تکوین
آرزوسادات خافی؛ علیرضا ایران بخش؛ اکبر صفی پور افشار؛ رمضانعلی خاوری نژاد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اردیبهشت 1400
چکیده
همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظتهای مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظتهای مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان ...
بیشتر
همولوگ اکسیداز انفجار تنفسی (RBOH) با تولید ملکول های اکسیژن واکنش گر در درک و پاسخ به تنش های محیطی در گیاهان نقش دارد. در تحقیق حاضر میزان بیان ژن RBOH و پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه هندوانه وحشی در غلظتهای مختلف کلرید نیکل بررسی شد. دانه رست های 15 روزه با غلظتهای مختلف کلرید نیکل (صفر، 150، 300 و 450 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرید نیکل، طول اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه و میزان آب نسبی کاهش یافت و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، میزان پرولین، مالون دآلدئید و پراکسید هیدروژن در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. هم چنین در گیاهان تیمار شده میزان جذب عناصر از جمله منگنز و روی کاهش یافت. میزان بیان ژن RBOH نیز با افزایش میزان کلرید نیکل، نسبت به گیاهان تیمار نشده افزایش یافت. بنابر نتایج این تحقیق، تنش فلزی نیکل، باعث القای بیان ژن RBOH در گیاه هندوانه وحشی می شود.
تکوین
زهرا بقایی فر؛ سید ابراهیم حسینی نیا؛ عاطفه مهرافزا؛ لیلا خدائی؛ فاطمه غدیرپور
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400
چکیده
بررسی تکوین دانه گرده و تخمک در گیاه Ageratum houstonianum که از اهداف این پژوهش است، میتواند الگوی مناسبی برای گونههای دارای گلآذین کپهای باشد. بدین منظور، گلها و غنچهها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شدند. نمونهها پس از قالبگیری در پارافین، با میکروتوم برشگیری شدند و رنگآمیزی با ائوزین ...
بیشتر
بررسی تکوین دانه گرده و تخمک در گیاه Ageratum houstonianum که از اهداف این پژوهش است، میتواند الگوی مناسبی برای گونههای دارای گلآذین کپهای باشد. بدین منظور، گلها و غنچهها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شدند. نمونهها پس از قالبگیری در پارافین، با میکروتوم برشگیری شدند و رنگآمیزی با ائوزین و هماتوکسیلین انجام شد. لامهای تهیهشده با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد گلچههای دوجنسی شامل پنج پرچم با میلههای آزاد و جدا از هم هستند. بساک از نوع تتراسپورانژی و تکوین دیواره بساک از نوع دولپهای است و از یک لایه اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و لایه تاپی تشکیل شده است. لایه مغذی آن از نوع آمیبی است و آرایش تترادهای میکروسپور از نوع تتراهدرال میباشد. دانههای گرده در زمان انتشار دارای سه شکاف رویشی با تزئینات سوزنیشکل هستند. تخمک از نوع واژگون، تکپوستهای و کمخورش است. تقسیمات سلول مادر مگاسپور از هر دو نوع عرضی و طولی مشاهده شد که منجر به تشکیل تترادهای خطی و تودهای میشود. نمو کیسه رویانی براساس الگوی تکاسپوری و تیپ پلیگونوم صورت میگیرد. براساس این پژوهش، کریستالهای بلوریشکل در بساک، لایه مکانیکی دیواره بساک، سلولهای دیواره مادگی، تخمک، خامه، کلاله و گلبرگ مشاهده شد که از اختصاصات این گونه است. همچنین بشره ترشحی کرکمانند در بخش درونی گلبرگ، کرکهای تکرشتهای و تکسلولی در سطح بیرونی گلبرگ مشاهده گردید.
تکوین
مهدی رستمی؛ حسین عباسپور؛ اکبر صفی پور افشار؛ قدیر طاهری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1400
چکیده
مطالعات گذشته مشخص کرده است که سلنیوم در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از تنشهای غیر زیستی در گیاهان بسیار موثر است. این تحقیق به بررسی اثرات سلنیوم بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان در شرایط سمیت آرسنیک پرداخته است. نتایج نشان داد که صفات رشدی شامل طول ریشه و ساقه و وزن ریشه و ساقه در شرایط سمیت آرسنیک بویژه در غلظت بالا به طور معنی ...
بیشتر
مطالعات گذشته مشخص کرده است که سلنیوم در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از تنشهای غیر زیستی در گیاهان بسیار موثر است. این تحقیق به بررسی اثرات سلنیوم بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان در شرایط سمیت آرسنیک پرداخته است. نتایج نشان داد که صفات رشدی شامل طول ریشه و ساقه و وزن ریشه و ساقه در شرایط سمیت آرسنیک بویژه در غلظت بالا به طور معنی داری در مقایسه با شاهد کاهش یافت. همچنین در سمیت شدید آرسنیک میزان رنگیزه های فتوسنتزی، میزان نیتروژن و پروتئین کاهش و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز نسبت به گیاهان ریحان بدون تنش افزایش یافت. اسپری برگی سلنیوم خصوصا در غلظت 5 میلیگرم در لیتر بر گیاهان چه در شرایط تنش و چه بدون تنش منجر به افزایش صفات رشدی، رنگیزههای فتوسنتزی، میزان نیتروژن و پروتئین شد. بعلاوه کاربرد سلنات سدیم در غلظت کم فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی را کاهش و در غلظت بالا فعالیت آنها را در شرایط سمیت آرسنیک در مقایسه با گیاهان شاهد افزایش داد. در مجموع به نظر میرسد سلنیوم با تقویت فعالیت آنتی اکسیدانی و بهبود رشد گیاه سبب کاهش اثرات سمی آرسنیک در گیاه ریحان شده است.
تکوین
کلثوم عزیزی؛ عبدالکریم چهرگانی راد؛ جلال سلطانی
دوره 34، شماره 3 ، پاییز 1400، ، صفحه 548-565
چکیده
خشکی مهمترین تنش غیرزیستی در سراسر جهان محسوب میشود که اثرات جبران ناپذیری بر رشد و نمو گیاه باقی میگذارد و سبب کاهش تولید محصولات زراعی میشود. در این پژوهش تاثیرات خشکی در چهار سطح شامل کنترل (آبیاری مطلوب یا نگهداری رطوبت خاک در حد 100% ظرفیت زراعی خاک)، ملایم (نگهداری رطوبت خاک در حد 75% ظرفیت زراعی خاک)، متوسط (نگهداری رطوبت خاک ...
بیشتر
خشکی مهمترین تنش غیرزیستی در سراسر جهان محسوب میشود که اثرات جبران ناپذیری بر رشد و نمو گیاه باقی میگذارد و سبب کاهش تولید محصولات زراعی میشود. در این پژوهش تاثیرات خشکی در چهار سطح شامل کنترل (آبیاری مطلوب یا نگهداری رطوبت خاک در حد 100% ظرفیت زراعی خاک)، ملایم (نگهداری رطوبت خاک در حد 75% ظرفیت زراعی خاک)، متوسط (نگهداری رطوبت خاک در حد 50% ظرفیت زراعی خاک) و شدید (نگهداری رطوبت خاک در حد 25% ظرفیت زراعی خاک)، بر روی ویژگیهای آناتومیکی برگ، ریشه و ساقه گیاه گندم رقم میهن مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، مقاطعی میکروسکوپی تهیه گردید و با رنگ های کارمن زاجی و متیلن بلو رنگ آمیزی شد. سپس با دو میکروسکوپ نوری و فلورسانس مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استرس خشکی سبب کاهش قطر ریشه، کاهش ضخامت بافت اسکلرانشیمی و ضخامت دیوارههای سلولها، افزایش مقدار لیگنین اپیدرم، کاهش ضخامت نوار کاسپاری در اندودرم، کاهش قطر و تعداد متاگزیلمها در ریشه میشود. همچنین در ساقه سبب تحلیل بافت کلرانشیم، کاهش ضخامت کوتیکول، کاهش ضخامت دیواره بافت اسکلرانشیم، کاهش قطر گزیلم و فلوئم و کاهش اندازه سلولهای بافت پارانشیم زمینه میشود. در برگ، افزایش سایز اپیدرم، افزایش آنتوسیانین، افزایش سایز سلولهای اسکلرانشیم و کاهش قطر گزیلم را شاهد بودیم. به نظر میرسد این تغییرات می تواند نشانههای واکنش و تلاش گیاه برای سازگار شدن به تنش خشکی, احتمالا از طریق فرایندهای متابولیسمی باشد.
تکوین
نسترن کاظمی وش؛ احمد مجد؛ سایه جعفری؛ سید مهدی رضایت
دوره 33، شماره 3 ، پاییز 1399، ، صفحه 718-733
چکیده
زیره ایرانی Bunium persicum (Boiss.) B.Fedtsch از گیاهان خانواده Apiaceae است . میوه های آن از اقلام مهم صادراتی است و در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. نظر به جایگاه و اهمیت این گیاه بومی و لزوم آشنایی با ساختارهای تشریحی و تکوینی آن، در پژوهش حاضر، نمونه هایی از گیاه جمع آوری شد. بخشهای رویشی و زایشی آن درمراحلی از تکوین با استفاده از ...
بیشتر
زیره ایرانی Bunium persicum (Boiss.) B.Fedtsch از گیاهان خانواده Apiaceae است . میوه های آن از اقلام مهم صادراتی است و در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. نظر به جایگاه و اهمیت این گیاه بومی و لزوم آشنایی با ساختارهای تشریحی و تکوینی آن، در پژوهش حاضر، نمونه هایی از گیاه جمع آوری شد. بخشهای رویشی و زایشی آن درمراحلی از تکوین با استفاده از روشهای سلول _ بافت شناسی شامل ، تثبیت نمونه ها در فیکساتورF.A..A، آماده سازی ، قالب گیری در پارافین، برش گیری ،رنگ آمیزی برش ها با هماتوکسیلین- ائوزین و در نهایت به کمک استریومیکروسکوپ و میکروسکوپ نوری بررسی و عکسبرداری شدند. با توجه به نتایج ، بخش انتهایی ریشه دارای برجستگی غده مانند بوده و برگها پلی مورف ( چند شکلی ) با روزنه های تیپ آلاله (Anemocytique) می باشند .ساختار گل شامل 5 کاسبرگ ، 5گلبرگ ، 5 پرچم ، تخمدان دو خانه و زیرین است .در بررسی ساختار رویشی و زایشی ، کانالهای ترشحی در کلیه بخشهای گیاه دیده شدند . بساک از نوع تتراسپورانژی (چهار کیسه گرده ای ) ، لایه مغذی از نوع ترشحی و دانه های گرده بالغ بیضی شکل ودو منفذی هستند .در برش بخش زایشی ، تخمدان دو خانه ، تخمک واژگون و تک پوسته ای و نمو کیسه رویانی بر اساس تیپ پلی گونوم است .
تکوین
فریده عسگری؛ احمد مجد؛ پریسا جنوبی؛ فرزانه نجفی
دوره 33، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 422-433
چکیده
گسترش استفاده از نانومواد از جمله نانوسیلیکون در صنعت، پزشکی و کشاورزی خطر ورود آنها به محیطزیست را افزایشداده، بنابراین بررسی اثرات احتمالی آنها بر موجوداتزنده از جمله گونههای گیاهی ضروری بهنظر میرسد. در پژوهش حاضر اثر نانوسیلیکون بر فاکتورهایرشد، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و آناتومیگیاه جودوسر (Avean sativa L.) در ...
بیشتر
گسترش استفاده از نانومواد از جمله نانوسیلیکون در صنعت، پزشکی و کشاورزی خطر ورود آنها به محیطزیست را افزایشداده، بنابراین بررسی اثرات احتمالی آنها بر موجوداتزنده از جمله گونههای گیاهی ضروری بهنظر میرسد. در پژوهش حاضر اثر نانوسیلیکون بر فاکتورهایرشد، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و آناتومیگیاه جودوسر (Avean sativa L.) در مقایسه با سیلیکاتسدیم بررسیشد. آزمایشها در شرایطآزمایشگاهی و با چهار غلظت 5/2، 5، 5/7 و 10 میلیمولار سیلیکاتسدیم و نانوسیلیکون به اجرا درآمد و گیاهان تنها بهمدت 7روز در مرحله جوانیزنی سیلیکون را دریافتکردند. نتایج نشاندادند که نانوسیلیکون اثر منفی و سمی بر رشد و ساختار بافتی گیاهان تیمارشده نداشته و در بسیاری از صفات اندازهگیری شده نیز اثرات مثبتی را درمقایسه با گروه شاهد برجای گذاشت. بهبود رشد برگها و خصوصا سلولهای غلافآوندی، قطر دهانهآوندی، افزایش ضخامت دیوارهسلولی آوندچوب و همچنین افزایش قطر ساقه، قطبهای آوندی و دهانهآوندیثانویه همگی از آثار قرارگیری در معرض نانوسیلیکون و سیلیکات بود. برخلاف برگ و ساقه، هردو شکل سیلیکون به کاررفته دریک نگاه کلی، اثرات مثبت معنیداری را بر صفات اندازهگیریشده در ریشه نداشتند. افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در حضور نانوسیلیکون با افزایش معنیدار ضخامت دیوارهسلولی نسبت به سایر تیمارها همراه بود که ارتباط فعالیت این آنزیم و سنتز لیگنین در دیواره را نشان میداد. تغییرات مشاهدهشده در گیاهان تیمارشده، با وجود کوتاهبودن زمان تیمار، میتوانند نشاندهنده القای ژنهای متعدد درگیر در رشد گیاه توسط سیلیکون در همان ابتدای جوانهزنی باشند. درنهایت با نگاهی کلی به نتایج می-توان گفت تاثیر مثبت سیلیکاتسدیم بر صفات رویشی و تشریحی به مراتب بیشتر از نانوسیلیکون بود.
تکوین
فاطمه زرین کمر؛ نسترن عرب زاده قهیازی
دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 769-775
چکیده
پونه معطر، گیاهی است با نام علمی Mentha pulegium ازخانواده Lamiaceae، گیاهان این تیره شامل حدود 200 سرده و بیش از 4000 گونه گیاهی هستند. پونه معطرگیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی می باشد و در طب سنتی مصارف متعددی دارد. در این تحقیق آنالیز های تشریحی و ریخت شناسی کرک های موجود در این گونه با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی انجام گرفت. به منظور ...
بیشتر
پونه معطر، گیاهی است با نام علمی Mentha pulegium ازخانواده Lamiaceae، گیاهان این تیره شامل حدود 200 سرده و بیش از 4000 گونه گیاهی هستند. پونه معطرگیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی می باشد و در طب سنتی مصارف متعددی دارد. در این تحقیق آنالیز های تشریحی و ریخت شناسی کرک های موجود در این گونه با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی انجام گرفت. به منظور بررسی ترکیبات اسانس در دو مرحله رویشی و زایشی نمونه ها جمع آوری و آنالیز توسط دستگاه GC, GC/MS انجام گرفت. بررسی های ریخت شناسی انجام شده مشخص کردکه این گونه دارای سه نوع کرک غیر غده ای و سه نوع کرک غده ای می باشد. با استفاده از روش های رنگ آمیزی حضور ترکیباتی نظیر ترکیبات پکتیکی لیپیدهای خنثی، ترکیبات فنولی، آلکالوئیدها و اسانس در کرک های غده ای این گونه مشخص گردید. نتایج حاصل از آنالیز اسانس در دو مرحله تکوینی نشان دهنده حضور ترکیبات متنوعی می باشد از میان این ترکیبات بیش از 90% اسانس از دو ترکیب پولگون و منتون تشکیل شده است. بررسی اسانس بیانگر کاهش میزان پولگون و افزایش منتون می باشد. با توجه به کاهش درصد این دو ترکیب و هم چنین حضور ترکیبات جدید در فاز زایشی و افزایش تراکم کرک در فاز زایشی به نسبت فاز رویشی گمان بر این است که گیاه مقداری از انرژی تولید این ترکیبات را برای تولید ترکیبات جدید که فراریت و عطر بیشتری دارند، به مصرف می رساند و مسیر سنتز ترپنوئیدها دستخوش تغییر می شود
تکوین
هاجر صالحی؛ عبدالکریم چهرگانی راد؛ احمد مجد؛ منصور غلامی
دوره 32، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 390-405
چکیده
آلودگی خاکها با نانوذرات اکسید فلزی توسط فعالیتهای مختلف بشر یک مسئله مهم محیط زیست در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات نانوذرات اکسید روی و دی اکسید سریم (در چهار غلظت 250، 500، 1000 و 2000 میلیگرم بر لیتر) بر برخی پارامترهای رشد و بیوشیمایی گیاه لوبیا در شرایط گلخانهای و در قالب طرح کاملاً تصادفی ...
بیشتر
آلودگی خاکها با نانوذرات اکسید فلزی توسط فعالیتهای مختلف بشر یک مسئله مهم محیط زیست در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات نانوذرات اکسید روی و دی اکسید سریم (در چهار غلظت 250، 500، 1000 و 2000 میلیگرم بر لیتر) بر برخی پارامترهای رشد و بیوشیمایی گیاه لوبیا در شرایط گلخانهای و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که نانوذرات اکسید روی تقریباً در همه غلظتها ارتفاع بخش هوایی را افزایش دادند، در حالی که نانوذرات دی اکسید سریم در بالاترین غلظت باعث کاهش ارتفاع بخش هوایی گیاه شدند. هر دو نانوذره باعث کاهش محتوای کلروفیل کل و آنتوسیانین در مقایسه با گروه شاهد شدند. تفاوت معنیداری در مقدار پروتئین کل در تیمارهای نانوذرات دی اکسید سریم و نانوذرات اکسید روی در مقایسه با کنترل مشاهده نشد. با این وجود، به نظر میرسد که یک نوار پروتئینی با وزن مولکولی 28 کیلودالتون در غلظت 500 میلیگرم بر لیتر نانوذرات اکسید روی در مقایسه با کنترل پدید آمده است. فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز در تیمارهای نانوذرات دی اکسید سریم بیشتر از فعالیت آنها در تیمارهای اکسید روی بود. به طور کلی، نتایج نشان داد که پاسخهای گیاه به نانوذرات دی اکسید سریم با توجه به غلظت، دامنه تغییرات بیشتری دارد.
تکوین
الهام محجل کاظمی؛ مینا کاظمیان روحی؛ فاطمه مجیدزاده؛ محبوبه علی اصغر پور
دوره 32، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 443-454
چکیده
شکلگیری دانه یکی از مراحل مهم تولید مثل در گیاهان دانهدار به شمار میرود. در این پژوهش بررسی تکوین تخمک، اندوسپرم و رویان زایی گیاه قیچ با استفاده از تکنیکهای میکروسکوپی مدنظر قرار گرفته است. نمونهها از مراحل مختلف نموی جمعآوری و تثبیت گردیدند، نمونههای تثبیتشده با روش-های رنگآمیزی مختلف هیستولوژیکی و سیتوشیمیایی مطالعه ...
بیشتر
شکلگیری دانه یکی از مراحل مهم تولید مثل در گیاهان دانهدار به شمار میرود. در این پژوهش بررسی تکوین تخمک، اندوسپرم و رویان زایی گیاه قیچ با استفاده از تکنیکهای میکروسکوپی مدنظر قرار گرفته است. نمونهها از مراحل مختلف نموی جمعآوری و تثبیت گردیدند، نمونههای تثبیتشده با روش-های رنگآمیزی مختلف هیستولوژیکی و سیتوشیمیایی مطالعه شدند. مشاهدات اولیه نشان داد که تخمک از نوع واژگون و دو پوستهای است. پوشش خارجی تخمک در طی تکوین، به تزئینات پوسته دانه تبدیل میگردد؛ بنابراین دانه از نوع تستایی است. در دانه قیچ آندوسپرم ابتدا از نوع هستهای میباشد؛ این امر ارتباط رویان با بافت اندوسپرم را سهولت میبخشد. با ادامه نمو دانه روند سلولی شدن آندوسپرم دیده میشود. آندوسپرم سلولی شده در این گیاه به-تدریج به سمت فضاهای مرکزی کیسه جنینی توسعه پیدا میکند و کل فضای کیسه جنینی را اشغال مینماید. درواقع دانه از نوع اندوسپرم دار بوده و بافت اندوسپرم تا مرحله رویان بالغ باقی مانده و تحلیل نمیرود. همچنین مراحل رویان کروی، قلبی، اژدری و رویان بالغ به همراه بخشهای مریستم انتهای ریشه، هیپوکوتیل، مریستم انتهای ساقه و لپهها مشخص مشاهده شد. نتایج سیتوشیمیایی نشان داد که با رشد بیشتر دانه، تشکیل دانههای انبوه نشاسته و به دنبال آن ضخیمشدگی دیوارهها اتفاق میافتد که موجب کاهش شدید حفرههای سلولی و نیز سخت شدن این بافت میگردد. از طرفی مشخص شد که فراوانی مواد ذخیرهای لیپیدی در بافت اندوسپرم نسبت به مواد پروتئینی بیشتر است. بر خلاف اندوسپرم، در بافت رویان بالغ مواد کربوهیدراتی با رنگ آمیزی PAS تشخیص داده نشد.
تکوین
زینب یوسفی؛ مریم کلاهی؛ احمد مجد؛ پریسا جنوبی
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 994-1006
چکیده
کادمیوم یکی از سمیترین فلزات سنگین است که اثرات مخرب و پایداری بر اکوسیستمها وارد میکند. این فلز از طریق خاک وارد گیاه شده و دامنه وسیعی از تغییرات در سطح ماکرو تا سطوح سلولی را سبب میشود. در این پژوهش گیاهچههای نیشکر حاصل از کشت درون شیشه به مدت 14 روز در شرایط 16/8 ساعت روشنایی/تاریکی و دمای 25 درجه سانتی گراد در غلظتهای مختلف ...
بیشتر
کادمیوم یکی از سمیترین فلزات سنگین است که اثرات مخرب و پایداری بر اکوسیستمها وارد میکند. این فلز از طریق خاک وارد گیاه شده و دامنه وسیعی از تغییرات در سطح ماکرو تا سطوح سلولی را سبب میشود. در این پژوهش گیاهچههای نیشکر حاصل از کشت درون شیشه به مدت 14 روز در شرایط 16/8 ساعت روشنایی/تاریکی و دمای 25 درجه سانتی گراد در غلظتهای مختلف کادمیوم 500،250،100،0 میکرومولار بر لیتر قرار گرفتند. پس از نمونهبرداری، ویژگیهای مورفومتری و میزان رنگیزهها مورد ارزیابی قرار گرفتند. برشهای دستی از نمونهها تهیه شد و لامها با میکروسکوپ نوری مشاهده شدند. نتایج حاصل پس از اندازهگیری ویژگیهای مورفومتری نشاندهندهی کاهش شاخص متوسط برگ سبز، کاهش وزنتر، کاهش طول ریشه و کاهش ارتفاع میباشد. سنجش میزان کلروفیل نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم میزان کلروفیل a, b و کلروفیل کل به طور معنیدار کاهش یافت، اما میزان کارتنوئیدها افزایش پیدا کرد. تیمار کادمیوم سبب افزایش ابعاد دهانهی آوندهای چوب، سلولهای غلاف آوندی و ضخامت در برگ و همچنین افزایش سطوح سلولهای آوندی، آندودرم، اگزودرم و سلول مغز و پوست در ریشه شد. کادمیوم با تغییر در روابط آبی گیاه و به دنبال آن اثر بر فتوسنتز، تعرق و تنفس، بر ویژگیهای ریختی و میزان رنگیزههای گیاهی نیز موثر است. همچنین این فلز به علت القای تمایز زودرس سلولهای گیاه به ویژه ریشه سبب تغییرات تشریحی در گیاه نیشکر میشود.
تکوین
زهرا بقایی فر؛ فاطمه غدیرپور؛ عبدالکریم چهرگانی راد
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 279-290
چکیده
چکیدهگل همیشهبهار (Calendula officinalis L.) گیاهی چند ساله با گلهای دو جنسی و ماده است که اغلب جهت استفاده های دارویی، پزشکی و نیز به عنوان گیاه زینتی کاربرد دارد. گل آذین کلاپرک و شامل گلچه های زایا و نازا می باشد. گلچه های نازا شامل گل های زبانه ای است که سیستم تولید مثلی در آنها تحلیل رفته است. گلچه های زایا به دو گروه گلچه های دوجنسی و گلچه ...
بیشتر
چکیدهگل همیشهبهار (Calendula officinalis L.) گیاهی چند ساله با گلهای دو جنسی و ماده است که اغلب جهت استفاده های دارویی، پزشکی و نیز به عنوان گیاه زینتی کاربرد دارد. گل آذین کلاپرک و شامل گلچه های زایا و نازا می باشد. گلچه های نازا شامل گل های زبانه ای است که سیستم تولید مثلی در آنها تحلیل رفته است. گلچه های زایا به دو گروه گلچه های دوجنسی و گلچه های ماده تقسیم می شوند. گلچه های دو جنسی، دیواره بساک جوان از اپی درم، اندوتسیوم، لایه میانی و تاپی تشکیل شده است، البته لایه میانی را تنها در مراحل اولیه می توان دید. تاپی اکثرا تیپ ترشحی دارد. ضمن فرآیند میوز میکروسپوروسیت ها در گلچه های دوجنسی، سیتوکینز همزمان اتفاق می افتد و تترادهای تتراهدرال ایجاد می شوند.گلچه های دو جنسی اغلب تخمک فاقد عملکرد داشته و عملا نر هستند، به نحوی که حفره تخمدان در آنها خالی است. این در حالی است که گلچه های ماده با تخمک فعال قابل مشاهده اند. تخمک ها به صورت منفرد، واژگون و حالت تک پوسته ای دارند . پارانشیم خورش فقط از یک لایه سلولی تشکیل شده است و لایه جداری تشکیل نمی شود. قبل از تمایز سلول های میکروپیلی به سلول تخم و سلول سینرژیدی، دو هسته قطبی به هم ملحق شده و سلولهای آنتی پود شروع به تجزیه می کنند. نمو کیسه رویانی از تیپ مونوسپوری پلی گونوم تبعیت می کند.
تکوین
زهرا شفقت؛ فاطمه زرین کمر
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 359-369
چکیده
بنفشه معطر Viola odorata گیاهی متعلق به تیره بنفشگان میباشد که به دلیل وجود ترکیباتی از قبیل کربوهیدراتها و موسیلاژ در برگ و گل آن خواص دارویی دارد. هیدروکلوئیدهای پلی ساکاریدی از جمله ترکیبات موسیلاژ در بسیاری از گیاهان عالی یافت میشوند. این پلی ساکاریدها یک کلاس ساختاری متنوع از ماکرومولکولهای بیولوژیکی با طیف گستردهای از خواص ...
بیشتر
بنفشه معطر Viola odorata گیاهی متعلق به تیره بنفشگان میباشد که به دلیل وجود ترکیباتی از قبیل کربوهیدراتها و موسیلاژ در برگ و گل آن خواص دارویی دارد. هیدروکلوئیدهای پلی ساکاریدی از جمله ترکیبات موسیلاژ در بسیاری از گیاهان عالی یافت میشوند. این پلی ساکاریدها یک کلاس ساختاری متنوع از ماکرومولکولهای بیولوژیکی با طیف گستردهای از خواص فیزیکی تشکیل می دهند، به طور گستردهای در پزشکی و تولید دارو کاربرد دارند. این تحقیق با هدف بررسی و ردیابی ترکیبات موسیلاژی و انواع آن در مراحل مختلف تکوین برگ گیاه بنفشه معطر به دلیل ارزش اقتصادی و سیستماتیکی این ترکیبات انحصاری انجام گردید. در این تحقیق بذرهای گیاه بنفشه معطر در شرایط مطلوب گلخانهای در قالب طرح کاملا تصادفی کاشته شدند. جهت بررسی و ردیابی ترکیبات موسیلاژی در مراحل مختلف رشد گیاه، برش عرضی از برگ ها تهیه و با رنگهای شناساگر موسیلاژ رنگ آمیزی شدند. نتایج نشان داد که تعداد عناصر موسیلاژی در مرحله برگچهای بسیار کم و موسیلاژ فقط محدود به دیواره سلولی است. در مرحله رویشی، افزایش تعداد و قطر سلول های موسیلاژی و نیز بهم پیوستن آنها مشاهده شد. در برگهای بالغ، کانالها و حفرههای موسیلاژی، در ناحیههای نزدیک به اپیدرم تحتانی و رگبرگ اصلی، از بهم پیوستن سلولهای موسیلاژی مجاور به وجود آمدند. این ویژگی باعث افزایش مقدار موسیلاژ با رشد گیاه میگردد که یک واکنش تکوینی-حفاظتی محسوب می شود. این ویژگی میتواند در راستای بهره برداری و افزایش تولید ترکیبات دارویی منحصر گیاه بنفشه معطر مورد استفاده قرار گیرد.
تکوین
مریم نشوه؛ سنبل ناظری؛ دوستمراد ظفری
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 427-435
چکیده
برهموم ترکیبی است که، زنبور عسل با جمعآوری رزین درختان و اختلاط آن با موم تولید میکند. این ماده خمیری شکل به دلیل دارا بودن فنل و فلاونوئید یکی از قویترین مواد طبیعی با خاصیت ضد باکتریایی است، که زنبور عسل توسط آن از کندو در برابر مهاجمان محافظت میکند. هدف از این مطالعه، بررسی خاصیت ترکیبات شیمیایی و ضد باکتریایی رزین درخت صنوبر ...
بیشتر
برهموم ترکیبی است که، زنبور عسل با جمعآوری رزین درختان و اختلاط آن با موم تولید میکند. این ماده خمیری شکل به دلیل دارا بودن فنل و فلاونوئید یکی از قویترین مواد طبیعی با خاصیت ضد باکتریایی است، که زنبور عسل توسط آن از کندو در برابر مهاجمان محافظت میکند. هدف از این مطالعه، بررسی خاصیت ترکیبات شیمیایی و ضد باکتریایی رزین درخت صنوبر و برهموم (تولید شده توسط زنبور عسل) آن است. در این مطالعه، اثر عصارههای اتانولی و اتیل استاتی برهموم و رزین بر روی سه باکتری بیماریزای انسانی و دو باکتری بیماریزای گیاهی بررسی شده است. فعالیت ضد باکتریایی عصارهها توسط روش چاهک سنجیده شد. ترکیبات عصاره به صورت کیفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصارههای اتانولی و اتیل استاتی برهموم و رزین، دارای فعالیت ضد باکتریایی بر ضد باکتریهای بیماریزای گیاهی و انسانی میباشند، هرچند عصاره رزین فعالیت ضد میکروبی بیشتری نسبت به عصاره برهموم نشان داد. از طرف دیگر باکتریهای بیماریزای گیاهی حساسیت بیشتری نسبت به باکتریهای بیماریزای انسانی در مقابل عصارهها از خود نشان دادند. این اولین گزارش از خاصیت ضد باکتریایی، برهموم و رزین صنوبر بر روی باکتریهای بیماریزای گیاهی در ایران است.
تکوین
صدیقه کلیج؛ مینا کاظمیان روحی
دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 899-909
چکیده
کنجد یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی، صنعتی و دارویی جهان است که از زمانهای دور در بیشتر نقاط ایران کشت میشده است. با توجه به اهمیت ترویج و توسعه کشت نباتات روغندار از جمله گیاه کنجد و با توجه به اینکه پرسشهای بی پاسخ زیادی در مورد اثرات نانوذرات بر محیط زیست و کشاورزی وجود دارد و از آنجایی که بکارگیری نانونقره در صنعت بیشتر از دیگر نانوذرات ...
بیشتر
کنجد یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی، صنعتی و دارویی جهان است که از زمانهای دور در بیشتر نقاط ایران کشت میشده است. با توجه به اهمیت ترویج و توسعه کشت نباتات روغندار از جمله گیاه کنجد و با توجه به اینکه پرسشهای بی پاسخ زیادی در مورد اثرات نانوذرات بر محیط زیست و کشاورزی وجود دارد و از آنجایی که بکارگیری نانونقره در صنعت بیشتر از دیگر نانوذرات مشخص شده است، غلظتهای مختلف نانوذرات نقره بر فاکتورهای جوانه زنی دانه گیاه کنجد و ساختار تشریحی آن در مراحل اولیه تکوین گیاه بررسی شد. نتایج آنالیز داده ها نشان داد که با افزایش غلظت نانو نقره صفاتی چون درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و به طور کلی ویژگیهای مرتبط با رشد گیاهچه کاهش یافت. غلظتهای بالای تیمار نانونقره موجب برخی تغییرات آناتومی از جمله افزایش قطر ساقه، ریشه و رگبرگ اصلی، نافرم شدن سلولهای پارانشیمی پوست ساقه و آوندهای چوبی ریشه، کاهش تمایز سلولهای کلانشیمی و برعکس افزایش تمایز فیبر در ساقه شد. همچنین مشخص شد که تحت تاثیر غلظت 1000 میلیگرم در لیتر نانونقره اندازه مریستم رأس ریشه و شدت رنگ پذیری سلولها و در نتیجه میزان تقسیمات سلولی در آن کاهش یافت. با توجه به یافته های حاصل میتوان گفت که نانونقره به عنوان یک عامل تنش زا، احتمالا با تاثیر بر متابولیسم گیاه موجب کاهش فاکتورهای جوانه زنی و رشد گیاهچه می گردد و گیاه جوان کنجد با تغییرات آناتومی به حضور نانوذرات نقره در محیط پاسخ می دهد.
تکوین
عبدالکریم چهرگانی راد؛ سمانه فرزان؛ زهره شیرخانی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 47-57
چکیده
آلودگی فلزات سنگین یکی از مشکلات جدی در سراسر جهان است. در میان فلزات سنگین سرب یک آلاینده قوی است که به آسانی در خاک و رسوبات انباشته میگردد. این مطالعه بهمنظور بررسی اثرات سمیت سرب بر خصوصیات تکوینی و فیزیولوژیکی در اطلسی انجام شده است. بذور گیاه اطلسی در شرایط گلخانهای کشت شدند و برای این منظور از غلظتهای 400، 800 و 1200 میکرومول ...
بیشتر
آلودگی فلزات سنگین یکی از مشکلات جدی در سراسر جهان است. در میان فلزات سنگین سرب یک آلاینده قوی است که به آسانی در خاک و رسوبات انباشته میگردد. این مطالعه بهمنظور بررسی اثرات سمیت سرب بر خصوصیات تکوینی و فیزیولوژیکی در اطلسی انجام شده است. بذور گیاه اطلسی در شرایط گلخانهای کشت شدند و برای این منظور از غلظتهای 400، 800 و 1200 میکرومول بر لیتر استات سرب استفاده شد. نتایج بهدست آمده کاهش در درصد جوانهزنی، طول ریشه و ساقه، مساحت سطح برگ، ارتفاع گیاه، میزان کلروفیل a، b و a+b و افزایش در فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز تحت تیمار سرب را نشان داد. در مورد آنزیم پراکسیداز افزایش فعالیت آنزیم تا غلظت 800 میکرومول بر لیتر سرب مشاهده و سپس در غلظت 1200 کاهش یافت. تیمار با سرب تاثیر معنیداری بر محتوای پروتئین کل نداشت. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که سرب بر گیاهان اثر منفی داشته و با وجود عدم نیاز گیاهان به این عنصر سنگین، جذب گیاه شده و موجب اثرات منفی بر عملکرد گیاهان میشود.
تکوین
رضوان حیدری؛ مسعود گودرزی؛ حسین لاری یزدی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 58-66
چکیده
آلومنیوم یکی از فلزات سنگین است که اثرات سمی آن در گیاهان متفاوت از جنبههای مختلف فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، ملکولی و سایر موارد مهم مورد بررسی و قابل توجه است. با کاهش pH خاک انحلالپذیری این یون افزایش مییابد و از طریق ریشه جذب شده و بدین ترتیب بر رشد گیاهان تأثیر میگذارد. در این پژوهش اثر سمی آلومنیوم بر برخی فعالیتهای آنزیمی ...
بیشتر
آلومنیوم یکی از فلزات سنگین است که اثرات سمی آن در گیاهان متفاوت از جنبههای مختلف فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، ملکولی و سایر موارد مهم مورد بررسی و قابل توجه است. با کاهش pH خاک انحلالپذیری این یون افزایش مییابد و از طریق ریشه جذب شده و بدین ترتیب بر رشد گیاهان تأثیر میگذارد. در این پژوهش اثر سمی آلومنیوم بر برخی فعالیتهای آنزیمی و فیزیولوژیکی گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris L. ) مورد بررسی قرار گرفت. دانهرستهای لوبیا در محیط جوانهزنی و محیط کشت هیدروپونیک کشت داده شد و تحت تیمارهای مختلف آلومینیوم (30،40 و50 میلی مولار) قرار گرفتند. براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، نیترات آلومنیوم موجب کاهش جوانه زنی، سرعت و طول ریشه و ساقه و قند نامحلول ریشه گردید. از سوی دیگر میزان فعالیت کاتالاز، پراکسیداز، قند محلول و محتوی پروتئین کل در ریشه گیاه مورد بررسی تحت تنش آلومنیوم در مقایسه با گیاهان گروه کنترل افزایش معنیداری را نشان داد که میتواند مربوط به تولید پروتئینهای سم زدا باشد که در برخی گزارشهای پیشین نیز وجود دارد.
تکوین
شبنم جلیلی؛ علی اکبر احسانپور؛ غلامرضا اصغری؛ محمد رضا عبدی
دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 741-750
چکیده
در این پژوهش اثر پرتوهای گاما با میزان انرژی و قدرت نفوذ بالا جهت تولید متابولیت های ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. جوانه های جانبی گیاه پس از دو هفته رشد در محیط کشت MS در معرض سه دوز 50، 100 و 200 گری پرتو گاما قرار داده شد و پس از چهار هفته رشد در شرایط درون شیشه فاکتورهای فیزیولوژیکی و عوامل آنتی اکسیدان اندازه گیری شد. طبق تنایج حاصل شده ...
بیشتر
در این پژوهش اثر پرتوهای گاما با میزان انرژی و قدرت نفوذ بالا جهت تولید متابولیت های ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. جوانه های جانبی گیاه پس از دو هفته رشد در محیط کشت MS در معرض سه دوز 50، 100 و 200 گری پرتو گاما قرار داده شد و پس از چهار هفته رشد در شرایط درون شیشه فاکتورهای فیزیولوژیکی و عوامل آنتی اکسیدان اندازه گیری شد. طبق تنایج حاصل شده در این تحقیق، پرتو گاما سبب افزایش میزان وزن تر و خشک گیاهان گردید. فنل کل به عنوان یک عامل آنتی اکسیدان در گیاه و کالوس همراه با زیاد شدن شدت دوز تابش افزایش پیدا کرد و میزان این ترکیب در کالوس به طور قابل توجهی بیشتر از گیاهان بود. میزان تانن های کندانسه در گیاهان با تابش پرتو گاما کاهش یافت و در دوز 100 به حداقل خود رسید. دوزهای 50 و 100 گری اشعه گاما سبب افزایش و دوز 200 گری باعث کاهش میزان فلاونوئید تام گیاهان گردید، همچنین از طرف دیگر پرتو گاما اثری بر میزان تانن های کندانسه و فلاونوئید تام کالوس درمنه کوهی نداشت و اختلاف معنی داری بین هر یک از تیمارها و نمونه شاهد مشاهده نشد. به طور کلی نتایج نشان داد گیاهان و کالوس تابش دیده برای مقابله با آسیب ها و رادیکال های آزاد تولید شده و رخ داد پی در پی واکنش های اکسیداسیون، با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی ترکیبات فنلی، گیاه را در برابر استرس اکسیداتیو و اثرات بیومولکولی اشعه گاما حفظ می کند.
تکوین
سایه جعفری
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 484-493
چکیده
گیاه پیچک صحرایی با نام علمیConvolvolus arvensis L. گیاهی چند ساله ازتیرهConvolvulaceae است . مراحل تکوین مریستم زایشی ، دانه گرده و میکروسپورانژ (مرحله اولیه تکوین دانه گرده) با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرارگرفت. غنچه ها و گل ها ی جوان در مراحل مختلف تکوین از جمع آوری، در فیکساتور FAA 70 تثبیت و پس از آبگیری وقالبگیری در پارافین ، با میکروتوم ...
بیشتر
گیاه پیچک صحرایی با نام علمیConvolvolus arvensis L. گیاهی چند ساله ازتیرهConvolvulaceae است . مراحل تکوین مریستم زایشی ، دانه گرده و میکروسپورانژ (مرحله اولیه تکوین دانه گرده) با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرارگرفت. غنچه ها و گل ها ی جوان در مراحل مختلف تکوین از جمع آوری، در فیکساتور FAA 70 تثبیت و پس از آبگیری وقالبگیری در پارافین ، با میکروتوم برش گیری شد. رنگ آمیزی با استفاده از هماتوکسیلین و ائوزین انجام گرفت .لام های تهیه شده از مراحل مختلف تکوینی با دقت با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی و عکسبرداری شد.نتایج نشان داد که بساک از نوع چهار کیسه گرده ای (چهار زیر هاگدان) است. تکوین دیواره بساک از نوع دو لپه ای است و از یک لایه اپیدرم، یک لایه میانی و لایه تغذیه کننده (تاپی ) دو هسته ای تشکیل شده است. لایه تاپی بساک در مراحل اولیه تکوین بساک از نوع ترشحی و سپس از نوع پلاسمودیومی است و تا مراحل پایانی تکوین بساک قابل رویت است. میکروسپو رها در مراحل اولیه تکوین خود نامنظم بودند ولی دانه های گرده بالغ شکل منظم دارند. دانه های گرده در نمای قطبی کروی و در استوایی بیضی . آن هاهستند و دارای سه پره و سه منفذ ودر شکل بالغ دو سلولی هستند..
تکوین
مصطفی علم هولو؛ سنبل ناظری
دوره 29، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 407-421
چکیده
مقاوم شدن بسیاری از باکتریهای بیماریزا در برابر داروهای سنتزی و عوارض جانبی و گرانی داروهای شیمیایی توجه دانشمندان را به سمت مصرف داروهای طبیعی و گیاهی معطوف کرده است. هدف از این تحقیق بررسی خواص آنتیباکتریایی عصاره هیدروالکلی ریشه، برگ و ساقه گیاه سیاه گینه علیه برخی باکتریهای بیماریزای انسانی است.گیاه سیاه گینه در تابستان ...
بیشتر
مقاوم شدن بسیاری از باکتریهای بیماریزا در برابر داروهای سنتزی و عوارض جانبی و گرانی داروهای شیمیایی توجه دانشمندان را به سمت مصرف داروهای طبیعی و گیاهی معطوف کرده است. هدف از این تحقیق بررسی خواص آنتیباکتریایی عصاره هیدروالکلی ریشه، برگ و ساقه گیاه سیاه گینه علیه برخی باکتریهای بیماریزای انسانی است.گیاه سیاه گینه در تابستان سال 1392 از استان همدان جمعآوری گردید. پس از شناسایی گیاه، عصارهها به روش خیساندن تهیه شدند. هشت باکتری پاتوژن گرم مثبت و گرم منفی انسانی مورد آزمایش قرار گرفتند. برای بررسی خواص آنتیباکتریایی عصاره هیدروالکلی از روشهای انتشار چاهک در آگار ، MIC ( به روش رقت لولهای) و MBC استفاده شد. میزان فنول کل به روش فولین سیوکالتو اندازهگیری شد. نتایج با نرم افزار سس در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار آنالیز آماری شد. هر چند ، بیشترین هاله بازدارندگی (00/1± 18 میلیمتر) در کشت باکتری باسیلوس سابتیلیس در برابر عصاره هیدروالکلی ریشه مشاهده شد، عصاره هیدروالکلی ساقه اثر بازدارندگی و کشندگی در کشت غالب باکتری های مورد مطالعه داشت. مقدار فنول کل ریشه، ساقه و برگ به ترتیب 69/2±8/111، 55/0±47/ 79 و 29/3±16/69 (mgGAE/g) اندازهگیری شد. آزمایشها انجام گرفته در این تحقیق نشان داد که عصاره هیدروالکلی ریشه، برگ و ساقه گیاه سیاه گینه حاوی میزان متفاوتی از فنول بوده و این گیاه دارای ترکیباتی با خاصیت ضد-باکتریایی است. این تحقیق میتواند به عنوان یک پایه در بررسی ترکیبات آنتیباکتریایی این گیاه مورد استفاده قرار گیرد.
تکوین
سید حسن هاشمی؛ حکیمه علومی؛ فرخنده رضانژاد؛ خسرو منوچهری کلانتری
دوره 29، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 451-461
چکیده
کادمیوم یکی از فلزات سنگین آلوده کننده محیط زیست محسوب میشود که برای گیاهان بسیار سمی است. دانههای گرده در مقایسه با بخشهای رویشی گیاه حساسیت بیشتری نسبت به کادمیوم دارند. براسینواستروئیدهای گیاهی به عنوان یکی از هورمونهای موثر در تخفیف صدمات ناشی از تنشها از جمله فلزات سنگین در گیاهان مطرح هستند. 24-اپی براسینولید یکی از موثرترین ...
بیشتر
کادمیوم یکی از فلزات سنگین آلوده کننده محیط زیست محسوب میشود که برای گیاهان بسیار سمی است. دانههای گرده در مقایسه با بخشهای رویشی گیاه حساسیت بیشتری نسبت به کادمیوم دارند. براسینواستروئیدهای گیاهی به عنوان یکی از هورمونهای موثر در تخفیف صدمات ناشی از تنشها از جمله فلزات سنگین در گیاهان مطرح هستند. 24-اپی براسینولید یکی از موثرترین و با ثبات ترین براسینولیدهای شناخته شده است. برای ارزیابی اثر کادمیوم بر رویش و رشد دانههای گرده و نیز ارزیابی اثر احتمالی 24-اپی براسینولید در تخفیف و کاهش تنش حاصل از فلز سنگین کادمیوم، رویش و رشد دانههای گرده گیاه اطلسی در محیط کشت نیمه جامد در ظروف پتری بررسی گردید. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بررسی گردید. فاکتورهای مورد بررسی عبارت از دو سطح 24-اپی براسینولید شامل 0 و 05/0 مولار و شش سطح کلرید کادمیوم شامل 0، 10، 50، 100، 200 و300 میکرو مولار بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کادمیوم در غلظتهای بالاتر از 100 میکرومولار به میزان زیاد جوانه زنی و رشد دانههای گرده را کاهش داد اما در محدوده غلظتهای پایینتر از آن، روند کاهشی کمتری مشاهده شد و حتی غلظت 10 میکرومولار کادمیوم نقش تحریک کنندگی در جوانه زنی و رشد دانههای گرده داشت. از نتایج حاصل از این پژوهش میتوان بیان کرد 24-اپی براسینولید بطور موثری در غلظتهای بالاتر از 50 میکرومولار کادمیوم موجب افزایش رویش و رشد دانههای گرده شد میشود اما در غلظتهای پایینتر در افزایش رویش و رشد دانههای گرده تاثیری ندارد.
تکوین
عبدالکریم چهرگانی؛ حسن رمضانی
دوره 29، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 65-79
چکیده
در این پژوهش ویژگیهای تکوینی بساک و دانه گرده Petunia hybrida مورد بررسی قرار گرفت. گلها و غنچهها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شد. نمونهها پس از قالب-گیری در پارافین با میکروتوم برشگیری گردید. رنگآمیزی مضاعف به کمک هماتوکسیلین و ائوزین الکلی انجام گرفت. نتایج نشان داد که هر بساک دارای 4 کیسه گرده ...
بیشتر
در این پژوهش ویژگیهای تکوینی بساک و دانه گرده Petunia hybrida مورد بررسی قرار گرفت. گلها و غنچهها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و در الکل 70 درصد نگهداری شد. نمونهها پس از قالب-گیری در پارافین با میکروتوم برشگیری گردید. رنگآمیزی مضاعف به کمک هماتوکسیلین و ائوزین الکلی انجام گرفت. نتایج نشان داد که هر بساک دارای 4 کیسه گرده است که تحت تاثیر پیشروی بافت پلاسنتوئید هلالی شکل شدهاند. الگوی تشکیل لایههای یاختهای جداره بساک از نوع کلاسیک دولپهای بوده و لایه مغذی ترشحی آن در بخش بیرونی و درونی کیسه گرده متفاوت میباشد. تترادهای میکروسپور از نوع چهارضلعی (تتراهدرال) است. دانههای گرده بالغ در منظره قطبی و استوایی به ترتیب کروی و دوکی شکل بوده و نسبت به محور طولی بساک استقرار منظمی در کیسههای گرده دارند. دانههای گرده در زمان انتشار دو یاختهای هستند. با تمایزیابی یاختههای اپیدرمی بساک استومیوم به شکل یک ناحیه تک یاختهای تشکیل میشود، جایگاهی که تعیین کننده موقعیت شکوفائی بساک میباشد. در مراحل نهائی بلوغ دانههای گرده بافت نامتعارفی در سپتوم بساک تشکیل شده و باعث تغییر شکل کیسههای گرده میشود.