فیزیولوژی
نیلوفر باقری؛ علیرضا پیرزاد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399
چکیده
بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه میباشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر ...
بیشتر
بالنگوی شهری یکی از گیاهان خانواده نعناعیان که دارای 30% روغن و موسیلاژ دانه میباشد. برای ارزیابی تاثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط شوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایش متشکل از چهار نوع کود نیتروژنه که شامل (کود اوره در فاز رویشی، ازتوباکتر به دو صورت محلولپاشی و بذرمال (تیمار بذرمال در زمان کاشت با بذور مخلوط شده و تیمار محلولپاشی در فاز رویشی اضافه گردید) و تیمار بدون کود بهعنوان شاهد) و دو بستر خاک (غیر شور 91/0 و شور 70/6 دسیزیمنس بر متر) مرتب شدند. بیشترین میزان فعالیتهای آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و محتوای فنل کل مربوط به گیاهان رشد کرده در خاک شور بدون تیمار کودی بود. کلیه ترکیبات موجود در موسیلاژ بالنگو در شرایط غیر شور بیشتر بود. تیمار بذرمال ازتوباکتر برای زایلوز، گلوکز و گالاکتوز، و تیمار اوره برای رامنوز بیشترین مقادیر را در شرایط غیرشور نشان دادند. کاربرد اوره برای تولید رافینوز، آرابینوز، گالاکتورونیک و گلوکورونیک اسید برتری داشت. شوری و تیمارهای کودی تأثیر معنیداری روی درصد روغن و موسیلاژ نداشتند. در کلیه تیمارهای کودی، شوری باعث افزایش میزان آنتیاکسیدانتها شد. در مورد قندهای محلول کودهای نیتروژنه از کاهش بیشازحد جلوگیری کرده و باعث تعدیل این مقدار شد. باوجود افزایش اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع در شرایط شوری خاک، تیمارهای کودی باعث افزایش اسیدهای چرب اشباع (استئاریک، پالمیتولئیک، پالمتیک و میریستیک) و کاهش اسیدهای چرب غیراشباع (لینولنیک، لینولئیک و اولئیک) شدند.
فیزیولوژی
الهام دانائی؛ وحید عبدوسی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1399
چکیده
خشکی یکی از عمدهترین تنشهای غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان میباشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنشهای زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ ...
بیشتر
خشکی یکی از عمدهترین تنشهای غیرزیستی محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان میباشد. سـدیم نیتروپروسـاید به عنوان یـک ترکیب رهاکننده اکسیدنیتریک نقش مهمی در پاسخ به تنشهای زیستی و غیرزیستی و کنترل رشد و نمو گیاهان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات تنش خشکی در مرزه تابستانه است که گیاهی با اﺳﺎﻧﺲ فراوان و پرکاربرد در صنایع غذایی و دارویی میباشد. به این منظور اثر سدیم نیتروپروساید (0، 25 و 50 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی (25،50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سال 1398 و در شرایط گلخانه بصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی بر شاخصهای رشد و فعالیت آنزیمی، بررسی شد. گیاهان در مرحله 6 تا 8 برگی با سدیم نیتروپروساید محلولپاشی شدند، پس از 24 ساعت، خشکی نیز اعمال گردید. مرحله دوم اعمال تیمارها هم یک هفته پس از اولین مرحله بود و پس از دو هفته شاخصهای رشد و فعالیت آنزیمی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنیدار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل و افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان، فنل، پرولین و درصد اسانس اندام هوایی گردید. تیمار همزمان خشکی و سدیم نیتروپروساید با کاهش معنیدار تنش اکسیداتیو حاصل از خشکی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان را افزایش داد. بیشترین درصد اسانس (71/1%) در محلولپاشی با سدیم نیتروپروساید50 میکرومولار و در ظرفیت زراعی 25 درصد بدست آمد. در مجموع محلولپاشی سدیم نیتروپروساید موجب کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه مرزه شد.
فیزیولوژی
ندا عباسی؛ اصغر میرزائی اصل؛ لیلا خدائی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1399
چکیده
تنش خشکی میزان تولید متابولیتهای ثانویه را در طیف گستردهای از گیاهان افزایش میدهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع مییابند. متابولیتهای ثانویه گیاهی، نقشهای فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونههای درمنه تولید میشود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل ...
بیشتر
تنش خشکی میزان تولید متابولیتهای ثانویه را در طیف گستردهای از گیاهان افزایش میدهد و این ترکیبات در شرایط تنش در گیاه تجمع مییابند. متابولیتهای ثانویه گیاهی، نقشهای فیزیولوژیکی متفاوتی در گیاهان دارند. آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که در برخی گونههای درمنه تولید میشود و یکی از موثرترین داروها برای مقابله با عامل بیماری مالاریا است. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان و میزان آرتمیزینین در گیاه درمنه دشتی صورت گرفت. این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار رژیم آبیاری (شاهد، 30، 50 و 70 درصد ظرفیت زراعی ) در گلخانه اعمال شد. تنش خشکی دورهای به مدت 8 هفته انجام گرفت. تنش خشکی سبب افزایش فعالیت آنتیاکسیدانی آنزیمهای آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، سوپر اکسیددیسموتاز و کاتالاز شد. بالاترین میزان فعالیت این آنزیمها در تیمار خشکی 30 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. مقدار آرتمیزینین بین سطوح تنش خشکی و شاهد تفاوت معنیداری نداشت. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش همه متابولیتهای ثانویه و ترکیبات با خواص دارویی نظیر آرتمیزینین نمیشود.
فیزیولوژی
فائزه فاضلی؛ حسن عینی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اسفند 1399
چکیده
به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف پساب تصفیه خانه جنوب تهران بر توان گیاه پالایی شنبلیله، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0%، 25%، 50%، 75% و 100% پساب) و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که محتوای فلزات سنگین کروم، مس، آهن، نیکل و روی خاک با افزایش سطوح آبیاری پساب افزایش یافته است. با افزایش سطح پساب فقط آهن در اندام های هوایی افزایش یافته و در ریشه محتوای همه فلزات مورد بررسی کاهش یافته است. علاوه بر این محتوای کروم، آهن و روی ریشه بالاتر از خاک بود. محتوای مس و نیکل خاک بالاتر از ریشه ها بود و محتوای این فلزات سنگین در ریشه بالاتر از اندام های هوایی بود. وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. همچنین وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه ها با افزایش سطح پساب کاهش یافت. از اینرو به نظر می رسد که گیاه شنبلیله می تواند بدون آن که مقدار زیادی از کروم و روی را از ریشه به اندام هوایی انتقال دهد، بر کاهش آن در خاک تاثیر داشته باشد.
فیزیولوژی
محبوبه جلالی؛ حسن عبداللهی مقدم؛ فاطمه سهرابی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1400
چکیده
سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان میشود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگهای به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلولپاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظتهای ...
بیشتر
سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی است که باعث افزایش رشد گیاهان میشود. به منظور بررسی اثر سلنیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس برگهای به لیمو، آزمایشی در محیط کشت هیدروپونیک با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه، سلنیوم به صورت سلنات سدیم و به دو شکل محلولپاشی برگی و استفاده در محلول غذایی با غلظتهای 0، 2، 5، 10 و 15 میکرومولار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزودن سلنیوم به طور معنیداری باعث افزایش وزن خشک برگ، سطح برگ و میزان کلروفیل کل در هر دو روش کاربرد نسبت به شاهد شد. کاربرد 5 میکرومولار سلنیوم در محلول غذایی و 10 میکرومولار به صورت محلولپاشی برگی باعث افزایش فنل کل و افزایش مهار رادیکال آزاد DPPH گیاه شد. کمترین میزان مالون دی آلدئید در روش محلولپاشی (4/13) و افزودن به محلول غذایی (7/10) به ترتیب در تیمارهای 10 و 5 میکرومولار مشاهده شد. همچنین این عنصر در سطوح تیمار 5 میکرومولار محلول غذایی و 10 میکرومولار محلولپاشی برگی به ترتیب باعث افزایش 92/94 و 100 درصدی میزان اسانس نسبت به تیمار شاهد شد. بررسی اجزای اساس نشان داد که بیشترین میزان مونوترپن های اکسیژن دار به خصوص سیترال (3/48)، در اسانس نمونههای محلولپاشی شده با غلظت 10 میکرومولار سلنیوم وجود داشت. در واقع نتایج نشان داد که عنصر سلنیوم در غلظتهای کم (5-10 میکرومولار) اثرات بهبوددهندهای بر شاخصهای رشدی و کمیت و کیفیت اسانس به لیمو دارد.
فیزیولوژی
مژده سادات خیاط مقدم؛ احمد غلامی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمید عباس دخت
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقشهای مهمی است که سیلیکاتپتاسیم در گیاه دارد. بهمنظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلولپاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد می شود. افزایش رشد، عملکرد، کیفیت محصول و کاهش عوارض جانبی ناشی از تنش خشکی از جمله نقشهای مهمی است که سیلیکاتپتاسیم در گیاه دارد. بهمنظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلولپاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپهای بهاره کلزا و انتخاب ژنوتیپهایی که عملکرد بیشتری در این شرایط دارند، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (95-96 و 97-96) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجیندهی به بعد و عامل محلولپاشی در دو سطح (محلولپاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکاتپتاسیم و عدم محلولپاشی) به صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپهای بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرتهای فرعی قرارگرفتند. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری×سیلیکات پتاسیم×ژنوتیپ بر صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، میزان پرولین برگ، گلوکوزینولات و دمای کانوپی معنیدار شد. در آبیاری معمول و کاربرد سیلیکات پتاسیم ژنوتیپ OG×AL و در شرایط خشکی آخر فصل و کاربرد سیلیکات پتاسیم ژنوتیپهای RGS×SLM و DALGAN قابل توصیه است.
فیزیولوژی
نساء قره باغلی؛ علی سپهری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1400
چکیده
اثر سلنیوم و سولفیدهیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظتهای مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیفدهندهی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم و سولفیدهیدروژن ...
بیشتر
اثر سلنیوم و سولفیدهیدروژن بر گیاهچههای سیر تحت تاثیر شوری و غلظتهای مختلف سرب، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تنش شوری در سطوح صفر، 25 و 75 میلیمولار از کلرید سدیم، سرب در سه غلظت صفر، 5-10 و 3-10 مولار نیترات سرب و تخفیفدهندهی تنش شامل سلنیوم با غلظت 5 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم و سولفیدهیدروژن با غلظت 200 میکرومولار از ترکیب هیدروژنسولفیدسدیم و بدون کاربرد تخفیفدهنده بود. بر اساس نتایج حاصله، با افزایش تنش شوری و غلظت سرب کاهش معنیداری در وزن خشک و عناصر پتاسیم، روی و آهن ریشه و اندام هوایی گیاه مشاهده شد. غلظت 5-10 مولار نیترات سرب در سطوح مختلف شوری سبب کاهش جذب سرب در ریشه و اندام هوایی گیاه و به دنبال آن بهبود جذب سایر عناصر نسبت به شرایط بدون شوری شد. از سوی دیگر کاربرد سلنیوم و سولفید هیدروژن موجب بهبود معنیدار رشد گیاهچه سیر تحت تنشهای شوری و سرب گردید. کاربرد 5 میلیگرم در لیتر سلنات سدیم و 200 میکرومولار هیدروژن سولفید سدیم باعث کاهش جذب سرب در بافتهای گیاه و به دنبال آن بهبود محتوای عناصر و در نتیجه افزایش رشد تحت تنش شوری وغلظت سرب 5-10 شد ولی در غلظت3-10 مولار تاثیری نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده اثر مثبت سلنیوم بر کاهش جذب سدیم و سرب و همچنین بهبود پارامترهای رشدی گیاهچههای سیر تحت تاثیر سرب در تنش شوری نسبت به سولفید هیدروژن بیشتر بود.
فیزیولوژی
سعید رضائی؛ محمداسماعیل امیری؛ عباس بهاری؛ فرهنگ رضوی؛ مرتضی سلیمانی اقدم؛ حسین بیرامی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1400
چکیده
آنتوسیانین ها از جمله ترکیبات مهم در کیفیت میوه توتفرنگی هستند که ژنهای مختلفی در تولید و انباشت این متابولیتها نقش دارند. هـدف از این پژوهش بررسی تاثیر محلـولپاشـی آهن، تعیین غلظت بهینه و مطالعه اثر آن بر الگوی بیان ژنهای دخیل در بیوسنتز آنتوسیانینهای میوه توتفرنگی رقم کاماروسا طی مراحل نموی بود. آزمایش بصورت فاکتوریل ...
بیشتر
آنتوسیانین ها از جمله ترکیبات مهم در کیفیت میوه توتفرنگی هستند که ژنهای مختلفی در تولید و انباشت این متابولیتها نقش دارند. هـدف از این پژوهش بررسی تاثیر محلـولپاشـی آهن، تعیین غلظت بهینه و مطالعه اثر آن بر الگوی بیان ژنهای دخیل در بیوسنتز آنتوسیانینهای میوه توتفرنگی رقم کاماروسا طی مراحل نموی بود. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. بدین منظور، ابتدا در یک آزمایش مقدماتی بوتههای توتفرنگی با کلات آهن 14% در غلظتهای صفر، 200، 400، 600، 800، 1000، 1200، 1400، 1600، 1800 و 2000 میکرومول بر لیتر محلولپاشی شده و سپس میزان تجمع آنتوسیانینها و بیان ژنهای دخیل در بیوسنتز آنها در روزهای سوم، ششم، نهم و دوازدهم بعد از محلولپاشی ارزیابی گردیدند. طبق نتایج، میوههای محلولپاشی شده با آهن در غلظت 1400 میکرومول بر لیتر بیشترین میزان تجمع آنتوسیانین را نشان دادند. همچنین، کاربرد غلظت انتخابی آهن موجب تسریع رسیدگی میوهها نیز گردید که در نهایت غلظت 1400 میکرومول بر لیتر به عنوان غلظت بهینه در نظر گرفته شد. افزایش بیان ژنهای FaSUT1، FaMYB1، FaPAL، FaCHS و کاهش بیان ژن FaMYC1 در میوههای تیمار شده با کلات آهن 14% در غلظت 1400 میکرومول بر لیتر میتواند دلیلی بر افزایش تجمع آنتوسیانینها باشد. بنابراین، جهت تولید گلخانهای توتفرنگی و کشت آن در محیط بدون خاک، با توجه به نتایج این پژوهش، به منظور افزایش آنتوسیانینها میتوان غلظت 1400 میکرومول بر لیتر آهن با روش محلولپاشی را پیشنهاد نمود.
فیزیولوژی
اعظم سلیمی؛ الهه خسروی؛ مریم چاوشی؛ هانیه زیدی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400
چکیده
خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیبهای کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهمترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک میباشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونههای قارچی میباشد. هدف از این مطالعه ...
بیشتر
خرفه (Portulaca oleracea L.) یک گیاه دارویی از خانواده Portulacaceae است که نقش حفاظتی در برابر آسیبهای کبد، هپاتیت ویروسی، دیابت و سرطان دارد. تنش شوری از مهمترین عوامل محدودکننده رشد و نمو گیاهان بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک میباشد. کیتوزان یک الیسیتور زیستی و از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونههای قارچی میباشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات تنش شوری و کیتوزان روی شاخصهای فیزیولوژیکی و پارامترهای رشد گیاه خرفه بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. بدین منظور گیاه خرفه تحت تیمارهای مختلف شوری (0، 25 و 35 دسیزیمنسبرمتر) و کیتوزان (0، 2/0 و 4/0 گرمدرلیتر) قرار گرفت. گیاهان بعد از اعمال تیمار برداشت شدند. پارامترهای مختلف مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برای تیمارهای مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که با توجه به گوشتی و شور پسند بودن گیاه خرفه، سطح شوری 25 دسیزیمنسبرمتر رشد مساعد و سطح شوری 35 دسیزیمنسبرمتر کاهش رشد را در گیاه خرفه نشان داد. شوری باعث افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و فلاونوئید شده و محتوای آنتوسیانین را کاهش میدهد. تیمار همزمان شوری و کیتوزان باعث افزایش رشد، محتوای فنل، فعالیت پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز شده و فعالیت آنزیم کاتالاز را و محتوای آنتوسیانین را کاهش میدهد. در این پژوهش کیتوزان نقش بهبود دهندهای در شرایط تنش ایفا کرده است. با توجه به روند رو به رشد اراضی شور در کشور، استفاده از الیسیتورها بهخصوص کیتوزان بهعنوان پلیمر زیستی کاهشدهنده آثار تنش شوری در گیاه خرفه، حائز اهمیت میباشد.
فیزیولوژی
ضرغام زارع؛ لیلا پیشکار؛ علیرضا ایران بخش؛ داریوش طالعی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1400
چکیده
با افزایش قابل ملاحظهای در تکنولوژی نانو، احتمال دارد که سیستمهای زیستی در معرض غلظتهای بالای نانوذرات (NPs) قرار گیرند. گیاه خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای برخی از خواص دارویی مانند ضد باکتری، ضد درد، ترمیم زخم، شل کننده عضلات اسکلتی، ضد التهاب و ضد رادیکال است. در این مطالعه، غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 ...
بیشتر
با افزایش قابل ملاحظهای در تکنولوژی نانو، احتمال دارد که سیستمهای زیستی در معرض غلظتهای بالای نانوذرات (NPs) قرار گیرند. گیاه خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای برخی از خواص دارویی مانند ضد باکتری، ضد درد، ترمیم زخم، شل کننده عضلات اسکلتی، ضد التهاب و ضد رادیکال است. در این مطالعه، غلظت های مختلف نانوذره نقره (0، 5/2، 5، 10، 20، 40 و 80 میلیگرم بر لیتر) بر رشد و تولید زیتوده، رنگیزههای فتوسنتزی، محتوای پرولین، ترکیبات فلاونوئید و فنل کل، ظرفیت تبادل گازی و پارامترهای فلورسنس کلروفیل گیاه خرفه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار نانوذره نقره در غلظتهای بالا (20، 40 و 80 میلیگرم بر لیتر) به طور معنیداری از تولید زیتوده و رشد ریشه و ساقه ممانعت کرد و باعث کاهش محتوای رنگیزههای کلروفیل a و b شد، در حالیکه تیمار نانوذره نقره محتوای پرولین، آنتوسیانین و ترکیبات فنلی را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. با افزایش غلظت نانوذره نقره، نسبت فتوسنتز، نسبت تعرق، هدایت روزنهای، بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II، ضریب خاموشی فتوشیمیایی و عملکرد کوانتومی موثر فتوشیمیایی فتوسیستم II کاهش یافت. بررسی فلورسنس کلروفیل a نشان داد که غلظتهای بالای نانوذره نقره باعث ممانعت انتقال انرژی از کمپلکس دریافتکننده نور به مرکز واکنش، تخریب کمپلکس تجزیهکننده آب در فتوسیستم II و غیرفعال شدن مرکز واکنش فتوسیستم II شد. نتایج کلی نشان داد که نانوذره نقره باعث القای مکانیسم بازدارندگی بر فرآیند فتوسنتز و در نتیجه، کاهش زیتوده گیاه خرفه شد.
فیزیولوژی
آسیه صفری؛ اکرم فاطمی؛ محسن سعیدی؛ زهرا کلاه چی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1400
چکیده
کاربرد کودهای آلی و شیمیایی به عنوان بهبود دهنده ویژگیهای خاک یکی از راهکارهای کاهش اثر تنش خشکی میباشد. به منظور بررسی اثر کاربرد سولفات پتاسیم، کمپوست و بایوچار بر وزن خشک برگ، تبادلات گازی و کارایی فیزیولوژیک مصرف آب انگور رقم بیدانه قرمز تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی در دو سطح آبیاری شامل: عدم تنش خشکی (ظرفیت زراعی) و آبیاری در ...
بیشتر
کاربرد کودهای آلی و شیمیایی به عنوان بهبود دهنده ویژگیهای خاک یکی از راهکارهای کاهش اثر تنش خشکی میباشد. به منظور بررسی اثر کاربرد سولفات پتاسیم، کمپوست و بایوچار بر وزن خشک برگ، تبادلات گازی و کارایی فیزیولوژیک مصرف آب انگور رقم بیدانه قرمز تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی در دو سطح آبیاری شامل: عدم تنش خشکی (ظرفیت زراعی) و آبیاری در 40 درصد ظرفیت زراعی بود. این تحقیق به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در گلخانه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تیمار کودی و تنش خشکی بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنهای و کارایی مصرف آب فتوسنتزی برگ معنی دار شد. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار سرعت فتوسنتز، هدایت روزنهای و سرعت تعرق و افزایش کارایی فیزیولوژیک مصرف آب برگ انگور شد. با کاربرد کودها اثر تنش خشکی جبران شد. کارایی فیزیولوژیک مصرف آب فتوسنتزی برگ در تیمارهای آلی بیشتر از تیمار شیمیایی بود. کارایی مصرف آب ذاتی برگ انگور در تیمارهای کودی در شرایط تنش خشکی بیشتر از سایر تیمارها در شرایط بدون تنش بود. بیشترین غلظت پتاسیم برگ در تیمار بایوچار در شرایط با و بدون تنش خشکی (به ترتیب 60/1 و 77/1 درصد) بود. بین وزن خشک برگ کلیه تیمارها در شرایط عدم تنش خشکی و تیمارهای سولفات پتاسیم و بایوچار در تنش خشکی اختلاف معنیداری نبود. با توجه به نتایج این بررسی ، کاربرد کودها مخصوصاً بایوچار میتواند در کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی بر انگور بیشتر مورد توجه قرار گیرد
فیزیولوژی
مهدی پارسا؛ رضا کمائی؛ بهناز یوسفی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400
چکیده
به منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سال زراعی 97-96، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیمهای آبیاری در سه سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 75 درصد ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سال زراعی 97-96، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیمهای آبیاری در سه سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 75 درصد ظرفیت زراعی (FC) و 50 درصد ظرفیت زراعی (FC) و 6 نوع کودهای مختلف زیستی و شیمیایی شامل: 1-کود زیستی باکترایی NPK+NPP، 2- کود زیستی باکترایی NPP، 3-NPK، 4-کود ریزمغذی (MIC)، 5-MIC + کود آمینه اسید (AP) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل رژیم آبیاری و کودهای مختلف زیستی فقط بر روی پرولین در سطح 5 درصد معنیدار بود. بیشترین میزان پرولین (بهمیزان 22/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) در تیمار آبیاری 50 درصد FC و تیمار کودی NPK بدست آمد. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثرات اصلی رژیمهای آبیاری و انواع مختلف کودی بر روی شاخصهای کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، مجموع کلروفیل، آنزیم آسکوربات، کاتالاز، پراکسیداز و درصد اسانس معنیدار بود. نتایج گویای آن است که کاربرد کودهای زیستی در مقایسه با دیگر کودهای شیمیایی باعث کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گردید، احتمالا تامین تدریجی نیتروژن و فسفر در طی رشد گیاه بهواسطه کاربرد کودهای زیستی توانسته با تامین متعادل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و تامین انرژی کافی برای رشد و بقای گیاه از شدت تنش در گیاه بکاهد و با توجه به کاهش تنش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی کاهش یافت.
فیزیولوژی
معصومه خوارزمی؛ نیر محمدخانی؛ مسلم ثروتی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400
چکیده
هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیتهای ثانویه میباشد، بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریمگلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha ...
بیشتر
هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیتهای ثانویه میباشد، بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریمگلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار با تیمار فسفر در دو سطح شاهد و کمبود فسفر بر روی دو گیاه مریمگلی باغی و پونه آبی اجرا شد. کمبود فسفر باعث کاهش فاکتورهای رشدی در هر دو گیاه شد. مقایسات میانگین نشان داد طول و وزن خشک ریشه و اندام هوایی همچنین محتوای نسبی آب برگ و سطح برگ در اثر کمبود فسفر در هر دو گیاه کاهش پیدا کرد، میزان کاهش در مریمگلی باغی بیشتر بود. کمبود فسفر باعث افزایش محتوای ترکیبات آلفا- و بتا- پینن، 1و8 سینئول و آلفا- توژان در اسانس مریمگلی باغی و ترکیبات پولگون، لیمونن و لاواندولیل استات در اسانس پونه شد. همچنین باعث سنتز ترکیبات جدید مثل 3- اکتانول در اسانس پونه آِّبی و سابینن در مریمگلی باغی و حذف برخی از ترکیبات مانند لینالول در پونه آبی و لیدن در مریمگلی باغی شد.بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده به نظر میرسد کمبود فسفر در حد کنترل شده می-تواند باعث افزایش درصد اسانس از طریق افزایش محتوای برخی از اجزا اسانس در گیاهان دارویی مریمگلی باغی و پونه آبی شود.
فیزیولوژی
علی حاجی محمدی؛ رضا ضرغامی؛ علی کاشانی؛ حسین حیدری شریف آباد؛ قربان نور محمدی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1400
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثر کاربرد گونههای قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کمآبی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچههای حاصل از کشت بافت گیاه استویا صورت گرفته است. در این بررسی، آزمایشی در شرایط گلخانه با استفاده از دوگونه قارچ مایکوریزا در چهار سطح، M1: شاهد (بدون قارچ مایکوریزا)، M2: گونه Mycorrhiza Glomus mosseae، M3: گونه Glomus ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثر کاربرد گونههای قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کمآبی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچههای حاصل از کشت بافت گیاه استویا صورت گرفته است. در این بررسی، آزمایشی در شرایط گلخانه با استفاده از دوگونه قارچ مایکوریزا در چهار سطح، M1: شاهد (بدون قارچ مایکوریزا)، M2: گونه Mycorrhiza Glomus mosseae، M3: گونه Glomus intraradices Mycorrhiza، M4: استفاده از تلفیق 50 درصدی دو گونه قارچ مایکوریزا، و اعمال تنش کمآبی در چهار سطح: شاهد(I1)، تنشهای کمآبی خفیف (I2)، متوسط (I3) و شدید (I4) بترتیب آبیاری در100%، 75%، 50% و 25% ظرفیت زراعی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار انجام پذیرفت. کاربرد گونههای قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کمآبی به ترتیب موجب افزایش 70/1، 11/4، 73/1 و 32/4 برابری شاخص سبزینگی، وزن خشک کل گیاه، ارتفاع گیاه و سطح برگ گیاه در مقایسه با شاهد گردید. علاوه براین، کاربرد گونههای قارچ مایکوریزا در شرایط تنش کمآبی نسبت به شاهد موجب افزایش 66/1، 13/6، 6/29 و 30/1 برابری پتاسیم، گلوکز، فروکتوز و قندکل شده است. در شرایط تنش کمآبی متوسط و شدید، استفاده از تلفیق گونههای قارچ مایکوریزا، در تیمارهای M4I4 و M4I3 در مقایسه با تیمارهای M1I4 و M1I3 منجر به افزایش بیش از سه برابری سطح برگ گیاهان کشت بافتی استویا گردید. نتایج نشاندهنده همزیستی مثبت ریشههای استویا با تلفیق دو گونه مایکوریزا در شرایط تنش کمآبی است.
فیزیولوژی
شبنم جلیلی؛ علی اکبر احسانپور؛ سید مرتضی جوادی راد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1400
چکیده
یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای در کشور می باشد که میزان و کیفیت تولید آن با تنش شوری محدود می گردد. ملاتونین به عنوان یک ایندول آمین در تحقیق حاضر با غلظت های 1/0، 10 و 15 میکرومولار به همراه غلظت های 150 و 200 میلی مولار نمک به منظور بررسی نقش ملاتونین درتحمل به شوری گیاهچه های یونجه پس از سه هفته رشد در شرایط کشت بافت استفاده ...
بیشتر
یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای در کشور می باشد که میزان و کیفیت تولید آن با تنش شوری محدود می گردد. ملاتونین به عنوان یک ایندول آمین در تحقیق حاضر با غلظت های 1/0، 10 و 15 میکرومولار به همراه غلظت های 150 و 200 میلی مولار نمک به منظور بررسی نقش ملاتونین درتحمل به شوری گیاهچه های یونجه پس از سه هفته رشد در شرایط کشت بافت استفاده شد، با افزایش غلظت شوری میزان رشد و نیز قدرت آنتی اکسیدانی و سنتز ترکیبات آنتی اکسیدان کاهش یافت. ملاتونین، سبب افزایش وزن تر، وزن خشک، طول ساقه، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان کاروتنوئید و همچنین ترکیبات فنلی از جمله فنل کل، فلاونوئید و نیز دو آنزیم مهم با خاصیت آنتی اکسیدان در مسیر سنتز پلی فنل ها PAL و TAL گردید. بنابراین به نظر می رسد ملاتونین با کاهش عوامل سرکوبگر رشد از جمله پاکسازی ROS و در نتیجه کاهش آسیب های اکسیداتیو و نیز افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ترکیبات دفاعی گیاه از جمله ترکیبات فنلی و از طرف دیگر افزایش ظرفیت و توان فتوسنتزی گیاه با حفظ رنگیزه های فتوسنتزی در افزایش تحمل به شوری ایفای نقش نموده است.
فیزیولوژی
بهزاد کاویانی؛ فریبرز کریمی؛ داود هاشم آبادی؛ محمد رضا صفری مطلق؛ محمدحسین انصاری؛ فیروزه پورزرنگار
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1400
چکیده
توتفرنگی (Fragaria × ananassa L. Duch.) از خانواده گلسرخیان (Rosaceae) یک گونه دورگ از جنس Fragaria است که در سراسر جهان در سطح وسیعی برای استفاده از میوه آن کشت میشود. استفاده از کودهای آلی و بسترهای کاشت بدون خاک بهجای کودهای معدنی و کاشت خاکی جهت افزایش بازدهی گیاهان بهویژه گونههای گیاهی زراعی و باغی توصیه شده است. در بررسی حاضر، چهار نوع ...
بیشتر
توتفرنگی (Fragaria × ananassa L. Duch.) از خانواده گلسرخیان (Rosaceae) یک گونه دورگ از جنس Fragaria است که در سراسر جهان در سطح وسیعی برای استفاده از میوه آن کشت میشود. استفاده از کودهای آلی و بسترهای کاشت بدون خاک بهجای کودهای معدنی و کاشت خاکی جهت افزایش بازدهی گیاهان بهویژه گونههای گیاهی زراعی و باغی توصیه شده است. در بررسی حاضر، چهار نوع بستر کاشت؛ پیت + پرلیت + ماسه (1b)، کوکوپیت + پرلیت + ماسه (2b)، کوکوپیت + پرلیت + کمپوست آزولا + ماسه (3b)، پرلیت + ماسه + کمپوست آزولا (4b) و محلولپاشی با غلظتهای 0، 5/0 و 5/1 گرم در لیتر اسید هیومیک روی عملکرد توتفرنگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برهمکنش اسید هیومیک و بستر کاشت بر اغلب صفات معنیدار بود. غلظت 5/1 گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کاشت 4b بیشترین تأثیر را روی تغییر اغلب صفات اندازهگیریشده بهویژه افزایش عملکرد میوه داشت.
فیزیولوژی
سمیه ناصری؛ مختار حیدری؛ سیروس جعفری؛ محمدحسین دانشور
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 دی 1400
چکیده
در این آزمایش اثرات کلرید سدیم (0، 75 و 150 میلیمولار) و اوره (0، 60 و 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بر فعالیت نیترات ردوکتاز، تجمع نیترات، اسیدهای آمینه کل و تجمع برخی یونها در دانهالهای پسته (P. vera L.) بادامی زرند بررسی شد. نتایج نشان داد در تیمارهای 0 و 75 میلیمولار کلرید سدیم، کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره موجب افزایش معنیدار ...
بیشتر
در این آزمایش اثرات کلرید سدیم (0، 75 و 150 میلیمولار) و اوره (0، 60 و 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بر فعالیت نیترات ردوکتاز، تجمع نیترات، اسیدهای آمینه کل و تجمع برخی یونها در دانهالهای پسته (P. vera L.) بادامی زرند بررسی شد. نتایج نشان داد در تیمارهای 0 و 75 میلیمولار کلرید سدیم، کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره موجب افزایش معنیدار فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ شد (به ترتیب 52/7 و 14/7 میکروگرم نیتریت/ گرم/ ساعت). در تیمار شوری 75 میلیمولار کلرید سدیم، اسیدآمینه کل برگ پس از کاربرد 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره فزایش معنیدار داشت (91/22 میکروگرم در گرم وزن تر) ولی اسیدآمینه کل در ریشه در هردو تیمار 75 و 150 میلیمولار کلرید سدیم پس از کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره افزایش معنیدار داشت. در شرایط تنش کلرید سدیم، کاربرد 60 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره موجب افزایش معنیدار اسیدآمینه کل ریشه به برگ در تیمار 75 میلیمولار کلرید سدیم شد ولی در تیمار 150 میلیمولار کلرید سدیم،کاربرد 120 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اوره این نسبت را افزایش داد. همچنین کاربرد اوره، در تیمار 150 میلیمولار کلرید سدیم بر تجمع نیترات در برگ و ریشه و نسبت نیترات ریشه به برگ در دانهالهای پسته اثر معنیداری داشت. اثر کلرید سدیم یا اوره بر غلظت یونهای سدیم، پتاسیم وکلر معنیدار بود. نتایج نشان داد کاربرد اوره در تنش شوری موجب بهبود برخی شاخصهای بیوشیمیایی مربوط به متابولیسم نیتروژن در دانهالهای پسته شد.
فیزیولوژی
محمد سیاری؛ مریم حمیدی؛ علی عزیزی؛ گودرز احمدوند
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 بهمن 1400
چکیده
جهت تعیین برخی مواد موثره گیاه تاجخروس گسترده (Amaranthus blitoides) در مراحل مختلف فنولوژیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. سه مرحله رشد گیاه شامل مرحله 8 برگی، مرحله گلدهی و مرحله بذردهی به عنوان سه تیمار آزمایش در نظر گرفته شد. سپس صفات فیتوشیمیایی و محتوی اسیدهای فنولیک کوئرستین، روتین، اسیدکلروژنیک ...
بیشتر
جهت تعیین برخی مواد موثره گیاه تاجخروس گسترده (Amaranthus blitoides) در مراحل مختلف فنولوژیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. سه مرحله رشد گیاه شامل مرحله 8 برگی، مرحله گلدهی و مرحله بذردهی به عنوان سه تیمار آزمایش در نظر گرفته شد. سپس صفات فیتوشیمیایی و محتوی اسیدهای فنولیک کوئرستین، روتین، اسیدکلروژنیک و اسید کافئیک در این گیاه اندازه گیری شد. بیشترین محتوای کلروفیل کل (05/2 میلیگرم بر گرم) در مرحله بذردهی و کمترین آن (94/0 میلیگرم در گرم) در مرحله 8 برگی مشاهده شد. بیشترین محتوای کلروفیل a و b در مرحله بذردهی و کمترین آن در مرحله هشت برگی مشاهده شد. بالاترین مقدار کارتنوئید، در مرحله فنولوژیکی بذردهی مشاهده شد. میزان متابولیتهای ثانویه این گیاه در مراحل مختلف فنولوژیکی اختلاف معنیداری نشان داد، بیشترین مقدار فنل کل، فلاونوئید کل، تانن کل و ظرفیت آنتیاکسیدانی در مرحله گلدهی مشاهده شد. آنالیز HPLC عصاره اندام هوایی گیاه نشان داد که این گیاه دارای مقداری کوئرستین و روتین میباشد که با افزایش سن گیاه تا مرحلهی گلدهی مقدار روتین و کوئرستین افزایش و پس از آن مقدار این دو ترکیب کاهش یافت. همچنین عصاره گیاه دارای دو اسید فنلیک شامل کلروژنیک اسید و کافئیک اسید بود که در مرحلهی 8 برگی بالاترین میزان را داشتند و در مراحل بعدی رشد کاهش یافتند. در مجموع بیشترین میزان ترکیبات زیست فعال و اسیدهای فنولیک کوئرستین و روتین این گیاه در مرحله گلدهی و بیشترین میزان رنگیزههای گیاهی در مرحله بذردهی مشاهده شد.
فیزیولوژی
احمد آقائی؛ صالح شهابی وند؛ معصومه اطهاری؛ یوسف نصیری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1400
چکیده
روی به عنوان یک عنصر ریزمغذی ضروری، نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه بر عهده دارد. این مطالعه، به منظور بررسی اثر محلولپاشی برگی روی بر رشد، رنگیزههای فتوسنتزی و کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانهای انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) و چهار سطح نانوذره اکسید روی (0، 25، 50 و ...
بیشتر
روی به عنوان یک عنصر ریزمغذی ضروری، نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه بر عهده دارد. این مطالعه، به منظور بررسی اثر محلولپاشی برگی روی بر رشد، رنگیزههای فتوسنتزی و کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانهای انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) و چهار سطح نانوذره اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد برگی روی تأثیر معنیداری (P≤0.05) بر صفات مورد اندازهگیری داشته است. تیمار اکسید روی و نانوذره روی باعث افزایش معنیدار در طول کل گیاه (ارتفاع بوته + طول ریشه)، وزن تر و خشک گیاه، تعداد برگ در بوته، میزان رنگیزههای فتوسنتزی و درصد اسانس ریحان شد و از این نظر نقش نانوذره روی مؤثرتر از اکسید روی بود. بیشترین مقدار شاخصهای رشدی و میزان رنگیزهها در سطح 100 میلیگرم بر لیتر نانوذره روی مشاهده شد. بر اساس نتایج، 34 ترکیب در اسانس ریحان شناسایی شد که بیشترین آنها مربوط به مونوترپنهای اکسیژندار بوده و سه متابولیت اصلی اسانس شامل متیل چاویکول، لینالول و آلفاکادینول بودند. همچنین بیشترین مقدار متیل چاویکول و آلفاکادینول در سطح 50 میلیگرم بر لیتر نانوذره روی مشاهده شد. روی احتمالاً با افزایش هورمونهای رشد، بهبود جذب برخی عناصر غذایی و افزایش سنتز پیشسازهای متابولیتهای ثانویه توانسته است باعث افزایش رشد و تولید اسانس در گیاه ریحان شود. یافتههای این تحقیق نشان داد که تأثیر نانوذره روی در افزایش رشد و مواد مؤثره گیاه ریحان، مؤثرتر از کود اکسیدروی است.
فیزیولوژی
مرجان آذرافشان؛ مریم پیوندی؛ حسین عباسپور؛ زهرا نورمحمدی؛ اجمد مجد
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 55-68
چکیده
گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه اثر تابش پرتو فرابنفش با شدتهای متفاوت (وات بر متر مربع 38 /0و 26/0، 12/0، 0) بر روی این گیاه در محیط کشت بافت بررسی شد. میزان فنل کل، فلاونوئید, آنتوسیانین، رنگیزههای فتوسنتزی، کربوهیدرات-ها، پروتئین و فعالیت ...
بیشتر
گیاه شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) گیاهی دارویی و معطر است که در صنعت داروسازی، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه اثر تابش پرتو فرابنفش با شدتهای متفاوت (وات بر متر مربع 38 /0و 26/0، 12/0، 0) بر روی این گیاه در محیط کشت بافت بررسی شد. میزان فنل کل، فلاونوئید, آنتوسیانین، رنگیزههای فتوسنتزی، کربوهیدرات-ها، پروتئین و فعالیت آنزیمهای فنیل آلانین آمونیا لیاز، کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز سنجش شدند. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی با استفاده از 2و2- دیفنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تابش پرتو UV-B ، میانگین پروتئین کل و کلروفیلهای a و b در شدتهای بالای پرتو فرابنفش کاهش یافته و مقدار کاروتنوئید افزایش معنیداری (05/0 (P≤داشته است. میانگین فنل کل، فلاونوئیدها و آنتوسیانینهای برگ گیاهان تحت تیمار افزایش معنی داری در سطح(05/0 (P≤ نشان دادند. همچنین با افزایش شدت تابش، میانگین IC50 عصاره متانولی کاهش یافت. الگوی کاهش IC50 با روند افزایش میانگین فنلها همخوانی داشت. نتایج حاضر نشان میدهد گیاه شمعدانی در پاسخ به تنش UV-B توان آنتی اکسیدانی خود را با افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان وافزایش انواع فنلها بالا برده است.
فیزیولوژی
ناصر عباس پور؛ مریم مسیبی؛ نیر محمدخانی؛ فاطمه رحمانی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 99-111
چکیده
crassa گیاهی بوتهای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسهای اطراف دریاچهی ارومیه میروید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: مادهی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار میرود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحلهی جوانهزنی محسوب ...
بیشتر
crassa گیاهی بوتهای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسهای اطراف دریاچهی ارومیه میروید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: مادهی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار میرود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحلهی جوانهزنی محسوب میشود. بنابراین، در این مطالعه اثر سطوح مختلف شوری (0، 200، 400 و 600 میلی مولار) روی شاخصهای جوانهزنی و محتوای فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، مالون دی آلدهید و پراکسیدهیدروژن گیاه Salsola crassa مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که محتوای فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین در اثر شوری افزایش پیدا کرد (P˂0.05). شوری، اثرات متفاوتی بر محتوای پراکسید هیدروژن داشت، به طوری که کمترین میزان پراکسید هیدروژن در شاهد و بیشترین آن در تیمار 400 میلی مولار مشاهده شد. تفاوت معنی داری در محتوای مالون دی آلدهید تیمار 600 میلی مولار در مقایسه با نمونههای کنترل دیده نشد. اما تیمارهای 200 و 400 میلی مولار نسبت به گیاهان شاهد از محتوای مالون دی آلدهید بالایی برخوردار بودند. با توجه به دادهها میتوان نتیجه گرفت که دانه رست Salsola crassa ، دارای سیستم آنتی اکسیدانی قوی است که در شرایط شور، توانایی حذف گونههای فعال اکسیژن را دارد. همبستگی مثبت معنیداری (84/0P) بین محتوای پراکسیدهیدروژن و محتوای آنتوسیانین، فنول و فلاونوئید در دانه رستهای سالسولا وجود داشت.
فیزیولوژی
فاطمه اقایی؛ رئوف سید شریفی؛ حامد نریمانی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 112-124
چکیده
ببه منظور بررسی تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخصهای فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک، آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری بهعنوان شاهد یا ...
بیشتر
ببه منظور بررسی تاثیر یونیکونازول و کودهای بیولوژیک بر عملکرد، شاخصهای فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط شوری خاک، آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری بهعنوان شاهد یا شوری 72/1 دسیزیمنس بر متر و اعمال شوریهای 40، 80 و 120 میلیمولار در خاک به ترتیب معادل 68/3، 37/7 و 06/11 دسیزیمنس بر متر) و کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی در هفت سطح (قارچ میکوریز، یونیکونازول، باکتری سودوموناس، میکوریز با سودوموناس، میکوریز با یونیکونازول، کاربرد میکوریز با یونیکونازول و سودوموناس و شاهد) بود. مقایسه میانگینها نشان داد که کاربرد تواًم میکوریز با سودوموناس و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری، فلورسانس بیشینه (17/82 %)، فلورسانس متغیر (5/287 %)، عملکرد کوانتومی (41/65 %)، شاخص کلروفیل (23/106 %)، میزان نیتروژن برگ (66/76 %) و محتوای آب نسبی برگ پرچم (76/101 %) را در مقایسه با شوری 120 میلیمولار خاک و عدم کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی افزایش داد. بیشترین هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل (Fo) در بالاترین سطح شوری بدست آمد. همچنین کاربرد توام میکوریز با سودوموناس و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری عملکرد تک بوته نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول و در بالاترین سطح از شوری خاک حدود 84/108 درصد افزایش داد. براساس نتایج این بررسی، به نظر میرسد کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول میتواند در بهبود عملکرد گندم در شرایط شوری خاک پیشنهاد شود.
فیزیولوژی
پیمان آقائی؛ سید علی حسینی تفرشی؛ محمد امین طغیانی
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 125-141
چکیده
شوری یکی از مهمترین محدودیتهای پیش روی رشد و پراکنش گیاهان خشکی است. این تنش با تحت تأثیر قرار دادن پتانسیل اسمزی محیط اطراف ریشه ضمن ایجاد سمیت برای گیاه، به کاهش رشد، تولید محصول و اختلال در جذب عناصر غذایی میانجامد. مورد معطر (Myrtus communis L.) درختچه ای زینتی- دارویی است که به سبب دارا بودن ترکیبات آروماتیک مفید، استفاده در طب سنتی ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین محدودیتهای پیش روی رشد و پراکنش گیاهان خشکی است. این تنش با تحت تأثیر قرار دادن پتانسیل اسمزی محیط اطراف ریشه ضمن ایجاد سمیت برای گیاه، به کاهش رشد، تولید محصول و اختلال در جذب عناصر غذایی میانجامد. مورد معطر (Myrtus communis L.) درختچه ای زینتی- دارویی است که به سبب دارا بودن ترکیبات آروماتیک مفید، استفاده در طب سنتی و استفاده در پروژههای مرمت اکوسیستمهای طبیعی و فرسایش خاک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات محدودی در خصوص پاسخهای فیزیولوژی و مقاومتی این گیاه به تنش انجام پذیرفته که نتایج محدود موجود، تعمیم آن را روی تمامی جمعیتها دشوار میسازد. در این تحقیق تلاش شد تا ضمن بررسی میزان باززایی و کمیت رشد گیاهچههای مورد معطر در شرایط کشت درونشیشه تحت 4 سطح شوری (0، 100، 150 و 250 میلی مولار NaCl)، برخی پاسخهای فیزیولوژی گیاه نظیر تغییرات محتوای رنگیزهای و RWC، پایداری غشاهای سلولی، محتوای پرولین برگ، مقدار رادیکالهای فعال اکسیژن، پارامترهای بیوشیمیایی و فعالیت برخی آنزیمهای آنتیاکسیدانی مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. نتایج مؤید آن بود که سطوح متوسط و شدید شوری (به ترتیب 150 و 250 میلی مولار NaCl) تاثیرات قابل ملاحظه-ای بر پارامترهای رشد و نموی، پایداری غشاء، میزان کربوهیدرات و آمیدها و نیز میزان کلروز و نکروز برگ داشته است. نتایج همچنین نشان داد که RWC، میزان کلروفیل و درصد شاخص مقاومت تنها در شوری شدید و میزان لیپید و پرولین، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان و میزان ROS، در همه سطوح شوری تحت تأثیر قرار گرفتند.
فیزیولوژی
عادله علیخانی؛ مینا تقی زاده
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 142-157
چکیده
با توجه به گسترش آلودگیهای محیط زیستی، یافتن راهکاری مناسب جهت کاهش انباشت فلزات سنگین در کلان شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از گیاهان زینتی گزینه مناسبی برای جایگزینی کاشت محصولات زراعی خوراکی در خاکهای آلوده به فلزات سنگین می-باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محلولپاشی برگی اسید هیومیک (صفر، 250 و 500 میلیگرم ...
بیشتر
با توجه به گسترش آلودگیهای محیط زیستی، یافتن راهکاری مناسب جهت کاهش انباشت فلزات سنگین در کلان شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از گیاهان زینتی گزینه مناسبی برای جایگزینی کاشت محصولات زراعی خوراکی در خاکهای آلوده به فلزات سنگین می-باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محلولپاشی برگی اسید هیومیک (صفر، 250 و 500 میلیگرم در لیتر) و غلظتهای مختلف فلز کادمیم (صفر، 50 و 100 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) بر رشد و انباشت کادمیوم در چمن اسپورت بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی بود. نتایج نشان داد که کادمیم در غلظت 50 میلیگرم بر کیلوگرم سبب کاهش ویژگیهای رشدی میشود. در غلظت 250 میلیگرم بر لیتر اسید هیومیک، کاهش رشد اندام هوایی مشاهده شد. در مجموع کاربرد اسید هیومیک توانست در حضور غلظتهای کادمیم، توان انباشت این فلز را نسبت به شاهد افزایش دهد بهطوریکه بیشترین میزان انباشتگی کادمیم اندامهای هوایی، در غلظت 50 میلیگرم کادمیم بر کیلوگرم خاک و کاربرد 500 میلیگرم بر لیتر اسید هومیک بهدست آمد. این نتایج نشان داد که اسپری برگ اسید هومیک میتواند برای حذف کادمیوم از خاک در چمن اسپورت استفاده شود. محلولپاشی برگی با غلظت 500 میلیگرم در لیتر اسید هیومیک بیشترین میزان تجمع کادمیم در اندام هوایی را از خاک با آلودگی 50 میلیگرم بر کیلوگرم کادمیوم بدست آورد. با توجه به نتایج این آزمایش از آنجاییکه میزان انباشت در ضایعات حاصل از سرزنی بیشتر از سایر اندامهای دیگر بود، میتوان از این نوع چمن در گیاهپالایی کادمیم در مناطق آلوده به این فلز توصیه کرد.
فیزیولوژی
شهرام ریاحی نیا؛ زهرا دانایی پور
دوره 35، شماره 1 ، بهار 1401، ، صفحه 174-188
چکیده
شوری یکی از مهمترین تنشهای غیرزیستی در نواحی گرم و خشک ایران است. در این نواحی عدم تعادل تغذیهای بدلیل تاثیر شوری بر دسترسی مواد مغذی در خاک و کاهش جذب مواد مغذی در گیاه رخ میدهد. در این مطالعه شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاه در دو مرحله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکـرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین تنشهای غیرزیستی در نواحی گرم و خشک ایران است. در این نواحی عدم تعادل تغذیهای بدلیل تاثیر شوری بر دسترسی مواد مغذی در خاک و کاهش جذب مواد مغذی در گیاه رخ میدهد. در این مطالعه شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاه در دو مرحله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکـرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور اول شامل چهار سطح ۰، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۶۰۰ میلیمولار NaCl و فاکتور دوم تیمار نانوکود و کلات آهن بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری، سرعت و درصد جوانهزنی، طول ساقهچه، طول ریشهچه، ارتفاع گیاهچه، شاخص ویگور و وزن ساقهچه کاهش یافتند. شوری در مرحله بعد نیز موجب کاهش رشد شد به طوریکه بیشترین کاهش در شوری ۶۰۰ میلیمولار در تعداد گره، وزن تر ریشه و وزن خشک اندام هوایی مشاهده شد. اعمال تیمار نانوکود آهن و کلات آهن جوانهزنی را بهبود بخشیدند و شاخصهای رشدی سالیکورنیا را نسبت به شاهد به طور قابل توجهی افزایش دادند. کاربرد نانو کود آهن در شرایط تنش، رشد ریشه را نیز افزایش داد به طوری که بیشترین مقدار نسبت ریشه به اندام هوایی (۷۳/۰) در تیمار نانوکود آهن در شوری ۶۰۰ میلی-مولار مشاهده شد. با مقایسه میانگین حجم ریشه و ارتفاع اندام هوایی بیشترین مقدار برای نانوکود آهن (به ترتیب ۴۸/۰ و ۲/۹) و کلات آهن (به ترتیب ۴۳/۰ و ۸/۸) بود که تفاوت معنیداری برای آنها مشاهد نشد، بنابراین هر دو نوع کود آهن از نظر تعدیل اثرات شوری میتوانند مفید باشند.