بیوسیستماتیک
سعید دوازده امامی؛ آزاده اخوان روفیگر؛ محمد حسین اهتمام
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399
چکیده
گل رز از مهمترین جنسهای خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار ...
بیشتر
گل رز از مهمترین جنسهای خانواده Rosaceae است و گل محمدی (Rosa × damascena Mill.) از شاخص‌ترین رزهایی است که در بلغارستان، هندوستان، ترکیه و ایران به منظور تولید عطر، کشت می‌شود. به منظور شناسایی جمعیت های گل محمدی، به عنوان اولین و مهمترین معیار در بیان وضعیت وراثتی آن، خصوصیات ریخت شناسی این گونه مورد توجه قرار گرفت. نمونه‌گیری از سطح 750 هکتار گلستان منطقه کاشان و دیگر مناطق استان اصفهان در شهرستان‌های میمه) زیاد آباد(، چادگان (ایستگاه سد)، سمیرم (چشمه ناز) و نجف آباد (جنت آباد) انجام شد و در هر نمونه خصوصیاتی نظیر شکل و رنگ ساقه، خاردار یا بدون خار بودن آن، شکل و طول و عرض برگ، تعداد برگچه، طول و عرض برگچه انتهایی، رنگ سطح فوقانی و تحتانی برگ، لبه برگ و قاعده آن، رنگ و تعداد گلبرگ‌ها، تعداد پرچم‌ها و شکل و رنگ میوه و تعداد دانه در میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین صفت ریز ریخت شناسی تزئینات سطح بذر در انواع گل محمدی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی بررسی شد. بر این اساس، صفات ریخت شناسی توده‌های مختلف کشت شده معروف به کاشان و نیز کازرون، تفاوتی نداشت اما توده‌های معروف به لواسانات، تبریز و میمند تفاوت‌های معنی‌داری در تعداد خار، شکل میوه و تعداد بذر در میوه نشان دادند. در صفت پوشش بذر در جمعیت های مورد مطالعه گل محمدی، تفاوت شاخصی در تزئینات سطح بذر مشاهده نشد و بنابراین از این صفت نمی‌توان در جداسازی این جمعیت ها استفاده کرد.
بیوسیستماتیک
سعیده سادات میرزاده واقفی؛ عادل جلیلی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 22-30
چکیده
تحقیقات بر روی کروموزوم‌ها کمک به روشن شدن روایط بین تاکسون‌ها می‌کند. عدد کروموزومی ساده‌ترین پارامتری هست که اطلاعات ارزشمندی را در بررسی‌های سیتوتاکسونومیکی و ژنوم یک گونه ایجاد می‌کند. در ژنوم گیاهان اطلاعات ژنتیکی شامل فنوتیپ گیاهان است و به همین دلیل مطالعات سلولی دارای اهمیت بالایی است . عدد کروموزومی یکی از موارد مهم ...
بیشتر
تحقیقات بر روی کروموزوم‌ها کمک به روشن شدن روایط بین تاکسون‌ها می‌کند. عدد کروموزومی ساده‌ترین پارامتری هست که اطلاعات ارزشمندی را در بررسی‌های سیتوتاکسونومیکی و ژنوم یک گونه ایجاد می‌کند. در ژنوم گیاهان اطلاعات ژنتیکی شامل فنوتیپ گیاهان است و به همین دلیل مطالعات سلولی دارای اهمیت بالایی است . عدد کروموزومی یکی از موارد مهم و کمک کننده در بررسی حد و مرز گونه‌ها و جنس‌ها در گیاهان می‌باشد. در این تحقیق به بررسی عدد کروموزومی غیرجنسی 7 گونه گیاه بومی ایران پرداخته شد. Achillea vermicularis (36= n2)، Codonocephalum peacockianum (20= n2)، Cousinia multiloba (26= n2)، Nepeta heliotropifolia (36= n2)، Pteropyrum aucheri (22= n2)، Rumex elbursensis (30= n2)، Reaumuria oxiana (22= n2) عدد کروموزومی‌های گزارش شده در این تحقیق است. عدد کروموزومی گونههای Nepeta heliotropifolia ، Pteropyrum aucheri، Rumex elbursensis ، Reaumuria oxiana برای اولین بار و عدد کروموزومی میتوز Codonocephalum peacockianum و Cousinia multiloba برای اولین بارگزارش می‌شوند. هدف از این تحقیق کامل نمودن فهرست عدد کروموزومی گیاهان بومی ایران است. محاسبات توسط نرم‌افزارهای‌های Micromeasure 3.3 و Excel انجام شد.
بیوسیستماتیک
سیده مژگان پورسیدیان؛ شهریار سعیدی مهرورز؛ فاطمه بازدید وحدتی
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، ، صفحه 869-883
چکیده
چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور ...
بیشتر
چکیدهمنطقه مورد مطالعه، به مساحت 5000 هکتار ، در شمال غربی شهر هشتپر، در گستره ارتفاعی1000 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. با مطالعه فلوریستیک منطقه در سال های 1393-1394، تعداد177 گونه گیاهی متعلق به 119 جنس و 56 تیره شناسایی گردید. دولپه‌ای‌ها با 131 گونه غنی‌ترین گروه هستند و پس از آن تک لپه‌ای‌ها با 33 و نهانزادان آوندی با 13 گونه حضور دارند. شکل زیستی غالب گیاهان منطقه، مربوط به ژئوفیت‌ها (36 درصد) و سپس همی کریپتوفیت‌ها (30 درصد) است. از نظر کورولوژی، بیشترین سهم مربوط به عناصر اروپا- سیبری (5/27 درصد) و پس از آن عناصر اروپا-سیبری/ ایرانی-تورانی (20 درصد)، چند ناحیه‌ای (3/19درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانه‌ای/ ایرانی-تورانی (7/15درصد)، اروپا-سیبری/ مدیترانه‌ای (6/9 درصد)، جهان وطنی (5/7 درصد) و ایرانی-تورانی/ مدیترانه‌ای (3/1درصد) هستند. Lilium ledebourii، در این مناطق جنگلی از یک مکان جدید در شمال ایران گزارش شده است و نشاندهنده‌ی این است قدمت این جنگل به دوران سوم زمین شناسی برمی‌گردد.
بیوسیستماتیک
سید مسعود سلیمان پور؛ احمد حاتمی؛ غلامرضا قهاری
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، ، صفحه 1047-1058
چکیده
مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد ...
بیشتر
مبنای اصلی پژوهش های بوم شناختی، شناسایی دقیق پوشش گیاهی است. زیرا عامل مؤثری در سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده منطقه می باشد و نقش بسزایی در مدیریت صحیح و علمی خواهد داشت. به این منظور، در این پژوهش اقدام به معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در حوزه آبخیز بردکل واقع در شمال غرب شیراز شد. نتایج نشان داد تعداد 127 گونه گیاهی متعلق به 34 خانواده و 102 جنس در این حوزه آبخیز وجود دارند. خانواده Asteraceae با 24 گونه، خانواده Fabaceae با 17 گونه و خانواده Poaceae با 15 گونه، به ترتیب در رده های اول تا سوم قرار دارند. از نظر شکل زیستی، 48 گونه تروفیت، 34 گونه همی کریپتوفیت، 18 گونه کامفیت، 14 گونه ژئوفیت و 13 گونه فانروفیت شناسایی شدند. نتایج بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهان مستقر در این حوزه آبخیز نیز نشان داد 122 گونه گیاهی که معادل 96/07 درصد از کل گونه ها می باشند به صورت تک ناحیه ای یا چند ناحیه ای در ناحیه رویشی ایرانی- تورانی استقرار دارند.
بیوسیستماتیک
نیره اولنج؛ نیره تنعمی؛ مریم کولیوند
دوره 34، شماره 4 ، زمستان 1400، ، صفحه 843-854
چکیده
ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد ...
بیشتر
ساختار و وقایع تکوینی اندام‌های زایشی و دانه در گونه Onobrychis viciifolia Scop. (Fabaceae)، برای اولین بار توسط میکروسکوپ نوری و با استفاده از فنون مختلف رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. مادگی پایک‌دار این گیاه دارای کرک‌های بلند و یک تخمک است. تخمک بالغ خمیده، پرخورش و دو پوششی است و دارای سفت زیگزاگی می‌باشد. میوز مگاسپوروسیت به تشکیل یک تتراد T شکل می‌انجامد. درOnobrychis viciifolia کیسه‌رویانی از نوع پلی‌گونوم است. هسته‌های‌قطبی در نزدیکی دستگاه تخم‌زا هستند. تلفیق آنها سریع و قبل از لقاح است. بافت آندوسپرم دانه در ابتدا حالت سنوسیتیک دارد. پوسته دانه شامل لایه کوتیکول، ماکرواسکلرید و استئواسکلرید ضخیم است که در زیر آن لایه پارانشیمی با تجمع نشاسته بالا قرار دارد. در ناف دانه، لایه نردبانی دو‌لایه، اثر تراکئید و پارانشیم زیر نافی دیده می‌شود. تکوین بساک زمانی که گل‌ها خیلی کوچک هستند آغاز می‌شود. بساک‌ها چهار کیسه گرده‌ای هستند و تکوین دیواره از نوع دولپه ای می باشند که متشکل از چهار لایه شامل: اپیدرم، لایه مکانیکی، یک لایه میانی و تاپی ترشحی است. تکوین گرده‌ها در کیسه‌های گرده یک بساک همزمان است. دانه‌های گرده بالغ بیضی شکل و دو سلولی هستند .در زمان شکوفایی بساک ضخامت فیبری لایه مکانیکی افزایش می یابد. صفات رویان‌شناختی مورد بررسی در این گیاه دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با سایر گونههای مطالعه شده از این جنس و تیره است. مطالعه این صفات منجر به گسترش دانش تکوین و افزایش اطلاعات در زمینه رویان شناسی این گیاه شده و می تواند در حوزه بررسی‌های مقایسه‌ای راه گشا باشد.
بیوسیستماتیک
نیره اولنج؛ ثمینه نوری؛ فاطمه حیدری؛ زینب آقاشریعتمداری
دوره 34، شماره 3 ، پاییز 1400، ، صفحه 566-578
چکیده
چکیده: به‌منظور ارزیابی سیستماتیکی بر‌پایه داده‌های ریخت‌شناسی کمی و کیفی، 15 جمعیت از هفت گونه‌ی جنس (Scrophulariaceae)Verbascum L. در ایران، انتخاب و بازسازی روابط خویشاوندی بر اساس داده‌های مولکولی (nrDNA ITS) انجام شد. نتایج ریخت‌شناسی، پلیمورفیسم بالایی را درون و بین جمعیت‌های هر گونه و بین گونههای این جنس نشان داد. داده‌های مولکولی نیز ...
بیشتر
چکیده: به‌منظور ارزیابی سیستماتیکی بر‌پایه داده‌های ریخت‌شناسی کمی و کیفی، 15 جمعیت از هفت گونه‌ی جنس (Scrophulariaceae)Verbascum L. در ایران، انتخاب و بازسازی روابط خویشاوندی بر اساس داده‌های مولکولی (nrDNA ITS) انجام شد. نتایج ریخت‌شناسی، پلیمورفیسم بالایی را درون و بین جمعیت‌های هر گونه و بین گونههای این جنس نشان داد. داده‌های مولکولی نیز تنها توانست جدایی گونههای با پراکنش محدود را مشخص کند. حضور جمعیت های مختلف V. pseudodigitalis با دامنه پراکنش وسیع (استان کرمانشاه تا استان فارس) در قسمت های مختلف درخت فیلوژنی و ما بین سایر گونههای جنس نشان‌دهنده تغییر پذیری صفات و سازگاری گیاه با شرایط اکولوژیکی مختلف است. لازم به ذکر است که طبقه‌بندی‌هایی که تاکنون ارائه شده است، قادر به جداسازی گونههای این جنس از یکدیگر نبوده است، که علت این پدیده را می‌توان در فراوانی آنیوپلوئیدی، پلی‌پلوئیدی، درصد بالای پلیمورفیسم و دو‌رگ‌گیری گونههای جنس مورد مطالعه دانست. واژه‌های کلیدی: پلیمورفیسم، دو‌رگ‌گیری، ریخت‌شناسی، Verbascum L.,nrDNA ITS
بیوسیستماتیک
یاسمن یحیی آبادی؛ آرمان محمودی اطاقوری؛ احسان نظیفی
دوره 33، شماره 4 ، زمستان 1399، ، صفحه 843-853
چکیده
جنس نعنا (Mentha L.) از مهمترین و پر‌مصرف‌ترین گیاهان خانواده Lamiaceae در صنایع غذایی و دارویی می‌باشد. طبقه‌بندی تاکسونومیکی این جنس به دلیل تنوع زیاد در خصوصیات ریخت شناسی و هیبریداسیون مکرر، پیچیده می‌باشد. مطالعات فیتوشیمیایی و گرده شناسی به همراه ویژگیهای ریخت شناسی می‌تواند کمک شایانی به سیستماتیک گیاهی و طبقه‌بندی آنها کند. ...
بیشتر
جنس نعنا (Mentha L.) از مهمترین و پر‌مصرف‌ترین گیاهان خانواده Lamiaceae در صنایع غذایی و دارویی می‌باشد. طبقه‌بندی تاکسونومیکی این جنس به دلیل تنوع زیاد در خصوصیات ریخت شناسی و هیبریداسیون مکرر، پیچیده می‌باشد. مطالعات فیتوشیمیایی و گرده شناسی به همراه ویژگیهای ریخت شناسی می‌تواند کمک شایانی به سیستماتیک گیاهی و طبقه‌بندی آنها کند. در این پژوهش، متابولیت‌های گیاهی جمعیت‌های گونههای M. aquatica، M. pulegium و M. longifolia در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان، با روش‌های کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی و اسپکتروفوتومتری، و ریخت شناسی دانه گرده آنها با میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی شد. نتایج نشان داد که در گونه M. aquatica، بتا-کاریوفیلن و ژرماکرن-دی، در گونه M. pulegium، پولگون و منتون، در گونه M. longifolia، دی-کارون و پیپریتنون اکساید، عمده‌ترین ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس بودند. همچنین، میزان فنل، فلاونوئید، فلاونول، ساپونین، کاروتنوئید کل و میزان کلروفیل a و b دارای تفاوت معنی داری در بین گونه‌ها بوده و گونه M. aquatica بیشترین میزان از این متابولیت‌های ثانویه را نشان داد. دانه‌های گرده در جمعیت‌های مختلف این گونه‌ها به‌صورت منفرد، اغلب کروی کشیده، 6 شیاری، با تزئینات سطح اگزین شبکه‌ای بودند. طول قطبی (P)، عرض استوایی (E)، نسبت P به E، عرض شیار و فاصله دو شیار دانه‌های گرده در این گونه‌ها تفاوت معنی‌داری داشته و گونههای M. aquatica و M. pulegium به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر را نشان دادند. نتایج اشاره دارد به اینکه متابولیت‌های ثانویه و ریخت شناسی دانه گرده می‌تواند در شناسایی و تاکسونومی این گونه‌ها موثر بوده و به رده‌بندی آنها کمک نماید.
بیوسیستماتیک
سمیه باقری؛ حسن زارع مایوان؛ مهدی حیدری
دوره 33، شماره 4 ، زمستان 1399، ، صفحه 943-957
چکیده
منطقه حفاظت‌شده دینار کوه در جنوب شهرستان آبدانان استان ایلام واقع است و تاکنون از لحاظ پوشش گیاهی مورد بررسی قرار نگرفته است. تأثیر تغییر اقلیم در منطقه حفاظت شده دینار کوه، در سال‌های اخیر و به‌ویژه در سال 1396با افزایش دما و کاهش بارندگی به شدت محسوس بوده است. ترکیب گونه‌ای پوشش گیاهی منطقه می‌تواند نقش مهمی در مقدار تأثیرپذیری ...
بیشتر
منطقه حفاظت‌شده دینار کوه در جنوب شهرستان آبدانان استان ایلام واقع است و تاکنون از لحاظ پوشش گیاهی مورد بررسی قرار نگرفته است. تأثیر تغییر اقلیم در منطقه حفاظت شده دینار کوه، در سال‌های اخیر و به‌ویژه در سال 1396با افزایش دما و کاهش بارندگی به شدت محسوس بوده است. ترکیب گونه‌ای پوشش گیاهی منطقه می‌تواند نقش مهمی در مقدار تأثیرپذیری جامعه گیاهی از نوسانات بارندگی داشته باشد. در این تحقیق، فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان این منطقه در ارتفاع 1300 تا 1900 متر بررسی گردید. شکل زیستی گیاهان با استفاده از روش رانکایر مشخص شد. در این مطالعه در مجموع 142 گونه متعلق به 105 جنس و 29 خانواده شناسایی شد. Asteraceae (30 گونه)، Papilionaceae (21 گونه)، Poaceae (14 گونه) و Lamiaceae و Caryophyllaceae ( هرکدام 8 گونه) به ترتیب 12/21، 79/14، 85/9 و 63/5 درصد از فلور این منطقه را تشکیل می‌دهند. 87 درصد گونه‌ها به ناحیه رویشی ایران-تورانی تعلق دارند. تروفیت‌ها (45 %) و همی کریپتوفیت ها (34 %) رایج‌ترین اشکال زیستی گیاهان این منطقه هستند.
بیوسیستماتیک
منیژه پاکروان؛ علی سنبلی؛ نسترن سلیمانی
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 54-63
چکیده
گیاه برگ سنایی (L. Thalictrum) یکی از جنس های بزرگ تیره آلاله (Ranunculaceae) است. در این بررسی 16 جمعیت متعلق به شش گونه و دو واریته از این جنس (Th. mazandaranicum، Th. minus var. majus و Th. sultanabadense و Th. isopyroides ,Th. foetidum Th. tacabicu ) مورد مطالعه قرار گرفتند نمونه ها ی بررسی شده از سراسر نواحی پراکنش شان جمع آوری شده و پس از برش گیری دستی و رنگ آمیزی مضاعف مطالعه شدند. صفات تشریحی ...
بیشتر
گیاه برگ سنایی (L. Thalictrum) یکی از جنس های بزرگ تیره آلاله (Ranunculaceae) است. در این بررسی 16 جمعیت متعلق به شش گونه و دو واریته از این جنس (Th. mazandaranicum، Th. minus var. majus و Th. sultanabadense و Th. isopyroides ,Th. foetidum Th. tacabicu ) مورد مطالعه قرار گرفتند نمونه ها ی بررسی شده از سراسر نواحی پراکنش شان جمع آوری شده و پس از برش گیری دستی و رنگ آمیزی مضاعف مطالعه شدند. صفات تشریحی ساقه مانند: شکل برش عرضی ساقه، تعداد لایه های کلانشیم، تعداد لایه های فیبر اسکلرانشیم، تعداد لایه های سلول های آبکش داخلی، حضور و تعداد لایه های پارانشیم محوری، تعداد حلقه های دستجات آوندی و صفات تشریحی اپیدرم برگ مانند: تعداد سلول های همراه، شکل سلول های اپیدرمی، تیپ روزنه ای، طول سلول های روزنه، کرک های سطح اپیدرم مهمترین صفات در جداسازی گونه های برگ سنایی بودند. اختلاف فاحش در اپیدرم برگی گونههای این جنس، راهکاری مطمئن جهت جداسازی گونههای این جنس از یکدیگر می-باشد. در مجموع تعداد لایه های پارانشیم نردبانی، وجود سلول های فیبر اسکلرانشیم در اطراف دستجات آوندی در رگبرگ میانی، وجود سلول های کلانشیم و انواع کرک،مهمترین صفات تشریحی برگ ها بودند که می توانستند گونه ها را از یکدیگر مشخص نمایند.
بیوسیستماتیک
فاطمه سرگزی؛ مسعود شیدایی؛ حسین ریاحی؛ بهروز محمودی
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 86-96
چکیده
هیپنه‌آ (Hypnea Lamouroux) از جلبکهای قرمزی است که به دلیل تولید کاراژینان در بسیاری از کشورها کشت می‌شود. گونههای مختلف این جنس در مناطق زیر جزرو‌مدی آب‌های گرم حضور دارند و این جنس شامل حدود 53 گونه در سراسر جهان است که در ایران حدود 9 گونه از این جلبک گزارش شده است. گونههای مختلف این جنس روی صخره‌ها، سنگ‌ها، صدف‌ها یا به‌صورت اپی‌فیت ...
بیشتر
هیپنه‌آ (Hypnea Lamouroux) از جلبکهای قرمزی است که به دلیل تولید کاراژینان در بسیاری از کشورها کشت می‌شود. گونههای مختلف این جنس در مناطق زیر جزرو‌مدی آب‌های گرم حضور دارند و این جنس شامل حدود 53 گونه در سراسر جهان است که در ایران حدود 9 گونه از این جلبک گزارش شده است. گونههای مختلف این جنس روی صخره‌ها، سنگ‌ها، صدف‌ها یا به‌صورت اپی‌فیت با سایر جلبک‌ها رشد می‌کنند. در این مطالعه ریخت‌شناسی، تشریح و تنوع ریختی گونهٔ J. Agardh H. pannosa برای اولین بار در ایران انجام شده است. در این مطالعه، 15 فرد از 7 جمعیت بررسی شد. تعداد 13 صفت کمی و کیفی اندازه‌گیری و استاندارد شد و در تحلیل‌های آماری استفاده شد.تفاوت‌هایی در ریخت‌شناسی جمعیت‌های مورد مطالعه مشاهده شد به‌طوری‌که جمعیت‌های نمونه‌برداری شده از دریای عمان (تیس و رمین) توسط صفات رنگ، فراوانی انشعابات جانبی و تعداد لایه‌های سلول‌های مدولاری از جمعیت‌های نمونه‌برداری شده از خلیج‌فارس (قشم و بندرلنگه) جدا شدند.
بیوسیستماتیک
سعیده سادات میرزاده واقفی؛ عادل جلیلی؛ سهیلا اشرافی
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 231-236
چکیده
10 گونه با 12 جمعیت از خانواده‌های مختلف بومی ایران مورد بررسی قرار گرفتند. بررسب عدد کروموزومی گیاهان کمک شایانی در بدست آوردن اطلاعات تکاملی آنها می نماید.هدف از این بررسی بدست آوردن عدد کروموزومی گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف گیاهان بود. بذر گونه ها از مناطق مختلف ایران جمع آوری گردید. دو گونه Melica persica و Silene vulgaris دارای دو جمعیت است. عدد ...
بیشتر
10 گونه با 12 جمعیت از خانواده‌های مختلف بومی ایران مورد بررسی قرار گرفتند. بررسب عدد کروموزومی گیاهان کمک شایانی در بدست آوردن اطلاعات تکاملی آنها می نماید.هدف از این بررسی بدست آوردن عدد کروموزومی گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف گیاهان بود. بذر گونه ها از مناطق مختلف ایران جمع آوری گردید. دو گونه Melica persica و Silene vulgaris دارای دو جمعیت است. عدد کروموزومی Papaver rhoeas (14=n2) و Filipendula vulgaris (28=n2) برای اولین بار از ایران گزارش شدند. چهار گونه Silene vulgaris (24=n2)، Phlomis olivieri (20=n2)، Vicia armena (10=n2) و Melica persica (18=n2) برای دومین بار از ایران گزارش شدند. Tanacetum pinnatum (18=n2)، Vicia persica (10=n2)، Salvia hypoleuca (22=n2 ) و Papaver bracteatum (14=n2 ) دیگر گونه‌هایی بودند، که عدد کروموزومی آنها مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار MicroMeasure و Excel صورت گرفت. ایدیوگرام برای همه جمعیتها رسم گردید. فرمول کاریوتیپی همه گونه ها ارائه شد.
بیوسیستماتیک
ملیکا طبسی؛ احمد رضا محرابیان
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 873-880
چکیده
زعفران بعنوان یک جنس شاخص از زیرخانوادهCrocoideae Burnett. و متعلق به خانوادهIridaceae دارای حدود 100 گونه در دنیا می باشد. این جنس در ایران نیز دارای 8 گونه از دو زیربخش Crocus و Nudiscapus است. بدلیل اهمیت شواهد گرده شناختی و نقش آن ها در تمایز تاکسونومیکی این جنس و نیز فقدان مطالعات جامع در این حوزه در ایران، موضوع فوق مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه ...
بیشتر
زعفران بعنوان یک جنس شاخص از زیرخانوادهCrocoideae Burnett. و متعلق به خانوادهIridaceae دارای حدود 100 گونه در دنیا می باشد. این جنس در ایران نیز دارای 8 گونه از دو زیربخش Crocus و Nudiscapus است. بدلیل اهمیت شواهد گرده شناختی و نقش آن ها در تمایز تاکسونومیکی این جنس و نیز فقدان مطالعات جامع در این حوزه در ایران، موضوع فوق مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه های گرده ای این مطالعه با استفاده از میکروسکپ الکترونی نگاره (SEM) عکس برداری شدند. بر اساس ارزیابی های انجام شده، دانه های گرده ی این جنس در رده متوسط تا بزرگ طبقه بندی می گردند. علاوه بر این، انتشار دانه های گرده بصورت monad (منفرد) و شکل کلی آنها spheroidal (کروی) می باشد. همچنین الگوی منافذ spiraperture (شامل یک یا چند منفذ مارپیچی) از مارپیچی منفرد پیوسته تا چندین مارپیچ نامنظم و ناپیوسته متغیر و بوضعیت فرورفته و عمیق تا سطحی متنوع می باشند. دیواره ی دانه های گرده در تاکسون های مطالعه شده intectae (فاقد تکتوم) است و دارای تزئینات microechinate (ریزخاردار) می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که صفات گرده شناسی در تمایز بخش ها کارآمد است و در بسیاری از موارد می توانند در جدایی گونه ها و نیز تعیین مرز بین گونه ای مؤثر باشند. با این وجود، شواهد گرده شناسی غالبا" بعنوان صفات کمکی و تأیید کننده محسوب می شوند. بنابراین بکار گیری آن ها همراه با سایر شواهد تاکسونومیکی، می تواند در تعیین محدودهی گونه ای و نیز مرز گونه ها تأثیر گذار باشد.
بیوسیستماتیک
معصومه اصلانی؛ اصغر کامرانی؛ طاهر نژاد ستاری
دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 755-770
چکیده
تیره اویارسلام (Cyperaceae) گیاهانی چند ساله و بندرت یک ساله با ساقه های هوایی افراشته و زیرزمینی، برگ ها بلند، متناوب ,و اندام های تولید مثلی کاهش یافته هستند، که اغلب در اکوسیستم های ماندابی (Wetland) می رویند. در این تحقیق ده گونه شامل چهار جنس Carex, Cyperus, Pycreus و Schoenoplectus از لحاظ ساختار تشریحی و ریز ریخت شناسی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج بررسی ...
بیشتر
تیره اویارسلام (Cyperaceae) گیاهانی چند ساله و بندرت یک ساله با ساقه های هوایی افراشته و زیرزمینی، برگ ها بلند، متناوب ,و اندام های تولید مثلی کاهش یافته هستند، که اغلب در اکوسیستم های ماندابی (Wetland) می رویند. در این تحقیق ده گونه شامل چهار جنس Carex, Cyperus, Pycreus و Schoenoplectus از لحاظ ساختار تشریحی و ریز ریخت شناسی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج بررسی تشریحی ساقه نشان داد که ویژگی هایی مانند وجود ستون اسکلرانشیمی و آرایش آوند ها، حفره های هوایی بزرگ در پیرامون ساقه موجب جداسازی گونه های جنس Carex از بقیه گونه ها می گردد. همچنین آرایش، ابعاد دستجات آوندی به ویژه آوند های متازایلم و تعداد دستجات آوندی بزرگ به عنوان مهمترین ویژگی موجب جدایی گونه های جنس Carex می شود. ساختار تشریحی برگ در گونه های Carex با ابعاد بزرگ تر بافت اسکلرانشیم، تعداد بیشتر لایه های کلرانشیم در اطراف حفره های هوایی مشخص می گردد. نشان ویژگی تشریحی کرانز در گونه های متعلق به دو جنس Cyperus و Pycreus با کوچک تر بودن ابعاد حفره های هوایی هماهنگ بود. ویژگی بارز و مشترک بین گونه های دو جنس Cyperus و Schoenoplectus و نیز گونه Pycreus flavidus نبود زواید پستانکی و نیز خار در حاشیه برگ می باشد. بررسی ویژگی های ریخت شناختی اپیدرم نشان داد که تیپ روزنه ای بارز تتراسیتیک بوده و چگونگی انتشار روزنه های هوایی در هر دو سطح اپیدرم و وجود زواید پستانکی با وجود داشتن ارزش تشخیصی، الزاما ارتباط مستقیمی با نوع رویشگاه ندارد.
بیوسیستماتیک
نواز خرازیان؛ فهیمه عبائیان؛ مهدی یوسفی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 67-84
چکیده
منطقه حفاظت شده زرچشمه در فاصله 60 کیلومتری جنوب غربی شهرضا، شمال روستای اسفرجان، 12 کیلومتری روستای هونجان و در فاصله 130 کیلومتری شهر اصفهان واقع شده است. هدف از این تحقیق بررسی ترکیب فلوریستیکی، اشکال رویشی، تعیین پراکنش جغرافیایی (کوروتیپ)، و ارزش حفاظتی، دارویی، سمی و مرتعی گیاهان این منطقه است. کلیه داده های حاصل از این تحقیق برای ...
بیشتر
منطقه حفاظت شده زرچشمه در فاصله 60 کیلومتری جنوب غربی شهرضا، شمال روستای اسفرجان، 12 کیلومتری روستای هونجان و در فاصله 130 کیلومتری شهر اصفهان واقع شده است. هدف از این تحقیق بررسی ترکیب فلوریستیکی، اشکال رویشی، تعیین پراکنش جغرافیایی (کوروتیپ)، و ارزش حفاظتی، دارویی، سمی و مرتعی گیاهان این منطقه است. کلیه داده های حاصل از این تحقیق برای اولین بار از این منطقه گزارش می شود. نتایج حاصل از این بررسی چنین نشان می دهد که در مجموع تعداد 150 گونه متعلق به 115 جنس و33 تیره از گیاهان آوندی در این منطقه وجود دارد. 7 تیره، 21 جنس و 25 گونه متعلق به تک لپه ایها و 26 تیره، 94 جنس و 125 گونه متعلق به دو لپه ایها می‌باشد. همچنین تیره Asteraceae با دارا بودن 22 جنس و 28 گونه بزرگترین تیره های موجود در این منطقه می باشند. با بهره گیری از روش Raunkiaer، طیف زیستی منطقه نیز حاکی از آن است که 50 درصد از گونه ها همی کریپتوفیت، 25 درصد تروفیت، 11 درصد ژئوفیت، 7 درصد کامافیت، 4 درصد فانروفیت و 3 درصد هیدروفیت می باشند. همچنین از لحاظ پراکندگی جغرافیایی 73 درصد ایرانی-تورانی را به خود اختصاص داده است. شایان ذکر است که 29 گونه انحصاری، 78 گونه دارویی، 51 گونه مرتعی و 23 گونه سمی در این منطقه شناسایی شده است. از نظر ارزش حفاظتی گونه ها نیز 19 گونه در موقعیت خطر کمتر و یک گونه آسیب پذیر می باشند.
بیوسیستماتیک
سارا جلیلی؛ سید محمد مهدی حمدی؛ زهرا اوراقی اردبیلی
دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 751-765
چکیده
جنس Lonicera از تیره ی شوند (Caprifoliaceae) درایران با 9 گونه معرفی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه ساختار تشریحی ساقه و برگ در گونه های جنس Lonicera و ارزیابی این صفات تشریحی در تاکسونومی این جنس است. در این پژوهش، برای مطالعه ساختار تشریحی گونه ها، ابتدا نمونه های گیاهی جمع آوری شدند.سپس روش برش گیری دستی و رنگ آمیزی در آزمایشگاه انجام شد.پس ...
بیشتر
جنس Lonicera از تیره ی شوند (Caprifoliaceae) درایران با 9 گونه معرفی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه ساختار تشریحی ساقه و برگ در گونه های جنس Lonicera و ارزیابی این صفات تشریحی در تاکسونومی این جنس است. در این پژوهش، برای مطالعه ساختار تشریحی گونه ها، ابتدا نمونه های گیاهی جمع آوری شدند.سپس روش برش گیری دستی و رنگ آمیزی در آزمایشگاه انجام شد.پس از رنگ آمیزی، ازسطح مقطع برش ها لام تهیه شد. جهت تصویر برداری از ساختار تشریحی برگ و ساقه ازمیکروسکوپ نوری استفاده گردید. نتایج نشان داد اگر چه صفات تشریحی مختلف برگ و ساقه در بین گونه ها متغیر بود اما به نظرمی رسد صفات تشریحی ساقه و برگ بیشتر درحد جنس متمایز کننده بود و این توانایی را به تنهایی در بین هر یک از این گونه ها نداشت. استفاده همزمان صفات تشریحی در کنار دیگر صقات تاکسونومیکی می تواند امکان تشخیص مرز دقیق بین گونه ها را در این جنس فراهم کند.صفات تشریحی برای هر گونه به صورت مجزا شرح داده شده است تصاویر رنگی برای هر گونه، همچنین صفات جدا کننده گونه ها ارائه شده است.
منابع طبیعی
فاطمه سرگزی؛ حسین ریاحی؛ مسعود شیدایی
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 522-531
چکیده
جلبک Hypnea یک جلبک قرمز است که به دلیل تولید کاراژینان در بسیاری از کشورها کشت می شود. گونه های مختلف این جنس در مناطق زیر جزر و مدی آب‌های گرم حضور دارند و این جنس شامل حدود 53 گونه در سراسر جهان است که در ایران حدود 9 گونه از این جلبک گزارش شده است. در ایران گونه های مختلف این جنس روی صخره ها، سنگ ها، صدف ها یا به صورت اپی فیت با سایر جلبک ...
بیشتر
جلبک Hypnea یک جلبک قرمز است که به دلیل تولید کاراژینان در بسیاری از کشورها کشت می شود. گونه های مختلف این جنس در مناطق زیر جزر و مدی آب‌های گرم حضور دارند و این جنس شامل حدود 53 گونه در سراسر جهان است که در ایران حدود 9 گونه از این جلبک گزارش شده است. در ایران گونه های مختلف این جنس روی صخره ها، سنگ ها، صدف ها یا به صورت اپی فیت با سایر جلبک ها رشد می کنند. مطالعه حاضر به بررسی ریخت شناسی، تشریح و تنوع ریختی این جلبک پرداخته است. این مطالعه 19 جمعیت از 7 گونه این جنس را بررسی کرده است. ریخت شناسی، تشریح و تنوع ریختی این جلبک ها با استفاده از 18 صفت کیفی و کمی مختلف بررسی شد. آزمون تجزیه به مولفه های اصلی (رسته بندی) برای تمام جمعیت های مورد بررسی انجام شد. نتایج نشان داد که صفاتی از قبیل اندازه و روش پیشروی انشعابات خزنده روی زیستگاه جزء صفات مهم و جدا کننده گونه ها می باشند. بر اساس صفات افتراقی یک کلید شناسایی برای گونه های مختلف جمع آوری شده، پیشنهاد شد. این مطالعه برای اولین بار در ایران انجام شده است.
بیوسیستماتیک
نواز خرازیان؛ مژگان محمدی؛ لیلا شبانی
دوره 29، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 352-368
چکیده
جنس Stachys L. (Lamiaceae، Lamioideae) با داشتن ویژگیهای دارویی متعدد یکی از بزرگترین جنسهای این تیره محسوب می گردد. به واسطه وجود گونه های بسیار مشابه، تنوع ریخت شناسی بالا و دورگه گیریهای متعدد در این جنس، تاکسونومی این جنس بسیار پیچیده است. لذا هدف از این تحقیق بررسی تنوع الگوهای فلاونوئیدی، تعیین کلاس فلاونوئیدی و آشکار سازی موقعیت تاکسونومیکی ...
بیشتر
جنس Stachys L. (Lamiaceae، Lamioideae) با داشتن ویژگیهای دارویی متعدد یکی از بزرگترین جنسهای این تیره محسوب می گردد. به واسطه وجود گونه های بسیار مشابه، تنوع ریخت شناسی بالا و دورگه گیریهای متعدد در این جنس، تاکسونومی این جنس بسیار پیچیده است. لذا هدف از این تحقیق بررسی تنوع الگوهای فلاونوئیدی، تعیین کلاس فلاونوئیدی و آشکار سازی موقعیت تاکسونومیکی 5 گونه و 3 زیرگونه متعلق به 4 بخش می باشد. بدین منظور، فلاونوئید برگ با استفاده از حلال متانول و روش کروماتوگرافی لایه نازک استخراج گردید. به منظور تعیین کلاس فلاونوئیدی نیز از کروماتوگرافی ستونی و سفادکس استفاده شد. همچنین، تنوع الگوهای فلاونوئیدی و موقعیت تاکسونومیکی گونه ها و جمعیتها با استفاده از تحلیل خوشه ای مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای نشان می دهد که بیشترین تنوع فلاونوئیدی در St. lavandulifolia Vahl. مشاهده می گردد. علاوه براین، تعداد 6 کلاس فلاونوئیدی شناسایی شد که اغلب آنها فلاون هستند و الگوهای تغییرات فلاونوئیدی نیز از نوع هیدروکسیلاسیون، متوکسیلاسیون و گلوکوزیلاسیون می باشند. شایان ذکر است که St. setifera subsp. daenesis به واسطه حضور پنج نوع فلاون و یک نوع فلاونول از دو زیر گونه setifera و Iranica متمایز می گردد. بر پایه نتایج حاصل از این مطالعه، ترکیبات فلاونوئیدی در تعیین موقعیت گونه های متعلق به جنسStachys کار آمد معرفی می گردد.
بیوسیستماتیک
زهرا طالبیان؛ عزیزاله جعفری؛ حسین زینلی؛ معصومه یوسفی نژاد
دوره 29، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 96-106
چکیده
جنس آویشن بر اساس فلور ایرانیکا در ایران دارای 14 گونه است ولی در حال حاضر 18 گونه از این جنس در ایران معرفی شده است. شناسایی و تفکیک گونههای این جنس به علت شباهت ظاهری آنها از لحاظ صفات مورفولوژیک کار دشواری است. هدف از این تحقیق گروه‌بندی ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورفولوژیک و تشخیص گونههای این جنس بر اساس صفات تشخیصی است. بدین منظور ...
بیشتر
جنس آویشن بر اساس فلور ایرانیکا در ایران دارای 14 گونه است ولی در حال حاضر 18 گونه از این جنس در ایران معرفی شده است. شناسایی و تفکیک گونههای این جنس به علت شباهت ظاهری آنها از لحاظ صفات مورفولوژیک کار دشواری است. هدف از این تحقیق گروه‌بندی ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورفولوژیک و تشخیص گونههای این جنس بر اساس صفات تشخیصی است. بدین منظور 33 صفت مورفولوژیک مربوط به اجزای رویشی و زایشی روی 88 نمونه متعلق به 14 گونه مطالعه شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بین گروه ها نشان داد که صفات در سطح احتمال 1% تفاوت معنی‌داری را در بین گروه‌ها دارا بودند سپس مقایسه میانگین بین گروه‌ها نشان داد که ویژگیهای ریخت شناسی تا حد قابل قبولی برای تمایز میان این گونه‌ها مفید است به طوری‌که گونه Thymus persicus از لحاظ صفت عرض برگ از سایر گونه‌ها جدا شد. همچنین گونه T. trautvetteri از لحاظ صفت سطح مقطع ساقه از سایر گونه‌ها جدا شد. گونه T. kotchyanus از لحاظ صفت طول دمگل و گونه T. migricus از لحاظ صفت طول کاسه از سایر گونه‌ها قابل تفکیک بودند.مقایسه میانگین صفت تراکم کرک دو گونه T. persicusو T. trautvetteri را نیز از سایر گونه‌ها جدا کرد. کلید شناسایی هم برای گونه ها ارائه شد.
بیوسیستماتیک
مهسا کاوسی؛ فریده عطار؛ مصطفی اسدی
دوره 29، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 142-158
چکیده
جنس Poa L. با داشتن حدود 500 گونه، که در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی زمین پراکنده‌اند، بزرگترین جنس تیره Poaceae محسوب می‌شود. شناسایی گونههای این جنس با مشکلات متعدد تاکسونومیکی همراه است، به همین دلیل بهره‌گیری از روش‌های بیوسیستماتیک لازم و ضروری به نظر می‌رسد. از آنجا که ساختمان تشریحی گیاهان کمتر در معرض تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرند، ...
بیشتر
جنس Poa L. با داشتن حدود 500 گونه، که در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی زمین پراکنده‌اند، بزرگترین جنس تیره Poaceae محسوب می‌شود. شناسایی گونههای این جنس با مشکلات متعدد تاکسونومیکی همراه است، به همین دلیل بهره‌گیری از روش‌های بیوسیستماتیک لازم و ضروری به نظر می‌رسد. از آنجا که ساختمان تشریحی گیاهان کمتر در معرض تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرند، مطالعات تشریحی ارزش قابل ملاحظه‌ای دارند. درتیره Poaceae بررسی صفات میکروسکوپی پهنک بسیار با ارزشتر از مطالعه سایر بخش‌ها است، چرا که پهنک برگ بیشتر از سایر قسمت‌ها به بلوغ رسیده و ویژگیهای ساختمانی تخصصی‌تری دارد. در تحقیق حاضر ساختمان تشریحی پهنک برگ در گونههای جنس Poa در ایران مورد بررسی قرار گرفته و کلید شناسایی گونه‌ها بر اساس 84 صفت ارائه شده است. از این تعداد، صفات متغیر در جداسازی تاکسون‌ها و تهیه کلید شناسایی مفید بوده‌اند. جداول مربوط به صفات و عکس‌های تشریحی تاکسون‌ها نیز ارائه شده است.
بیوسیستماتیک
زهرا رنجبر؛ حمید اجتهادی؛ جمیل واعظی؛ فرشید معماریانی
دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 759-770
چکیده
سس(Cusucta) متعلق به تیره پیچک (Convolvulaceae)، از گیاهان تمام انگل گلدار است و علف هرز گیاهان زراعی، باغی، وحشی و زینتی می باشد و پراکندگی وسیعی در جهان دارد. در این مطالعه ریز ریخت شناسی سطح دانه های گرده هفت تاکسون و بذر پنج تاکسون از نه تاکسون موجود در استان های خراسان با استفاده از میکروسکوپ های نوری و الکترونی نگاره جهت مطالعه اهمیت تاکسونومیکی ...
بیشتر
سس(Cusucta) متعلق به تیره پیچک (Convolvulaceae)، از گیاهان تمام انگل گلدار است و علف هرز گیاهان زراعی، باغی، وحشی و زینتی می باشد و پراکندگی وسیعی در جهان دارد. در این مطالعه ریز ریخت شناسی سطح دانه های گرده هفت تاکسون و بذر پنج تاکسون از نه تاکسون موجود در استان های خراسان با استفاده از میکروسکوپ های نوری و الکترونی نگاره جهت مطالعه اهمیت تاکسونومیکی ریزساختار گرده و بذر مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه دانه گرده این تاکسون ها نشان داد که در جنس سس گرده ها oblate و zonocolpate هستند و اغلب سه شیاره (tricolpate) می-باشند. C. epithymumبزرگترین دانه گرده (طول محور قطبی082/44 و طول محور استوایی 18/48 میکرومتر) را دارد. کوچکترین دانه گرده در C. campestris (طول محور قطبی 97/26 و طول محور استوایی 95/30 میکرومتر) مشاهده گردید. فراساختار سطح دانه گرده (ektexine) در گونه های این جنس به صورت خاردار( (echinate، شبکه ای ریز(finely reticulate) و شبکه ای خشن (coarsely reticulate) مشاهده شد. بررسی بذر تاکسون های مورد مطالعه نیز نشان داد که صفات شکل بذر، شکل دیواره های آنتی کلینالی و پری کلینالی از مهمترین صفات در جدایی این تاکسون ها هستند. نتایج نشان داد که صفات ریز ریخت شناسی سطح گرده و بذر در تفکیک گونه های این جنس مفید می باشند.
بیوسیستماتیک
عباس قلی پور؛ فاطمه رحیمی پاشاکلایی؛ فرشید معماریانی
دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 803-813
چکیده
Silene Sect. Auriculatae با 36 گونه شامل 22 گونه انحصاری مهم ترین بخش Silene در ایران است. پژوهش حاضر به منظور توصیف خصوصیات تشریحی ساقه و برگ و ارزیابی اهمیت تاکسونومیکی آن در گونه های انحصاری S. renzii، S. microphylla، S. parjumanensis، S. persica، S. rhynchocarpa، S. nizvana، S. gertraudiae و S. sojakii در سطح جمعیت در ایران انجام شد. 19 صفت کمی و کیفی ساقه و 25 صفت برگ از 5 اسلاید برای هر جمعیت اندازه ...
بیشتر
Silene Sect. Auriculatae با 36 گونه شامل 22 گونه انحصاری مهم ترین بخش Silene در ایران است. پژوهش حاضر به منظور توصیف خصوصیات تشریحی ساقه و برگ و ارزیابی اهمیت تاکسونومیکی آن در گونه های انحصاری S. renzii، S. microphylla، S. parjumanensis، S. persica، S. rhynchocarpa، S. nizvana، S. gertraudiae و S. sojakii در سطح جمعیت در ایران انجام شد. 19 صفت کمی و کیفی ساقه و 25 صفت برگ از 5 اسلاید برای هر جمعیت اندازه گیری و تغییر پذیری آنها بین گونه ها بررسی شدند. تاکسون های مطالعه شده به واسطه صفات تشریحی؛ ضخامت کوتیکول، ابعاد سلول اپیدرمی، ضخامت پارانشیم پوست، موقعیت کریستال، قطر کریستال، ضخامت لایه اسکلرانشیم، تعداد دستجات آوندی، نحوه آرایش آوند چوب آبکش نسبت به هم، ضخامت لایه آوند چوب، ضخامت لایه آوند آبکش، قطر مغز و ضخامت مزوفیل از یکدیگر قابل تفکیک می باشند. نتایج این پژوهش، یافته های حاصل از مطالعات ریخت شناسی مبنی بر عدم حضور S. rhynchocarpa در ایران، ابهام در نامگذاری تاکسونهای فروگونه ای S. renzii و تفکیک جمعیت یزد از جمعیت سمنان S. microphylla را تایید نمود.
بیوسیستماتیک
حسن پوربابائی؛ مهدی حیدری؛ مکرم نقی لو؛ مرضیه بیگم فقیر
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 53-62
چکیده
این مطالعه به‌منظور بررسی رابطه بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی در سری 8 لومیر جنگل‌های اسالم گیلان و در رویشگاه سفید مازو انجام شد. داده‌های صحرایی به کمک 30 قطعه نمونه به ابعاد 50×50 متر به طور انتخابی برداشت شد. سپس در داخل هر یک از قطعات نمونه تمامی درختان دارای قطر برابر سینه بیش از 10 سانتی‌متر به تفکیک گونه، مورد اندازه‌گیری قرار ...
بیشتر
این مطالعه به‌منظور بررسی رابطه بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی در سری 8 لومیر جنگل‌های اسالم گیلان و در رویشگاه سفید مازو انجام شد. داده‌های صحرایی به کمک 30 قطعه نمونه به ابعاد 50×50 متر به طور انتخابی برداشت شد. سپس در داخل هر یک از قطعات نمونه تمامی درختان دارای قطر برابر سینه بیش از 10 سانتی‌متر به تفکیک گونه، مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. همچنین در داخل این قطعه نمونه گونههای علفی و درصد پوشش آنها بر اساس معیار دومین برآورد شد، علاوه بر این مهمترین عوامل توپوگرافی یادداشت شدند. در هر قطعه نمونه، مقداری از خاک از عمق 0 تا20 سانتی‌متری در مرکز قطعه نمونه برداشت شد. به‌منظور تفکیک گروه‌های اکولوژیک از روش آنالیز دو طرفه گونههای شاخص (TIWNSPAN) و نیز برای بررسی همبستگی بین عوامل محیطی و ترکیب پوشش گیاهی در سطح قطعات نمونه از آنالیز تطبیقی متعارف (CCA) استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار گروه اکولوژیک در منطقه مورد بررسی وجود دارد. همچنین نتایج مشخص کرد که ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه، وزن مخصوص ظاهری، درصد سنگی بودن، کربن آلی، ماده آلی و ازت کل از مهمترین عوامل تفکیک کننده این گروه‌ها بودند.
