فیزیولوژی
نسرین اسمعیل نژاد؛ جلیل خارا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آذر 1397
چکیده
مکانیسم اثر تریفلورالین ازطریق مهار تقسیم میتوز سلولی می‌باشد. گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) به عنوان اسید آمینه غیرپروتئینی، برخی فعالیت‌های فیزیولوژیکی از جمله تنظیم رشد گیاه و مقاومت در برابر تنش‌ها را بر عهده دارد. به منظور بررسی تأثیر علف‌کش تریفلورالین و نقش گابا بر فعالیت‌های آنزیمی و میزان پرولین و تنظیم کننده‌های ...
بیشتر
مکانیسم اثر تریفلورالین ازطریق مهار تقسیم میتوز سلولی می‌باشد. گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) به عنوان اسید آمینه غیرپروتئینی، برخی فعالیت‌های فیزیولوژیکی از جمله تنظیم رشد گیاه و مقاومت در برابر تنش‌ها را بر عهده دارد. به منظور بررسی تأثیر علف‌کش تریفلورالین و نقش گابا بر فعالیت‌های آنزیمی و میزان پرولین و تنظیم کننده‌های رشد جیبرلین (GA3) و سیتوکینین (6-بنزیل آمینوپورین) در گیاه کدو خورشتی (Cucurbita pepo) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کرت‌های کاملاً تصادفی با 4 سطح غلظت علف‌کش تریفلورالین (0، 5، 15 و 25 ppm) و دو سطح گابا (0 و 500 میکرومول برلیتر) در 3 تکرار انجام گرفت. تریفلورالین 2 روز قبل از کاشت به گلدان‌ها اضافه شد. سه روز بعد از رشد گیاهچهها، آب مقطر و محلول 500 میکرومول بر لیتر گابا به ترتیب بر سطح برگهای گیاهان شاهد و تیمار اسپری شد. علف‌کش تریفلورالین بر آنزیم اورنیتین‌آمینوترانسفراز (OAT)، پرولین‌دهیدروژناز (PDH)، محتوای پرولین و فیتوهورمون‌های جیبرلین و سیتوکینین معنی‌دار بود. از سوی دیگر، گابا تاثیر معنی‌داری بر فعالیت PDH و محتوای پرولین و سطح جیبرلین و سیتوکنین بر جای گذاشت. با مصرف گابا، محتوای پرولین و سیتوکینین و جیبرلین به طور معنی‌داری افزایش یافت در حالی که فعالیت PDH ریشه و بخش هوایی با استفاده از گابا به طور معنی‌دار کاهش یافت. با افزایش غلظت تریفلورالین، محتوای پرولین و فعالیت OAT افزایش و میزان جیبرلین و سیتوکینین و فعالیت PDH کاهش یافت. شرایط هورمونی و بیوشیمیایی گیاهان کدو تحت سمیت علف‌کش تریفلورالین با استفاده از گابا بهبود یافت.
فیزیولوژی
احمدرضا عباسی فر؛ زهرا محمدی خلیفه لوئی؛ علی خدیوی؛ مرتضی اکرمیان
دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 873-885
چکیده
پرولین یک اسمولیت سازگار رایج است و با تنظیم اسمزی و محافظت از غشاها، پروتئین‌ها و آنزیم‌ها از اثرات مخرب تنش‌های اسمزی در گیاهان جلوگیری میکند. براسینواستروئیدها گروه جدیدی از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی هستند و باعث تحریک رشد آنها می‌شوند. در این مطالعه، اثرات محلول‌پاشی پرولین و 24-اپی براسینولید بر شاخص‌های رشد و صفات بیوشیمیایی ...
بیشتر
پرولین یک اسمولیت سازگار رایج است و با تنظیم اسمزی و محافظت از غشاها، پروتئین‌ها و آنزیم‌ها از اثرات مخرب تنش‌های اسمزی در گیاهان جلوگیری میکند. براسینواستروئیدها گروه جدیدی از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی هستند و باعث تحریک رشد آنها می‌شوند. در این مطالعه، اثرات محلول‌پاشی پرولین و 24-اپی براسینولید بر شاخص‌های رشد و صفات بیوشیمیایی مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.) در شرایط گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای محلول‌پاشی شامل شاهد (عدم محلول‌پاشی)، پرولین (20 میلی‌مولار) و 24-اپی براسینولید (یک میکرو‌مولار) بود که در مراحل رشد رویشی و زایشی اعمال گردید. مطابق نتایج، محلول‌پاشی پرولین موجب افزایش معنی‌دار محتوی پرولین به میزان 4/394 درصد، شاخص کلروفیل به میزان 8/4 درصد، فنل کل به میزان 8/9 درصد، فلاونوئید به میزان 18 درصد، عملکرد اسانس به میزان 8/15 درصد، وزن تر اندام هوایی به میزان 8 درصد، وزن خشک اندام هوایی به میزان 8/7 درصد، وزن تر برگ و گل به میزان 8/6 درصد، وزن خشک برگ و گل به میزان 8 درصد و قطر ساقه گیاه به میزان 4/7 درصد نسبت به شاهد شد. همچنین محلول‌پاشی 24-اپی براسینولید باعث افزایش معنی‌دار ترکیبات فنلی به میزان 15/32 درصد و طول میانگره به میزان 3/8 درصد نسبت به شاهد گردید.
منابع طبیعی
فاطمه راسخ؛ وحید روشن؛ آتوسا وزیری؛ بهمن خلدبرین
دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 659-673
چکیده
گیاه Matricaria chamomilla از گیاهان دارویی متعلق به خانواده کاسنی بوده که به دلیل داشتن ترکیبات دارویی خاص، نقش مهمی در درمان‌های طب سنتی دارا می باشند. در پژوهش حاضر کاشت بذر گونه M. chamomilla در محیط گلخانه صورت پذیرفت و به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، گیاهان 14 هفته ای تحت تیمار سطوح مختلف شوری [صفر (شاهد) ، 50، ...
بیشتر
گیاه Matricaria chamomilla از گیاهان دارویی متعلق به خانواده کاسنی بوده که به دلیل داشتن ترکیبات دارویی خاص، نقش مهمی در درمان‌های طب سنتی دارا می باشند. در پژوهش حاضر کاشت بذر گونه M. chamomilla در محیط گلخانه صورت پذیرفت و به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، گیاهان 14 هفته ای تحت تیمار سطوح مختلف شوری [صفر (شاهد) ، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر] قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش شوری منجر به افزایش محتوای پرولین و فعالیت پاد اکسیدانی در بابونه گردید. تنش شوری ملایم و شدید منجر به تغییر در نسبت ترکیبات اصلی اسانس و پلی‌فنل‌ها شد. مقدار و نوع ترکیبات تشکیل دهنده اسانس M. chamomilla با دستگاه GC و GC/MS تعیین و بر اساس نتایج کروماتوگرافی اسانس، مهمترین ترکیبات موجود در اسانس گیاه، -Bisabolol oxide A Chamazulene و En-in-dicycloether گزارش گردید. مقدار و نوع ترکیبات پلی‌فنلی با دستگاه HPLC اندازه گیری شد. بر اساس کروماتوگرام بدست آمده از آنالیز عصاره، مهمترین ترکیبات شامل کلروژنیک اسید، کافئیک اسید، کاته‌کین ، سیناپیک اسید، هسپریدین، الاگیک اسید، کوئرستین و ائوژنول بودند. نتایج آنالیز میانگین‌ها نشان داد تنش شوری منجر به افزایش غلظت پرولین گردیده است. تنش ملایم منجر به افزایش محتوای رنگیزه ها گردید. همچنین افزایش سطوح شوری منجر به افزایش معنی دار فعالیت پاد اکسیدانی گردید. با بررسی اثر تنش شوری بر میزان ترکیبات پلی‌فنلی، مشخص گردید که در تمام گیاهان تحت تیمار مقدار پلی‌فنل-های سیناپیک اسید و ائوژنول بیشتر می باشد..
فیزیولوژی
رعنا فیروزه؛ رمضانعلی خاوری نژاد؛ فرزانه نجفی؛ سارا سعادتمند
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 889-901
چکیده
تنش شوری یکی از عمده ترین موانع برای رشد و تولید موفق محصول در گیاهان است. عوامل هورمونی مانند جیبرلین به عنوان تنظیم کننده رشد گیاهی می تواند اثرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی متفاوتی در گیاهان تحت تنش شوری ایفا کنند. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف کلرید سدیم (صفر،30،60،90 و120 میلی مولار) و جیبرلین (صفر و 100 میکروگرم در لیتر) بر محتوای رنگیزه ...
بیشتر
تنش شوری یکی از عمده ترین موانع برای رشد و تولید موفق محصول در گیاهان است. عوامل هورمونی مانند جیبرلین به عنوان تنظیم کننده رشد گیاهی می تواند اثرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی متفاوتی در گیاهان تحت تنش شوری ایفا کنند. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف کلرید سدیم (صفر،30،60،90 و120 میلی مولار) و جیبرلین (صفر و 100 میکروگرم در لیتر) بر محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، پرولین، مالون دی آلدهید، فنل و فلاونوئید در گیاه مرزه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان کلروفیل های aو b با افزایش غلظت های شوری و کاربرد جیبرلین کاهش می یابد. در مقابل شوری میزان پرولین، فنل کل و فلاونوئید را در گیاهان مرزه تحت تنش به طور معنی داری نسبت به نمونه شاهد افزایش داد. در برهم کنش شوری و جیبرلین نیز میزان این ترکیبات نسبت به شاهد و تیمارهای ساده شوری افزایش معنی داری را نشان داد. میزان تجمع مالون دی آلدهید که میزان تخریب و پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی را نشان می دهد نیز با افزایش غلظت کلریدسدیم افزایش معنی داری نسبت به نمونه شاهد داشت ولی با اضافه کردن 100 میکروگرم در لیتر جیبرلین به تیمارهای شوری میزان تجمع آن کاهش یافت که این نشان می دهد جیبرلین آثار منفی نمک بر پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء را کم کرده و بدین ترتیب باعث افزایش مقاومت گیاهان به شرایط تنش شده است.
منابع طبیعی
نگار امیدی؛ نسرین سیدی؛ عباس بانج شفیعی؛ ناصر عباسپور
دوره 31، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 682-693
چکیده
آلودگی هوا علاوه بر تاثیر بر سلامت ساکنان شهر، بر رشد و کیفیت درختان فضای سبز شهری نیز موثر است. کاشت گونه‌های گیاهی مقاوم به آلاینده‌های هوا تاثیر بسزایی در بالا بردن کیفیت هوای شهرها دارد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر آلودگی هوا بر پارامترهای شیمی گیاهی درختان افرای زینتی(Acer negundo L.) در سطح شهر ارومیه انجام شد. در هر یک از پنج بوستان ...
بیشتر
آلودگی هوا علاوه بر تاثیر بر سلامت ساکنان شهر، بر رشد و کیفیت درختان فضای سبز شهری نیز موثر است. کاشت گونه‌های گیاهی مقاوم به آلاینده‌های هوا تاثیر بسزایی در بالا بردن کیفیت هوای شهرها دارد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر آلودگی هوا بر پارامترهای شیمی گیاهی درختان افرای زینتی(Acer negundo L.) در سطح شهر ارومیه انجام شد. در هر یک از پنج بوستان با درجه آلودگی متفاوت، پنج پایه تقریبا همسال انتخاب شدند و نمونه‌های برگ از هر پایه در سه تراز ارتفاعی پایینی، میانی و بالایی تاج و از شاخه‌های بیرونی برداشت شدند و پارامترهای شیمی گیاهی هیدرات‌های کربن، پرولین، رنگیزه‌های اصلی و فرعی مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند و پارامترهای مورفولوژیکی قطر برابر سینه، ارتفاع و قطر‌تاج درختان، جهت تعیین همبستگی با پارامترهای شیمی گیاهی، ثبت شدند. همچنین ارتباط کلیه پارامترها با غلظت آلاینده‌های هوا نیز بررسی گردید. نتایج حاکی از آن است که میزان هیدرات‌های کربن و پرولین گونه‌‌ی افرا در مناطق مورد مطالعه اختلاف معنی‌دار داشته و تحت تاثیر آلودگی هوا افزایش یافته است. در صورتی‌که میزان رنگیزه‌ها در مناطق آلوده کمتر از منطقه شاهد بود. عدم وجود همبستگی معنی‌دار ویژگی‌های شیمی گیاهی با پارامترهای کمی و در مقابل همبستگی معنی‌دار آنها با آلاینده‌ها، نشانگر این است که فقط آلاینده‌ها بر خصوصیات شیمی گیاهی افرای زینتی تاثیر گذاشتند و ابعاد درختان در این رابطه بی‌تاثیر بود. بر اساس نتایج این تحقیق گونه افرا با افزایش تجمع هیدرات‌کربن و پرولین در مناطق آلوده، می‌تواند به عنوان گونه‌ای مقاوم در فضای سبز شهری به کار رود.
کشاورزی
الهام اله بخش؛ علیرضا سیروس مهر؛ ام البنین ابراهیمی؛ نرجس شهرکی
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 284-294
چکیده
کادمیم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که افزایش غلظت آن در محیط ریشه سبب بروز اختلالات متابولیسمی در گیاه می‌شود. به منظور مطالعه تاثیر فراهمی سیلیسیم بر تجمع کادمیوم و تاثیرات مورفولوژیک و فیزیولوژیکی آن بر خرفه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محل گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. فاکتورهای آزمایش ...
بیشتر
کادمیم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که افزایش غلظت آن در محیط ریشه سبب بروز اختلالات متابولیسمی در گیاه می‌شود. به منظور مطالعه تاثیر فراهمی سیلیسیم بر تجمع کادمیوم و تاثیرات مورفولوژیک و فیزیولوژیکی آن بر خرفه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محل گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل غلظتهای مختلف کادمیوم (صفر، 20، 40 و 60 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک)، و دو سطح سیلیسیم، (عدم کاربرد سیلیسیم و کاربرد سلیکات سدیم (mg/ kg soil 20/1) Na2SiO3) بود. نتایج نشان داد، ارتفاع ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی، وزن‌تر و خشک در برگ و ریشه و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی، در غلظت 20 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک تفاوت معنی‌داری در سطح (05/0≥ P) با شاهد نداشت، در حالیکه همگام با افزایش غلظت کادمیوم، کاهش معنا داری نسبت به شاهد در صفات یاد شده مشاهده شد. مقدار کاروتنوئید و پرولین با افزایش غلظت کادمیوم در غلظت بالاتر از 20 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک نسبت به شاهد افزایش معنی‌داری در سطح(05/0≥ P) یافت. کاربرد سیلیسیم باعث افزایش ارتفاع ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی، وزن تر و خشک در برگ و ریشه و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی (05/0≥ P) شد. بنابراین تیمار سیلیسیم می‌تواند اثر مثبتی در افزایش مقاومت و بهبود شاخص‌های فیزیولوژیکی در برابر عنصر سنگین کادمیوم در گیاه خرفه ایفا کند و در غلظتهای بالای کادمیوم، میتوان سیلیسیم را به عنوان عنصر مفید در افزایش عملکرد و افزایش مقاومت این گیاه به تنش محیطی استفاده نمود.
کشاورزی
میهن آزاد؛ مجید رستمی؛ مهدی قبولی؛ زهرا موحدی
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 295-307
چکیده
به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش شوری و اسید سالیسیلیک بر برخی صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی بالنگو آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج سطح مختلف تنش شوری (صفر، 2، 4، 6 و 8 دسی‌زیمنس بر متر) و دو سطح اسید سالیسیلیک (صفر و 200 قسمت در میلیون) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده برهمکنش ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش شوری و اسید سالیسیلیک بر برخی صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی بالنگو آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج سطح مختلف تنش شوری (صفر، 2، 4، 6 و 8 دسی‌زیمنس بر متر) و دو سطح اسید سالیسیلیک (صفر و 200 قسمت در میلیون) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده برهمکنش تنش شوری و اسید سالیسیلیک بر صفات پرولین برگ، میزان پروتئین، غلظت سدیم و پتاسیم برگ و فعالیت آنزیم-های آنتی اکسیدان کاتالاز و پروکسیداز معنی دار بود در حالیکه اثر متقابل تیمارها بر رنگیزه‌های فتوسنتزی معنی دار نشد. در ارتباط با میزان کلروفیل a فقط اثر ساده تنش شوری و برای کلروفیل b اثرات ساده تنش شوری و اسید سالیسیلیک معنی‌دار شد. افزایش شدت تنش شوری باعث افزایش میزان پرولین گیاه شد در حالیکه در همه سطوح تنش شوری کاربرد اسید سالیسیلیک باعث کاهش معنی دار میزان پرولین شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در همه سطوح تنش به طور میانگین باعث افزایش 15 درصدی فعالیت آنزیم کاتالاز شد در حالیکه محلول‌پاشی این هورمون، میانگین فعالیت آنزیم پروکسیداز را در حدود 13 درصد کاهش داد. اگرچه افزایش شدت تنش شوری باعث افزایش میزان پتاسیم برگ شد ولی اسیدسالیسیلیک تاثیر منفی و معنی‌داری بر میزان پتاسیم موجود در برگ داشت و به طور میانگین در شرایط کاربرد اسید سالیسیلیک میزان جذب پتاسیم توسط برگهای گیاه از 7/64 به 09/50 گرم برکیلوگرم رسید.
فیزیولوژی
زهرا آریان؛ محمد جواد مرآتی؛ حسن ابراهیم زاده معبود؛ جواد هادیان؛ مسعود میرمعصومی
دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 104-115
چکیده
مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) یک گیاه دارویی با ارزش متعلق به تیره نعناعیان می باشد که در مناطق گرم و خشک جنوب غربی ایران می روید. در پژوهش حاضر اثر غلظت های 0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار شوری(NaCl) و غلظت های 0، 5/0 و 0/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید (SA) در طرح فاکتوریل و به صورت کاملا تصادفی با 8 تکرار در کشت گلخانه ای روی پارامترهای بیوشیمایی و فیزیولوژیکی ...
بیشتر
مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) یک گیاه دارویی با ارزش متعلق به تیره نعناعیان می باشد که در مناطق گرم و خشک جنوب غربی ایران می روید. در پژوهش حاضر اثر غلظت های 0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار شوری(NaCl) و غلظت های 0، 5/0 و 0/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید (SA) در طرح فاکتوریل و به صورت کاملا تصادفی با 8 تکرار در کشت گلخانه ای روی پارامترهای بیوشیمایی و فیزیولوژیکی این گونه در بخش های هوایی بررسی و مقایسه شد. داده ها بوسیله نرم افزار SPSS و با آزمون دانکن آنالیز شدند. براساس نتایج؛ وزن تر (FW) و مالون دی آلدهید (MDA) تحت تنش شوری کاهش و مقدار پرولین افزایش یافت ولی تیمار SA تغییر معنی داری روی آنها نداشت. محتوای پروتئین تحت تنش شوری و تیمار SA تغیر معنی داری نشان نداد. فعالیت زیمایه سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) و پلی فنول اکسیداز (PPO) ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت و تحت تیمار SA کاهش نشان داد. . فعالیت زیمایه پراکسیداز (POX) و مقدار پراکسید هیدروژن تحت تنش شوری و تیمار SA کاهش یافت. در کل نتایج نشان داد که دامنه مقاومت این گونه تا شوری 100mM بوده و سالیسیلیک اسید تا حدی موجب بهبود اثرات تنش شد.
کشاورزی
مهناز ظفری؛ علی عبادی؛ سدابه جهانبخش گده کهریز
دوره 31، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 194-205
چکیده
به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ و باکتریدر مقاومت به تنش خشکی در یونجه آزمایشی به حالت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌ی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا گردید.برای این‌کار تنش کم‌آبی در سه سطح 75٪ ،55٪ ،35٪ ظرفیت مزرعه اعمال شد. تیمارهای تلقیح شامل تلقیح بذر با گونه Glomus mosseae ، Sinorhizobium meliloti ،Sinorhizobium ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ و باکتریدر مقاومت به تنش خشکی در یونجه آزمایشی به حالت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌ی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا گردید.برای این‌کار تنش کم‌آبی در سه سطح 75٪ ،55٪ ،35٪ ظرفیت مزرعه اعمال شد. تیمارهای تلقیح شامل تلقیح بذر با گونه Glomus mosseae ، Sinorhizobium meliloti ،Sinorhizobium meliloti + Glomus mosseae و شاهد بودند. نتایج آزمایشات نشان دادند که با افزایش تنش در تیمارهای یونجه، غلظت سدیم، پرولین و قندهای محلول افزایش یافت، اما غلظت پتاسیم، فسفر، سطح برگ و هدایت روزنه کاهش یافت. بین تیمارهای تلقیحی پتاسیم، فسفر، پرولین، قندهای محلول، هدایت روزنه و سطح برگ به ترتیب با بیشترین مقادیر (72/6، 07/5، 14/7، 05/6، 28، 66/20) به تلقیح دوگانه و کمترین مقادیر (13/6، 9/2، 77/4، 73/4، 15 و 33/5) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی تعلق گرفت. پس از تلقیح دوگانه تیمار تلقیحی میکوریز نسبت به تلقیحی باکتری همزیست بیشتر بود. اما سدیم با کمترین مقدار (53/2) به تلقیح دوگانه و بیشترین مقدار (08/3) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی مربوط بود. تلقیح دوگانه با افزایش جذب آب، عناصر غذایی و اسمولیت‌های سازگاری توانست مقاومت گیاه را در برابر کم‌آبی بهبود بخشد. استفاده ترکیبی قارچ و باکتری با افزایش جذب آب و عناصر غذایی منجر به افزایش معنی دار مقاومت یونجه به خشکی گردید.
فیزیولوژی
بهنوش صغیرزاده؛ لیلا شبانی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 119-131
چکیده
در گیاهان، سیستم‌های دفاعی متعددی برای مقابله با شرایط تنش‌زا، همچون آلودگی محیط رویش آنها به فلزات سنگین، با یکدیگر همکاری می‌نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر غلظتهای مختلف نیترات نقره بر شاخص رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی، میزان H2O2، پراکسیداسیون لیپید، میزان پرولین و فعالیت سیستم‌های دفاعی آنزیمی در کشت ساقه گیاه آرتمیزیا ...
بیشتر
در گیاهان، سیستم‌های دفاعی متعددی برای مقابله با شرایط تنش‌زا، همچون آلودگی محیط رویش آنها به فلزات سنگین، با یکدیگر همکاری می‌نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر غلظتهای مختلف نیترات نقره بر شاخص رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی، میزان H2O2، پراکسیداسیون لیپید، میزان پرولین و فعالیت سیستم‌های دفاعی آنزیمی در کشت ساقه گیاه آرتمیزیا (Artemisia annua L.) با استفاده از تکنیک کشت بافت پرداخته شده است. به منظور نشان دادن اثرات فلز سنگین نقره بر این شاخص‌ها، آزمایش‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. غلظتهای متفاوت (0، 001/0، 01/0، 1/0، 1 و 2 میلی‌مولار) نیترات نقره به محیط کشت مایعMS حاوی ساقه آرتمیزیا اضافه شد. نتایج نشان داد که نسبت وزن تر به وزن خشک نمونه‌های تحت تیمار در غلظت 1/0 میلی‌مولار نیترات نقره نسبت به نمونه شاهد 77/75% افزایش یافت. میزان کلروفیل a و b در غلظت 001/0 میلی‌مولار افزایش و کلروفیل a تنها در غلظت 1/0 میلی‌مولار نسبت به شاهد کاهش یافت. از میان آنزیمهای آنتی-اکسیدان اندازه‌گیری شده تنها آنزیم کاتالاز در تمام غلظت‌ها افزایش نشان داد. الیسیتور نیترات نقره باعث افزایش میزان پرولین، H2O2 و پراکسیداسیون لیپیدی در تمام غلظت‌ها شد. نتایج این پژوهش نشان داد که نقره موجود در ساقه‌ها باعث تجمع ترکیباتی مثل پراکسید هیدروژن شده که به عنوان یک مولکول پیام رسان عمل کرده و باعث القای دفاع آنتی‌اکسیداتیو در برگ‌ها می‌شود.
کشاورزی
سهیلا رجبی؛ قاسم کریم زاده؛ فائزه قناتی
دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 783-793
چکیده
به منظور مطالعه تحمل به تنش شوری در سه رقم کلزای پاییزه (Brassica napus L.) با نام های Colvert، Symbol و Agat تغییرات مقدار پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول در ریشهچه و ساقهچه در چهار تیمار شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار از NaCl و سه زمان 6، 12 و 24 ساعت در شرایط هیدروپونیک بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی ...
بیشتر
به منظور مطالعه تحمل به تنش شوری در سه رقم کلزای پاییزه (Brassica napus L.) با نام های Colvert، Symbol و Agat تغییرات مقدار پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول در ریشهچه و ساقهچه در چهار تیمار شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار از NaCl و سه زمان 6، 12 و 24 ساعت در شرایط هیدروپونیک بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین ارقام و سطوح تیمار شوری وجود دارد. مقایسه میانگین‌ها به روش LSD نشان داد که بیشترین مقدار تجمع پرولین و پروتیین در ریشهچه و ساقهچه رقم Colvert و تیمار شوری 150 میلی مولار از NaCl بود و دو رقم دیگر در ردههای بعدی قرار گرفتند. بیشترین انباشت قندهای کل در ریشهچه و ساقهچه رقم Colvert به شکل مشابه در غلظت 100 میلی مولار از NaCl مشاهده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش اسمولیت‌های سازگار مانند پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول بر روی تحمل به تنش شوری در ارقام کلزای پاییزه تأثیر گذار بوده است.
الهام یوسفی تنها؛ سیف اله فلاح
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 659-674
چکیده
تنش سرما هنگام جوانهزنی بذر اغلب گیاهان موجب اختلال در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشهچه و کاهش درصد جوانهزنی می‌گردد. در این راستا، اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ بذر بر پارامترهای جوانهزنی بذر در یونجه یکساله تحت شرایط تنش سرما به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد ...
بیشتر
تنش سرما هنگام جوانهزنی بذر اغلب گیاهان موجب اختلال در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشهچه و کاهش درصد جوانهزنی می‌گردد. در این راستا، اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ بذر بر پارامترهای جوانهزنی بذر در یونجه یکساله تحت شرایط تنش سرما به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگهای متفاوت (هیدروپرایم، هالوپرایم، اسموپرایم و عدم پرایم) و پنج سطح دما (3، 6، 9، 12 و 15 درجه سانتی‌گراد) بودند. نتایج نشان داد که با کاهش دما سرعت جوانهزنی تحت تیمارهای هیدروپرایم و اسموپرایم به‌صورت خطی کاهش یافت، اما تیمار هالوپرایم درصد جوانهزنی تحت تنش سرما را بهبود بخشید. بیشترین وزن خشک ریشهچه تحت تیمار هیدروپرایم مشاهده شد. با کاهش دما مقدار پرولین تحت کلیه‌ی تیمارهای پرایمینگ افزایش یافت. علاوه بر این تیمار اسموپرایم موجب افزایش میزان فعالیت آنزیمهای گایاکول پراکسیداز و کاتالاز در دمای 3 درجه سانتی‌گراد شد. به‌طور کلی نتیجه‌گیری می‌شود تیمار هیدروپرایم برای بهبود سرعت و درصد جوانهزنی و استقرار بهتر گیاه یونجه یکساله تحت شرایط تنش سرما مفید می‌باشد که این امر می‌تواند در افزایش پتانسیل قرارگیری این گیاه به‌عنوان کود سبز در مناطق معتدل و سرد کشور مفید باشد.
عبدل محمدی؛ حسن ابراهیم زاده؛ جواد هادیان؛ مسعود میر معصومی
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1394، ، صفحه 617-628
چکیده
استفاده از گیاهان داروئی برای درمان بیماری‌ها در انسان بیشینه طولانی دارد. تخمین زده شده که بیش از 10% از گونه های گیاهی استفاده داروئی داشته باشند. گیاهان متاثر از فاکتور های محیطی مختلفی، همانند خشکی می‌باشند. خشکی با برهم زدن توازون اسمزی گیاهان موجب کاهش رشد و عملکرد آنها می‌شود. همچنین باعث القاء گونه های واکنشگر اکسیژن می‌شود ...
بیشتر
استفاده از گیاهان داروئی برای درمان بیماری‌ها در انسان بیشینه طولانی دارد. تخمین زده شده که بیش از 10% از گونه های گیاهی استفاده داروئی داشته باشند. گیاهان متاثر از فاکتور های محیطی مختلفی، همانند خشکی می‌باشند. خشکی با برهم زدن توازون اسمزی گیاهان موجب کاهش رشد و عملکرد آنها می‌شود. همچنین باعث القاء گونه های واکنشگر اکسیژن می‌شود که به سلول های گیاهی آسیب می-رساند. هدف از اجرای این طرح بررسی تاثیر تنش خشکی بر پارامترهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گونه به‌لیموLippia citriodora از تیره Verbenaceae است . تنش خشکی با غلظت های مختلف PEG(پلی اتیلن گلیکول ) 0%، 5%، 10%، 20%و 25% القاء شد. نتایج بدست آمده نشان داد که FW(وزن تر ) و RWC(محتوای نسبی آب) با افزایش تنش خشکی کاهش معنی داری را نسبت به شاهد نشان می‌دهند. طول ریشه تحت تنش خشکی تغییر معنی داری را حاصل نمی‌کند. محتوای رنگیزه های گیاه تحت تنش خشکی در سطوح پایین PEG افزایش معنی داری را نشان می‌دهد در حالیکه در سطوح بالای آن کاهش معنی داری حاصل میکند. تحت تنش خشکی محتوای پروتئین، پرولین، MDA(مالون دی آلدهید) و آب اکسیژنه(H2O2) افزایش معنی داری نسبت به شاهد حاصل میکند. فعالیت زیمایه های پاداکساینده با افزایش تنش خشکی افزایش می‌یابد. کاهش FW و RWC با تنش خشکی حساسیت گیاه را به تنش نشان می‌دهد از طرفی گیاه با افزایش ترکیباتی مانند پرولین و H2O2 و همچنین افرایش فعالیت زیمایه های پاداکساینده به تنش خشکی پاسخ می‌دهد.
رمضانعلی خاوری نژاد؛ فرزانه نجفی؛ فهیمه اصلانی
دوره 28، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 285-296
چکیده
فلزات سنگین به گروهی از عناصر با وزن ملکولی بالاتر از 5 گرم بر سانتی متر مکعب گفته می‌شود. وجود فلزات سنگین در محیط بر روی فرآیندهای فیزیولوژی و رشد گیاه اثر می‌گذارد. کروم یک فلز تغییر پذیر از گروه B6 جدول تناوبی است که به عنوان هفتمین عنصر فراوان در پوسته زمین و به عنوان یک فلز سمی برای گیاهان و میکروارگانیسم‌ها شناخته شده است. آزمایش ...
بیشتر
فلزات سنگین به گروهی از عناصر با وزن ملکولی بالاتر از 5 گرم بر سانتی متر مکعب گفته می‌شود. وجود فلزات سنگین در محیط بر روی فرآیندهای فیزیولوژی و رشد گیاه اثر می‌گذارد. کروم یک فلز تغییر پذیر از گروه B6 جدول تناوبی است که به عنوان هفتمین عنصر فراوان در پوسته زمین و به عنوان یک فلز سمی برای گیاهان و میکروارگانیسم‌ها شناخته شده است. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با شش سطح دی کرومات پتاسیم (شامل صفر، 10 ،25 ،50 ،75 و100 میلی‌گرم در هر کیلوگرم خاک) و چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه خوارزمی انجام شد. بعد از 38 روز گیاهان جهت آنالیزهای بیوشیمیایی برداشت شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کروم وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی کاهش می‌یابد. علاوه بر این محتوای کلروفیل های a و b و کلروفیل کل، محتوای کاروتنوئیدها، نسبت رشد گیاه و محتوی نسبی آب برگ به طور معنی داری کاهش یافت در حالی که محتوای فلاونوئیدها، آنتوسیانین و پرولین افزایش می‌یابد.
پروین صالحی شانجانی؛ معصومه ایزدپناه؛ لیلا فلاح؛ معصومه رمضانی یگانه؛ لیلا رسول زاده؛ آزاده کاوندی؛ فاطمه سردابی؛ محمدرضا پهلوانی؛ محمود امیرخانی؛ سید اسماعیل سیدیان
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 126-139
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده حیات و رشد گیاهان در نواحی مختلف ایران است. وجود اطلاعات تفصیلی از پاسخهای گیاهان بومی به تنش خشکی می‌تواند در موفقیت برنامه‌های احیاء مفید واقع شود. در این پژوهش نمونه‌های بذری مختلف دو گونه بابونه چندساله شامل بابونه کاذب Tripleurospermum servanes و بابونه زرد Anthemis tinctoria تحت چهار تیمار خشکی شامل ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده حیات و رشد گیاهان در نواحی مختلف ایران است. وجود اطلاعات تفصیلی از پاسخهای گیاهان بومی به تنش خشکی می‌تواند در موفقیت برنامه‌های احیاء مفید واقع شود. در این پژوهش نمونه‌های بذری مختلف دو گونه بابونه چندساله شامل بابونه کاذب Tripleurospermum servanes و بابونه زرد Anthemis tinctoria تحت چهار تیمار خشکی شامل آبیاری کافی (شاهد)، تنش خشکی ملایم (75% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش خشکی متوسط (55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش خشکی شدید (35% ظرفیت مزرعه‌ای) قرار داده شدند. تغییرات میزان آب نسبی (RWC)، محلولهای اسمزی (پرولین و قندهای محلول)، آنزیمهای پراکسیداز، پلی‌فنل‌اکسیداز و پیگمانهای گیاهان تحت تنش مورد مطالعه قرار گرفتند. در نمونه‌های بذری هر دو گونه مورد بررسی، تنش خشکی انباشتگی محلولهای اسمزی را به میزان معنی‌داری افزایش می‌دهد، درحالیکه درصد RWC، مقدار پروتئینهای کل، درصد وزن خشک را کاهش می‌دهد. اگرچه مقدار پیگمانهای کلروفیل a و کلروفیل کل در طی تنش تغییر قابل ملاحظه‌ای ندارد، ولی مقدار کارتنوییدها و نسبت کارتنوئیدها به کلروفیل کل به میزان معنی‌داری افزایش می‌یابد. فعالیت آنزیم پراکسیداز هر سه نمونه بذری بابونه کاذب در تنش شدید افزایش نشان می‌دهد ولی در بابونه زرد دو نمونه بذری از سه نمونه بذری میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در تنش شدید به طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که دو گونه T. servanes و A. tinctoria تحمل خوبی به شرایط تنش خشکی متوسط داشته، اگرچه در هر دو گونه، نمونه‌های بذری نیز وجود داشتند که به علت ظرفیت تنظیم اسمزی بالاتر، تحمل بیشتری به تنش خشکی شدید نشان دادند.
حسن جهانبازی؛ سید محمد حسینی نصر؛ خسرو ثاقب طالبی؛ سید محمد حجتی
دوره 27، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1393، ، صفحه 777-787
چکیده
شوری یکی از مهمترین تنش¬های محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی گیاهی می¬گردد. جنگلکاری با گونه¬های مقاوم، یکی از روش¬های مقابله با پدیده شوری منابع آب و خاک است، لذا شناسائی گونه¬های مقاوم به شوری برای انجام این مهم اجتناب ناپذیر است. شرایط رویشگاهی گونه¬های گیاهی می¬تواند بر ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین تنش¬های محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی گیاهی می¬گردد. جنگلکاری با گونه¬های مقاوم، یکی از روش¬های مقابله با پدیده شوری منابع آب و خاک است، لذا شناسائی گونه¬های مقاوم به شوری برای انجام این مهم اجتناب ناپذیر است. شرایط رویشگاهی گونه¬های گیاهی می¬تواند بر مقاومت گیاه در مواجهه با تنش¬های محیطی تأثیر گذار باشد. برای تعیین اثر عامل ارتفاع از سطح دریا بر مقاومت به شوری گونه¬های بادام وحشی، بذر چهار گونه شامل Amygdalus scoparia, A. Arabica, A. elaegnifolia, A. haussknechtii از سه طبقه ارتفاعی در رویشگاه کره بس چهارمحال و بختیاری جمع¬آوری و پس از تولید نهال، نهال¬های 2 ماهه با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 5 نهال) تحت تنش شوری ناشی از آبیاری با محلول سدیم¬کلراید با غلظت¬های مختلف شامل شاهد، 25، 50، 75 و 100 میلی¬مول قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک مقادیر فاکتورهای رویشی، رنگیزه¬های گیاهی و زی¬توده گیاه کاهش و تجمع پرولین افزایش یافت. گونه A. arabica مقاوم¬ترین گونه در میان این چهار گونه به تنش شوری بود. با افزایش ارتفاع از سطح دریا از میزان رویش، زی¬توده، رنگیزه¬های گیاهی کاسته و بر غلظت پرولین افزوده شد. افزایش تنش شوری موجب کاهش جذب مس، روی، آهن، منگنز و پتاسیم و افزایش جذب منیزیم، سدیم، کلر، نیتروژن، فسفر و کلسیم گردید.
مرتضی سلیمانی اقدم؛ محمد رضا اصغری؛ اروجعلی خرسندی؛ هانیه مراد بیگی؛ نیر محمدخانی؛ مهدی مهیجی؛ محمد باقر حسن پور اقدم
دوره 27، شماره 2 ، تابستان 1393، ، صفحه 216-227
چکیده
نگهداری گوجه فرنگی در دمای زیر 12 درجه سانتی گراد منجر به ایجاد آسیب سرمازدگی و کاهش کیفیت و عمر انبارمانی میوه می گردد. در این تحقیق تاثیر تیمار پس از برداشت اسید سالیسیلیک در غلظت های صفر (شاهد)، یک و دو میلی مولار بر شاخص سرمازدگی و نشت یونی، فعالیت آنزیم های فسفولیپازD ، لیپوکسیژناز و فنیل آلانین آمونیالیاز و میزان فنل کل، مالون دی ...
بیشتر
نگهداری گوجه فرنگی در دمای زیر 12 درجه سانتی گراد منجر به ایجاد آسیب سرمازدگی و کاهش کیفیت و عمر انبارمانی میوه می گردد. در این تحقیق تاثیر تیمار پس از برداشت اسید سالیسیلیک در غلظت های صفر (شاهد)، یک و دو میلی مولار بر شاخص سرمازدگی و نشت یونی، فعالیت آنزیم های فسفولیپازD ، لیپوکسیژناز و فنیل آلانین آمونیالیاز و میزان فنل کل، مالون دی آلدئید و پرولین میوه گوجه فرنگی در طول سه هفته نگهداری در دمای سرمازدگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که اسید سالیسیلیک در غلظت یک میلی مولار بیشترین تاثیر را در کاهش میزان سرمازدگی، نشت یونی و میزان مالون دی آلدئید و همچنین افزایش میزان پرولین میوه ها داشته است. تیمار اسید سالیسیلیک با کاهش معنی دار فعالیت این آنزیم ها در طول دوره نگهداری در دمای سرمازدگی منجر به افزایش انسجام غشای سلولی گردید. فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در میوه های گوجه فرنگی تیمار شده با اسید سالیسیلیک به طور معنی داری کاهش یافت اما تغییر معنی داری در میزان فنل کل میوه گوجه فرنگی مشاهده نشد. تیمار اسید سالیسیلیک با افزایش انسجام غشای سلولی از طریق کاهش فعالیت آنزیم های فسفولیپازD و لیپوکسیژناز، افزایش میزان پرولین و کاهش میزان مالون دی آلدئید و نشت یونی موجب افزایش مقاومت میوه گوجه فرنگی به سرمازدگی پس از برداشت گردیده است.
سمیه گرایلو؛ محمود قاسم نژاد؛ محمدعلی شیری
دوره 27، شماره 2 ، تابستان 1393، ، صفحه 299-309
چکیده
در این پژوهش، اثر سالیسیلیک اسید (SA) در به تأخیر انداختن پیری گل¬های رز بررسی گردید. گل¬های بریده رز رقم یلوآیسلند با غلظت¬های مختلف SA به مدت 18 ساعت پیش تیمار شدند. بیشترین تأخیر در پیری گلبرگ¬ها و افزایش عمر گلجایی با کاربرد 150 میلی¬گرم در لیتر SA بدست آمد، که در مقایسه با شاهد تقریباً دو برابر افزایش یافت. کاربرد 150 میلی¬گرم ...
بیشتر
در این پژوهش، اثر سالیسیلیک اسید (SA) در به تأخیر انداختن پیری گل¬های رز بررسی گردید. گل¬های بریده رز رقم یلوآیسلند با غلظت¬های مختلف SA به مدت 18 ساعت پیش تیمار شدند. بیشترین تأخیر در پیری گلبرگ¬ها و افزایش عمر گلجایی با کاربرد 150 میلی¬گرم در لیتر SA بدست آمد، که در مقایسه با شاهد تقریباً دو برابر افزایش یافت. کاربرد 150 میلی¬گرم در لیتر SA باعث جلوگیری از تخریب پروتئین¬ها در طی 8 روز نگهداری گل¬ها گردید. کاربرد SA مانع از افزایش پرولین تا روز چهارم گردید، اما پس از آن در گل¬های تیمار شده با SA و شاهد یکسان بود. همچنین تیمار 150 میلی¬گرم در لیتر SA با جلوگیری از پراکسیداسیون لیپید پیری گل¬ها را به تأخیر انداخت. نتایج پیشنهاد می¬کند که SA می¬تواند به عنوان محلول نگهدارنده با حفظ پایداری غشاء سلولی و پروتئین¬ها پیری را در گل¬های بریده رز به تأخیر اندازد.
زهره امینی؛ نوراله معلمی؛ صفورا سعادتی
دوره 27، شماره 2 ، تابستان 1393، ، صفحه 156-167
چکیده
زیتون (Olea europaea L.) یکی از گونه های متحمل به خشکی می باشد. اما پژوهش ها نشان داده که ارقام مختلف زیتون نیز، تحمل متفاوتی را به کمبود آب نشان می دهند، از اینرو انتخاب رقم مناسب برای کشت در نواحی خشک و نیمه خشک امری ضروری می باشد. نتایج نشان داد که میزان پتانسیل آب گیاه، رطوبت نسبی برگ و پروتئین محلول کل سه رقم با پیشرفت تنش خشکی کاهش می ...
بیشتر
زیتون (Olea europaea L.) یکی از گونه های متحمل به خشکی می باشد. اما پژوهش ها نشان داده که ارقام مختلف زیتون نیز، تحمل متفاوتی را به کمبود آب نشان می دهند، از اینرو انتخاب رقم مناسب برای کشت در نواحی خشک و نیمه خشک امری ضروری می باشد. نتایج نشان داد که میزان پتانسیل آب گیاه، رطوبت نسبی برگ و پروتئین محلول کل سه رقم با پیشرفت تنش خشکی کاهش می یابد. بین سه رقم تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در صورتی که میزان مالون دی آلدهید و پرولین با پیشرفت کمبود آب افزایش نشان داد. میزان افزایش مالون دی آلدهید در رقم دزفولی کمتر بود. فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز نیز در هر سه رقم افزایش نشان داد. افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در رقم دزفولی بیش از رقم های T2 و کرونیکی بود. اما بین سه رقم از نظر میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز تفاوت معنی داری مشاهده نشد. به نظر می رسد بیشتر بودن فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و در نتیجه کمتر بودن میزان مالون دی آلدهید در رقم دزفولی باعث کاهش اثرات منفی تنش می گردد و در نتیجه این رقم نسبت به دو رقم دیگر تحمل بیشتری به تنش خشکی نشان می دهد.
دوره 26، شماره 3 ، پاییز 1392، ، صفحه 352-365
چکیده
به منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف کیتوزان 0 ، 05/0، 1/0، 2/0، 4/0، 5/0، 1، 2، 3 درصد همراه با تیمار اضافی آب مقطر بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش کم آبی (0، 4-، 8- و 12- بار) آزمایشی در شرایط محیطی کنترل شده انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش تنش، درصد جوانهزنی، شاخص جوانهزنی، طول ساقهچه و ریشهچه، وزن خشک ساقهچه ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف کیتوزان 0 ، 05/0، 1/0، 2/0، 4/0، 5/0، 1، 2، 3 درصد همراه با تیمار اضافی آب مقطر بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش کم آبی (0، 4-، 8- و 12- بار) آزمایشی در شرایط محیطی کنترل شده انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش تنش، درصد جوانهزنی، شاخص جوانهزنی، طول ساقهچه و ریشهچه، وزن خشک ساقهچه و ریشهچه و محتوی پروتئین کاهش یافت. با تشدید تنش به سطح 8- بار، میزان پرولین، محتوی مالون دی آلدئید، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز گیاهچهها افزایش یافت. بیشترین طول و وزن خشک ساقهچه در غلظت 4/0 درصد کیتوزان مشاهده شد که نسبت به تیمار آب به ترتیب 3/19 و 36 درصد افزایش نشان دادند. در غلظتهای 05/0 تا 4/0 درصد کیتوزان میزان پرولین، پروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز گیاهچهها افزایش یافتند در حالی که محتوی مالون دی آلدئید کاهش نشان داد. در پتانسیل اسمزی 8 - بار، بیشترین درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه در غلظت 4/0 درصد کیتوزان به دست آمد. در این پتانسیل اسمزی کاهش میزان پرولین، مالون دی آلدئید، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و افزایش پروتئین گیاهچهها در غلظتهای 05/0 تا 4/0 درصد کیتوزان نسبت به تیمار آب مشاهده شد. با افزایش پتانسیل اسمزی در محیط جوانهزنی به 12- بار، درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه در غلظتهای 05/0 تا 4/0 درصد کیتوزان در مقایسه با تیمار آب افزایش یافتند. همچنین در این سطح تنش کم آبی کمترین مقدار این صفات از غلظتهای 1تا 3 درصد کیتوزان به دست آمد. به این ترتیب میتوان اظهار داشت که پیش تیمار بذر گلرنگ با کیتوزان در غلظتهای 4/0 و پایین تر از آن درصد جوانهزنی را بهبود بخشیده و اثر تنش کم آبی بر پارامترهای جوانهزنی را تعدیل میکند.
