بهناز بایسته؛ پروانه ابریشم چی؛ جواد اصیلی؛ آرزو ذاکر
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آذر 1398
چکیده
گیاه برازمبل (Perovskia abrotanoides Kar.)، گونه‌ای چندساله از تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که به خاطر غنی بودن ریشه‌ها از ترکیبات ترپنوئیدی به نام تانشینونها، ویژگی‌های دارویی متعددی نظیر خاصیت ضد میکروبی، ضد دیابت، ضد التهاب و ضد سرطان دارد. در پژوهش حاضر، اثر تیمارهای انفرادی و ترکیبی نیترات نقره (Ag+) و عصاره مخمر (YE) بر رشد و تولید تانشینونها ...
بیشتر
گیاه برازمبل (Perovskia abrotanoides Kar.)، گونه‌ای چندساله از تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که به خاطر غنی بودن ریشه‌ها از ترکیبات ترپنوئیدی به نام تانشینونها، ویژگی‌های دارویی متعددی نظیر خاصیت ضد میکروبی، ضد دیابت، ضد التهاب و ضد سرطان دارد. در پژوهش حاضر، اثر تیمارهای انفرادی و ترکیبی نیترات نقره (Ag+) و عصاره مخمر (YE) بر رشد و تولید تانشینونها در ریشه‌های نوپدید گیاه برازمبل بررسی شد. ریشه‌های نوپدید، در محیط کشت MS جامد حاوی mg/L NAA 2، از ریزنمونه‌های برگ القا و برای رشد بیشتر و تیمار با تازن‌ها، به محیط MS مایع منتقل شدند. در بخش اول پژوهش، پس از تیمار ریشه‌ها با (Mµ 25) Ag+، به مدت 24، 48 و 168 ساعت، تیمار یک هفته‌ای با این تازن، به‌عنوان بهترین تیمار برای رشد و تولید تانشینونها انتخاب شد. در تیمارهای ترکیبی، افزودن (mg/L 200) YE به محیط، 12، 24 و 48 ساعت پس از پیش تیمار با Ag+ انجام شد و ریشه‌ها یک هفته پس از تیمار با اولین تازن، برداشت شدند. کاربرد انفرادی تازن‌ها رشد ریشه‌ها را بهبود بخشید ومحتوای تانشینون کل را حدود 6 برابر کنترل افزایش داد. نقره با افزایش 12 برابری در تجمع تانشینون II-A، بهترین تیمار برای تولید این متابولیت بود. تیمارهای ترکیبی، بسته به مدت زمان حضور YE، تاثیر متفاوتی بر محتوای تانشینونها داشتند، اما در بهترین حالت (کاربرد YE دوازده ساعت بعد از Ag+)، مقدار کل تانشینونها به 2 برابر تیمارهای انفرادی ارتقا یافت که ناشی از افزایش چشمگیر تانشینون I بود. هیچ‌کدام از تیمارها تاثیر معنی‌دار بر مقدار کریپتوتانشینون نداشتند.
اکولوژی
حمید اجتهادی؛ پروانه ابریشم چی؛ مرضیه بهادران؛ فریبا نوعدوست
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1395، ، صفحه 462-474
چکیده
مطالعه‌ی بوم‌شناسی فردی گونه‌های گیاهی، به‌منظور آگاهی از شرایط بوم‌شناختی و ایجاد شرایط مطلوب برای حفاظت آن‌ها صورت می‌گیرد. در این تحقیق، بوم‌شناسی فردی گیاه Tanacetum joharchii (از تیره‌ی کاسنی) مورد بررسی قرار گرفت. خصوصیات رویشگاهی گیاه، ویژگی‌های خاک، فنولوژی، شکل زیستی، وضعیت حفاظتی، گونه‌های همراه و مطالعات گرده‌شناسی و تشریحی ...
بیشتر
مطالعه‌ی بوم‌شناسی فردی گونه‌های گیاهی، به‌منظور آگاهی از شرایط بوم‌شناختی و ایجاد شرایط مطلوب برای حفاظت آن‌ها صورت می‌گیرد. در این تحقیق، بوم‌شناسی فردی گیاه Tanacetum joharchii (از تیره‌ی کاسنی) مورد بررسی قرار گرفت. خصوصیات رویشگاهی گیاه، ویژگی‌های خاک، فنولوژی، شکل زیستی، وضعیت حفاظتی، گونه‌های همراه و مطالعات گرده‌شناسی و تشریحی این گونه بررسی و گزارش شد. نتایج نشان داد که این گونه در دامنه‌ی ارتفاعی 2500-1900 متر از سطح دریا با متوسط بارندگی 7/235 تا 7/286 میلی‌متر و متوسط دمای سالانه‌ی 56/12 تا 31/14 درجه‌ی سانتی‌گراد رویش دارد. بافت خاک محل رویش گیاه، سیلتی رسی، اسیدیته 49/7 و هدایت الکتریکی آنds/m 4/0-2/0 است. شروع رشد رویشی، اواخر اسفند، گلدهی در اردیبهشت و شروع بذردهی آن مرداد ماه می‌باشد. این گونه از نظر شکل زیستی رانکیه، مربوط به گروه همیکریپتوفیتها و از نظر وضعیت حفاظتی بر مبنای گروه‌بندی IUCN، در گروه گونه‌های Critically Endangered قرار می‌گیرد. دانه‌ی گرده‌ی این گیاه،کروی، Tricolporate و Echinate- Porforate می‌باشد.
مرضیه بهادران؛ حمید اجتهادی؛ فرشته قاسم زاده؛ پروانه ابریشم چی
دوره 29، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 286-299
چکیده
انتخاب گونه‌های گیاهی سازگار با شرایط بیابانی در راستای اهداف احیای پوشش گیاهی، امری ضروری است و موفقیت در احیای گونه‌های گیاهی، وابسته به شناخت بوم‌شناسی فردی گیاهان می‌باشد. Salsola richteri از تیره‌ی Amaranthaceae با نام فارسی شور درخت ترکمنی است. مقاومت بسیار زیاد به خشکی، کنترل فرسایش بادی و تثبیت تپه‌های شنی از خصوصیات ارزشمند این گونه ...
بیشتر
انتخاب گونه‌های گیاهی سازگار با شرایط بیابانی در راستای اهداف احیای پوشش گیاهی، امری ضروری است و موفقیت در احیای گونه‌های گیاهی، وابسته به شناخت بوم‌شناسی فردی گیاهان می‌باشد. Salsola richteri از تیره‌ی Amaranthaceae با نام فارسی شور درخت ترکمنی است. مقاومت بسیار زیاد به خشکی، کنترل فرسایش بادی و تثبیت تپه‌های شنی از خصوصیات ارزشمند این گونه است. در این تحقیق، اکولوژی فردی S. richteri در خراسان جنوبی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور دو ایستگاه مطالعاتی در منطقه‌ی شاهرخت و بشرویه در سال 1390 و 1391 در نظر گرفته شد. خصوصیات رویشگاهی گیاه، ویژگی‌های خاک، فنولوژی، شکل زیستی، نحوه‌ی تکثیر، وضعیت حفاظتی، گونه‌های همراه و مطالعات گرده‌شناسی و تشریحی برگ گونه، بررسی و گزارش شد. نتایج نشان داد که این گونه در دامنه‌ی ارتفاعی 830 تا 1050 متر از سطح دریا با متوسط بارندگی110 تا 180 میلی‌متر و متوسط دمای سالانه‌ی 16 تا 20 درجه‌ی سانتی‌گراد رویش دارد. بافت خاک رویشگاه گیاه شنی، با pH 49/8 و هدایت الکتریکیds/m 54/0 تا 02/2 می‌باشد. شروع رشد رویشی از اواخر اسفند، گلدهی در تیر، تولید میوه در مرداد، شروع بذردهی شهریو‌ر، رسیدگی بذرها در اواخر مهر و دوره‌ی رکود رشد از آبان تا اسفند می‌باشد. تکثیر گیاه در طبیعت، توسط بذر است. از نظر شکل زیستی ران‌کایر، جزء گروه فانروفایت‌ها و از نظر وضعیت حفاظتی بر مبنای گروه‌بندی IUCN، در گروه گونه‌های Least Concern قرار می‌گیرد. دانه‌ی گرده‌ی این گونه، کروی و Pantopolyporate و از نظر تشریحی، تیپ آناتومی کرانز برگ این گونه در گروه سالسولوئید جای می‌گیرد.
فیزیولوژی
آسیه بهداد؛ پروانه ابریشم چی؛ محمد جنگجو
دوره 28، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 243-256
چکیده
گیاه درمنه (Artemisia) از جنس های متنوع و وسیع خانواده ی کاسنی می باشد. برخی گونه های این جنس با وجود دارا بودن خاصیت دگرآسیبی، شرایط مناسبی برای استقرار سایر گیاهان مرتعی در زیر اشکوب خود ایجاد می کنند. به این ترتیب بررسی چگونگی تاثیر آللوپاتی گیاهان پرستار نظیر درمنه خراسانی Krasch.) Artemisia korassanica)، بر گونه های زیر اشکوب خود مانند بروموس کپه ...
بیشتر
گیاه درمنه (Artemisia) از جنس های متنوع و وسیع خانواده ی کاسنی می باشد. برخی گونه های این جنس با وجود دارا بودن خاصیت دگرآسیبی، شرایط مناسبی برای استقرار سایر گیاهان مرتعی در زیر اشکوب خود ایجاد می کنند. به این ترتیب بررسی چگونگی تاثیر آللوپاتی گیاهان پرستار نظیر درمنه خراسانی Krasch.) Artemisia korassanica)، بر گونه های زیر اشکوب خود مانند بروموس کپه داغی ) Bromus kopetdaghensis Drobov.) ضروری به نظر می رسد. به این منظور، نمونه های اندام هوایی و ریشه درمنه در چهار مرحله مختلف رشد و نموی از مراتع بهارکیش در شهرستان قوچان جمع آوری شدند. سپس تاثیر عصاره آبی 3% (W/V) اندام هوایی و ریشه این گیاه بر وزن خشک، مقدار کلروفیل و میزان قندهای محلول در برگ و ریشه گیاهچه های بروموس در شرایط آزمایشگاه بررسی گردید و هم چنین مقدار ترکیبات فنلی گیاه درمنه در مراحل مختلف رشد و نمو سنجش شد. نتایج نشان دادند که عصاره اندام هوایی درمنه نسبت به عصاره ریشه با شدت بیشتری موجب کاهش رشد وزن خشک برگ و ریشه و مقدار کلروفیل برگ گیاهچه های بروموس شد ولی محتوای قندهای محلول به افزایش تنش آللوپاتی زیاد شد. مقدار کل ترکیبات فنلی موجود در عصاره اندام هوایی و اثر بازدارنده آن ضمن عبور از مرحله رویشی، گل دهی و بذردهی به طرز معنی داری کاهش یافت. درنتیجه، توصیه می شود که کشت سایر گیاهان علفی مرتعی در زیر اشکوب درمنه در مهرماه که گیاه در مرحله بذردهی است و کم ترین تاثیر بازدارندگی را دارد، انجام شود.
