مقاله پژوهشی
الهه احمدی؛ زینب جعفریان؛ حسن زالی؛ احمد احمدی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 907-918
چکیده
بررسی خصوصیات اکولوژیک گونههای گیاهی اطلاعات پایه‌ای را برای مدیریت اکوسیستم‌ها بوجود می‌آورند. در این تحقیق اوت‌اکولوژی دو گونه Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri در مراتع قوشچی واقع در 70 کیلومتری جاده قدیم ارومیه - قره باغ مورد بررسی قرار گرفت. این گونه‌ها متعلق به خانواده کاسنی بوده و از گونههای چند منظوره به شمار می‌روند که به عنوان ...
بیشتر
بررسی خصوصیات اکولوژیک گونههای گیاهی اطلاعات پایه‌ای را برای مدیریت اکوسیستم‌ها بوجود می‌آورند. در این تحقیق اوت‌اکولوژی دو گونه Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri در مراتع قوشچی واقع در 70 کیلومتری جاده قدیم ارومیه - قره باغ مورد بررسی قرار گرفت. این گونه‌ها متعلق به خانواده کاسنی بوده و از گونههای چند منظوره به شمار می‌روند که به عنوان علوفه، گیاه دارویی و حفاظت خاک مورد استفاده قرار می‌گیرند. جهت تعیین تراکم و درصد پوشش تاجی گونه‌ها از پلات یک متر مربعی استفاده گردید و تولید گونههای مذکور با استفاده از روش قطع و توزین در ارتفاعات مختلف اندازه‌گیری شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک رویشگاه دو گونه مطالعه و بررسی شد. مقدار عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم همچنین کیفیت علوفه نیز در دو گونه مذکور اندازه‌گیری شدند. همچنین شرایط اقلیمی و فنولوژی گونه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گونه H. globiferum درصد پوشش، تراکم و تولید بیشتری نسبت به گونه دیگر داشت. مطالعات خاک نشان داد که هر دو گونه H. globiferum و H. aucheri در خاک-هایی با قلیاییت کم و بافت رسی- شنی پراکنش بیشتری دارند. اندام‌های هوایی گیاهان مورد مطالعه مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم بیشتری نسبت اندام‌های زیرزمینی داشتند. همچنین مقدار این عناصر درگونه H. aucheri بیشتر از گونه دیگر بود. در کل گونه H. globiferum درصد پوشش و تولید بالاتر داشته و کاربرد حفاظت خاک و دارویی آن بیشتر و گونه H. aucheri دارای کیفیت بالاتر از نظر ارزش غذایی و تغذیه دام می‌باشد.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
مجید اسحق نیموری؛ اسداله متاجی؛ مهرو حاجی منیری؛ سید محسن حسینی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 992-1008
چکیده
مطالعه و پژوهش تنوع‌زیستی در تمامی سطوح آن همواره از راهکار‌های درخور توجه و مناسب، برای تعیین روند پایداری و حفظ حالت خود تنطیمی اکوسیستم‌ها در مدیریت منابع طبیعی بوده است. هدف از این تحقیق مقایسه تنوع گونه‌ای گلسنگ‌های پوست‌زی در دو توده انجیلی - ممرز و افرا شیردار (با ویژگی‌های نسبتا یکسان فیزیوگرافی) در جنگل‌های جنوب نوشهر ...
بیشتر
مطالعه و پژوهش تنوع‌زیستی در تمامی سطوح آن همواره از راهکار‌های درخور توجه و مناسب، برای تعیین روند پایداری و حفظ حالت خود تنطیمی اکوسیستم‌ها در مدیریت منابع طبیعی بوده است. هدف از این تحقیق مقایسه تنوع گونه‌ای گلسنگ‌های پوست‌زی در دو توده انجیلی - ممرز و افرا شیردار (با ویژگی‌های نسبتا یکسان فیزیوگرافی) در جنگل‌های جنوب نوشهر است. برای مطالعه و بررسی آماری، 30 قطعه نمونه انتخاب، (در هر تیپ 15 قطعه نمونه) و در هر قطعه نمونه، نوع و درصد پوشش گونههای گلسنگی با استفاده از قابهای (کوادرات)60×40 سانتیمتر که در ارتفاع برابر سینه درختان واقع میشد، برداشت عناصر گلسنگی صورت گرفت. بررسی داده‌ها نشان دادکه 38 گونه متعلق به 14خانواده در تیپ افرا پلت و 41 گونه متعلق به 17 خانواده در انجیلی – ممرز یافت شد. همچنین مقدار میانگین تنوع شانون – وینر و N1هیل در انجیلی – ممرز به ترتیب 252/3، 472/8 ودر تیپ افرا شیردار 162/2، 073/3 بوده و میانگین غنای گونه‌ای و یکنواختی در تیپ انجیلی- ممرز (641/21، 851/0) بیشتر از تیپ پلت (124/20 ، 261 /0) بدست آمد، که علت اصلی آن را می توان به پراکنش و حضور گونههای مختلف درختی با ویژگی‌های اکولوژیک مختلف، در توده آمیخته ممرز- انجیلی نسبت داد.
مقاله پژوهشی
منابع طبیعی
عزیزالله جعفری کوخدان؛ ابوطالب ظریفیان
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 929-951
چکیده
بررسی تنوع گونههای گیاهی کشور به عنوان بستری لازم برای مطالعات بوم‌شناختی، مرتع‌داری، آبخیزداری، بانک ژن گیاهی، کشاورزی و دارویی از اهمیت قابل توجه‌ای برخوردار است. از طرفی شناسایی گونههای گیاهی مناطق مختلف امکان انجام مطالعات بعدی در زمینه‌های مختلف علوم زیستی را فراهم می‌کند. در این پژوهش، فلور کوه ساورز در شهرستان کهگیلویه ...
بیشتر
بررسی تنوع گونههای گیاهی کشور به عنوان بستری لازم برای مطالعات بوم‌شناختی، مرتع‌داری، آبخیزداری، بانک ژن گیاهی، کشاورزی و دارویی از اهمیت قابل توجه‌ای برخوردار است. از طرفی شناسایی گونههای گیاهی مناطق مختلف امکان انجام مطالعات بعدی در زمینه‌های مختلف علوم زیستی را فراهم می‌کند. در این پژوهش، فلور کوه ساورز در شهرستان کهگیلویه از استان کهگیلویه و بویراحمد مورد بررسی قرار گرفته است. این منطقه در80 کیلومتری جنوب غرب یاسوج قرارگرفته است. این پژوهش با تهیه اطلاعات در مورد محدوده‌ی مطالعاتی آغاز، گیاهان منطقه جمع آوری، در هرباریوم مرکزی دانشگاه یاسوج با استفاده از منابع فلور موجود، شناسایی شد. نتایج این مطالعه نشان داد در کوه ساورز 295 گونه از 202 جنس متعلق به 62 تیره رویش دارد که ترکیبی از 44/6 درصد فانروفیت‌ها، 76/5 درصد کامفیت‌ها، 78/46 درصد همی‌کریپتوفیت‌ها، 88/12درصد ژئوفیت‌ها، 78/26درصد تروفیت‌ها و درصد پایینی هیدروفیت‌ها و پارازیت‌ها می‌باشند. اکثر گونههای منطقه به ناحیه رویشی ایرانو- تورانی با 7/67 درصد از فلور منطقه تعلق دارند. تعداد 47 گونه اندمیک ایران، 47 گونه نادر، 60 گونه دارویی و 52 گونه سمی از مجموع 295 گونه شناسایی شده، تعیین شدند و 74 گونه هم پتانسیل علف هرز شدن را دارند.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
زهرا خزائی؛ محمد سیاری
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 952-961
چکیده
به منظور مطالعه اثر 5- آمینولولینیک اسید بر برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی فلفل شیرین(Capsicum annuum L .cv. Red Bell Pepper) تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه انجام شد. این آزمایش با دو فاکتور 5-آمینولولینیک اسید در چهار غلظت 0، 25/0، 5/0 و 1 میلی-مولار و تنش خشکی در سه سطح در حد ظرفیت مزرعه، 60% ظرفیت ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر 5- آمینولولینیک اسید بر برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی فلفل شیرین(Capsicum annuum L .cv. Red Bell Pepper) تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه انجام شد. این آزمایش با دو فاکتور 5-آمینولولینیک اسید در چهار غلظت 0، 25/0، 5/0 و 1 میلی-مولار و تنش خشکی در سه سطح در حد ظرفیت مزرعه، 60% ظرفیت مزرعه و 30% ظرفیت مزرعه به اجرا در آمد. کاربرد خارجی (اسپری برگی) 5-آمینولولینیک اسید در مرحله سه الی چهار برگی توانست فلفل را در برابر تنش خشکی محافظت کند که این اثر حفاظتی به تنظیم آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی مربوط می‌شود. کاربرد 5-آمینولولینیک اسید بر میزان عملکرد، فنل کل، قند محلول، فعالیت آنزیمهای پلی‌فنل‌اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز، غلظت رادیکال پراکسید هیدروژن و شاخصهای سطح برگ، شکل میوه، عملکرد و مقاومت به تنش اثر داشته است. تنش خشکی محتوای فنل کل، قند محلول، رادیکال پراکسید هیدروژن، فعالیت آنزیمهای پلی‌فنل‌اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در برگ‌ها را افزایش داد، هر چند که پارامترهای رشدی را کاهش داد. به این ترتیب می‌توان اظهار داشت که تیمار گیاه فلفل با 5-آمینولولینیک اسید می‌تواند فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و ترکیباتی چون قند محلول و فنل کل بهبود بخشیده و اثر تنش خشکی بر پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی را تعدیل نماید.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
مجید دشتی؛ محمد کافی؛ حسین توکلی؛ مهدی میرزا؛ احمد نظامی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 962-973
چکیده
به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستمII گیاه نوروزک (Salvia leriifolia ) در شرایط تنش یخزدگی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در شرایط کنترل شده اجرا شد. گیاهان در مرحله گیاهچهای در معرض دماهای یخزدگی (صفر، 2- ، 4- ، 6- ، 8- ،10- ، 12- ،14- ، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستمII گیاه نوروزک (Salvia leriifolia ) در شرایط تنش یخزدگی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در شرایط کنترل شده اجرا شد. گیاهان در مرحله گیاهچهای در معرض دماهای یخزدگی (صفر، 2- ، 4- ، 6- ، 8- ،10- ، 12- ،14- ، 16- ، 18- ،20- و 22- درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. شاخص های مورفولوژیکی، درصد نشت الکترولیت ها و بقاء پس از سه هفته و پارامترهای فلورسانس کلروفیل در پنج سطح بازیابی (0، 6، 12، 24 و 72 ساعت بعد از تنش) اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد با کاهش دما، درصد نشت الکترولیت ها افزایش یافته و در دمای Co 22- به حداکثر رسید. درصد بقاء گیاهان تا Co 14- تغییری نکرد، اما درC o 22- تمام گیاهان از بین رفتند. دمای 50% کشندگی بر اساس بقا و نشت به ترتیب به میزان Co 5/16- و Co 8/11- تعیین شد. کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II ( F′v / F′m ) تا دمای Co 6- تحت تآثیر قرار نگرفت، اما با کاهش دما به Co22-، به میزان 70% نسبت به دمای صفر درجه سانتیگراد کاهش یافت. نسبت F′v / F′m ، در تیمار 24 ساعت پس از بازیابی به میزان 40% در مقایسه با شاهدکاهش یافت، اما با ادامه بازیابی تا 72 ساعت افزایش نشان داد. میانگین درصد نشت الکترولیت ها همبستگی منفی با درصد بقا ( ***82/0- =r) و F′v / F′m (***95/0- =r) داشت.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
عماد رحمتی؛ مجید آقا علیخانی؛ فریبا میقانی؛ فاطمه دهقانی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 974-985
چکیده
برای بررسی توان دگرآسیبی عصاره آبی اندام هوایی گندم بر جوانه‌زنی و رشد اولیه دو علف‌هرز تاج‌خروس و سس دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. بمنظور تهیه ماده گیاهی برای عصاره‌گیری، گندم رقم پیشتاز در سال زراعی 90-1389در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس کشت شد. در هر آزمایش از اندام ...
بیشتر
برای بررسی توان دگرآسیبی عصاره آبی اندام هوایی گندم بر جوانه‌زنی و رشد اولیه دو علف‌هرز تاج‌خروس و سس دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. بمنظور تهیه ماده گیاهی برای عصاره‌گیری، گندم رقم پیشتاز در سال زراعی 90-1389در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس کشت شد. در هر آزمایش از اندام هوایی گندم در سه مرحله فنولوژیک (پنجه زنی، خمیری نرم و رسیدگی فیزیولوژیک) عصاره آبی با غلظت‌های 25، 50، 75 و 100 درصد تهیه و مطابق روش‌های استاندارد انجمن بین المللی تجزیه بذر روی بذرهای مورد نظر تیمار شد. نتایج نشان داد که عصاره اندام هوایی گندم بسته به مرحله فنولوژی و گیاه هدف اثرات دگرآسیبی متفاوتی دارد. با افزایش غلظت عصاره جوانه‌زنی نهایی، تعداد گیاهچه‌های عادی، ضریب سرعت جوانه‌زنی و طول گیاهچه علف‌های هرز کاهش یافت. بیشترین بازدارندگی در پاسخ به غلظت 100% عصاره مشاهده شد. عصاره اندام‌هوایی گندم بویژه در مرحله پنجه‌دهی و رسیدگی بترتیب بیشترین اثر منفی را بر شاخصهای جوانه زنی تاج خروس و سس داشتند. نتایج حاصل از سنجش فنول کل مبنی بر تجمع ترکیبات آللوشیمیایی در اندام هوایی گندم به ویژه طی مرحله پنجه دهی در مقایسه با شاهد موید این نتیجه‌گیری می‌باشد. بر این اساس استفاده از زیست توده رویشی گندم در مرحله پنجه زنی به عنوان کود سبز یا اختلاط بقایای آن با خاک را می‌توان به عنوان یک راهبرد غیر شیمیایی در مدیریت علف‌های هرز در زراعت های تابستانه بعدی معرفی نمود.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
لیلا روحانی؛ محمد جعفر زمانی؛ رضا فتوت
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 986-994
چکیده
صفات روزنه یکی از مهمترین خصوصیات مورد توجه در مطالعات فیزیولوژیکی و در اصلاح ارقام برای بهبود مقاومت به خشکی هستند. جهت بررسی اثر تنش خشکی انتهائی بر روی خصوصیات روزنه جو، آزمایشی بر روی دو گروه ژنوتیپ جو شامل 32 ژنوتیپ بومی انتخاب شده از خزانه ژنتیکی جو ایکاردا و 24 رقم ایرانی در قالب طرح لاتیس ساده در دو شرایط آبیاری کامل و تنش انتهای ...
بیشتر
صفات روزنه یکی از مهمترین خصوصیات مورد توجه در مطالعات فیزیولوژیکی و در اصلاح ارقام برای بهبود مقاومت به خشکی هستند. جهت بررسی اثر تنش خشکی انتهائی بر روی خصوصیات روزنه جو، آزمایشی بر روی دو گروه ژنوتیپ جو شامل 32 ژنوتیپ بومی انتخاب شده از خزانه ژنتیکی جو ایکاردا و 24 رقم ایرانی در قالب طرح لاتیس ساده در دو شرایط آبیاری کامل و تنش انتهای فصل به صورت قطع آبیاری بعد از گلدهی، در سال زراعی 1391-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تنوع معنی داری برای صفات فراوانی و اندازه روزنه در هر دو سطح برگ پرچم ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی و نرمال ملاحظه شد. فراوانی روزنه با اندازه آن همبستگی منفی نشان داده و نتایج نشان داد که ترتیب ژنوتیپ ها از نظر صفات روزنه در شرایط تنش خشکی با نرمال متفاوت بود. بر اساس نتایج بدست آمده فراوانی روزنه ها تحت تنش خشکی افزایش پیدا کرده و تاثیر تنش خشکی بر صفات روزنه در سطح زیرین برگ پرچم جو بیشتر بود.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
محمدعلی زارع چاهوکی؛ مهدیه مشغولی؛ سمیرا حسین جعفری
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 995-1005
چکیده
هدف از این تحقیق، شناسایی جوامع گیاهی موجود در مراتع قره باغ استان آذربایجان غربی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر بر پراکنش آنهاست. برای این منظور، در ناحیه معرف هر جامعه گیاهی، نمونه‌برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در هر ناحیه، نمونه‌برداری در طول 4 ترانسکت 150 متری به صورت عمود بر هم انجام شد. سطح و تعداد قطعه نمونه به روش حداقل ...
بیشتر
هدف از این تحقیق، شناسایی جوامع گیاهی موجود در مراتع قره باغ استان آذربایجان غربی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر بر پراکنش آنهاست. برای این منظور، در ناحیه معرف هر جامعه گیاهی، نمونه‌برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در هر ناحیه، نمونه‌برداری در طول 4 ترانسکت 150 متری به صورت عمود بر هم انجام شد. سطح و تعداد قطعه نمونه به روش حداقل سطح و آماری تعیین و در طول هر ترانسکت 15 قطعه نمونه با ابعاد یک متر مربع با فاصله 10 متر از یکدیگر قرار داده شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت دو پروفیل خاک حفر و با توجه به عمق محدود خاک، نمونه خاک از عمق 20-0 سانتی متری برداشت گردید و درصد سنگریزه، رس، سیلت، شن، ماده آلی، اسیدیته، آهک، هدایت الکتریکی، ازت، پتاسیم و فسفر اندازه‌گیری شد. همچنین در هر قطعه نمونه نوع گونههای موجود و درصد پوشش گیاهی تعیین گردید. به منظور طبقه‌بندی جوامع گیاهی از تحلیل دوطرفه گونه های شاخص (TWINSPAN) و برای تعیین مهمترین عوامل تاثیرگذار بر پراکنش جوامع گیاهی از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج حاصل از طبقه بندی نشان داد که پنج گروه اکولوژیک در منطقه مورد مطالعه وجود دارد که با جوامع گیاهی منطقه انطباق داشتند. همچنین بین پراکنش پوشش گیاهی و عوامل محیطی رابطه وجود دارد و از بین عوامل مورد بررسی، بافت، آهک، نیتروژن و پتاسیم خاک بیشترین تأثیر را بر پراکنش پوشش گیاهی دارند.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
حمیدرضا سعیدی؛ مسلم اکبری نیا؛ ابراهیم محمدی گل تپه؛ سید محسن حسینی؛ یونس رضایی دانش
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1006-1016
چکیده
در این تحقیق، تغییر فراوانی قارچ میکوریزی آربوسکولار و میزان مشارکت گونههای گیاهی شاخص در ارتباط با شاخص-های تنوع‌زیستی‌گیاهی در گروه‌های اکولوژیک مختلف بررسی شد. ترکیب گونههای گیاهی در 53 قطعه نمونه چهارصد مترمربعی، در قالب یک شبکه سیستماتیک به ابعاد 150×200 مترمربع و در محدوده ارتفاعی 400 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا ارزیابی ...
بیشتر
در این تحقیق، تغییر فراوانی قارچ میکوریزی آربوسکولار و میزان مشارکت گونههای گیاهی شاخص در ارتباط با شاخص-های تنوع‌زیستی‌گیاهی در گروه‌های اکولوژیک مختلف بررسی شد. ترکیب گونههای گیاهی در 53 قطعه نمونه چهارصد مترمربعی، در قالب یک شبکه سیستماتیک به ابعاد 150×200 مترمربع و در محدوده ارتفاعی 400 تا 1700 متر بالاتر از سطح دریا ارزیابی شد. از شیوه تحلیل دوطرفه گونههای شاخص برای طبقه‌بندی قطعههای نمونه استفاده و در نهایت شش گروه اکولوژیک مختلف تعیین شد. شاخصهای غنا، تنوع، یکنواختی و غلبه برای هریک از قطعههای نمونه محاسبه شد. تحلیل داده‌های جامعهشناختی گیاهی نشان داد، شاخصهای تنوع‌زیستی در گروه‌های اکولوژیک متفاوت است. جمعیت قارچ‌های میکوریزی آربوسکولار و میزان همزیستی گونههای گیاهی نیز در گروه‌های اکولوژیک متفاوت بوده و به‌صورت معنی‌داری با برخی شاخصهای تنوع زیستی مرتبط است. ارتباط معنی‌داری بین فراوانی هاگ قارچ‌های میکوریزی و غنای گونههای گیاهی مشاهده نشد، اما تنوع و یکنواختی با افزایش جمعیت هاگ قارچ‌های میکوریزی آربوسکولار و میزان همزیستی گونه-های گیاهی کاهش یافت. در مقابل، شاخص چیرگی بصورت مثبت و معنی‌دار با جمعیت هاگ و میزان همزیستی مرتبط است.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
حمید سودائی زاده؛ اصغر مصلح آرانی؛ مهدیه تجملیان
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1017-1027
چکیده
رشد و نمو گیاهان از مرحله جوانه‌زنی بذر شروع و با استقرار گیاهچه در خاک ادامه می‌یابد. به‌منظور بررسی نقش موسیلاژ در مقاومت به خشکی شاهی (Lepidium sativum L) در مرحله جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش سطوح مختلف تنش خشکی در پنج سطح (0، 5/0-، 9/0-، 45/1-، 1/2- مگاپاسکال) بر دونوع بذر ...
بیشتر
رشد و نمو گیاهان از مرحله جوانه‌زنی بذر شروع و با استقرار گیاهچه در خاک ادامه می‌یابد. به‌منظور بررسی نقش موسیلاژ در مقاومت به خشکی شاهی (Lepidium sativum L) در مرحله جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش سطوح مختلف تنش خشکی در پنج سطح (0، 5/0-، 9/0-، 45/1-، 1/2- مگاپاسکال) بر دونوع بذر با موسیلاژ و بدون موسیلاژ شاهی اعمال شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی صفات جوانه‌زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ساقهچه و ریشهچه و بنیه بذر بهطور معنی‌داری در سطح یک درصد (01/0p<) کاهش یافت. همچنین تأثیر موسیلاژ بر صفات جوانه‌زنی شاهی در سطح یک درصد (01/0p<) معنی‌دار بود و در اکثر صفات مورد بررسی بذور دارای موسیلاژ در مقایسه با بذرهای بدون موسیلاژ به میزان کمتری تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفتند. بهطور کلی نتایج این تحقیق نشاندهنده نقش مثبت موسیلاژ در حفظ رطوبت و بهبود جوانه‌زنی بذر در شرایط تنش رطوبتی است.
مقاله پژوهشی
اکولوژی
شکیبا شاهمرادی؛ محمد رضا چایی چی؛ جواد مظفری؛ داریوش مظاهری؛ فرزاد شریف زاده
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1028-1042
چکیده
خواب بذر یک سیستم دفاعی برای جوانه زنی گیاه در برابر شرایط نامساعد محیطی است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش خشکی در گیاه مادری بر خواب بذر و ویژگی های جوانه زنی درجو وحشی (Hordeum spontaneum) انجام شد. به این منظور، 19 ژنوتیپ از این گونه، به همراه رقم زراعی نصرت، در آزمایشی گلخانه‌ای، در شرایط نرمال و تنش خشکی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح ...
بیشتر
خواب بذر یک سیستم دفاعی برای جوانه زنی گیاه در برابر شرایط نامساعد محیطی است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش خشکی در گیاه مادری بر خواب بذر و ویژگی های جوانه زنی درجو وحشی (Hordeum spontaneum) انجام شد. به این منظور، 19 ژنوتیپ از این گونه، به همراه رقم زراعی نصرت، در آزمایشی گلخانه‌ای، در شرایط نرمال و تنش خشکی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. دو تیمار آبی شامل؛ آبیاری نرمال (100-95% ظرفیت زراعی) و تنش خشکی شدید (30-25% ظرفیت زراعی) بر گیاهان اعمال شد. بر اساس نتایج این تحقیق تنش خشکی در گیاه مادری باعث کاهش معنی دار صفات شاخص جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی، قدرت جوانه‌زنی و ارزش جوانه-زنی شد. تنش خشکی باعث افزایش درصد خواب بذر در اغلب ژنوتیپ ها شد. درتجزیه به مولفه های اصلی در هر دو شرایط، شاخص تحمل به تنش و صفت طول کلئوپتیل رابطه نزدیک و همسویی را نشان دادند. این امر نشان میدهد ژنوتیپ-های که طول کلئوپتیل بیشتری دارند، تحمل بالاتری در شرایط تنش خشکی نشان میدهند و این صفت در راستای افزایش سازگاری با اقلیم خشک، تکامل یافته است.
مقاله پژوهشی
فاطمه شمسی؛ پرتو روشندل؛ نواز خرازیان
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1043-1053
چکیده
سلمه یا سلمک (Atriplex leucoclada Boiss.) از گیاهان هالوفیت بومی ایران است که برای بیابان زدایی، احیاء و اصلاح مراتع در مناطق خشک و بیابانی کشت آن مفید می‌باشد. به منظور بررسی اثر تیمارهای مکانیکی و شیمیایی در برطرف نمودن خواب و تحریک جوانه‌زنی بذر این گیاه دو سری آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. از آنجا که بذرهای این گونه از ...
بیشتر
سلمه یا سلمک (Atriplex leucoclada Boiss.) از گیاهان هالوفیت بومی ایران است که برای بیابان زدایی، احیاء و اصلاح مراتع در مناطق خشک و بیابانی کشت آن مفید می‌باشد. به منظور بررسی اثر تیمارهای مکانیکی و شیمیایی در برطرف نمودن خواب و تحریک جوانه‌زنی بذر این گیاه دو سری آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. از آنجا که بذرهای این گونه از لحاظ رنگ و اندازه متفاوت بودند، تاثیر این فاکتور نیز در جوانه‌زنی مورد بررسی قرار گرفت و بذرها بر این اساس به دو گروه تقسیم شدند. تیمارها عبارت بودند از: پیش تیمار سایش، پیش تیمارهای اسید جیبرلیک، کینتین، اتفن، نیترات پتاسیم، تیوره همگی در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت/ در دو دمای°C4 یا °C20، پیش تیمار آب جاری، پیش تیمار سرما (20 روز/ °C4) + تیمار 14 روزه با اسید جیبرلیک یا نیترات پتاسیم یا تیوره، دوبارسایش با کاغذ سنباده، شکاف‌دهی پوسته بذر با سوزن، آب داغ (70 و °C90 / 15 دقیقه)، اسید سولفوریک (75 درصد)، انبار داری (3 ماه/°C20) و استراتیفیکاسیون سرد (3 ماه/°C4). آنالیز داده‌ها نشان داد بالاترین درصد جوانه‌زنی (4/73 درصد )، سرعت جوانه‌زنی (35/1) و شاخص ویگور (8860) در مورد بذرهای قهوه‌ای و بالاترین درصد جوانه‌زنی (3/63 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (74/0) و شاخص ویگور (7710) در دانه‌های سیاه رنگ با تیمار خراش مضاعف بذر توسط کاغذ سنباده به دست می‌آید. با توجه به نتایج آزمایشات حاضر پیشنهاد می‌شود خواب بذر در این گونه از آتریپلکس از نوع فیزیکی بوده و ناشی از مقاومت پوسته بذر می‌باشد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
مهدی عبداللهی؛ فرید شکاری
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1054-1065
چکیده
به منظور بررسی اثرات پرایمینگ با سالیسیلیک اسید و تاریخ کاشت بر میزان و توزیع عناصر غذایی در طبقات سنبله گندم، رقم الوند، آزمایشی به صورت مزرعه‌ای انجام گردید. سطوح پرایمینگ (شامل 0، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2400 میکرومولار) به عنوان فاکتور اول، تاریخ کاشت (اول آبان و اول آذر) به عنوان فاکتور دوم و طبقات سنبله (بالایی، میانی و پایینی) به عنوان ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات پرایمینگ با سالیسیلیک اسید و تاریخ کاشت بر میزان و توزیع عناصر غذایی در طبقات سنبله گندم، رقم الوند، آزمایشی به صورت مزرعه‌ای انجام گردید. سطوح پرایمینگ (شامل 0، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2400 میکرومولار) به عنوان فاکتور اول، تاریخ کاشت (اول آبان و اول آذر) به عنوان فاکتور دوم و طبقات سنبله (بالایی، میانی و پایینی) به عنوان فاکتور سوم در نظر گرفته شدند. اثرات متقابل سه جانبه تاریخ کاشت، سالیسیلیک اسید و طبقات سنبله بر روی تمام عناصر معدنی اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. کاربرد سالیسیلیک اسید توانست میزان جذب عناصر غذایی ماکرو و میکرو را بخصوص در طبقات بالایی و وسطی سنبله بهبود بخشد. در میان سطوح پرایمینگ نیز غلظت 400 میکرو مولار سالیسیلیک اسید نسبت به سایر سطوح پرایم و همچنین شاهد در تمامی عناصر غذایی اندازه‌گیری شده تاثیر بیشتری داشت. به نظر می‌رسد که دانه‌های بخش مرکزی سنبله به علت بزرگتر بودن و همچنین سرعت و طول مدت پرشدن دانه بیشتر، نسبت به دانه‌های بخش بالا و پایین سنبله غلظت بیشتری از عناصر غذایی را نشان دادند. بیشترین غلظت نیتروژن، فسفر، آهن و منگنز در قسمت میانی سنبله دیده شد. ولی برای عنصر مس بیشترین غلظت در بخش بالا و برای پتاسیم در قسمت پایین سنبله مشاهده گردید. به طور کلی پرایمینگ بذرهای گندم با سالیسیلیک اسید موجب افزایش غلظت عناصر غذایی ماکرو و میکرو بخصوص در طبقات بالایی و وسطی سنبله گردید.
مقاله پژوهشی
کشت بافت
امیدوار فرهادیان؛ امید جعفری
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1066-1076
چکیده
در این تحقیق تاثیرات محیط کشت با سختی های مختلف صفر (شاهد)، 200،400 و600 میلی گرم بر لیتر از کربنات کلسیم بر خالص سازی و تشکیل کلونی در کشت های جلبک سبز سندسموس(Scenedesmus quadricauda) آلوده شده با سیانوباکتریها بررسی گردید. نتایج نشان داد که سختی محیط کشت تاثیر معنی داری(05/0P
بیشتر
در این تحقیق تاثیرات محیط کشت با سختی های مختلف صفر (شاهد)، 200،400 و600 میلی گرم بر لیتر از کربنات کلسیم بر خالص سازی و تشکیل کلونی در کشت های جلبک سبز سندسموس(Scenedesmus quadricauda) آلوده شده با سیانوباکتریها بررسی گردید. نتایج نشان داد که سختی محیط کشت تاثیر معنی داری(05/0P
مقاله پژوهشی
روزبه فرهودی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1077-1087
چکیده
به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی عصاره متانولی اکالیپتوس بر رشد گیاهچه، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ساکاروز سنتتاز گیاهچه توق آزمایش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1391 انجام شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار و 6 تیمار شامل غلظت های عصاره متانولی برگ اکالیپتوس ( 4، 8، 12، 16و 20 گرم بر لیتر) انجام شد. در تیمار ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی عصاره متانولی اکالیپتوس بر رشد گیاهچه، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ساکاروز سنتتاز گیاهچه توق آزمایش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1391 انجام شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار و 6 تیمار شامل غلظت های عصاره متانولی برگ اکالیپتوس ( 4، 8، 12، 16و 20 گرم بر لیتر) انجام شد. در تیمار شاهد محلول پاشی انجام نشد. نتایج نشان داد افزایش غلظت عصاره اکالیپتوس سبب کاهش وزن گیاهچه، غلظت کلروفیل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و فعالیت آنزیم ساکاروز سنتتاز گیاهچه توق شد، اما غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه توق افزایش یافت. کمترین فعالیت آنزیم ساکاروز سنتتاز (11/2 نانومول بر میلی گرم پروتیین در دقیقه)، کمترین وزن خشک گیاهچه (76/2 میلی گرم) و بیشترین میزان غلظت مالون دی آلدهید (87/0 نانومول بر گرم وزن تر) گیاهچه توق تحت تاثیر تیمار محلول پاشی با عصاره 20 گرم بر لیتر اکالیپتوس مشاهده شد. نتایج بیانگر تاثیر منفی عصاره اکالیپتوس بر رشد، غلظت کلروفیل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و فعالیت آنزیم ساکاروز سننتاز گیاهچه توق است.
مقاله پژوهشی
بهزاد کاویانی؛ سارا غفاری ایسی زاد
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1088-1096
چکیده
یکی از مهمترین و کاربردی‌ترین فنون کشت بافت گیاهی، ریزازدیادی است. لیسیانتوس (grandiflorum Eustoma) یک گیاه زینتی است که مطالعه‌ی کمی بر روی ریزازدیادی آن انجام شده است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر غلظت-های مختلف نفتالن استیک اسید (NAA) و کینتین (KIN) بر روی ریزازدیادی لیسیانتوس بود. به این منظور، ریزنمونه‌ها در محیط موراشیگ و اسکوگ (MS) با غلظت‌های ...
بیشتر
یکی از مهمترین و کاربردی‌ترین فنون کشت بافت گیاهی، ریزازدیادی است. لیسیانتوس (grandiflorum Eustoma) یک گیاه زینتی است که مطالعه‌ی کمی بر روی ریزازدیادی آن انجام شده است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر غلظت-های مختلف نفتالن استیک اسید (NAA) و کینتین (KIN) بر روی ریزازدیادی لیسیانتوس بود. به این منظور، ریزنمونه‌ها در محیط موراشیگ و اسکوگ (MS) با غلظت‌های مختلف NAA و KIN (0، 5/0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر) کشت شدند. نتایج نشان داد که بیشترین طول نوشاخه (با میانگین 325/2 سانتیمتر در ریزنمونه)، در محیط کشت حاوی 1 میلیگرم در لیتر KIN (فاقد NAA) حاصل شد. بیشترین تعداد نوشاخه (با میانگین 800/2 و 550/2 در ریزنمونه)، در محیطهای دارای 1 و 5/0 میلیگرم در لیتر KIN (فاقد NAA) تولید شد. بیشترین تعداد گره (با میانگین 358/8 عدد در ریزنمونه) در محیط حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر KIN (فاقد NAA) بهدست آمد. بیشترین تعداد نوریشه (با میانگین 650/2 در ریزنمونه)، در محیط کشت دارای 5/0 میلیگرم در لیتر NAA همراه با 2 میلیگرم در لیتر KIN تولید شد. گیاهان باززاییشده در شرایط خارج از آزمایشگاه، 100 درصد بقا را نشان دادند.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
محمدجواد مرآتی؛ وحید نیکنام؛ حلیمه حسن پور؛ مسعود میرمعصومی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1097-1107
چکیده
پونه معطر (Mentha pulegium L.) گیاهی دارویی، متعلق به تیره نعناعیان است. در پژوهش حاضر، تاثیر تنش شوری بر سطح برگ، طول ساقه، طول ریشه و فعالیت آنزیمهای SOD، POD، PPO، CAT و APX مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها در پیت کشت شدند و در شرایط گلخانه ای 16 ساعت روشنایی/ 8 ساعت تاریکی، دمای روزانه/ شبانه (25/ 18 درجه سانتیگراد) قرار گرفتند، گیاهک‌های 60 روزه به گلدان‌های ...
بیشتر
پونه معطر (Mentha pulegium L.) گیاهی دارویی، متعلق به تیره نعناعیان است. در پژوهش حاضر، تاثیر تنش شوری بر سطح برگ، طول ساقه، طول ریشه و فعالیت آنزیمهای SOD، POD، PPO، CAT و APX مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها در پیت کشت شدند و در شرایط گلخانه ای 16 ساعت روشنایی/ 8 ساعت تاریکی، دمای روزانه/ شبانه (25/ 18 درجه سانتیگراد) قرار گرفتند، گیاهک‌های 60 روزه به گلدان‌های حاوی پرلیت منتقل شده و در محلول هوگلند با غلظت‌های مختلف شوری 0، 25، 50 و 75میلی مولار NaClرشد نمودند. گیاهچه‌ها طی 5 زمان برداشت مختلف (0 ،10 ، 20، 30 و 40 روز) برای آنالیزهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برداشت شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری طول ساقه و سطح برگ کاهش یافت، در حالیکه طول ریشه تا غلظت 50 میلی مولار به طور معنی داری افزایش و سپس کاهش یافت (05/0 P). تاخیر در زمان برداشت منجر به کاهش بیشتر سطح برگ و طول ساقه شد. با افزایش سطح شوری فعالیت همه آنزیمهای آنتی اکسیدان در همه برداشت ها افزایش معنی‌داری را نسبت به شاهد نشان داد (05/0 P). فعالیت آنزیم های SOD، PPO و APX در ریشه بیشتر از سایر اندام‌ها بود، در حالیکه فعالیت CAT در برگ بیشتر از ساقه و ریشه بود. به نظر می‌رسد پونه معطر با افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان در ریشه، ساقه و برگ، اثرات منفی تنش شوری را کاهش می دهد و پاسخ آنتی‌اکسیدانی این گیاه به تنش شوری رابطه مستقیم با مدت زمان تنش دارد.
مقاله مروری
فیزیولوژی
سعیده سادات میرزاده واقفی؛ عادل جلیلی؛ محسن نصیری
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1108-1118
چکیده
جنس زالزالک (Crataegus) از تیره گل سرخ (Rosaceae) از جمله گیاهان مقاوم به خشکی وسرما است. به سبب خواب ناشی از فرایندهای فیزیولوژیکی و پوشش سخت بذر، تکثیر و تولید نهال گونههای این جنس، با موانع عمده ای روبرو است که در این مقاله رفع آنها مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مطالعات صورت گرفته توسط سایر پژوهشگران در سایر کشورها بر روی بذر گونه های ...
بیشتر
جنس زالزالک (Crataegus) از تیره گل سرخ (Rosaceae) از جمله گیاهان مقاوم به خشکی وسرما است. به سبب خواب ناشی از فرایندهای فیزیولوژیکی و پوشش سخت بذر، تکثیر و تولید نهال گونههای این جنس، با موانع عمده ای روبرو است که در این مقاله رفع آنها مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مطالعات صورت گرفته توسط سایر پژوهشگران در سایر کشورها بر روی بذر گونه های این جنس، در این مطالعه، تیمارهای موثر بر جوانه‌زنی بذرهای سه گونه زالزالک بومی ایران Crataegus babakhanloui، C. persica ، C. assadiiمورد آزمایش و پژوهش قرار گرفته و در نهایت بهترین و موثرترین تیمارها معرفی شدند. جهت بررسی جوانه‌زنی و شکستن خواب بذر گونههای مذکور آزمایش‌هایی با 22 تیمار و 3 تکرار به صورت طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارها به صورت مجزا و یا ترکیبی اعمال شد که شامل خراش‌دهی پوسته، گرمادهی و سرمادهی متناوب و استفاده از اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و اسید سولفوریک بود. نتایج مقایسه ای تیمارها نشان داد که برای نفوذ پذیرتر کردن پوسته و شکستن خواب بذر خراش‌دهی مکانیکی موثر گردید. بالاترین درصدجوانه‌زنی بذر خراش‌داده شده در دو تیمار "کاشتن بذر در هوای آزاد در اوایل تابستان" و تیمار ترکیبی "آب روان و تناوب دما" به ترتیب با 33/45% و 22/54% جوانه‌زنی بدون در نظر گرفتن گونه مشاهده شد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
فاطمه نصیبی؛ خسرو منوچهری کلانتری؛ قاسم محمدی نژاد؛ رویا زنگنه
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1119-1128
چکیده
در این پژوهش اثر پیش تیمار بذر با اسید آمینه آرژینین (اسید آمینه پیش ساز نیتریک اکسید و پلی آمینها)، بر پارامترهای رشد، نسبت K+/Na+ و کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از شوری (300 میلی مولار کلرید سدیم) در گیاه گندم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش شوری تقریبا بر پارامترهای رشدی اثر معنی داری نداشت اما تمام شاخصهای اکسیداتیو نظر پراکسیداسیون ...
بیشتر
در این پژوهش اثر پیش تیمار بذر با اسید آمینه آرژینین (اسید آمینه پیش ساز نیتریک اکسید و پلی آمینها)، بر پارامترهای رشد، نسبت K+/Na+ و کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از شوری (300 میلی مولار کلرید سدیم) در گیاه گندم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش شوری تقریبا بر پارامترهای رشدی اثر معنی داری نداشت اما تمام شاخصهای اکسیداتیو نظر پراکسیداسیون لیپید، محتوی هیدروژن پراکسید و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان را افزایش داد. خیساندن بذرها در آرژینین (5/0 میلی مولار) به مدت 24 ساعت مقدار مالون دی آلدئید و هیدروژن پراکسید را در گیاهان تحت تنش کاهش داد. در گیاهانی که تحت تنش شوری قرار داشتند پیش تیمار بذر با آرژینین همچنین باعث افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان GPXریشه و اندام هوایی و فعالیت آنزیم APX ریشه در مقایسه با گیاهان پیش تیمار نشده با آرژینین شد. در این پژوهش نسبت K+ به Na+ در گیاهان تحت تنش کاهش یافت در حالیکه پیش تیمار بذر با آرژینین این نسبت را در گیاهان افزایش داد. با توجه به اینکه اثر حفاظتی برخی ترکیبات حاصل از متابولیسم آرژینین مانند نیتریک اکسید و پلی آمینها در افزایش تحمل به تنش در مطالعات قبلی گزارش شده است، در این بررسی به نظر می رسد که اسید آمینه آرژینین به صورت مستقیم ویا از طریق برخی ترکیبات حاصل از متابولیسم آن مانند نیتریک اکسید و یا پلی آمینها باعث افزایش تحمل به تنش شوری شده است.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
حبیب یزدانشناس؛ علی طویلی؛ ملیحه نصیری
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، صفحه 1129-1136
چکیده
تاج خروس زینتی (Amaranthus cruentus) یکی از گیاهان زینتی، خوراکی و دارویی بسیار ارزشمند است. بذر این گیاه دارای مشکل جوانه زنی می‌باشد و در زمان کشت تعداد محدودی از بذور کشت شده جوانه می‌زنند. بنابراین در پِژوهش حاضر اثر تیمارهای اسید سولفوریک، منجمد سازی، آب جوش، مرطوب و خشک کردن، سرما دهی و تیمارخراش‌دهی بر خواب بذر این گیاه اعمال شد و ...
بیشتر
تاج خروس زینتی (Amaranthus cruentus) یکی از گیاهان زینتی، خوراکی و دارویی بسیار ارزشمند است. بذر این گیاه دارای مشکل جوانه زنی می‌باشد و در زمان کشت تعداد محدودی از بذور کشت شده جوانه می‌زنند. بنابراین در پِژوهش حاضر اثر تیمارهای اسید سولفوریک، منجمد سازی، آب جوش، مرطوب و خشک کردن، سرما دهی و تیمارخراش‌دهی بر خواب بذر این گیاه اعمال شد و درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه زنی بذرها بررسی شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار درون پتری‌دیش در محیط ژرمیناتور انجام شد. سپس داده‌های جمع‌آوری شده مربوط به جوانه‌زنی بذرها در طول آزمایش مورد تجزیه و تحلیل آماری (با نرم افزار SPSS – p<0.01) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بذر این گیاه دارای خواب فیزیکی و فیزیولوژیک می‌باشد و تمام تیمارهای مورد آزمایش بر جوانه‌زنی بذر این گیاه اثرگذار بودند. تیمار آب جوش بیشترین تأثیر مثبت بر بهبود جوانه‌زنی بذور را داشت و میزان جوانه زنی بذور را از حدود 7% (نمونه شاهد) به 36% افزایش داد. همچنین بالاترین سرعت جوانه‌زنی بذرها مربوط به تیمار آب جوش (20 بذر در روز) بود. سرمادهی تنها تیماری بود که اثر منفی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر تاج خروس زینتی داشت و میزان جوانه‌زنی بذرها را در مقایسه با نمونه کنترل به 4% کاهش داد.
