تاکسونومی
عارفه ذاکری؛ رضا نادری؛ وحید پوزش
دوره 33، شماره 4 ، زمستان 1399، ، صفحه 817-827
چکیده
مطالعه پوشش گیاهی مناطق مختلف ایران مقدمه‌ای برای بسیاری از طرح‌های پژوهشی و اجرایی محسوب می‌شود. هرباریوم ها گنجینه‌های دائمی نمونه‌های گیاهی یک منطقه و بهترین منبع اطلاعاتی در مورد رستنی‌های آن منطقه را دارا می‌باشند. در تحقیق حاضر نمونه های استان سمنان در هرباریوم دانشگاه دامغان مطالعه شدند. بر اساس نتایج حاصل از شناسایی ...
بیشتر
مطالعه پوشش گیاهی مناطق مختلف ایران مقدمه‌ای برای بسیاری از طرح‌های پژوهشی و اجرایی محسوب می‌شود. هرباریوم ها گنجینه‌های دائمی نمونه‌های گیاهی یک منطقه و بهترین منبع اطلاعاتی در مورد رستنی‌های آن منطقه را دارا می‌باشند. در تحقیق حاضر نمونه های استان سمنان در هرباریوم دانشگاه دامغان مطالعه شدند. بر اساس نتایج حاصل از شناسایی نمونه‌های هرباریومی درمجموع 3۱۱ گونه گیاهی متعلق به 237 جنس و 68 تیره شناسایی شد. تیره گندم (Poaceae) با 23 جنس و 32 گونه، تیره کاسنی (Asteraceae) با 23 جنس و 30 گونه و تیره نعناع (Lamiaceae) با 16 جنس و 24 گونه تیرههای بزرگ موجود در هرباریوم هستند. همچنین جنسهای جاروعلفی (Bromus) با 6 گونه، شور (Salsola)، سنبلهای (Stachys) و آلو (Prunus) با 5 گونه و سلمک (Chenopodium) با 4 گونه بیشترین غنای گونهای را دارا می‌باشند. در این مطالعه 122 گونه دارویی و 8 گونه مقاوم به شوری معرفی شدند و 25 گونه در فهرست گونه های در معرض خطر اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت قرار گرفتند.
منابع طبیعی
صدیقه بابازاده خامنه؛ افشین دانه کار؛ برهان ریاضی؛ قوام الدین زاهدی امیری؛ فریدون طاهری سرتشنیزی؛ سید نورالدین موسوی
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1394، ، صفحه 486-498
چکیده
شناسایی عناصرگیاهی و بررسی ویژگی‌های بوم‌شناختی آنها معیاری از کیفیت اکوسیستم‌های جنگلی محسوب می‌شود. از اینرو، انجام چنین مطالعاتی در این رویشگاه‌ها به منظور مطالعه دقیق ترکیب فلورستیکی ضروری است چرا که براساس نتایج حاصل از آن پیش‌بینی روند تغییرات آینده و امکان مدیریت بهتر در جهت حفظ گونه‌های در خطر انقراض میسر می‌شود. ...
بیشتر
شناسایی عناصرگیاهی و بررسی ویژگی‌های بوم‌شناختی آنها معیاری از کیفیت اکوسیستم‌های جنگلی محسوب می‌شود. از اینرو، انجام چنین مطالعاتی در این رویشگاه‌ها به منظور مطالعه دقیق ترکیب فلورستیکی ضروری است چرا که براساس نتایج حاصل از آن پیش‌بینی روند تغییرات آینده و امکان مدیریت بهتر در جهت حفظ گونه‌های در خطر انقراض میسر می‌شود. بر این اساس، مطالعه حاضر به منظور بررسی یکی از رویشگاه‌های جلگه‌ای ویژه در جنوب دریای خزر با تکیه بر صفات پوشش گیاهی پهنه تفرجی انجام شد. در این مطالعه 80 قطعه نمونه یک آری به روش نمونه‌برداری تصادفی-سیستماتیک انتخاب و سپس مشخصه-های کمی و کیفی مربوط به پوشش درختی، درختچه‌ای و علفی در آن برداشت شد. مولفه‌های تراکم، درصد پوشش، بسامد، وفور و حضور برای اشکوب فوقانی جنگلی و کف‌پوش علفی مورد بررسی قرار گرفت. مطابق یافته‌های این مطالعه 35 گونه گیاهی شامل 17 گونه درختی و درختچه‌ای و 18 گونه علفی در پهنه تفرجی پارک جنگلی سی‌سنگان شناسایی شد. نتایج نشان‌دهنده ارتباط نرخ کاهش درصد پوشش اشکوب فوقانی با نرخ توسعه پوشش کف بود. به طور کلی در پهنه تفرجی، بسامد گونه‌های Buxus hyrcana (شمشاد) و Carpinus betulus (ممرز) به طور چشمگیری از سایر گونه‌ها بیشتر می‌باشد که با توجه به اهمیت حفاطتی این دو گونه، توجه ویژه به این ذخیره‌گاه و حراست از آن ضروری است. با توجه به شرایط موجود به منظور حفظ گونه‌های گیاهی منطقه، لازم است که سازمان‌های مسئول در جهت حفاظت این رویشگاه که دارای گونه‌های حفاظتی مطابق فهرست اتحادیه جهانی حفاظت است، توجه بیشتری نشان دهند.
اکولوژی
اصغر کامرانی؛ علیرضا نقی نژاد
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1394، ، صفحه 583-595
چکیده
مانداب های شیب های جنوبی رشته کوه های البرز ویژگی های منحصر به فردی دارند. تاکنون مطالعات کمی درباره گونه های شاخص و عوامل موثر بر الگوی انتشار آن ها در این رویشگاه ها انجام گرفته است. هدف از این پژوهش آزمون فرضیه امکان شاخص بودن گونه های ماندابی و ترسیم نیمرخ بوم شناختی آنها در دامنه های خشک البرز می باشد. روابط متقابل بین ارتفاع از ...
بیشتر
مانداب های شیب های جنوبی رشته کوه های البرز ویژگی های منحصر به فردی دارند. تاکنون مطالعات کمی درباره گونه های شاخص و عوامل موثر بر الگوی انتشار آن ها در این رویشگاه ها انجام گرفته است. هدف از این پژوهش آزمون فرضیه امکان شاخص بودن گونه های ماندابی و ترسیم نیمرخ بوم شناختی آنها در دامنه های خشک البرز می باشد. روابط متقابل بین ارتفاع از سطح دریا و ویژگی های خاک و حضور گونه ها (در ۵۱۲ قطعه نمونه) با تجزیه و تحلیل گونه های شاخص دو طرفه و روش نیمرخ بوم شناختی بررسی گردید. از ۴۱ گونه جمع آوری شده تنها ۱۱ گونه در این تجزیه و تحلیل گونه های شاخص در سه گروه پوششی شناسایی گردید. گروه اول شامل گونه های Ligularia persica. وGypsophila elegans. در ارتفاعات بالا(> 2500 متر) با خاک هایی اسیدی ( < 3/6) و ماسه ای (> 55%)می باشد. در گروه دوم گونه های شاخص Pedicularis sibthorpii و Carex dilutaدر تراز های میانی از متغیر های بوم شناختی به ویژه ارتفاع ( 2550-2050 متر) و اسیدیته خاک( 6/7- 4/6) دیده می شوند. گروه سوم با گونه های شاخص Schoenoplectus lacustris ،Carex songorica. و Lythrum salicaria. در ارتفاعات پایین (>2000 متر) در خاک های قلیایی (< 7/7) با با تراز های بالایی از هدایت الکتریکی ( < ms/cm 10) و درصد رس (< ۳۶%) مشخص می گردد. همچنین ۱۲ گونه به عنوان گونه های شاخص برای ارتفاع و ویژگی های خاکی با استفاده از ترسیم نیمرخ بوم شناختی مشخص گردید.
بیوسیستماتیک
حسن پوربابائی؛ مهدی حیدری؛ مکرم نقی لو؛ مرضیه بیگم فقیر
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 53-62
چکیده
این مطالعه به‌منظور بررسی رابطه بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی در سری 8 لومیر جنگل‌های اسالم گیلان و در رویشگاه سفید مازو انجام شد. داده‌های صحرایی به کمک 30 قطعه نمونه به ابعاد 50×50 متر به طور انتخابی برداشت شد. سپس در داخل هر یک از قطعات نمونه تمامی درختان دارای قطر برابر سینه بیش از 10 سانتی‌متر به تفکیک گونه، مورد اندازه‌گیری قرار ...
بیشتر
این مطالعه به‌منظور بررسی رابطه بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی در سری 8 لومیر جنگل‌های اسالم گیلان و در رویشگاه سفید مازو انجام شد. داده‌های صحرایی به کمک 30 قطعه نمونه به ابعاد 50×50 متر به طور انتخابی برداشت شد. سپس در داخل هر یک از قطعات نمونه تمامی درختان دارای قطر برابر سینه بیش از 10 سانتی‌متر به تفکیک گونه، مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. همچنین در داخل این قطعه نمونه گونه‌های علفی و درصد پوشش آنها بر اساس معیار دومین برآورد شد، علاوه بر این مهمترین عوامل توپوگرافی یادداشت شدند. در هر قطعه نمونه، مقداری از خاک از عمق 0 تا20 سانتیمتری در مرکز قطعه نمونه برداشت شد. به‌منظور تفکیک گروههای اکولوژیک از روش آنالیز دو طرفه گونه‌های شاخص (TIWNSPAN) و نیز برای بررسی همبستگی بین عوامل محیطی و ترکیب پوشش گیاهی در سطح قطعات نمونه از آنالیز تطبیقی متعارف (CCA) استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار گروه اکولوژیک در منطقه مورد بررسی وجود دارد. همچنین نتایج مشخص کرد که ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه، وزن مخصوص ظاهری، درصد سنگی بودن، کربن آلی، ماده آلی و ازت کل از مهمترین عوامل تفکیک کننده این گروهها بودند.
