مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)(علمی)
معرفی فلور، شکل زیستی و کورولوژی گیاهان منطقه سارال کردستان ( زیر حوزه فرهاد آباد )
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
زیر حوزه فرهاد آباد با مساحت 3312 هکتار، در محدوده 46 درجه و 44 دقیقه تا 46 درجه و 47 دقیقه شمالی و 35 درجه و 31 دقیقه تا 35 درجه و 37 دقیقه شرقی بخشی از منطقه سارال در استان کردستان میباشد. بررسی به عمل آمده از فلور منطقه نشان داد تعداد 275 گونه از 39 تیره و 172 جنس در این منطقه وجود دارد. خانواده های Asteraceae ، Papilionaceae ، Apiaceae بزرگترین خانوادهها و جنس های Astragalus ، Centaurea و Salvia بزرگترین جنسهای منطقه هستند. طبقه بندی تیپهای زیستی گیاهان به روش رانکایر نشان داد گیاهان همی کریپتوفیت 09/57 %، گیاهان تروفیت 20% و گیاهان ژئوفیت پیازدار 18/10% فراوان ترین اشکال زیستی منطقه هستند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان دهنده این است که ناحیه ایران - تورانی بیشترین فراوانی (72%) را به خود اختصاص داده است. 81/17% گونهها انحصاری ایران بوده و 34 گونه کمیاب و در معرض خطر (برای ایران) در منطقه وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Introduction to the flora, life forms and chorology of Saral of Kurdistan (Case study sub catchment Farhadabad)
چکیده [English]
The Saral region is located in Kurdistan province in Iran. Farhadabad sub catchment is a part of Saral rangelands with 3312 hectares area. Its geographical position is 46º 44´ N to 46º 47´and 35º 31´ E to 35º 37´. Flora of these rangelands includes 275 plant species which belong to 39 families and 172 genera. The largest families are Asteraceae (33 species), Papilionaceae (30 species), Apiaceae (28 species). The most important genera are Astragalus (14 species), Centaurea (9 species) and Salvia (6 species) respectively. The main life form of plant species includes hemichryptophytes 57.09%, Therophytes 20% and Bulbygeophytes 10.18%. Investigation on chorology of plant species showed that 72 persent of species belong to Irano_Touranian region and other species can be found in other regions too. The number of endemic plants of Iran are 49 species (17.81%), and the number of endangered species are 34 in Saral region.
کلیدواژه‌ها [English]
- Flora
- Life forms
- chorology
- Endemic species
- Saral
- Kurdistan
- Iran
معرفی فلور، شکل زیستی و کورولوژی گیاهان منطقه سارال کردستان (زیر حوزه فرهادآباد)
مهتاب گرگین کرجی1،*، پرویز کرمی2 و حسین معروفی3
1 سنندج، شرکت مهندسین مشاور آمایش سرزمین وطن (آسو)
2 سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده منابع طبیعی، گروه مرتع و آبخیزداری
3 سنندج، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان
تاریخ دریافت: 11/9/88 تاریخ پذیرش: 12/5/90
چکیده
زیر حوزه فرهاد آباد با مساحت 3312 هکتار، در محدوده 46 درجه و 44 دقیقه تا 46 درجه و 47 دقیقه شمالی و 35 درجه و 31 دقیقه تا 35 درجه و 37 دقیقه شرقی بخشی از منطقه سارال در استان کردستان میباشد. بررسی به عمل آمده از فلور منطقه نشان داد تعداد 275 گونه از 39 تیره و 172 جنس در این منطقه وجود دارد. خانواده های Asteraceae ، Papilionaceae ، Apiaceae بزرگترین خانوادهها و جنس های Astragalus ، Centaurea و Salvia بزرگترین جنسهای منطقه هستند. طبقه بندی تیپهای زیستی گیاهان به روش رانکایر نشان داد گیاهان همی کریپتوفیت 09/57 %، گیاهان تروفیت 20% و گیاهان ژئوفیت پیازدار 18/10% فراوان ترین اشکال زیستی منطقه هستند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان دهنده این است که ناحیه ایران - تورانی بیشترین فراوانی (72%) را به خود اختصاص داده است. 81/17% گونهها انحصاری ایران بوده و 34 گونه کمیاب و در معرض خطر (برای ایران) در منطقه وجود دارد.
واژه های کلیدی: فلور، شکل زیستی، کورولوژی، گونههای اندمیک، سارال، کردستان، ایران.
* نویسنده مسئول، تلفن: 09188785057، پست الکترونیکی: m.gurgin@gmail.com
مقدمه
پوشش گیاهی در مطالعات آکادمیک به صورت علمی پایه تشریح و مورد بررسی قرار میگیرد. در مطالعات کاربردی، پوشش گیاهی به منظور نیل به اطلاعاتی برای حل مسائل اکولوژیکی در ارتباط با مدیریت منابع طبیعی و حفاظت از اکوسیستم های طبیعی مورد بررسی و مطالعه قرار میگیرد (15). به طور کلی شناسایی و معرفی رستنیهای یک منطقه برای دسترسی آسان و سریع به گونه گیاهی خاص در محل و زمان معین، تعیین پتانسیل و قابلیت های رویشی منطقه، شناسایی گونه های مقاوم و گونه های در حال انقراض و کمک به حفظ آنها و کمک به تعیین پوشش گیاهی منطقه اهمیت ویژه ای دارد. (12).
فلور غنی و متنوع ایران از دیر باز توسط محققان خارجی و در سالهای اخیر توسط گیاه شناسان علاقمند داخلی مورد مطالعه قرار گرفته است. موسوی(1383) در بررسی فلور حوزه آبخیز خانچای طارم زنجان به این نتیجه رسید که 71% گیاهان مشاهده شده متعلق به ناحیه ایران - تورانی است. در بین اشکال زیستی نیز به ترتیب همیکریپتوفیت ها و تروفیت ها بیشترین درصد را به خود اختصاص داده اند (18). اشرفی و همکاران (1383) در بررسی فلور منطقه ورامین 202 گونه گیاهی را مورد شناسایی قرار دادند که گیاهان منطقه ایران_ تورانی بیشترین پراکنش را نشان دادند (3). امیر حسین کاشی پزها و همکاران (1383) با مطالعه فلور منطقه باغ شاد دریافتند 29/85 درصد گونهها متعلق به منطقه ایران - تورانی است و در بررسی اشکال زیستی مشخص نمودند که همی کریپتوفیت ها و تروفیت ها فراوان ترین اشکال زیستی منطقه را تشکل می دهند (11). کاظمیان و همکاران (1383) در مطالعه فلورستیک بند گلستان به این نتیجه رسیدند که بیش از نیمی از گونه ها به منطقه ایران_ تورانی تعلق دارد و فراوانی همی کریپتوفیت ها موید شرایط آب و هوایی آن است در حالیکه فراوانی تروفیت ها به علت تخریب های موجود در منطقه، خشکسالی و کوتاه بودن فصل رویشی است (12). اکبری نیا و همکاران (1383) با مطالعه فلور اجتماعات توس سنگده ساری به این نتیجه رسیدند که 43% گیاهان از عناصر رویشی ناحیه خزری هستند که با توجه به قرار گرفتن منطقه مورد مطالعه در ناحیه روشی خزری منطقی به نظر می رسد. در بررسی اشکال زیستی مشخص گردید بیشترین درصد به ترتیب متعلق به همی کریپتوفیت ها و فانرو فیت ها است که معرف وجود اقلیم معتدله میباشد (4). کریمیان (1384) گیاهان منطقه حفاظت شده کالمند بهادران و کوه بافق استان یزد را مورد مطالعه قرار داد و 41 گونه گیاهی در معرض خطر را در این منطقه معرفی کرد (13). بتولی (1384) با مطالعه عناصر گیاهی ذخیرهگاه قزاآن کاشان دریافت که گیاهان متعلق به ناحیه ایران_ تورانی بیشترین تعداد عناصر گیاهی منطقه را در بر میگیرد؛ همچنین همی کریپتوفیت ها و تروفیت ها بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند (6). صفی خانی و همکاران (1385) در بررسی فلورستیک منطقه خانگرمز دریافتند اشکال زیستی همیکریپتوفیت و تروفیت بیشترین درصد را به خود اختصاص دادهاند (8). ایرانبخش و همکاران (1387) با بررسی فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان منطقه گرمسار در استان سمنان به این نتیجه رسیدند 9/55 درصد گونهها متعلق به منطقه ایران تورانی هستند و تروفیت ها عمدهترین شکل زیستی منطقه گرمسار میباشند (5). آتشگاهی و همکاران (1388) با مطالعه فلور جنگلهای شرق دوانگه ساری 237 گونه را شناسایی نموده که 46% آن را همی کریپتوفیت تشکیل داده است(1). دولتخواهی و همکاران (1389) در بررسی فلوریستیک تالاب پریشان و اطراف آن 269 گونه گیاهی را شناسایی نموده که در بین خانواده های گیاهی Asteraceae بزرگترین تیره و تروفیت ها در بین شکل های زیستی بیشترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داده بودند (7).
هدف از این تحقیق، بررسی فلور مراتع سارال کردستان و تحلیل آن از لحاظ شکل زیستی، کورولوژی، گونههای اندمیک و گونههای در معرض خطر می باشد.
مواد و روشها
منطقه مورد مطالعه: منطقه مورد مطالعه ( زیر حوزه فرهاد آباد ) با مساحتی معادل 3312 هکتار، در محدوده 46 درجه و 44 دقیقه تا 46 درجه و 47 دقیقه شمالی و 35 درجه و 31 دقیقه تا 35 درجه و 37 دقیقه شرقی قرار دارد (شکل 1). از لحاظ توپوگرافی منطقه کوهستانی است. بلندترین نقطه حوزه در شرق آن با ارتفاع 2500 متر و پست‌ترین نقطه 2000 متر میباشد. میانگین بارندگی منطقه 500 تا 550 میلی‌متر و میانگین دمای آن 10 درجه سانتی‌گراد است. اقلیم منطقه به روش دومارتن گسترش یافته نیمه مرطوب فراسرد است.
جمع آوری و محل نگهداری نمونه ها: برای انجام این تحقیق، پس از بازدیدهای مکرر صحرایی در مراحل مختلف فنولوژی گیاهان، اقدام به جمع‌آوری نمونه‌های گیاهی شده به طوری که نمونه ها سالم (بدون آفت) و کامل باشند. پس از جمع آوری نمونه‌ها، ضمن یادداشت کردن تاریخ، محل، ارتفاع محل جمع آوری و ویژگی های گیاه، نمونه ها پرس و خشک شدند که این نمونه های خشک شده در هرباریوم مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان نگهداری می شوند.
شکل 1- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه
شناسایی نمونه های گیاهی: نمونه ها در آزمایشگاه دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان و هرباریوم مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان به کمک ابزار و روشهای معمول شناسایی گیاهان و منابع موجود نظیر فلورا ایرانیکا (23)، فلور رنگی ایران (10)، فلور ایران (2)، فلور ترکیه (20)، فلور عراق (24)، رستنیهای ایران (14)، کروموفیت‌های ایران (9)، فرهنگ نامهای گیاهان ایران (16) و گونهای ایران (17) شناسایی و نامگذاری شدند.
تعیین شکل زیستی، پراکنش جغرافیایی و گونه های در معرض خطر: برای تعیین شکل زیستی منطقه از رده بندی Runkiaer (1934) (22) استفاده شد . مناطق انتشار گونه ها با استفاده از فلور ایرانیکا، فلور ایران، فلور ترکیه تعیین شد. گونه های در معرض خطر بر اساس معیارهای سازمان IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources) و استفاده از کتاب Red data book of Iran (21) مشخص گردید.
شکل2- نمودار فراوانی گونههای گیاهی متعلق به هر خانواده در منطقه مورد مطالعه.
نتایج
بر اساس نتایج حاصل شده تعداد 275 گونه از 39 تیره و 172 جنس در این منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. خانواده های Asteraceae (33 گونه)، Papilionaceae (30 گونه)، Apiaceae (28 گونه)، Poaceae(25 گونه) و Lamiaceae (24 گونه) به ترتیب با داشتن 12، 9/10، 18/10، 09/9 و 72/8 درصد از کل 275 گونه، بزرگترین تیرههای گیاهی منطقه هستند (شکل2).
جنس های Astragalus (14 گونه)، Centaurea (9 گونه) و Salvia (6 گونه) از بزرگترین جنس های منطقه هستند.
25 گونه کمیاب و در معرض خطر در منطقه مورد شناسایی قرار گرفت که در جدول 1 با علامت *مشخص شدهاند.
جدول 1- فهرست اسامی علمی گونهها، شکلهای زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه مورد مطالعه.
Ch= کامفیت،Ph = فانروفیت، He = همی کریپتوفیت، Th= تروفیت، G.b = ژئوفیت پیازدار، G.t= ژئوفیت تکمهای ، G.p = ژئوفیت انگل، G.r = ژئوفیت ساقه زیر زمینی،IT = ایران و تورانی، M = مدیترانهای، ES = اروپا- سیبری، IT = ایران و تورانی، End = اندمیک ایران ، COSm = جهانوطنی، * = کمیاب و در معرض خطر.
|
ردیف |
نام گونه |
شماره هرباریومی |
شکل زیستی |
پراکنش جغرافیایی |
نام فارسی |
|
Alliaceae |
|
|
|
|
|
|
1 |
Allium jesdianum Boiss. & Buhse |
81 |
G.b |
IT (End) |
پیاز یزدی |
|
2 |
Allium noeaum Reut.ex Regel |
751 |
G.b |
IT |
والک سوری |
|
3 |
Allium saralicum R. M. Fritch* |
920 |
G.b |
IT |
پیاز زاگرسی |
|
4 |
Allium stipitatum Regel |
461 |
G.b |
IT |
پیاز موسیر |
|
Apiaceae |
|
|
|
|
|
|
5 |
Bunium cylindricum (Boiss. & Hohen.) Drude |
2242 |
G.t |
IT |
روغنک، زیره استوانه‌ای |
|
6 |
Bunium elegans (Fenzl) Freyn |
1026 |
He |
IT |
زیره زیبا |
|
7 |
Bupleurum kurdicum Boiss. |
3213 |
He |
IT |
چتر گندمی کردستانی |
|
8 |
Chaerophyllum macropodun Boiss. |
114 |
He |
IT |
جعفری فرنگی کوهستانی |
|
9 |
Chaerophyllum macrospermum (Sperng) Fisch. & C.A.Mey. |
492 |
He |
IT |
جعفری فرنگی معطر |
|
10 |
Eryngium billardieri F. Delarache. |
1366 |
He |
IT |
نوعی زول |
|
11 |
Eryngium noeanum Boiss. |
1758 |
He |
IT, M, ES |
بوقناق |
|
12 |
Eryngium thyrsoideum Boiss. |
1574 |
He |
IT |
زول گرزنی |
|
13 |
Falcaria vulgaris Bernh. |
326 |
Th |
IT, M, ES |
غازیاغی |
|
14 |
Ferula haussknechtii Wolff ex Rech. f. |
1206 |
He |
IT |
کمای سازوی |
|
15 |
Ferulago bernardii Tomek.& M.Pimen. |
674 |
He |
IT |
چویل آذربایجانی |
|
16 |
Grammosciadium platycarpum Boiss.& Hausskn. |
948 |
He |
IT |
شوید کوهی |
|
17 |
Heptaptera anatolica (Boiss.) Tutin |
2717 |
He |
IT |
|
|
18 |
Heracleum lasiopetalum Boiss. |
3357 |
He |
IT , ES |
گلپر کوهستانی |
|
19 |
Leutea kurdistanica Mozaff. |
2829 |
He |
IT (End) |
|
|
20 |
Opsicarpium insignis Mozaff. |
1853 |
He |
IT (End) |
|
|
21 |
Peucedanum chenur Mozaff. |
2951 |
He |
IT (End) |
|
|
22 |
Pimpinella aurea DC. |
1156 |
He |
IT |
جعفری کوهی زرد |
|
23 |
Pimpinella tragium Vill. |
1260 |
He |
IT |
جعفری کوهی پا کوتاه |
|
24 |
Prangos ferulacea (L.) Lindl. |
5 |
He |
IT , ES |
جاشیر |
|
25 |
Prangos uloptera DC. |
136 |
He |
IT (End) |
خرکول |
|
26 |
Rhabdosciadium aucheri Boiss. * |
1370 |
He |
IT (End) |
شلیل |
|
27 |
Scandix pecten-veneris L. |
1997 |
Th |
IT |
شانه ونوس |
|
28 |
Scandix stellata Banks &Soland. |
1176 |
Th |
IT |
شانه ونوس ستاره ای |
|
29 |
Smyrniopsis aucheri Boiss. |
9 |
He |
IT |
پیکل |
|
30 |
Smyrnium cordifolium Boiss. |
345 |
He |
IT |
آوندول |
|
31 |
Trigonosciadium brachytaenium (Boiss.) Alava * |
457 |
He |
IT (End) |
گلپرک |
|
32 |
Turgenia latifolia (L.) Hoffm. |
947 |
Th |
IT |
خار خروسک |
|
Araceae |
|
|
|
|
|
|
33 |
Arum conophaloides Ky. ex Schott. |
5095 |
He |
IT |
شیپوری چمچه بنفش |
|
34 |
Arum virescens Stapf. |
3126 |
He |
IT |
شیپوری چمچه سبز |
|
Asteraceae |
|
|
|
|
|
|
35 |
Achillea millefolium L. ssp millefolium |
1098 |
He |
IT |
بومادران هزار برگ |
|
36 |
Achillea vermicularis Thin. |
1359 |
He |
IT |
بومادران کوهستانی |
|
37 |
Anthemis haussknechtii Boiss. & Reut. |
94 |
Th |
IT |
بابونه زاگرسی |
|
38 |
Anthemis hyaline DC. |
745 |
Th |
IT |
بابونه شفاف |
|
39 |
Carduus arabicus Jacx. ex Murray. |
155 |
Th |
ES , M |
تاتاری عربی |
|
40 |
Centaurea aggregata Fisch. & C.A.Mey. ex DC. |
55 |
He |
IT |
گل گندم انبوه |
|
41 |
Centaurea aucheri DC. Wagentz ssp indistineta . Wagentz. * |
122 |
He |
IT (End) |
گل گندم زاگرسی |
|
42 |
Centaurea behen L. |
836 |
He |
IT |
گل گندم طلایی |
|
43 |
Centaurea iberica Thev. ex Spreng. |
371 |
He |
ES , M |
گل گندم چمنزار |
|
44 |
Centaurea leuzeoide (Jaub. & Spach) Walp. |
1290 |
He |
IT |
گل گندم ارغوانی |
|
45 |
Centaurea nemecii Nab. |
498 |
He |
IT |
گل گندم سنبله ای |
|
46 |
Centaurea pseudoscabiosa Boiss & Buhse. * |
430 |
He |
IT (End) |
گل گندم طوسکی |
|
47 |
Centaurea solstitialis L. |
1785 |
Th |
ES , M |
گل گندم زرد |
|
48 |
Centaurea virgata Lam. |
195 |
He |
IT |
گل گندم بوته ای |
|
49 |
Chardinia orientalis (L.) O. Kuntze |
182 |
Th |
IT |
|
|
50 |
Cichorium intybus L. |
1202 |
He |
ES , M |
کاسنی |
|
51 |
Cirsium congestum Fisch. & C.A.Mey. ex DC. |
1578 |
He |
IT |
کنگر انبوه |
|
52 |
Cirsium haussknechtii Boiss. |
1118 |
He |
IT |
|
|
53 |
Cousinia concinna Boiss & Haussk |
1583 |
He |
IT (End) |
هزار خار با شکوه |
|
54 |
Crupina crupinastrum (Moris) Walp. |
176 |
Th |
IT, M, ES |
سیاه فندق |
|
55 |
Echinops haussknechtii Boiss. * |
1624 |
He |
IT (End) |
شکر تیغال کردستانی |
|
56 |
Gundelia tournefortii L. |
370 |
He |
IT |
کنگر خوراکی |
|
57 |
Helichrysum oligocephalum DC. * |
125 |
Ch |
IT (End) |
گل بی‌مرگ کم کپه |
|
58 |
Onopordon acanthium L. |
1196 |
He |
IT |
خار زن بابا |
|
59 |
Picris strigosa M.B. |
835 |
He |
IT |
تلخک کرک آلود |
|
60 |
Scariola orientalis (Boiss) Stojak. |
1375 |
He |
IT |
گاو چاق کن |
|
61 |
Scorzonera calyculata Boiss. |
1153 |
G.t |
IT |
شنگ اسبی پلوری |
|
62 |
Scorzonera laciniata L. |
1990 |
G.t |
ES , M |
شنگ اسبی پاره پاره |
|
63 |
Scorzonera luristanica Rech.F. |
92 |
G.t |
IT (End) |
شنگ اسبی لرستانی |
|
64 |
Scorzonera ramossisima DC. |
985 |
G.t |
IT |
شنگ اسبی پر شاخه |
|
65 |
Tragopogon bornmuelleri Rech.f. |
6671 |
He |
IT (End) |
شنگ عراقی |
|
66 |
Tragopogon vaginatus M. Ownbey & Rech.f. |
644 |
He |
IT |
شنگ غلافدار |
|
67 |
Tripleurospermum disciforme (Fisch. & C.A.Mey.) Schultz Bip. |
3109 |
He |
IT |
بابونه کاذب |
|
Boraginaceae |
|
|
|
|
|
|
68 |
Anchusa italica Retz. |
365 |
He |
IT , ES |
گاو زبان |
|
69 |
Cerinthe minor L. |
1047 |
He |
ES |
عسلی |
|
70 |
Echium italicum L. |
872 |
He |
IT |
گاو زبان ایتالیایی |
|
71 |
Heterocaryum szovitsianum (Fisch. & C.A.Mey) A.DC. |
7427 |
Th |
IT |
|
|
72 |
Lindelofia kandavanensis Lehm. |
9403 |
He |
ES |
سگ زبانی |
|
73 |
Myosotis lithospermifolia (Willd.) Hornem. |
3987 |
He |
ES |
فراموشم مکن |
|
74 |
Nonnea hypoleia Bornm. |
5375 |
Th |
IT |
چشم گربه ای |
|
75 |
Onosma microcarpum DC. |
224 |
He |
IT |
زنگوله‌ای |
|
76 |
Rindera lanata (Lam.) Bge. |
74 |
He |
IT |
|
|
77 |
Rochelia disperma (L.F.) C.Koch. |
4334 |
Th |
IT |
چنگکی دو دانه ای |
|
78 |
Solenanthus circinnatus Ledeb. |
1761 |
He |
IT |
گل عقربی |
|
Brassicaceae |
|
|
|
|
|
|
79 |
Alyssum linifolium Steph.ex Willd. |
2715 |
Th |
IT, M |
قدومه برگ باریک |
|
80 |
Brossardia papyracae Bioss. * |
1824 |
He |
IT |
|
|
81 |
Capsella bursa-pastoris (L.) Medicus |
5333 |
Th |
IT , ES |
کیسه کشیش |
|
82 |
Cardaria draba (L.) Desv. |
1187 |
He |
COSm |
ازمک |
|
83 |
Clastopus vestitus Bge .ex Boiss. |
409 |
He |
IT (End) |
|
|
84 |
Coluteocarpus vesicaria (L.) Holmboe |
2615 |
He |
IT |
دغدغکی |
|
85 |
Descurainia Sophia (L.) Schur. |
639 |
Th |
IT, M, ES |
خاکشیر ایرانی |
|
86 |
Hesperis kurdica Dvorak et Hadac |
735 |
He |
IT |
شب بوی ایرانی کردی |
|
87 |
Isatis cappadocica Desv. subsp. cappadocica |
464 |
He |
IT |
وسمه |
|
88 |
Isatis kotschyana Boiss. & Hohen. |
419 |
He |
IT |
وسمه دماوندی |
|
89 |
Neslia apiculata Fisch. ex Mey. |
552 |
Th |
IT |
آجیل مزرعه |
|
90 |
Stroganowia persica Busch * |
1310 |
He |
IT (End) |
ترتیزک کوهی |
|
Campanulaceae |
|
|
|
|
|
|
91 |
Asyneuma amplexicaule ssp aucheri (Willd.) Hand. |
642 |
He |
IT |
گل چاک ساقه آغوش |
|
92 |
Asyneuma cichoriiforme (Boiss.) Bornm. |
899 |
He |
M |
گل چاک کاسنی شکل |
|
93 |
Asyneuma persicum (DC)Bornm |
729 |
He |
IT |
گل چاک |
|
94 |
Campanula cecilii Rech.f. & Schiman-Czeika |
536 |
Th |
IT |
گل استکانی بلوطستانی |
|
95 |
Campanula involucrate Auch.ex DC. |
885 |
He |
IT |
گل استکانی برگه دار |
|
|
Caryophyllaceae |
|
|
|
|
|
96 |
Acanthophyllum microcephalum Boiss. |
191 |
Ch |
IT |
چوبک ایرانی |
|
97 |
Cerastium dichotomum L. |
139 |
Th |
IT, M |
دانه مرغ دو شانه ای |
|
98 |
Cerastium inflatum Link ex Desf. |
141 |
Th |
IT, M, ES |
دانه مرغ متورم |
|
99 |
Dianthus orientalis Adams. |
353 |
Ch |
IT |
میخک شرقی گل درشت |
|
100 |
Gypsophila bicolor (Freyn& Sint.) Grossh. |
1276 |
Th |
IT |
گچ دوست دورنگ |
|
101 |
Gypsophila caricifolia Boiss. * |
1282 |
Th |
IT (End) |
گچ دوست برگ جگنی |
|
102 |
Silene ampullata Boiss. |
15 |
He |
IT |
سیلن حبابی |
|
103 |
Silene chlorifolia Sm. |
436 |
He |
IT |
سیلن برگ سبز |
|
104 |
Silene commelinifolia Boiss. |
1243 |
He |
IT |
سیلن دربندی |
|
105 |
Silene conoidea L. |
538 |
Th |
IT, M |
سیلن |
|
106 |
Stellaria media (L.) Cyr. |
1246 |
Th |
COSm |
دانه قناری |
|
107 |
Vaccaria pyramidata Medicus |
512 |
Th |
IT |
جغجغک |
|
Chenopodiaceae |
|
|
|
|
|
|
108 |
Chenopodium album L. |
1334 |
Th |
IT , ES |
سلمک |
|
Cistaceae |
|
|
|
|
|
|
109 |
Helianthemum ledifolium (L.) Miller |
5583 |
Th |
IT, M |
گل آفتابی اروپایی |
|
Crassulaceae |
|
|
|
|
|
|
110 |
Rosularia sempervivum (M.B.) Berger |
4523 |
He |
IT |
ناز طوقه ای دائمی |
|
Cyperaceae |
|
|
|
|
|
|
111 |
Carex stenophylla Wahlenb. |
2731 |
He |
COSm |
جگن |
|
Dipsacaceae |
|
|
|
|
|
|
112 |
Cephalaria microcephala Boiss. |
2695 |
He |
IT |
سردار سرکوچک |
|
113 |
Cephalaria syriaca (L.) Roemer & Schultes |
1197 |
Th |
M |
سردار سر شکافته |
|
114 |
Pterocephalus canus Coult.ex DC. |
435 |
He |
IT, M |
سربال |
|
115 |
Scabiosa macrochaete Boiss.& Hausskn. * |
240 |
Th |
IT (End) |
طوسک کردستانی |
|
Euphorbiaceae |
|
|
|
|
|
|
116 |
Euphorbia aleppica L. |
4088 |
Th |
IT, M |
فرفیون سوری |
|
117 |
Euphorbia denticulate Lam. |
1006 |
He |
IT |
فرفیون دندانه دار |
|
118 |
Euphorbia macroclada Boiss. |
882 |
He |
IT |
فرفیون شاخه ضخیم |
|
119 |
Euphorbia orientalis L. |
9923 |
He |
IT |
فرفیون شرقی |
|
Fumariaceae |
|
|
|
|
|
|
120 |
Corydalis verticillaris DC. ssp verticillaris |
441 |
G.b |
IT (End) |
بهارک فراهم گل درشت |
|
121 |
Fumaria vailantii Ioisel. |
1071 |
Th |
IT (End) |
شاه تره ایرانی |
|
Geraniaceae |
|
|
|
|
|
|
122 |
Biebersteinia multifida DC. |
339 |
G.t |
IT |
آدمک |
|
123 |
Geranium tuberosum L. |
1038 |
G.t |
IT |
سوزن چوپان غده‌دار |
|
Hypericaceae |
|
|
|
|
|
|
124 |
Hypericum scabrum L. |
50 |
He |
IT |
گل راعی دیهیمی |
|
Iridaceae |
|
|
|
|
|
|
125 |
Gladiolus italicus Miller |
630 |
G.b |
IT, M, ES |
گلایول |
|
126 |
Gladiolus kotschyanus Boiss. |
2332 |
G.b |
IT |
گلایول |
|
127 |
Iris aucheri (Baker) Sealy |
3185 |
G.b |
IT |
زنبق |
|
128 |
Iris hymenospatha ssp leptoneura Mathew & Wendelbo * |
5845 |
G.b |
IT (End) |
زنبق |
|
129 |
Iris iberica ssp lycotis (Woron.) Takht. * |
1237 |
G.b |
IT (End) |
زنبق |
|
130 |
Iris reticulata Bieb. * |
2671 |
G.b |
IT (End) |
زنبق |
|
Ixioliraceae |
|
|
|
|
|
|
131 |
Ixiolirion tataricum (Pall.) Herb. |
160 |
G.b |
IT |
خیارک |
|
Juncaceae |
|
|
|
|
|
|
132 |
Juncus articulatus L. |
651 |
He |
ES |
سازو |
|
133 |
Juncus inflexus L. |
2711 |
He |
IT , ES |
سازوی شلاقی |
|
Lamiaceae |
|
|
|
|
|
|
134 |
Eremostachys laevigata Bunge |
24 |
He |
IT |
سنبل بیابانی پاره برگ |
|
135 |
Lagochilus aucheri Boiss. * |
1230 |
Ch |
IT (End) |
لب خرگوشی |
|
136 |
Lallemantia iberica (Stev.) Fisch. & C.A.Mey. |
217 |
Th |
IT |
زرده چمن |
|
137 |
Lamium amplexicaule L. |
178 |
Th |
ES |
گزنه سای ساقه آغوش |
|
138 |
Marrubium vulgare L. |
422 |
He |
IT , ES |
فراسیون |
|
139 |
Mentha longifolia (L.) Hudson |
45 |
G.r |
IT , ES |
پونه |
|
140 |
Nepeta heliotropifolia Lam. |
1292 |
He |
IT |
پونه‌سای خوشرنگ |
|
141 |
Phlomis caucasica Rech.f. |
3269 |
He |
IT |
گوش بره |
|
142 |
Phlomis lanceolata Boiss. & Hohen. |
205 |
He |
IT |
گوش بره |
|
143 |
Phlomis olivieri Benth. |
120 |
He |
IT |
گوش بره |
|
144 |
Salvia aristata Aucher ex Benth. * |
72 |
He |
IT (End) |
مریم گلی |
|
145 |
Salvia atorpatana Bunge |
374 |
He |
IT |
مریم گلی |
|
146 |
Salvia hydrangea DC. ex Benth. |
183 |
He |
IT |
مریم گلی |
|
147 |
Salvia multicaulis Vahl |
58 |
He |
IT |
مریم گلی |
|
148 |
Salvia poculata Nab. |
3412 |
He |
IT |
مریم گلی |
|
149 |
Salvia syriaca L. |
241 |
He |
IT |
مریم گلی |
|
150 |
Scutellaria pinnatifida A.Hamilt. |
343 |
He |
IT |
بشقابی سنبله‌ای همدانی |
|
151 |
Stachys inflata Benth. |
208 |
He |
IT |
سنبله ای بادکنکی |
|
152 |
Stachys lavandulifolia Vahl |
291 |
He |
IT |
چای کوهی |
|
153 |
Thymus fallax Fisch. & C.A. Mey. |
2761 |
Ch |
IT |
آویشن آناتولی |
|
154 |
Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. |
29 |
He |
IT (End) |
آویشن |
|
155 |
Ziziphora capitata L. |
3251 |
Th |
IT |
کاکوتی سرسان |
|
156 |
Ziziphora clinopodioides Lam. ssp Kurdica Rech. F. |
397 |
He |
IT (End) |
کاکوتی کوهی |
|
157 |
Ziziphora tenuior L. |
4437 |
Th |
IT |
کاکوتی |
|
Liliaceae |
|
|
|
|
|
|
158 |
Bellevalia glauca (Lindl.) Kunth |
263 |
G.b |
IT |
تمشکین برگ آبی |
|
159 |
Bellevalia longipes Post. |
336 |
G.b |
IT |
تمشکین پابلند |
|
160 |
Colchicum szovitsii Fisch. & C.A.Mey. |
307 |
G.b |
IT |
گل حسرت، سورنجان |
|
161 |
Colchicum varians (Freyn & Bornm.) Czernjak. |
1618 |
G.b |
IT (End) |
گل حسرت |
|
162 |
Eremurus spectabilis M.B. ssp spectabilis |
11 |
G.b |
IT (End) |
سریش تماشایی سفید |
|
163 |
Fritillaria crassifolia Boiss. & Huet |
1345 |
G.b |
IT |
لاله واژگون کردی |
|
164 |
Fritillaria imperialis L. |
913 |
G.b |
IT |
لاله واژگون ایرانی |
|
165 |
Fritillaria persica L. |
891 |
G.b |
IT |
لاله واژگون ایرانی |
|
166 |
Muscari caucasicum (Griseb.) Baker. |
591 |
G.b |
IT |
نوعی کلاغک |
|
167 |
Muscari longipes Boiss. |
5422 |
G.b |
IT |
نوعی کلاغک |
|
168 |
Muscari tenuiflorum Tausch |
2439 |
G.b |
COSm |
نوعی کلاغک |
|
169 |
Ornithogalum persicum Hausskn.ex Bornm. |
522 |
G.b |
IT |
شیر مرغ ایرانی |
|
170 |
Scilla persica Hausskn. |
986 |
G.b |
IT |
نجم آبی |
|
Linaceae |
|
|
|
|
|
|
171 |
Linum album Boiss. |
1496 |
He |
IT (End) |
کتان سفید |
|
Onagraceae |
|
|
|
|
|
|
172 |
Epilobium hirsutum L. |
2709 |
He |
IT, M, ES |
|
|
Orchidaceae |
|
|
|
|
|
|
173 |
Dactylorhiza umbrosa (Kar. & Kir.) Nevski. |
664 |
G.t |
IT |
غده انگشتی سایه پسند |
|
174 |
Orchis palustris Jacq. |
1404 |
G.t |
IT , ES |
ثعلب باتلاقی |
|
Orobanchaceae |
|
|
|
|
|
|
175 |
Anoplon coccinea (M.B) H.Riedl et Schiman-Czeika |
1174 |
G.p |
IT |
خون سیاوش |
|
Papaveraceae |
|
|
|
|
|
|
176 |
Papaver bracteatum Lindl. |
1926 |
He |
IT |
خشخاش کبیر |
|
177 |
Papaver fugax Poir. |
213 |
He |
IT |
خشخاش ریزان |
|
Papilionaceae |
|
|
|
|
|
|
178 |
Astragalus apricus Bunge |
2632 |
He |
IT (End) |
نوعی گون |
|
179 |
Astragalus avicennicus Parsa |
5764 |
He |
IT (End) |
نوعی گون |
|
180 |
Astragalus carduchorum Boiss. |
495 |
Ch |
IT (End) |
نوعی گون |
|
181 |
Astragalus chrysostachys Boiss. |
2486 |
Ch |
IT |
نوعی گون |
|
182 |
Astragalus curvirostris Boiss. |
165 |
Ch |
IT (End) |
نوعی گون |
|
183 |
Astragalus echinops Boiss. |
2430 |
He |
IT |
نوعی گون |
|
184 |
Astragalus geminanus Boiss. & Hausskn. |
3927 |
Ch |
IT (End) |
نوعی گون |
|
185 |
Astragalus macrourus Fischer & C. A. Meyer |
156 |
He |
IT |
نوعی گون |
|
186 |
Astragalus michauxianus Boiss. |
170 |
He |
IT |
نوعی گون |
|
187 |
Astragalus nervestipulus Boiss. |
109 |
Ch |
IT |
نوعی گون |
|
188 |
Astragalus ovinus Boiss. |
2206 |
He |
IT (End) |
نوعی گون |
|
189 |
Astragalus pseudorobustus Podlech &Maassoumi |
77 |
He |
IT (End) |
نوعی گون |
|
190 |
Astragalus tortuosus DC. |
1483 |
He |
IT |
نوعی گون |
|
191 |
Astragalus verus Olivier-Voy. |
56 |
Ch |
IT (End) |
نوعی گون |
|
192 |
Cicer anatolicum Alef. |
404 |
He |
IT |
نخود آناتولی |
|
193 |
Coronilla varia L. |
21 |
Ch |
M |
یونجه باغی |
|
194 |
Lathyrus boissieri Sirj |
112 |
He |
IT |
خلر زاگرسی |
|
195 |
Lathyrus chloranthus Boiss. * |
1691 |
He |
IT |
خلر برگ درشت |
|
196 |
Lotus corniculatus L. |
931 |
He |
COSm |
یونجه پاکلاغی |
|
197 |
Lotus gebelia Vent. |
53 |
He |
IT |
آهو ماش |
|
198 |
Medicago radiate L. |
386 |
Th |
IT |
یونجه هلالی |
|
199 |
Medicago sativa L. |
103 |
He |
COSm |
یونجه |
|
200 |
Melilotus albus Desr. |
3558 |
He |
IT, M, ES |
شاه افسر سفید |
|
201 |
Onobrychis major (Boiss.) Hand-Mzt. |
2498 |
He |
IT |
اسپرس |
|
202 |
Ononis spinosa L. |
1354 |
He |
IT |
خار خر |
|
203 |
Oxytropis kotschyana Boiss. & Hohen. * |
1560 |
He |
IT (End) |
گون آسای دماوندی |
|
204 |
Trifolium angustifolium M.B. |
1821 |
Th |
M |
شبدر برگ باریک |
|
205 |
Trifolium campestre Schreb. |
571 |
Th |
M |
شبدر زرد |
|
206 |
Trifolium repens L. |
5885 |
He |
IT |
شبدر سفید |
|
207 |
Vicia variabilis Freyn & Sint. |
196 |
Th |
IT , ES |
ماشک متنوع |
|
Plantaginaceae |
|
|
|
|
|
|
208 |
Plantago lanceolata L. |
892 |
He |
COSm |
بارهنگ سرنیزه‌ای |
|
Plumbaginaceae |
|
|
|
|
|
|
209 |
Acantholimon bromifolium Boiss. ssp lolioides Rech. F. & Schiman- Czeika * |
5392 |
Ch |
IT (End) |
کلاه میرحسن کرمانشاهی |
|
210 |
Acantholimon latifolium Boiss. |
1677 |
Ch |
IT |
کلاه میرحسن برگ پهن |
|
211 |
Acantholimon olivieri (Jaub. & Spach) Boiss. * |
124 |
Ch |
IT (End) |
کلاه میرحسن همدانی |
|
Poaceae |
|
|
|
|
|
|
212 |
Aegilops umbellulata Zhuk. |
3700 |
Th |
IT |
گندم نیا |
|
213 |
Agropyron elongatiforme Drobov |
1721 |
He |
IT |
چمن گندمی بلند |
|
214 |
Arrhenatherum elatius Beauv |
6729 |
G.b |
M |
یولافک |
|
215 |
Bromus danthoniae Thin. |
515 |
Th |
IT |
جارو علفی هرز |
|
216 |
Bromus sterilis L. |
12 |
Th |
IT, M |
علف پشمکی عقیم |
|
217 |
Bromus tectorum L. |
41 |
Th |
COSm |
علف بام |
|
218 |
Bromus tomentellus Boiss. |
43 |
He |
IT |
جارو علفی |
|
219 |
Cynodon dactylon (L.) Pers. |
48 |
G.r |
M |
مرغ |
|
220 |
Dactylis glomerata L. |
30 |
He |
IT, M, ES |
علف باغ |
|
221 |
Elymus hispidus (Opiz) Melderis |
85 |
He |
IT |
چاودار وحشی |
|
222 |
Eremopoa persica (Thin.) Roshev. |
514 |
Th |
IT |
گندم پوچو |
|
223 |
Festuca ovina L. |
18 |
He |
IT, M, ES |
علف بره |
|
224 |
Heteranthelium piliferum (Banks & Soland.) Hochst. |
27 |
Th |
IT |
دگر گل گندمی |
|
225 |
Hordeum bulbosum L. |
471 |
G.b |
IT, M |
جوپیاز دار |
|
226 |
Hordeum glaucum Steud. |
961 |
Th |
IT, M |
جو هرز |
|
227 |
Hordeum violaceum Bioss. & Huet. |
2889 |
He |
IT |
جو بنفش |
|
228 |
Melica persica Kuntn. |
265 |
He |
IT, M |
ملیکا |
|
229 |
Poa bulbosa L. |
579 |
G.b |
IT, M, ES |
چمن پیازک‌دار |
|
230 |
Poa pratensis L. |
276 |
He |
IT, M, ES |
چمن مرتعی |
|
231 |
Psathyrostachys fragilis (Boiss.) Nevski |
953 |
He |
IT |
چمن جو |
|
232 |
Secale montanum Guss. |
9874 |
He |
IT, M, ES |
چاودار کوهی |
|
233 |
Stipa parviflora Desf. |
2727 |
He |
IT, M |
استپی کم گل |
|
234 |
Taeniatherum crinitum (Schreb.) Nevski |
35 |
Th |
IT |
گیسو چمن |
|
235 |
Trisetum flavescens (L.) P.Beauv |
247 |
He |
IT , ES |
شبه یولاف طلایی |
|
236 |
Zingeria trichopoda (Boiss.) P. Smirn. |
420 |
Th |
IT |
موئین چمن |
|
Polygonaceae |
|
|
|
|
|
|
237 |
Polygonum alpestre C.A.Mey. |
228 |
He |
IT |
هفت بند کوهستانی |
|
238 |
Rheum ribes L. |
459 |
G.r |
IT |
ریواس |
|
239 |
Rumex acetosa L. |
1419 |
He |
ES |
ترشک باغی |
|
240 |
Rumex conglomeratus Murr. |
869 |
He |
IT, M, ES |
ترشک خوشه ای |
|
241 |
Rumex scutatus L. |
3194 |
He |
IT , ES |
ترشک واریزه‌ای |
|
242 |
Rumex tuberosus L. |
675 |
G.t |
IT, M |
ترشک غده دار |
|
Ranunculaceae |
|
|
|
|
|
|
243 |
Ceratocephalus falcatus (L.) Pers. |
9393 |
Th |
IT, M |
گل آفتاب رو |
|
244 |
Delphinium lanigerum Boiss &Hohen. * |
3298 |
He |
IT (End) |
زبان در قفای پشمالو |
|
245 |
Ficaria kochii Ledeb. |
1082 |
G.t |
IT |
فیکاریا |
|
246 |
Ranunculus arvensis L. |
638 |
Th |
IT, M, ES |
آلاله صحرایی |
|
247 |
Ranunculus aucheri Boiss. |
7673 |
G.t |
IT |
آلاله |
|
248 |
Ranunculus grandiflorus L. |
3097 |
G.t |
ES |
آلاله |
|
249 |
Ranunculus repens L. |
167 |
G.t |
IT, M, ES |
آلاله |
|
250 |
Ranunculus sericeus Banks &Soland. |
1415 |
Th |
IT |
آلاله کندوانی |
|
251 |
Thalictrum minus L. |
3562 |
He |
IT , ES |
برگ سدابی |
|
Rosaceae |
|
|
|
|
|
|
252 |
Amygdalus haussknechtii (C.K. Schneider) |
327 |
Ph |
IT (End) |
بادام زاگرسی |
|
253 |
Cerasus microcarpa (C.A.Mey.) Boiss. |
198 |
Ch |
IT |
آلبالوی دانه ریز |
|
254 |
Sanguisorba minor Scop. |
37 |
He |
IT, M, ES |
توت روباهی |
|
Rubiaceae |
|
|
|
|
|
|
255 |
Asperula arvensis L. |
942 |
Th |
IT, M |
زبرینه رایج |
|
256 |
Callipeltis cucullaria (L.) Stev. |
3453 |
He |
IT |
زیبا سپر |
|
257 |
Cruciata taurica (Pallas ex Willd.) Ehrend. |
719 |
He |
IT |
صلیبی کوهستانی |
|
258 |
Galium verum L. |
47 |
Th |
ES |
شیر پنیر |
|
Scrophulariaceae |
|
|
|
|
|
|
259 |
Bungea Thifida C.A.Mey. |
76 |
He |
IT |
|
|
260 |
Pedicularis sibthorpii Boiss. |
2491 |
He |
IT |
سنبل باتلاقی تیز دندان |
|
261 |
Rhynchocorys elephas ssp carduchorum (L.) Griseb |
1659 |
He |
IT |
سر فیلی |
|
262 |
Rhynchocorys kurdica Nab. |
1212 |
He |
IT |
سر فیلی کردی |
|
263 |
Scrophularia nervosa Benth. |
1277 |
He |
IT (End) |
گل میمونی رگه دار شیرازی |
|
264 |
Scrophularia striata Boiss. |
900 |
He |
IT |
گل میمونی شیار دار |
|
265 |
Scrophularia variegata ssp variegate M.B. |
7730 |
He |
IT |
گل میمونی رنگارنگ صخره رو |
|
266 |
Verbascum agrimoniifolium (C.Koch) Hub.-Mor |
1378 |
He |
IT |
گل ماهور غافثی |
|
267 |
Verbascum phoenicum L. |
2314 |
He |
ES |
گل ماهور ارغوانی |
|
268 |
Verbascum pseudo-digitalis Nab. |
631 |
He |
IT (End) |
گل ماهور گل انگشتانه ای |
|
269 |
Veronica anagalis- aquatica L. |
28 |
Th |
ES |
سیزاب |
|
270 |
Veronica kurdica Benth. |
1321 |
He |
IT |
سیزاب کردی |
|
Solanaceae |
|
|
|
|
|
|
271 |
Hyoscyamus kurdicus Bornm. |
258 |
He |
IT , ES |
بذرالبنج |
|
Urticaceae |
|
|
|
|
|
|
272 |
Urtica dioica L. |
83 |
He |
IT, M |
گزنه دو پایه |
|
Valerianaceae |
|
|
|
|
|
|
273 |
Valeriana alliariifolia Adams |
384 |
He |
IT (End) |
والرین علف سیری |
|
274 |
Valeriana sisymbriifolia Vahl |
731 |
He |
IT |
والرین کوهستانی |
|
275 |
Valerianella vesicaria (L.) Moench |
510 |
Th |
IT , ES |
سمنه |
شکل 3 - نمودار فراوانی اشکال زیستی مشاهده شده در منطقه
طبقه بندی گیاهان در شکل های زیستی مختلف به روش رانکایر نشان می دهد گیاهان همی کریپتوفیت (He) با 09/57 درصد (157 گونه)، گیاهان تروفیت (Th) با 20 درصد (55 گونه) و گیاهان ژئوفیت پیازدار (G.b) با 18/10 درصد (28 گونه) فراوان ترین اشکال زیستی منطقه را تشکیل میدهند (شکل 3).
شکل 4- نمودار فراوانی پراکنش جغرافیایی گیاهان شناسایی شده در منطقه مورد مطالعه.
پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان دهنده این است که عناصر متعلق به ناحیه ایران - تورانی(IT) با اختصاص 72 درصد (198 گونه) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است در حالیکه گونه هایی که متعلق به سه ناحیه ایران - تورانی، مدیترانهای و اروپا- سیبری( ES، M و IT ) هستند، 18/6 درصد، گیاهان متعلق به دو منطقه ایران و تورانی و اروپا- سیبری IT) و (ES 45/5 درصد، گیاهان متعلق به دو ناحیه ایران – تورانی و مدیترانهای IT) و(M 45/5 درصد، گیاهان متعلق به منطقه اروپا- سیبری (ES) 63/3 درصد، گیاهان جهان وطن (COSm) 9/2 درصد و گیاهان متعلق به دو منطقه مدیترانهای و اروپا- سیبری ES) و (M81/1 درصد را به خود اختصاص داده اند (شکل 4). از گونه های دیده شده در منطقه، 45/17 درصد (48 گونه) انحصاری ایران هستند.
بحث و نتیجهگیری
منطقه مورد مطالعه جزء ناحیه رویشی ایران - تورانی بوده که 72% گونه های شناسایی شده در این تحقیق به ناحیه ایران وتورانی تعلق دارد. وجود تعداد 275 گونه گیاهی نشانی از غنای گونهای بالا در منطقه میباشد. زهری (1974) مناطق مهم ایران از لحاظ غنای فلورستیک و درصد گونههای انحصاری و نادر را رشته کوههای البرز و زاگرس و برخی کوههای دیگر میداند (25). منطقه مورد مطالعه که بخشی از رشته کوههای زاگرس است را میتوان جزء مناطق با اهمیت دانست، زیرا در برگیرنده درصد بالایی از گونههای انحصاری و کمیاب بوده به طوری که 45/17 درصد (48 گونه) از مجموع 275 گونه شناسایی شده جزء گونههای انحصاری و 09/9 درصد (25 گونه) جزء گونههای کمیاب میباشند.
طبق نظر Archibold (1955) فراوانی گیاهان همیکریپتوفیت در یک ناحیه نشان دهنده اقلیم کوهستانی سرد است (19). بنابراین میتوان فراوانی گیاهان همیکریپتوفیت در منطقه مورد مطالعه را تحت تأثیر این اقلیم دانست. این نتایج با نتایج آتشگاهی و همکاران (1388) مطابقت دارد. با این وجود در منطقه مورد مطالعه تروفیتها از لحاظ فراوانی در رتبه دوم قرار گرفتهاند؛ حضور فراوان تروفیتها را میتوان به تخریبهای صورت گرفته در منطقه نسبت داد چرا که حضور زیاد دام (چرای مفرط) و رعایت نکردن فصل چرا باعث تخریب و تغییر ترکیب گونههای گیاهی شده است. خشکسالیهای چند سال اخیر مزید بر علت است. کاظمیان و همکاران (1383) نیز در مطالعه خود، حضور تروفیتها را نتیجه تخریبهای صورت گرفته و خشکسالی دانسته است. همچنین حضور زیاد خانواده Asteraceae منعکس کننده وجود تخریب و فشار بر اکوسیستم است که با نتایج دولتخواهی و همکاران (1389) مطابقت دارد.
از بین جنسهای شناسایی شده در منطقه، جنس Astragalus با 14 گونه دارای بیشترین درصد حضور است. حضور جنس Astragalus با اشکال زیستی کاموفیت و همیکریپتوفیت نشان دهنده شرایط مرتفع سرد و نیمه خشک در منطقه است. صفیخانی (1385) نیز در مطالعه خود به چنین نتیجهای رسیده است. همچنین میتوان علت حضور زیاد جنس Astragalus را سازش آن با مناطق کوهستانی دانست (12).
(علمی)', './data/plant/coversheet/831403594233.jpg'))
دوره 26، شماره 4 - شماره پیاپی 4
اسفند 1392صفحه 510-525
- تاریخ دریافت: 11 آذر 1388
- تاریخ بازنگری: 03 تیر 1390
- تاریخ پذیرش: 12 مرداد 1390