ماریتیغال با استفاده از HPLC ارزیابی شده و وجود دو ماده سیلیبین A و B از ترکیبات اصلی سیلی‌مارین شناسایی شد. در آزمون ضدباکتریایی، عصاره متانولی بذر ماریتیغال بر باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، سالمونلا انتریکا، پروتئوس میرابیلیس و اشریشیاکلی موثر بود ولی اثر بازدارندگی کمتری در مقایسه با جنتامایسین و آمپی‌سیلین داشت. در انتشار با دیسک، استافیلوکوکوس اورئوس بیشترین عدم رشد و بالاترین MIC و MBC را داشت. در باسیلوس سرئوس و سالمونلا انتریکا قطر هاله عدم رشد تقریباً برابر با استافیلوکوکوس بود و دو باکتری پروتئوس و اشریشیاکلی قطر هاله کمتری نسبت به استافیلوکوکوس نشان داد. به نظر می‌رسد عصاره متانولی ماریتیغال حاوی مواد آنتی سپتیک با اثرات ضد باکتریایی می‌باشد. بنابراین بررسی روی سویه‌های دیگر پیشنهاد می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

31. بررسی تکوین میکروگامتوفیت و مگاگامتوفیت در Mill Ageratum houstonianum

زهرا بقایی فر؛ سید ابراهیم حسینی نیا؛ عاطفه مهرافزا؛ لیلا خدائی؛ فاطمه غدیرپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  بررسی تکوین دانه گرده و تخمک در گیاه Ageratum houstonianum که از اهداف این پژوهش است، می‌تواند الگوی مناسبی برای گونه‌های دارای گل‌آذین کپه‌ای باشد. بدین منظور، گل‌ها و غنچه‌ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شدند. نمونه‌ها پس از قالب‌گیری در پارافین، با میکروتوم برش‌گیری‌ شدند و رنگ‌آمیزی با ائوزین ...  بیشتر بررسی تکوین دانه گرده و تخمک در گیاه Ageratum houstonianum که از اهداف این پژوهش است، می‌تواند الگوی مناسبی برای گونه‌های دارای گل‌آذین کپه‌ای باشد. بدین منظور، گل‌ها و غنچه‌ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شدند. نمونه‌ها پس از قالب‌گیری در پارافین، با میکروتوم برش‌گیری‌ شدند و رنگ‌آمیزی با ائوزین و هماتوکسیلین انجام شد. لام‌های تهیه‌شده با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد گلچه‌های دوجنسی شامل پنج پرچم با میله‌های آزاد و جدا از هم هستند. بساک از نوع تتراسپورانژی و تکوین دیواره بساک از نوع دولپه‌ای است و از یک لایه اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و لایه تاپی تشکیل شده است. لایه مغذی آن از نوع آمیبی است و آرایش تترادهای میکروسپور از نوع تتراهدرال می‌باشد. دانه‌های گرده در زمان انتشار دارای سه شکاف رویشی با تزئینات سوزنی‌شکل هستند. تخمک از نوع واژگون، تک‌پوسته‌ای و کم‌خورش است. تقسیمات سلول مادر مگاسپور از هر دو نوع عرضی و طولی مشاهده شد که منجر به تشکیل تترادهای خطی و توده‌ای می‌شود. نمو کیسه‌ رویانی براساس الگوی تک‌‌اسپوری و تیپ پلی‌گونوم‌ صورت می‌گیرد. براساس این پژوهش، کریستال‌های بلوری‌شکل در بساک، لایه مکانیکی دیواره بساک، سلول‌های دیواره مادگی، تخمک، خامه، کلاله و گلبرگ مشاهده شد که از اختصاصات این گونه است. همچنین بشره ترشحی کرک‌مانند در بخش درونی گلبرگ، کرک‌های تک‌رشته‌ای و تک‌سلولی در سطح بیرونی گلبرگ مشاهده گردید.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

32. نقش کیتوزان بر کاهش اثرات تنش شوری از طریق آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غیر آنزیمی در گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.)

اعظم سلیمی؛ الهه خسروی؛ مریم چاوشی؛ هانیه زیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیب‌های کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه‌های قارچی می‌باشد. هدف از این مطالعه ...  بیشتر خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیب‌های کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه‌های قارچی می‌باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات تنش شوری و کیتوزان روی شاخص‌های فیزیولوژیکی و پارامترهای رشد گیاه خرفه بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. بدین منظور گیاه خرفه تحت تیمار‌های مختلف شوری (0، 25 و 35 دسی‌زیمنس‌برمتر) و کیتوزان (0، 2/0 و 4/0 گرم‌در‌لیتر) قرار گرفت. گیاهان بعد از اعمال تیمار برداشت شدند. پارامترهای مختلف مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برای تیمارهای مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که با توجه به گوشتی و شور پسند بودن گیاه خرفه، سطح شوری 25 دسی‌زیمنس‌برمتر رشد مساعد و سطح شوری 35 دسی‌زیمنس‌برمتر کاهش رشد را در گیاه خرفه نشان داد. شوری باعث افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و فلاونوئید شده و محتوای آنتوسیانین را کاهش می‌دهد. تیمار هم‌زمان شوری و کیتوزان باعث افزایش رشد، محتوای فنل، فعالیت پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز شده و فعالیت آنزیم کاتالاز را و محتوای آنتوسیانین را کاهش می‌دهد. در این پژوهش کیتوزان نقش بهبود دهنده‌ای در شرایط تنش ایفا کرده است. با توجه به روند رو به رشد اراضی شور در کشور، استفاده از الیسیتورها به‌خصوص کیتوزان به‌عنوان پلیمر زیستی کاهش‌دهنده آثار تنش شوری در گیاه خرفه، حائز اهمیت می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

33. اثرات نانوذره نقره بر رشد، ظرفیت تبادلات گازی و عملکرد فتوسیستم II در گیاه خرفه

ضرغام زارع؛ لیلا پیشکار؛ علیرضا ایران بخش؛ داریوش طالعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  با افزایش قابل ملاحظه‌ای در تکنولوژی نانو، احتمال دارد که سیستم‌های زیستی در معرض غلظت‌های بالای نانوذرات (NPs) قرار گیرند. گیاه خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای برخی از خواص دارویی مانند ضد باکتری، ضد درد، ترمیم زخم، شل کننده عضلات اسکلتی، ضد التهاب و ضد رادیکال است. در این مطالعه، غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 ...  بیشتر با افزایش قابل ملاحظه‌ای در تکنولوژی نانو، احتمال دارد که سیستم‌های زیستی در معرض غلظت‌های بالای نانوذرات (NPs) قرار گیرند. گیاه خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای برخی از خواص دارویی مانند ضد باکتری، ضد درد، ترمیم زخم، شل کننده عضلات اسکلتی، ضد التهاب و ضد رادیکال است. در این مطالعه، غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی‌گرم بر لیتر) بر رشد و تولید زیتوده، رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوای پرولین، ترکیبات فلاونوئید و فنل کل، ظرفیت تبادل گازی و پارامترهای فلورسنس کلروفیل گیاه خرفه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار نانوذره نقره در غلظت‌های بالا (20، 40 و 80 میلی‌گرم بر لیتر) به طور معنی‌داری از تولید زیتوده و رشد ریشه و ساقه ممانعت کرد و باعث کاهش محتوای رنگیزه‌های کلروفیل a و b شد، در حالیکه تیمار نانوذره نقره محتوای پرولین، آنتوسیانین و ترکیبات فنلی را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. با افزایش غلظت نانوذره نقره، نسبت فتوسنتز، نسبت تعرق، هدایت روزنه‌ای، بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II، ضریب خاموشی فتوشیمیایی و عملکرد کوانتومی موثر فتوشیمیایی فتوسیستم II کاهش یافت. بررسی فلورسنس کلروفیل a نشان داد که غلظت‌های بالای نانوذره نقره باعث ممانعت انتقال انرژی از کمپلکس دریافت‌کننده نور به مرکز واکنش، تخریب کمپلکس تجزیه‌کننده آب در فتوسیستم II و غیرفعال شدن مرکز واکنش فتوسیستم II شد. نتایج کلی نشان داد که نانوذره نقره باعث القای مکانیسم بازدارندگی بر فرآیند فتوسنتز و در نتیجه، کاهش زیتوده گیاه خرفه شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

34. تعدیل فیزیولوژیکی تنش گرمایی انتهای فصل و تغییر در طول مراحل نموی گندم با مصرف اسید هیومیک در دو نوع خاک متفاوت

عباس ابهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400

چکیده

  به منظور ارزیابی اثر نوع خاک و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و طول دوره رشد گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 1396-1395 در شهرستان سبزوار انجام شد. تیمارها شامل کشت گندم بک کراس روشن در دو نوع خاک رسی-لومی و لوم- شنی در چهار سطح محلول‌پاشی اسید هیومیک (صفر، 5، 10 و 15 گرم در هزار ...  بیشتر به منظور ارزیابی اثر نوع خاک و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و طول دوره رشد گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 1396-1395 در شهرستان سبزوار انجام شد. تیمارها شامل کشت گندم بک کراس روشن در دو نوع خاک رسی-لومی و لوم- شنی در چهار سطح محلول‌پاشی اسید هیومیک (صفر، 5، 10 و 15 گرم در هزار ) در مرحله پنجه‌زنی (مرحله 25-22 زادوکس) بود. نتایج نشان داد که با مصرف 15 گرم در هزار اسید هیومیک در دو نوع خاک بیشترین عملکرد دانه (به ترتیب خاک رسی-لومی و لوم-شنی، 3/7800 و 5270 کیلوگرم در هکتار) تولید شد. مصرف اسید هیومیک باعث کاهش کسر فتوترمال (به صورت معادله درجه دو) شد که اثر مثبت بر افزایش طول مراحل نموی داشت. در شرایط خاک رسی-لومی با توجه به مدل پیشنهادی در 435/0 فتوترمال حداکثر عملکرد حاصل شد و زمانی که فتوترمال به 47/0 رسید در این صورت عملکرد صفر شد. اسید هیومیک با افزایش کلروفیل (از 3/53 به 26/57 اسپاد)، پرولین (از 295 به 1/376 میلی‌گرم بر کیلو‌گرم) و وزن خشک کل (از 8/9250 به 9/13150 کیلوگرم در هکتار) سبب تعدیل تنش گرمایی و افزایش مراحل رشد (روز تا طویل شدن ساقه‌ها (مرحله30 زادوکس) (دو روز)، مرحله تورم غلاف برگ پرچم (مرحله43 زادوکس) (یک روز) و گرده‌افشانی (مرحله61-60 زادوکس) (سه روز)) شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

35. اثر سلنیوم بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه ریحان در شرایط تنش آرسنیک

مهدی رستمی؛ حسین عباسپور؛ اکبر صفی پور افشار؛ قدیر طاهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1400

چکیده

  مطالعات گذشته مشخص کرده است که سلنیوم در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش‌های غیر زیستی در گیاهان بسیار موثر است. این تحقیق به بررسی اثرات سلنیوم بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان در شرایط سمیت آرسنیک پرداخته است. نتایج نشان داد که صفات رشدی شامل طول ریشه و ساقه و وزن ریشه و ساقه در شرایط سمیت آرسنیک بویژه در غلظت بالا به طور معنی ...  بیشتر مطالعات گذشته مشخص کرده است که سلنیوم در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش‌های غیر زیستی در گیاهان بسیار موثر است. این تحقیق به بررسی اثرات سلنیوم بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان در شرایط سمیت آرسنیک پرداخته است. نتایج نشان داد که صفات رشدی شامل طول ریشه و ساقه و وزن ریشه و ساقه در شرایط سمیت آرسنیک بویژه در غلظت بالا به طور معنی داری در مقایسه با شاهد کاهش یافت. همچنین در سمیت شدید آرسنیک میزان رنگیزه های فتوسنتزی، میزان نیتروژن و پروتئین کاهش و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز نسبت به گیاهان ریحان بدون تنش افزایش یافت. اسپری برگی سلنیوم خصوصا در غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر بر گیاهان چه در شرایط تنش و چه بدون تنش منجر به افزایش صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی، میزان نیتروژن و پروتئین شد. بعلاوه کاربرد سلنات سدیم در غلظت کم فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی را کاهش و در غلظت بالا فعالیت آن‌ها را در شرایط سمیت آرسنیک در مقایسه با گیاهان شاهد افزایش داد. در مجموع به نظر می‌رسد سلنیوم با تقویت فعالیت آنتی اکسیدانی و بهبود رشد گیاه سبب کاهش اثرات سمی آرسنیک در گیاه ریحان شده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

36. اثر تنش خشکی بر کارایی مصرف آب انگور (.Vitis vinifera L) رقم بیدانه قرمز در تیمار های مختلف کودی

آسیه صفری؛ اکرم فاطمی؛ محسن سعیدی؛ زهرا کلاه چی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1400

چکیده

  کاربرد کودهای آلی و شیمیایی به عنوان بهبود دهنده ویژگی‌های خاک یکی از راهکارهای کاهش اثر تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد سولفات پتاسیم، کمپوست و بایوچار بر وزن خشک برگ، تبادلات گازی و کارایی فیزیولوژیک مصرف آب انگور رقم بیدانه قرمز تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی در دو سطح آبیاری شامل: عدم تنش خشکی (ظرفیت زراعی) و آبیاری در ...  بیشتر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی به عنوان بهبود دهنده ویژگی‌های خاک یکی از راهکارهای کاهش اثر تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد سولفات پتاسیم، کمپوست و بایوچار بر وزن خشک برگ، تبادلات گازی و کارایی فیزیولوژیک مصرف آب انگور رقم بیدانه قرمز تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی در دو سطح آبیاری شامل: عدم تنش خشکی (ظرفیت زراعی) و آبیاری در 40 درصد ظرفیت زراعی بود. این تحقیق به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در گلخانه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تیمار کودی و تنش خشکی بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و کارایی مصرف آب فتوسنتزی برگ معنی دار شد. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و سرعت تعرق و افزایش کارایی فیزیولوژیک مصرف آب برگ انگور شد. با کاربرد کودها اثر تنش خشکی جبران شد. کارایی فیزیولوژیک مصرف آب فتوسنتزی برگ در تیمارهای آلی بیشتر از تیمار شیمیایی بود. کارایی مصرف آب ذاتی برگ انگور در تیمارهای کودی در شرایط تنش خشکی بیشتر از سایر تیمارها در شرایط بدون تنش بود. بیشترین غلظت پتاسیم برگ در تیمار بایوچار در شرایط با و بدون تنش خشکی (به ترتیب 60/1 و 77/1 درصد) بود. بین وزن خشک برگ کلیه تیمارها در شرایط عدم تنش خشکی و تیمارهای سولفات پتاسیم و بایوچار در تنش خشکی اختلاف معنی‌داری نبود. با توجه به نتایج این بررسی ، کاربرد کودها مخصوصاً بایوچار می‌تواند در کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌ خشکی بر انگور بیشتر مورد توجه قرار گیرد

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

37. مدلسازی پاسخ گیاهان به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی باطله معدنی در معدن زغال سنگ کارمزد سوادکوه، استان مازندران

ناطق لشکری صنمی؛ جمشید قربانی؛ سید حسن زالی؛ قربان وهاب زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آبان 1400

چکیده

  رویش گیاهان در محیط های معدنکاری تحت تاثیر محدودیت‌های ناشی از خصوصیات باطله‌ها است. شناسایی دامنه پاسخ گونه‌های گیاهی به این خصوصیات در احیاء پوشش گیاهی این مناطق اهمیت دارد. در این تحقیق، دامنه بوم-شناختی گونه‌های Artemisia scoparia، Artemisia absinthium، Capparis spinosa و Bassia prostrata به خصوصیات باطله مورد ارزیابی قرار گرفت. این گیاهان به طور طبیعی روی ...  بیشتر رویش گیاهان در محیط های معدنکاری تحت تاثیر محدودیت‌های ناشی از خصوصیات باطله‌ها است. شناسایی دامنه پاسخ گونه‌های گیاهی به این خصوصیات در احیاء پوشش گیاهی این مناطق اهمیت دارد. در این تحقیق، دامنه بوم-شناختی گونه‌های Artemisia scoparia، Artemisia absinthium، Capparis spinosa و Bassia prostrata به خصوصیات باطله مورد ارزیابی قرار گرفت. این گیاهان به طور طبیعی روی باطله‌های زغال‌سنگ در معادن کارمزد سوادکوه در استان مازندران مستقر شده‌اند. داده‌های مربوط به فراوانی و خصوصیات باطله (از 138 پلات جمع‌آوری شد. از مدل HOF برای تعیین پاسخ گیاهان استفاده شد. نتایج نشان داد برای بافت باطله A. scoparia و A. absinthium در مقادیر زیادتر رس و سیلت دارای بهینه بودند اما C. spinosa و ‌ B. prostrata پهنای آشیان بوم‌شناختی گسترده‌تری با افزایش میزان شن داشتند. همه گونه‌ها در مقادیر کم رطوبت موجود در باطله دارای بهینه بودند. در گرادیان هدایت الکتریکی B. prostrata دارای آشیان اکولوژیک متمایزی از سایر گونه‌ها بوده است. گونه‌های A. scoparia، C. spinosa و B. prostrata در شرایط اسیدی باطله همپوشانی آشیان بوم‌شناختی بیشتری داشتند، هرچند C. spinosa بردبارترین گونه به این شرایط بود. گونه A. scoparia در دامنه گسترده‌ای از مقادیر ازت، فسفر و ماده آلی دارای بهینه بوده است. پاسخ مثبت به فلزات سنگین برای گونه A. scoparia مشاهده شد که برای مس و نیکل از مدل مسطح (III) و برای سرب و روی از مدل دو نمایی (VII) پیروی داشت. پاسخ گونه‌ها به خصوصیات باطله از مدل‌های مختلفی پیروی کرده که مدل تک نمایی IV و دو نمایی VII بیشتر بوده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

38. تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و فعالیت چند آنزیم آنتی‌اکسیدانتی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita) در شرایط تنش کم‌آبی

مهدی پارسا؛ رضا کمائی؛ بهناز یوسفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سال زراعی 97-96، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیم‌های آبیاری در سه سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 75 درصد ...  بیشتر به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سال زراعی 97-96، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیم‌های آبیاری در سه سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 75 درصد ظرفیت زراعی (FC) و 50 درصد ظرفیت زراعی (FC) و 6 نوع کودهای مختلف زیستی و شیمیایی شامل: 1-کود زیستی باکترایی NPK+NPP، 2- کود زیستی باکترایی NPP، 3-NPK، 4-کود ریزمغذی (MIC)، 5-MIC + کود آمینه اسید (AP) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل رژیم آبیاری و کودهای مختلف زیستی فقط بر روی پرولین در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. بیشترین میزان پرولین (به‌میزان 22/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) در تیمار آبیاری 50 درصد FC و تیمار کودی NPK بدست آمد. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثرات اصلی رژیم‌های آبیاری و انواع مختلف کودی بر روی شاخص‌های کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، مجموع کلروفیل، آنزیم آسکوربات، کاتالاز، پراکسیداز و درصد اسانس معنی‌دار بود. نتایج گویای آن است که کاربرد کودهای زیستی در مقایسه با دیگر کودهای شیمیایی باعث کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گردید، احتمالا تامین تدریجی نیتروژن و فسفر در طی رشد گیاه به‌واسطه کاربرد کودهای زیستی توانسته با تامین متعادل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و تامین انرژی کافی برای رشد و بقای گیاه از شدت تنش در گیاه بکاهد و با توجه به کاهش تنش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی کاهش یافت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

39. تاثیر کمبود فسفر بر شاخص های رشدی و محتوای اسانس مریم گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.)

معصومه خوارزمی؛ نیر محمدخانی؛ مسلم ثروتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیت‌های ثانویه می‌باشد، بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریم‌گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha ...  بیشتر هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیت‌های ثانویه می‌باشد، بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریم‌گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار با تیمار فسفر در دو سطح شاهد و کمبود فسفر بر روی دو گیاه مریم‌گلی باغی و پونه آبی اجرا شد. کمبود فسفر باعث کاهش فاکتورهای رشدی در هر دو گیاه شد. مقایسات میانگین نشان داد طول و وزن خشک ریشه و اندام هوایی همچنین محتوای نسبی آب برگ و سطح برگ در اثر کمبود فسفر در هر دو گیاه کاهش پیدا کرد، میزان کاهش در مریم‌گلی باغی بیشتر بود. کمبود فسفر باعث افزایش محتوای ترکیبات آلفا- و بتا- پینن، 1و8 سینئول و آلفا-‌ توژان در اسانس مریم‌گلی باغی و ترکیبات پولگون، لیمونن و لاواندولیل استات در اسانس پونه شد. همچنین باعث سنتز ترکیبات جدید مثل 3- اکتانول در اسانس پونه آِّبی و سابینن در مریم‌گلی باغی و حذف برخی از ترکیبات مانند لینالول در پونه آبی و لیدن در مریم‌گلی باغی شد.بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می‌رسد کمبود فسفر در حد کنترل شده می-تواند باعث افزایش درصد اسانس از طریق افزایش محتوای برخی از اجزا اسانس در گیاهان دارویی مریم‌گلی باغی و پونه آبی شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

40. اثر گونه‌های مایکوریزا و تنش کم‌آبی بر صفات مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت استویا در شرایط گلخانه .

علی حاجی محمدی؛ رضا ضرغامی؛ علی کاشانی؛ حسین حیدری شریف آباد؛ قربان نور محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  این مطالعه با هدف بررسی اثر کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت گیاه استویا صورت گرفته است. در این بررسی، آزمایشی در شرایط گلخانه با استفاده از دوگونه قارچ مایکوریزا در چهار سطح، M1: شاهد (بدون قارچ مایکوریزا)، M2: گونه Mycorrhiza Glomus mosseae، M3: گونه Glomus ...  بیشتر این مطالعه با هدف بررسی اثر کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت گیاه استویا صورت گرفته است. در این بررسی، آزمایشی در شرایط گلخانه با استفاده از دوگونه قارچ مایکوریزا در چهار سطح، M1: شاهد (بدون قارچ مایکوریزا)، M2: گونه Mycorrhiza Glomus mosseae، M3: گونه Glomus intraradices Mycorrhiza، M4: استفاده از تلفیق 50 درصدی دو گونه قارچ مایکوریزا، و اعمال تنش کم‌آبی در چهار سطح: شاهد(I1)، تنش‎‌‎های کم‌آبی خفیف (I2)، متوسط (I3) و شدید (I4) بترتیب آبیاری در100%، 75%، 50% و 25% ظرفیت زراعی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار انجام پذیرفت. کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی به ترتیب موجب افزایش 70/1، 11/4، 73/1 و 32/4 برابری شاخص سبزینگی، وزن خشک کل گیاه، ارتفاع گیاه و سطح برگ گیاه در مقایسه با شاهد گردید. علاوه براین، کاربرد گونه‌های قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی نسبت به شاهد موجب افزایش 66/1، 13/6، 6/29 و 30/1 برابری پتاسیم، گلوکز، فروکتوز و قندکل شده است. در شرایط تنش کم‌آبی متوسط و شدید، استفاده از تلفیق گونه‌های قارچ مایکوریزا، در تیمارهای M4I4 و M4I3 در مقایسه با تیمار‌های M1I4 و M1I3 منجر به افزایش بیش از سه برابری سطح برگ گیاهان کشت بافتی استویا گردید. نتایج نشان‌دهنده همزیستی مثبت ریشه‌های استویا با تلفیق دو گونه مایکوریزا در شرایط تنش کم‌آبی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

41. بررسی میزان بیان ژن های دخیل در بیوسنتز مونو ترپن ها در گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) تحت تیمار سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات

ساکار حسینی؛ اسعد معروفی؛ سید حسن حسنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  مونوترپن‌های مهمی مانند کامفور و فنچول از جمله اجزای مهم تشکیل‌دهنده اسانس گیاه دارویی اسطوخودوس می‌باشند. ژن‌های مونوترپن سنتاز اهدف مناسبی برای مهندسی متابولیک در اسطوخودوس هستند. این پژوهش به منظور سنجش بیان و القای دو ژن کلیدی (فنچول سنتاز و برنئول سنتاز) در مسیر بیوسنتز مونوترپن‌ها در اسطوخودوس در پاسخ به الیسیتورهای متیل‌جاسمونات ...  بیشتر مونوترپن‌های مهمی مانند کامفور و فنچول از جمله اجزای مهم تشکیل‌دهنده اسانس گیاه دارویی اسطوخودوس می‌باشند. ژن‌های مونوترپن سنتاز اهدف مناسبی برای مهندسی متابولیک در اسطوخودوس هستند. این پژوهش به منظور سنجش بیان و القای دو ژن کلیدی (فنچول سنتاز و برنئول سنتاز) در مسیر بیوسنتز مونوترپن‌ها در اسطوخودوس در پاسخ به الیسیتورهای متیل‌جاسمونات و سالیسیلیک اسید اجرا شد. ابتدا گیاهان در مراحل قبل و بعد از گل دهی در آزمایشات منفرد تحت تیمارهای متیل‌جاسمونات و سالیسیلیک اسید هر یک با غلظت یک میلی‌مولار، قرار گرفتند. سپس در زمان‌های صفر (شاهد)، 24، 48 و 72 ساعت پس از اعمال تیمار در مراحل قبل و بعد از گل دهی، نمونه‌‌‌‌‌‌‌برداری از برگ گیاهان جهت بررسی بیان ژن انجام شد. نتایج نشان داد که بیان این ژنها تحت تاثیر تیمار سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات قرار می گیرند. به طور کلی بیان هر دو ژن فنچول سنتاز و برنئول سنتاز در مرحله قبل از گلدهی بیشتر از بعد از گلدهی بود. همچنین در تیمار با متیل‌جاسمونات بیان برنئول سنتاز بیشتر تحت تاثیر قرار گرفت و تا 72 ساعت روند بیان آن کاملا افزایشی بود. به واسطه بیان افزایشی این ژنها در تیمارهای سالیسیلیک اسید و به ویژه متیل‌جاسمونات می توان انتظار داشت که مقدار مونوترپن های با ارزشی مانند کامفور و فنچول در گیاه اسطوخودوس افزایش نشان دهند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

42. کاربرد زغال فعال و نانولوله‌های کربنی در حذف مواد فنولی از محیط کشت بافت گیاهان انگور و پالونیا

محمد زارعی؛ مهدی غلیزاده؛ سارا خراسانی نژاد؛ مصطفی خوشحال سرمست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400

چکیده

  عوامل متعددی در ریزازفزایی گیاهان در شرایط درون‌شیشه محدودیت ایجاد می‌کنند. قهوه‌ای شدن یک مشکل جدی در استقرار ریزنمونه‌ها در گیاهان چند ساله چوبی است و انجام موفقیت‌آمیز تکنیک‌های درون‌شیشه‌ای را پیچیده می‌سازد. در جهت حل این مشکل، کاربرد منابع زغال (جاذب فنول)، با هدف کنترل عوامل موثر بر قهوه‌ای شدن محیط کشت بافت صورت گرفت ...  بیشتر عوامل متعددی در ریزازفزایی گیاهان در شرایط درون‌شیشه محدودیت ایجاد می‌کنند. قهوه‌ای شدن یک مشکل جدی در استقرار ریزنمونه‌ها در گیاهان چند ساله چوبی است و انجام موفقیت‌آمیز تکنیک‌های درون‌شیشه‌ای را پیچیده می‌سازد. در جهت حل این مشکل، کاربرد منابع زغال (جاذب فنول)، با هدف کنترل عوامل موثر بر قهوه‌ای شدن محیط کشت بافت صورت گرفت تا غلظت ترکیبات فنولی کاهش یافته و راهکاری برای حل مسئله قهوه‌ای شدن اکسیداتیو در ریزنمونه‌های درون‌شیشه‌ای پالونیا و انگور دنبال شود. پژوهش حاضر در آزمایشگاه گروه باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. محیط پایه MS حاوی IBA (به ترتیب ۲ و ۴ میلی‌گرم در لیتر برای انگور و پالونیا)، در محیط تکثیر با غلظت‌های مختلف زغال فعال و نانولوله کربن (۴۰۰، ۲۰۰، ۱۰۰، ۵۰، ۰ میلی‌گرم بر لیتر)، در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. میزان ترکیبات فنولی کل محیط کشت بافت با روش رنگ‌سنجی فولین-سیکالتیو و بر حسب منحنی استاندارد گالیک اسید در طول موج 760 نانومتر اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که هر دو فرم زغال فعال و نانولوله کربن بر میزان جذب فنول محیط کشت و پرآوری ریزنمونه‌های درون شیشه‌ای اثرات مثبت و معنی‌دار داشت. نتایج این مطالعه نشان دهنده آن است که می‌توان از تیمارهای ۴۰۰ میلی‌گرم بر لیتر زغال فعال و ۲۰۰ میلی‌گرم بر لیتر نانولوله‌های کربن به عنوان منابع کربن جذب کننده فنول در محیط‌های کشت این گیاهان استفاده کرد. نتایج این پژوهش با اندکی تغییر در سایر گیاهان و ریزافزایی تجاری قابل استفاده خواهد بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

43. اثر ملاتونین بر شاخص های رشد و ترکیبات فنلی تحت تنش شوری کشت در شیشه در گیاه یونجه (Medicago sativa L.)

شبنم جلیلی؛ علی اکبر احسانپور؛ سید مرتضی جوادی راد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1400

چکیده

  یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای در کشور می باشد که میزان و کیفیت تولید آن با تنش شوری محدود می گردد. ملاتونین به عنوان یک ایندول آمین در تحقیق حاضر با غلظت های 1/0، 10 و 15 میکرومولار به همراه غلظت های 150 و 200 میلی مولار نمک به منظور بررسی نقش ملاتونین درتحمل به شوری گیاهچه های یونجه پس از سه هفته رشد در شرایط کشت بافت استفاده ...  بیشتر یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای در کشور می باشد که میزان و کیفیت تولید آن با تنش شوری محدود می گردد. ملاتونین به عنوان یک ایندول آمین در تحقیق حاضر با غلظت های 1/0، 10 و 15 میکرومولار به همراه غلظت های 150 و 200 میلی مولار نمک به منظور بررسی نقش ملاتونین درتحمل به شوری گیاهچه های یونجه پس از سه هفته رشد در شرایط کشت بافت استفاده شد، با افزایش غلظت شوری میزان رشد و نیز قدرت آنتی اکسیدانی و سنتز ترکیبات آنتی اکسیدان کاهش یافت. ملاتونین، سبب افزایش وزن تر، وزن خشک، طول ساقه، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان کاروتنوئید و همچنین ترکیبات فنلی از جمله فنل کل، فلاونوئید و نیز دو آنزیم مهم با خاصیت آنتی اکسیدان در مسیر سنتز پلی فنل ها PAL و TAL گردید. بنابراین به نظر می رسد ملاتونین با کاهش عوامل سرکوبگر رشد از جمله پاکسازی ROS و در نتیجه کاهش آسیب های اکسیداتیو و نیز افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ترکیبات دفاعی گیاه از جمله ترکیبات فنلی و از طرف دیگر افزایش ظرفیت و توان فتوسنتزی گیاه با حفظ رنگیزه های فتوسنتزی در افزایش تحمل به شوری ایفای نقش نموده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

44. طبقه‌بندی پوشش گیاهی در ارتباط با برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع دشت سیستان با استفاده از رگرسیون چند متغیره

منصور جهان تیغ؛ معین جهان تیغ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آذر 1400

چکیده

  برای انجام این پژوهش در ابتدا با تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده OLIلندست 8 و تلفیق آن با نقشه زمین‌شناسی، واحدهای همگن تعیین و در مناطق معرف هر جامعه گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه‌برداری انجام شد. در هر واحد همگن نمونه‌برداری در طول سه ترانسکت 500 متری عمود بر شیب عمومی انجام شد. بر روی هر یک از این ترانسکت‌ها ...  بیشتر برای انجام این پژوهش در ابتدا با تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده OLIلندست 8 و تلفیق آن با نقشه زمین‌شناسی، واحدهای همگن تعیین و در مناطق معرف هر جامعه گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه‌برداری انجام شد. در هر واحد همگن نمونه‌برداری در طول سه ترانسکت 500 متری عمود بر شیب عمومی انجام شد. بر روی هر یک از این ترانسکت‌ها ده پلات 3×3 متری به فاصله 50 متر از هم مستقر و ویژگی‌های مربوط به هرگونه گیاهی شامل، فرم رویشی، نام علمی، تیره، درصد تاج پوشش برداشت شد. همچنین 48 نمونه خاک از عمق 20-0 سانتی‌متری برداشت و برخی از ویژگی‌های آن مانند بافت خاک، مواد آلی، شوری، pH و نسبت جذب سدیم اندازه‌گیری شد. طبقه‌بندی جوامع گیاهی با استفاده از تحلیل خوشه‌ای (شاخص اقلیدسی) پوشش گیاهی و تعیین عوامل تأثیرگذار بر پراکنش جوامع گیاهی با استفاده از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)‌ انجام شد. نتایج نشان داد که پوشش گیاهی منطقه شامل چهار زیر اجتماع گیاهی است و جنس‌های گیاهی گز درختچه‌ای ( stricta Tamarix) و سیاه شور (Suaeda fruticosa) با فرم رویشی درختچه‌ای- بوته‌ای به‌ترتیب با 2/37 و 5/26 درصد بیشترین فراوانی را داشتند. در بررسی نتایج تحلیل واریانس نیز یافته‌ها نشان داد که درصد شن، هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم و ماده آلی در زیر اجتماعات طبقه‌بندی شده تفاوت معنی‌دار داشته است (05/0>P). همچنین نتایج نشان داد که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر استقرار و پراکنش جوامع گیاهی در منطقه مقادیر درصد شن، هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم و درصد ماده آلی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

45. ارزیابی صفات و تنوع ژنتیکی برخی ارقام گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) در شرایط اقلیمی استان البرز

جعفر احمدی؛ امیر عباس تقی زاده؛ داریوش آتشکار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1400

چکیده

  یکی از نیاز‌های اساسی قبل از شروع هر برنامه به‌نژادی، شناسایی روابط و تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت و شناخت صفات هدف است. این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در میان برخی ارقام گلابی اروپایی با استفاده از صفات کلیدی در میوه این ارقام انجام شد. جهت انجام این پژوهش از یازده رقم اروپایی گلابی به همراه دو رقم شاهد Shahmiveh و Sardrodi استفاده ...  بیشتر یکی از نیاز‌های اساسی قبل از شروع هر برنامه به‌نژادی، شناسایی روابط و تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت و شناخت صفات هدف است. این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در میان برخی ارقام گلابی اروپایی با استفاده از صفات کلیدی در میوه این ارقام انجام شد. جهت انجام این پژوهش از یازده رقم اروپایی گلابی به همراه دو رقم شاهد Shahmiveh و Sardrodi استفاده شد. سیزده رقم مورد مطالعه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شده و طی سه سال باغی ده صفت کلیدی شامل وزن میوه، طول میوه، قطرمیوه، سفتی بافت میوه، نسبت طول به قطر میوه، TSS، pH، اسیدیته، درصد تشکیل میوه و عملکرد میوه به ازای هر درخت یادداشت برداری گردید. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که جزء رقم برای تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی‌داراست. بیشترین وزن میوه مشاهده شده در بین ارقام مربوط به رقم Nart با میانگین وزن میوه 38/374 گرم و بیشترین عملکرد مربوط به رقمMellina با عملکرد 07/10 کیلوگرم به ازای هر درخت می‌باشد. با تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، صفات مورد بررسی در چهار مؤلفه اول معنی‌دار در مجموع 66/87 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. با تجزیه خوشه‌ای انجام شده، رقم Nart به دلیل وجود تفاوت‌های بالای ظاهری و صفات به تنهایی در یک خوشه قرار گرفت و ارقام Decandel ، Pacham's Triumph، Abate fetel و Mellina به دلیل ویژگی‌های مطلوب میوه، از دو رقم شاهد آزمایش برتر تشخیص داده شدند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

46. شناسایی بیوانفورماتیکی ژن‌های هدف miRNA‌های پاسخ دهنده به تنش خشکی در کلزا (Brassica napus)

مریم پسندیده ارجمند؛ حبیب اله سمیع زاده لاهیجی؛ محمدحسن علی بیگلویی؛ محمد محسن زاده گلفزانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1400

چکیده

  miRNA‌ها مولکول‌های کوچک، غیرکدکننده و تنظیمی هستند که نقش مهمی در تنظیمات پس از بیان ژن در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی دارند. با این‌ که کلزا گیاه دانه روغنی بسیار مهمی در سطح جهانی است، هنوز اطلاعات کمی درباره‌ی مکانیسم‌های تنظیمی ژن‌های هدف miRNAهای پاسخ دهنده به خشکی در آن وجود دارد. لذا در این پژوهش ژن‌های هدف miRNA‌های پاسخ ...  بیشتر miRNA‌ها مولکول‌های کوچک، غیرکدکننده و تنظیمی هستند که نقش مهمی در تنظیمات پس از بیان ژن در پاسخ به تنش‌های زیستی و غیرزیستی دارند. با این‌ که کلزا گیاه دانه روغنی بسیار مهمی در سطح جهانی است، هنوز اطلاعات کمی درباره‌ی مکانیسم‌های تنظیمی ژن‌های هدف miRNAهای پاسخ دهنده به خشکی در آن وجود دارد. لذا در این پژوهش ژن‌های هدف miRNA‌های پاسخ دهنده به خشکی bna-miR860،bna-miR156b ،bna-miR156c ،bna-miR156g ،bna-miR171a ،bna-miR171d ،bna-miR171e ،bna-miR172d ،bna-miR399a ، bna-miR399b،bna-miR396a ، bna-miR395d، bna-miR395e‌ و bna-miR395f در کلزا توسط روش‌های بیوانفورماتیکی شناسایی شدند. سپس عملکرد مولکولی، فرآیند بیولوژیکی، اجزای سلولی، برهمکنش پروتئین‌ها و ارتباط مسیرهای عملکردی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حاضر 225 ژن هدف برای miRNA‌ها شناسایی شد. بررسی بیوانفورماتیکی نشان داد که ژن‌های ریبوزومی، پروتئازومی و چاپرونی RPP1C،RPL36AA ، RPL9D، RPS11، RPT1A، RPT2a، RPT4A، RPN11، HSF1، HSFA1E، HSF4 و HSFB2B تحت تاثیر miRNA‌های پاسخ دهنده به خشکیbna-miR172d ،bna-miR156b/c/g ، bna-miR860، bna-miR396a و bna-miR395d قرار می‌گیرند و در شرایط تنش خشکی ریبوزوم، پروتئازوم و انواع چاپرون‌ها توسط miRNAها در جهت تنظیم پروتئین‌ها و تحمل تنش تنظیم می‌شوند. بررسی آزمایشگاهی ژن‌های شناسایی شده در این پژوهش می‌تواند گامی مهم و بنیادین در ایجاد ارقام مقاوم به خشکی کلزا در برنامه‌های به‌نژادی و مهندسی ژنتیک باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

47. ‌‌تأثیر محلول‌پاشی برگی با اسید هیومیک و بستر کاشت بدون خاک روی رشد و گلدهی توت-فرنگی

بهزاد کاویانی؛ فریبرز کریمی؛ داود هاشم آبادی؛ محمد رضا صفری مطلق؛ محمدحسین انصاری؛ فیروزه پورزرنگار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1400

چکیده

  توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa L. Duch.) از خانواده گل‌سرخیان (Rosaceae) یک گونه دورگ از جنس Fragaria است که در سراسر جهان در سطح وسیعی برای استفاده از میوه آن کشت می‌شود. استفاده از کودهای آلی و بسترهای کاشت بدون خاک به‌جای کودهای معدنی و کاشت خاکی جهت افزایش بازدهی گیاهان به‌ویژه گونه‌های گیاهی زراعی و باغی توصیه شده است. در بررسی حاضر، چهار نوع ...  بیشتر توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa L. Duch.) از خانواده گل‌سرخیان (Rosaceae) یک گونه دورگ از جنس Fragaria است که در سراسر جهان در سطح وسیعی برای استفاده از میوه آن کشت می‌شود. استفاده از کودهای آلی و بسترهای کاشت بدون خاک به‌جای کودهای معدنی و کاشت خاکی جهت افزایش بازدهی گیاهان به‌ویژه گونه‌های گیاهی زراعی و باغی توصیه شده است. در بررسی حاضر، چهار نوع بستر کاشت؛ پیت + پرلیت + ماسه (1b)، کوکوپیت + پرلیت + ماسه (2b)، کوکوپیت + پرلیت + کمپوست آزولا + ماسه (3b)، پرلیت + ماسه + کمپوست آزولا (4b) و محلول‌پاشی با غلظت‌های 0، 5/0 و 5/1 گرم در لیتر اسید هیومیک روی عملکرد توت‌فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برهم‌کنش اسید هیومیک و بستر کاشت بر اغلب صفات معنی‌دار بود. غلظت 5/1 گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کاشت 4b بیشترین تأثیر را روی تغییر اغلب صفات اندازه‌گیری‌شده به‌ویژه افزایش عملکرد میوه داشت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

48. بررسی اثرات ضدمیکروبی و ترکیب‌های شیمیایی اسانس جمعیت‌های Thymus fedtschenkoi Ronniger در دو استان سمنان و زنجان

فاطمه عسکری؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مریم تیموری؛ عاطفه بهمن زادگان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 آذر 1400

چکیده

  در این مطالعه اثرات ضد‌میکروبی دو اکسشن از گونه Thymus fedtschenkoi از استان‌های زنجان و سمنان بر ضد باکتری‌های Escherichia coli، Staphylococcus aureus، Pseudomonas aeruginosa و Bacillus subtilis و قارچ Candida albicans بررسی شد. استخراج اسانس با دستگاه کلونجر و شناسایی ترکیب‌ها با استفاده از دستگاه‌های GC و GC-MS صورت گرفت. برای بررسی اثرات ضدمیکروبی از روش انتشار از دیسک و روش رقت‌سازی ...  بیشتر در این مطالعه اثرات ضد‌میکروبی دو اکسشن از گونه Thymus fedtschenkoi از استان‌های زنجان و سمنان بر ضد باکتری‌های Escherichia coli، Staphylococcus aureus، Pseudomonas aeruginosa و Bacillus subtilis و قارچ Candida albicans بررسی شد. استخراج اسانس با دستگاه کلونجر و شناسایی ترکیب‌ها با استفاده از دستگاه‌های GC و GC-MS صورت گرفت. برای بررسی اثرات ضدمیکروبی از روش انتشار از دیسک و روش رقت‌سازی در لوله استفاده شد. آزمایش اثرات ضد‌میکروبی اسانس در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو عامل میکروارگانیسم (عامل اول) و رقت اسانس (عامل دوم) انجام شد. براساس نتایج، بازده اسانس در دو سال برداشت در اکسشن زنجان (95/0 و 73/0 درصد) و اکسشن سمنان (83/0و 86/0 درصد) بود. ترکیب‌های عمده در اکسشن زنجان شامل پارا-سیمن، لینالول، تیمول و کارواکرول و در اکسشن سمنان پارا-سیمن، تیمول و کارواکرول بود. نتایج آنالیز واریانس و مقایسه میانگین داده‌های ضدمیکروبی نشان داد که اثر نوع میکروارگانیسم و رقت اسانس و اثر متقابل این دو عامل بر میانگین قطر هاله عدم رشد در سطح 1% معنی‌دار بود. در اکسشن سمنان بیشترین قطر هاله ممانعت از رشد در گونه C. albicans و در رقت یک پنجم اسانس مشاهده شد. میکروارگانیسم‌های C. albicans و B. subtilis به اکسشن زنجان و C. albicans به اسانس اکسشن سمنان حساسیت بیشتری از خود نشان دادند. تفاوت در حساسیت میکروارگانیسمها می‌تواند ناشی از تفاوت در ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس و اثرات ضدمیکروبی اجزای تشکیل دهنده آن باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

49. بررسی بیش بیانی ژن pmt بر خصوصیات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و تولید تروپان آلکالوئیدها در ریشه‌های موئین بذرالبنج مشبک تحت تأثیر غلظت بهینه عصاره مخمر

شهلا شامه؛ بهمن حسینی؛ خاویر پالازون

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 دی 1400

چکیده

  مهندسی ژنتیک و محرک‌ها از راهکارهای مفید جهت بهینه سازی تولید متابولیت‌های ثانویه در سطح انبوه هستند. در این مطالعه، ریشه‌های موئین از تلقیح ریزنمونه‌های کوتیلدون گیاه بذرالبنج مشبک (Hyoscyamus reticulatus) با سویه‌های A4 از Agrobacterium rhizogenes و C58C1 (pRiA4-pBMI) از Agrobacterium tumefaciens حاوی ژن pmt تولید شدند. سپس تأثیر ترکیب بیش بیانی ژن pmt و غلظت بهینه عصاره ...  بیشتر مهندسی ژنتیک و محرک‌ها از راهکارهای مفید جهت بهینه سازی تولید متابولیت‌های ثانویه در سطح انبوه هستند. در این مطالعه، ریشه‌های موئین از تلقیح ریزنمونه‌های کوتیلدون گیاه بذرالبنج مشبک (Hyoscyamus reticulatus) با سویه‌های A4 از Agrobacterium rhizogenes و C58C1 (pRiA4-pBMI) از Agrobacterium tumefaciens حاوی ژن pmt تولید شدند. سپس تأثیر ترکیب بیش بیانی ژن pmt و غلظت بهینه عصاره مخمر (250 میلی‌گرم بر لیتر بعد از 48 ساعت) بر خصوصیات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و تولید تروپان آلکالوئیدها در ریشه‌های موئین حاصل از دو سویه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بررسی تأثیر سویه‌های مختلف آگروباکتریوم بهمراه غلظت بهینه عصاره مخمر نشان داد که در ریشه‌های موئین حاصل از سویه C58C1، وزن تر (85/2 برابر) و خشک (27/2 برابر)، فنول (74/1 برابر)، فلاونوئید (76/1 برابر) و آلکاوئید کل (77/1 برابر) بیشتر از ریشه‌های موئین حاصل از سویه A4 شد. بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی به دو روش IC50 (62/1 میکروگرم بر میلی‌لیتر) و FRAP (77/14 میلی‌مول آهن II بر گرم وزن تر) در ریشه‌های موئین حاصل از سویه C58C1 مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان تولید هیوسیامین (37/1 برابر) و اسکوپولامین (34/1 برابر) در ریشه‌های موئین حاصل از سویه C58C1 حاصل شد. نتایج مشخص کرد که ترکیب بیش بیانی ژن pmt و غلظت بهینه عصاره مخمر می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مناسب جهت افزایش تولید ترکیبات فیتوشیمیایی، و تروپان آلکالوئیدها در ریشه‌های موئین بذرالبنج مشبک استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

50. اثر اوره بر فعالیت نیترات ردوکتاز، غلظت نیترات، اسیدهای آمینه کل و برخی یون‌ها در دانهال‌های پسته بادامی‌زرند (Pistacia vera L.) در شرایط تنش کلرید سدیم

سمیه ناصری؛ مختار حیدری؛ سیروس جعفری؛ محمدحسین دانشور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 دی 1400

چکیده

  در این آزمایش اثرات کلرید سدیم (0، 75 و 150 میلی‌مولار) و اوره (0، 60 و 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بر فعالیت نیترات ردوکتاز، تجمع نیترات، اسیدهای آمینه کل و تجمع برخی یون‌ها در دانهال‌های پسته (P. vera L.) بادامی زرند بررسی شد. نتایج نشان داد در تیمارهای 0 و 75 میلی‌مولار کلرید سدیم، کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره موجب افزایش معنی‌دار ...  بیشتر در این آزمایش اثرات کلرید سدیم (0، 75 و 150 میلی‌مولار) و اوره (0، 60 و 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بر فعالیت نیترات ردوکتاز، تجمع نیترات، اسیدهای آمینه کل و تجمع برخی یون‌ها در دانهال‌های پسته (P. vera L.) بادامی زرند بررسی شد. نتایج نشان داد در تیمارهای 0 و 75 میلی‌مولار کلرید سدیم، کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره موجب افزایش معنی‌دار فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ شد (به ترتیب 52/7 و 14/7 میکروگرم نیتریت/ گرم/ ساعت). در تیمار شوری 75 میلی‌مولار کلرید سدیم، اسیدآمینه کل برگ پس از کاربرد 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره فزایش معنی‌دار داشت (91/22 میکروگرم در گرم وزن تر) ولی اسیدآمینه کل در ریشه در هردو تیمار 75 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم پس از کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره افزایش معنی‌دار داشت. در شرایط تنش کلرید سدیم، کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره موجب افزایش معنی‌دار اسیدآمینه کل ریشه به برگ در تیمار 75 میلی‌مولار کلرید سدیم شد ولی در تیمار 150 میلی‌مولار کلرید سدیم،کاربرد 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره این نسبت را افزایش داد. هم‌چنین کاربرد اوره، در تیمار 150 میلی‌مولار کلرید سدیم بر تجمع نیترات در برگ و ریشه و نسبت نیترات ریشه به برگ در دانهال‌های پسته اثر معنی‌داری داشت. اثر کلرید سدیم یا اوره بر غلظت یون‌های سدیم، پتاسیم وکلر معنی‌دار بود. نتایج نشان داد کاربرد اوره در تنش شوری موجب بهبود برخی شاخص‌های بیوشیمیایی مربوط به متابولیسم نیتروژن در دانهال‌های پسته شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوشیمی

51. شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata L.) در استان لرستان

محمد مهرنیا؛ زهرا حسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 دی 1400

چکیده

  گونه زوفایی (Thymbra spicata L.)، گیاهی بوته‌ای متعلق به خانواده Lamiaceae، با نام محلی جاتنه است که تا کنون رویش آن در استان لرستان گزارش نشده است. این گونه در محدوده کوه‌های تنگ داراب ریکا و ضرونی شهرستان کوهدشت پراکنش دارد. زوفایی از دیرباز به‌عنوان ادویه و در طب سنتی برای درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفس و گوارش مصرف داشته است. این گونه گیاهی ...  بیشتر گونه زوفایی (Thymbra spicata L.)، گیاهی بوته‌ای متعلق به خانواده Lamiaceae، با نام محلی جاتنه است که تا کنون رویش آن در استان لرستان گزارش نشده است. این گونه در محدوده کوه‌های تنگ داراب ریکا و ضرونی شهرستان کوهدشت پراکنش دارد. زوفایی از دیرباز به‌عنوان ادویه و در طب سنتی برای درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفس و گوارش مصرف داشته است. این گونه گیاهی بواسطه وجود مواد مؤثره قوی، دارای خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچی است. نمونه‌ها از رویشگاه طبیعی جمع‌آوری و پس از شناسایی و تایید، جهت تهیه اسانس در دمای محیط خشک شدند. از روش تقطیر با آب برای استخراج اسانس و برای تجزیه ترکیبات شیمیایی، از گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS)، استفاده شد. بر اساس نتایج تجزیه اسانس زوفایی، 25 ترکیب شناسایی شد که 04/97 درصد حجم کل اسانس را تشکیل می‌دادند. عمده‌ترین ترکیبات شناسایی شده در اسانس زوفایی شامل کارواکرول (88/65 درصد)، گاما-ترپینن (71/9 درصد)، پارا-سیمن (82/7 درصد)، کاریوفیلن (51/2 درصد)، میرسن (09/2 درصد)، آلفا-ترپینن (04/2 درصد) بود. ترکیبات فنولی به عنوان ضد میکروب، ضد قارچ، آنتی اکسیدان و در کاهش التهابات نقش دارند. وجود کارواکرول بالا در اسانس T. spicata، به عنوان یک ترکیب فنولی، کاربردهای سنتی گونه دارویی جاتنه را تأیید می‌کند و این گونه دارویی می‌تواند به‌عنوان منبع تولید کارواکرول مطرح شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

52. استفاده از روش ISSR در مطالعه سیستماتیکی و تعیین تنوعات جمعیت های گونه Aspergillus niger

امیر عباس مینایی فر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 دی 1400

چکیده

  آسپرژیلوس نایجر یکی از رایجترین گونه‌های جنس آسپرژیلوس با پراکنشی وسیع در سطح جهان و گستره‌ای نامحدود از میزبان‌های متعدد است، با توجه به اهمیت این گونه در اقتصاد، سلامت و بهداشت شناسایی این گونه حایز اهمیت می باشد، هرچند روش‌های مرسوم ریخت‌شناسی در شناسایی بعضی گونه‌های آسپرژیلوس کارایی قابل قبولی دارند اما در تشخیص ورایته‌های ...  بیشتر آسپرژیلوس نایجر یکی از رایجترین گونه‌های جنس آسپرژیلوس با پراکنشی وسیع در سطح جهان و گستره‌ای نامحدود از میزبان‌های متعدد است، با توجه به اهمیت این گونه در اقتصاد، سلامت و بهداشت شناسایی این گونه حایز اهمیت می باشد، هرچند روش‌های مرسوم ریخت‌شناسی در شناسایی بعضی گونه‌های آسپرژیلوس کارایی قابل قبولی دارند اما در تشخیص ورایته‌های گونه‌های این جنس عموماً ناکارآمد هستند، این موضوع در مورد شناسایی جمعیت-های آسپرژیلوس نایجر نیز صدق می‌کند، در این تحقیق علاوه بر شناسایی ریختی بر اساس صفات میکروسکوپی و ماکروسکوپی نمونه‌های آسپرژیلوس نایجر جدا شده از پنج محصول زراعی و استراتژیک کشور شامل گندم، جو، ذرت، سویا و کلزا، از بیست پرایمر استاندارد شده بر اساس روش ISSR برای بررسی جمعیت‌های این گونه نیز استفاده شد. نتایج آنالیزهای چند متغیره بر اساس یافته‌های ISSR نشان می‌دهد با استفاده از این روش می‌توان واریته‌های آسپرژیلوس نایجر جدا شده از میزبان‌های متفاوت و مناطق مختلف را از یکدیگر تشخیص داد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

53. بررسی برخی ترکیبات زیست فعال و اسیدهای فنولیک گیاه تاج خروس گسترده در مراحل مختلف فنولوژیکی

محمد سیاری؛ مریم حمیدی؛ علی عزیزی؛ گودرز احمدوند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 بهمن 1400

چکیده

  جهت تعیین برخی مواد موثره گیاه تاج‌خروس گسترده (Amaranthus blitoides) در مراحل مختلف فنولوژیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. سه مرحله رشد گیاه شامل مرحله 8 برگی، مرحله گلدهی و مرحله بذردهی به عنوان سه تیمار آزمایش در نظر گرفته شد. سپس صفات فیتوشیمیایی و محتوی اسیدهای فنولیک کوئرستین، روتین، اسیدکلروژنیک ...  بیشتر جهت تعیین برخی مواد موثره گیاه تاج‌خروس گسترده (Amaranthus blitoides) در مراحل مختلف فنولوژیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. سه مرحله رشد گیاه شامل مرحله 8 برگی، مرحله گلدهی و مرحله بذردهی به عنوان سه تیمار آزمایش در نظر گرفته شد. سپس صفات فیتوشیمیایی و محتوی اسیدهای فنولیک کوئرستین، روتین، اسیدکلروژنیک و اسید کافئیک در این گیاه اندازه گیری شد. بیش‌ترین محتوای کلروفیل کل (05/2 میلی‌گرم بر گرم) در مرحله بذردهی و کمترین آن (94/0 میلی‌گرم در گرم) در مرحله 8 برگی مشاهده شد. بیش‌ترین محتوای کلروفیل a و b در مرحله بذردهی و کمترین آن در مرحله هشت برگی مشاهده شد. بالاترین مقدار کارتنوئید، در مرحله فنولوژیکی بذردهی مشاهده شد. میزان متابولیت‌های ثانویه این گیاه در مراحل مختلف فنولوژیکی اختلاف معنی‌داری نشان داد، بیش‌ترین مقدار فنل کل، فلاونوئید کل، تانن کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در مرحله گلدهی مشاهده شد. آنالیز HPLC عصاره اندام هوایی گیاه نشان داد که این گیاه دارای مقداری کوئرستین و روتین می‌باشد که با افزایش سن گیاه تا مرحله‌ی گلدهی مقدار روتین و کوئرستین افزایش و پس از آن مقدار این دو ترکیب کاهش یافت. همچنین عصاره گیاه دارای دو اسید فنلیک شامل کلروژنیک اسید و کافئیک اسید بود که در مرحله‌ی 8 برگی بالاترین میزان را داشتند و در مراحل بعدی رشد کاهش یافتند. در مجموع بیشترین میزان ترکیبات زیست فعال و اسیدهای فنولیک کوئرستین و روتین این گیاه در مرحله گلدهی و بیشترین میزان رنگیزه‌های گیاهی در مرحله بذردهی مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

54. مقایسه پنج روش استخراج DNA ژنومی در گیاه دارویی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum)

زهرا علیدوستی شهرکی؛ پریسا فرخ؛ عاطفه امیراحمدی؛ آرزو رضایی؛ جواد قاسمیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 بهمن 1400

چکیده

  در مطالعه تاکسونومی گیاهان دارویی روش های مبتنی بر DNA، جذاب تر از روش های کلاسیک هستند. استخراج DNA از گیاهان دارویی به دلیل متابولیت های ثانویه بیشتر با مشکلاتی مواجه است. در این مطالعه جهت انتخاب یک روش مناسب برای استخراج DNA از برگ های تازه و هرباریومی گیاه گاوزبان ایرانی، پنج دستورکار شامل روش دویل و دویل اصلی، دو روش دویل و دویل تغییریافته ...  بیشتر در مطالعه تاکسونومی گیاهان دارویی روش های مبتنی بر DNA، جذاب تر از روش های کلاسیک هستند. استخراج DNA از گیاهان دارویی به دلیل متابولیت های ثانویه بیشتر با مشکلاتی مواجه است. در این مطالعه جهت انتخاب یک روش مناسب برای استخراج DNA از برگ های تازه و هرباریومی گیاه گاوزبان ایرانی، پنج دستورکار شامل روش دویل و دویل اصلی، دو روش دویل و دویل تغییریافته (که بدون 2-مرکاپتواتانول یا استات آمونیوم است)، روش تغییریافته موری و تامسون و کیت Gene All ارزیابی شدند. کیفیت و کمیت DNA با روش های الکتروفورز روی ژل و اسپکتروفتومتری بررسی گردید. قابلیت استفاده DNA خالص سازی شده از طریق PCR توالی فاصله انداز رونویسی شونده داخلی (ITS) در DNA ریبوزومی هسته ای آزمایش شد. در مقایسه با روش دویل و دویل اصلی، حذف 2-مرکاپتواتانول یا استات آمونیوم از این روش، تاثیر معناداری (p-value > 0.05) روی کیفیت و کمیت DNA استخراج شده از گیاه گاوزبان تازه و هرباریومی نداشتند. اگرچه بیشترین غلظت DNA از برگ های هرباریومی با روش موری و تامسون تغییریافته به دست آمد، ناحیه ITS در این نمونه تکثیر نشد. محصولات PCR مورد انتظار از ناحیه ITS در سایر نمونه های DNA تکثیر شدند. درنتیجه، روش دویل و دویل تغییریافته ساده تر با حذف 2-مرکپتواتانول یا استات آمونیوم برای استخراج DNA از برگ های تازه و خشک گیاه گاوزبان مفید است. این تغییر اثر منفی روی مرحله PCR در ادامه کار ندارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

55. تاثیر محلول‌پاشی روی و نانوذره روی بر رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و ترکیبات اسانس ریحان سبز

احمد آقائی؛ صالح شهابی وند؛ معصومه اطهاری؛ یوسف نصیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1400

چکیده

  روی به عنوان یک عنصر ریزمغذی ضروری، نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه بر عهده دارد. این مطالعه، به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی برگی روی بر رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانه‌ای انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر) و چهار سطح نانوذره اکسید روی (0، 25، 50 و ...  بیشتر روی به عنوان یک عنصر ریزمغذی ضروری، نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه بر عهده دارد. این مطالعه، به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی برگی روی بر رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانه‌ای انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر) و چهار سطح نانوذره اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد برگی روی تأثیر معنی‌داری (P≤0.05) بر صفات مورد اندازه‌گیری داشته است. تیمار اکسید روی و نانوذره روی باعث افزایش معنی‌دار در طول کل گیاه (ارتفاع بوته + طول ریشه)، وزن تر و خشک گیاه، تعداد برگ در بوته، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و درصد اسانس ریحان شد و از این نظر نقش نانوذره روی مؤثرتر از اکسید روی بود. بیشترین مقدار شاخص‌های رشدی و میزان رنگیزه‌ها در سطح 100 میلی‌گرم بر لیتر نانوذره روی مشاهده شد. بر اساس نتایج، 34 ترکیب در اسانس ریحان شناسایی شد که بیشترین آنها مربوط به مونوترپن‌های اکسیژن‌دار بوده و سه متابولیت اصلی اسانس شامل متیل چاویکول، لینالول و آلفاکادینول بودند. همچنین بیشترین مقدار متیل چاویکول و آلفاکادینول در سطح 50 میلی‌گرم بر لیتر نانوذره روی مشاهده شد. روی احتمالاً با افزایش هورمون‌های رشد، بهبود جذب برخی عناصر غذایی و افزایش سنتز پیش‌ساز‌های متابولیت‌های ثانویه توانسته است باعث افزایش رشد و تولید اسانس در گیاه ریحان شود. یافته‌های این تحقیق نشان داد که تأثیر نانوذره روی در افزایش رشد و مواد مؤثره گیاه ریحان، مؤثرتر از کود اکسیدروی است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی ژنتیک

56. گروهبندی ژنوتیپهای مختلف گندم دوروم (Triticum turgidum) از نظر تجمع کادمیم بر اساس برخی شاخصهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیک

سمیه محمدی؛ علیرضا پورمحمد؛ عزت‌اله اسفندیاری؛ سید بهمن موسوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  این مطالعه به منظور مقایسه و گروه‌بندی 16 ژنوتیپ گندم دوروم از نظر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان طراحی و اجرا شد. بررسی ژنوتیپ‌ها در شرایط آزمایشگاهی در آزمایشگاه پژوهشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه مراغه انجام شد .گیاهچه‌های پرورش یافته به روش هواکشت، پس از رسیدن به مرحله 4 تا 5 برگی، در 250 میکرومولار تنش کادمیم قرار ...  بیشتر این مطالعه به منظور مقایسه و گروه‌بندی 16 ژنوتیپ گندم دوروم از نظر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان طراحی و اجرا شد. بررسی ژنوتیپ‌ها در شرایط آزمایشگاهی در آزمایشگاه پژوهشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه مراغه انجام شد .گیاهچه‌های پرورش یافته به روش هواکشت، پس از رسیدن به مرحله 4 تا 5 برگی، در 250 میکرومولار تنش کادمیم قرار گرفتند .بعد از سپری شدن زمان مذکور، وزن خشک برگ، میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST)، گایاکول پراکسیداز (GPX)، آسکوربات پراکسیداز (APX)، میزان مالون دی‌آلدئید (MDA)، پراکسید هیدروژن (H2O2)، عناصر کادمیم، مس، آهن، روی و منگنز اندازه‌گیری شد. ژنوتیپ‌ها با استفاده از تجزیه خوشه‌ای در سه گروه مجزا گروه‌بندی شدند. ژنوتیپ‌های گروه دوم (1، 3، 4، 6، 8، 9، 10 و 12) دارای بیشترین میزان وزن خشک برگ، آهن و روی و کمترین میزان کادمیم، مس، H2O2، CAT، ،APX، GPX، GST وMDA بودند. به طور کلی، با توجه به ویژگی‌های مختلف تحمل کادمیم در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه، می‌توان از آنها در برنامه‌های اصلاحی استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

57. بررسی میزان تولید بذر و زادآوری گونه راش در جنگل‌های شمال ایران

بیژن فرجی؛ محسن جوانمیری پور؛ وحید اعتماد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  بذر به عنوان مهمترین عامل در انتقال خصوصیات وراثتی گونه‌های درختی و پایداری جنگل نقش مهمی را ایفا می‌کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ارتفاع از سطح دریا بر میزان تولید بذر و زادآوری گونه راش در جنگل‌های مدیریت شده است. به همین منظور در ایستگاه‌های ارتفاعی 1100 و 1600 و 2000 متری از سطح دریا 50 قطعه‌نمونه 2×2 متری زوجی استقرار یافت. بذرهای ...  بیشتر بذر به عنوان مهمترین عامل در انتقال خصوصیات وراثتی گونه‌های درختی و پایداری جنگل نقش مهمی را ایفا می‌کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ارتفاع از سطح دریا بر میزان تولید بذر و زادآوری گونه راش در جنگل‌های مدیریت شده است. به همین منظور در ایستگاه‌های ارتفاعی 1100 و 1600 و 2000 متری از سطح دریا 50 قطعه‌نمونه 2×2 متری زوجی استقرار یافت. بذرهای جمع‌آوری شده جهت انجام آزمایش‌های ضروری به آزمایشگاه بذر انتقال یافت. جهت بررسی زادآوری حاصل از بذردهی، بذور سبز شده در هر قطعه‌نمونه مورد شمارش قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده ایستگاه ارتفاعی 2000 متری دارای بیشترین بذر سالم، ایستگاه ارتفاعی 2000 متری دارای بیشترین زادآوری و ایستگاه ارتفاعی1600 متر بیشترین بذر ناسالم را دارا بوده اند. همچنین بیشترین بذر که توسط حشرات خورده شده بود مربوط به ارتفاع 1600 متر می‌باشد. همچنین وزن 1000 دانه بذر در ارتفاع 2000 متری 304/237 گرم و در ارتفاع 1600 متری 014/224 گرم و در ارتفاع 1100 متری 684/207 گرم تعیین شد. نتایج آزمون معنی‌داری نشان دهنده وجود اختلاف بین میانگین‌ها در تعداد بذور سالم، تعداد بذور پوک و تعداد بذور سبز شده است. با توجه به نتایج بدست آمده بهترین ارتفاع جهت تولید و جمع‌آوری بذر راش طبقه ارتفاعی 2000 متر می‌باشد. بنابراین ایجاد ایستگاه تولید بذر و همچنین نهالستان موقت در این ارتفاع می‌تواند زمینه مناسبی را برای زادآوری و تولید بذر در مناطق هم ارتفاع و همگن به‌وجود آورد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

58. بررسی تاثیر نورهای LED بر القای ریشه موئین و میزان فلاونوئیدها در کالوس گیاه Onosma pachypoda توسطAgrobacterium rhizogenes

فریبا امینی؛ سیده بتول حسنی؛ فرانسواز برنارد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  گیاه زنگوله ای پاکوتاه (Onosma pachypoda Boiss.) ، گیاهی دارویی و متعلق به تیره گاوزبان (Boraginaceae) می‌باشد. افزایش متابولیت‌‌های ثانویه با استفاده از روش‌های نوین زیست فناوری نظیر کشت بافت و القای ریشه موئین توسط Agrobacterium rhizogenes می‌تواند کاربردی باشد. در پژوهش حاضر، القای ریشه موئین توسط آگروباکتریوم ریزوژنز سویه A4‌ با روش خشک و غوطه ورسازی بر ...  بیشتر گیاه زنگوله ای پاکوتاه (Onosma pachypoda Boiss.) ، گیاهی دارویی و متعلق به تیره گاوزبان (Boraginaceae) می‌باشد. افزایش متابولیت‌‌های ثانویه با استفاده از روش‌های نوین زیست فناوری نظیر کشت بافت و القای ریشه موئین توسط Agrobacterium rhizogenes می‌تواند کاربردی باشد. در پژوهش حاضر، القای ریشه موئین توسط آگروباکتریوم ریزوژنز سویه A4‌ با روش خشک و غوطه ورسازی بر کالوس‌های گیاه O. pachypoda تحت تیمار نورهای رنگی LED مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین اثر نورهای LED بر میزان محتوای فلاوونوئید در کالوس‌های تلقیح شده بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد (50 درصد) القای ریشه‌های موئین در نتیجه غوطه ‌ور سازی کالوس‌ها در سوسپانسیون آگروباکتریوم ریزوژنز تحت شرایط تاریکی بدست آمد. بیشترین محتوای فلاونوئیدی در کالوس‌های تلقیح شده تحت تیمار نور آبی و تاریکی مشاهده شد. بنابراین، روش غوطه ور سازی روشی مناسب برای تلقیح کالوس‌ها به‌‌منظور القای ریشه‌های موئین در این گیاه می‌باشد. همچنین به‌نظر می‌رسد که بکارگیری نور‌های مختلف LED بر محتوای فلاونوئید در کالوس گیاه O. pachypoda موثر می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

59. اثر تنش خشکی انتهای فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک ژنوتیپهای گندم نان

محمدرضا دشتکی؛ محمد رضا بی همتا؛ اسلام مجیدی؛ رضا عزیزی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک تعداد 30 ژنوتیپ گندم در آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و دو سطح آبیاری نرمال و تنش (به‌ترتیب با 70 و 130 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه، ...  بیشتر به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک تعداد 30 ژنوتیپ گندم در آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و دو سطح آبیاری نرمال و تنش (به‌ترتیب با 70 و 130 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، روز تا مرحله رسیدگی، اندازه بذر در شرایط تنش و بدون تنش تفاوت معنی‌داری با هم داشتند. با توجه به نتایج، مشاهده می‌شود که ارقام کویر، پیشتاز و هیرمند کمترین کاهش عملکرد و ارقام نوید و کریم و الوند بیشترین کاهش عملکرد دانه را از میان کل ارقام نشان دادند از بررسی ضرایب همبستگی در هر دو شرایط صفات وزن سنبله اصلی، وزن کل سنبله‌ها، عملکرد بیولوژیک، بیشترین همبستگی مثبت و تاثیر را در افزایش عملکرد داشتند. نتایج تجزیه گرسیون و علیت نشان داد که به ترتیب صفات تعداد سنبله در بوته، شاخص برداشت و وزن کل سنبله‌ها بیشترین تاثیر را در عملکرد دانه در هر دو شرایط داشتند. تجزیه به عامل‌ها، نتایج همبستگی و تجزیه‌های علیت را تایید نمود. تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌های گندم را در 5 گروه مجزا با خصوصیات درون‌گروهی مشابه و بین گروهی غیرمشابه قرار داد. بنابراین با توجه به نتایج حاصل می‌توان از این صفات به‌عنوان ملاک گزینش در جهت بهبود اجزای عملکرد در برنامه‌های اصلاحی استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

60. تولید اسید های چرب غیر اشباع با استفاده از قارچهای زیگومیست رشد داده شده بر روی روغن‌های گیاهی

مریم السادات میرباقری فیروزآباد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  کاربرد لیپیدهای میکروبی و انواع اسیدهای چرب غیر اشباع مخصوصاً انواع امگا3 و 6 در زمینه های درمان و صنعت روبه افزایش است. در این تحقیق تولید بیومس، لیپید و آنالیز اسیدهای چرب 4 سویه از زیگومایست ها شامل Cunninghamella echinulata، Mucor rouxii، Mucor circinillioides و Rhizopus stolonifer مورد بررسی قرار گرفت، روغن‌های گیاهی زیتون، نارگیل، کنجد و بادام به میزان 2 درصد به ...  بیشتر کاربرد لیپیدهای میکروبی و انواع اسیدهای چرب غیر اشباع مخصوصاً انواع امگا3 و 6 در زمینه های درمان و صنعت روبه افزایش است. در این تحقیق تولید بیومس، لیپید و آنالیز اسیدهای چرب 4 سویه از زیگومایست ها شامل Cunninghamella echinulata، Mucor rouxii، Mucor circinillioides و Rhizopus stolonifer مورد بررسی قرار گرفت، روغن‌های گیاهی زیتون، نارگیل، کنجد و بادام به میزان 2 درصد به عنوان منبع کربن به محیط کشت تولید اضافه شد. نتایج نشان داد تمامی سویه ها بیش از 25 درصد تولید لیپید را دارند و بیشترین بازده تولید لیپید در انواع روغن‌ها مربوط به C.echinulata است. این سویه در محیط حاوی روغن زیتون تا 63 درصد لیپید را در خود ذخیره می‌کند. GLA و لینولئات از انواع اسیدهای چرب غیر اشباع امگا-6 با ارزشی بودند که توسط تمامی سویه های کشت داده شده روی روغنهای گیاهی ظاهر شدند. M.rouxii حدود 69/9 درصد GLA را با استفاده از روغن زیتون تولید نمود. آراشیدونات از امگا6 ها و آلفالینولنات از انواع امگا3 دیگر مواردی بودند که توسط این قارچها تولید شدند. نکته قابل توجه افزایش 2 تا 10 برابری در نسبت تولید اسیدهای چرب امگا-3و6 درلیپیدهای قارچی تولید شده نسبت به روغنهای گیاهی نامبرده بود در نتیجه استفاده از سویه های زیگومایست می‌تواند لیپیدهای میکروبی با غنای بالا را تولید نماید که استفاده های دارویی و غذایی موثری داشته باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

61. مراکز تنوع، الگوهای انتشار و الویت های حفاظتی خانواده لاله (Liliaceae) با تاکید بر اندمیسم در ایران

شهرزاد ناظمی اردکانی؛ راضیه رحیمی؛ احمدرضا محرابیان؛ حسین مصطفوی؛ هادی کیادلیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  خانواده سوسنیان با 73 گونه حدود 1 درصد از فلور ایران را به خود اختصاص می دهند. به علاوه تقریبا حدود 27 درصد از گونه های آن اندمیک فلور ایران می باشند. جنس Gagea با 31 گونه بزرگترین جنس این خانواده در ایران محسوب می گردد. این تاکسون ها براساس طبقات ارتفاعی شامل مناطق جلگه ای (کمتر از 300 متر)، مناطق کم ارتفاع (1000-300 متر از سطح دریا)، نیمه کوهستانی(1500-1000 ...  بیشتر خانواده سوسنیان با 73 گونه حدود 1 درصد از فلور ایران را به خود اختصاص می دهند. به علاوه تقریبا حدود 27 درصد از گونه های آن اندمیک فلور ایران می باشند. جنس Gagea با 31 گونه بزرگترین جنس این خانواده در ایران محسوب می گردد. این تاکسون ها براساس طبقات ارتفاعی شامل مناطق جلگه ای (کمتر از 300 متر)، مناطق کم ارتفاع (1000-300 متر از سطح دریا)، نیمه کوهستانی(1500-1000 متر)، کوهستانی(2500-1000 متر)، آلپاینی(3500-2500 متر)، نیمه برف خیز تا برف خیز (4500-3500 متر) می باشند. خانواده لاله از بعد حفاظتی شامل طبقات بحرانی با 22 گونه، درمعرض خطر 5گونه، در شرف تهدید 37 گونه و آسیب پذیر 1 گونه می باشند. مناطق جغرافیای گیاهی کردستان-زاگرس و ایران-ارمنستان در طبقه اول الویت های حفاظتی قرار می گیرند. از آن جا که تعداد زیادی گونه‌های در معرض تهدید در خارج از مناطق حفاظت‌شده قرار گرفته‌اند، بنابراین انجام اقدامات حفاظت داخل و خارج زیستگاه طبیعی برای آن ها ضروری به نظر می رسد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بیوتکنولوژی

62. بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های کرچک (Ricinius communis) با استفاده از نشانگر‌های ISSR

سارا شریفی سلطانی؛ غلامعلی رنجبر؛ سیدکمال کاظمی‌تبار؛ علی پاکدین پاریزی؛ حمید نجفی زرینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1400

چکیده

  کرچک (Ricinus communis L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی در جهان است. تعیین تنوع ژنتیکی گیاهان از جمله کرچک، نقش مهمی در شناسایی ژنوتیپ‌های برتر به منظور بهره‌برداری در برنامه‌های اصلاح نباتات دارد، بدین منظور تنوع و ارتباط ژنتیکی 22 اکوتیپ کرچک مورد بررسی قرار گرفت. از 26 نشانگر مورد استفاده، 19 نشانگر که بیشترین تعداد نوار‌های چند‌شکلی ...  بیشتر کرچک (Ricinus communis L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی در جهان است. تعیین تنوع ژنتیکی گیاهان از جمله کرچک، نقش مهمی در شناسایی ژنوتیپ‌های برتر به منظور بهره‌برداری در برنامه‌های اصلاح نباتات دارد، بدین منظور تنوع و ارتباط ژنتیکی 22 اکوتیپ کرچک مورد بررسی قرار گرفت. از 26 نشانگر مورد استفاده، 19 نشانگر که بیشترین تعداد نوار‌های چند‌شکلی را تولید کردند، مورد استفاده قرار گرفت.این تعداد نشانگر در مجموع 188 نوار تولید کردند که 180 نوار چند‌شکل (58/95 درصد) بودند. بر‌اساس تجزیه خوشه‌ای، اکوتیپ‌ها در دو گروه قرار گرفتند. بیشترین شباهت بین اکوتیپ‌های 4 و 5 (جمع‌آوری شده از ساری) و کمترین شباهت بین اکوتیپ‌های 1 و 14 (ساری و بابلسر) مشاهده گردید. بیشترین شاخص تنوع ژنتیکی نی (H) و شاخص شانون (I) در گروه 2 که شامل 12 اکوتیپ بود، مشاهده شد. در بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت‌ها با‌استفاده از نرم‌افزار STRUCTURE اکوتیپ‌ها به دو خوشه‌ی زیر‌جمعیتی تقسیم شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 37 درصد از تغییرات ژنتیکی مربوط به تنوع بین اکوتیپ‌ها و 63 درصد مربوط به درون جمعیت‌های کرچک می‌باشد که می‌توان از آن در برنامه‌های به‌نژادی این گیاه استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی کشت بافت

63. بررسی تأثیر نانومحرک‌ها بر رشد سلولی و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی آن در کشت سوسپانسیون سلولی گیاه دارویی شیرین بیان‌سا (Galega officinalis L.)

سمیرا مینایی؛ رسول اصغری زکریا؛ ناصر زارع؛ مریم خضری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اسفند 1400

چکیده

  گالگین یکی از مواد مؤثره مهم در گیاه گالگا (Galega officinalis L.) است که به عنوان داروی کاهنده قند ‌‌خون در درمان دیابت نوع دو مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد نانومحرک‌ها برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه در کشت سلول و بافت گیاهی، راهکاری مفید جهت دست‌یابی به سطوح بالای ترکیبات با ارزش دارویی است. در این تحقیق تأثیر محرک‌های نانو ...  بیشتر گالگین یکی از مواد مؤثره مهم در گیاه گالگا (Galega officinalis L.) است که به عنوان داروی کاهنده قند ‌‌خون در درمان دیابت نوع دو مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد نانومحرک‌ها برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه در کشت سلول و بافت گیاهی، راهکاری مفید جهت دست‌یابی به سطوح بالای ترکیبات با ارزش دارویی است. در این تحقیق تأثیر محرک‌های نانو نقره (5، 10 و mg/L 20)، نانو اکسید آهن (50، 100 و mg/L 200) و نانو ذرات مولیبدن (30، 60 و mg/L 90) بر رشد سلول‏ و تولید برخی متابولیت‌ها در کشت سوسپانسیون سلولی گیاه G. officinalis مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد نانوذرات نقره در کشت سوسپانسیون سلولی در غلظت 5 و mg/L 10 به مدت 48 ساعت منجر به بیشترین محتوی گالگین شد. همچنین کاربرد نانواکسید آهن در غلظت mg/L 100 و مولیبدن در غلظت mg/L 60 نیز در درجه بعدی منجر به افزایش محتوی گالگین در کشت سوسپانسیون سلولی G. officinalisنسبت به شاهد شد. بیشترین محتوی فنول و فلاونوئید کل نیز در تیمار سلول‌ها با mg/L 100 نانواکسید آهن حاصل شد. در کل، با توجه به اینکه تعدادی از تیمارهای مورد استفاده منجر به افزایش محتوای گالگین در مقایسه با شاهد شدند، می‌توان گفت که اعمال نانو محرک‌ها در کشت سوسپانسیون سلولی را می‌توان برای تولید گالگین بیشتر از این گیاه استفاده کرد.

---

• مشاهده مقاله