محمد مهرنیا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 دی 1398
چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی گونه های گیاهی و معرفی فلور، تعیین شکل های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان سراب کهمان از دامنه های کوه گرین انجام گردید. پستی و بلندی شیب ها و صخره ها انواع مختلفی از ریززیستگاهها را ایجاد کرده که هر کدام دارای گونه‌های گیاهی خاص خود هستند. نمونه های گیاهی از نقاط مختلف منطقه بین ارتفاع 1800 تا 3550 متر جمع آوری ...
بیشتر
این پژوهش با هدف شناسایی گونه های گیاهی و معرفی فلور، تعیین شکل های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان سراب کهمان از دامنه های کوه گرین انجام گردید. پستی و بلندی شیب ها و صخره ها انواع مختلفی از ریززیستگاهها را ایجاد کرده که هر کدام دارای گونه‌های گیاهی خاص خود هستند. نمونه های گیاهی از نقاط مختلف منطقه بین ارتفاع 1800 تا 3550 متر جمع آوری شد. طیف زیستی منطقه با تعیین درصد گونه های متعلق به هر یک از شکل های زیستی ترسیم شد. جایگاه این منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران بر اساس اطلاعات بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه‌های شناسایی شده و منابع موجود مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس جمعآوری گیاهان از منطقه سراب کهمان، 375 گونه متعلق به 229 جنس و 56 تیره شناسایی شد. بزرگترین تیره گیاهی به Asteraceae با 49 گونه تعلق دارد. بعد از این تیره Fabaceae با 34 گونه، Lamiaceae با 33 گونه، Brassicaceae با 30 گونه، Liliaceae با 28 گونه، Poaceae با 22گونه و Apiacea با 18 گونه، بیشترین تعداد گونه‌های منطقه را دارند. همی کریپتوفیتها با 40 درصد فراوانترین شکل زیستی هستند. 8/52 درصد گونه‌‌ها به ناحیه رویشی ایرانی- تورانی تعلق دارند که از این تعداد 32 گونه بوم زاد ایران می باشند.
اکولوژی
صدیقه زارع کیا؛ عادل جلیلی؛ پروانه عشوری؛ علی میرحسینی؛ محمدتقی زارع؛ محمد ابوالقاسمی
دوره 33، شماره 3 ، پاییز 1399، ، صفحه 622-634
چکیده
به منظور درک مکانیسم تنوع زیستی الگوهای اکولوژیکی در اکوسیستم‌ها و پایه ای برای حفاظت و مدیریت تنوع زیستی، تولید و غنای گونه‌ای طی یک سال در مراتع تنگ چنار استان یزد اندازه گیری شد و منحنی پاسخ خصوصیت غنای گونه‌های گیاهی در امتداد شیب تغییرات تولید بررسی شد. از آنالیز رگرسیون خطی و غیرخطی جهت بررسی رابطه بین غنای گونه‌ای به عنوان ...
بیشتر
به منظور درک مکانیسم تنوع زیستی الگوهای اکولوژیکی در اکوسیستم‌ها و پایه ای برای حفاظت و مدیریت تنوع زیستی، تولید و غنای گونه‌ای طی یک سال در مراتع تنگ چنار استان یزد اندازه گیری شد و منحنی پاسخ خصوصیت غنای گونه‌های گیاهی در امتداد شیب تغییرات تولید بررسی شد. از آنالیز رگرسیون خطی و غیرخطی جهت بررسی رابطه بین غنای گونه‌ای به عنوان متغیر وابسته و تولید به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. میزان متوسط غنای گونه‌ای در هر پلات برابر 4/2 گونه محاسبه شد. 57 درصد تراکم نسبی تولید به بوته‌ای‌ها، 5/21 درصد پهن برگان علفی و 5/21 درصد به علف گندمیان اختصاص یافت. بیشترین درصد حضور در پلات‌ها به گونه‌های Artemisia sieberi و Stipa hohenackeriana اختصاص یافت. کل تولید در تنگ چنار حدود 278 گرم بر متر مربع ثبت شد که با توجه به مقادیر تولید در نظریه گرایم، انتظار می‌رفت که این سایت در سمت چپ منحنی هامپ بک قرار گیرد و رابطه خطی افزایشی بین تولید و غنا در این سایت مشاهده شود اما نتایج نشان داد که رابطه رگرسیونی بین غنا و تولید برای تمام فرم‌های رویشی معنادار نبوده و نمی‌توان ادعا کرد که تولید متغیر خوبی جهت پیش بینی متغیر غنا در سایت تنگ چنار است و شاید فاکتورهای دیگری نظیر عناصر غذایی خاک و فاکتورهای اقلیمی نظیر دما و بارندگی بر غنای گونه‌ای تاثیر بیشتری از عامل تولید خواهد گذاشت. با توجه به این نتایج می‌توان بیان کرد که فرضیه کوهانی شکل گرایم در مقیاسی فراتر از محلی بایستی آزمون شود.
منابع طبیعی
روح اله زینی وند؛ مجید آجورلو؛ علی آریاپور
دوره 32، شماره 4 ، زمستان 1398، ، صفحه 775-783
چکیده
جداسازی گونه‌های گیاهی مهاجم از دیگر گونه‌‌ها در مطالعات مربوط به تنوع گیاهی برای جلوگیری از هرگونه قضاوت گمراه کننده در مورد تنوع گیاهی اکوسیستم مورد نیاز است. هدف این مطالعه، بررسی اثر شدّت چرای دام بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه‌های مهاجم در منطقه کبیرکوه استان ایلام بود. سه منطقه چرا شده با شدّت‌های سنگین، متوسط، سبک با سه تکرار ...
بیشتر
جداسازی گونه‌های گیاهی مهاجم از دیگر گونه‌‌ها در مطالعات مربوط به تنوع گیاهی برای جلوگیری از هرگونه قضاوت گمراه کننده در مورد تنوع گیاهی اکوسیستم مورد نیاز است. هدف این مطالعه، بررسی اثر شدّت چرای دام بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه‌های مهاجم در منطقه کبیرکوه استان ایلام بود. سه منطقه چرا شده با شدّت‌های سنگین، متوسط، سبک با سه تکرار و یک منطقه چرا نشده انتخاب گردیدند. نمونه‌برداری پوشش گیاهی به روش تصادفی- منظم با استفاده از ترانسکت (طول 100 متر با فاصله 50 متر) و قطعه نمونه (1×1 متر) انجام شد. سپس شاخص‌های تنوع، غنا و یکنواختی گونه‌ای با نرم‌افزار Past و Ecological Methodology محاسبه شد. داده‌ها با تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون حداقل تفاوت معنی‌داری (LSD) تحلیل شدند. مقدار شاخص‌های تنوع در تیمارهای شدت چرا متفاوت بود بطوریکه بیشترین مقدار شاخص سیمپسون و شانون به ترتیب در مراتع تحت چرای سنگین (974/0) و سبک دام (69/4) و کمترین مقدار این شاخص‌ها در منطقه قرق (964/0)، (501/4) بود. مقدار شاخص‌های غنای گونه‌ای در منطقه تحت چرای سنگین دام بیشتر از سایر تیمارهای این تحقیق بود. شاخص غنای منهینیک نشان داد که غنای گونه‌های مهاجم در منطقه تحت شدّت چرای سنگین به ترتیب 5/25 و 73/15 درصد بیشتر از منطقه چرا شده با شدّت سبک و متوسط بود. یکنواختی گونه‌ای در مناطق چرا شده با شدت‌های مختلف یعنی سنگین، متوسط، سبک و قرق شده از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری نداشت. بیشترین مقدار شاخص‌های پیت و شلدون در منطقه تحت چرای سبک دام بود.
منابع طبیعی
رؤیا عابدی
دوره 32، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 248-258
چکیده
تنوع زیستی به‌عنوان یکی از پر اهمیت‌ترین معیارهای مدیریت گردشگری پایدار شناخته شده است و بازدید از مناطق جنگلی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها در بخش گردشگری طبیعت محسوب می‌شود. بنابراین توجه به این دو موضوع در کنار یکدیگر، کمک قابل توجهی به جنبه‌های مدیریت جنگل خواهد کرد. مطالعه حاضر به منظور درک بهتری از اثرات گردشگری در مناطق جنگلی ...
بیشتر
تنوع زیستی به‌عنوان یکی از پر اهمیت‌ترین معیارهای مدیریت گردشگری پایدار شناخته شده است و بازدید از مناطق جنگلی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها در بخش گردشگری طبیعت محسوب می‌شود. بنابراین توجه به این دو موضوع در کنار یکدیگر، کمک قابل توجهی به جنبه‌های مدیریت جنگل خواهد کرد. مطالعه حاضر به منظور درک بهتری از اثرات گردشگری در مناطق جنگلی ارسباران بر ساختار و تنوع زیستی این اکوسیستم صورت گرفت. نمونه‌برداری با استفاده از تعداد 60 قطعه نمونه دایره‌ای (1000 مترمربع) و به روش تصادفی-سیستماتیک در دو منطقه تفرجی (30 قطعه نمونه) و بدون تفرج (30 قطعه نمونه) انجام شد و ویژگی‌های ساختار جنگل (تراکم، سطح مقطع و تاج پوشش درختان)، شاخص‌های تنوع زیستی (شانون-وینر، سیمپسون، غنا و یکنواختی) و شاخص ارزش اهمیت گونه محاسبه شدند. نتایج نشان داد که دو منطقه مورد مطالعه از نظر شاخص‌های تنوع شانون-وینر، سیمپسون و غنای گونه‌ای دارای اختلاف معنادار (01/0p ≤) هستند درحالی‌که از نظر یکنواختی و ویژگی‌های ساختاری تفاوت معناداری بین دو منطقه مشاهده نشد. شاخص ارزش اهمیت گونه کرب (Acer campestre L.) در هر دو منطقه تفرجی و غیر تفرجی و بعد از آن گونه ممرز (Carpinus betulus L.) در منطقه بدون تفرج دارای بیشترین مقدار بود. براساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، گردشگری طبیعت در منطقه جنگلی مورد مطالعه بر ساختار اشکوب درختی اثرات کاهنده معناداری نداشت ولی بر شاخص‌های تنوع زیستی در این اشکوب اثرات معناداری را نشان داد. این موضوع تأکیدی بر حساس بودن تنوع زیستی در اکوسیستم‌های جنگلی است.
اکولوژی
مجید اسحق نیموری؛ اسداله متاجی؛ مهرو حاجی منیری؛ سید محسن حسینی
دوره 28، شماره 5 (ویژه نامه) ، زمستان 1394، ، صفحه 992-1008
چکیده
مطالعه و پژوهش تنوع‌زیستی در تمامی سطوح آن همواره از راهکار‌های درخور توجه و مناسب، برای تعیین روند پایداری و حفظ حالت خود تنطیمی اکوسیستم‌ها در مدیریت منابع طبیعی بوده است. هدف از این تحقیق مقایسه تنوع گونه‌ای گلسنگ‌های پوست‌زی در دو توده انجیلی - ممرز و افرا شیردار (با ویژگی‌های نسبتا یکسان فیزیوگرافی) در جنگل‌های جنوب نوشهر ...
بیشتر
مطالعه و پژوهش تنوع‌زیستی در تمامی سطوح آن همواره از راهکار‌های درخور توجه و مناسب، برای تعیین روند پایداری و حفظ حالت خود تنطیمی اکوسیستم‌ها در مدیریت منابع طبیعی بوده است. هدف از این تحقیق مقایسه تنوع گونه‌ای گلسنگ‌های پوست‌زی در دو توده انجیلی - ممرز و افرا شیردار (با ویژگی‌های نسبتا یکسان فیزیوگرافی) در جنگل‌های جنوب نوشهر است. برای مطالعه و بررسی آماری، 30 قطعه نمونه انتخاب، (در هر تیپ 15 قطعه نمونه) و در هر قطعه نمونه، نوع و درصد پوشش گونه‌های گلسنگی با استفاده از قابهای (کوادرات)60×40 سانتیمتر که در ارتفاع برابر سینه درختان واقع میشد، برداشت عناصر گلسنگی صورت گرفت. بررسی داده‌ها نشان دادکه 38 گونه متعلق به 14خانواده در تیپ افرا پلت و 41 گونه متعلق به 17 خانواده در انجیلی – ممرز یافت شد. همچنین مقدار میانگین تنوع شانون – وینر و N1هیل در انجیلی – ممرز به ترتیب 252/3، 472/8 ودر تیپ افرا شیردار 162/2، 073/3 بوده و میانگین غنای گونه‌ای و یکنواختی در تیپ انجیلی- ممرز (641/21، 851/0) بیشتر از تیپ پلت (124/20 ، 261 /0) بدست آمد، که علت اصلی آن را می توان به پراکنش و حضور گونه‌های مختلف درختی با ویژگی‌های اکولوژیک مختلف، در توده آمیخته ممرز- انجیلی نسبت داد.
جواد میرزایی؛ مهدی حیدری؛ سینا عطار روشن
دوره 28، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 435-444
چکیده
هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر بهره¬برداری بر ویژگی¬های پوشش گیاهی در جنگل¬های شفارود گیلان بود. برای این منظور یک منطقه بهره¬برداری شده و در کنار آن یک منطقه شاهد با شرایط یکسان فیزیوگرافی در سری 9 جنگل شفارود، انتخاب گردید. در هر منطقه 25 قطعه نمونه اصلی و در داخل هریک از آنها 4 ریز قطعه¬نمونه پیاده و اطلاعات مربوط به پوشش ...
بیشتر
هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر بهره¬برداری بر ویژگی¬های پوشش گیاهی در جنگل¬های شفارود گیلان بود. برای این منظور یک منطقه بهره¬برداری شده و در کنار آن یک منطقه شاهد با شرایط یکسان فیزیوگرافی در سری 9 جنگل شفارود، انتخاب گردید. در هر منطقه 25 قطعه نمونه اصلی و در داخل هریک از آنها 4 ریز قطعه¬نمونه پیاده و اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی ثبت شد. علاوه بر این در مرکز هر پلات، نمونه¬ای از خاک جهت اندازه¬گیری بافت، وزن مخصوص ظاهری، وزن مخصوص حقیقی، تخلخل، اسیدیته و آنالیز عناصر نیتروژن، فسفر، ماده آلی، کلسیم، منیزیم و سدیم تهیه گردید. در منطقه بهره¬برداری شده با مشخص کردن مرکز پلات¬ها، دو بار (یک و پنج سال پس از بهره برداری) آماربرداری انجام شد. نتایج نشان داد که منطقه شاهد دارای تنوع و غنای بیشتری نسبت به مناطق بهره¬برداری شده بود، اما میزان غلبه گونه¬ها در منطقه شاهد کمتر می¬باشد. همچنین شاخص تشابه جاکارد بین منطقه شاهد و منطقه پنج سال پس از بهره¬برداری بیشتر از سایر مناطق بود. نتایج همچنین نشان داد که تمرکز گونه¬های گیاهی در مناطقی با میزان بالای نیتروژن، فسفر، ماده آلی و تخلخل خاک بیشتر بود.
