کشت بافت
سودابه جعفری؛ داریوش داودی؛ هوشنگ علیزاده؛ پریسا جنوبی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1400
چکیده
تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلولهای گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام میشود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با بهکارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظتهای مختلف دو هورمــون 2 و 4 دیکلروفنوکسیاستیکاسید ...
بیشتر
تولید سوسپانسیون سلولی یکی از مراحل مهم مطالعه سلولهای گیاهی است که معمولاً با کشت کالوس رویانزای شکننده انجام میشود. هدف اصلی این تحقیق تولید کالوس شکننده و انتخاب یک محیط کشت بهینه برای القای آن در گیاه ذرت بود. با بهکارگیری دو محیط پایه موراشیگ-اسکوگ و چو، با غلظتهای مختلف دو هورمــون 2 و 4 دیکلروفنوکسیاستیکاسید و بنزیل آدنین (جمعاً 16 محیط کشت متفاوت)، القای کالوس بر روی ریزنمونۀ رویان بالغ ذرت انجام گرفت. معیارهای انتخاب شامل شاخصهای القای کالوس شکننده، اندازه کالوس، وزن تر کالوس و میزان باززایی، اندازهگیری شدند، و مقایسۀ میانگینها با استفاده از آنالیز واریانس انجام شد. با در نظر گرفتن هر یک از معیارهای انتخاب به تنهایی، محیطهای بهینۀ متفاوتی برای القای کالوس معرفی شد. بهمنظور تعیین یک محیط بهینه با در نظرگرفتن تمامی معیارها، روش تحلیل سلسله مراتبی به کار گرفته شد. محیط بهینه در این تحقیق، محیط MS دارای 1 میلیگرمدرلیتر 2, 4-D بود که در آن شاخصهای القاء، وزن، و اندازه زیاد بودند، و میزان باززایی کم بود. برای ارزیابی و تأیید محیط کشت انتخاب شده، ریزنمونهها در محیط برگزیده توسط نرمافزار، کشت شدند و نمودار رشد برای وزن تر و خشک کالوس رسم شد. چندین بار واکشت پیاپیِ کالوسهای رشدیافته در محیط برگزیده انجام گرفت و در آنها اندامزایی مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که میتوان روش تحلیل سلسله مراتبی را به عنوان یک روش تصمیمگیری قابل اعتماد برای انتخاب محیط بهینه برای القای کالوس شکننده ذرت به کار برد.
کبری قربانی؛ پریسا جنوبی؛ احمد مجد؛ مینا کاظمیان روحی
دوره 34، شماره 1 ، بهار 1400، ، صفحه 209-223
چکیده
مطالعات مقایسهای تکوین گل، صفات جدیدی را برای بررسیهای سیستماتیکی فراهم میآورد. گل یخ (Chimonanthus praecox L.) به عنوان یک گیاه معطر، دارویی و زینتی به شمار میرود. در این پژوهش گلها در اندازههای مختلف جمعآوری شدند و با استفاده از روشهای متداول بافتشناسی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت مطالعه نمونهها، رنگآمیزی با هماتوکسیلین و ...
بیشتر
مطالعات مقایسهای تکوین گل، صفات جدیدی را برای بررسیهای سیستماتیکی فراهم میآورد. گل یخ (Chimonanthus praecox L.) به عنوان یک گیاه معطر، دارویی و زینتی به شمار میرود. در این پژوهش گلها در اندازههای مختلف جمعآوری شدند و با استفاده از روشهای متداول بافتشناسی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت مطالعه نمونهها، رنگآمیزی با هماتوکسیلین و ائوزین صورت گرفت. نتایج مطالعات میکروسکوپی نشان داد که بساکها دارای چهار کیسه گرده بودند و دیواره بساک 6-5 لایهای است. سلولهای لایه تپتوم چندهستهای میباشد که نشاندهنده فعالیت متابولیسمی بالای آنهاست. در گل یخ تپتوم از نوع ترشحی، تترادها از نوع چهاروجهی و میکروسپورزایی از نوع همزمان میباشد. همچنین در بررسی میکروسکوپی مشخص شد که شکوفایی بساکها با ایجاد شکاف طولی صورت گرفته است. بررسی ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) نشان دادند که طول متوسط محور قطبی دانه گرده 4/38 میکرومتر است و تزئینات اگزین دانه گرده از نوع مشبک منفذدار تشخیص داده شد. با بررسی بخش مادگی مشخص گردید که تخمدان گل یخ 12-9 برچهای و حاوی تخمک خمیده و دوپوستهای است که تترادها در آن به شکل خطی مرتبشدهاند. تکوین کیسه رویانی از نوع علف هفتبند است. مطالعه ویژگیهای گل مانند الگوی شکلگیری اندامها در این گیاه میتواند در تشخیص گونههای همخانواده موثر باشد.
تکوین
فریده عسگری؛ احمد مجد؛ پریسا جنوبی؛ فرزانه نجفی
دوره 33، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 422-433
چکیده
گسترش استفاده از نانومواد از جمله نانوسیلیکون در صنعت، پزشکی و کشاورزی خطر ورود آنها به محیطزیست را افزایشداده، بنابراین بررسی اثرات احتمالی آنها بر موجوداتزنده از جمله گونههای گیاهی ضروری بهنظر میرسد. در پژوهش حاضر اثر نانوسیلیکون بر فاکتورهایرشد، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و آناتومیگیاه جودوسر (Avean sativa L.) در ...
بیشتر
گسترش استفاده از نانومواد از جمله نانوسیلیکون در صنعت، پزشکی و کشاورزی خطر ورود آنها به محیطزیست را افزایشداده، بنابراین بررسی اثرات احتمالی آنها بر موجوداتزنده از جمله گونههای گیاهی ضروری بهنظر میرسد. در پژوهش حاضر اثر نانوسیلیکون بر فاکتورهایرشد، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و آناتومیگیاه جودوسر (Avean sativa L.) در مقایسه با سیلیکاتسدیم بررسیشد. آزمایشها در شرایطآزمایشگاهی و با چهار غلظت 5/2، 5، 5/7 و 10 میلیمولار سیلیکاتسدیم و نانوسیلیکون به اجرا درآمد و گیاهان تنها بهمدت 7روز در مرحله جوانیزنی سیلیکون را دریافتکردند. نتایج نشاندادند که نانوسیلیکون اثر منفی و سمی بر رشد و ساختار بافتی گیاهان تیمارشده نداشته و در بسیاری از صفات اندازهگیری شده نیز اثرات مثبتی را درمقایسه با گروه شاهد برجای گذاشت. بهبود رشد برگها و خصوصا سلولهای غلافآوندی، قطر دهانهآوندی، افزایش ضخامت دیوارهسلولی آوندچوب و همچنین افزایش قطر ساقه، قطبهای آوندی و دهانهآوندیثانویه همگی از آثار قرارگیری در معرض نانوسیلیکون و سیلیکات بود. برخلاف برگ و ساقه، هردو شکل سیلیکون به کاررفته دریک نگاه کلی، اثرات مثبت معنیداری را بر صفات اندازهگیریشده در ریشه نداشتند. افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در حضور نانوسیلیکون با افزایش معنیدار ضخامت دیوارهسلولی نسبت به سایر تیمارها همراه بود که ارتباط فعالیت این آنزیم و سنتز لیگنین در دیواره را نشان میداد. تغییرات مشاهدهشده در گیاهان تیمارشده، با وجود کوتاهبودن زمان تیمار، میتوانند نشاندهنده القای ژنهای متعدد درگیر در رشد گیاه توسط سیلیکون در همان ابتدای جوانهزنی باشند. درنهایت با نگاهی کلی به نتایج می-توان گفت تاثیر مثبت سیلیکاتسدیم بر صفات رویشی و تشریحی به مراتب بیشتر از نانوسیلیکون بود.
تکوین
زینب یوسفی؛ مریم کلاهی؛ احمد مجد؛ پریسا جنوبی
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 994-1006
چکیده
کادمیوم یکی از سمیترین فلزات سنگین است که اثرات مخرب و پایداری بر اکوسیستمها وارد میکند. این فلز از طریق خاک وارد گیاه شده و دامنه وسیعی از تغییرات در سطح ماکرو تا سطوح سلولی را سبب میشود. در این پژوهش گیاهچههای نیشکر حاصل از کشت درون شیشه به مدت 14 روز در شرایط 16/8 ساعت روشنایی/تاریکی و دمای 25 درجه سانتی گراد در غلظتهای مختلف ...
بیشتر
کادمیوم یکی از سمیترین فلزات سنگین است که اثرات مخرب و پایداری بر اکوسیستمها وارد میکند. این فلز از طریق خاک وارد گیاه شده و دامنه وسیعی از تغییرات در سطح ماکرو تا سطوح سلولی را سبب میشود. در این پژوهش گیاهچههای نیشکر حاصل از کشت درون شیشه به مدت 14 روز در شرایط 16/8 ساعت روشنایی/تاریکی و دمای 25 درجه سانتی گراد در غلظتهای مختلف کادمیوم 500،250،100،0 میکرومولار بر لیتر قرار گرفتند. پس از نمونهبرداری، ویژگیهای مورفومتری و میزان رنگیزهها مورد ارزیابی قرار گرفتند. برشهای دستی از نمونهها تهیه شد و لامها با میکروسکوپ نوری مشاهده شدند. نتایج حاصل پس از اندازهگیری ویژگیهای مورفومتری نشاندهندهی کاهش شاخص متوسط برگ سبز، کاهش وزنتر، کاهش طول ریشه و کاهش ارتفاع میباشد. سنجش میزان کلروفیل نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم میزان کلروفیل a, b و کلروفیل کل به طور معنیدار کاهش یافت، اما میزان کارتنوئیدها افزایش پیدا کرد. تیمار کادمیوم سبب افزایش ابعاد دهانهی آوندهای چوب، سلولهای غلاف آوندی و ضخامت در برگ و همچنین افزایش سطوح سلولهای آوندی، آندودرم، اگزودرم و سلول مغز و پوست در ریشه شد. کادمیوم با تغییر در روابط آبی گیاه و به دنبال آن اثر بر فتوسنتز، تعرق و تنفس، بر ویژگیهای ریختی و میزان رنگیزههای گیاهی نیز موثر است. همچنین این فلز به علت القای تمایز زودرس سلولهای گیاه به ویژه ریشه سبب تغییرات تشریحی در گیاه نیشکر میشود.
ریخت شناسی
محمدامین سلطانی پور؛ پریسا جنوبی؛ سیدمحسن حسام زاده حجازی؛ مهدی میرزا
دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 119-131
چکیده
گیاه مورخوش (Zhumeria majdae)، گونه ای دارویی، انحصاری و در معرض انقراض است که از ارتفاع 520 تا 1450 متر از سطح دریا در شیب های بسیار تند مناطق صخره ای و کوهستانی جنوب کشور پراکنش دارد. این گونه در درمان ناراحتیهای گوارشی چون اسهال، نفخ، دل درد، ترشی و سوزش معده، سرماخوردگی، سردرد و التیام زخم موثر است. به منظور بررسی پارامتر های مختلف صفات ...
بیشتر
گیاه مورخوش (Zhumeria majdae)، گونه ای دارویی، انحصاری و در معرض انقراض است که از ارتفاع 520 تا 1450 متر از سطح دریا در شیب های بسیار تند مناطق صخره ای و کوهستانی جنوب کشور پراکنش دارد. این گونه در درمان ناراحتیهای گوارشی چون اسهال، نفخ، دل درد، ترشی و سوزش معده، سرماخوردگی، سردرد و التیام زخم موثر است. به منظور بررسی پارامتر های مختلف صفات ریخت شناختی (31 صفت کمی و 19 صفت کیفی) و ارتباط آن با پراکنش رویشگاه های گونه مورخوش، نمونه های هرباریومی از یازده رویشگاه مختلف در استان هرمزگان جمع آوری شد. ارزیابی صفات کیفی بر پایه واژه شناسی و ارزیابی صفات کمی با سنجش های کمی صورت گرفت و نتایج اندازه گیری ها مقایسه آماری شد و سپس به روش تجزیه خوشه بندی سلسله مراتبی، گروه بندی رویشگاه ها انجام شد. دندروگرام گروه بندی رویشگاه های مورخوش بر اساس پارامترهای ریخت شناسی با استفاده از نرم افزار SPSS و روش ward رسم شد. جهت بررسی ارتباط بین رویشگاه های مورخوش با صفات ریخت شناسی از روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) و نرم افزار PC-ORDWIND استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل PCA نشان داد که طول شاخه گل دهنده، طول گل، طول لبه بالایی کاسه، طول و عرض جام، طول لوله جام، طول خامه و عرض تخمدان از فاکتورهای اصلی هستند که در رویشگاه های مختلف تغییر می کنند و طول و عرض کاسه، طول لوله کاسه، طول برگه و رنگ بذر در درجه دوم اهمیت بودند.