فیزیولوژی
ناصر عباس پور؛ مریم مسیبی؛ نیر محمدخانی؛ فاطمه رحمانی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 دی 1399
چکیده
crassa گیاهی بوته‌ای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسه‌ای اطراف دریاچه‌ی ارومیه می‌روید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: ماده‌ی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار می‌رود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحله‌ی جوانه‌زنی محسوب ...
بیشتر
crassa گیاهی بوته‌ای و چند ساله است که عموما در مناطق شور و ماسه‌ای اطراف دریاچه‌ی ارومیه می‌روید. این گیاه دارای کاربردهایی همچون: ماده‌ی سوختی، خواص دارویی و علوفه است. شوری بسیار بالای خاک، یکی از عوامل بازدارنده برای تولید علوفه در مراتع به شمار می‌رود. از سویی، شوری مانع اصلی برای تولید مثل گیاهان در مرحله‌ی جوانه‌زنی محسوب می‌شود. بنابراین، در این مطالعه اثر سطوح مختلف شوری (0، 200، 400 و 600 میلی مولار) روی شاخصهای جوانه‌زنی و محتوای فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، مالون دی آلدهید و پراکسیدهیدروژن گیاه Salsola crassa مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که محتوای فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین در اثر شوری افزایش پیدا کرد (P˂0.05). شوری، اثرات متفاوتی بر محتوای پراکسید هیدروژن داشت، به طوری که کمترین میزان پراکسید هیدروژن در شاهد و بیشترین آن در تیمار 400 میلی مولار مشاهده شد. تفاوت معنی داری در محتوای مالون دی آلدهید تیمار 600 میلی مولار در مقایسه با نمونه‌های کنترل دیده نشد. اما تیمارهای 200 و 400 میلی مولار نسبت به گیاهان شاهد از محتوای مالون دی آلدهید بالایی برخوردار بودند. با توجه به داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت که دانه رست Salsola crassa ، دارای سیستم آنتی اکسیدانی قوی است که در شرایط شور، توانایی حذف گونه‌های فعال اکسیژن را دارد. همبستگی مثبت معنی‌داری (84/0P) بین محتوای پراکسیدهیدروژن و محتوای آنتوسیانین، فنول و فلاونوئید در دانه رست‌های سالسولا وجود داشت.
فیزیولوژی
مریم عاصمه
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آذر 1399
چکیده
زعفران با نام عمومی (Saffron) و نام علمی (Crocus sativus L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که همواره مورد توجه بوده و عملکرد آن به عوامل مختلفی وابسته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر گیاه زعفران و نقش محلول‌پاشی سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون در کاهش اثر شوری بود. برای این منظور گیاهان زعفران با سطوح مختلف شوری (0، 75 و 150 میلی‌مولار ...
بیشتر
زعفران با نام عمومی (Saffron) و نام علمی (Crocus sativus L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که همواره مورد توجه بوده و عملکرد آن به عوامل مختلفی وابسته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر گیاه زعفران و نقش محلول‌پاشی سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون در کاهش اثر شوری بود. برای این منظور گیاهان زعفران با سطوح مختلف شوری (0، 75 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) و سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون (5/0 و 1 میلی‌مولار) در 4 تکرار به مدت 3 ماه تیمار شدند. بعد از برداشت متغییرهای رشدی و بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شوری موجب کاهش طول و وزن خشک اندام هوایی و زیرزمینی، میزان پتاسیم، نسبت K+/Na+ و RWC شد. علاوه‌بر این، شوری مرگ سلولی، میزان پرولین و گلایسین بتایین، محتوای یون‌های سدیم و کلر را در گیاهان تحت تیمار افزایش داد. اعمال سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون موجب بهبود فاکتورهای رشدی، میزان پتاسیم، نسبت K+/Na+ و RWC شد. نتایج همچنین نشان داد که اعمال سیلیکون و نانو سیلیکون موجب کاهش اسمولیت‌های سازگار و یون‌های سدیم و کلر شد. می‌توان نتیجه گرفت که سیلیکون و نانو دی‌اکسید سیلیکون، به‌ویژه نانو ذره دی‌اکسید سیلیکون، توانایی کاهش سمیت حاصل از تنش شوری را در زعفران دارند و می‌توانند در افزایش مقاومت گیاهان زعفران در برابر تنش شوری نقش مهمی داشته باشند.
فیزیولوژی
زهرا پشنگه؛ منصوره شمیلی؛ فرزین عبدالهی؛ مصطفی قاسمی
دوره 33، شماره 4 ، زمستان 1399، ، صفحه 932-942
چکیده
میوه گواوا منبع بسیار غنی از ویتامین ث، با امکان دوبار میوه دهی در سال و عملکرد بالا، درآمد قابل توجهی را برای تولید‌کنندگان به ارمغان می‌آورد. اما ازآنجا که عمده مناطق گرمسیر کشور با معضل شوری آبی مواجه هستند، کشت این گیاه در مناطق مذکور می‌تواند عملکرد و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد. لذا در این تحقیق میزان ریزش برگ، ماده خشک، ...
بیشتر
میوه گواوا منبع بسیار غنی از ویتامین ث، با امکان دوبار میوه دهی در سال و عملکرد بالا، درآمد قابل توجهی را برای تولید‌کنندگان به ارمغان می‌آورد. اما ازآنجا که عمده مناطق گرمسیر کشور با معضل شوری آبی مواجه هستند، کشت این گیاه در مناطق مذکور می‌تواند عملکرد و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد. لذا در این تحقیق میزان ریزش برگ، ماده خشک، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و محتوای عناصر در نهال-های بذری گواوا، تحت تاثیر سطوح مختلف کلریدسدیم (7/1، 3 و 6 دسی زیمنس بر متر) و جیبرلیک-اسید (0، 250 و 500 پی‌پی‌ام) مورد مطالعه قرار گرفت. بنا به نتایج با افزایش سطوح شوری از 3 تا 6 دسی زیمنس بر متر، بر میزان کلر و نسبت کلسیم به مجموع سدیم و پتاسیم، نسبت سدیم به پتاسیم، نسبت کلسیم به منیزیم و نسبت سدیم به کلسیم در برگ و ریشه افزوده و از تعداد برگ و ماده خشک کاسته شد. همچنین شوری باعث کاهش در میزان فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و پلی‌فنل‌اکسیداز و افزایش در فعالیت کاتالاز گردید. بیشترین میزان سدیم و کمترین میزان پتاسیم در تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. محلول‌پاشی شاخساره با جیبرلیک‌اسید (500 پی‌پی‌ام ) تحت تنش شوری، با افزایش میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم، توزیع بهتر کلسیم و کاهش ریزش برگ همراه بود و به عنوان راهکاری موثر در تخفیف خسارت وارده از تنش شوری بر نهال گواوا معرفی می‌گردد.
علی اصغر علیلو؛ زهرا شیری آذر؛ شهریار دشتی؛ صالح شهابی وند؛ علیرضا پورمحمد
دوره 33، شماره 4 ، زمستان 1399، ، صفحه 985-997
چکیده
شوری تنش غیر زیستی موثر بر تولید گیاهان است که با کاربرد مناسب مواد آلی می‌توان از تبعات آن کاست. به همین منظور در این آزمایش، اثر تعدیلی تیمار اسید هیومیک (شاهد، 500 و 1000 میلی گرم در لیتر) بر تنش شوری (شاهد، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس) روی صفات جوانه‌زنی بذر و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه کلزا در دو مرحله جوانه‌زنی و رشد رویشی بررسی شد. با ...
بیشتر
شوری تنش غیر زیستی موثر بر تولید گیاهان است که با کاربرد مناسب مواد آلی می‌توان از تبعات آن کاست. به همین منظور در این آزمایش، اثر تعدیلی تیمار اسید هیومیک (شاهد، 500 و 1000 میلی گرم در لیتر) بر تنش شوری (شاهد، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس) روی صفات جوانه‌زنی بذر و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه کلزا در دو مرحله جوانه‌زنی و رشد رویشی بررسی شد. با توجه به نتایج، اثر بازدارندگی تنش شوری روی صفات جوانه‌زنی معنی‌دار بود. همچنین تیمار شوری، محتوی کلروفیل برگ و پایداری غشا آن را به شدت کاهش داد. تیمار اسید هیومیک باعث افزایش نسبی محتوی کلروفیل a، کلروفیل کل و کارتنوئید برگ گیاه در غلظت 1000 میلی‌گرم در لیتر شد. معنی‌دار شدن اثر متقابل تیمار شوری و اسید هیومیک روی صفات پایداری غشا، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه، حاکی از تعدیل تنش شوری توسط تیمار اسید هیومیک در این صفات بود، بطوری‌که تیمار 1000 میلی گرم بر لیتر اسید هیومیک توانست در سطح 4 دسی زیمنس تنش شوری، درصد جوانه‌زنی را بهبود دهد. همچنین این تیمار سرعت جوانه زنی را در سطح 8 دسی زیمنس بر متر افزایش داد. اثرات تعدیلی تیمار اسید هیومیک بر پایداری غشاء در سطوح 8 و 12 دسی زیمنس نیز قابل‌توجه بود. به این ترتیب، پیشنهاد می‌گردد جهت تعدیل سطوح متوسط شوری، اسید هیومیک بصورت تیمار بذری بکار رود.
بیوشیمی
قادر رستمی؛ محمد مقدم؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ علی تهرانی فر
دوره 33، شماره 3 ، پاییز 1399، ، صفحه 505-515
چکیده
به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی کودهای آهن و روی به دو شکل سولفاته و نانو ذارات بر میزان و ترکیبات اسانس گیاه نعناع فلفلی تحت تنش شوری، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش شوری در چهار سطح (0، 40، 80، 120 میلی‌مولار NaCl) و محلول‌پاشی کودی در پنج سطح (شاهد (بدون کاربرد کود)، سولفات آهن ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی کودهای آهن و روی به دو شکل سولفاته و نانو ذارات بر میزان و ترکیبات اسانس گیاه نعناع فلفلی تحت تنش شوری، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش شوری در چهار سطح (0، 40، 80، 120 میلی‌مولار NaCl) و محلول‌پاشی کودی در پنج سطح (شاهد (بدون کاربرد کود)، سولفات آهن 1500 میلی‌گرم در لیتر، نانو ذرات آهن 300 میلی‌گرم در لیتر، سولفات روی 1500 میلی‌گرم در لیتر، نانو ذرات روی 300 میلی‌گرم در لیتر) بود. نمونه‌های گیاهی در مرحله گلدهی برداشت و در سایه خشک شدند. کاربرد کودهای روی و آهن بخصوص بصورت نانو باعث بهبود بیوماس گیاه شد و بهترین بیوماس نعناع فلفلی در تیمار نانو کود آهن مشاهده شد. نتایج نشان داد که تیمار نانو کود آهن در شرایط تنش شوری 40 و 80 میلی‌مولار موجب افزایش 96/13و 13/25 درصدی میزان اسانس نسبت به تیمار شاهد (عدم تنش و کاربرد کود) شدند. بیشترین مقدار منتول اسانس (22/42 درصد) مربوط به تیمار تنش 80 میلی‌مولار و کاربرد نانو کود آهن بود. کمترین میزان منتول (57/31 درصد) نیز در تنش 120 میلی‌مولار و کاربرد نانو کود آهن مشاهده شد. بر اساس نتایج این تحقیق، تنش شوری 40 و 80 میلی‌مولار توانست تاثیر مثبتی در مقدار منتول اسانس نعناع فلفلی داشته باشد. استفاده از نانو کودها بویژه نانو کود آهن می‌تواند باعث افزایش میزان و ترکیبات اصلی اسانس (منتول و منتون) و بیوماس نعناع فلفلی تحت تنش شوری شود.
فاطمه عزیزی؛ حمزه امیری؛ احمد اسماعیلی
دوره 32، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 698-711
چکیده
به تازگی نقش ملاتونین (N-استیل-5-متوکسی تریپتامین) به عنوان یک فیتوهورمون در افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر تیمار ملاتونین در تحمل گیاه لوبیا رقم صدری به شوری، در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این پژوهش تنش شوری در سه سطح 0، 100 و 200 میلی‌مولار ...
بیشتر
به تازگی نقش ملاتونین (N-استیل-5-متوکسی تریپتامین) به عنوان یک فیتوهورمون در افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر تیمار ملاتونین در تحمل گیاه لوبیا رقم صدری به شوری، در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این پژوهش تنش شوری در سه سطح 0، 100 و 200 میلی‌مولار NaCl به صورت افزوده شده به محلول غذایی نیمهوگلند بر روی گیاهان لوبیا تیمار شده با غلظتهای 0، 100، 200 و 400 میکرومولار ملاتونین اعمال شد. تنش شوری سبب کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، کاهش غلظت رنگیزههای فتوسنتزی، افزایش میزان پرولین، قندهای محلول، مالوندیآلدهید و H2O2 و نیز افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز شد. با استعمال ملاتونین رشد گیاه بهبود یافت. غلظت رنگیزههای فتوسنتزی، پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان افزایش یافت و از غلظت H2O2 و مالوندیآلدهید کاسته شد. نتایج نشان داد که ملاتونین در افزایش مقاومت گیاه لوبیا به شوری اثر معناداری داشته است و غلظتهای پایینتر ملاتونین، مؤثرتر عمل کرده‌اند.
فیزیولوژی
هادی شمس؛ احمد عبدل زاده؛ حمیدرضا صادقی پور؛ پویان مهربان جوبنی؛ محمد باقر باقریه نجار
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 133-143
چکیده
در این پژوهش اثرات تغذیه سیلیکون در گیاه آرابیدوپسیس تحت تنش شوری در شرایط کشت هیدروپونیک مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل انجام شد. فاکتور اول، شوری در سطوح 0، 50، 100 و 150 میلی‌مولار به صورت کلرید سدیم و فاکتور دوم، سیلیکون در سطوح 0 و 5/1 میلی‌مولار به صورت سیلیکات سدیم بود. نتایج کشت گیاهان ...
بیشتر
در این پژوهش اثرات تغذیه سیلیکون در گیاه آرابیدوپسیس تحت تنش شوری در شرایط کشت هیدروپونیک مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل انجام شد. فاکتور اول، شوری در سطوح 0، 50، 100 و 150 میلی‌مولار به صورت کلرید سدیم و فاکتور دوم، سیلیکون در سطوح 0 و 5/1 میلی‌مولار به صورت سیلیکات سدیم بود. نتایج کشت گیاهان آشکار ساخت که در نتیجه تنش شوری تا تیمار 150 میلی‌مولار میزان یون سدیم در گیاه افزایش و درصد آب نسبی و مقدار کلسیم، پتاسیم و منیزیم به ترتیب در حدود 27، 49، 66 و 19 درصد نسبت به گیاه شاهد کاهش یافته است. این امر احتمالاً با القا تنش اکسیداتیو سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و مقدار فنل‌ها شد که منجر به کاهش رشد گیاهان تحت تنش شوری گردید. به علاوه، تنش شوری قندهای محلول را افزایش و نشاسته را کاهش داد که احتمالاً تلاش گیاه برای تنظیم اسمزی ناکافی را آشکار می‌سازد. تغذیه سیلیکون همراه با افزایش مقدار پتاسیم و منیزیم و نیز افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از شوری را سبب شد. به علاوه، افزایش مقدار قندهای احیایی، کاهش نشاسته و افزایش میزان آب نسبی با تغذیه سیلیکون در گیاهان تحت شوری بهبود وضعیت آب گیاهان را نشان می‌دهد. در نتیجه گیاهان تغذیه‌شده با سیلیکون تحت شوری نسبت به گیاهان بدون سیلیکون رشد بهتری داشتند. این نتایج نشان داد که سیلیکون با کاهش تنش اکسیداتیو و بهبود وضعیت آب، تنش شوری را در گیاه آرابیدوپسیس تخفیف می‌دهد.
فیزیولوژی
لیلا زرندی میاندوآب؛ نادر چاپار زاده؛ حمید فکری شالی
دوره 32، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 213-224
چکیده
به منظور بررسی اثر متقابل شوری و منیزیم بر رشد، ویژگیهای فیزیولوژیک و محتوای برخی عناصر غذایی در گیاه اسفندک، آزمایشی به صورت فاکتوریل طراحی و در پرلیت با استفاده از محیط کشت هوگلند اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح شوری (صفر و300 میلی‌مولار) و سه سطح منیزیم صفر و 2 و 6 میلی‌مولار مازاد بر مقدار منیزیم موجود در محلول هوگلند (2 میلی‌مولار) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر متقابل شوری و منیزیم بر رشد، ویژگیهای فیزیولوژیک و محتوای برخی عناصر غذایی در گیاه اسفندک، آزمایشی به صورت فاکتوریل طراحی و در پرلیت با استفاده از محیط کشت هوگلند اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح شوری (صفر و300 میلی‌مولار) و سه سطح منیزیم صفر و 2 و 6 میلی‌مولار مازاد بر مقدار منیزیم موجود در محلول هوگلند (2 میلی‌مولار) بودند. کاربرد منیزیم در شرایط شور منجر به افزایش وزن خشک بخش‌هوایی به بیش از دو برابر تیمار شاهد (55 گرم وزن خشک) و ریشه بیش از 30% شد. شوری موجب افزایش محتوای آب در واحد سطح برگ گردید. در حالیکه تاثیر شوری و منیزیم منجر به کاهش نسبی آن تا حدود تیمار شاهد (400گرم آب بر‌متر‌مربع) شد. شوری و بر هم‌کنش آن با منیزیم منجربه منفی‌تر شدن پتانسیل اسمزی برگ‌ها شد، که سهم سدیم در این منفی‌تر شدن در تیمارهای شوری بیشتر از شاهد بود ولی برهمکنش شوری و منیزیم به‌شدت موجب کاهش سهم پتاسیم در پتانسیل اسمزی گردید. شوری و منیزیم موجب کاهش شدید کلسیم، منیزیم و پتاسیم و افزایش شدید در محتوای سدیم اندام‌های اسفندک شد. به‌نظر می‌رسد که افزودن مقدار منیزیم مناسب به محیط رشد اسفندک، می‌تواند از طریق ایجاد تغییرات مناسب در نحوه جذب و انباشتگی سایر عناصر، رشد گیاه را در شرایط شور بهبود ببخشد. همچنین غلظت بالای سدیم در برگ‌های اسفندک به طور مستقیم برای تنظیم اسمزی استفاده می‌شود که منجر به کاهش پتانسیل آب برگ، بهبود وضعیت آبی برگ و از این طریق بهبود رشد می‌شود.
فیزیولوژی
یونس خیری زاده آروق؛ رئوف سید شریفی؛ راضیه خلیل زاده
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 801-821
چکیده
به منظور تعدیل اثرات تنش شوری در تریتیکاله با کاربرد کودهای زیستی و روی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری خاک (عدم اعمال شوری، شوری 20، 40 و 60 میلی‌مولار)، کودهای زیستی (عدم کاربرد کود زیستی، کاربرد میکوریز، کاربرد توأم باکتری‌های محرک رشد سودوموناس پوتیدا ...
بیشتر
به منظور تعدیل اثرات تنش شوری در تریتیکاله با کاربرد کودهای زیستی و روی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری خاک (عدم اعمال شوری، شوری 20، 40 و 60 میلی‌مولار)، کودهای زیستی (عدم کاربرد کود زیستی، کاربرد میکوریز، کاربرد توأم باکتری‌های محرک رشد سودوموناس پوتیدا استرین 186 و ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، کاربرد توأم میکوریز و باکتری‌های محرک رشد) و محلول پاشی با نانواکسید (عدم مصرف، مصرف 4/0 و 8/0 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری Fv/Fm، محتوای کلروفیل، هدایت روزنه‌ای، محتوای نسبی آب و عملکرد دانه کاهش داد در حالی که هدایت الکتریکی و پروتئین دانه افزایش یافت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد بالاترین عملکرد دانه، کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II، هدایت روزنه‌ای، محتوای نسبی آب و محتوای کلروفیل در حالت کاربرد توأم باکتری‌های محرک رشد و میکوریز، محلول پاشی 8/0 گرم در لیتر نانواکسید روی و عدم اعمال شوری به دست آمد. اعمال شوری 20، 40 و 60 میلی‌مولار عملکرد دانه را به ترتیب9/8، 11/22 و 34/32 درصد کاهش داد و استفاده توأم کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی به ترتیب 17/40، 74/49 و40 درصد از این کاهش عملکرد را جبران کردند. بر اساس نتایج این بررسی، به نظر می‌رسد کاربرد کودهای بیولوژیک و محلول پاشی با نانواکسید روی می‌تواند برای سودمندی تولید تریتیکاله تحت شرایط شوری خاک توصیه شود.
فیزیولوژی
رعنا فیروزه؛ رمضانعلی خاوری نژاد؛ فرزانه نجفی؛ سارا سعادتمند
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 894-908
چکیده
تنش شوری یکی از عمده ترین موانع برای رشد و تولید موفق محصول در گیاهان است. عوامل هورمونی مانند جیبرلین به عنوان تنظیم کننده رشد گیاهی می تواند اثرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی متفاوتی در گیاهان تحت تنش شوری ایفا کنند. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف کلرید سدیم (صفر،30،60،90 و120 میلی مولار) و جیبرلین (صفر و 100 میکروگرم در لیتر) بر محتوای رنگیزه ...
بیشتر
تنش شوری یکی از عمده ترین موانع برای رشد و تولید موفق محصول در گیاهان است. عوامل هورمونی مانند جیبرلین به عنوان تنظیم کننده رشد گیاهی می تواند اثرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی متفاوتی در گیاهان تحت تنش شوری ایفا کنند. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف کلرید سدیم (صفر،30،60،90 و120 میلی مولار) و جیبرلین (صفر و 100 میکروگرم در لیتر) بر محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، پرولین، مالون دی آلدهید، فنل و فلاونوئید در گیاه مرزه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان کلروفیل های aو b با افزایش غلظت های شوری و کاربرد جیبرلین کاهش می یابد. در مقابل شوری میزان پرولین، فنل کل و فلاونوئید را در گیاهان مرزه تحت تنش به طور معنی داری نسبت به نمونه شاهد افزایش داد. در برهم کنش شوری و جیبرلین نیز میزان این ترکیبات نسبت به شاهد و تیمارهای ساده شوری افزایش معنی داری را نشان داد. میزان تجمع مالون دی آلدهید که میزان تخریب و پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی را نشان می دهد نیز با افزایش غلظت کلریدسدیم افزایش معنی داری نسبت به نمونه شاهد داشت ولی با اضافه کردن 100 میکروگرم در لیتر جیبرلین به تیمارهای شوری میزان تجمع آن کاهش یافت که این نشان می دهد جیبرلین آثار منفی نمک بر پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء را کم کرده و بدین ترتیب باعث افزایش مقاومت گیاهان به شرایط تنش شده است.
فیزیولوژی
حمزه امیری؛ زهرا قاسمی رمضان آباد
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 248-257
چکیده
تنش‌های محیطی و بویژه تنش کم آبی و شوری از موانع اصلی در تولید محصولات کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا بویژه مناطق خشک ونیمه خشک همچون ایران محسوب می‌شوند. جنس مرزه از جمله گیاهان معطر دارویی شناخته شده است که از نظر اقتصادی، دارویی و پزشکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این تحقیق اثر غلظت های مختلف شوری NaCl بر ترکیب اسانس گیاه مرزه ...
بیشتر
تنش‌های محیطی و بویژه تنش کم آبی و شوری از موانع اصلی در تولید محصولات کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا بویژه مناطق خشک ونیمه خشک همچون ایران محسوب می‌شوند. جنس مرزه از جمله گیاهان معطر دارویی شناخته شده است که از نظر اقتصادی، دارویی و پزشکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این تحقیق اثر غلظت های مختلف شوری NaCl بر ترکیب اسانس گیاه مرزه رشینگری مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای شوری اعمال شده شامل شاهد (بدون تنش)، 30، 60، 90، 120و150 میلی مولار می‌باشد. اسانسگیری از تیمارهای مختلف با روش تقطیر با آب انجام شد و سپس اسانسها با استفاده از دستگاه GC-MS مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که تغییرات میزان کارواکرول به عنوان مهمترین ترکیب شناخته شده در اسانس گیاه مرزه رشینگری در این بررسی از روندهای منظم افزایشی یا کاهشی تبعیت نمیکند به طوری که بیشترین مقدار آن در تیمار شاهد و کمترین مقدار آن در تیمار 30 میلی مولار مشاهده شد. همچنین دیگر ترکیبات مهم نیز که شامل لینالول، تیمول و 4- ترپینئول می‌باشند، از روندهای افزایشی یا کاهشی منظمی تبعیت نمیکنند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تنش شوری باعث ایجاد تغییراتی در ترکیبهای اصلی اسانس گیاه مرزه رشینگری می-شود.
بیوشیمی
ربابه اصغری
دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 745-754
چکیده
گیاه آلوئه ورا متعلق به خانواده لیلیاسه یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد. ارزش دارویی این گیاه به برگ و ژل آن مربوط می شود. از آنجائیکه تنش شوری می تواند بر کیفیت برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آلوئه ورا تأثیر گذار باشد؛ این مطالعه به بررسی اثر تنش شوری با استفاده از غلظتهای 0 ، 50، 100، 150، 200، 250 میلی مولار کلرید سدیم بر شاخصهای ...
بیشتر
گیاه آلوئه ورا متعلق به خانواده لیلیاسه یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد. ارزش دارویی این گیاه به برگ و ژل آن مربوط می شود. از آنجائیکه تنش شوری می تواند بر کیفیت برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آلوئه ورا تأثیر گذار باشد؛ این مطالعه به بررسی اثر تنش شوری با استفاده از غلظتهای 0 ، 50، 100، 150، 200، 250 میلی مولار کلرید سدیم بر شاخصهای فیتوشیمیایی موثر بر خواص دارویی گیاه آلوئه ورا شامل فنل‌ها، قند محلول کل و سوکروز، گلوکز و فروکتوز بعنوان اجزاء ترکیبهای قندی پرداخته است. آنالیز داده ها با استفاده از طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی داری بر صفات بیوشیمایی مورد مطالعه آلوئه ورا دارد و الگوی تغییرات صفات بیوشیمیایی مورد نظر بیش از اینکه از وجود تنش متأثر باشد از سطح تنش اعمال شده تأثیر پذیرفته است؛ بنابر این نمی توان بطور مطلق تنش را به عنوان عامل کاهنده یا فزاینده کمیت شاخصهای مورد نظر معرفی کرد بلکه این شدت تنش است که تأثیر گذار می‌باشد و تغییرات ایجاد شده تحت تنش را موجب می‌شود.
فیزیولوژی
مینا عبداللهی؛ هادی قربانی؛ مصطفی حیدری
دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 607-618
چکیده
به منظور بررسی شوری، مولیبدن و قارچ میکوریزا Glomus versiform برگیاه ذرت، آزمایشی گلدانی، بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهرود اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح 0، 10 و 20 میلی‌گرم مولیبدن در کیلوگرم خاک، سه سطح شوری 0، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح با قارچ بودند. نتایج نشان داد بیشترین ...
بیشتر
به منظور بررسی شوری، مولیبدن و قارچ میکوریزا Glomus versiform برگیاه ذرت، آزمایشی گلدانی، بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهرود اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح 0، 10 و 20 میلی‌گرم مولیبدن در کیلوگرم خاک، سه سطح شوری 0، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح با قارچ بودند. نتایج نشان داد بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز در شوری 4 دسی‌زیمنس بر متر و 20 میلی گرم مولیبدن در کیلوگرم خاک حاصل شد. در این بین بالاترین فعالیت آنزیم گایاکول پر اکسیداز در شوری 8 دسی زیمنس بر متر و در حضور قارچ میکوریزا بدست آمد. اثر متقابل سه گانه شوری، مولیبدن و قارچ میکوریزایی تاثیر معنی داری بر میزان کلروفیل b، سدیم، پتاسیم و مولیبدن برگ داشت. بیشترین مولیبدن برگ در حضور قارچ، بالاترین سطح مولیبدن و شوری شاهد حاصل شد. در این آزمایش بیشترین مقدار کلروفیل b از تیمار20 میلی گرم مولیبدن در کیلوگرم خاک، شوری 8 دسی زیمنس بر متر و در حضور قارچ میکوریز بدست آمد. همچنین قارچ میکوریزا و استفاده از 20 میلی گرم مولیبدن در کیلوگرم خاک سبب افزایش جذب پتاسیم و کاهش سدیم در ذرت گردید.
کشاورزی
فاطمه حسنوند؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ محمد فیضیان
دوره 30، شماره 2 ، تابستان 1396، ، صفحه 309-317
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر سیلیسیک اسید بر پاسخ‌های گیاه شمعدانی معطر به شوری ناشی از کلرید کلسیم انجام شد. آزمایش به‌صورت گلدانی، هیدروپونیک درون ماسه و براساس فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. فاکتورها شامل کاربرد روزانه کلرید کلسیم در سه غلظت صفر (شاهد)، 15 و 30 میلی‌مولار و کاربرد هفتگی سیلیسیک اسید ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر سیلیسیک اسید بر پاسخ‌های گیاه شمعدانی معطر به شوری ناشی از کلرید کلسیم انجام شد. آزمایش به‌صورت گلدانی، هیدروپونیک درون ماسه و براساس فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. فاکتورها شامل کاربرد روزانه کلرید کلسیم در سه غلظت صفر (شاهد)، 15 و 30 میلی‌مولار و کاربرد هفتگی سیلیسیک اسید در سه غلظت صفر، 5/0 و یک میلی‌مولار در محلول غذایی بود. نتایج نشان داد که افزایش شوری باعث کاهش پارامترهای رشد مانند ارتفاع و قطرساقه، تعداد و سطح برگ، وزن خشک ساقه، برگ و کل گیاه شد. در‌حالی که سیلیسیک اسید اثرات تنش را تعدیل کرد، به‌طوری‌که درهمه سطوح شوری تیمار سیلیسیک اسید به‌خصوص با غلظت یک میلی‌مولار باعث افزایش رشد، وزن خشک گیاه و شاخص مقاومت به تنش شد. کلرید کلسیم تنها در غلظت 30 میلی‌مولار باعث کاهش درصد اسانس شد و سیلیسیک اسید تاثیری در درصد اسانس نداشت. اما افزایش غلظت کلرید کلسیم در محلول غذایی باعث کاهش عملکرد اسانس در بوته شد و در همه سطوح کلرید کلسیم، غلظت یک میلی‌مولار سیلیسیک اسید باعث افزایش عملکرد اسانس در بوته شد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که افزایش غلظت کلرید کلسیم باعث ایجاد تنش در شمعدانی معطر شده و کاربرد هفتگی سیلیسیک اسید با غلظت یک میلی‌مولار باعث کاهش اثرات تنش و افزایش شاخص مقاومت به تنش شد.
منابع طبیعی
محسن کلاگری؛ پروین صالحی شانجانی؛ شهرام بانج شفیعی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 143-154
چکیده
درختان صنوبر کبوده (Populus alba) و پده (P. euphratica) از گونه‌های بومی کشور می‌باشند. صنوبر کبوده به لحاظ سازگاری و تولید چوب و فرم کیفی تنه وگونه صنوبر پده نیز به‌دلیل مقاومت به شرایط اقلیمی گرم و خشک و شوری خاک از پتانسیل مناسبی جهت زراعت چوب برخوردارند. هدف این تحقیق ارزیابی رشد چهار کلن صنوبر (P. alba 58.57, P. alba 44.9, P. euphratica و هیبرید P. euphratica x P. alba ...
بیشتر
درختان صنوبر کبوده (Populus alba) و پده (P. euphratica) از گونه‌های بومی کشور می‌باشند. صنوبر کبوده به لحاظ سازگاری و تولید چوب و فرم کیفی تنه وگونه صنوبر پده نیز به‌دلیل مقاومت به شرایط اقلیمی گرم و خشک و شوری خاک از پتانسیل مناسبی جهت زراعت چوب برخوردارند. هدف این تحقیق ارزیابی رشد چهار کلن صنوبر (P. alba 58.57, P. alba 44.9, P. euphratica و هیبرید P. euphratica x P. alba 44/9) درعرصه-های شور ایستگاه گرمسار و ایستگاه غیر شور کرج بوده است. کلن‌های صنوبر در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. ویژگیهای رویشی نهال‌ها و ویژگیهای فیزیولوژیک برگ بر اساس روش‌های استاندارد اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس ویژگیهای رویشی نشان داد که کلن‌های صنوبر به‌لحاظ صفات رویشی تفاوت معنی‌داری داشته‌اند. بیشترین درصد زنده‌مانی، قطر و ارتفاع در ایستگاه گرمسار مربوط به دو کلن پده و هیبرید آن بود. در ایستگاه کرج به غیر از گونه پده سایر کلنها 100 درصد زنده‌مانی داشتند. کلن هیبرید نیز از قطر و ارتفاع بیشتری نسبت به سایر کلنها بر خوردار بود. کمترین مقدار سطح برگ مربوط به کلن‌های کبوده در ایستگاه گرمسار بود. تجزیه واریانس ویژگیهای فیزیولوژیک برگ نشان داد که کلن‌های صنوبر به‌لحاظ مقدار کلروفیل و کاروتنوئید تفاوت معنی‌داری را در ایستگاه‌های گرمسار و کرج داشتند. مقدار پرولین، قند و آب نسبی در کلن‌های پده و هیبرید در ایستگاه شور بیشتر از کلن‌های کبوده بود. در نهایت کلن‌های پده و هیبرید تحمل بالایی نسبت به تنش شوری داشته و می‌توانند در عرصه خاک شور رشد مناسبی داشته‌باشند.
فیزیولوژی
سارا ترابی؛ وحید نیکنام؛ حسن ابراهیم زاده؛ گل اندام شریفی
دوره 29، شماره 4 ، زمستان 1395، ، صفحه 728-740
چکیده
چکیده:در پژوهش حاضر اثر تنش شوری با غلظت های 0، 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی در برگ سه جمعیت زعفران مزروعی (نطنز، دیهوک، قائنات) مورد مقایسه قرار گرفت و اثر بهبود دهندگی سالیسیلیک اسید با اسپری کردن دو غلظت 5/0 و 1 میلی مولار مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج نشان دادکه در هر سه منطقه محتوای پراکسید هیدروژن، ...
بیشتر
چکیده:در پژوهش حاضر اثر تنش شوری با غلظت های 0، 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی در برگ سه جمعیت زعفران مزروعی (نطنز، دیهوک، قائنات) مورد مقایسه قرار گرفت و اثر بهبود دهندگی سالیسیلیک اسید با اسپری کردن دو غلظت 5/0 و 1 میلی مولار مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج نشان دادکه در هر سه منطقه محتوای پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدهید و پرولین در گیاهان تنش دیده افزایش یافت و تیمار سالیسیلیک اسید در منطقه نطنز باعث کاهش آنها شد. در منطقه نطنز فعالیت زیمایه های پاداکساینده (پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت و تیمار سالیسیلیک اسید با هر دو غلظت منجر به کاهش فعالیت در گیاهان تنش دیده شد. در جمعیت قائنات بیشترین فعالیت زیمایه ها در بالاترین غلظت نمک مشاهده شد. سالیسیلیک اسید با غلظت 1 میلی مولار فعالیت زیمایه ها را کاهش داد. بطور کلی به نظر می رسد جمعیت قائنات مقاوم ترین جمعیت است و سالیسیلک اسید می تواند در گیاهان تحت تیمار NaCl منجر به بهبود تنش اکسایشی شود.
فیزیولوژی
رویا سعیدی فر؛ نادر چاپارزاده
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 675-685
چکیده
اغلب تنش‌های محیطی با تاثیر نامطلوب بر روابط آبی موجب آسیب گیاهان می‌شوند. نیتریک‌اکساید به عنوان یک رادیکال آزاد، نقش تعدیل کنندهء اثرات تنش‌ها در گیاهان عالی را دارد. در این تحقیق روابط آبی گیاه اسپندک تحت پیش تیمار سدیم نیتروپروساید (صفر و 2/0 میلی‌مولار) که مولد نیتریک اکساید می‌باشد و تیمار کلریدسدیم (صفر،200 و400 میلی‌مولار) ...
بیشتر
اغلب تنش‌های محیطی با تاثیر نامطلوب بر روابط آبی موجب آسیب گیاهان می‌شوند. نیتریک‌اکساید به عنوان یک رادیکال آزاد، نقش تعدیل کنندهء اثرات تنش‌ها در گیاهان عالی را دارد. در این تحقیق روابط آبی گیاه اسپندک تحت پیش تیمار سدیم نیتروپروساید (صفر و 2/0 میلی‌مولار) که مولد نیتریک اکساید می‌باشد و تیمار کلریدسدیم (صفر،200 و400 میلی‌مولار) و برهمکنش آنها بررسی شد. نتایج نشان داد که تحت تنش شوری کاهش معنی‌دار وزن تر اندام‌های هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ‌ها، میزان آنتوسیانینها، اسیدهایآمینه آزاد کل و افزایش معنی‌دار محتوای قندهای محلول و پرولین اتفاق افتاد. با کاربرد ریشهای سدیم نیتروپروساید برونزا با غلظت 2/0 میلی‌مولار از اثرات منفی شوری کاسته شد. پتانسیل اسمزی در شرایط شوری منفی‌تر شد و کاربرد سدیم نیتروپروساید آن را شدت بخشید. چنین برآورد می‌شود که با اینکه اسپندک متحمل به شوری است ولی کاربرد سدیم نیتروپروساید آستانه تحمل به شوری را با بهبود روابط آبی افزایش می‌دهد.
منابع طبیعی
معصومه سلمانی نژاد
دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 771-783
چکیده
تحقیق فوق اختصاص یافته به تاثیر محیط کشت و شدت نور بر میزان رشد و کاروتنوئیدهای جلبک Dunaliella salina . دریاچه ارومیه است. در این مطالعه ابتدا گونه دونالیلا از دریاچه ارومیه جمع آوری گردید و سپس به روش پلیت آگار خالص سازی شد. جهت مطالعه تاثیر محیط کشت های مختلف بر میزان رشد و کاروتنوئیدهای این گونه، شش تیمار هر کدام با سه تکرار از محیط های ...
بیشتر
تحقیق فوق اختصاص یافته به تاثیر محیط کشت و شدت نور بر میزان رشد و کاروتنوئیدهای جلبک Dunaliella salina . دریاچه ارومیه است. در این مطالعه ابتدا گونه دونالیلا از دریاچه ارومیه جمع آوری گردید و سپس به روش پلیت آگار خالص سازی شد. جهت مطالعه تاثیر محیط کشت های مختلف بر میزان رشد و کاروتنوئیدهای این گونه، شش تیمار هر کدام با سه تکرار از محیط های کشت با شوری 03/1، 99/2 و 96/4 مولار در شدت نور 40 ، 120 و 200 میکرومول فوتون بر متر مربع در ثانیه ،در اتاقکهای مخصوص کشت قرار داده شدند. شمارش سلولی در سه تکرار با استفاده از لام هموسیتومتر و به صورت روزانه انجام شد و منحنی رشد با استفاده از نرم افزار اکسل ترسیم گردید. منحنی مقدار کاروتنوئیدهای سنتز شده جلبک با استفاده از نرم افزار اکسل ترسیم گردید و توسط آزمون آنالیز واریانس دو طرفه بین تیمار ها مقایسه شد.
فیزیولوژی
محمدجواد مرآتی؛ وحید نیکنام؛ حلیمه حسن پور؛ مسعود میرمعصومی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، ، صفحه 1097-1107
چکیده
پونه معطر (Mentha pulegium L.) گیاهی دارویی، متعلق به تیره نعناعیان است. در پژوهش حاضر، تاثیر تنش شوری بر سطح برگ، طول ساقه، طول ریشه و فعالیت آنزیم‌های SOD، POD، PPO، CAT و APX مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها در پیت کشت شدند و در شرایط گل‌خانه ای 16 ساعت روشنایی/ 8 ساعت تاریکی، دمای روزانه/ شبانه (25/ 18 درجه سانتیگراد) قرار گرفتند، گیاهک‌های 60 روزه به گلدان‌های ...
بیشتر
پونه معطر (Mentha pulegium L.) گیاهی دارویی، متعلق به تیره نعناعیان است. در پژوهش حاضر، تاثیر تنش شوری بر سطح برگ، طول ساقه، طول ریشه و فعالیت آنزیم‌های SOD، POD، PPO، CAT و APX مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها در پیت کشت شدند و در شرایط گل‌خانه ای 16 ساعت روشنایی/ 8 ساعت تاریکی، دمای روزانه/ شبانه (25/ 18 درجه سانتیگراد) قرار گرفتند، گیاهک‌های 60 روزه به گلدان‌های حاوی پرلیت منتقل شده و در محلول هوگلند با غلظتهای مختلف شوری 0، 25، 50 و 75میلی مولار NaClرشد نمودند. گیاهچه‌ها طی 5 زمان برداشت مختلف (0 ،10 ، 20، 30 و 40 روز) برای آنالیزهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برداشت شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری طول ساقه و سطح برگ کاهش یافت، در حالیکه طول ریشه تا غلظت 50 میلی مولار به طور معنی داری افزایش و سپس کاهش یافت (05/0 P). تاخیر در زمان برداشت منجر به کاهش بیشتر سطح برگ و طول ساقه شد. با افزایش سطح شوری فعالیت همه آنزیم‌های آنتی اکسیدان در همه برداشت ها افزایش معنی‌داری را نسبت به شاهد نشان داد (05/0 P). فعالیت آنزیم های SOD، PPO و APX در ریشه بیشتر از سایر اندام‌ها بود، در حالیکه فعالیت CAT در برگ بیشتر از ساقه و ریشه بود. به نظر می‌رسد پونه معطر با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در ریشه، ساقه و برگ، اثرات منفی تنش شوری را کاهش می دهد و پاسخ آنتی‌اکسیدانی این گیاه به تنش شوری رابطه مستقیم با مدت زمان تنش دارد.
سایه جعفری؛ فائزه شرعی
دوره 28، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 276-284
چکیده
پونه معطرگیاهی علفی گیاهی پایا و علفی ، که استوانه ای شکل است.پونه معطر از تیره نعناعیان است که به عنوان گیاهی دارویی ،ادویه ای استفاده می شود.درایران این گیاه بومی شمال کشور است. در این تحقیق ،پس از تیماردهی نمونه ها با غلظت های 20،50،65،80،95 میلی مولار NaCl، غنچه ها وگل های جوان در مراحل مختلف نمو برداشت ،تثبیت نمونه ها در فیکساتورF.AA ،آماده ...
بیشتر
پونه معطرگیاهی علفی گیاهی پایا و علفی ، که استوانه ای شکل است.پونه معطر از تیره نعناعیان است که به عنوان گیاهی دارویی ،ادویه ای استفاده می شود.درایران این گیاه بومی شمال کشور است. در این تحقیق ،پس از تیماردهی نمونه ها با غلظت های 20،50،65،80،95 میلی مولار NaCl، غنچه ها وگل های جوان در مراحل مختلف نمو برداشت ،تثبیت نمونه ها در فیکساتورF.AA ،آماده سازی های لازم ،مشاهده برشها پس از رنگ آمیزی با فتومیکروسکوپ انجام شد.نتایج نشان داد تخمدان از تقسیمات سلولهای بخش میانی و عمقی مریستم هاگزا ایجاد می شود.در پونه تکوین تخمدان در مقایسه با پرچم با تاخیر اتفاق می افتد. تخمک ها واژگون هستند. بررسی تشریحی مریستم زایشی در گیاه پونه معطر ،تسریع در رشد پریموردیوم پرچمی نسبت به پریموردیوم برچه ای در تیمار20 میلی مولار ،در تیمار50 میلی مولار رشد همزمان پریموردیوم برچه ای و پرچمی ودر تیمارهای65 ،80 و95 میلی مولار به ترتیب تاخیر افتادن در ایجاد پریموردیوم گلبرگی و پریموردیوم برچه ای را نشان دادند.
فیزیولوژی
آزاده نجار خدابخش؛ نادر چاپارزاده
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 175-185
چکیده
شوری خاک یکی از عوامل مهم محیطی کاهش رشد و محصول گیاهان در دنیاست و در توزیع گیاهان نقش تعیین کننده دارد. سیستم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاهان نقش مهمی در تحمل به شوری را ایفا می‌کنند. در پژوهش حاضر اثر تنش شوری و برهمکنش آن با آسکوربیک اسید بر محتوای H2O2، مالون‌دی‌آلدئید، پایداری غشا و میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در گیاه ...
بیشتر
شوری خاک یکی از عوامل مهم محیطی کاهش رشد و محصول گیاهان در دنیاست و در توزیع گیاهان نقش تعیین کننده دارد. سیستم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاهان نقش مهمی در تحمل به شوری را ایفا می‌کنند. در پژوهش حاضر اثر تنش شوری و برهمکنش آن با آسکوربیک اسید بر محتوای H2O2، مالون‌دی‌آلدئید، پایداری غشا و میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در گیاه شاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. گیاهان یک هفته پس از اولین تیمار برداشت شدند. نتایج نشان دادند که شوری موجب افزایش محتوای H2O2 و مالون‌دی‌آلدئید برگ‌ها و ریشه‌ها و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز ریشه‌ها و کاهش وزن تر بخشهای هوایی و ریشه‌ها و پایداری غشای برگ‌ها شد و آسکوربیک اسید موجب کاهش اثرات تنش شوری روی گیاهان گردید. بنابراین، به نظر می‌رسد که آسکوربیک اسید با کمک به غلبه بر اثرات اکسیداتیو موجب افزایش تحمل به شوری در گیاه شاهی می شود.
ریحانه عموآقایی؛ فاطمه نیک اندیش
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 140-152
چکیده
در این پژوهش بذر و گیاهچه¬های دو رقم یونجه (یزدی و همدانی) با جدایه¬هائی از گونه¬های سینوریزوبیوم و باسیلوس بصورت منفرد یا توام تلقیح شدند و سپس در دو سطح شاهد (فاقد شوری) و شوری (100 میلی¬مولار NaCl) رشد کردند.ریزوبیوم از گرهک¬های گیاهان یونجه و باسیلوس از خاک مزارع دولت آباد اصفهان جداسازی شدند و جدایه¬های متحمل به نمک با روش ...
بیشتر
در این پژوهش بذر و گیاهچه¬های دو رقم یونجه (یزدی و همدانی) با جدایه¬هائی از گونه¬های سینوریزوبیوم و باسیلوس بصورت منفرد یا توام تلقیح شدند و سپس در دو سطح شاهد (فاقد شوری) و شوری (100 میلی¬مولار NaCl) رشد کردند.ریزوبیوم از گرهک¬های گیاهان یونجه و باسیلوس از خاک مزارع دولت آباد اصفهان جداسازی شدند و جدایه¬های متحمل به نمک با روش لکه¬گذاری در محیط YMA , PVK حاوی 100 میلی مولار نمک شناسایی گردیدند. سپس نتایج نشان داد که شوری موجب افزایش نشت الکترولیتی غشاء و کاهش مقدار کلروفیل a، b و وزنتر و خشک بخش هوائی و ریشه گیاهان در هر دو رقم یونجه شد. رقم همدانی نسبت به یزدی به شوری حساس¬تر بود. تلقیح با سینوریزوبیوم و باسیلوس رشد گیاه، مقدار کلروفیل و تمامیت غشای سلول را در شرایط شور و غیر شور در مقایسه با تیمار شاهد (غیر همزیست) بهبود بخشید. همچنین دو گونه باکتری اثرات هم¬افزائی بر روی یکدیگر داشتند، به¬طوری که در اکثر موارد تلقیح توام موثرتر از تلقیح منفرد با سینوریزوبیوم یا باسیلوس بود. نتایج پیشنهاد کرد که تلقیح گیاهان با جدایه¬های این باکتری¬ها به چیرگی گیاه بر تنش شوری کمک می¬کند.
فیزیولوژی
مریم رضاییان؛ محمد علی فرامرزی؛ وحید نیکنام؛ حسن ابراهیم زاده
دوره 27، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 661-673
چکیده
در این پژوهش، اثر تنش شوری بر رشد و زیمایه های پاداکساینده در آخر فاز لگاریتمی رشد Nostoc ellipsosporum و Nostoc piscinale مورد بررسی قرارگرفت. بر اساس نتایج رشد این دو گونه سیانوباکتری با افزایش غلظت نمک افزایش می‌یابد. این دو گونه به منظور کاهش اثرات مخرب انواع فعال اکسیژن از زیمایه‌های پاداکساینده ای مانند CAT، SOD، POX و PPO استفاده می‌کنند و با افزایش ...
بیشتر
در این پژوهش، اثر تنش شوری بر رشد و زیمایه های پاداکساینده در آخر فاز لگاریتمی رشد Nostoc ellipsosporum و Nostoc piscinale مورد بررسی قرارگرفت. بر اساس نتایج رشد این دو گونه سیانوباکتری با افزایش غلظت نمک افزایش می‌یابد. این دو گونه به منظور کاهش اثرات مخرب انواع فعال اکسیژن از زیمایه‌های پاداکساینده ای مانند CAT، SOD، POX و PPO استفاده می‌کنند و با افزایش شوری فعالیت این زیمایه‌ها افزایش می‌یابد. بالاتر بودن محتوای ذاتی پرولین در N. ellipsosporum نسبت به N. piscinal می تواند یک از عوامل تحمل بالاتر گونه اول نسبت به شوری باشد. مالون دی آلدئید(MDA) در گونه های مورد مطالعه در N. ellipsosporum نسبت به N. piscinal در شرایط کنترل و در تمام سطوح شوری کمتر است. به علاوه محتوای تمام فیکوبیلی پروتئین‌های مورد مطالعه در این تحقیق در یاخته هایN. ellipsosporum نسبت به گونه دیگر بالاتر بوده و تحت تنش شوری افزایش قابل ملاحظه را نشان می دهد. فیکوبیلی پروتئین ها به عنوان پادکساینده های غیر زیمایه ای در کنار زیمایه های پاداکساینده می توانند عامل مقاومت بیشتر N. ellipsosporum نسبت به N. piscinal باشند. نسبت مجموع فیکواریترین و فیکوسیانین به آلوفیکوسیانین نیز به عنوان شاخص اندازه فیکوبیلی زوم نیز مورد محاسبه قرار گرفت. اندازه فیکوبیلی زوم تحت تنش شوری در هر دوگونه افزایش می یابد ولی این افزایش در در N. ellipsosporum نسبت به گونه دیگر بیشتر است. می توان نتیجه گیری کرد که این سبانوباکتری با افزایش اندازه فیکو بیلی زوم و افزایش کارائی انتقال انرژی نورانی با تنش شوری مقابله می کند.
دوره 27، شماره 1 ، بهار 1393، ، صفحه 142-155
چکیده
در این مطالعه اثر میکوریزهای خاکهای متفاوت روی رشد گیاهان ذرت (Zea maize) تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. چهار نوع خاک میکوریزی با منشأ جغرافیایی متفاوت (کرمان، بردسیر، بافت و رفسنجان) و سه سطح شوری (0، 30 و 60 میلی‌مولار نمک) به‌عنوان تیمار مورد استفاده قرار گرفت. درصد آغشتگی ریشه گیاهان رشد کرده در خاک کرمان و بافت با افزایش سطح شوری کاهش ...
بیشتر
در این مطالعه اثر میکوریزهای خاکهای متفاوت روی رشد گیاهان ذرت (Zea maize) تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. چهار نوع خاک میکوریزی با منشأ جغرافیایی متفاوت (کرمان، بردسیر، بافت و رفسنجان) و سه سطح شوری (0، 30 و 60 میلی‌مولار نمک) به‌عنوان تیمار مورد استفاده قرار گرفت. درصد آغشتگی ریشه گیاهان رشد کرده در خاک کرمان و بافت با افزایش سطح شوری کاهش یافت. اما نتایج نشان داد که درصد آغشتگی ریشه گیاهان رشد کرده در خاک بردسیر در سطح شوری 30 میلی مولار افزایش یافت. مقدار قند برگ و ریشه در گیاهان رشد کرده تحت تنش شوری، در مقایسه با گیاهان غیر شور، در خاک کرمان افزایش و در گیاهان رشد کرده در خاک بردسیر، بافت و رفسنجان کاهش یافت. در سطح شوری 30 میلی مولار مقدار پرولین برگ و ریشه گیاهان رشد کرده در خاک بردسیر و رفسنجان، نسبت به گیاهان غیر شور افزایش یافت. مقدار سدیم ریشه‌ها در گیاهان رشد کرده تحت تنش شوری، در مقایسه با گیاهان غیر شور، در تمام خاکها افزایش یافت، ولی سدیم برگ در همه خاکها کمتر از گیاهان شاهد بود و تنها در سطح شوری 60 میلی مولار و در گیاهان رشد کرده در خاک کرمان و رفسنجان افزایش سدیم قابل توجه بود. مقدار فسفر برگ گیاهان رشد کرده در خاک میکوریزی کرمان و فسفر ریشه در گیاهان رشد کرده در خاک میکوریزی کرمان، بردسیر و رفسنجان افزایش یافت. نتایج بدست‌آمده از آزمایش‌های انجام شده در این تحقیق، بیانگر این مطلب است که احتمالأ یکی از سازوکارهای اعمال شده بوسیله قارچهای میکوریزی در بهبود رشد گیاه در شرایط تنش شوری کاهش مقدار سدیم در اندام هوایی از طریق ممانعت از انتقال این یون به اندام هوایی است. البته بین خاکهای مقایسه شده در این تحقیق، خاک بردسیر و بافت بهترین نتیجه را در این رابطه ایجاد کرده‌اند.
دوره 27، شماره 1 ، بهار 1393، ، صفحه 32-40
چکیده
شوری خاک یک مسئله محیطی جدی است که آثار منفی بر رشد و تولید گیاهان دارد. از سوی دیگر سالیسیلیک اسید یکی از گزینه های موثر برای بهبود اثرات تنش می باشد که اخیرا از آن به عنوان یک شبه هورمون گیاهی یاد شده است. این مطالعه جهت بررسی آثار تنش شوری ( mM180) و سالیسیلیک اسید( mM2 /0) بر پارامترهای رشد و اسمولیت های گیاه تربچه (Raphanus sativus L.) صورت گرفت. نتایج ...
بیشتر
شوری خاک یک مسئله محیطی جدی است که آثار منفی بر رشد و تولید گیاهان دارد. از سوی دیگر سالیسیلیک اسید یکی از گزینه های موثر برای بهبود اثرات تنش می باشد که اخیرا از آن به عنوان یک شبه هورمون گیاهی یاد شده است. این مطالعه جهت بررسی آثار تنش شوری ( mM180) و سالیسیلیک اسید( mM2 /0) بر پارامترهای رشد و اسمولیت های گیاه تربچه (Raphanus sativus L.) صورت گرفت. نتایج نشان دادند که سالیسیلیک اسید و تنش شوری هر دو بر رشد گیاه تاثیر منفی داشتند به طوری که اثر تنش شوری توام با سالیسیلیک اسید روی رشد گیاهان بسیار مشهود بود. تیمار شوری و تیمار شوری به همراه سالیسیلیک اسید موجب افزایش مقدار قندهای محلول در برگ ها و ریشه ها گردید. اگرچه شوری روی محتوای اسیدهای آمینه آزاد تاثیری نداشت ولی تیمار با سالیسیلیک اسید موجب افزایش آن در برگ ها و ریشه ها شد. محتوای پروتئین های محلول در شرایط شوری، کاهش و با تیمار سالیسیلیک اسید افزایش یافت. هر دو تیمار موجب منفی تر شدن پتانسیل اسمزی برگ ها شدند.
