تاکسونومی
معصومه حسن بارانی؛ فریبا شریف نیا؛ مصطفی اسدی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1399
چکیده
در راستای شناسایی جنس های تیره Ranunculaceae اطلاعات ریخت شناسی گونه های تباره Delphinieae (Delphinium، Aconitum و 2 گونه Consolida) مورد بررسی قرار گرفت تا گروه بندی تاکسونومیک این تباره در ایران مشخص شود. Delphinieae شامل علفی های چندساله و یکساله هستند که در بسیاری از صفات آناتومی و ریختی مشترک می باشند. گونه ها با چهل و نه صفت کیفی و کمی مورد سنجش قرار گرفتند. ...
بیشتر
در راستای شناسایی جنس های تیره Ranunculaceae اطلاعات ریخت شناسی گونه های تباره Delphinieae (Delphinium، Aconitum و 2 گونه Consolida) مورد بررسی قرار گرفت تا گروه بندی تاکسونومیک این تباره در ایران مشخص شود. Delphinieae شامل علفی های چندساله و یکساله هستند که در بسیاری از صفات آناتومی و ریختی مشترک می باشند. گونه ها با چهل و نه صفت کیفی و کمی مورد سنجش قرار گرفتند. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و تجزیه خوشه ای به روش Average linkage انجام شد. همچنین آنالیز PCA انجام گرفت و متغیرترین صفات مشخص شدند. تجزیه خوشه ای دو گروه کلی را مشخص کرد. گروه اول شامل گونه های جنس Aconitum است و گروه اصلی دوم شامل جنس های Delphinium و Consolida (دو گونه از Consolida مورد بررسی قرار گرفت) می باشد. تجزیه به عوامل نشان داد که متغیر ترین صفات شامل صفاتی چون وضعیت ریشه ، ریخت جام گل، شیار ساقه، رنگ ساقه، شکل براکته و رنگ بساک می باشد . براساس فنوگرام بدست آمده نتایج حاصل از مطالعات آرایهشناسی (تاکسونومی) عددی طبقهبندی کلاسیک موجود در اکثر فلور ها را مورد تایید قرار میدهد. همچنین یافته های این مطالعه نشان می دهد که D. elbursense var. gymnobotrys می تواند سطح تاکسونومی بالاتر از گونه داشته باشد.
تاکسونومی
زهره کریمی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اردیبهشت 1399
چکیده
سرده افرا دارای 148-150 گونه است که اکثراً درآسیا، چین وژاپن پراکنده اند. در ایران نیز 10گونه افرا عناصر اصلی رویش‌های جنگلی را تشکیل داده‌اند. وجود گونههای هیبرید و شناسایی نشده از یک طرف و تاثیر تغییرات‌اقلیمی بر‌شکل‌ظاهری‌گونه‌ها از طرف دیگر، گروه‌بندی گونه‌ها را با سردرگمی مواجه کرده است. درتحقیق حاضر تعداد52 صفت کمی و کیفی ...
بیشتر
سرده افرا دارای 148-150 گونه است که اکثراً درآسیا، چین وژاپن پراکنده اند. در ایران نیز 10گونه افرا عناصر اصلی رویش‌های جنگلی را تشکیل داده‌اند. وجود گونههای هیبرید و شناسایی نشده از یک طرف و تاثیر تغییرات‌اقلیمی بر‌شکل‌ظاهری‌گونه‌ها از طرف دیگر، گروه‌بندی گونه‌ها را با سردرگمی مواجه کرده است. درتحقیق حاضر تعداد52 صفت کمی و کیفی ریختی و تشریح برگ و اپیدرم گونههای موجود در ایران انتخاب و مقایسه گردید و تفاوتها و شباهتهای بین آنها مشخص شد. تحلیل خوشه‌ایWard و رسته بندی PCA با استفاده از نرم افزار Rانجام شد. نتایج تحلیل رسته بندی با تحلیل‌خوشه‌ای منطبق بود. نتایج نشان داد که تمام‌گونه‌های مورد‌بررسی‌افرا در‌یک خوشه و‌نزدیک هم-قرار میگیرندودوگونه Koelreutaria paniculata Laxm و Dodonea viscosa (L.)Jacq. ازسردهAcer کاملا مجزا هستند. A. campesstre L. و A. microphyllum(Boiss.) Dinsm نیز بیشترین شباهت را به یکدیگر نشان دادند و A. negundo L.به‌طور جداگانه با آنها ایجاد خوشه کرده است. قرار‌گرفتن گونه های دیگر در خوشه های مجزا نشان دهنده دارا بودن دو نوع ترکیب صفات برای جدا شدن گونه‌ها است. صفات تشریحی برگ مانند ضخامت رگبرگ اصلی، وجود کرک و اشکال و اندازه های متنوع آن و تراکم کرک، ضخامت و تنوع موم و اشکال آن، اندازه و تراکم روزنه، تشکیل غلاف اسکلرانشیم و دستجات آمفی کریبرال از‌گونه ای به گونه دیگر متفاوت بود. به نظر می رسد که تفاوت و یا شباهتهای بین گونه‌ها به محیط اکولوژیکی و شرایط رویشگاه آنها بستگی دارد.
اکولوژی
الهام خوش سیما؛ یونس عصری؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ سید مهدی ادنانی
دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 807-816
چکیده
گونهی پنج انگشت (Vitex agnus-castus L.) از خانواده ی نعناعیان (Lamiaceae) است و بومی مناطق آسیای مرکزی و مدیترانه ای می باشد. در این پژوهش برخی از ویژگی های اکولوژیکی گونه در دو رویشگاه مهم آن در استان قم با نمونه برداری به روش تصادفی – سیستماتیک مورد مطالعه قرار گرفت. در این رویشگاه ها، تراکم، سطح پوشش، ارتفاع، قطر ساقه، ...
بیشتر
گونهی پنج انگشت (Vitex agnus-castus L.) از خانواده ی نعناعیان (Lamiaceae) است و بومی مناطق آسیای مرکزی و مدیترانه ای می باشد. در این پژوهش برخی از ویژگی های اکولوژیکی گونه در دو رویشگاه مهم آن در استان قم با نمونه برداری به روش تصادفی – سیستماتیک مورد مطالعه قرار گرفت. در این رویشگاه ها، تراکم، سطح پوشش، ارتفاع، قطر ساقه، گونه های همراه و میزان زادآوری گونه اندازه گیری شد. همچنین برای تشریح خاک در هر یک از رویشگاه ها، سه نمونه خاک از عمق تجمع ریشه برداشت شد و برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آنها از قبیل: بافت خاک، هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و مواد آلی اندازه گیری شد. داده های به دست آمده با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) در نرم افزار Minitab ver.14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین دو رویشگاه از نظر ارتفاع گیاه اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 درصد وجود دارد (P<0.05). جهت تعیین فاکتورهای مؤثر در پراکنش گیاه از آنالیز تجزیه مؤلفه های اصلی (PCA) استفاده گردید. نتایج کلی نشان داد که مهم‌ترین عوامل مؤثر در تفکیک رویشگاهی این گونه فسفر، ماسه و هدایت الکتریکی است.
اکولوژی
الهام خوش سیما؛ یونس عصری؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ سید مهدی ادنانی
دوره 30، شماره 3 ، پاییز 1396، ، صفحه 571-580
چکیده
کَوَر با نام علمی Capparis spinosa L. از تیره Capparaceae یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی است که در نواحی گرم و نیمه گرم جهان رویش دارد. در پژوهش حاضر برخی از ویژگیهای اکولوژیکی این گونه در سه رویشگاه استان قم به روش تصادفی – سیستماتیک مورد مطالعه قرار گرفت. در هر رویشگاه سه ترانسکت در جهت شیب کلی و با فاصله 100 متر از یکدیگر در نظر گرفته شد و روی ...
بیشتر
کَوَر با نام علمی Capparis spinosa L. از تیره Capparaceae یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی است که در نواحی گرم و نیمه گرم جهان رویش دارد. در پژوهش حاضر برخی از ویژگیهای اکولوژیکی این گونه در سه رویشگاه استان قم به روش تصادفی – سیستماتیک مورد مطالعه قرار گرفت. در هر رویشگاه سه ترانسکت در جهت شیب کلی و با فاصله 100 متر از یکدیگر در نظر گرفته شد و روی هر ترانسکت 10 پلات 4 مترمربعی با فاصله 20 متر از یکدیگر استقرار یافتند. در داخل پلاتها صفاتی از قبیل سطح پوشش، قطر و طول ساقه اندازه‌گیری و تعداد پایهها و میوهها شمارش گردید. همچنین در هر رویشگاه، سه نمونه خاک از عمق تجمع ریشه برداشت شد و برخی از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آنها مورد سنجش قرار گرفت. دادههای به دست آمده با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از لحاظ سطح پوشش در رویشگاهها اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1/0، ارتفاع و تراکم در سطح 1 و قطر ساقه و تعداد میوه اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد وجود دارد. جهت تعیین فاکتورهای مؤثر در پراکنش گیاه از تجزیه مؤلفههای اصلی (PCA) استفاده گردید. نتایج نشان داد مهم‌ترین عوامل مؤثر در پراکنش این گونه، میانگین حداکثر دما، حداقل و حداکثر دمای مطلق، اسیدیته، ماده آلی، ازت، فسفر، پتاسیم و بافت خاک میباشند.
اکولوژی
سید رستم موسوی میرکلا؛ مژگان منبری؛ جواد اسحاقی
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 200-213
چکیده
مطالعه رویشگاه طبیعی، شرایط اکولوژیکی و مشخصات کمی و کیفی گونه‌ها اطلاعات بسیار مهمی را برای مدیریت رویشگاه فراهم می کند. چهار رویشگاه طبیعی (ملونه، اوصالوی کاظم، قوشچی و ربط) در استان آذربایجان غربی برای مطالعه سنجد (Elaeagnus angustifolia) انتخاب شدند. آماربرداری صد در صد برای اندازه گیری مشخصات کمی و کیفی نظیر قطر برابر سینه، ارتفاع کل، تاج ...
بیشتر
مطالعه رویشگاه طبیعی، شرایط اکولوژیکی و مشخصات کمی و کیفی گونه‌ها اطلاعات بسیار مهمی را برای مدیریت رویشگاه فراهم می کند. چهار رویشگاه طبیعی (ملونه، اوصالوی کاظم، قوشچی و ربط) در استان آذربایجان غربی برای مطالعه سنجد (Elaeagnus angustifolia) انتخاب شدند. آماربرداری صد در صد برای اندازه گیری مشخصات کمی و کیفی نظیر قطر برابر سینه، ارتفاع کل، تاج پوشش و تعداد جست انجام شده است. سه نمونه خاک از عمق 30-0 سانتیمتر از هر رویشگاه برداشته شد و پارامترهایی مانند اسیدیته، نیتروژن کل، کربن آلی، پتاسیم تبادلی و هدایت الکتریکی و بافت خاک برای تجزیه و تحلیل بیشتر اندازه‌گیری شد. از آنالیزهای رگرسیونی برای یافتن رابطه بین قطر برابر سینه و ارتفاع کل و تاج پوشش استفاده شد. برای مقایسه فاکتورهای کمی و میزان تولید در نواحی مختلف از آزمونهای ناپارامتری کروسکال والیس و من ویتنی استفاده شد. از تجزیه و تحلیل مولفه‌های اصلی ((PCA برای تعیین مهم‌ترین عوامل خاکی موثر بر تولید استفاده شد. میانگین قطر برابر سینه درختان سنجد در رویشگاه‌های ملونه، اوصالوی کاظم، قوشچی و ربط به ترتیب 3/14، 7/11، 5/22 و 6/18 سانتیمتر بود. میانگین ارتفاع درختان رویشگاه قوشچی 16/6 متر، ملونه 13/5 متر، اوصالوی کاظم 1/5 متر، و ربط 11/4 متر اندازه گیری شد. بیشترین میانگین محصول در رویشگاه قوشچی با 9/7 کیلوگرم و بعد از آن به ترتیب در منطقه اوصالوی کاظم 5/6 کیلوگرم و ربط 03/5 بوده است. نتایج نشان داد که از نظر آماری هیچ گونه اختلاف معنی‌داری در میزان تولید محصول سه رویشگاه وجود نداشت.
دوره 26، شماره 4 ، زمستان 1392، ، صفحه 387-396
چکیده
ارتباط بین گروه‌های اکولوژیک گیاهی و برخی از عوامل محیطی شاخص منطقه گلزار ایذه واقع در استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفت. روش نمونهبرداری تصادفی سیستماتیک بکار رفت. تعداد 40 پلات به مساحت 1200 متر مربع برای گونههای درختی و برای پوشش علفی در هر قطعهنمونه 2 ترانسکت برداشت شد. از 20سانتیمتری اول عمق خاک نمونه‌گیری انجام شد. ...
بیشتر
ارتباط بین گروه‌های اکولوژیک گیاهی و برخی از عوامل محیطی شاخص منطقه گلزار ایذه واقع در استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفت. روش نمونهبرداری تصادفی سیستماتیک بکار رفت. تعداد 40 پلات به مساحت 1200 متر مربع برای گونههای درختی و برای پوشش علفی در هر قطعهنمونه 2 ترانسکت برداشت شد. از 20سانتیمتری اول عمق خاک نمونه‌گیری انجام شد. دادههای برداشت شده از طریق روش رستهبندی PCA و طبقهبندی کمی TWINSPAN مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج طبقهبندی نشان داد که اجتماعات گیاهی در این منطقه را میتوان به سه گروه اکولوژیک Quercus brantii، Amygdalus orientalis و Heteranthelium piliferum تقسیم کرد. نتایج رستهبندی CCA که منطبق بر نتایج طبقهبندی TWINSPAN و PCA بود نشان داد که مهم‌ترین متغیرهای محیطی که همبستگی معنی‌داری با سه گروه نشان دادند شامل اسیدیته خاک، درصد پوشش سنگی، درصد لاشبرگ و درصد کربنات کلسیم میباشند.
