مقاله پژوهشی فیزیولوژی

1. مطالعه سطوح مختلف نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر پارامترهای فیزیولوژیکی، مرفولوژیکی و محتوای اسانس در گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L)

پویا آروین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  در این مطالعه تأثیرات محلول‌پاشی کود کامل NPK بر روی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی و اسانس گیاه دارویی مرزه به‌صورت طرح بلوک کاملاً تصادفی با چهار تیمار و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل تیمار شاهد (بدون مصرف کود)، تیمارهای محلول‌پاشی با کود کامل NPK با نسبت‌های 20-20-20، 10-50-10 و 36-12-12 بود. بیشترین تعداد برگ، شاخه ...  بیشتر در این مطالعه تأثیرات محلول‌پاشی کود کامل NPK بر روی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی و اسانس گیاه دارویی مرزه به‌صورت طرح بلوک کاملاً تصادفی با چهار تیمار و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل تیمار شاهد (بدون مصرف کود)، تیمارهای محلول‌پاشی با کود کامل NPK با نسبت‌های 20-20-20، 10-50-10 و 36-12-12 بود. بیشترین تعداد برگ، شاخه جانبی، ارتفاع و وزن‌تر و خشک‌ریشه و ساقه در تیمار کود با نسبت 36-12-12 بدست آمد. این‌گونه به نظر می‌رسد که نقش پررنگ تر پتاسیم نسبت به فسفر و نیتروژن با ترکیب کودی (36-12-12) توانست باعث افزایش معنی‌دار در این صفات گردد. بیشترین میزان کلروفیل a با mg g-1 F. W 161/0 و بیشترین مقدار کاروتنوئید با mg g-1 F. W 571/0 در ترکیب تیماری کود کامل 20-20-20 حاصل شد. تیمار شاهد با مقدار mg g-1 F.W 682/37 بیشترین میزان آنتوسیانین را به خود اختصاص داد. کم بودن میزان آنتوسیانین در تیمارهای محلول‌پاشی با کود کامل نسبت به نمونه عدم کاربرد کود، شاید به خاطر نقش کود در ایجاد شرایط بهینه برای گیاهان باشد. محتوای اسانس کل نیز در تیمارهای مختلف تغییراتی را از خود نشان داد، به این ترتیب که میزان تولید اسانس در گیاهان تحت تیمار کود با نسبت (36-12-12) در مقایسه با نمونه شاهد و سایر گروه های تیماری بیشتر بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که صفات کلروفیل a، تعداد برگ و ارتفاع بیشترین تأثیر را روی وزن خشک ساقه داشتند و توانستند 85% وزن خشک ساقه را توجیه کنند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

2. تأثیر چای کمپوست بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه لوبیا(Phaseolus vulgaris L.) به منظور تعدیل اثرات منفی ناشی از تنش خشکی

راهله احمدپور؛ مجید رستمی؛ سعید رضا حسین زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  جوانه‌زنی و سبز شدن سریع بذر، از عوامل تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان به‌شمار میرود. در این راستا مطالعه‌ای با هدف تأثیر چای‌کمپوست بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه لوبیا در شرایط تنش خشکی صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل چای‌کمپوست در 5 سطح (0، 5/2، 5، ...  بیشتر جوانه‌زنی و سبز شدن سریع بذر، از عوامل تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان به‌شمار میرود. در این راستا مطالعه‌ای با هدف تأثیر چای‌کمپوست بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه لوبیا در شرایط تنش خشکی صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل چای‌کمپوست در 5 سطح (0، 5/2، 5، 5/7 و 10 درصد حجمی) و تنش خشکی در چهار سطح (صفر، 3/0- ، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال) بود. در بررسی اثرات ساده چای‌کمپوست نتایج نشان داد که سطوح 5، 5/7 و 10 درصد، به صورت معنی‌داری درصد جوانه‌زنی، قدرت جوانه‌زنی، شاخص بنیه و وزن خشک ساقه چه را افزایش داد. نتایج نشان داد که تنش خشکی در تمامی سطوح منجر به کاهش معنی‌دار صفات مورد بررسی در مقایسه با شرایط بدون تنش شد. در شرایط تنش 6/0- مگاپاسکال، سطوح 5، 5/7 و 10 درصد چای‌کمپوست موجب افزایش معنی‌دار سرعت جوانه‌زنی، طول گیاهچه و وزن خشک ریشهچه شد و در شرایط تنش 9/0- مگاپاسکال، کلیه سطوح چای‌کمپوست در مقایسه با شاهد به صورت معنی‌داری سرعت جوانهزنی، طول ساقه‌چه و گیاهچه را افزایش داد. در شرایط بدون تنش و 3/0- مگاپاسکال، تیمار 10 درصد چای‌کمپوست منجر به افزایش معنی دار سرعت جوانه‌زنی (%4/9+ و %1/10+)، وزن خشک ریشهچه (%7/18+ و %7/19+)، طول ساقهچه (%7/10+ و %9+)، ریشه‌چه (%6/6+ و %6/8+) و گیاهچه (%4/8+ و %9/7+) شد. با توجه به‌ نتایج مطالعه، استفاده از چای-کمپوست در مرحله جوانه‌زنی به منظور کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه لوبیا توصیه می‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

3. بررسی فلور، شکل زیستی و کورولوژی گونه های گیاهی رویشگاه توس منطقه ی مارمیشو، استان آذربایجان غربی

آرزو محمودی؛ جواد اسحاقی راد؛ مهناز حیدری ریکان؛ احمد علیجانپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  منطقه مارمیشو واقع در 70 کیلومتری شمال‌غربی شهرستان ارومیه از رویشگاه‌های مهم توس در ایران محسوب شده و از تنوع گیاهی منحصر به‌‌فردی برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی فلور، شکلهای زیستی و کورولوژی گونه‌های چوبی و علفی رویشگاه توس منطقه می‌باشد. ۳۰ قطعه نمونه به روش نمونه‌برداری منظم‌تصادفی با ابعاد شبکه ۱۰۰*۲۰۰ متر در منطقه ...  بیشتر منطقه مارمیشو واقع در 70 کیلومتری شمال‌غربی شهرستان ارومیه از رویشگاه‌های مهم توس در ایران محسوب شده و از تنوع گیاهی منحصر به‌‌فردی برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی فلور، شکلهای زیستی و کورولوژی گونه‌های چوبی و علفی رویشگاه توس منطقه می‌باشد. ۳۰ قطعه نمونه به روش نمونه‌برداری منظم‌تصادفی با ابعاد شبکه ۱۰۰*۲۰۰ متر در منطقه مورد -مطالعه پیاده شد. در هر نقطه، قطعات ‌نمونه ۴۰۰ مترمربعی برای جمع‌آوری گونه‌های ‌درختی و درختچه‌ای و قطعات ‌نمونه ۱۰۰ متر‌مربعی برای جمع‌آوری گونه‌های‌علفی پیاده شد. نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 251 تاکسون گیاهی متعلق به 51 خانواده وجود دارد که از این تعداد، 28 گونه درختی و درختچه‌ای می‌باشند. بیشترین تعداد گونه‌های گیاهی منطقه مربوط به خانواده Asteraceae با 40 گونه، خانواده Apiaceae با 22 گونه، خانواده Fabaceae با 21 گونه، Lamiaceae با 20 گونه و خانواده‌ Brassicaceaeبا 17 گونه می‌باشند. از نظر طیف زیستی رانکایر، همی‌کریپتوفیت‌ها با 122 گونه، تروفیت‌ها با 51 گونه، فانروفیت‌ها با 28 گونه به ترتیب بیشترین شکل زیستی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین از نظر جغرافیای گیاهی بیشترین عناصر رویشی منطقه متعلق به ناحیه رویشی ایرانی تورانی (100 گونه) و ایرانی-تورانی/ اروپا- سیبری (59 گونه) می‌باشند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

4. مطالعه فلوریستیک تالاب کانی برازان

اعظم معصومی؛ فرخ قهرمانی نژاد؛ ناصر عباس پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  چکیده: تالاب کانی برازان واقع در استان آذربایجان غربی یکی از تالاب های کنوانسیون بین المللی رامسر با مساحت 907 هکتار است. اقلیم این منطقه شکار ممنوع به صورت نیمه خشک تا نیمه خشک معتدل است. جهت مطالعه منطقه، گیاهان در طی ماه‌های رویشی سال 1392 به طور مرتب از دو رویشگاه آبزی و رویشگاه مجاور تالاب (صخره‌ها و تپه‌ها) جمع‌آوری و در هرباریوم ...  بیشتر چکیده: تالاب کانی برازان واقع در استان آذربایجان غربی یکی از تالاب های کنوانسیون بین المللی رامسر با مساحت 907 هکتار است. اقلیم این منطقه شکار ممنوع به صورت نیمه خشک تا نیمه خشک معتدل است. جهت مطالعه منطقه، گیاهان در طی ماه‌های رویشی سال 1392 به طور مرتب از دو رویشگاه آبزی و رویشگاه مجاور تالاب (صخره‌ها و تپه‌ها) جمع‌آوری و در هرباریوم دانشگاه خوارزمی (FAR) در تهران نگهداری شدند. در مجموع 118 گونه مختلف گیاهی جمع‌آوری شد که به 42 تیره (دو تیره خزه‌، 33 تیره دولپه، یک تیره برگ شاخیان و شش تیره تک لپه) و 99 جنس تعلق دارند. در میان تیره‌های موجود 17 تیره (11تیره دولپه، یک تیره برگ‌ شاخیان و پنج تیره تک لپه)، 32 جنس و 35 گونه به رویشگاه آبزی و 25 تیره (دو تیره خزه‌، 22 تیره دولپه و یک تیره تک لپه)، 67 جنس و 83 گونه به رویشگاه مجاور تالاب تعلق دارند. در بین گیاهان منطقه تروفیت‌ها با 62% در رویشگاه مجاور تالاب و 35% در رویشگاه آبزی فراوان‌ترین شکل زیستی منطقه را تشکیل می‌دهند. در بررسی کوروتیپ، بیشترین گونه‌ها به ناحیه ایرانی تورانی با 38 % در رویشگاه آبزی و 50% به رویشگاه مجاور تالاب تعلق دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

5. بررسی تأثیر کاربرد کادمیوم و شوری محلول های آبی بر رشد و غلظت عناصر غذایی عدسک آبی (Lemna minor L.)

جعفر صوفیان؛ احمد گلچین؛ صلاح الدین مرادی؛ لیلا جهانبان؛ لیلا غیرتی آرانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  به منظور بررسی اثر کاربرد کادمیوم بر رشد و غلظت عناصر غذایی عدسک آبی تحت شرایط شوری آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کادمیوم (صفر، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی گرم در لیتر کادمیم از منبع سولفات کادمیم) و غلظت نمک (صفر، 10، 20، 40 و 80 میلی مولار از منبع کلرور سدیم) بودند که به ...  بیشتر به منظور بررسی اثر کاربرد کادمیوم بر رشد و غلظت عناصر غذایی عدسک آبی تحت شرایط شوری آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کادمیوم (صفر، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی گرم در لیتر کادمیم از منبع سولفات کادمیم) و غلظت نمک (صفر، 10، 20، 40 و 80 میلی مولار از منبع کلرور سدیم) بودند که به محلول غذایی اپستین اضافه شدند. نتایج نشان داد که کاربرد کادمیوم و شوری هر یک به تنهایی و نیز به صورت کاربرد توأم سرعت رشد نسبی عدسک آبی را کاهش دادند. غلظت کادمیوم عدسک آبی با افزایش میزان کاربرد کادمیوم افزایش یافت. کاربرد شوری غلظت کادمیوم عدسک آبی را افزایش داد. کادمیوم و شوری هر یک به تنهایی و نیز به صورت کاربرد توأم غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، مس، و سدیم را کاهش دادند. غلظت منگنز با کاربرد کادمیوم افزایش یافت اما شوری غلظت آنرا را کاهش داد. در یک نتیجه گیری کلی، کاهش رشد و مرگ عدسک آبی در غلظت‌‌های بالای کاربرد کادمیوم و شوری محلول‌های آبی مشاهده شد و عدسک آبی غلظت‌‌های بالایی از کادمیوم را در خود انباشته کرد به طوریکه این گیاه یک انباشته کننده خوبی برای کادمیوم می‌تواند باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

6. بررسی صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های بذری بومادران گونه‌های Achillea nobilis، A. biberestini و A. filipendula در دو فاصله آبیاری

پروین صالحی؛ لیلا رسول زاده؛ لیلا فلاح حسینی؛ معصومه رمضانی یگانه؛ محمود امیرخانی؛ محمدرضا پهلوانی؛ سید اسمعیل سیدیان؛ حمیده جوادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  به منظور بررسی اثرات دو فاصله آبیاری بر صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های Achillea nobilis، A. biberestini و A. filipendula، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7 و14) در کرت‌های اصلی و جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های A. nobilis (هفت جمعیت)، A. biberestini (دو جمعیت) ...  بیشتر به منظور بررسی اثرات دو فاصله آبیاری بر صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های Achillea nobilis، A. biberestini و A. filipendula، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7 و14) در کرت‌های اصلی و جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های A. nobilis (هفت جمعیت)، A. biberestini (دو جمعیت) و A. filipendula (دو جمعیت) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تیمار فاصله آبیاری از زمان استقرار گیاهان در مزرعه تا زمان ثبت عملکرد گیاهان اعمال گردید. نتایج نشان دادند پاسخ گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف بومادران نسبت به فواصل آبیاری 7 و 14 روزه متفاوت بوده و از میان سه گونه مورد مطالعه، کم آبی تاثیر کمتری بر ویژگی‌های مورفولوژی درگونه A. filipendula داشت. گروه‌بندی جمعیت‌های A. nobilis با استفاده از دو مولفه اصلی اول، جمعیت‌ها را در سه گروه قرار داد. جمعیت‌ گروه I، ارتفاع و عملکرد گیاه بیشتری داشته و در زمان طولانی‌تری به گلدهی کامل رسیدند. در حالی‌که جمعیت‌های گروه III، قطر گیاه، قطر گل‌آذین، تعداد ساقه گل‌دهنده و تعداد گل‌آذین بیشتری داشته و در زمان کوتاهتری به گلدهی کامل رسیدند که نشان‌دهنده کارایی بالای جمعیت‌های گروه III در شرایط نیمه خشک می‌باشد. براساس نتایج پژوهش حاصل، فاصله آبیاری طولانی‌تر از 14 روزه در شرایط جغرافیایی مشابه با کرج برای گونه‌های بومادران A. biberestini, A. filipendula, A. nobilis توصیه نمی‌شود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

7. کاربرد روش مدل‌سازی اجماعی در پیش‌بینی اثرات تغییر اقلیم بر پراکنش گونه لاله واژگون (Fritillaria imperialis L.)

علی اصغر نقی پور برج؛ مریم حیدریان آقاخانی؛ حامد سنگونی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  یکی از اثرات مهم تغییر اقلیم بر گیاهان، تغییر در گستره جغرافیایی آن‌هاست. پیش‌بینی توزیع بالقوه گونه‌های گیاهی باارزش و در معرض خطر در پاسخ به تغییر اقلیم، امری ضروری در جهت حفاظت و مدیریت آن‌ها محسوب می‌شود. این مطالعه با هدف پیش‌بینی توزیع جغرافیایی گونه لاله واژگون (Fritillaria imperialis) در زمان حال حاضر و همچنین آینده در استان چهارمحال ...  بیشتر یکی از اثرات مهم تغییر اقلیم بر گیاهان، تغییر در گستره جغرافیایی آن‌هاست. پیش‌بینی توزیع بالقوه گونه‌های گیاهی باارزش و در معرض خطر در پاسخ به تغییر اقلیم، امری ضروری در جهت حفاظت و مدیریت آن‌ها محسوب می‌شود. این مطالعه با هدف پیش‌بینی توزیع جغرافیایی گونه لاله واژگون (Fritillaria imperialis) در زمان حال حاضر و همچنین آینده در استان چهارمحال و بختیاری واقع در منطقه زاگرس مرکزی انجام شد. دو سناریوی اقلیمی شامل 5/4RCP و 5/8RCP تحت مدل گردش عمومی HadGEM2-CC برای پیش‌بینی آینده (سال 2050) مورد استفاده قرار گرفت. از 19 متغیر زیست اقلیمی مشتق شده از دما و بارش و سه متغیر فیزیوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع) به عنوان ورودی به مدل‌ها استفاده شد. پنج روش مدل‌سازی پراکنش گونه‌ای شامل شبکه عصبی مصنوعی، مدل خطی تعمیم یافته، تجزیه و تحلیل طبقه‌بندی درختی، روش افزایشی تعمیم یافته و جنگل تصادفی بودند که در چارچوب پیش‌بینی توسط مدل‌سازی اجماعی و با استفاده از بسته biomod2 در نرم‌افزار R مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به ترتیب تغییرات فصلی دما و مجموع بارندگی سالانه بیشترین سهم را در تعیین مطلوبیت رویشگاه گونه لاله واژگون داشتند. ارزیابی مدل‌ها نشان داد که مدل‌ها از صحت و دقت خوبی برخوردار هستند و مدل جنگل تصادفی، قابل‌اعتمادترین مدل برای پیش‌بینی پراکنش گونه تعیین شد. همچنین، در مجموع رویشگاه این گونه در آینده تحت سناریو 5/4RCP و 5/8RCP به ترتیب حدود 7/19 و 61 درصد کوچکتر از حال حاضر خواهد شد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

8. بررسی ترکیبات فیتوشیمیایی و مقایسه مشتقات دکان در اسانس برگ استبرق [Ait].R.Br.(Calotropis procera) جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های طبیعی استان کرمان

حکیمه علومی؛ فرزین ناصری؛ راضیه سلطانی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  گیاه استبرق (Calotropis procera) از جمله گیاهان دولپه ای، از خانواده استبرق‌ با خواص دارویی و ضدباکتریایی متعدد می‌باشد. از جمله مواد فیتوشیمیایی این گیاه، ترکیبات دکان و مشتقات آن در بخش‌های مختلف می‌باشد. به منظور شناسایی مشتقات دکان اسانس برگ گیاه استبرق [Ait].R.Br.(Calotropis procera) برگهای گیاه در فاز زایشی از سه رویشگاه طبیعی استان کرمان شامل ...  بیشتر گیاه استبرق (Calotropis procera) از جمله گیاهان دولپه ای، از خانواده استبرق‌ با خواص دارویی و ضدباکتریایی متعدد می‌باشد. از جمله مواد فیتوشیمیایی این گیاه، ترکیبات دکان و مشتقات آن در بخش‌های مختلف می‌باشد. به منظور شناسایی مشتقات دکان اسانس برگ گیاه استبرق [Ait].R.Br.(Calotropis procera) برگهای گیاه در فاز زایشی از سه رویشگاه طبیعی استان کرمان شامل ارزوئیه (1067 متر)، چاه دادخدا (450 متر) و شمس آباد (1700متر) در اواخر خرداد ماه 1394 جمع‌آوری و اسانس گیری گردید. شناسایی ترکیبات شیمیایی و مشتقات دکان توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی GC/MS مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج مشتقات دکان، غالبیت ترکیبات شیمیایی شناسایی شده در گیاه استبرق را تشکیل می‌دهد. ترکیبات هگزادکانویک اسید، پنتادکان، هگزادکان، اکتادکان ترکیبات غالب مناطق مورد بررسی بود. ترکیبات دکان حدود 80 درصد از حجم اسانس برگ گیاه در رویشگاه شمس آباد را به خود اختصاص دادند. اسانس برگ گیاه استبرق واجد ترکیبات فیتوشیمیایی متعدد بوده و با توجه به ویژگی‌ ترکیبات دکان قابل استفاده در صنایع مختلف می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

9. مطالعه اثرات اسید سالیسیلیک، سدیم نیتروپروساید و اتانول بر ماندگاری و کیفیت گل در دو رقم ژربرای شاخه بریده

رویا کرمیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 اردیبهشت 1398

چکیده

  ژربرا یکی از ده گل شاخه بریده تجاری معروف در دنیا است، لیکن ماندگاری پس از برداشت آن کوتاه است. از این رو افزایش دوام عمر پس از برداشت این گل یکی از اهداف اولیه تجارت گل می-باشد. این پژوهش با هدف مطالعه اثر غلظت‌های مختلف اتانول (2، 4 و 6%)، سدیم نیتروپروساید (100، 150 و 200) و اسید سالیسیلیک (100، 150 و 200 میکرو مولار) بر ویژگی‌های عمرگلدانی، جذب ...  بیشتر ژربرا یکی از ده گل شاخه بریده تجاری معروف در دنیا است، لیکن ماندگاری پس از برداشت آن کوتاه است. از این رو افزایش دوام عمر پس از برداشت این گل یکی از اهداف اولیه تجارت گل می-باشد. این پژوهش با هدف مطالعه اثر غلظت‌های مختلف اتانول (2، 4 و 6%)، سدیم نیتروپروساید (100، 150 و 200) و اسید سالیسیلیک (100، 150 و 200 میکرو مولار) بر ویژگی‌های عمرگلدانی، جذب آب، وزن تر نسبی و خمیدگی ساقه در دو رقمBayadere و Sunway (به ترتیب با کیفیت بالا و پائین پس از برداشت) در قالب طرح آماری فاکتوریل با پایه بلوک کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج بیانگر تأثیر معنی‌دار رقم، تیمار و نیز اثر متقابل رقم و تیمار بر ویژگی‌های ارزیابی شده بود. بر این اساس، رقمBayadere با کیفیت پس از برداشت بالاتر، عمر گلدانی، جذب آب و وزن تر نسبی بیشتری در مقایسه با رقمSunway نشان داد. همچنین اتانول، سدیم نیتروپروساید و اسید سالیسیلیک بسته به غلظت و رقم مورد مطالعه، اثر معنی‌داری بر کیفیت پس از برداشت نشان دادند. به طوری که بیشترین دوام عمر و کمترین خمیدگی در هر دو رقم به ترتیب در غلظت 2% اتانول، 150 میکرو‌مولار سدیم نیتروپروساید و 200 میکرو‌مولار اسید سالیسیلیک حاصل شد. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که علاوه بر لزوم امر غربال‌گری و انتخاب ارقام با کیفیت مطلوب، با کاربرد غلظت‌های بهینه ترکیبات مهارکننده پیری مانند SA و SNP در محلول‌های نگهدارنده می‌توان عمر گلدانی و کیفیت پس از برداشت ارقام با کیفیت پائین را افزایش داد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

10. مقایسه تنوع گونه های درختی و درختچه ای در وضعیت های مدیریتی حفاظت و تحت تفرج در جنگل فندقلوی اردبیل

فرشاد کیوان بهجو؛ زینب پورقلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  امروزه با افزایش نگرانی جهانی در مورد فقدان تنوع زیستی در اکوسیستم های جنگلی مواجه هستیم که این مهم به طور چشمگیری درمورد جنگل های تحت مدیریت اهمیت بیشتری یافته است. هدف از انجام این بررسی، ارزیابی پایداری جنگل با بهره گیری از متغیرهای تعداد پایه، تعداد گونه، درصد تاج پوشش و شاخص های تنوع زیستی در جنگل فندقلوی اردبیل در وضعیت‌های ...  بیشتر امروزه با افزایش نگرانی جهانی در مورد فقدان تنوع زیستی در اکوسیستم های جنگلی مواجه هستیم که این مهم به طور چشمگیری درمورد جنگل های تحت مدیریت اهمیت بیشتری یافته است. هدف از انجام این بررسی، ارزیابی پایداری جنگل با بهره گیری از متغیرهای تعداد پایه، تعداد گونه، درصد تاج پوشش و شاخص های تنوع زیستی در جنگل فندقلوی اردبیل در وضعیت‌های مدیریتی حفاظت و تحت تفرج می‌باشد. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، شبکه آماربرداری به ابعاد 50 در50 متر طراحی و 60 قطعه نمونه در منطقه با مدیریت حفاظتی و 60 قطعه نمونه در منطقه تفرجی (در کل 120 قطعه نمونه) پیاده شد. در هر قطعه نمونه نوع گونه، قطر پایه‌های درختی و دو قطر عمود بر هم گونه‌های درختچه ای ثبت شد. در این تحقیق با بهره گیری از نرم افزار Past از شاخص‌های مارگالف، برگر-پارکر، فیشر و یکنواختی جهت بررسی تنوع زیستی استفاده شد. نتایج آزمون تجزیه واریانس و مقایسه میانگین به روش دانکن نشان داد که با افزایش شدت فعالیت‌های تفرجی، متغیرهای تعداد پایه، تعداد گونه، درصد تاج پوشش و همچنین میزان شاخص‌های تنوع زیستی غنا و تنوع به صورت معنی‌داری کاهش می‌یابند (000/0Pvalue=)، ولیکن این مهم در مورد شاخص یکنواختی صادق نبود. در کل نتیجه‌گیری شد که فعالیت‌های تفرجی به صورت کنترل نشده و با شدت زیاد، تخریب گسترده اکوسیستم جنگلی فندقلو، را به دنبال داشته است، که این مهم بر پایداری جنگل اثر منفی خواهد داشت.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

11. اثر تنش شوری بر ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه داروئی بابونه (Matricaria chamomilla)

فاطمه راسخ؛ وحید روشن؛ آتوسا وزیری؛ بهمن خلدبرین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  گیاه Matricaria chamomilla از گیاهان دارویی متعلق به خانواده کاسنی بوده که به دلیل داشتن ترکیبات دارویی خاص، نقش مهمی در درمان‌های طب سنتی دارا می باشند. در پژوهش حاضر کاشت بذر گونه M. chamomilla در محیط گلخانه صورت پذیرفت و به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، گیاهان 14 هفته ای تحت تیمار سطوح مختلف شوری [صفر (شاهد) ، 50، ...  بیشتر گیاه Matricaria chamomilla از گیاهان دارویی متعلق به خانواده کاسنی بوده که به دلیل داشتن ترکیبات دارویی خاص، نقش مهمی در درمان‌های طب سنتی دارا می باشند. در پژوهش حاضر کاشت بذر گونه M. chamomilla در محیط گلخانه صورت پذیرفت و به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، گیاهان 14 هفته ای تحت تیمار سطوح مختلف شوری [صفر (شاهد) ، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر] قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش شوری منجر به افزایش محتوای پرولین و فعالیت پاد اکسیدانی در بابونه گردید. تنش شوری ملایم و شدید منجر به تغییر در نسبت ترکیبات اصلی اسانس و پلی‌فنل‌ها شد. مقدار و نوع ترکیبات تشکیل دهنده اسانس M. chamomilla با دستگاه GC و GC/MS تعیین و بر اساس نتایج کروماتوگرافی اسانس، مهمترین ترکیبات موجود در اسانس گیاه، -Bisabolol oxide A Chamazulene و En-in-dicycloether گزارش گردید. مقدار و نوع ترکیبات پلی‌فنلی با دستگاه HPLC اندازه گیری شد. بر اساس کروماتوگرام بدست آمده از آنالیز عصاره، مهمترین ترکیبات شامل کلروژنیک اسید، کافئیک اسید، کاته‌کین ، سیناپیک اسید، هسپریدین، الاگیک اسید، کوئرستین و ائوژنول بودند. نتایج آنالیز میانگین‌ها نشان داد تنش شوری منجر به افزایش غلظت پرولین گردیده است. تنش ملایم منجر به افزایش محتوای رنگیزه ها گردید. همچنین افزایش سطوح شوری منجر به افزایش معنی دار فعالیت پاد اکسیدانی گردید. با بررسی اثر تنش شوری بر میزان ترکیبات پلی‌فنلی، مشخص گردید که در تمام گیاهان تحت تیمار مقدار پلی‌فنل-های سیناپیک اسید و ائوژنول بیشتر می باشد..

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تاکسونومی

12. بررسی فلورستیک رویشگاه‌های دو گونه انحصاری و در معرض تهدید روشن‌بال (Diaphanoptera Rech.f.) در شمال شرقی ایران

محمد جواد احمدی؛ طاهره افتخاری؛ یونس عصری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  چکیده: این تحقیق به منظور بررسی فلورستیک رویشگاه‌های دو گونه انحصاری و در معرض تهدید روشن‌بال خراسانی (Diaphanoptera khorasanica Rech.f.) در خراسانهای رضوی و شمالی و روشن‌‌بال آلمهای(D. stenocalycina Rech.f. & Schiman) در دشت میرزابایلوی پارک ملی گلستان صورت گرفت. هردو گونه متعلق به تیره میخک یا Caryophyllaceae می باشند که در ناحیه ایرانو-تورانی پراکنش داشته و گیاهانی ...  بیشتر چکیده: این تحقیق به منظور بررسی فلورستیک رویشگاه‌های دو گونه انحصاری و در معرض تهدید روشن‌بال خراسانی (Diaphanoptera khorasanica Rech.f.) در خراسانهای رضوی و شمالی و روشن‌‌بال آلمهای(D. stenocalycina Rech.f. & Schiman) در دشت میرزابایلوی پارک ملی گلستان صورت گرفت. هردو گونه متعلق به تیره میخک یا Caryophyllaceae می باشند که در ناحیه ایرانو-تورانی پراکنش داشته و گیاهانی علفی و چند ساله هستند. روشن‌‌بال خراسانی در خاکهای سرخ و روشن‌‌بال آلمه‌ای در خاکهای شور رویش دارند. با استفاده از منابع فلور، نقشه‌ها ی رقومی (250000 :1) و پیمایش میدانی، رویشگاههای گونه های خراسانی و آلمه‌ای شناسایی و محدوده پراکنش و نقاط ارتفاعی آنها ثبت گردید. فنولوژی گیاهان بررسی و نمونه های هرباریومی مربوط به 131 تاکسون از گیاهان روشن‌‌بال و گونه های همراه آنها در رویشگاهها جمع آوری و با استناد به منابع فلور شناسایی گردیدند. شکل زیستی غالب در رویشگاههای مورد مطالعه همی‌کریپتوفیت میباشد. اشکال زیستی فانروفیت، کامفیت، کریپتوفیت، تروفیت و پارازیت‌های یکساله و چندساله در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بیشترین درصد گیاهان رویشگاه‌های روشن‌بال خراسانی متعلق به تیره‌های Asteraceae, Poaceae, Lamiaceae, Fabaceae و Brassicaceae و رویشگاه روشن‌بال آلمه‌ای مربوط به تیره‌های Poaceae و Chenopodiaceae می‌باشد. با توجه به وابستگی شدید این دو گونه به وضعیت اقلیمی و خاک مناطق مورد مطالعه، هردو گونه روشن‌بال نیاز جدی به حفاظت مطلوب و اصولی دارند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

13. اثر نیتریک اکساید بر کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی در گیاه گلرنگCarthamus) tinctorius L.)

مریم چاوشی؛ فرزانه نجفی؛ اعظم سلیمی؛ عبدالحمید انگجی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  نیتریک اکساید مولکول علامتی مهمی ‌است که در رشد و نمو گیاهان به‌عنوان حد واسط عمل می‌کند. خشکی یکی از تنش‌های غیر زیستی است که رشد و تولید محصول گیاه را محدود می‌کند. هدف از پژوهش حاضر تأثیر سدیم نیتروپروساید (SNP) بر کاهش تنش خشکی در گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) می‌باشد. بدین منظور اثر غلظت‌های مختلف SNP (0، 15 و 25 میکرومولار) و سطوح مختلف ...  بیشتر نیتریک اکساید مولکول علامتی مهمی ‌است که در رشد و نمو گیاهان به‌عنوان حد واسط عمل می‌کند. خشکی یکی از تنش‌های غیر زیستی است که رشد و تولید محصول گیاه را محدود می‌کند. هدف از پژوهش حاضر تأثیر سدیم نیتروپروساید (SNP) بر کاهش تنش خشکی در گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) می‌باشد. بدین منظور اثر غلظت‌های مختلف SNP (0، 15 و 25 میکرومولار) و سطوح مختلف خشکی ((Field capacity) FC 100%، 75%، 50% و 25%) بر وزن‌تر و خشک اندام هوایی، طول ساقه، سطح برگ، محتوای نسبی آب (RWC)، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و محتوای پرولین برگ و ریشه مورد بررسی قرار گرفت.گیاهان در مرحله سه برگی در معرض محلول‌پاشی SNP قرار گرفتند، پس از 24 ساعت، تیمار خشکی اعمال شد. دومین تیمار SNP، یک هفته پس از اولین مرحله محلول‌پاشی صورت گرفت. پس از دو هفته گیاهان جهت اندازه‌گیری پارامترهای رشد و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی برداشت شدند. نتایج حاصل نشان داد که تنش خشکی، وزن‌تر و خشک اندام هوایی، طول ساقه، سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ را کاهش داده و موجب افزایش محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز در برگ و ریشه گیاه گلرنگ شد. درحالی‌که تیمار همزمان خشکی و نیتریک اکساید باعث افزایش پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی شده، محتوای پرولین و فعالیت آسکوربات پرکسیداز را کاهش داد. به نظر می‌رسد که تیمار نیتریک اکساید با کاهش تنش اکسیداتیو حاصل از تنش خشکی، مقاومت گیاه گلرنگ را افزایش داده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

14. تتاثیر گیاه نیمه انگلی چشم بلبلی (Loranthus grewinkii Boiss & Buhse) بر برخی ترکیبات بیوشیمیایی برگ درختان بادام زاگرسی Amygdalus haussknechtii Bornm (مطالعه موردی: جنگل‌های زاگرس جنوبی)

شهرام مهدی کرمی؛ کامبیز ابراری واجاری؛ حسن احمدوند؛ اکرم احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  گیاه نیمه‌انگلی چشم بلبلی گونه‌ای خسارت‌زا است که جز گونه‌های برگدار بوده و در جنگل‌های زاگرس روی درختان زیست می‌کند. این گیاه جهت تأمین بخشی از عناصر غذایی مورد نیاز برای انجام فتوسنتز، نیازمند گیاه میزبان خود است تا آب و عناصر غذایی مورد نیاز خود را از آن به دست آورد به همین دلیل سبب تغییر در ترکیبات بیوشیمیایی در درختان میزبان‌ ...  بیشتر گیاه نیمه‌انگلی چشم بلبلی گونه‌ای خسارت‌زا است که جز گونه‌های برگدار بوده و در جنگل‌های زاگرس روی درختان زیست می‌کند. این گیاه جهت تأمین بخشی از عناصر غذایی مورد نیاز برای انجام فتوسنتز، نیازمند گیاه میزبان خود است تا آب و عناصر غذایی مورد نیاز خود را از آن به دست آورد به همین دلیل سبب تغییر در ترکیبات بیوشیمیایی در درختان میزبان‌ خود می‌شوند. در پژوهش حاضر بررسی تاثیر گیاه نیمه انگلی چشم بلبلی (Loranthus grewinkii Boiss & Buhse) بر ترکیبات آلی (تانن کل، فنول کل، تانن متراکم، فلاونویید، پروتئین، قند کل، قند نامحلول و پرولین) برگ درخت ارژن در جنگل‌های زاگرس جنوبی در منطقه هشتاد پهلو انجام گرفت. نتایج نشان داد میزان فنول کل، تانن متراکم، تانن کل، فلاونوئید و پرولین در برگ پایه‎های مبتلا به چشم بلبلی بیشتر از پایه های سالم بادام کوهی بود (05/ 0p≤ و 01/ 0P≤). همچنین نتایج نشان داد که میزان قند نامحلول، قند محلول و پروتئین در پایه‎های سالم بیشتر از پایه‎های مبتلا بود (05/ 0p≤ و 01/ 0P≤). افزایش ترکیبات ثانویه از قبیل فنول کل، تانن متراکم، تانن کل، فلاونوئید و پرولین در اثر گیاه نیمه انگلی چشم بلبلی، احتمال می‎رود در نتیجه تلاش درخت در جهت مقابله و افزایش تحمل به بیماری است. از آنجایی که همزمان با فعالیت گیاه نیمه انگلی چشم بلبلی روی این درختان، پدیده خشکیدگی تاج یا شاخه درختان بادام کوهی مشاهده می‌شود، بنابراین می‎توان با عملیات پاکسازی از گسترش گیاه نیمه انگلی چشم بلبلی در منطقه زاگرس جنوبی به ویژه استان لرستان جلوگیری نمود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

15. عکس‌العمل گروه‌های کارکردی گیاهی به برخی عوامل محیطی در جنگلهای کوهستانی زاگرس جنوبی (مطالعه موردی استان خوزستان-شهرستان باغ‌ملک)

حفیظ اله شهریاری؛ کامبیز ابراری واجاری؛ بابک پیله ور؛ مهدی حیدری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  گروه‌های کارکردی گیاهی گروهی از گونه‌ها هستند که باهم عکس‌العمل مشابه به عوامل محیطی نشان می‌دهند. این پژوهش با هدف بررسی واکنش گروه‌های کارکردی گیاهی در رابطه با برخی عوامل محیطی در جنگلهای کوهستانی زاگرس جنوبی در استان خوزستان-شهرستان باغ‌ملک انجام شد. در این پژوهش، تعداد 50 قطعه نمونه دایره‌ای 1000 متر مربعی به صورت انتخابی تصادفی ...  بیشتر گروه‌های کارکردی گیاهی گروهی از گونه‌ها هستند که باهم عکس‌العمل مشابه به عوامل محیطی نشان می‌دهند. این پژوهش با هدف بررسی واکنش گروه‌های کارکردی گیاهی در رابطه با برخی عوامل محیطی در جنگلهای کوهستانی زاگرس جنوبی در استان خوزستان-شهرستان باغ‌ملک انجام شد. در این پژوهش، تعداد 50 قطعه نمونه دایره‌ای 1000 متر مربعی به صورت انتخابی تصادفی در محدوده ارتفاعی 646 تا 3172 متر از سطح دریا برای نمونه‌برداری پوشش گیاهی و ثبت عوامل محیطی پیاده شد. سپس گیاهان نمونه‌برداری شده بر اساس فرم رشد به گروه‌های کارکردی چوبی، علفی و نهال چوبی طبقه‌بندی شده و با استفاده از رسته‌بندی آنالیز تطبیقی متعارفی ارتباط این گروه‌ها با عوامل محیطی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که همه گروه‌های کارکردی گیاهی با ارتفاع از سطح دریا، هدایت الکتریکی، پتاسیم قابل دسترس و اسیدیته خاک همبستگی معنی‌دار بالائی دارند. همچنین کربن زی‌توده میکروبی، درصد رس، جهت دامنه، مواد آلی، درصد شن، شیب و نیتروژن کل برای گروه کارکردی چوبی‌، مواد آلی، فسفر قابل دسترس، نیتروژن کل، درصد شن، درصد رس، تنفس پایه خاک، وزن مخصوص ظاهری و شیب برای گروه کارکردی علفی و جهت دامنه، نیتروژن کل، درصد شن، شیب، کربن زی‌توده میکروبی و درصد رس برای گروه کارکردی نهال مهم بودند. تنوع گونه‌ای چوبی‌ها تا ارتفاع 2350 متر از سطح دریا بالا بوده و بعد از آن کم شد. در حالیکه علفی‌ها‌ در ارتفاعات میانی (1300 تا 1600 متر از سطح دریا) و در ارتفاعات بیش از2350 متر دارای تنوع کمتر و نهال‌ها دارای بیشترین تنوع در ارتفاعات میانی بودند.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

16. تاثیر هورمون متیل جاسمونات بر تجمع کادمیوم، ظرفیت آنتی اکسیدانی و برخی صفات فیزیولوژیک دانه رست گندم(Triticum aestivum L.)

عذرا علیخانی؛ حسین عباسپور؛ اکبر صفی پور افشار؛ علیرضا متولی زاده کاخکی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  کادمیوم یک فلز سنگین غیر ضروری با قابلیت تحرک نسبتا بالا در سیستم ارتباط خاک و ریشه بوده و دارای پتانسیل ایجاد سمیت در گیاهان و انسان است. این تحقیق به بررسی اثرات سمیت کلرید کادمیوم و تاثیر متقابل آن با هورمون متیل جاسمونات بر تجمع کادمیوم، محتوای نسبی آب، میزان پرولین، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز ...  بیشتر کادمیوم یک فلز سنگین غیر ضروری با قابلیت تحرک نسبتا بالا در سیستم ارتباط خاک و ریشه بوده و دارای پتانسیل ایجاد سمیت در گیاهان و انسان است. این تحقیق به بررسی اثرات سمیت کلرید کادمیوم و تاثیر متقابل آن با هورمون متیل جاسمونات بر تجمع کادمیوم، محتوای نسبی آب، میزان پرولین، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در دانه‌رست‌های گندم (رقم سیوند) پرداخته است. نتایج نشان داد که تجمع کادمیوم در ریشه و ساقه در تیمار 300 میکرومولار به ترتیب 30 و 17 برابر نسبت به سطح کنترل افزایش یافته است. کادمیوم در غلظت‌های200 و 300 میکرومولار منجر به تغییرات قابل توجهی در صفات مورد بررسی گردید. به طوری که فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز 2 تا3 برابر و مقدار پرولین 15% افزایش یافت. در حالی که میزان کلروفیل a، کلروفیلb و کاروتنویید بین 20 تا 30 درصد و محتوای نسبی آب حدود 3 درصد نسبت به سطح کنترل کاهش یافت. نتایج نشان داد که اسپری برگی 10میکرومولار متیل جاسمونات در گیاهان تحت تنش کادمیوم باعث افزایش میزان پرولین (16%) و رنگیزه های فتوسنتزی (23%) و کاهش تجمع کادمیوم در ریشه و ساقه به میزان 30 درصد شد. در غلظت 100 میکرومولار متیل جاسمونات، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز نسبت به سطح کنترل به ترتیب 2 و 3 برابر افزایش نشان داد. نتایج این تحقیق موید قابلیت هورمون متیل جاسمونات در تغییر جذب کادمیوم توسط ریشه و ساقه و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

17. اثر شدت چرای دام بر تنوع گونه‌های گیاهی مهاجم در منطقه کوهستانی کبیرکوه شهرستان دره‌شهر

روح اله زینی وند؛ مجید آجورلو؛ علی آریاپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  جداسازی گونه‌های گیاهی مهاجم از دیگر گونه‌‌ها در مطالعات مربوط به تنوع گیاهی برای جلوگیری از هرگونه قضاوت گمراه کننده در مورد تنوع گیاهی اکوسیستم مورد نیاز است. هدف این مطالعه، بررسی اثر شدّت چرای دام بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه‌های مهاجم در منطقه کبیرکوه استان ایلام بود. سه منطقه چرا شده با شدّت‌های سنگین، متوسط، سبک با سه تکرار ...  بیشتر جداسازی گونه‌های گیاهی مهاجم از دیگر گونه‌‌ها در مطالعات مربوط به تنوع گیاهی برای جلوگیری از هرگونه قضاوت گمراه کننده در مورد تنوع گیاهی اکوسیستم مورد نیاز است. هدف این مطالعه، بررسی اثر شدّت چرای دام بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه‌های مهاجم در منطقه کبیرکوه استان ایلام بود. سه منطقه چرا شده با شدّت‌های سنگین، متوسط، سبک با سه تکرار و یک منطقه چرا نشده انتخاب گردیدند. نمونه‌برداری پوشش گیاهی به روش تصادفی- منظم با استفاده از ترانسکت (طول 100 متر با فاصله 50 متر) و قطعه نمونه (1×1 متر) انجام شد. سپس شاخص‌های تنوع، غنا و یکنواختی گونه‌ای با نرم‌افزار Past و Ecological Methodology محاسبه شد. داده‌ها با تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون حداقل تفاوت معنی‌داری (LSD) تحلیل شدند. مقدار شاخص‌های تنوع در تیمارهای شدت چرا متفاوت بود بطوریکه بیشترین مقدار شاخص سیمپسون و شانون به ترتیب در مراتع تحت چرای سنگین (974/0) و سبک دام (69/4) و کمترین مقدار این شاخص‌ها در منطقه قرق (964/0)، (501/4) بود. مقدار شاخص‌های غنای گونه‌ای در منطقه تحت چرای سنگین دام بیشتر از سایر تیمارهای این تحقیق بود. شاخص غنای منهینیک نشان داد که غنای گونه‌های مهاجم در منطقه تحت شدّت چرای سنگین به ترتیب 5/25 و 73/15 درصد بیش‌تر از منطقه چرا شده با شدّت سبک و متوسط بود. یکنواختی گونه‌ای در مناطق چرا شده با شدت‌های مختلف یعنی سنگین، متوسط، سبک و قرق شده از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری نداشت. بیشترین مقدار شاخص‌های پیت و شلدون در منطقه تحت چرای سبک دام بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

18. مطالعه اثر شدت نور و آسکوربیک اسید بر برخی ویژگی‌های ریخت شناسی و فیزیولوژیکی آهار (Zinnia elegans L.)

مهری مهدوی فرد؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ سید صادق موسوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  هدف از این پژوهش بررسی برهم کنش شدت‌های مختلف نور و آسکوربیک اسید بر رشد و گلدهی گل آهار می‏باشد. آزمایش به‏صورت کرت خرده شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت نور با سه سطح 1800، 1200 و 600 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه به‌عنوان عامل اصلی و محلول‎پاشی هفتگی آسکوربیک اسید در سه غلظت صفر، 1، 2 میلی‏مولار، به‌عنوان عامل ...  بیشتر هدف از این پژوهش بررسی برهم کنش شدت‌های مختلف نور و آسکوربیک اسید بر رشد و گلدهی گل آهار می‏باشد. آزمایش به‏صورت کرت خرده شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت نور با سه سطح 1800، 1200 و 600 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه به‌عنوان عامل اصلی و محلول‎پاشی هفتگی آسکوربیک اسید در سه غلظت صفر، 1، 2 میلی‏مولار، به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که با کاهش شدت نور ارتفاع گیاه، سطح برگ، سطح مخصوص برگ و قطر گل افزایش و طول و حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، قطر ساقه، تعداد برگ، نشت الکترولیت و مالون‏دی آلدئید کاهش یافتند. وزن تر و خشک و قطر گل در شدت نور 1200 نسبت به شدت نور 600 و 1800 نتایج مطلوب‏تری نشان داد. همچنین با کاهش شدت نور تاریخ ظهور و باز شدن غنچه و تاریخ باز شدن کامل گل به تأخیر افتاده ولی عمر گل افزایش یافته است. علاوه بر این نتایج نشان داد که آسکوربیک اسید باعث افزایش ارتفاع گیاه، طول میانگره، قطر ساقه، تعداد برگ، ‏متوسط سطح برگ، طول ریشه، حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ و ساقه، وزن خشک ریشه، قطر و تاریخ باز شدن کامل گل شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد آهار در شرایط نور کامل (1800 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) رشد مناسبی داشت اما رشد و کیفیت گلدهی آن در شرایط 1200 بیشتر بود. بنابراین امکان کاشت این گیاه در شرایط نیم ‏سایه نیز وجود دارد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکوین

19. مورفولوژی کرک ها و بررسی ترکیبات اسانس در مراحل مختلف تکوین پونه معطر (Mentha pulegium L.)

فاطمه زرین کمر؛ نسترن عرب زاده قهیازی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1397

چکیده

  پونه معطر، گیاهی است با نام علمی Mentha pulegium ازخانواده Lamiaceae، گیاهان این تیره شامل حدود 200 سرده و بیش از 4000 گونه گیاهی هستند. پونه معطرگیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی می باشد و در طب سنتی مصارف متعددی دارد. در این تحقیق آنالیز های تشریحی و ریخت شناسی کرک های موجود در این گونه با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی انجام گرفت. به منظور ...  بیشتر پونه معطر، گیاهی است با نام علمی Mentha pulegium ازخانواده Lamiaceae، گیاهان این تیره شامل حدود 200 سرده و بیش از 4000 گونه گیاهی هستند. پونه معطرگیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی می باشد و در طب سنتی مصارف متعددی دارد. در این تحقیق آنالیز های تشریحی و ریخت شناسی کرک های موجود در این گونه با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی انجام گرفت. به منظور بررسی ترکیبات اسانس در دو مرحله رویشی و زایشی نمونه ها جمع آوری و آنالیز توسط دستگاه GC, GC/MS انجام گرفت. بررسی های ریخت شناسی انجام شده مشخص کردکه این گونه دارای سه نوع کرک غیر غده ای و سه نوع کرک غده ای می باشد. با استفاده از روش های رنگ آمیزی حضور ترکیباتی نظیر ترکیبات پکتیکی لیپیدهای خنثی، ترکیبات فنولی، آلکالوئیدها و اسانس در کرک های غده ای این گونه مشخص گردید. نتایج حاصل از آنالیز اسانس در دو مرحله تکوینی نشان دهنده حضور ترکیبات متنوعی می باشد از میان این ترکیبات بیش از 90% اسانس از دو ترکیب پولگون و منتون تشکیل شده است. بررسی اسانس بیانگر کاهش میزان پولگون و افزایش منتون می باشد. با توجه به کاهش درصد این دو ترکیب و هم چنین حضور ترکیبات جدید در فاز زایشی و افزایش تراکم کرک در فاز زایشی به نسبت فاز رویشی گمان بر این است که گیاه مقداری از انرژی تولید این ترکیبات را برای تولید ترکیبات جدید که فراریت و عطر بیشتری دارند، به مصرف می رساند و مسیر سنتز ترپنوئیدها دستخوش تغییر می شود

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی سلولی و مولکولی

20. بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های پنیرک (Malva neglecta) با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

عبدالمهدی نوریان؛ هومن شیروانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 مهر 1397

چکیده

  در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 18 اکوتیپ پنیرک (Malva neglecta) تهیه شده از بانک ژن سازمان جنگل‌ها و مراتع مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش CTAB استخراج DNA صورت گرفت و با 15 نشانگر ISSR تنوع ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفت. آغازگر‌های ISSR در مجموع توانستند 99 باند تولید کنند که از این تعداد، 2 باند یک شکل مشاهده شد. آغازگرهای IS5 و IS6 به‌ترتیب با 12 و ...  بیشتر در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 18 اکوتیپ پنیرک (Malva neglecta) تهیه شده از بانک ژن سازمان جنگل‌ها و مراتع مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش CTAB استخراج DNA صورت گرفت و با 15 نشانگر ISSR تنوع ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفت. آغازگر‌های ISSR در مجموع توانستند 99 باند تولید کنند که از این تعداد، 2 باند یک شکل مشاهده شد. آغازگرهای IS5 و IS6 به‌ترتیب با 12 و 11 باند بیشترین تعداد و آغازگرهای UBC807 و UBC867با 4 باند کمترین تعداد باند را نشان دادند. شاخص-های محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC)، شاخص نشانگری (MI)، نسبت چندگانه موثر (EMR) و شاخص قدرت تفکیک (RP) برای کلیه نشانگرها محاسبه گردید که با توجه به شاخص‌های محاسبه شده آغازگرهای IS5 و IS6 به عنوان بهترین آغازگرها جهت بررسی تنوع ژنتیکی پنیرک معرفی گردید. میزان شباهت ژنتیکی مشاهده شده براساس اطلاعات این نشانگرها برابر 69/0 بود. بیشترین تشابه را اکوتیپ‌ 4G با اکوتیپ ‌9G با ضریب 84/0 داشتند. کمترین تشابه مربوط به اکوتیپ 1G با اکوتیپ‌های 9G، اکوتیپ 15G با 6G و 8G با ضرایب تشابه 57/0 بود. نتایج حاصل از گروهبندی تجزیه خوشه‌ای به روش UPGMA بر اساس ضریب تشابه جاکارد اکوتیپ‌ها را در 3 گروه قرار داد که بر اساس تجزیه به مختصات اصلی (PCo) و تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) گروه‌های حاصل از تجزیه کلاستر تایید گردید بر طبق این گروهبندی واریانس بین گروه‌ها در سطح 5% معنی‌دار بود، اما براساس واریانس برآورد شده سهم واریانس بین گروه‌ها تنها 29 درصد از تنوع کل بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

21. اثر کاربرد گلایسین‌بتائین بر تحمل به شوری تنباکو تراریخت (Nicotiana tabacum) حاوی بیان افزوده ژن P5CS

علی اکبر احسانپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 مهر 1397

چکیده

  در این مطالعه اثر کاربرد خارجی گلایسین‌ بتائین بر میزان پرولین و ایجاد مقاومت به تنش شوری، گیاهان تنباکوی تراریخت حاوی بیان افزوده ژن P5CS، به صورت تصادفی با سه تکرار در شرایط کشت در شیشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این منظور گیاهان تراریخت و غیر-تراریخت به محیط کشت MS در شرایط کشت بافت حاوی غلظت‌های صفر، 100و 200 میلی‌مولار نمک NaCl انتقال ...  بیشتر در این مطالعه اثر کاربرد خارجی گلایسین‌ بتائین بر میزان پرولین و ایجاد مقاومت به تنش شوری، گیاهان تنباکوی تراریخت حاوی بیان افزوده ژن P5CS، به صورت تصادفی با سه تکرار در شرایط کشت در شیشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این منظور گیاهان تراریخت و غیر-تراریخت به محیط کشت MS در شرایط کشت بافت حاوی غلظت‌های صفر، 100و 200 میلی‌مولار نمک NaCl انتقال داده شدند. گیاهچه های تنباکو در مرحله چهار و شش برگی توسط گلایسین‌بتائین با غلظت‌های صفر، 20و 40 میلی گرم در لیتر محلول پاشی شدند. پس از 4 هفته نتایج نشان داد با افزایش میزان گلایسین‌بتائین در گیاهان در معرض شوری وزن تر و خشک، میزان پتاسیم، سطح برگ، گلایسین‌بتائین درونی و همچنین قند محلول در هر دو غلظت 20 و 40 میلی گرم در لیتر گلایسین‌بتائین افزایش معنی دار را نسبت به نمونه شاهد از خود نشان دادند. به علاوه میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین و همچنین میزان سدیم نسبت به تیمار عدم کاربرد به تدریج کاهش یافت و کمترین این میزان در غلظت 40 میلی گرم در لیتر گلایسین‌بتائین بود. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد خارجی گلایسین ‌بتائین در گیاه تنباکو در کاهش اثرات تنش شوری و بهبود شاخص های رشد در شرایط تنش موثر بود. همچنین به نظر می‌رسد که عملکرد توأم گلایسین‌بتائین و تجمع پرولین ناشی از بیان افزوده ژن P5CS در گیاهان تراریخت باعث القا تحمل بیشتری به تنش شوری در این گیاهان گردید.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

22. طبقه بندی گونه های گیاهی با توجه به تئوری CSR (مطالعه موردی: مناطق هفتاد قله و کویر میقان اراک)

حمید رضا میرداودی؛ زیبا جم زاد؛ عادل جلیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 مهر 1397

چکیده

  شناخت نقش گونه‌های گیاهی در ترکیب گیاهی اهمیت زیادی در بررسی روند تغییرات اقلیمی، درک خواص اکوسیستم‌ها مثل پایداری، انعطاف پذیری و ارزیابی اکوسیستم‌ها دارد. لذا این تحقیق با هدف تعیین استراتژی گونه‌های گیاهی بر اساس ویژگی‌های عملکردی گیاهان، در مناطق هفتاد قله و کویر میقان اراک انجام شده است. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک ...  بیشتر شناخت نقش گونه‌های گیاهی در ترکیب گیاهی اهمیت زیادی در بررسی روند تغییرات اقلیمی، درک خواص اکوسیستم‌ها مثل پایداری، انعطاف پذیری و ارزیابی اکوسیستم‌ها دارد. لذا این تحقیق با هدف تعیین استراتژی گونه‌های گیاهی بر اساس ویژگی‌های عملکردی گیاهان، در مناطق هفتاد قله و کویر میقان اراک انجام شده است. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ویژگی‌های گونه‌های گیاهی طبق روش Hodgson et al.1999 اندازه‌گیری و بر اساس همین روش، استراتژی گونه‌ها طبق تئوری Grime 1977، مشخص گردید. در مجموع 172 گونه گیاه آوندی متعلق به 136 جنس و 46 تیره گیاهی مورد مطالعه قرار گرفت. همی‌کریپتوفیت‌ها و تروفیت‌ها از مهمترین گروه‌های ساختاری طیف زیستی منطقه به روش رانکایر بودند. بررسی کورولوژیک و استخراج کوروتیپ‌ها، غلبه عناصر ایرانی- تورانی را نشان داد. استراتژی‌ رقابتی- خرابه‌زی (CR)، تنش- رقابتی (SC) و رقابتی/ رقابتی- خرابه‌زی (C/CR)، به ترتیب با فراوانی 5/36، 8/18، 9/12درصد، مهمترین استراتژی‌های موجود در منطقه بودند. نتایج نشان داد که تعداد کمی از گونه‌ها (6 گونه) دارای استراتژی رقابتی (C) هستند. به نظر می‌رسد که چرای دام و تنش ناشی از شوری خاک، افزایش ارتفاع از سطح دریا و خشکی، به ترتیب موجب افزایش فراوانی استراتژی‌های گروه رقابتی- خرابه‌زی مثل CR، C/CR، R/CR و CR/CSR و استراتژی‌های گروه تنش مثل SC، C/SC، S/SC، SC/CSR، SR و SR/CSR شده‌اند. نتایج به دست آمده در این تحقیق می‌تواند مبنایی برای بهره‌برداری از مدل طبقه‌بندی CSR برای تعیین پاسخ گونه‌های گیاهی به الگوی تغییر عوامل محیطی، آشفتگی و همچنین ارزیابی اکوسیستم‌های مدیریت شده، باشد.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی اکولوژی

23. مقایسه خاصیت آنتی‌اکسیدانی و فنول کل گیاه تشنه‌داری(Scropholaria striata Boiss.) در اقالیم مختلف در استان ایلام

زهرا زرگوش؛ منصوره قوام؛ علی طویلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آبان 1397

چکیده

  گل میمونی (.Scropholaria striata Boiss) با نام محلی تشنه‌داری از مهم‌ترین گیاهان دارویی خانواده گل میمونی است که در ایران گیاه بیشتر در مناطق سردسیر و کوهستانی زاگرس رشد می‌کند. گرچه ترکیبات شیمیایی این گیاه شناسایی نشده است؛ اما مردم ساکن استان ایلام سال‌هاست که به‌صورت تجربی از آن در درمان بیماری‌های متفاوت استفاده می‌کنند. پژوهش حاضر با ...  بیشتر گل میمونی (.Scropholaria striata Boiss) با نام محلی تشنه‌داری از مهم‌ترین گیاهان دارویی خانواده گل میمونی است که در ایران گیاه بیشتر در مناطق سردسیر و کوهستانی زاگرس رشد می‌کند. گرچه ترکیبات شیمیایی این گیاه شناسایی نشده است؛ اما مردم ساکن استان ایلام سال‌هاست که به‌صورت تجربی از آن در درمان بیماری‌های متفاوت استفاده می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثر منطقه (اقلیم) برخواص آنتی‌اکسیدانی و میزان فنول این گیاه انجام شد. برای این منظور از سه منطقه بدره، دره‌شهر و دهلران در یک جهت یکسان (شمال شرقی) با فاصله 100 متر، سرشاخه میوه‌دار گیاه در خرداد ماه 1395 و مصادف با هنگام ظهور میوه جمع‌آوری شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره متانولی نمونه‌های گیاهی با روش DPPH و مقدار کل ترکیب‌های فنلی با روش فولین سیوکالتو اندازه‌گیری شد. پس از تحلیل آماری، نتایج حاکی از آن بود که اثر منطقه بر بازده عصاره، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فنول کل در سطح احتمال خطای یک درصد معنی‌دار بود. بالاترین میزان بازده (07/3 ± 37/19 درصد)، خاصیت آنتی‌اکسیدانی (96/0±5656/126 میکرو گرم بر میلی لیتر) و فنول کل (17/3±7689/55 میکرو گرم بر میلی‌لیتر) در منطقه دره‌شهر به‌دست آمد. بنابراین می‌توان دریافت تغییرات اقلیمی سبب سنتز برخی ترکیبات ثانویه شده است.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی منابع طبیعی

24. اثر زئولیت و DTPA بر ویژگی‌های زایشی گوجه‌فرنگی در خاک‌های آلوده به سرب

ندا دوستیخواه؛ ابراهیم پناه پور؛ حبیب نادیان قمشه؛ علی غلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1397

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر زئولیت و DTPA بر ویژگی‌های زایشی گوجه‌فرنگی در خاک‌های آلوده به سرب آزمایشی در سال 1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کرت‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهرستان مسجدسلیمان اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل غلظت سرب در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک، زئولیت در سه سطح صفر، 5/0 و 1 درصد و DTPA در سه سطح ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر زئولیت و DTPA بر ویژگی‌های زایشی گوجه‌فرنگی در خاک‌های آلوده به سرب آزمایشی در سال 1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کرت‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهرستان مسجدسلیمان اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل غلظت سرب در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک، زئولیت در سه سطح صفر، 5/0 و 1 درصد و DTPA در سه سطح صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بود. اثر ساده غلظت سرب، کاربرد زئولیت و DTPA بطور معنی‌داری طول گل‌آذین، تعداد گل‌آذین در بوته، تعداد گل در گل‌آذین و تعداد میوه در بوته را تحت تاثیر قرار داد، و نیز اثر ساده غلظت سرب و برهمکنش متقابل کاربرد زئولیت و DTPA بر وزن تر و خشک میوه معنی‌دار بود. افزایش غلظت سرب در خاک طول گل‌آذین، تعداد گل‌آذین در بوته، تعداد میوه در بوته و وزن خشک میوه را در مقایسه با شاهد به ترتیب 60، 42، 34 و 49 درصد کاهش داد. کاربرد زئولیت و DTPA بر روی صفات مورد بررسی منجر به افزایش معنی‌دار گردید. همچنین، در سطوح با غلظت‌های بالاتر زئولیت و DTPA در خاک بر وزن تر و خشک میوه با افزایش معنی‌داری همراه بود.

---

• مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی فیزیولوژی

25. اثر پلی‌آمین‌های برون زا بر برخی شاخص‌های رشد و فیزیولوژیک گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش کم آبی

ژیلا توپچی خسروشاهی؛ سید یحیی صالحی لیسار؛ کاظم قاسمی گلعذانی؛ روح اله متفکر آزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1397

چکیده

  تنش خشکی رایج‌ترین تنش غیر‌زیستی در ایران است و بیشترین اثر منفی را بر رشد و تولید گیاهان دارد. پلی‌آمین‌ها، تنظیم‌کننده-های رشد گیاهان هستند و مقاومت آن‌ها را به تنش‌های محیطی مانند خشکی افزایش می‌دهند. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف پوتریسین+اسپرمین (به ترتیب 0+0، 40+40، 40+60 و 60+40 میکرومولار) بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه ...  بیشتر تنش خشکی رایج‌ترین تنش غیر‌زیستی در ایران است و بیشترین اثر منفی را بر رشد و تولید گیاهان دارد. پلی‌آمین‌ها، تنظیم‌کننده-های رشد گیاهان هستند و مقاومت آن‌ها را به تنش‌های محیطی مانند خشکی افزایش می‌دهند. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف پوتریسین+اسپرمین (به ترتیب 0+0، 40+40، 40+60 و 60+40 میکرومولار) بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت آبیاری مطلوب (% 100 ظرفیت زراعی) و آبیاری محدود (%40 ظرفیت زراعی) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه تبریز انجام گرفت. بدون کاربرد پلی‌آمین‌ها‌، خشکی سبب کاهش معنی‌‌دار شاخص‌های رشد، محتوای آب نسبی، رنگیزه‌های فتوسنتزی، غلظت پروتئین محلول کل برگ و افزایش غلظت پرولین آزاد برگ و قندهای محلول اندام هوایی گردید. کاربرد برگی 60 میکرومولار پوتریسین و 40 اسپرمین بیشتر این صفات را در برگ‌ها به ویژه تحت شرایط تنش افزایش داد. کاربرد پلی‌آمین‌های برون ‌زا میزان پرولین آزاد برگ را احتمالا به دلیل افزایش غلظت کلروفیل کاهش داد. کاهش انباشت اسمولیت‌های سازگار نظیر پرولین آزاد در ریشه و قند‌های محلول در برگ با تیمارهای 40+40 میکرومولار و 40+60 میکرومولار از پوتریسین+اسپرمین (به ترتیب) می‌تواند به دلیل نقش پلی‌آمین‌ها به عنوان اسمولیت و همچنین پاک کننده رادیکال‌های آزاد اکسیژن باشد. در مجموع نتایج نشان می‌دهد که اسپری برگی 60 میکرومولار پوتریسین و 40 اسپرمین می‌تواند برخی اثرات مخرب تنش خشکی را بر شاخص‌های فیزیولوژیک گیاه گلرنگ کاهش دهد.

---

• مشاهده مقاله