مقاله پژوهشی
فاطمه خوش اقبال قرابایی؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ شکوفه انتشاری؛ سید جواد داورپناه
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 فروردین 1399
چکیده
خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی است که رشد، نمو و فرآیندهای بیوشیمیایی گیاه مانند تولید متابولیت های ثانویه و ترکیبات شیمیایی معطر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زوفا یکی از گیاهان معطر و دارویی مهم است که علاوه بر دارا بودن خواص دارویی، به عنوان طعم دهنده و چاشنی در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش کمبود ...
بیشتر
خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی است که رشد، نمو و فرآیندهای بیوشیمیایی گیاه مانند تولید متابولیت های ثانویه و ترکیبات شیمیایی معطر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زوفا یکی از گیاهان معطر و دارویی مهم است که علاوه بر دارا بودن خواص دارویی، به عنوان طعم دهنده و چاشنی در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر کمیت و کیفیت ترکیبات شیمیایی اسانس زوفا به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد شهر کرد در سال 1396 اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری نرمال(شاهد)، تنش خشکی ملایم(60%) و تنش خشکی شدید (30% ظرفیت زراعی) بود. اسانس گیری از اندامهای هوایی زوفا به روش تقطیر با آب انجام گرفت و ترکیب های تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه GC/MS شناسایی شد. در کل 33 ترکیب از اسانس زوفا شناسایی شد که نمایانگر 95 – 89 درصد از ترکیب اسانس می‌باشد. در هر سه سطح آبیاری ترکیبات غالب اسانس، سیس پینوکامفن(65/45- 93/37 درصد) و بتا پینن(33/17- 88/11 درصد) بود. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد که تنش ملایم و شدید خشکی بر درصد اسانس زوفا تاثیر قابل توجهی نداشت، ولی بر درصد اجزای تشکیل دهنده آن موثر بود. درصد اجزای تشکیل دهنده اسانس در هر دو سطح تنش خشکی نسبت به شاهد افرایش پیدا کرد و در تنش خشکی ملایم بیشتر بود. به نظر میرسد که با تنش خشکی ملایم میتوان هم مواد موثره زوفا را بالا برد و هم در مصرف آب صرفه جویی نمود.
مقاله پژوهشی
منابع طبیعی
محمدامین سلطانی پور؛ فاطمه سفیدکن
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
مورخوش گونه اندمیک و انحصاری استان هرمزگان است که از زمان های قدیم به صورت سنتی در درمان ناراحتی هایی چون اسهال، نفخ، دل درد، ترشی و سوزش معده، سردرد، سرماخوردگی، التیام زخم و بعنوان خنکی مصرف می شود. به منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس گونه Z. majdae در مزرعه و رویشگاه، این گونه در دو منطقه حاجی آباد و سرچاهان استان هرمزگان کاشته شد. ...
بیشتر
مورخوش گونه اندمیک و انحصاری استان هرمزگان است که از زمان های قدیم به صورت سنتی در درمان ناراحتی هایی چون اسهال، نفخ، دل درد، ترشی و سوزش معده، سردرد، سرماخوردگی، التیام زخم و بعنوان خنکی مصرف می شود. به منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس گونه Z. majdae در مزرعه و رویشگاه، این گونه در دو منطقه حاجی آباد و سرچاهان استان هرمزگان کاشته شد. در سال سوم سرشاخه های گلدار گیاه از مزارع حاجی آباد و سرچاهان و همزمان از ارتفاعات850 متر رشته کوه گنو جمع آوری شدند. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاهان مربوط به رویشگاه و دو منطقه کشت به وسیله دستگاه های GC و GC/MS صورت پذیرفت. تعداد ترکیب های در مزارع حاجی اباد، سرچاهان و رویشگاه کوه گنو به ترتیب 17، 22 و 14 بود. لینالول (1/55 %)، کامفور (2/26 %)، لیمونن (4/3 %)، کامفن (6/2 %) و برنئول (7/1%) عمده ترین ترکیب های موجود در Z. majdae در رویشگاه بودند. لینالول (4/60%)، کامفور (5/26%)، ژرانیول (1/2%)، برنئول (1/2%) و لیمونن (3/1%) عمده ترین ترکیب های موجود در Z. majdae در مزرعه سرچاهان بودند. لینالول (59%)، کامفور (7/23%)، لیمونن (5/4%)، برنئول (7/2%) و کامفن (7/2%) عمده ترین ترکیب های موجود در Z. majdae در مزرعه حاجی آباد بودند. با توجه به بهبود شرایط رویشی گونه در مزرعه از نظر خاک، آبیاری و مراقبت که بالابودن میزان اسانس، تعداد و درصد ترکیبها را بهمراه داشت برنامه ریزی برای کاشت گونه در مزرعه توصیه می شود.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
قادر حبیبی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
در این پژوهش، تأثیر اعمال تنش آبی 25 روزه بر خصوصیات فیزیولوژیکی برگهای بهاره و زمستانه گیاه یاس (Jasminum fruticans L.) مورد مطالعه قرار گرفت. در فصل بهار، سنجش پارامترهای مربوط به رنگیزههای فتوسنتزی و متابولیسم فنلی، تفاوتهای آشکاری را بین برگهای زمستانه و بهاره مشخص کرد. مقادیر کلروفیل b، کاروتنوئید، فنل کل، فلاونوئید و محتوی نسبی آب (RWC) و ...
بیشتر
در این پژوهش، تأثیر اعمال تنش آبی 25 روزه بر خصوصیات فیزیولوژیکی برگهای بهاره و زمستانه گیاه یاس (Jasminum fruticans L.) مورد مطالعه قرار گرفت. در فصل بهار، سنجش پارامترهای مربوط به رنگیزههای فتوسنتزی و متابولیسم فنلی، تفاوتهای آشکاری را بین برگهای زمستانه و بهاره مشخص کرد. مقادیر کلروفیل b، کاروتنوئید، فنل کل، فلاونوئید و محتوی نسبی آب (RWC) و همچنین فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در برگهای زمستانه نسبت به برگهای بهاره افزایش معنی دار نشان دادند و توانایی برگهای زمستانه جهت فروکش غیرفتوشیمیایی انرژی نوری در فتوسیستمها را بالا بردند. اگر چه خشکی تغییر معنی داری در پارامترهای فوق ایجاد نکرد. خشکی باعث افزایش متابولیتهای اکسیدان شامل مالون دی آلدئید (MDA) و پراکسید هیدروژن (H2O2) و همچنین فعالیت آنزیم پراکسیداز (POD) در برگهای بهاره شد. پارامتر بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) از شرایط خشکی متأثر نشد ولی پارامتر شاخص کارآیی فتوسیستم (PIabs) در برگهای بهاره در پاسخ به خشکی کاهش یافت. همچنین تغییرات منحنی فلورسانس کلروفیل (OJIP) در برگهای زمستانه متفاوت از برگ های بهاره بود. بنابراین به نظر میرسد که دستگاه فتوسنتزی برگهای زمستانه نسبت به برگهای بهاره در پاسخ به خشکی مناسب عمل کرد و دلیل عدم کاهش PIabs در برگهای زمستانه در پاسخ به خشکی با نقش کاروتنوئیدها و فنلها (به عنوان جاذب های نوری) در حفاظت فتوسیستمها مرتبط بود.
مقاله پژوهشی
بیوتکنولوژی
بهمن حسینی؛ مدینه خظرلو؛ جعفر امیری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
بذرالبنج مشبک گیاهی علفی، دوساله و متعلق به تیره سیب‌زمینی سانان می‌باشد و به‌دلیل تولید آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و آسکوپولامین به‌طور گسترده‌ای در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پژوهش حاضر، به‌منظور افزایش تولید آلکالوئیدهای تروپانی، کشت ریشه موئین مشتق شده از ریزنمونه برگهای لپه‌ای تراریخت شده با سویه‌ی ...
بیشتر
بذرالبنج مشبک گیاهی علفی، دوساله و متعلق به تیره سیب‌زمینی سانان می‌باشد و به‌دلیل تولید آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و آسکوپولامین به‌طور گسترده‌ای در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پژوهش حاضر، به‌منظور افزایش تولید آلکالوئیدهای تروپانی، کشت ریشه موئین مشتق شده از ریزنمونه برگهای لپه‌ای تراریخت شده با سویه‌ی A7 Agrobacterium rhizogenes، توسط نسبت‌های مختلف نیترات به آمونیوم تحریک گردیدند. تاثیر نسبت‌های مختلف نیترات به آمونیوم (1/5 : 9/9، 25/10 : 75/19، (شاهد) 5/20 : 5/39، 41 : 79 و 82 : 158 میلی‌مولار) در دو تیمار زمانی (24 و 48 ساعت) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مقایسه میانگین، بیشترین محتوای هیوسیامین و آسکوپولامین (5/1 و 17/1 برابر بیشتر از شاهد)، به ترتیب در تیمار نسبت 1/5 : 9/9 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم به-مدت 24 ساعت مشاهده گردید. همچنین، بیشترین فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی کاتالاز (612/35 میکرومول بر دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین)، 24 ساعت پس از تیمار با نسبت 82 : 158 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم، پراکسیداز ( 373/64 میکرومول بر دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین)، 48 ساعت پس از تیمار با نسبت 82 : 158 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم و آسکوربات پراکسیداز (16/156 میکرومول بر دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین)، 48 ساعت پس از تیمار با نسبت 25/10 : 75/19 میلی‌مولار نیترات به آمونیوم به دست آمد. با توجه به این نتایج، محرک نیترات به آمونیوم می‌تواند در بیوتکنولوژی گیاهی به عنوان محرک مؤثر جهت تولید متابولیتهای ثانوی گیاهی از جمله آلکالوئیدهای تروپانی مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
عاطفه بنی شریف؛ ریحانه عموآقایی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
اخیرا پیشتیمار دانه‌ها با لیزر هلیوم – نئون به عنوان یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های تقویت جوانه‌زنی دانه ، رشد دانه‌رست و افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌ها، علاقه جامعه علمی را به خود جلب کرده است. در این مطالعه، اثر لیزر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاه خارمریم (Silybum marianum L.) در شرایط نرمال و تحت تنش سرب بررسی گردید. ابتدا اثر غلظت‌های ...
بیشتر
اخیرا پیشتیمار دانه‌ها با لیزر هلیوم – نئون به عنوان یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های تقویت جوانه‌زنی دانه ، رشد دانه‌رست و افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌ها، علاقه جامعه علمی را به خود جلب کرده است. در این مطالعه، اثر لیزر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاه خارمریم (Silybum marianum L.) در شرایط نرمال و تحت تنش سرب بررسی گردید. ابتدا اثر غلظت‌های مختلف نیترات سرب (0، 125، 250، 500 و 1000 ppm ) بر جوانه‌زنی نسبی، شاخص مقاومت ریشه و شاخص تحمل جوانه‌زنی دانه‌های خارمریم در یک آزمایش با طرح کاملا تصادفی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که ppm 125 نیترات سرب، اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی دانه و رشد ریشه نداشت، اما غلظت‌های بالاتر پارامترهای فوق الذکر را کاهش داد. دومین آزمایش، اثر لیزر هلیوم – نئون با توان‌های مختلف ( 5، 10 و 15 میلی‌وات) و مدت زمان‌های متفاوت ( 0، 5، 10، 20 و 40 دقیقه) بر جوانه‌زنی بذر در یک آزمایش فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی، بیشترین سرعت جوانه‌زنی، انرژی جوانه‌زنی، طول دانه‌رست و بنیه طولی را با تابش 10 میلی‌وات به مدت 20 دقیقه نشان داد. در سومین آزمایش، اثر متقابل مدت تابش لیزر هلیوم – نئون با توان 10 میلی‌وات (0، 20 و 40 دقیقه) و غلظت‌های نیترات سرب (0، 250 و 500 ppm) در یک آزمایش فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی نشان داد، لیزر هلیوم – نئون با یک الگوی وابسته به دوز، جوانه‌زنی بذر، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و رشد دانه‌رست را در هر دو شرایط با و بدون تنش سرب بهبود بخشید.
مقاله پژوهشی
تاکسونومی
مرضیه بستوه فیل‌آبادی؛ مهدی یوسفی؛ سید عباس میرجلیلی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
کوه چوبین با مساحت حدود 1232 هکتار، در موقعیت بین´30 ◦32 تا ´33 ◦32 عرض شمالی و ´50 ◦50 تا ´53 ◦50 طول شرقی، در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. بیشترین و کمترین ارتفاع این منطقه به ترتیب 2104 و 3335 متر بالاتر از سطح دریا است. اقلیم منطقه نیمه مرطوب سرد و بارندگی سالیانه آن حدود 516 میلیمتر است. هدف این پژوهش بررسی فلور، اشکال زیستی، ...
بیشتر
کوه چوبین با مساحت حدود 1232 هکتار، در موقعیت بین´30 ◦32 تا ´33 ◦32 عرض شمالی و ´50 ◦50 تا ´53 ◦50 طول شرقی، در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. بیشترین و کمترین ارتفاع این منطقه به ترتیب 2104 و 3335 متر بالاتر از سطح دریا است. اقلیم منطقه نیمه مرطوب سرد و بارندگی سالیانه آن حدود 516 میلیمتر است. هدف این پژوهش بررسی فلور، اشکال زیستی، پراکنش جغرافیایی (کورولوژی) و گونه‌های دارویی این منطقه بود. نتایج نشان داد که 230 گونه گیاهی متعلق به 148 سرده و 38 تیره در این ناحیه کوهستانی می‌روید. بزرگترین تیره Asteraceae (با 31 گونه و 21 سرده)، Fabaceae (با 26 گونه و 17 سرده)، Brassicaceae (با 25 گونه و 17 سرده)، Lamiaceae (با 21 گونه و 12 سرده) و Ranunculaceae (با 10 گونه و 6 سرده) بزرگترین تیره‌ها و Euphorbia (با 10 گونه)، Centaurea (با 6 گونه)، Astragalus (با 6 گونه) و Ranunculus (با 5 گونه) بزرگترین سرده‌ها در این منطقه هستند. اشکال زیستی منطقه شامل 41 درصد همی‌کریپتوفیت، 37 درصد تروفیت، 15 درصد کریپتوفیت، 5 درصد کامفیت و 2 درصد فانروفیت است. پراکنش جغرافیایی گونه ها نشان داد 5/66 درصد گونه ها عناصر ایران-تورانی هستند که 25 گونه انحصاری (اندمیک) فلور ایران می‌باشند. علاوه بر این، تعداد 57 گونه دارویی (متعلق به 45 سرده و 21 تیره)، 27 گونه کوهسری و 18 گونه ارتفاع پسندی در این منطقه یافت می‌شود.
مقاله پژوهشی
بیوشیمی
محمد علی زارعی؛ مرتضی صادقی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو ناشی از آنها باعث ایجاد اختلالات وسیعی در بدن می‌شوند. یکی از راهکارها برای از بین بردن رادیکال‌های آزاد و پیشگیری از عوارض آنها، استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی می‌باشد. گیاهان حاوی مقدار فنول و فلاونوئید قابل توجهی هستند که در تمام قسمت‌های گیاهان پراکنده شده‌اند و به گیاهان خاصیت آنتی‌اکسیدانی ...
بیشتر
رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو ناشی از آنها باعث ایجاد اختلالات وسیعی در بدن می‌شوند. یکی از راهکارها برای از بین بردن رادیکال‌های آزاد و پیشگیری از عوارض آنها، استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی می‌باشد. گیاهان حاوی مقدار فنول و فلاونوئید قابل توجهی هستند که در تمام قسمت‌های گیاهان پراکنده شده‌اند و به گیاهان خاصیت آنتی‌اکسیدانی می‌دهند. هرچند که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دو گیاه خاکشیر و شاه‌تره گزارش شده است اما هیچ گزارشی از جایگاه اندامی خاصیت آنتی‌اکسیدانی این گیاهان صورت نگرفته است. هدف از این تحقیق بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی و تعیین مقدار فنول و فلاونوئید تام در اندامهای هوایی دو گیاه مذکور می‌باشد. از تست‌های احیاء رادیکال آزاد DPPH و احیا آهن، جهت بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی استفاده شد. محتوای فنول و فلاونوئید، عصاره هگزانی اندامهای هوایی دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی قابل توجه دو گیاه خاکشیر و شاه‌تره به روشهای مرسوم تعیین شدند. برای بررسی هر یک از تست‌ها از یک کنترل استاندارد استفاده شد و هر سنجش برای هر اندام با سه تکرار صورت گرفت. نتایج به دست آمده و آنالیزهای آماری نشان داد که عصاره هگزانی گل گیاه خاکشیر و برگ گیاه شاه‌تره حاوی مقدار بالایی از فنول و فلاونوئید بودند و همچنین به دلیل مقادیر EC50 پایین، قدرت مهار رادیکال آزاد بیش‌تری داشتند. لذا اندامهای فوق فعالیت آنتی‌اکسیدانی قابل توجهی نسبت به سایر اندامهای هوایی داشتند. با مطالعات و تست‌های آنتی‌اکسیدانی بیشتر بر روی این دو اندام میتوان از آنها به عنوان افزودنی یا مکمل در تأمین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی برای بدن استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
سید موسی موسوی کوهی؛ مهرداد لاهوتی؛ علی گنجعلی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
در مطالعه حاضر، اثر غلظت‌های مختلف (25، 50، 75 و 1-mg L 100) نانوذرات اکسید روی (ZnONPs) بر روی جذب عناصر معدنی گیاه کلزا در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت کشت گلدانی در بستر پرلیت مورد بررسی قرار گرفت. پس از دو ماه کشت تحت تیمار، گیاهان برداشت شده و سپس مقدار عنصر روی در برگ با استفاده از دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی و مقدار عناصر فسفر، ...
بیشتر
در مطالعه حاضر، اثر غلظت‌های مختلف (25، 50، 75 و 1-mg L 100) نانوذرات اکسید روی (ZnONPs) بر روی جذب عناصر معدنی گیاه کلزا در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت کشت گلدانی در بستر پرلیت مورد بررسی قرار گرفت. پس از دو ماه کشت تحت تیمار، گیاهان برداشت شده و سپس مقدار عنصر روی در برگ با استفاده از دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی و مقدار عناصر فسفر، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، مس، آهن، بُر و مولیبدن با استفاده از طیف‌سنجی نشری پلاسمای جفت‌شده القائی (ICP-OES) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرات ZnONPs، انباشت Zn در برگ به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. مقادیر آهن، مس، بُر و فسفر برگ به طور معنی‌داری با تیمار ZnONPs کاهش یافت. در مقابل، مقدار منیزیم برگ به طور معنی‌داری تحت این تیمار افزایش نشان داد. با این حال، تیمار نانوذرات ZnONPs تأثیر معنی‌داری بر روی مقدار کلسیم، پتاسیم و مولیبدن برگ نداشت. بدلیل آزاد شدن روی از ZnONPs در اطراف ریشه، اختلال در جذب عناصر معدنی مانند آهن و مس ممکن است به‌واسطه رقابت بر سر حامل‌های جذب فلزات باشد.
مقاله پژوهشی
کشت بافت
شیما وطندوست؛ علی رضا زبرجدی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
بابونه (Matricaria aurea L.) یک گیاه دارویی مهم و متعلق به خانواده کاسنی می‌باشد که به شکل گسترده-ای در داروسازی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی مصرف می‌شود. با توجه به اهمیت این گیاه، بهینه‌سازی کشت بافت آن می‌تواند زمینه‌ساز تحقیقات و استفاده بیشتر از این گیاه گردد. به منظور بهینه‌سازی کشت بافت این گیاه آزمایش‌های القاء کالوس و باززایی ...
بیشتر
بابونه (Matricaria aurea L.) یک گیاه دارویی مهم و متعلق به خانواده کاسنی می‌باشد که به شکل گسترده-ای در داروسازی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی مصرف می‌شود. با توجه به اهمیت این گیاه، بهینه‌سازی کشت بافت آن می‌تواند زمینه‌ساز تحقیقات و استفاده بیشتر از این گیاه گردد. به منظور بهینه‌سازی کشت بافت این گیاه آزمایش‌های القاء کالوس و باززایی غیرمستقیم انجام شد. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار روی محیط کشت MS اجرا گردید. در هر دو آزمایش سطوح مختلف تنظیم کننده‌های رشد گیاهی NAA و BAP به همراه دو ریز نمونه ساقه و برگ مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در محیط کشت فاقد هورمون رشد (شاهد) القای کالوس مشاهده نشد. بررسی‌ها نشان داد که القای کالوس ریزنمونه‌ها در ترکیب هورمونی (5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA و 1 میلی‌گرم در لیتر BAP) سریع‌تر بود. ترکیبهای (5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA و 1 میلی‌گرم در لیتر BAP) و همچنین (1 میلی‌گرم در لیتر NAA و 1 میلی‌گرم در لیتر BAP) بهترین ترکیب هورمونی جهت القای کالوس ریزنمونههای ساقه و برگ (100%) به ترتیب شناخته شدند. اثرمتقابل غلظت‌های مختلف NAA و BAP در ریزنمونه بر صفت قطر کالوس معنی‌دار شد و ریزنمونه برگ در سطح 2 میلی‌گرم در لیتر NAA و 5/1 میلی‌گرم در لیتر BAP با میانگین 31/15 میلیمتر بالاترین قطر کالوس را داشت. بیشترین درصد باززایی غیرمستقیم (59/85% )، درکالوس‌های حاصل از برگ و ترکیب هورمونی 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA و 1 میلی‌گرم در لیتر BAP مشاهده شد.
مقاله پژوهشی
بیوتکنولوژی
ملیحه عرفانی؛ مهدی محب الدینی؛ علیرضا قنبری؛ ناصر صباغ نیا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
بسیاری از گونه‌های سرده ترشک متعلق به خانواده علف هفت بند به عنوان سبزی و یا دارویی استفاده می‌شوند. گونه‌های این جنس غنی از متابولیتهای اسکوربیک اسید، اگزالیک اسید، فنولیک اسید، ترکیبات فلاونوئیدی، ترکیبات فنلی، آنتراکوئینون، نفتالن، استرول و تری‌ترپنها و....هستند. با در نظر گرفتن اهمیت این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و ...
بیشتر
بسیاری از گونه‌های سرده ترشک متعلق به خانواده علف هفت بند به عنوان سبزی و یا دارویی استفاده می‌شوند. گونه‌های این جنس غنی از متابولیتهای اسکوربیک اسید، اگزالیک اسید، فنولیک اسید، ترکیبات فلاونوئیدی، ترکیبات فنلی، آنتراکوئینون، نفتالن، استرول و تری‌ترپنها و....هستند. با در نظر گرفتن اهمیت این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط فیلوژنتیکی 54 توده از گیاه ترشک با استفاده از صفات مورفولوژیک در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تعداد 20 صفت کمی و کیفی اندازه‌گیری و ثبت گردید. بر اساس مقایسه میانگین صفات اندازه‌گیری شده، مشاهده شد که بیشترین طول پهنک متعلق به توده 54 و کمترین مقدار مربوط به توده 41 می‌باشد. همچنین صفات مهمی چون، طول برگ، عرض برگ، قطر دمبرگ و میزان کلروفیل دارای بیشترین تنوع بودند. نتایج تجزیه به عامل‌ها، سه عامل اول، در مجموع 24/50 درصد از واریانس کل را توجیه نمود که این تجزیه می‌تواند در تفکیک توده‌ها موثر باشد. توده‌های مختلف در فاصله 5 از 25، در سه گروه دسته‌بندی شدند. استفاده از صفات در گروه‌بندی صفات نشان داد که، استفاده از این صفات معیار بسیار مناسبی برای گروه بندی این تعداد زیاد توده است. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق به نظر میرسد توده‌های 24، 22 ، 18 و 19 را میتوان با داشتن تعداد بیشتر گیاهک در بوته، تعداد برگ زیاد و ایستاده بودن دمبرگ بهترین توده‌ها از نظر صفات اندازه‌گیری شده معرفی کرد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
حسین مظفری؛ زهرا اسرار؛ حسن سالاری؛ حکیمه علومی؛ محمد مقتدر مقتدر
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
سمیت آلومینیوم موجب بروز بیماری‌های عصبی، ریوی و کلیوی در انسان گردیده و میزان محصول و رشد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. از عوامل بروز سمیت زیست‌محیطی آلومینیوم، میتوان به افزایش نسبت بارندگی به تبخیر خاک، اسیدی‌شدن خاکها و فعالیت‌های صنعتی اشاره نمود. کلزا، سومین گیاه دانه روغنی دنیا، دارای ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن و حداقل ۳۴ درصد پروتئین ...
بیشتر
سمیت آلومینیوم موجب بروز بیماری‌های عصبی، ریوی و کلیوی در انسان گردیده و میزان محصول و رشد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. از عوامل بروز سمیت زیست‌محیطی آلومینیوم، میتوان به افزایش نسبت بارندگی به تبخیر خاک، اسیدی‌شدن خاکها و فعالیت‌های صنعتی اشاره نمود. کلزا، سومین گیاه دانه روغنی دنیا، دارای ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن و حداقل ۳۴ درصد پروتئین بوده و به دلیل افزایش سطح زیرکشت آن در دنیا، بررسی تاثیر سمیت آلومینیوم بر رشد و فیزیولوژی آن اهمیت دارد. در این پژوهش، میزان واکنش دو رقم کلزا (Brassica napus) شامل ارقام اکاپی و آپشن به سمیت 80 میکرومولار سولفات‌آلومینیوم و ایجاد مقاومت با لیگاندهایی شامل 1 میلی‌مولار کلریدکلسیم و مخلوط 2 میلی‌مولار از سه اسید آلی سیترات، مالات و اگزالات در محیط کشت هیدروپونیک بررسی شد. همچنین پارامترهای درصد جوانه-زنی، میزان ترشح اسیدهای آلی ریشه، پارامترهای رشد، شاخص‌های آنتی اکسیدانی و آنزیمی سنجش گردید. نتایج نشان داد که یون کلسیم و اسیدهای آلی تاثیر معنی‌داری در جهت کاهش اثرات سمی و اکسیداتیو آلومینیوم بر ارقام کلزا داشتند. بطوریکه با افزودن کلسیم به محلول غذایی حاوی تنش، اسیدهای آلی کمتری ترشح شده، که نشان از همبستگی بیشتر غشاء پلاسمائی و کاهش جذب آلومینیوم دارد. در این پژوهش، رقم اکاپی نسبت به آپشن پاسخ بهتری به لیگاندهای آزمایش جهت مقاومت به تنش آلومینیوم از خود نشان داد و از این نتیجه میتوان جهت کاهش جذب فلزات سمی توسط گیاهان در خاک های آلوده و طراحی کودهای جدید استفاده نمود.
مقاله پژوهشی
تکوین
فریده عسگری؛ احمد مجد؛ پریسا جنوبی؛ فرزانه نجفی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
گسترش استفاده از نانومواد از جمله نانوسیلیکون در صنعت، پزشکی و کشاورزی خطر ورود آنها به محیط‌زیست را افزایش‌داده، بنابراین بررسی اثرات احتمالی آنها بر موجودات‌زنده از جمله گونه‌های گیاهی ضروری به‌نظر میرسد. در پژوهش حاضر اثر نانوسیلیکون بر فاکتورهای‌رشد، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و آناتومی‌گیاه جودوسر (Avean sativa L.) در ...
بیشتر
گسترش استفاده از نانومواد از جمله نانوسیلیکون در صنعت، پزشکی و کشاورزی خطر ورود آنها به محیط‌زیست را افزایش‌داده، بنابراین بررسی اثرات احتمالی آنها بر موجودات‌زنده از جمله گونه‌های گیاهی ضروری به‌نظر میرسد. در پژوهش حاضر اثر نانوسیلیکون بر فاکتورهای‌رشد، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و آناتومی‌گیاه جودوسر (Avean sativa L.) در مقایسه با سیلیکات‌سدیم بررسی‌شد. آزمایش‌ها در شرایط‌آزمایشگاهی و با چهار غلظت 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی‌مولار سیلیکات‌سدیم و نانوسیلیکون به اجرا درآمد و گیاهان تنها به‌مدت 7روز در مرحله جوانی‌زنی سیلیکون را دریافت‌کردند. نتایج نشان‌دادند که نانوسیلیکون اثر منفی و سمی بر رشد و ساختار بافتی گیاهان تیمارشده نداشته و در بسیاری از صفات اندازه‌گیری شده نیز اثرات مثبتی را درمقایسه با گروه شاهد برجای گذاشت. بهبود رشد برگ‌ها و خصوصا سلول‌های غلاف‌آوندی، قطر دهانه‌آوندی، افزایش ضخامت دیواره‌سلولی آوندچوب و همچنین افزایش قطر ساقه، قطب‌های آوندی و دهانه‌آوندی‌ثانویه همگی از آثار قرارگیری در معرض نانوسیلیکون و سیلیکات بود. برخلاف برگ و ساقه، هردو شکل سیلیکون به کاررفته دریک نگاه کلی، اثرات مثبت معنی‌داری را بر صفات اندازه‌گیری‌شده در ریشه نداشتند. افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسید‌دیسموتاز در حضور نانوسیلیکون با افزایش معنی‌دار ضخامت دیواره‌سلولی نسبت به سایر تیمارها همراه بود که ارتباط فعالیت این آنزیم و سنتز لیگنین در دیواره را نشان می‌داد. تغییرات مشاهده‌شده در گیاهان تیمارشده، با وجود کوتاه‌بودن زمان تیمار، می‌توانند نشان‌دهنده القای ژن‌های متعدد درگیر در رشد گیاه توسط سیلیکون در همان ابتدای جوانه‌زنی باشند. درنهایت با نگاهی کلی به نتایج می-توان گفت تاثیر مثبت سیلیکات‌سدیم بر صفات رویشی و تشریحی به مراتب بیشتر از نانوسیلیکون بود.
مقاله پژوهشی
بیوشیمی
محمد علی زارعی؛ مرتضی صادقی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
مقدمه: بیماری دیابت تأثیر عمده‌ای بر سلامت انسانها دارد. یکی از راه‌های مفید برای جلوگیری از افزایش قند خون، کاهش جذب رودهای گلوکز از طریق مهار آنزیمهای هیدرولیز کننده‌ی کربوهیدرات‌ها مانند آلفاگلوکوزیداز است. هدف: یافتن مهار کننده قوی با منشاء گیاهی برای آنزیم آلفاگلوکوزیداز. روش بررسی: عصاره هگزانی اندامهای هوایی (گل، ...
بیشتر
مقدمه: بیماری دیابت تأثیر عمده‌ای بر سلامت انسانها دارد. یکی از راه‌های مفید برای جلوگیری از افزایش قند خون، کاهش جذب رودهای گلوکز از طریق مهار آنزیمهای هیدرولیز کننده‌ی کربوهیدرات‌ها مانند آلفاگلوکوزیداز است. هدف: یافتن مهار کننده قوی با منشاء گیاهی برای آنزیم آلفاگلوکوزیداز. روش بررسی: عصاره هگزانی اندامهای هوایی (گل، برگ، ساقه) در دو گیاه خاکشیر و شاه‌تره در هفت غلظت مختلف، از نظر فعالیت مهاری آنها بر آنزیم آلفاگلوکوزیداز مورد بررسی قرار گرفتند. فعالیت آنزیم به روش میکروپلیت اسپکتروفتومتری در طول موج ۴۰۵ نانومتر بررسی شد. همچنین ترکیبات موجود در عصاره هگزانی گل خاکشیر و برگ شاه‌تره که بیشترین اثر مهاری را روی آنزیم آلفاگلوکوزیداز داشتند، توسط دستگاه GC/MS شناسایی شدند. نتایج: از میان اندامهای هوایی دو گیاه، عصاره هگزانی در غلظت ۲۰۰ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر برای اندام گل خاکشیر و 300 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر برای اندام برگ شاه‌تره، فعالیت مهارکنندگی قابل توجهی بر آنزیم آلفاگلوکوزیداز نشان دادند. میزان IC50 این عصاره‌ها به ترتیب برابر ۸۸/۰ و ۰۴/۱ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. الگوی مهار برای عصاره گل خاکشیر مهار مختلط (رقابتی- غیررقابتی) و برای عصاره برگ گیاه شاه‌تره از نوع مهار نارقابتی بود. آنالیز GC/MS نشان داد که این عصاره‌ها حاوی ترکیبات فنیل‌پروپانوئید و فنل هستند که می‌توانند مسئول بخشی از اثر مهاری آنها بر روی فعالیت آلفاگلوکوزیداز باشد. نتیجه‌گیری: عصاره هگزانی این دو اندام، دارای ظرفیت مهارکنندگی موثری هستند و جداسازی عوامل این ظرفیت، با هدف دسترسی به مهارکننده‌های دارای کاربرد دارویی، می‌تواند موضوع مناسبی برای پزوهش های آینده باشد.
مقاله پژوهشی
کشت بافت
آرزو عزیزخواجه؛ ابراهیم دورانی؛ سعید اهری زاد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
مامیران (Chelidonium majus L.) گیاهی دارویی از خانواده خشخاش و غنی از آلکالوئیدهای ایزوکوینولین است. از آنجایی که سنتز شیمیایی این آلکالوئیدها مقدور نیست؛ صنعت داروسازی به مقادیر زیادی گیاه برای استخراج این ترکیبات نیازمند است. هدف این پژوهش بهینه‌سازی یک روش تکرارپذیر برای باززایی مامیران بواسطه کالوسزایی بود. بدین منظور، بذور مامیران ...
بیشتر
مامیران (Chelidonium majus L.) گیاهی دارویی از خانواده خشخاش و غنی از آلکالوئیدهای ایزوکوینولین است. از آنجایی که سنتز شیمیایی این آلکالوئیدها مقدور نیست؛ صنعت داروسازی به مقادیر زیادی گیاه برای استخراج این ترکیبات نیازمند است. هدف این پژوهش بهینه‌سازی یک روش تکرارپذیر برای باززایی مامیران بواسطه کالوسزایی بود. بدین منظور، بذور مامیران بعد از ضدعفونی سطحی برای جوانه‌زنی در محیط 1⁄(2 MS) کشت شدند. ریزنمونههای کوتیلدون و هیپوکوتیل از گیاهچه‌های 20 روزه و ریزنمونههای برگ از گیاهان 3 ماهه تهیه و برای کالوسزایی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) تکمیل شده با تنظیم کننده‌های رشد گیاهی مختلف کشت شدند. بیشترین وزن تر کالوس از ریزنمونههای مستقر در محیط MS دارای 1 میلی گرم بر لیتر2و4- دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2,4-D) در ترکیب با 1 یا 5/0 میلی گرم بر لیتر از یکی از سیتوکنین‌های بنزیل آمینو پورین (BAP) یا تیدیازورون (TDZ) بدست آمد. در چند تیمار بعد از بازکشت‌های مکرر اندامزایی نیز مشاهده شد. باززایی دو ماه پس از بازکشت کالوس‌های حاصل از ریزنمونههای کوتیلدون در محیط کشت فاقد تنظیم کننده های رشد گیاهی با فراوانی 11/11 درصد و یک شاخساره به ازای هر ریزنمونه مشاهده شد. شاخساره‌ها در محیط MS فاقد تنظیم کننده‌های رشد گیاهی با فراوانی 78/77 درصد و 36/2 ریشه به ازای هر شاخساره ریشه‌دار شدند.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
فائزه خاتمی؛ فرزانه نجفی؛ فتانه یاری؛ رمضانعلی خاوری نژاد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
از عوامل اصلی محدود کننده ماندگاری در مرحله پس از برداشت میتوان به هورمون اتیلن اشاره نمود. لذا دست‌ورزی ژنتیکی این هورمون مورد توجه بوده و در پژوهش حاضر، لاین‌های تراریخته گل سرخ حاوی ژن جهش یافته etr1 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ادامه بررسی‌های تکمیلی مولکولی، فیزیولوژیک و مورفولوژیک در لاین‌ها جهت انتخاب لاین ماندگار انجام ...
بیشتر
از عوامل اصلی محدود کننده ماندگاری در مرحله پس از برداشت میتوان به هورمون اتیلن اشاره نمود. لذا دست‌ورزی ژنتیکی این هورمون مورد توجه بوده و در پژوهش حاضر، لاین‌های تراریخته گل سرخ حاوی ژن جهش یافته etr1 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ادامه بررسی‌های تکمیلی مولکولی، فیزیولوژیک و مورفولوژیک در لاین‌ها جهت انتخاب لاین ماندگار انجام شد. علاوه بر این، پاسخ‌های فیزیولوژیک لاین‌های ماندگار و شاهد در تیمارهای جیبرلین (0 وmg l-1 ۸۰) و اتیلن (0 وl l-1µ 1) مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور ارزیابی‌ها در دو مرحله تجاری غنچه و نیمه باز انجام گرفت. آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج مطالعات مولکولی نشان دهنده انتقال موفقیت آمیز ژن هدف به لاین‌ها بوده است. با توجه به ماندگاری مطلوب، کندتر شدن روند شکوفایی و حفظ گلبرگ‌ها به روی نهنج گل تا آخرین روز در مطالعات فیزیولوژیک و مورفولوژیک، لاین شش در بین هفت لاین تراریخته، به عنوان لاین ماندگار انتخاب گردید. نتایج نشان داد که میزان تولید اتیلن به طور چشمگیری در هر دو مرحله غنچه و نیمه باز در لاین ماندگار در مقایسه با لاین شاهد در هر دو تیمار اتیلن بیرونی و جیبرلین کاهش یافت. لازم به ذکر است که محتوای اتیلن درونی لاین ماندگار، در سه مرحله (غنچه، نیمه باز و مرحله معادل با نیمه باز لاین شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین به نظر میرسد ژن etr1-1 می‌تواند کاندید مناسبی، جهت به تأخیر انداختن فرایند پیری وابسته به اتیلن در گل‌های حساس باشد.
مقاله پژوهشی
بیوشیمی
قادر رستمی؛ محمد مقدم؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ علی تهرانی فر
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی کودهای آهن و روی به دو شکل سولفاته و نانو ذارات بر میزان و ترکیبات اسانس گیاه نعناع فلفلی تحت تنش شوری، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش شوری در چهار سطح (0، 40، 80، 120 میلی‌مولار NaCl) و محلول‌پاشی کودی در پنج سطح (شاهد (بدون کاربرد کود)، سولفات آهن ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی کودهای آهن و روی به دو شکل سولفاته و نانو ذارات بر میزان و ترکیبات اسانس گیاه نعناع فلفلی تحت تنش شوری، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش شوری در چهار سطح (0، 40، 80، 120 میلی‌مولار NaCl) و محلول‌پاشی کودی در پنج سطح (شاهد (بدون کاربرد کود)، سولفات آهن 1500 میلی‌گرم در لیتر، نانو ذرات آهن 300 میلی‌گرم در لیتر، سولفات روی 1500 میلی‌گرم در لیتر، نانو ذرات روی 300 میلی‌گرم در لیتر) بود. نمونه‌های گیاهی در مرحله گلدهی برداشت و در سایه خشک شدند. کاربرد کودهای روی و آهن بخصوص بصورت نانو باعث بهبود بیوماس گیاه شد و بهترین بیوماس نعناع فلفلی در تیمار نانو کود آهن مشاهده شد. نتایج نشان داد که تیمار نانو کود آهن در شرایط تنش شوری 40 و 80 میلی‌مولار موجب افزایش 96/13و 13/25 درصدی میزان اسانس نسبت به تیمار شاهد (عدم تنش و کاربرد کود) شدند. بیشترین مقدار منتول اسانس (22/42 درصد) مربوط به تیمار تنش 80 میلی‌مولار و کاربرد نانو کود آهن بود. کمترین میزان منتول (57/31 درصد) نیز در تنش 120 میلی‌مولار و کاربرد نانو کود آهن مشاهده شد. بر اساس نتایج این تحقیق، تنش شوری 40 و 80 میلی‌مولار توانست تاثیر مثبتی در مقدار منتول اسانس نعناع فلفلی داشته باشد. استفاده از نانو کودها بویژه نانو کود آهن می‌تواند باعث افزایش میزان و ترکیبات اصلی اسانس (منتول و منتون) و بیوماس نعناع فلفلی تحت تنش شوری شود.
مقاله پژوهشی
منابع طبیعی
سیده محدثه احسانی؛ رضا تمرتاش؛ غلامعلی حشمتی؛ اسماعیل شیدای کرکج
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
رشد شتابنده جمعیت انسانی و پیشرفت فن‌آوری موجب تخریب گونه‌های گیاهی و متعاقباً کاهش تنوع‌زیستی شده است. در آینده نزدیک، چالش کاهش تنوع زیستی و انقراض گونه‌ای در اکوسیستم‌های طبیعی کره زمین از مشکلات اصلی است. این پژوهش به منظور انتخاب سایت‌های مهم حفاظتی از دیدگاه فلورستیکی (تنوع گونه‌ای و گونه‌های در معرض خطر) منطقه ولویه کیاسر ...
بیشتر
رشد شتابنده جمعیت انسانی و پیشرفت فن‌آوری موجب تخریب گونه‌های گیاهی و متعاقباً کاهش تنوع‌زیستی شده است. در آینده نزدیک، چالش کاهش تنوع زیستی و انقراض گونه‌ای در اکوسیستم‌های طبیعی کره زمین از مشکلات اصلی است. این پژوهش به منظور انتخاب سایت‌های مهم حفاظتی از دیدگاه فلورستیکی (تنوع گونه‌ای و گونه‌های در معرض خطر) منطقه ولویه کیاسر و نیز بررسی اثر ارتفاع و جهت بر تنوع و غنای گونه‌های گیاهی صورت پذیرفت. نمونه‌برداری با استفاده از 14 ترانسکت 50 متری و 140 پلات در سه طبقه ارتفاعی که در دو جهت شمالی و جنوبی گسترش یافته‌اند و جمعاً شش سایت اکولوژیکی را تشکیل دادند، انجام گردید. نتایج نشان می‌دهد در مجموع 78 گونه گیاهی از 20 تیره در این منطقه پراکنش دارند که خانواده Poaceae با 23 درصد بیشترین فراوانی را دارا می‌باشد. این مطالعه نشان می‌دهد که ارتفاع از سطح دریا و جهت دامنه بر تنوع و غنای گونه‌ای منطقه تاثیر معنی‌دار داشته است. به طوری که بیشترین غنای گونه‌ای مربوط به طبقه ارتفاعی (2000- 1800) می‌باشد. شاخص شانون در دو طبقه ارتفاعی (2000- 1800 و 2200- 2000) بیشترین میزان تنوع گیاهی معنی‌دار را نشان داد. همچنین نتایج حاکی از آن است که جهت دامنه تاثیر معنی‌داری در سطح پنج درصد (05/0P<) بر شاخص‌های سیمپسون، جنی- سیمپسون و غنای گونه‌ای داشته است. از دیدگاه فلورستیکی، ما معتقدیم که سایت سوم (طبقه ارتفاعی 2200- 2000 و جهت شمالی) به دلیل دارا بودن تعداد زیاد گونه‌های آسیب‌پذیر و نزدیک تهدید و نیز تنوع گونه‌ای بالا، در اولویت حفاظت قرار دارد.
مقاله پژوهشی
منابع طبیعی
محمدامین سلطانی پور؛ رجمان اسدپور
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
حوضه معرف و زوجی دهگین با وسعت 2/4 کیلومترمربع در مختصات جغرافیایی "29'12°57 تا "25'11°57 طول شرقی و "6 '46 °27 تا "21'44 °27 عرض شمالی قرار دارد. در این بررسی تعداد 190 گونه گیاهی از منطقه جمع‌آوری و شناسایی گردید که به 50 تیره (1 تیره بازدانه، 47 تیره دولپه ای و 2 تیره تک‌لپه ای) و 149 جنس تعلق دارند. تیره‌های Asteraceae با 23 گونه، Papilionaceae با 18 گونه وPoaceae ...
بیشتر
حوضه معرف و زوجی دهگین با وسعت 2/4 کیلومترمربع در مختصات جغرافیایی "29'12°57 تا "25'11°57 طول شرقی و "6 '46 °27 تا "21'44 °27 عرض شمالی قرار دارد. در این بررسی تعداد 190 گونه گیاهی از منطقه جمع‌آوری و شناسایی گردید که به 50 تیره (1 تیره بازدانه، 47 تیره دولپه ای و 2 تیره تک‌لپه ای) و 149 جنس تعلق دارند. تیره‌های Asteraceae با 23 گونه، Papilionaceae با 18 گونه وPoaceae با 20 گونه مهمترین تیره‌ها و جنس‌هایConvolvulus با 7 گونه و Salvia با 4 گونه مهمترین جنس‌ها بودند. بررسی شکل زیستی به روش رانکایر نشان داد که تروفیت‌ها با 41 درصد و همی‌کریپتوفیت‌ها با 18 درصد فراوانترین شکل‌های زیستی هستند. شکل‌های زیستی فانروفیت با 14 درصد و کامفیت با 16 درصد در درجه بعدی اهمیت قرار دارند. بررسی پراکنش جغرافیایی این گیاهان نشان داد که 26 درصد گونه‌ها (49 گونه) متعلق به ناحیه صحارا سندی، 12 درصد گونه‌ها (22 گونه) متعلق به ناحیه ایران تورانی، 25 درصد گونه‌ها (47 گونه) مشترک در دو ناحیه صحارا سندی و ایران و تورانی و 3 درصد گونه‌ها (5 گونه) جهان‌وطن هستند. از میان این 190 گونه تعداد 60 گونه دارویی در منطقه رویش دارند که 15 گونه از گیاهان دارویی پر مصرف هستند.
مقاله پژوهشی
ریخت زایی و اندامزایی
محمد خیری؛ موسی ارشد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
بمنظور بررسی تأثیر نوع بستر کشت و هورمون اکسین بر ریشه‌زایی قلمه‌ی انگور تجاری (رقم بی‌دانه سفید) آزمایشی در سال 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ملکان انجام شد. نوع بستر کشت بعنوان فاکتور اول دارای چهار سطح (ماسه، خاک اره، خاک زراعی، خاک ترکیبی) و فاکتور دوم شامل غلظت‌های مختلف ...
بیشتر
بمنظور بررسی تأثیر نوع بستر کشت و هورمون اکسین بر ریشه‌زایی قلمه‌ی انگور تجاری (رقم بی‌دانه سفید) آزمایشی در سال 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ملکان انجام شد. نوع بستر کشت بعنوان فاکتور اول دارای چهار سطح (ماسه، خاک اره، خاک زراعی، خاک ترکیبی) و فاکتور دوم شامل غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) بود. صفات مورد ارزیابی در این بررسی شامل: زمان شروع کالوسزایی، درصد کالوسزایی، زمان شروع تشکیل ریشه‌های نابجا، طول ریشه، تعداد ریشه و درصد گیرایی قلمه‌ها بود که به طور معنی‌داری تحت تأثیر نوع بستر (به جز درصد گیرایی قلمه‌ها)، غلظت هورمون (P<0.01) و اثر متقابل این دو عامل قرار گرفتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارها کمترین زمان کالوسزایی و زمان شروع تشکیل ریشه‌های نابجا و همچنین بیشترین درصد کالوسزایی، تعداد و طول ریشه و قدرت ریشه‌دهی مربوط به بستر کشت خاک اره با مصرف 4 گرم در لیتر هورمون اکسین بود. بالاترین درصد گیرایی قلمه‌ها نیز با کاربرد خاک ترکیبی در بستر کشت و مصرف 2 -گرم در لیتر هورمون اکسین بدست آمد. در مجموع چنین نتیجه‌گیری شد که هورمون ایندول بوتریک اسید با کاهش زمان کالوسزایی و افزایش تقسیم سلولی و تولید بیشتر ریشه نقش مؤثری در گیرایی هرچه بیشتر قلمه‌ها ایفا کرد و در بستر کشت‌های ماسه و خاک اره با وجود تراکم بیشتر ریشه اما به دلیل عاری بودن از مواد غذایی درصد گیرایی قلمه‌ها کاهش می یابد.
مقاله پژوهشی
کشت بافت
سمانه قنبری؛ مریم گل آبادی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
با هدف بررسی تاثیر ترکیبها و غلظت‌های مختلف هورمونی و همچنین تاثیر پیشتیمار دمایی و نور بر تغییر مسیر بیولوژیکی و حرکت به سمت کالوسزایی، جنینزایی و باززایی در ریزنمونههای بساک خیار، پژوهشی به صورت دو آزمایش فاکتوریل جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه ...
بیشتر
با هدف بررسی تاثیر ترکیبها و غلظت‌های مختلف هورمونی و همچنین تاثیر پیشتیمار دمایی و نور بر تغییر مسیر بیولوژیکی و حرکت به سمت کالوسزایی، جنینزایی و باززایی در ریزنمونههای بساک خیار، پژوهشی به صورت دو آزمایش فاکتوریل جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر روی رقم بومی فضای باز خیار اصفهانی و لاین اصلاحی خیار گلخانه‌ای اجرا گردید. فاکتورها شامل پیش تیمار دمایی (سرمای 4 درجه سانتی گراد و بدون پیشتیمار سرمایی (گل تازه))، تیمار نوری پس از کشت (نور و تاریکی) و غلظت‌های مختلف هورمونی شامل KIN (1 تا 5/2 میلی‌گرم/لیتر)، 2,4-D (1 تا 5/3 میلی-گرم/لیتر) و BAP (1/0 تا 5/3 میلی‌گرم/لیتر) بودند. نتایج حاکی از ب‍رت‍ری پیشتیمار بدون سرما (گل تازه) نسبت به پیشتیمار سرما در جنینزایی و کالوسزایی در لاین اصلاحی و کالوسزایی در رقم بومی بود. تیمار تاریکی باعث افزایش معنی‌دار درصد کالوسزایی و قطر کالوس لاین اصلاحی شد، اما تاثیر معنی‌داری بر روی صفات مورد بررسی در رقم بومی نداشت. ترکیب هورمونی BAP و 2,4-D (5/3+1 میلی‌گرم/لیتر)در هر دو ژنوتیپ باعث بیشترین القای جنینزایی و کالوسزایی شد. جنین-زایی در لاین اصلاحی تحت تاثیر فاکتورهای مورد مطالعه قرار گرفت اما این فاکتورها تاثیر معنی‌داری بر جنینزایی رقم بومی نداشتند. اثرمتقابل سه‌گانه پیشتیمار دمایی، تیمار نوری و هورمونی محیط کشت نشان داد که به‌منظور بیشترین جنینزایی، کالوسزایی و قطر کالوس در کشت بساک خیار، استفاده از گل تازه و محیط کشت 2,4-D+BAP ( 5/3+1 میلی‌گرم/لیتر )باعث حاصل شدن بهترین نتیجه خواهد شد و شرایط نور و تاریکی نقش چندانی در جنینزایی ندارد.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
مجید رستمی؛ احمد جوادی؛ سید مجید حسینی زاده
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
به منظور ارزیابی اثرات محلول‌پاشی گیاه مادری با نانواکسید روی و آهن بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه گندم در شرایط تنش شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در این پژوهش، علاوه بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه گندم، برخی از پارامترهای بیوشیمیایی از قبیل محتوای ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثرات محلول‌پاشی گیاه مادری با نانواکسید روی و آهن بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه گندم در شرایط تنش شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در این پژوهش، علاوه بر شاخص‌های سبز شدن بذر و رشد گیاهچه گندم، برخی از پارامترهای بیوشیمیایی از قبیل محتوای پروتئین محلول، قندهای محلول، پرولین و میزان رنگیزههای فتوسنتزی گیاهچه اندازه‌گیری شد. تیمارهای آزمایش شامل نه سطح محلول‌پاشی (بدون محلول‌پاشی (شاهد)، نانواکسید آهن 750 میلی‌گرم در لیتر (NP-FeO750)، نانواکسید آهن 1500 میلی‌گرم در لیتر (NP-FeO1500)، نانواکسید روی750 میلی‌گرم در لیتر (NP-ZnO750)، نانواکسید روی 1500 میلی‌گرم در لیتر (NP-ZnO1500)، NP-FeO750 + NP-ZnO750، NP-FeO1500 + NP-ZnO750، NP-FeO750 + NP-ZnO1500 و NP-FeO1500 + NP-ZnO1500) و سه سطح تنش شوری(0، 75 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) بودند. نتایج نشان داد که، بذرهای گندم در شوری 150 میلی‌مولار کمترین درصد و سرعت سبز شدن و شاخص‌های رشدی گیاهچه را نشان داد. در همین سطح از تنش، غلظت قندهای محلول و پرولین آزاد گیاهچه بیشترین و محتوای پروتئین محلول و کلروفیل‌های a و b کمترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سوی دیگر، محلول‌پاشی نانو اکسید روی و آهن در گیاه مادری گندم اثرات بازدارنده تنش شوری بر همه صفات مورد بررسی به جز درصد سبز شدن بذر، شاخص طولی قدرت و پروتئین‌های محلول را به طور معنی‌داری تعدیل نمود.
مقاله پژوهشی
بیوتکنولوژی
سمانه علیاری؛ بابک عبدالهی مندولکانی؛ ایرج برنوسی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
ریحان (Ocimum basillicum L.) از مهمترین گیاهان دارویی حاوی ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ترپنوئیدی از جمله مونوترپن و سزکوئی‌ترپن‌ها می‌باشد. ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرین D سینتاز از ژن‌های کلیدی دخیل در سنتز ترپن‌ها می‌باشند .در مطالعه حاضر به منظور شناسایی SNPها در این دو ژن در 5 توده مختلف ریحان از نشانگرهای CAPS و توالی‌یابی استفاده شد. قطعاتی به ...
بیشتر
ریحان (Ocimum basillicum L.) از مهمترین گیاهان دارویی حاوی ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ترپنوئیدی از جمله مونوترپن و سزکوئی‌ترپن‌ها می‌باشد. ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرین D سینتاز از ژن‌های کلیدی دخیل در سنتز ترپن‌ها می‌باشند .در مطالعه حاضر به منظور شناسایی SNPها در این دو ژن در 5 توده مختلف ریحان از نشانگرهای CAPS و توالی‌یابی استفاده شد. قطعاتی به اندازه 600 و 583 جفت باز از نواحی کدکننده این دو ژن تکثیر و با آنزیمهای برشی Pst1 و MseI هضم شد. بعد از توالی‌یابی و بازیابی قطعه تکثیری هر ژن، شناساییSNPها با استفاده از همردیفی توالی‌های هر ژن در افراد مختلف انجام گرفت. از نه SNP شناسایی شده در ژن لینالول سینتاز، به ترتیب چهار و پنج SNP در ناحیه اینترون و اگزون مشاهده شد. از کلSNP های شناسایی شده در این ژن، 8/77 درصد آنها از نوع همجنس با فراونی 4/44 درصد A/Gو 3/33 درصد T/C و 2/22 درصد آنها از نوع ناهمجنس با فراونی یکسان ناشی از تبدیلات C/G و C/A بود. از 28 SNP شناسایی شده در ژن ژرماکرین D سینتاز، هفت SNP در ناحیه اگزون و 21SNP در ناحیه اینترون شناسایی شد که 8/67 درصد آنها از نوع همجنس با فراوانی 7/35 درصد G/A و 1/32 درصد C/T و 1/32 درصد آنها از نوع ناهمجنس با فراوانی 1/7 درصد T/A، 3/14 درصد G/C و 7/10 درصد C/A بود. نتایج همردیفی توالی ژن‌ها بین افراد نشان داد که بیشترین جهش در ژن‌های لینالول سینتاز و ژرماکرین D سینتاز از نوع تبدیل بازهای همجنس A/G و T/C می‌باشد.
مقاله پژوهشی
بیوتکنولوژی
محمد سیه چهره؛ غفار کیانی؛ سید کمال کاظمی تبار
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
اصلاح موتاسیونی یکی از ابزارهای موثر برای بهبود صفات زراعی در گیاهان می‌باشد. هدف از این مطالعه، القاء جهش با استفاده از موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (EMS) در ارقام محلی برنج به منظور بهبود صفات زراعی آنها و ارزیابی تنوع ژنتیکی ایجاد شده در نسل M2 بوده است. در این آزمایش اثر غلظت های مختلف EMS (صفر، 17/0 35/0 و 51/0 درصد) بر ارقام طارم محلی ...
بیشتر
اصلاح موتاسیونی یکی از ابزارهای موثر برای بهبود صفات زراعی در گیاهان می‌باشد. هدف از این مطالعه، القاء جهش با استفاده از موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (EMS) در ارقام محلی برنج به منظور بهبود صفات زراعی آنها و ارزیابی تنوع ژنتیکی ایجاد شده در نسل M2 بوده است. در این آزمایش اثر غلظت های مختلف EMS (صفر، 17/0 35/0 و 51/0 درصد) بر ارقام طارم محلی و طارم هاشمی مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ‌های برتر از نظر وضعیت فنوتیپی در نسل M2 گزینش و یادداشت برداری صفات مهم زراعی در آنها صورت گرفت. ارزیابی تنوع القایی ایجاد شده در سطح فنوتیپی با استفاده از صفات زراعی و نیز در سطح مولکولی با استفاده از 12 نشانگر مولکولی SSR صورت گرفت. EMS به خوبی توانست باعث کاهش معنی‌داری در میانگین صفاتی همانند ارتفاع و تعداد دانه پوک و همچنین باعث افزایش وزن 100 دانه و طول خوشه گردد. موتانت شماره 13 (حاصل از طارم محلی) دارای ویژگی های ممتاز زراعی نظیر ارتفاع کم (147 سانتی متر)، تعداد پنجه بالا (37)، طول خوشه بلندتر (3/29 سانتی متر) و تعداد دانه پر بیشتر (158) نسبت شاهد مربوطه بود. همچنین، موتانت های با کدهای 3 و 10 (حاصل از رقم طارم هاشمی) نیز جزء برترین لاین ها بودند و ارتفاع این لاین ها بترتیب برابر 144 و 139 سانتی متر می باشد. نتایج داده‌های مولکولی حاکی از ایجاد تنوع ژنتیکی در لاین های انتخابی موتانت در قیاس با شاهدهای مربوطه بود.
مقاله پژوهشی
ژنتیک
جلال خورشیدی؛ مجید شکرپور؛ وحیده ناظری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
گیاه دارویی آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak.) متعلق به تیره‌ی نعناع (Lamiaceae) از گیاهان انحصاری ایران بوده که بواسطه‌ی میزان اسانس بالا و نیز تیمول بالایی که دارد، شایان توجه است. ارزیابی تنوع بین جمعیت‌های این گونه در راستای اهلی‌سازی آن امری ضروری است. بدین منظور هشت جمعیت از این گیاه از سه استان مرکزی (شازند، خانه‌میران بالا، خانه‌میران ...
بیشتر
گیاه دارویی آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak.) متعلق به تیره‌ی نعناع (Lamiaceae) از گیاهان انحصاری ایران بوده که بواسطه‌ی میزان اسانس بالا و نیز تیمول بالایی که دارد، شایان توجه است. ارزیابی تنوع بین جمعیت‌های این گونه در راستای اهلی‌سازی آن امری ضروری است. بدین منظور هشت جمعیت از این گیاه از سه استان مرکزی (شازند، خانه‌میران بالا، خانه‌میران پائین، اراک)، همدان (ملایر 1، ملایر 2 و جوزان) و لرستان (زاغه) در زمان گلدهی کامل جمع‌آوری و 31 صفت کمی و کیفی آنها مورد ارزیابی‌های مورفولوژیک قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بود که در اکثر صفات تفاوت معنی‌داری بین جمعیت‌ها وجود داشت. صفات کرک ساقه، رنگ کاسه، کرک برگ و تعداد غدد اسانس‌دار برگ دارای بیشترین ضریب تغییرات بین جمعیت‌ها بودند. در بین صفات مهم این گیاه، بیشترین طول و قطر گل‌آذین و طول برگ در جمعیت زاغه، بیشترین سطح برگ در جمعیت شازند، بیشترین تعداد غدد اسانس‌دار و عرض برگ در جمعیت خانه‌میران بالا و بیشترین تعداد گل در گل‌آذین در جمعیت ملایر 1 دیده شد. بین صفات مورد مطالعه همبستگی‌های مثبت و منفی معنی‌داری مشاهده شد. تجزیه خوشه‌ای جمعیت‌ها بر‌اساس صفات اندازه‌گیری شده، جمعیت‌ها را در سه خوشه (زاغه، شازند و سایر جمعیت‌ها) قرار داد. بطور کلی نتایج بیانگر تنوع بسیار بالایی بین جمعیت‌ها بود که این تنوع می‌تواند ناشی از شرایط رویشگاه یا ژنتیک جمعیت‌ها باشد. مطلوب‌تر آنست که جمعیت‌ها در شرایط کشت یکسان مورد ارزیابی قرار گیرند تا تاثیر شرایط رویشگاه حذف شده و به نتیجه‌ی مطلوب‌تری در انتخاب جمعیت برتر دست یافت.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی
علی راحمی کاریزکی؛ کاظم سراوانی؛ عبداللطیف قلی زاده؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ حسین صبوری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1398
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی و کمی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamonail) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی94-1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. عامل اول تیمار کودی بقایای کرم ابریشم ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی و کمی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamonail) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی94-1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. عامل اول تیمار کودی بقایای کرم ابریشم در 6 سطح (صفر، 5/2%، 5%، 5/7%، 10% و 20% بقایای کرم ابریشم) و عامل دوم کود بیولوژیکی نیتروکسین که شامل دو سطح تلقیح (25 میلی‌لیتر در هر کیلو خاک) و عدم تلقیح نیتروکسین بود. بر اساس نتایج، بیشترین تعداد گل در گلدان، وزن گل و زیست توده در تیمار 5/7 درصد بقایای کرم ابریشم با تلقیح مشاهده شد. در سطوح پایین‌تر بقایای کرم ابریشم میزان فنل و آنزیم کاتالاز افزایش یافت. در حالی که در سطوح بالای بقایای کرم ابریشم (بالای 10 درصد) درصد اسانس و کامازولن افزایش یافت. در نتیجه میتوان بیان کرد که کاربرد بقایای کرم ابریشم و نیتروکسین به صورت تلفیقی باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بابونه گردید. بنابراین تیمار5/7 درصد بقایای کرم ابریشم با تلقیح نیتروکسین جهت تولید گل پیشنهاد می‌شود. اما تیمار 20 درصد بقایای کرم ابریشم با تلقیح نیتروکسین جهت تولید دارویی (اسانس) این گیاه توصیه می‌گردد.
