ریخت شناسی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ حسین صبوری؛ لیلا آهنگر؛ سیده معصومه حسینی
دوره 33، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 68-76
چکیده
در این تحقیق، جمعیت سلمهتره (Chenopodium album) از چهار جهت جغرافیایی شرق، غرب، شمال و جنوب مزارع صیفی گنبدکاووس جمع‌آوری شد. سپس از هر جهت 10 بوته با رعایت حداقل فاصله 100 متری برداشته و در انتها برگ زیر گل‌آذین بوته‌ها انتخاب شد. نمونه‌های برگ در هر جهت برای مطالعه صفات اپیدرمی و متابولیت‌های گیاهی مورد آزمایش قرار گرفتند. صفات اپیدرمی ...
بیشتر
در این تحقیق، جمعیت سلمهتره (Chenopodium album) از چهار جهت جغرافیایی شرق، غرب، شمال و جنوب مزارع صیفی گنبدکاووس جمع‌آوری شد. سپس از هر جهت 10 بوته با رعایت حداقل فاصله 100 متری برداشته و در انتها برگ زیر گل‌آذین بوته‌ها انتخاب شد. نمونه‌های برگ در هر جهت برای مطالعه صفات اپیدرمی و متابولیت‌های گیاهی مورد آزمایش قرار گرفتند. صفات اپیدرمی برگ نظیر تیپ روزنه، شکل سلول‌های اپیدرمی و الگوی دیواره آنتی‌کلینالی، طـول، عرض، مساحت روزنه، تعداد سلول‌های اپیدرمی روزنه، شاخص و تراکم روزنه به‌علاوه میزان نشاسته، پروتئین، قندهای محلول و فنل‌کل سلمهتره اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که جمعیت سلمهتره در جهات مختلف دارای روزنه در هر دو سطح رویی و پشتی بودند. بیشترین تعداد سلول‌های اپیدرمی، شاخص و تراکم روزنهای سلمهتره در جهت‌های مختلف به‌جزء تعداد سلول‌های اپیدرمی در جنوب به سطح تحتانی برگ‌ها اختصاص داشت. تیپ روزنه و شکل سلول‌های اپیدرمی در دو سطح رویی و پشتی در جهات مورد بررسی به‌ترتیب به‌صورت آنموستیک و نامنظم بود. هم‌چنین سلمهتره در دو سطح برگ در جهات مختلف به‌جزء جنوب دارای دیواره آنتی‌کلینالی کمی موجدار بودند. بیشترین میزان نشاسته، پروتئین، قندهای محلول و فنل‌کل در سلمهتره به‌ترتیب مربوط به جهت غرب، جنوب، شرق و شرق بود. بنابراین آگاهی از ویژگیهای سلول‌های روزنه، میزان اسمولیت سازشی قندهای محلول به‌همراه ترکیبات فنلی به‌دلیل تاثیر در باز و بسته شدن روزنه‌ها و تعرق اهمیت بسزایی دارد. هم‌چنین سلمهتره به‌دلیل مقدار مناسبی از ترکیبات فنلی در جهات مختلف به‌ویژه شرق می‌تواند به‌عنوان کاندیدی برای تولید علف‌کش‌های زیستی و آنتی‌اکسیدان‌ها باشد.
کشاورزی
مهناز ظفری؛ علی عبادی؛ سدابه جهانبخش گده کهریز
دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 194-205
چکیده
به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ و باکتریدر مقاومت به تنش خشکی در یونجه آزمایشی به حالت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌ی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا گردید.برای این‌کار تنش کم‌آبی در سه سطح 75٪ ،55٪ ،35٪ ظرفیت مزرعه اعمال شد. تیمارهای تلقیح شامل تلقیح بذر با گونه Glomus mosseae ، Sinorhizobium meliloti ،Sinorhizobium ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ و باکتریدر مقاومت به تنش خشکی در یونجه آزمایشی به حالت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌ی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا گردید.برای این‌کار تنش کم‌آبی در سه سطح 75٪ ،55٪ ،35٪ ظرفیت مزرعه اعمال شد. تیمارهای تلقیح شامل تلقیح بذر با گونه Glomus mosseae ، Sinorhizobium meliloti ،Sinorhizobium meliloti + Glomus mosseae و شاهد بودند. نتایج آزمایشات نشان دادند که با افزایش تنش در تیمارهای یونجه، غلظت سدیم، پرولین و قندهای محلول افزایش یافت، اما غلظت پتاسیم، فسفر، سطح برگ و هدایت روزنه کاهش یافت. بین تیمارهای تلقیحی پتاسیم، فسفر، پرولین، قندهای محلول، هدایت روزنه و سطح برگ به ترتیب با بیشترین مقادیر (72/6، 07/5، 14/7، 05/6، 28، 66/20) به تلقیح دوگانه و کمترین مقادیر (13/6، 9/2، 77/4، 73/4، 15 و 33/5) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی تعلق گرفت. پس از تلقیح دوگانه تیمار تلقیحی میکوریز نسبت به تلقیحی باکتری همزیست بیشتر بود. اما سدیم با کمترین مقدار (53/2) به تلقیح دوگانه و بیشترین مقدار (08/3) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی مربوط بود. تلقیح دوگانه با افزایش جذب آب، عناصر غذایی و اسمولیت‌های سازگاری توانست مقاومت گیاه را در برابر کم‌آبی بهبود بخشد. استفاده ترکیبی قارچ و باکتری با افزایش جذب آب و عناصر غذایی منجر به افزایش معنی دار مقاومت یونجه به خشکی گردید.
بیوشیمی
ربابه اصغری
دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 745-754
چکیده
گیاه آلوئه ورا متعلق به خانواده لیلیاسه یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد. ارزش دارویی این گیاه به برگ و ژل آن مربوط می شود. از آنجائیکه تنش شوری می تواند بر کیفیت برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آلوئه ورا تأثیر گذار باشد؛ این مطالعه به بررسی اثر تنش شوری با استفاده از غلظتهای 0 ، 50، 100، 150، 200، 250 میلی مولار کلرید سدیم بر شاخصهای ...
بیشتر
گیاه آلوئه ورا متعلق به خانواده لیلیاسه یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد. ارزش دارویی این گیاه به برگ و ژل آن مربوط می شود. از آنجائیکه تنش شوری می تواند بر کیفیت برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آلوئه ورا تأثیر گذار باشد؛ این مطالعه به بررسی اثر تنش شوری با استفاده از غلظتهای 0 ، 50، 100، 150، 200، 250 میلی مولار کلرید سدیم بر شاخصهای فیتوشیمیایی موثر بر خواص دارویی گیاه آلوئه ورا شامل فنلها، قند محلول کل و سوکروز، گلوکز و فروکتوز بعنوان اجزاء ترکیبهای قندی پرداخته است. آنالیز داده ها با استفاده از طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی داری بر صفات بیوشیمایی مورد مطالعه آلوئه ورا دارد و الگوی تغییرات صفات بیوشیمیایی مورد نظر بیش از اینکه از وجود تنش متأثر باشد از سطح تنش اعمال شده تأثیر پذیرفته است؛ بنابر این نمی توان بطور مطلق تنش را به عنوان عامل کاهنده یا فزاینده کمیت شاخصهای مورد نظر معرفی کرد بلکه این شدت تنش است که تأثیر گذار میباشد و تغییرات ایجاد شده تحت تنش را موجب میشود.
کشاورزی
سهیلا رجبی؛ قاسم کریم زاده؛ فائزه قناتی
دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 783-793
چکیده
به منظور مطالعه تحمل به تنش شوری در سه رقم کلزای پاییزه (Brassica napus L.) با نام های Colvert، Symbol و Agat تغییرات مقدار پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول در ریشه‌چه و ساقه‌چه در چهار تیمار شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار از NaCl و سه زمان 6، 12 و 24 ساعت در شرایط هیدروپونیک بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی ...
بیشتر
به منظور مطالعه تحمل به تنش شوری در سه رقم کلزای پاییزه (Brassica napus L.) با نام های Colvert، Symbol و Agat تغییرات مقدار پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول در ریشه‌چه و ساقه‌چه در چهار تیمار شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار از NaCl و سه زمان 6، 12 و 24 ساعت در شرایط هیدروپونیک بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین ارقام و سطوح تیمار شوری وجود دارد. مقایسه میانگینها به روش LSD نشان داد که بیشترین مقدار تجمع پرولین و پروتیین در ریشه‌چه و ساقه‌چه رقم Colvert و تیمار شوری 150 میلی مولار از NaCl بود و دو رقم دیگر در ردههای بعدی قرار گرفتند. بیشترین انباشت قندهای کل در ریشه‌چه و ساقه‌چه رقم Colvert به شکل مشابه در غلظت 100 میلی مولار از NaCl مشاهده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش اسمولیت‌های سازگار مانند پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول بر روی تحمل به تنش شوری در ارقام کلزای پاییزه تأثیر گذار بوده است.
فیزیولوژی
فرزاد احمدی آذر؛ طاهره حسنلو؛ علی ایمانی؛ ولی فیضی اصل
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1394، ، صفحه 459-474
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثرات تنش‌خشکی و کاربرد زئولیت معدنی بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی پنیرک، به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در شهرستان مراغه اجرا شد. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری به صورت شاهد (100درصد ظرفیت زراعی)، تنش‌خشکی ملایم (75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش‌خشکی ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی اثرات تنش‌خشکی و کاربرد زئولیت معدنی بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی پنیرک، به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در شهرستان مراغه اجرا شد. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری به صورت شاهد (100درصد ظرفیت زراعی)، تنش‌خشکی ملایم (75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش‌خشکی شدید (50 درصد ظرفیت زراعی) و مقادیر زئولیت در پنج سطح (عدم کاربرد زئولیت، دو، چهار، شش، هشت گرم در هر کیلوگرم خاک) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد در بین صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود داشت، به‌طوری که بالاترین وزن تر اندام هوایی (164 گرم)، ریشه (66/87 گرم)، طول ساقه (79 سانتی‌متر)، هدایت روزنهای (875 میلی‌مول بر مترمربع درثانیه)، بالاترین میانگین نشت الکترولیت (72/87 میلی‌موس بر سانتی‌متر)، بیشترین مقدارکلروفیل a (72/0 میلی‌‌گرم بر گرم)، b (06/9میلی‌‌گرم بر گرم) متعلق به میزان هشت گرم زئولیت و 100درصد رطوبت ظرفیت زراعی بود. بالاترین میزان قندهای محلول(20/155 میلی‌‌گرم در هر گرم وزن خشک) و کمترین میزان نسبی آب برگ (72/40 درصد) متعلق به عدم کاربرد زئولیت و50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی بود. کاربرد سطوح مختلف زئولیت در هر سه شرایط رطوبتی خاک سبب بهبود در بسیاری از صفات فوق شد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که می‌‌توان با به کارگیری زئولیت، از هدر رفت آب در شرایط کم آبی جلوگیری کرده و آن را بهتر و بیشتر در دسترس گیاه قرار داد.
فیزیولوژی
آسیه بهداد؛ پروانه ابریشم چی؛ محمد جنگجو
دوره 28، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 243-256
چکیده
گیاه درمنه (Artemisia) از جنس های متنوع و وسیع خانواده ی کاسنی می باشد. برخی گونه های این جنس با وجود دارا بودن خاصیت دگرآسیبی، شرایط مناسبی برای استقرار سایر گیاهان مرتعی در زیر اشکوب خود ایجاد می کنند. به این ترتیب بررسی چگونگی تاثیر آللوپاتی گیاهان پرستار نظیر درمنه خراسانی Krasch.) Artemisia korassanica)، بر گونه های زیر اشکوب خود مانند بروموس کپه ...
بیشتر
گیاه درمنه (Artemisia) از جنس های متنوع و وسیع خانواده ی کاسنی می باشد. برخی گونه های این جنس با وجود دارا بودن خاصیت دگرآسیبی، شرایط مناسبی برای استقرار سایر گیاهان مرتعی در زیر اشکوب خود ایجاد می کنند. به این ترتیب بررسی چگونگی تاثیر آللوپاتی گیاهان پرستار نظیر درمنه خراسانی Krasch.) Artemisia korassanica)، بر گونه های زیر اشکوب خود مانند بروموس کپه داغی ) Bromus kopetdaghensis Drobov.) ضروری به نظر می رسد. به این منظور، نمونه های اندام هوایی و ریشه درمنه در چهار مرحله مختلف رشد و نموی از مراتع بهارکیش در شهرستان قوچان جمع آوری شدند. سپس تاثیر عصاره آبی 3% (W/V) اندام هوایی و ریشه این گیاه بر وزن خشک، مقدار کلروفیل و میزان قندهای محلول در برگ و ریشه گیاهچه های بروموس در شرایط آزمایشگاه بررسی گردید و هم چنین مقدار ترکیبات فنلی گیاه درمنه در مراحل مختلف رشد و نمو سنجش شد. نتایج نشان دادند که عصاره اندام هوایی درمنه نسبت به عصاره ریشه با شدت بیشتری موجب کاهش رشد وزن خشک برگ و ریشه و مقدار کلروفیل برگ گیاهچه های بروموس شد ولی محتوای قندهای محلول به افزایش تنش آللوپاتی زیاد شد. مقدار کل ترکیبات فنلی موجود در عصاره اندام هوایی و اثر بازدارنده آن ضمن عبور از مرحله رویشی، گل دهی و بذردهی به طرز معنی داری کاهش یافت. درنتیجه، توصیه می شود که کشت سایر گیاهان علفی مرتعی در زیر اشکوب درمنه در مهرماه که گیاه در مرحله بذردهی است و کم ترین تاثیر بازدارندگی را دارد، انجام شود.
